Katalog

12 \tSAN DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Ozetle Beyrut'ta çatışmalar: 6 ölü Beyrut'ta çarpışmalar yemdcn şiddetlendi. Durzi ve Şii milislerle, hukümet kuvvetlen arasımla<i çarpışmalarda 6 kişi öldıı, 45 kişi de yaralandı. Dun oğteden sonra karşılıklı top areşi sırasında Hıristiyan mahallelerine mermilerin duştüğu hildinldi. la.a.) Başkan Reagan, Kongre'ye boyun eğdi Beynz Saray^ Nikaragua Umanlarmın CIA tarafından mayınlanmasım durdurdu Dış Haberler Servisı Nıkaragua Hmanlarının C1A tarafından mayınlanması uzerine Baskan Reagan'la Kongre arasında patlak veren surtıışme, Reagan'ın gen çekilmesi ve kongrenın zaferi ıle noktalandı. BBC radyosunun dun sabah verdığı habere gore Reagan yonetimı Nıkr»r,ıt:ıı.ı lımanlarınır, mayinlanmasının durdurulduğunu açıkladı. Beyaz Saray, mayıniama faalıyetlerini denetleyen ClVya ait bir geminın geri eekıldığını hıljı .'• SENATO KINADI Yonetımin bu açıklamasından bir kaç saat once, Birleşık Amerika Senatosu'nda mavınlanma .ylemlennı kınayan bir oneri be.limsedi. Senator Ed\\ard Kennedy tarafından hazırlanan oneri. 12 oya karşı 84 oyla kabul edildı Oneride, mayınlanma faahyetlerine maddi destek sağlanınasına karşı çıkıldı Oylamadan Snce yapılan gorusmelerde bazı Cumhunyetçi ^enatorler yonetitıın Nikaragi'p'ıh MirdürduSu 'Kirli savaşı" sert dılle Heştırdıler. Senato'daki geüşmeleri değerendiren Reagan yonetımınin bir etkihsi. Senato'daki goruşmeer ; n Reagan'ın Orta Amerıka r M tikalannı go\geled\ğinı one ardu. Sovyetler Bırlığı, bu konudaki yaptığı açıklamada, Birleşik \merika'nın Nikaragua Lımanlannı mayınlayan gerıllalara sağladığı desteği Lluslararası terorizmin yeni bir lurıi olarak niteledi. Nıkaragua'nın hmanlarının Birleşik Amerika'nın desteğinde f'enllalarca mayınlanması başta Birleşmış Milletler'de olmak uzere çok sayıda ulkenin tepkiMne neden olmuştu. özellikle Ingiltere ıle Fransa bu konudaki kaygılarını açık bir ;.ekılde dıle getirmişler, Fransa mayınları temizlemeye hazır olduğunu bildırmiştı. Ingiliz hükumetı ise yeterli sayıda mayın tarama gemisı olmadıüı gerekçesi ile Fransa ıle bu V>nuda işbirlıği yapamayacağın\ bildırmiştı. POLITIKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Reagan'la Kongre arasındaki sürtüşme.. Kamerun"da darbec'der yargdanıyor Geçen hafta ordu içinde bir grubun kendisini devirmek için girişriği darbeyi bastırmayı başaran Kamerun Devleı Başkanı Paul Biya, darbecilerin gecikmeden askeri mahkeme onune çıkartılacaklanm açıkladı. (a.a.) DEMOKRASEVIN ERDEM Dıs Haberler Servisi .\ikaragua l.manlanmn CIA tarafından mayınlanması olayına bir dizi açıdan yaklaşımda bulunulabilir. Önce olay, CIA 'nın ufacık bir ülkeye karşı ne denli karanlık eylemlere girisebıleceğini gostermesi bakımından kuşkusuz ibreı vericıdir. Televizyona her çıkıştnda banştan ve insanlıktan söz eden Başkan Reagan 'mbir yanaan bans nutuklan atarken, diğer yandan 2,5 milyonluk avuç içi kadar bir ulkeyi ekonomik felakete süruklemek için tum uluslararası hukuk kurallarını çiğneyerek hanadığı çabalar. sorunun kuşkusuz ibretle izlenecek diğer yanını olusturuyor. Ancak mayınlama olayırun uzerinde durulmast gereken diğer bir yanı var. 0 da ABD'de Başkanın çok genış ytıkilerine ve CIA 'nın devlet içinde devlet niteliğine rağmen demokratik mekanizmantn islediği gerçeiidir. yitekim Reagan Kongresinin baskısı altında geri çekirek, mayınlama islemini durdurmustu. Dunyamızaa Dirçok ülkede, boyie bir demokratik denetltmı mekanizması olmadığından, iktidarda bulunan yonetimler. kamuoyunu dikkate almakatfn, iç ve dıs politikada keyfi