Katalog

Cumhuriyet Vergi borçlarmda yıllık cezafaizi ilkyıl için yüzde 54, sonraki yülarda yüzde 48. Gecikme zammı borç ödeninceye kadar sürecek. Daha önce ceza, borç miktarma ulaşınca donuyordu. Borç için müketlefın mallanna haciz konulması gecikme zammını durduran nedenler arasından çıkarıldı. NAİL İNAL 8 Şubat 1984 tarihli Resmı Gazete'de vavınlanan ve 6183 sayılı amme alaeaklarının tahsil usulu hakkındaki kanunda değişiklik >apan 2975 sayılı yasa ile, mukelleller tarafından odenmeyerek ucuz kredi olarak kulianılan \ergi borçları. bu ozelliğini kaybediyor. G e c i k m e zaııuııı 1 Mart 1984 tarihinden itibaren uygulanacak olan yasanın getirdiği en onemli yenilik, gecikme zammının borç aslını aşabileceği hükmune yer vermesi. Bugune kadar yapılan uygulamada, \ergi borcunun vadesmi takip eden ilk ay için yüzde 10, daha sonraki aylar için yüzde 3 gecikme zammı uygulanmakta ve gecikme zammı miktarı vergı aslına ulaştığı zaman gecikme Sahıbı l umhuri.iel Maıbaacılık ve Gazeıecılik Turk Anonım Şirketi adına Nadir Njıdi. 9 Genel Yavın Muduru: Hasan Cemal, Muessese Mudurıı: KmiiK Içakhgil. Va/ı Merı Muduru Okaj Gonensin. • Va^ı Işlerı Mudur YarUımciM: Ahmcl Korulsan, Haber Merkezı Muduru: Valçın Ba>er. Sayta Duıenı Yoneımenı: Ali Acar. remsikıler: ANKARA: Yalçın Ilogan, IZMIR: Hikmel (.elinkaıa. ADANA: Mehmeı Mercan. • Servıs Şejlerı: Uıanbul Haberlerı: Selahaltin (iııler, Dı> Haberler Lrgun Balcı, Ekonomr Osraan l laga>, Kultıır: A»dın Kmrv. M J ga/ın \ alçın Pek^en. Spor Danışmanı. Abdulkadir Vucelman, Uu/cîmıc Kefik Durba>. Ara>tırma' ^ahin Alpav. Burolar: • Ankara: Konur Sokak No: 24/4 Yenisehir, Tel: 175825175866, Idare: 183335, • Umir: Halıl Zıya Bulvarı No: 65/3, Tel: 254709131230 • Adanı: Aıalurk Caddesi, T.H.K. Işhanı Kat 2/13, Te(: 1455019731 • Basan ve Yayan: CumhuriyM Matbaacılık ve Gaz«ecilik T.A.Ş.Turk OcağıCad 39/41. Cağaloğlu. hı PK: 246lsl. Tel 5209703 Telex 22246 TAKVİM 16 Şubat 1984 Imsak: 6.25 Güneş: 7.51 Ögle: 13.23 Ikindi: 16.16 Akşam: 18.45 Yatsı: 20.05 Odenmeyen vergi borçları artık ucuz kredî değil dıkları takdirde, bankamn öde ha sonraki yıllar için ise yüzde 48. mek zorunda kalacağı gecikmıBu arada, gecikme zammının /ammına ek olarak sube nıüdur.<><• Miıırı da 100 liradan de ayrıca r n 10 oramnda celeri 500. liraya çıkarıldı. Diğer taza, ödeyecekler. raftan. borç için mıikellefin mal< ii/danlar lanna haciz konulması veya borca kar>ılık leminat alınması. geDaha önce düzenlenmesı ve cikme zammını durduran nedenkullanımı isteğe bağlı bulunan leı jrasından çıkarıldı. vergi ciizdanları, yasal zorunluluk haline getirildi. Mukelleflezammı uygulaması durmaktay Baıikalara ödeme rin butun ıahakkuk \e odemeleri dı. Getirilen değişiklik ile gecikbu cuzdanlara işlenecek, para Bugune kadar İstanbul, Anme zammının uyuulama süresitahsiline yetkili daire, postane ve ne ilişkin sınırlama kaldırılıyor. kara, İ/mir, Adana, Bursa ve bankalar tahsil ettikleri paralaEskişehir il mertcezlerindeki ZiEskı uyguıamada \ade tarihinrı bu cıı/danlara yazarak tastik den itibaren 31 ay sonunda borç. raat Bankaları tarafından tahsil edcccklor. gecikme zammı ile birlıkte iki edilmekte olan vergilerin, bundan