Katalog

ESKISEHIR BANKASI ESBANK "teclbirli ve kararlı" Cu m h u riyet 60. Yıl; Sayı: 21355 Kurucusu: Yunus Nadi 40 TL. 9 Şubat 1984 Perşembe KÜLTÜR ÜZERİNE Prof. Dr. EMRE KONGAR 2. Bası Çağdaş Yaymlan, Türkocağt Cad. 39/41 Cağaloğlu/lstanhul 350 Lira Beyrut üstünde Amerikan bombaları HP'nin yasa önerisi: Hapis cezaları kısaltılsın Halkçı Parti'den Cüneyt Canver'in TBMMBaşkanlığı'na verdiğiyasa önerisi, 3 yıla kadar olan hapis cezalarının mahkeme kanaaîiyle ertelenmesini öngörüyor. ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) HP Adana Miiletvekili Cüneyt Canver, bazı cezaların ertelenmesini ve bazı cezaların sürelerinin kısaltılmasını öngören yasa onerisini TBMM Başkanlığına dün verdi. Yasa önerisi, geçmişteki durumları ve ahlaki temayüllerine göre cezanın ertelenmesi, ileride curüm işlemekten çekinmesine neden olacağı kanısına varılan mahkumların cezalarının ertelenmesine mahkemece karar verilebileceğini öngörüyor. Ancak bu hüküm para cezasından başka bir ceza ile mahkum olmayan kimsenin işlediği bir suçtan dolayı ağır veya hafîf, 3 yıla kadar ağır hapis veya hafif hapis, ya da hafif hapis cezalanndan birine mahkum olması halinde uygulanabilecek. Bu hükumler, 15 yaşını bitirmemiş küçüklerin mahkum oldukları ağır hapis veya hafif hapis ya da hapis cezası 5 yıldan fazla olmadığı hallerde de uygulanabilecek. 15 yaşını jdoldurmuş olup da 18 yaşını ikmal etmemiş olanlarla 70 yaşına varmış ihtiyarların mahkum oldukları ağır hapis, hafif hapis veya hapis cezası 5 yıldan fazla olmayanlar da bu hükümden yararlanabilecekler. Cezaların infazı hakkında yasada değişiklikler öngören yasa onerisine göre, muvakkat hürriyeti bağlayıcı cezalarda hükümlülük süresinin yarısını ve müebbet ağır hapiste 18 yılını çekmiş olup da tüzüğe göre iyi halli hükümlü niteliğinde bulunanlar istemleri olmasa dahi şartla salıverilecekler. Yasa önerisinin gerekçesinde "Ülkemizde değişen ve gelişen cezaevi yok denecek kadar az olduğu, mevcutların ise kapasitelerinden fazla mahkumla dolu olduklarından işlevlerini yerine getirme olanağından yoksun bulunduklan" belirtildi. Cezaevlerinin buyük bir bolumünün (Arkası Sa. 11, Sü. S'de) Reagan "tam" savaşacak Başkan Reagan, Amerikan askerlerini, Beyrut Açıklannda bekleyen ABD donanmasına çekecek. Ancak Suriye denetimindeki bölgeden Beyrut'a ateş açıldığı takdirde, Amerikan savaş gemileri ile uçakları buna karşılık verecek. Dış Haberler Servisi Lubnan ordusunu yenilgiye uğratan Şii'lerle Dürzi milislerin Batı Beyrut'a egemen olmasından 24 saat sonra, bir konuşma yapan Başkan Reagan Lubnan'ın başkentinde bulunan çokuluslu guce bağlı Amerikan denız piyadelerinin aşamalarla Beyrut açıklarında bekleyen ABD savaş gemilerine çekileceğini açikladı. Reagan ayrıca, Suriye denetimindeki bölgeden Beyrut'a ateş açıldığı takdirde Amerikan savaş gemileri ile uçaklarının buna karşılık \ereceğini belirtti. ABD, böylece Lubnan iç savaşına dolaysız olarak karışmış oluyor. Şimdiye kadar ABD, ancak Beyrut'taki Amerikan mevzilerine ateş açıldığı takdirde karşılık veriyordu. Bundan böyle, Cemayel kuvvetlerine ateş açıldığı zaman da, Amerikan gemi ve uçakları savaşa katılacaklar. Reagan'ın açıklaması Amerikan Kongresi'nde olumlu karşılandı. Reagan'ın açıklamasımn ardından Ingiliz hukumeti de birliklerini çekme