davraniflarda bulunabilmektedirler. Bu gerçeğin ıstğı altında "demokrası sıstemler arasında en az kölu olandır" deyimi ile uyusmamak ımkânsız oluyor. Belçika'da grev Belçika 'da, sosyalist işçi sendikalannın merkez sağ hükümeti ve yeni kemerleri sıkma politikasını protesto etmek amacıyla, bu hafta içinde ikinci kez bir günlük grev düzenlemeleri üzerine, ülkenin yansında hayatm durduğu bildirildi. Brezilya tarihinin en büyük gösterisi Rio de Janeiro kentinde 1 milyondan fazla gösterici, devlet başkanının doğmdan halkoyuyla seçümesi için yürüdü. RİO DE JANEtRO, (AP) Brezilya'nın en buyuk kenti Rio'da bir milyondan fazla kişi devlet başkanının halk tarafından doğrudan seçilmesini istedi Rio de Janeiro Emniyet Amiri Albay Vidal da Salveria Barros, demokrasi için yapılan gösteri yuruyüşune katılan insan sayısının "bir rekor" olduğunu söylerken, muhalefettekı Demokratik Işçi Parti uyesi Valı Leonel Bri/ola gosteriyı, "Brezilya tarihinin en büyuk siyasi gösterisi" olarak niteledi. Gostericiler "Derhal doğnıdan seçim" yazıh pankanlar taşıdı \e kentin merkezinde bulunan Candelaria kilisesi önündeki mitıng meydanını ve bu mey^ dana uzanan 12 şeritli Başkan Challenger uyduvu onardı ABD'nin uzaya gönderdiği Challenger'daki uzay adamlan aracın yük bolümüne aldıklan "Solar Max" isimli uydunun onanmını tamamladılar. Challenger'da görevli astronotlar, 18 metre uzunluğundaki yük bölıimunde uydunun iki parçasını değiştirdiler. NASA, uydunun göreve devam edebileceği saptamrsa, yörungesine tekrar oturtulacağını açıkladu ChaUenger, cuma günu dünvaya dönecek. Çernenko, Sovyetler Birliği Devlet Başkanı oldu Italya Başbakani'na sansür Macaristan'a resmi bir ziyaret yapan Italya Başbakam Bettino Craxi'nin Budapeşte televizyonunda yaptığı konuşmanın bazı bolumlerinin kesildiği one surüldu. Italyan gazeteciler, Başbakanhn, "Eğer Sovyetler Birliği SS20 füzelerini yerleştirmeseydi, Batı dünyast da karşı önlemler almak zorunda kalmayacakO. Vebu ülkede halk ozgur olsay<ft, Batıdaki Pershing2 ve Curise füzelerine karşı yapılan protesto gösterilerine benzer gbsterüeri Sovyet halkı SS20'lere karşı yapardı" dediğini, ancak bu sözlerin programda yer almadığutı iddia ettiler. (*.».) DEMOKRASİ tÇlN 1964 ten beri askeri yonetim altında yaşayan Brezüyalılar, Devlet Başkanı Ceneral Firgueiredo'nun''demokratik" dönemin ilk başkamm kendi hükümetine seçtirmesine karşı. Vargas Caddesi'ni doldurdu. Mitingde konuşan Brezılya Af Komitesi üyesi Vittoria Grabois, "Halk oyuyla s«çilmiş bir başkan kendi başına Breıilya'nın tıim sonınlarının çozumu degtldir, ama bıınun ilk. adımı olacaktır" dedi. Askeri yönetimın liderı Devlet Başkanı General Joao Figııeiredo, devlet başkanının doğrudan seçilmesinin, "Şu an için uygun düşmeyecegini" açıklamış durumda. General Fıgueiredo, doğrudan seçımden yana olduğunu söylüyor, ancak kendisınin yerine geçecek devlet başkanının şu andaki askeri yönetimin adaylarının ağırhkta olduğu bir seçim konseyi tarafından seçilmesini istıyor. Irak, B]VTye başvurdu: Lsrail, tesislerîmize saldıracak KUDÜS (a.a.) İsrail, Irak'ın kimyasal silah ürettiği one sürulen tesisleri bombalayacağı >olundaki iddiaları yalanladı. Bu konudaki ıddialar mart sonunda Amerikan yonetimine yakın kaynaklar tarafından ortaya atılrruştı. "New York Tımes" gazetesinde de yer alan iddialara gore, Uraıl, Irak'ın Iran'a karşı kullandığı one sürulen kimyasal silahlann uretildiği bazı tesisleri bombalamak uzere hazırlık yapıyor. Israil'in bu konuda ciddi hanrlıklar yaptığı görüşunde olan Irak yetkilileri, durumu BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar'a