Katalog

24 ŞUBAT 1984 EKONOMİ CUMHURtYET/9 Günün aynası Bodur: İnşaat sektörünü ithal mallarla korkutmak insafsızlık İSTANBUL (THA) îstan bul Sanayi Odası Meclis Başkanı İbrahim Bodur, inşaat sektörünün son 30 yıldır büyük bir gelişme gösterdiğini kaydederek "bu sektörii ithal mallanyla yemek, korkutmak insafsızlık olur" dedi. Bodur, "İnşaat Malzemeleri SergisT'nin açılışında yaptığı konuşmada inşaat malzemelerinin döviz getirici urünler arasında ilk sırayı aldığını bildirerek, bu sektörün her türlü teşviklerden yararlandırılması gerektiğini soyledi. Dış müteahhitlerin Turk urünlerine ağırlık vermesiyle dış pazarlarda Italya, Almanya, Ispanya gibi ulkelerin yanında yer alınabileceğini belirten Bodur "İhracattaki patlama sanayi ürunlerinin ihracı ile gerçekleşir. Son 30 yıldır inşaat sektörü büyük bir gelişme içindedir. Gelişen bu sektörii ithal mallanyla yemek, korkutmak insafsızlık olur. Tiirk sanayii kendini ispatladı. Bu nedenle her türlü desteğe hak kazandı" dedi. Katma değer vergisi istikrar politikası için biçilmiş kaftan KDV'mn dışsatımı teşvik edici, tüketimi denetleyici ve vergi arttırmayı korkulu rüya olmaktan çıkarıcı özellikleri var. KDV, vergi yükünü dar gelirlilere aktarıcı bir yapıya da sahip. MURAT KOPRÜ yada uygulanan "en yeni" ve en çağdaş" vergi sistemi de bu. Yararhhğı genel kabul gören sözkonusu niteliklerinin yanı sıra, KDV'yi Özal hukümeti açısından çekici kılan başka nedenler de var. Bu nedenleri şöyle sıralamak mümkün: • KDV, dışalımı caydına, dışsatımı özendirici bir vergi türüdür. Çünkü, KDV'nin "vanş yerinde vergiiendirme" esasına göre, dış ülkelerden aJınan mal vergilendirilir, dışarı satılan mal vergilendirilmez. Bu özelliğiyle KDV, izlenen dışsatımı teşvik politikasını daha da etkinleştirebilir. • KDV'de oran arttıkça, kişilerin harcamaları hızla vergi oranında azalır. Böylece, tasarruflar zorunlu olarak artar. Bu niteliğiyle KDV, izlenen tüketimi kısma politikasının etkin bir aracı olarak kullanılabilir. • KDV, tüketimden alınan bütün vergiler gibi toplumsal olarak l ' k ö r " d u r . Belirli bir kesimi etkilemek yerine, vergi doğuran olaya "muhatap" olanı etkiler. Böylece KDV oranında yapılacak bir artış, diğer vergilerde örneğin gelir vergisinde olduğu kadar tepki çekmez. Bu niteliğiyle KDV, vergi artırmayı hukumetlerin korkulu rüyası olmaktan çıkarır. • KDV'nin oranı diğer vergilere göre daha düşük olduğundan "göz boyama" özelliği vardır. Ömeğin bazı ulkelerde gelir vergisindeki yüzde 20'lik oranm KDV'de yüzde 6'ya denk düştüğu hesaplanmıştır. Bu niteliğiyle KDV, çok az bir oran artışıyla diğer vergilerden yapılacak büyük oranlı artışlar kadar etkinlik sağlayabilir. İstikrar politikaları açısından "biçilmiş kaftan" görunümundeki katma değer vergisinin, dar gelirliler için olumsuz sonuçlar doğurabileceğine de dikkat çekmek gerekiyor. KDV'nin tüm tüketim vergileri gibi, yüksek ve düşük gelir grubu diye bir ayırım gözetmemesi "adil" bir vergi olarak nitelendirilmesini güçleştiriyor. KDV, deyim yerindeyse, zenginin ekmeğini de fakirin ekmeğini de aynı şekilde etkiliyor. Bu da verginin