kararı aldı ve Beyrut'taki İngiliz askerleri helikopterlerle açıkta bekleyen İngiliz donanmasına nakledildi. İtalya Savunma Bakanı Giovanni Spadolini, komutanlara verdiği emirde Beyrut'taki Italyan askerlerinin çekilmeleri için, "gerekli tiim işlemlerin" vapılmasını istedi. Fransa'dan ise bu konuda henuz resmi bir açıklama yapılmadı. Bu arada, Amerikan Ne» Jerse> zırhlısı, muazzam topları ile dun Müslüman mevzilerini bombaladı. New Jersey zırhlısı Beyrut açıklarında bekleyen Amerikan savaş gemileri arasında en buyuk toplara sahip. Başkan Reagan, Lübnan'a ilişkin son karannı şöyle açıkladı: "Lübnan'daki kanlı çarpışmalar, şiddet ve terör yanlısı guçlerin barışı engellemek için neler yapabileceğini goslermiştir. Eğer ılımlı bir hükumel barış istemeye cesaret ettiği için de\rilirse, dıinyadaki diğer ılımlı hiikümetlere ne umut kalır? Şiddet yanhlarına tarşı karariı davranmalıyız. Son olaylar bizim kararlılıgımızı daha da arttırmıştır. Dostumuz Emin Cemayel'e danıştıktan sonra aşağıdaki önlemleri almaya karar verdik: • Lübnan'da Amerikan ve diğer uluslara ait birliklerin güvenliğini arttırmak için, Suriye denetimindeki bölgeden Beyrut'a ateş açıldığı takdirde Amerikan uçakları ile gemilerinin buna karşılık vermelerini emrettim. Bundan sonra Be>rut'u bombalayanlann bu eylemleri karşılıksız kalmayacak. Lubnan'ın kaderini zorla değiştirmek isteyenlerin karşısında karariı biçimde duracağız. • Lübnan ordusunun eğitilmesi ve donatılması konusundaki yardımlarımızı arttıracagız. * Bu önlemlere ek olarak Bey(Arkası Sa. 11. Sü. 4'de) ŞİİLER BEYRUT SOKAKLARINDA Önceki gün me>dana gelen şiddetli çarpışmalardan sonra Şülerie, Dürzi milisler Batı Beynıl'a Umamen hakim oldular. Lübnan ordusu şebri lerkederken geride birçok zırhlı araç ve silah bıraktı. Fotoğrafta milisler ele geçirdikleri bir zırhlı araçla Be>rut caddelerinde gösleri yaparken göriılüyor. (Fotoğruf: AP) * | Reagan'ın askerleri çekme karannı açıklamasından sonra, İngiliz hükümeti Beyrut'taki çok uluslu güçte bulunan birliklerinden bir bölümünü, gemilere nakletti. Amerikan New Jersey zırhlısı Müslüman mevzilerini bombardıman etti. Milli Güvenlik Kurulu iç ve dış sorunları görüştü Toplantıdan sonra yapılan açıklamada, "Öğrenim programlarınm TV'den yayınlanması için hükümete göriiş bildirileceği" belirtildi. ANKARA, (a.a.) Milli Güvenlik Kurulu, Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in başkanlığında dün Çankaya Köşku'nde toplandı. Milli Güvenlik Kurulu'nun yaklaşık 7,5 saat süren toplantısından sonra yapılan açıklama aynen şöyle: "Kurul bu toplantısında, iç ve dış olaylardaki son gelişmeleri gözden geçirmiş, 2945 sayılı Milli Güvenlik Kurulu ve Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterii(Arkası Sa. 11. Sü. 6'da) LÜBNAN'DA TÜM AYRICALIKLAR AZINLIKTAKİ HIRİSTİYANLAR'DA 11. Sayfada Lübnan'da bir politihanın ijlası ERGUN BALCI Başbakan Reagan'ın Beyrut'taki Amerikalı askerleri gemilere çekme kararı bir dizi açıdan incelenebilir. Önce karar, Reagan'ın Lubnan politikasının iflâsını simgelemektedir. ABD birlikleri Beyrut'ta Emin Cemayel yonetimini savunmak ve Muslümanları caydırmak amacıyla bulunuyorlardı. Amerikalılar, CemayePi savunmak bir yana, kendilerini koruyamayacak duruma duşmuşler ve Reagan sonunda birlikleri gemilere çekme kararı