sonra kapsamının genişletikatına çıkmakta ve o noktada lerek (il, ilçe \e banka olarak) F o r e i n g Rf|>«ırt*ıın durmaktaydı. UUliusı: surdurulmesi için yasada bazı 1.3.1984'ten itibaren eskı yedeğişiklik ve ekler de yer alıyor. ni tum amme alacaklarına uyguZiraat Bankası dışındaki bankalanacak gecikme zammı yuzde 4 lara vergi tahsil yetki ve gore\i(2. aydan sonra), vade tarihi esnin verileceği göz önunde tutuki olup, 1.3.1984 tarihine kadar larak. bankalar için yapılan düuygulanan gecikme zammı bor7enlemeye gore: cun aslını bulmuş ve bu nedenle a) Bankalar tahsii ettikteri pagecikme zammı uygulaması durdurulmuş bulunan borçlara onü raları 7 gün içinde Merkez Bankasi'na aktaracaklar. müzdeki ay başından itibaren yuzde 4 gecikme zammı uygub) Bu surenin aşılması halinlanmaya başlanacak ve borç as de bankalar da gecikme zammılı tahsil edilinceye kadar sürdu na tabi tutulacaklar, rulecek. Yeni düzenleme ile vergi ANKARA (Cumhuriyet Buc) Tahsilatı yapan banka şurosu) ABD'nin Turkiye'deki borcu için odenecek gecikme be mudürleri, parayı süresi içinuslerde bulunan nükleer silahlazammı ilk yıl için vtizde 54, da de Merkez Bankası'na aktarmaı rını ve nükleer başlıklı fuzelerini artırmakta olduğu öne süruldü. Ingiltere'de yayınlanan Foreing R«port adlı yayında yer alan ve C1A raporlanna dayamlarak verildiği öne sürülen bilgilere gore ABD'nin Turkiye'de bulunan 6 üs ile 20 "tesis"inde görevli Amerikalı personel sayısının 5 bin olduğu, bu rakamın 1985 yılına dek değişmeyeceği bildiriliyor. Türkiye'deki üslerin bir haritasının da yer aldığı raporda bu Thatcher hükümeti, neredeyse tanınmaz hale geldi. Dokuz üslerdeki modası geçmiş "Hoay önce büyük bir seçım zaferi kazanan, astığı astık kestiği kesnest John" savaş başlıklı 100 dotik hükümet sankio değil. Avam Kamarasındaki muhafazakâr layındaki fuze de dahil olmak ikfidar grubu içinde, başkaldınlar birbirini izliyor Bakan kelleüzere nükleer silahlarla değiştisi ıstemek olağan haie geldi. Bir yıl önceyi düşünüyorum da, rileceği iddia ediliyor. hükümete, gözünün üstünde kaşın var demek, hiçbir iktidar Türk Silahlı Kuvvetleri'nin milletvekilinin harcı değildi. Sözün kısası 77?aft:rwbüyüsü, dört elindeki silahlann ve askeri malbuçuk yıl dayanabildi. zemenin eskimiş olduğu. deniz kuvvetlerinin elindeki gemilerMuhafazakâr Başbakan Thatcher'a büyük umut bağlamışden ABD yapısı olanların büyük lardı. Dört buçuk yıl içinde, elle tutulur tek başarıysa, enflasçoğunluğunun "30 yıldan daha yon orantnın yüzde 5 dolaylanna indirilebilmesi oldu. Üstelik ?asJı olduğu" öne sürulıiyor. uç küsür milyon işsiz pahasına. Yaygın efseneye bakarsanız, Turkiye'nin NATO ittifakı enflasyon oranı düştükçe. ekonomi sağlıklı temeller üzerınde içinde kararlı konumunu korucanlanmağa başlayacak, işsiz sayısı da azalacaktı. Rıvayet o duğu belirtilen raporda öne suki, ekonomi canlanıyor; bu yıl büyüme hızı yüzde 2.5 dolaylarulen bilgilere göre, Türkiye rında olacak diyor işadamları.Ne var ki,işsiz sayısı geçen ay, Amerikan uslerindeki nükleer sibirdenbire 120 bin daha artrverdi; resmi istatistiklere göre 3 milIahların artırılmasına izin vereyon 200 bine ulastı. cek. Sözün kısası, sihirli