gelir dilimi arttıkça yükselmesi ilkesine ters düşüyor. Bununla birlikte, bu sakıncanın giderilmesi için birçok ülkede, KDV oranlarının mal grupları açsından farklılaştırıldığı gozleniyor. Örneğin, dar gelirlilerin temel tuketim mallanndan olan besin maddelerinde vergi oranı oldukça düşük tutuluyor. "lürkiye'de ise tasarıda, KDV oranının tek yuzde 10 olarak belirlendiği dikkati çekiyor. Öte yandan, KDV'ye geçişte, fiyat düzeyinin yukselebileceği olasılığının da göz onünde bulundurulması gerekiyor. Bu konuda yapılan bir çalışmada, Turkiye'de KDV uysulamasının enflasyonu 35 puanarttıracağı hesaplandı. Türkiyelran ulaştırma protokolü imzalandı ANKARA, (ANKA) Turkiyeİran ulaştırma protokolü dün Ankara'da imzalandı. Protokolü Türkiye adına Ulaştırma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Orhan Buldaç, İran adına da Ulaştırma Bakan Yardımcısı Mehdi Kerbesiyan imzaladı. Protokolün imzalanması sırasında bir konuşma yapan Ulaştırma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Orhan Buldaç, Türkiyelran Ulaştırma Karma Komisyonu çahşmalarının bu yıl "iki ülke arasındaki transit taşımacığın daha da geiişmesine katkıda bulunacağım" bildirdi. Buldaç, İran heyetinin mallarının Türkiye limanlannda bekletilmesi nedeniyle eleştirelerde bulunduğunu kaydederek bunun onlenmesi için ilgili firmaların uyanlacağını soyledi. 2 milyon tonu Türk ihraç mallan olmak üzere "İran'a 4 milyon ton transit taşımacılık yapıldığım" bildiren Buldaç, protokol çahşmalarında"lran gemilerinin Türk tersanelerinde inşa edilmesi" konusu üstunde de durulduğunu kaydetti. İran Ulaştırma Bakan Yardımcısı Mehdi Kerbesiyan da konuşmasında İran İslam Cumhuriyeti'nin komşu ve özellikle Musluman ülkelerle ilişkilerini geliştirmeyi öngören bir dış politika iziediğine değinerek, "Türk hiikümetinin taahhütlerini yerine geürmeye bazı rırmalan denetlemesi ile iki ülke arasındaki ilişkileri daha da gelişecektir" dedi. ÖZAL'IN ÖRNEK ÜLKESI G, Kore büe düşük ücretten vazgeçti Ekonomi Servisi Türkiye'nin pek çok konuda kendine örnek almaya çalıştığı Güney Kore'de geçen yıl enflasyon yüzde 2'de kalırken işçi ücretleri ortalama yüzde 15 artış kaydetti. Böylece işçilerin satınalma gücü yüzde 13 dolayında artmış oldu. Turkiye'de ise bilindiği gibi 1983'de ücret artışlan yüzde 20'lik bir enflasyon hedefine gore belirlenirken enflasyon yüzde 30'u aştı, kimi tahminlere gore yüzde 40'a dayandı. 1983 yılında, "düşük ücret" politikasıyla ünlü Guney Kore'de bile Turkiye'ye oranla çok daha comert bir ucret politikası izlendi. Ihracata yonelik sanayileşme politikasını başarıyla uygulayan ulkelerin başında gelen ve 1970'ü yıllarda çok yüksek büyüme hızlarına erişen Guney Kore ilk kez 1980'de ekonomide buyüme yerine küçülmeyle karşılaşınca ihracatın yanı sıra iç pazarı da önemsemeye başladı. Ülkedeki sosyal çalkantıların artması ve siyasal istikrann bozulması da bu eğilimi güçlendirdi. 1980'den sonra gundeme gelen yeniden atılım programında iç pazara daha fazla önem verilmeye başlandı ve 198081 yıllarında enflasvonun gerisinde kalan ücret artışlan 1982'den itibaren enflasyonu geride bıraktı. 