ilettıler. Irak Dışişlerı Bakanı Tarık Azız, Cuellar'a yolladığı mesajda, IsraiPin ulkesindeki bazı "bilimsel ve sınai lesisJeri" bombalamak uzere hazırlık yaptığını belirtti. israil, nukleer silah imalinde kullanılacağı iddıasıyla, 1981 yılında, Bağdat yakınlarında inşa edilmekte olan nükleer reaktörü bombalayarak tahrip etmişti. Irak Dışişleri Bakanı Tank Aziz, Cuellar'a yolladığı mektupta, lsrail'in 1981 yılındaki saldınsını da benzeri bir kampanyanın arkasından gerçekleştırdiğıne dikkati çekti. MOSKOVA (AP) Sovyetler Birliği Komunist Partisi Genel Sekreteri Konstantin Çernenko, dun toplanan 1500 uyeli Sovyet Parlamentosu (Yüksek Sovyet) tarafından Devlet Başkanlığı'na seçildi. Çernenko, Devlet Başkanlığı'na Mıkhail Gorbaçov tarafından aday gösterildi. Gorbaçov, Yuksek Sovyet'te yaptığı konuşmada, Çernenko'yu (72), "barış ve komünizmin yornlmaz savaşçısı" olarak niteledi. Çernenko, Devlet Başkanı seçildikten sonra Sovyet Parlamentosu tarafından ayakta alkışlandı. Konstantin Çernenko, Sovyetler Birliği tarihinde, Komunist Partisi Genel Sekreterliği ile Devlet Başkanlığı görevlerini ustlenen uçuncü lıder. tlk kez eski Genel Sekreter Leonid Brejnev Devlet Başkanlığı gorevîni de ustlenmişti. Politburo uyesi 53 yaşındaki Mikhail Gorbaçov ıse, Yüksek Sovyet'in dünkü toplantısında Dış Ilişkiler Komisyonu Başkanlığı'na getirildi. Egebank 5 7 yılında 'den butun yurttan tün dünyay Türkiye'mizin, Ege'de 56 yıllık kökler uzerinde yükselen bankası Egebank, gücünü, uzmanlığını yıldan yıla kanıtlıyor... Ülke içi bankacılık hizmetlerindeki önemini, dış iüşkilerdeki tecrübesi ve dinamizmiyle pekiştiren banka, Egebank'tır. 80'i aşkın ülkede 287 muhabiriyle^ Dış işlemlerdeki uzmanlığı, ^ p dakikliği, titizliğiyle... Egebank, ülkemizden bütün dünyaya hizmet ulaştınyor. Egebank, yurtta ve dünyada hizmet yüma başlıyor! Nikaragua limanlarının CIA tarafından mayınlanması olayı, Başkan Reagan'la Kongre arasında bir süredır gozlenen sürtüşmeye yeni boyutlar kazandırdı. Beyaz Saray, son zamanlarda Kongre'nin dış politika konularmda Başkanın tşine fazla mudahale ettiğinden yakınıyordu. Dışışlen Bakanı George Shultz, Kongre'ye karşı Beyaz Saray'ın yakınmalarını giderek daha sert bıçimde dıle getırıyordu. Gerek Shultz, gerekse diğer Dışişlerı Bakanhğı yetkilileri, Beyaz Saray'ın Lübnan polıtıkasının fiyasko ıle sonuçlanmasından ötürü Kongre'yı suçiuyor ve Kongre'nin Lübnan'da Reagan'ın elini kolunu bağladığını ılerı sürüyorlardı. Beyaz Saray, şımşeklerını özellikle "Savaş Yetkılen Yasast 'na yöneltiyor. 1973 tarihinde Vietnam savaşı sırasında kabul edilmış olan "Savaş Yetkılen yasas/"na göre, ABD Başkanı, Kongre'nin ızni olmadan Amerikan bırliklerinı yabancı ülkelerde 90 günden uzun süre çarpışmalara sokamaz. Savaş Yetkılen Yasasf" ABD'nin yeni bir Vietnam savaşınâ bulaşmasını önlemek ve Kongre'nin Başkanı denetlemesıne olanak sağlamak amacı ile kabul edılmıştı. Beyaz Saray'a göre, Kongre'nin Lubnan bunalımı sırasında "Savaş Yetkneri Vasas>"nı Damokles'ın kılıcı gıbi Reagan'ın başı uzerinde tutması, Suriye ile Müsluman milıslerı yüreklendirmiş ve çaresiz kalan ABD Başkanı, deniz piyadelerım gemilere çekmıştır. Başkan Reagan, 6 nısanda yaptığı konuşmada, Lübnan fiyaskosundan otüru, Kongre'yi açıkça suçlayarak, ABD'nin Lübnan polıtıkasının Kongre'nin müdahalesı yüzünden ınandırıcıhğını yıtırdığıni ilerı sürmüştü. Reagan'ın bu suçlamasına karşı, Kongre lıderterınden sert tepkı gelmışti. Senatör Edward Kennedy Reagan'ı "Nukleer çağın en tehlikelı Başkanı" olarak nıtelerken, Temsilciier Meclısi sozcüsü Thomas