bir değnek sanılan monetarizm ya da Thatcherizm, kendisinden beklenen mucizeyi gösteremedi. Düş kınklığına uğrayan, nisbeten uygarmuhafazakârlarda ştmdi fırsatını buldukça hükümeti itipkakıyor; henüz hükümet devirebilecek bir taban oluşturmadıklan için de, salt bakan kellesi istemekle yetiniyorlar. Son günlerin iki boy hedefi.Kuzey İrlanda işlerinden sorumlu Devlet Bakanı James Priorla, gaf üstüne gaf yaptığı için adı Gaf Işleri Bakanına çevrilen Dışişleri Bakanı Sir Geoffrey W<*ve'dı. ABD Türkiyv'deki nükleer boşlıhU füzeleri artırncak Serbest sözleşmelere ilk adım LONDRA'dan Harranlılanıı evlerinde televizyon var, tuvalet yok Cnlü Harran köyü S/T alanı içine alındıktan sonra daha tarihi bir görünüm kazanmış. Ancak SİT alanında kalan Harranlılar yeni evler yapamamanın yıküan evlerini onaramatnanın sıkıntısı içindeler. KADİR CAN Urfa'nın kubbeli e» ICYİ> le, tarıhtekı ilk universite \e rasathane kulesıyle unlu Harran köyü SİT alanı içine alındıktan sonra daha tarihi bir gorunum kazanmış. Lnlu kubbeli ev ler bırer ikiJer yavaş yavaş yıkılırken Harranlılar SİT alanmda kalmanın çaresizliğinin sıkıntısı içinde bekliyorlar. Yıkıldıktan sonra kaderine terk edilmiş ünliı kubbeli evlerin etrafında dolaştığımı goren Harfanlıların konuğu oluyorum. Harranlı Ergun ailesinin misafir odasının içi halılar ve şiltelerle döşeli, bağdaş kurup oturuyorıi7. Kaçak tutunle sanlan sarma sigaralar. geleneksel acı kahve ve mirra Harranlılann değismez tutkusu. Taha F>Run 75 yaşında guler yuzlü bir ihtiyar. SİT alanında kaldıklan için büyuk sıkıntı çektiklerini belirtiyor ve >unları anlatıyor: "Eseri antigi dediler ve evlerimizin vıkılan yerlerıni bile onarmamii'a izin vermediler. Yeni ev vapmamıza da izin yok. Tuvalet vapmamıza bile izin vermiyorlar. Televızvonumuz var tuvaletımiz yok. Çocuklarımız evleniyor. yeni ev imkânı olmadığı için bizimle oturuyorlar. Küçucuk evlere 67 aile sığmaya çalışıyoruz. Topraktan yapılan evlerimiz zamanla hasar gorüvor, onarmamıza izin verilmediği için yıkılıp gidiyor" di. Hammadi Engıil (65) başlık parasıyla ilgili goruşunu şöyle belirtiyor: "Kimse bedava aldığı mala kıymel \ermez. Başlık paralannın yiiksek olması kızlanmızın sigortasıdır. Vannı yogunu evlenmek için harcayan erkek aldığı ktzın kıymetini bilir, üç beş gun sonra onu sokağa alamaz, baba evine geri gönderemez" diyor. Harranlılar parasına guvenen erkeklerin dört ev|jlik yapabilecegini şöyle anlatıyorlar: "Erkek islerse parayı verir dört kan alır, buna kimse kanşıp itiraz edemez. Bütün mesele erkeğin maddi yönden olan zenginligidir." üstündür" HARRANLILARIN TUTKUSU Harranlı Ergün ailesinin misafir odasının içi halılar ve şilteieıie doşeli, bagdaş kurup oturuyonız. Kaçak tutünle sanlan sarma sigaralar.geleneksel acı kahve ve mirra, Harranlılann değişmez tutkusu. MEHMET ŞAKİR YURDAKUL me yapabilecek yetki/i sendikaları belirleyecek olan işkolları istatistiğinin bu hafta açtklanacağını söyledi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosn) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mustafa kalemli, serbest toplu pazarhğa donüş için ilk aşama sayılan işkolları istatistiğinin bu haftanın sonuna kadar