1982 yılında yüzde 5 dolayında gerçekleşen reel ücret artışı 1983 yılında yuzde 13 gibi hatırı sayılır bir rakama erişti. Bu hızlı artış sonrasında 1984 yılında ücretlerin enflasyonla başabaş bir artış göstermesi bekleniyor. Ücretlerde bu oranlarda reel artış sağlanabilmesi, Güney Kore ekonomisinin 1980 sonrasında gösterdiği genel başarının bir parçasını oluşturuyor. 1980 yılında eksi olan büyüme hızı 1983 yılında yüzde 9.2 gibi çok yüksek bir rakama erişirken kişi başına milli gelir de 2000 dolara hızla yaklaşıyor. 1980 sonrasında yüzde 30'a kadar tırmanan enflasyon ise 1983'de yuzde 2 dolayında gerçekleşti. İhracat yüzde 19 artarken ekonominin tek olumsuz gelişmesi artan dış borçlann 40 milyar dolan aşması oldu. Geçen yıl iç tüketim harcamaları yüzde 6 artarken dış pazarlarda çok ciddi rekabetle karşı karşıya kalan Koreli dayanıklı tüketim malı ve elektronik firmaları umutlarını alım gücü artan iç pazara bağlıyorlar. Bilgisayar mağazası lise öğrencilerine kurs veriyor "Faturalı yaşam'Ma temeline ilk harç konan katma değer vergisi, Özal hukümeti açısından oldukça çekici bir vergi görunümünde. Katma değer vergisi, vergi kaçağını önleyici niteliğinin yanı sıra, dışsatımı teşvik edici ve tüketimi denetleyici yapısıyla "istikrar politikalarT'nı daha da TOKYO (a.a.) Altmkaya Japonya'nın sağlayacağı kreetkinleştirici bir özellik taşıyor. Barajı ve hidroelektrik santralı diye ilişkin anlaşma, önceki gün, Bu arada, vergi artırmayı hüküprojesi için, Japonya Türkiye'Japonya Denizaşırı Ekonomik metlerin korkulu rüyası olmakye yedi yılı odemesiz olmak üzeİşbirliği Vakfı Başkanı Takaşi tan da çıkarıyor. Buna karşın, re 25 yıl vadeli kredi veriyor. 65 Hosomi ile Türkiye'nin Japonkatma değer vergisinin dar gelirmilyon dolar tutanndaki kredi ya Büyükelçisi Nurver Nureş talileri olumsuz etkileyeceği ve enfnin faizi yüzde 25 olacak. rafından Tokyo'da imzalandı. lasyonu artıracağı konusunda yaygın bir kanı var. Ekonominin yönetimini üstlendiği 1980 yılında katma değer vergisini (KDV) yeniden gündeme getiren Turgut Özal'ın, şimdi de faturalı yaşam uygulamasıyla bu verginin altyapısını oluşturmaya çalışması, KDV sisteminin Türkiye için artık geri dönulemez bir hedef olarak ele alındığını gosteriyor. Özal ve ekibinin özellikle KDV üstünde durmasının çeşitli nedenleri var. KDV üretimden tüketime kadar bütün süreçleri diğer tüm vergilerden daha etkin bir biçimde denetleme özelliğine sahip olduğu için veTgi gelirlerini artırıyor ve bunun yanı sıra birçok vergiyi yürürlükten kaldınp vergi çeşitliliğinin doğurduğu sakıncalan gideriyor. Aynca, bu vergi sisteminde alıcıyla satıcı arasında zorlayıu bir otokontEkonomi Servisi Bilgisayar duru Engın Karapazar, ithal ettik rol mekanizması kurulduğundan pazarlanmasında gelecekteki müs leri yazict ünite ve bilgisayarlann vergi idaresinin vergi toplama terüere yönttiniyor. Önceki gün Is pazarlanması dışındaki amaçlan sorunları da önemli ölçüde hatanbul'da açılan Türkiye'nin ilk m söyle açıkhyor: "Kullanıcıya en fifliyor. Bunlara ek olarak dünbilgisayar mağazasoun yöneticik uygıtn