O'Neıll "Lübnan fiyaskosunda tek sorumluluğun kendısınde olduğunu Reagan da bılir" demiştı. Nikaragua limanlarının CIA tarafından mayınlanması tartışması bu gergin ortamda patlak verdi Aslında konuya ilışkın haberler birkaç haftadır basında çıkıyordu. Ancak geçtıgımız hafta bazı Kongre kaynakları bu haberlerı ilk kez resmen doğruladılar. Bunun uzerine hava ansızın elektrıklendı ve Reagan'la Kongre arasında Lübnan tartışmasmdan cok daha sert bir tartışma başladı. Reagan yönetıminin, Uluslararası Adalet Divanı'nın Nikaragua konusunda vereceğı karara uymayacağını açıklaması ise Kongre'nin ofkesinı butün bütune arttırdı Temsilcıler Meclisi sözcüsü O'Neıll, Beyaz Saray'ın davranışından "Şoke olduğunu" belirtirken, Demokrat Parti aday adayı Gary Hart, Nikaragua limanlarının mayınlanmast olayını "bir savaş eylemi ve CIA'nın kovboyluk günlerine dönüşü" olarak niteledi. Senato azınlık liden Robert Byrd'e göre ise, Nikaragua lımanlannın mayınlanması olayı "bir tedhiş eylemi" idı. Demokrat Parti'nın aday adayiarından rahip Jesse Jackson, daha tterı giderek bu ayın sonlarına doğru, "birbanş heyetı" ile Nıkaragua'yi ziyaret edeceğını söylüyor. Jackson, mayınlama olayını, "Çok tehlikelı ve provokatif bir eylem" olarak nitelıyor. Senatör Edward Kennedy de mayın döşemenın durdurulmasını ve ABD'nin, Uluslararası Adalet Dıvanı'nın bu konuda vereceği karara uymayı kabul etmesinı ıstedi. Özetle, seçim yılında Lübnan tartışması devam ederken, Başkan Reagan'la Kongre arasında Nikaragua konusunda çok daha sert yeni bir sürtüşme başlamıştır. Kongre, Reagan'ın Nıkaragua'daki eylemlerini önleyebiiir mi? Beyaz Saray "Nikaragua programı" için, Kongre'den 21 milyon dolar ek ödenek ıstemektedır. Kongre, bu ödeneği vermeyı reddedebılir. Ayrıca gelecekte "Nikaragua programı" için tüm ödenekleri kesebilir. Ancak ABD Başkanının emrinde, acil durumlarda kullanılmak üzere özel fonlar vardır ki, Reagan gerektığınde Kongre'nin izninı almadan bu fonları kullanabılır. Kongre, gerçı Başkanın bu yetkisını kısıtlayamaz. Ne var ki, Reagan'ın bu yola başvurması, Kongre ile açık bir savaşa girmesi anlamına gelir. Reagan'ın seçim yılında böyle bir tehlıkeyi göze alması, zor görünüyor. Yunan askerleri "darbe emrifie" uymak zorunda olmayacak STELYO BERBERAKİS ATtNA Sosyalist PASOK hukumetınin hazırladığı ve Yunan Ordusu içinde görevıni sürduren er ya da subaylann "askeri darbe" yolunda aldığı emirleri yerine getirmeye zorunlu olmadığını öngören yeni Yunan Ordu Yönetmeliği Devlet Başkanı Konstantin Karamanlis tarafından onaylandı. Önumuzdeki 3 ay içinde yürurluğe girecek yeni ordu yönetmeliğine göre "askeri darbe" hareketi için verilen emırleri er ya da subaylar, bir ust rütbelilerine sormadan yerine getirmeyecek. Savunma Bakan Yardimcısı Andonis Drossogiannis yeni yönetmelik konusunda "Böyle bir maddenin hiç bir ulkenin ordu vonetmeliginde yer almadıgını" belirttikten sonra "uygulamamn demokratis ilkeler taşıdığını" vurguladı. Papandreu: Türkiyv'ye yardunın kesihnesi ABD'deki Rumlann başarısı ATINA (Cumhuriyet) Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreu ABD Senatosu Dış İlişkiler Komıtesi'nin Turkiye'ye yapılacak hibe yardımını, şarta bağlaması kararını, bu ülkede yaşayan Rutn asıllı Amerıkahların başansı olarak niteledi. Papandreu dun PASOK milletvekıllerine hıtaben yaptığı konuşmada, BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar'ın onerılerinın Kipriyanu tarafından kabul edılmesine karşın, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın buna sırt çevirdiAinı ileri surdu. 'her şubesi bir hizmet merkezi1