almıştır. Amerikan deniz piyadeleri, bir ulusun kendi kaderini tayin etme azmini kıramamıştır. Başkan Reagan'ın "terörist" olarak nitelediği Müslümanlann Lübnan nüfusunun ^b 60'ını oluşturduğu unutulmamalıdır. Reagan'ın açıklamasından çıkarılacak ikinci sonuç ise şudur: Washington, Lübnan Devlet Başkanı Emin Cemayel'i terketmiştir. Başkan'ın karannı açıklarken kullandığı tüm yaldızlı cumlelere \e Cemayel'i sonuna kadar destekleyeceklerini soylemesine rağmen, gerçek budur. Zira, Beyrut'taki ABD birlikleri, VVashington'un Cemayel'e sağladığı desteğin simgesi, Lübnan Devlet Başkanı'nın en buyük teminatı idiler. Tıpkı, Batı Avrupa'da bulunan ABD birlikleri gibi. Bu birliklerin geri çekilmesi, Beyaz Saray'ın Cemayel'e olan güvenini yitirmeye başladığını gösterir. Diğer bir deyişle, Vietnam'da Van Tiyo, İran'da (Arkası Sa. 11, Sü. 4'de) Savaşta yeni bir aşama Özal: Lübnan'a bulaşmayacağız BAŞBAKANIN BASIN TOPLANTISEVDAN S. Filo, izin istemek kaydıyla Türkiye'ye yeniden gelebilir. Yetki Yasası 'nı ilk olarak Karayolları, Trafik, Pasaport ve Nüfus Yasaları için kullanacağız. İşçiye, memura yüzde 2530 gibi bir zam vermiş olalım. Enflasyonu o rakamın altına düşürürsek satın alma gücü artar. Memur ve işçi emeklileri için bankada hesap cüzdanı açacağız. Zaîen zamlarda yapacağımızın yüzde 80'ini yaptık. Ufak tefek şeyler kaldı. İki üç kamyon kâğıt ithal edip parayı basarız. İşçi ve memurun maaşını 10 misli yükseltiriz. Ama bu, kaşıkla verip kepçeyle almaya benzer. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Turgut Özal, ABD'nin Türkiye'ye "Lübnan için bir telkini" olup olmadığı konusundaki bir soruyu yanıtlarken, "Lübnan çok büyük hadisedir. Bizim bu konuya herhangi bir şekilde bulaşmamız doğru olmaz." dedi. Dün bir basın toplantısı duzenleyen Özal, "Orta direğe vaat ettiklerini birbuçuk ayda yaptıklannı" öne sürdu \e, "Süratimiz bazı çevreleri rahatsız ediyor. İşi bildiğimizden dolayı süratli yapıyoruz" şeklinde konuştu. Turgut Özal, YHK'nın enflasyonun uzerinde ucret artışı vereceğini belirterek, "İşçiye. memura yüzde 2530 gibi bir zam vermiş olalım. Enflasyonu o rakamın altına düşürebilirsek satın alma güçieri artacaktır" dedi. Özal Avrupa Konseyi ile ilişkilere değinirken, "Avnıpa ülkeleri bizi hiçbir zaman Avnıpa Konseyi'nden atamazlar" şeklinde konuştu. Hükümetin ekonomik konulardaki çahşmalarına ağırlık veren Özal, YHK'nın vereceği zamda, yuzde 5'lik vergi indirimi ile yüzde 10'luk vergi iadesinin dikkatc alınmayacağını söyledi. Özal, işçi ve memur emeklileri icin bankalarda hesap açılacağını bildirdi ve "Bu hesaba 3 ayda ya da ayda bir para transfer edilecek" şeklinde konuştu. Özal, "Tam anlamıyla serbest pazarlık olsun diye (Arkası Sa. 11, Sü. Vde) Faturah yaşam Ithalatta Ifasaya uygun fatura tıkamklık, ahnayana iade yok üretimde ~ de satış fişi vermekte ısrar ediyorlar. Bu işyerleri 213 sayılı Vergi Usul Yasası'nın 232. maddesinde yer alan "110 bin lira arasında satışlarda fiş kesilir" hükmüne dayanıyorlar. Bu maddeye göre ancak, 10 bin liranın üzerindeki satışlarda işyerlerinin istenmese de fatura kesmeye mecbur oldukları belirtiliyor. Ancak, yine aynı maddeye göre, müşteri isterse 5 liralık bir mal için dahi satıcı fatura vermek zorunda. Ücretlilerin, memurlann ve emeklilerin vergi iadesine hak kazanabilmeleri için yaptıkları tüm harcamaları faturah yapmış olması gerekiyor. Faturalann ise Vergl Usul Yasası'nın ve Ticaret (Arkası Sa. 6, Sü. l'de) LübnarCda da görev yapmıştı MAIİYE'NİN AÇIKLAMASI tıkamklık YALÇ1N DOĞAN ABD Dışişleri özel danışmanı bugün Ankarada Atina'da Kıbrıs konusundaki temaslarını tamam layan Edward Derv/inski sonra Türk yetkililerle görüşecek. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) ABD Dışişleri Bakanlığı danışmanlarından Edward Denvinski, Lefkoşe ve Atina'da Kıbrıs sorununa çözum bulmak amacıyla yüruttuğü temaslardan sonra, bugün de Turk hükümeti ile aynı konuda danışmalarda bulunmak üzere Ankara'ya geliyor. Derwinski'nin gündeminde Kıbrıs sorunu bulunmakla birlikte gelişinin Lübnan'da bunalımın had safhaya varacağı bir sıraya rastlaması ziyareti daha ilginç bir hale getirdi. Reagan yönetimince, Kıbrıs sorununda tarafların göruşlerini birbirlerine yakınlaştırmak görevi ile bu geziye gonderilen Derwinski Ankara'da Dışişleri Bakanı Vahit Halefoğlu ve Başbakanlığın ilgili teknisyenleri ile göruşmelerde bulunacak. Derwinski KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, Kıbrıs Rum kesimi ve Atina'da yaptığı gibi Ankara'da da Reagan yönetiminin Kıbrıs sorununa ilişkin göruşlerini aktaracak ve bazı "düşünceler" iletecek. Dervvinskı dun Atina'da Kıbrıs sorunuyla ilgili göruşmelerde bulundu. Der\\inski " \ u n a n Dışişleri Bakanı ile yaptığım görüşmelerden sonra elde etmiş olduklanmın yarısını elde edebilirsem, görev imde başarılı olduğumu söyleyebileceğim." dedi Kıbrıs sorununun çozümü konusunda bu goruşmeden sonra daha iyimser olduğunu sö\leyen Der\\inski "soruna çözum için en ujgun ortamın >aratılmış bulunduğuna inandığım" belirtti. Kulak kadar fışler geçerli değil. Satıcı 5 liralık mal için dahi fatura kesmek zorunda. Kesmeyeni defterdarhklara şikâyet edin. Fiş alanlar hemen, bu fış lerini fatura ile değiştirmelidirler. ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Özal hükumetinin başlattığı faturah yaş».m, bazı esnaf ve işyerlerinin direnmeleri nedeniyle "Fışli yaşam"a dönüştürülmek tehlikesi altında. "Fişli yaşam" ise dün Resmi Gazete'de yayınlanarak resmen yürurlüğe giren "faturah yaşam" yasasına göre hiçbir değer taşımıyor. Konu ile ilgili olarak Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü'nün gazetemize yaptığı açıklamaya göre müşterinin adı. • Paris'te bu kez BAE Elçisi öldürüldü. • Yugoslavya Devlet Başkanı mayısta görevden alımyor. 5. Sayfada • DİSK davasında avukatlar: Sanıkların tek suçu yasal örgüte yönetici seçilmek. 6. Sayfada • Demoklesin kılıcı bakınn ustüne düştü. • Su't fiyatlarında artış bekleyen üretici, ithalat haberini duyunca şok geçirdi. 9. Sayfada • 1984, Türkiye lrak işbirliğinde atılım yılı olacak. 12. Sayfada malın cinsi, tutarı, miktarı, satıcının adı, adresi, fatura numarası yer almayan satış fişleri geçerli değil. Bu durumda esnafın verdiği "kulak kadar" satış fişleri, kesinlikle vergi iadesi sırasında dikkate alınmayacak. Başkentte özellikle perakende yiyecek ile giyim eşyası satan dükkânlar muşterilerine bin liraya kadarki satışlarda fatura yerine fiş veriyorlar. Bazı işyerleri ise, 5 bin ya da 10 bin liraya kadar olan satışlarda da peraken ANKARA İthalatta büyük bir tıkamklık var. Sanayi için gerekli yüzlerce