sistemı seçmesmde yardtma olmak, kısa surelı çalısmalarla ri, bilgisayan tamtmak amaayla lise öğrencUerine gruplar halinde her makinede kullanılabilecek hafta sonu kurslan düzenleyecek olan standart pakeı programlar lerini beürterek, mağazanın kuru uretmek, yarının kullanıcısma bilhtş amaçlanndan birinin, "bilgisa giişlemi tamtmak, farklı malların yan ilerde kullanacak kişılere be bir arada sergilenebilmesi olananimsetmek" olduğunu açıkladdar. ğını sağlayarak kullanıcıya karşılaştırma olanağı vermek." İstanbul Karaköy'de Rıhttm Caddesinde açılan Bilgisayar ve Elektronik Merkezi'ni kuran, JaMağaza, meraklılann kullanım pon Epson firmasının Türkiye isteklerini de, bir görevlinin eşliANKARA (THA) Tarım, temsikisi Romar A.Ş. Genel Mü ğinde karsılayacak. Orman ve Köy lşleri Bakanı Hüsnü Doğan "iç piyasada, buğday fiyallarının artışını önleyemedik." dedi. Japonyu'dan 65 milyon dolar kredi tktisat Mezunları'nda Otomarsan Genel Miidürü konuşacak Ekonomi Servisi İktisat Fakultesi Mezunları Cemiyeti'nin bu haftaki "cumartesi söyleşisi'nde Otomarsan Genel Müdürü Haluk N.Gönencer bir konferans verecek. Gönencer, cemiyetin merkezinde yann 15.00'te yapılacak konferansta "Sınai İhracatımızın Dunımu ve Son Ekonomik Kararlar Çerçevesinde Geleceği" konusunu işleyecek. Hüsnü Doğan: İç piyasada buğday fiyatlarının artışını önleyemedik DISBANK Tasarruf: Var gunun dar gune yetişmesidir. 24 Şubat 1984 TARİHLI DÖVİZ KURLARI ALIS SATIS 1 Amerikan Do'arı 1 B.AIman Markı 310.52 116.79 313.47 117.90 DÖVİZ KURLARI Merkez Bankası doların esas kurunu 295 lira 73 kuruş olarak belirledı. Dövizin Cinsi IABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 îsveç Kronu I tsviçre Frangı 100 ttalyan Lirtti lOOJapon Yeni 1 Kanada Dolan 1 Kuvtyt Dinan 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S.Arabisıan Riyali Döviz Ahs 309.75 292.71 16.54 116.50 5.69 31.76 37.77 103.20 39.12 141.57 18.79 132.71 248.08 1058.97 40.68 452.39 88.35 Döviz Satıs 313.47 296.22 16.74 117.90 5.76 32.14 38.22 104.44 39.59 143.27 19.02 134.30 251.06 1071.68 41.17 457.82 89.41 Eftktif Ahs 309.75 27S.0S 16.54 116.50 5.41 31.76 37.77 103.20 39.12 141.57 17.85 126.07 235.68 1006.02 38.65 452.39 83.93 Efektif Satış 315.95 298.56 16.87 118.83 5.80 32.40 38.53 105.26 39.90 144.40 19.17 135.36 253.04 1080.15 41.49 461.44 90.12 Doğan, yaptığı açıkiamada, Türkiye'nin coğrafi konumu itibariyle kendini besleyebilen yedi ülkeden biri olmasına rağmen geçen yıl havaların az yağışlı geçmesi nedeniyle buğday üretiminde bir önceki yıla oranla büyük bir azalma görüldüğünü söyleyerek şöyle dedi: "1983 yılında iklim koşullartna bağlı olarak, buğday uretimimizde 1982 yılına göre. bir milyon 100 bin ton azalma olmuştur. İJIkemizde buğday sıkıntısı olmaması için vurt dışından 500600 bin ton buğday ithaline gidilmiştir. Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından, iç piyasada hiçbir tahdit getirilmeden buğday satışı surdürülmektedir. Valnız. yaptığımız bütun çalışmalara kar şın, ülke içinde buğday fiyatlanndaki artışı önleyemedik." ÇAPRAZ KURLAR 18.7273 54.4376 8.2009 7.9179 1648.48 7.6143 1 / ABD DOLARI Avusturya Şilini 2.6587 Belçika Frangı 9.7528 Fransız Frangı 3.0014 Isveç Kronu 2.1879 ttalyan Lirtti 233.40 Norveç Kronu 3.5059 Avustralya Dolan: 0.94498 1 Kuvtyt Dinan: 3.4188 1 Sterlin: 1.4605 B. Alman Markı Danimarka Kronu Hollanda Florini Isviçre Frangı Japon Yeni S.Arabistan Riyali ABD DOLARI ABD DOLARI ABD DOLARI "AET ile sorunların çözümtinde haklarınıızdan taviz verilmemeli" Ekonomi Servisi Türkiye Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Yonetim Kurulu Başkanı Celalettin Özgen, "AET ile müzminlesen sorunlanmızın çözümü için statülerden ve fiili durumlardan doğan haklarımızdan taviz verilmesine taraftar degiliz," dedi. Türkiye Hazır Gıyım ve Konfeksiyon İhracatçılan Birliği'nin 15.2.1983'deki genel kurulunda yeni donem için seçilen yonetim kurulu uyeleri. görev bölümüyaparak, başkanlığa Celalettin Özgen'i. ba^kan vekilliğine Sırrı Gültekin'ı getirdı. Başkan Özgen açıklamasında şuniarı ^öyledi: "Konfeksiycn ürünleri ihracatı, tüm ihracatın yüzde 25"ini, sanayi unınleri ihracatının yarısını teşkil etmektedir. Geçen >ıl. bu alandaki artış yuzde 40 olmuş ve 700 milyon dolara ulaşmıştır. Deri konfeksiyonu ihracatındaki artış ise yuzde 60'a varınıştır." Tasarruf, yarına bugünden hazırlanmaktır. Tasarruf, geleceği güvenli kılmaktır. Genç kuşakları tasarrufa alıştırmak, ulusal bir görevdir. İş Bankası, kumbarasıyla tasarruf kavramını halkımıza benimsetmiş...Tasarruf alışkanlığını, kuşaktan kuşağa iletmiştir. Bir İş Bankası kumbarasına atılan ilk para, bir "dar" günü,"var"güne dönüştürmek yolunda atılan ilk adımdır. ALTIN GÜMÜS FÎYATLARI Cumhuriyet Resat 24 Ayar (Gr.) 22 Ayar bilezik 900 Ayar gümüş ALIŞ 28.800 29.000 4.340 3.970 88.00 Kfl JBM^S 24 Şubat 1864 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI T.C. ZtRAAT BANKASI DÖVİZ AUŞTL SATtŞTL. 310.55 313.47 293.25 296.00 16.55 16.71 116.77 117.87 5.70 5.75 32.15 31.85 37.84 38.20 103.39 104.36 39.19 39.56 141.88 143.22 19.00 18.83 133.01 134.26 248.10 250 43 1059.00 1068.96 40.76 41.15 453 65 457.91 88.53 89.37 DÖVİZ CİNSİ 1 ABODOLAM 1 AVUSTRALYA DOLAM 1 AVUSTURYA ŞtaJHİ EFEKTİF 1 1 AUŞTL SATIŞTL. 310.55 319 38 278.58 301.59 17.02 16.55 116.77 120.09 5.41 5.86 31.85 32.76 37.84 38.92 103.39 106.33 39.19 40.31 141.88 145.92 17.89 19.36 126.36 136.79 235.69 255.15 1006.05 1089.11 38.72 41.92 453.65 466 55 84.11 91 05 • SAT1Ş 29.000 29.500 4.360 4.170 90.00 1 M T I ALMAN MARKI 1 BaÇtKAFRAia 1 DANİMARKA KRONU 1 HOLLANDA R O R M 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVtÇRE FRANBI 100 İTALYAN ÜRETİ 100 JAPON YENİ 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYTDhUM 1 RORVEÇ KRONU 1STERÜN 1 S. ARABİSTAN RİYAÜ İSO eski başkan larmdan Hüseyin Başarır öldü Ekonumı Servisi İSO Yonetim Kurulu cski başkanlarından Hüseyin Başarır önceki gün öldü. İstar.tu! Sanayi Odası'nın kuruluşuna onculuk eden \e kuruiusundjn bu yana oda meclisinde yer aian Hüseyin Başarır son 3İarakddButçe Komisyonu BaşNanlığmı surduruyordu. TÜRKİYE $ BANKASI Paranızın, istikbalinizin emniyeti.' T.C. ZİRAAT BANKASI "Gücüne erişilemez" |