malın ithalatı tam anlamıyla bekleniyor. "İthalatı izne bağlı mallar listesinden" yaklaşık bir buçuk aydır ithalatına izin verilen tek bir mal var: Fabrikası kapanmak uzere olması dolayısıyla, on milyon dolarlık demirçelik türleri... Bir yetkilinin deyimiyle "ithalat isteklerinin tamamına yakın bölümü bekliyor." Yeni ithalat rejimi yurürlüğe gireli 1.5 ay oldu. Yeni rejimle birlikte, bazı mallann ithalatı serbest bırakıldı. Bazıları izne (Arkası Sa. 11, Sü. 7'de) Beyrut Elçiliğimiz boşaltılıyor ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Lübnan'da iç savaşın ordunun da çözülmesiyle birlikte tehlikeli ve kanlı bir tırmanışa geçmesi uzerine Beyrut Buyükelçiliğimizin geçici bir sure için kısmen boşaltılması kararlaştınldı. . Edinilen bilgiye gore, Beyrut'taki Cumhurbaşkanlığı Sarayma yakın mevkide bulunan yeni büyukelçilik binası, onceki akşam Emin Cemayel'e bağlıHırıstıvan kuvvetlerle Mu^luman kuv\etler arasmdaki çatışmada ateş hattı altında kaldı. Ankara'ya ulaşan haberlere göre, bu süre içinde buyukelçilik binasında herhangi bir hasar meydana gelmemekle birlikte, oldukça heyecanlı saatler yaşan(Arkası Sa. 11, Sü. 6'da) UGUR MUMCU GOZLEM Genel sözler... OZAL EKONOMİSİINE ELEŞTİRİLER "Cennetin melekleri" İstanbul, EtapMarmara Oteli'nde gösterilerine başlayan İngiliz "Bardis Show'" elemanlan çok az örıulmüş vücutları ile izleyenlerin nefesini kesti. Asıl adı "Bardis" olan grubu Türkiye'de daha iyi bir çağrısım yapsın" diye "paradîse" (cennet)yapmışlar. Genellikle günümüzün tamnmıs pop müzik parçalarım seçen grup elemanlan "playback" eşliğinde dans ederken ellerindeki telsiz mikrofonları ile de sarkı söyler gibi yaptılar. "Bardis" veya "Paradise" elemanlannın yasları 2226 arasında, boylan 1.701.80 arasında değisiyor. Provalarda göğüsleri kapalı dans eden "melekler" program sırasmda "tüm engelleri" kaldırarak dans ettiler. Bu durum otel yoneticileri için bile sürpriz oldu, fakat programı izleyenlerin beğenisini iki kat artttrdu Yukanda Bardis'in melekleri gösteri sırasmda görüluyor. (Fotoğraf: MEHMET AKİF) Genel sözlerle konuşma alışkanlığı, siyasette ve ne yazık ki gazetecilik mesleğinde bir çeşit yöntem olmuştur. Belli konularda inceleme ve araştırma yapanlar da, neredeyse genel söz ustalarınca azarlanacaklardır. Araştırmadan, incelemeden konuşmak ise bir çeşit hüner sayılmaya başlamıştır. Üçbeş edebi sözcüğün üzerine zekâ kıvılcımları ile buğulanmış feisefe kırıntıları döktünüz mü? tamam, ne araştıracaksınız, ne okuyacaksınız! , Oysa kamuoyu önündeki her konu, incetenerek ve araştırılarak ortaya atılırsa, gazeteci ancak o zaman topluma yarariı olur. Edebiyat ve feisefe söyleşileri, bu araştırma ve inceleme çabalarının hiç de dışında değildir. Edebiyat ve sanat, başiıbaşına araştırma çabalan ve iç zenginliği ile gelışecek ve insandan insana, toplumdan topluma ulaşacak (Arkası Sa. 11. Sıı. 7'de) Alpaslan Işıklı: Ekonominin zirvesinde bulunanlar bile rahatsız Belirgin ve açık bir politika olmadığı için, bazı çelişkili kararların kısa bir zaman içinde birbirlerini izlemesi mümkün olmaktadır. Bu işın erbabı olanlar, alınan her ekonomik kararın arkasında yatan belli bir grupla ve holdingle ilgili etkileh farketmekte ve bunlar, basının sınırlı bir kesiminde de olsa teşhir edilmektedir. Haberi 6. sayfada