kesinleşeceğini ve istatistiğin açıklanacağını söyledi. Kalemli, faaliyeti durdurulmuş sendikalann uyelerinin toplu sözleşme yapamamalanndan dolayı bir kayıplan olursa, bu kayıpların ortadan kaldınlması için çalışılacağını bildirdi. Çalışmave Sosyal Güvenlik Bakanı ayrıca, sigortahhklan iptal edilme durumuna gelen, emeklilik işlemleri durdurulmuş bulunan BağKur uyelerinin mağduriyetlerinin giderileceğini açıkladı. Kalemli dünku basın toplantısında faaliyeti durdurulmuş olan sendikalann önumuzdeki serbest toplu pazarlık döneminde sozleşme goruşmelerini giremeyecekleri için bu sendıkalara üye işçilerin durumunun ne olacağına ilişkin bir soruyu da şöyle yanıtladı: "Mahkemeye verilmiş sendikalann mensuplan veya sendikalar devletin şahsiyetine karşı suç işlemişlerdir. O nedenle adil mahkemelerde yargılanmaktadırlar. Ayrıca bu sendikalar beraat edinceye kadar, beraatleri sabit oluncaya kadar, bu sendika mensupları sendikal faaliyette bulunamaz, yasal haklanndan da islifade edemezler. Ama istedikleri takdirde vetkili mercilere ya da kayyımlarına başvurarak sendika değiştirebilirler. Bu kadar açık." BAGKLR ÜYELERJ Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı ayrıca, sigortahhklan iptal edilme durumuna gelen veya emeklilik işlemleri durdurulmuş buiunan bazı BağKur uyelerinin mağduriyetini giderecek önlemlerin ahndığını açıkladı. Bu durumdaki BağKur uyelerinin 1 ekim 1972 ile 20 nisan 1982 tarihleri arasındaki sigortalılıklarında meslek kuruluşu kayıtlanna itibar edilecek ve ayrıca vergi saydı aranmayacak. Bağlı bulunduğu meslek kuruluşu munfesih duruma düşen BağKur uyelerinin 1 ekim 1972 ile 20 nisan 1982 tarihleri arasındaki kuruma kayıt ve tiscilli sureleri sigortalılık suresinden sayılacak. Hükümetin Çalışma ve Sosyal Giıvenlik havı dökülüyor Bakanı Kalemli, toplu sözleşbu hafta Harranlı şöyle diyor Yakın akraba evlUiklerinden sakat çocuklar doğduğu söyleniyor. Biz buna inanmıyoruz. Harran'dayakın akraba evlilikleri oluyor, ama sakaî çocuklar doğmuyor.» ra >apılacak evliliğe karşı çıkmaz mı?" sorusuna şu yanıtı veriyor: "Burada erkek uslündür. Erkek olarak biz kadınlardan ustünüz, bunu onlar da bilir ve seslerini çıkaramazlar" diyor. "Biliyorsunuz uzmanlar yakın akraba evliliklerinin çoeukların sakat doğmalarına yol açtığını soylüyorlar, siz bu konuda ne diyorsunuz, kö>ünuzde şimdive kadar kaç sakat çocuk dogdu?" diye soruyorum. Bu soruma 75 yaşındaki Taha Ergün adeta isyan ederek cevap veriyor: "Lo... Lo... yalan sö>luyorlar lo... yalan sövlüvorlar babo... yalan söyliiyorlar" diye bağırıyor Harran'da başlık parası 2 ıııilyoıı lira SİT alanındaki Harranlılar yeni evler yapamamanın, yıkılan evlerini ve ahırlarını tamir edememelerinin sıkıntısı içinde olduklannı anlatırlarken söz dönüp dolaşıp başlık parasına gel Tarihi Harran'a televizyon biriki yıl oncegirmiş, şimdi hemen hemen bütun evlerde izleAskerliğini yeni bitirip köyu nen yayınlardan memnun görüne dönen \e evlilik hazırlığı için nen pek yok. Harranlılar televizde olan İsa Özyavuz "Birinci ve yon yayınları için, "Yayınlarge> a ikinci kadın kendisinden son nellikle batıya yönelik" diyorlar. Sigarayı bırakmanın tek yolu: İmde Kuzey İrianda'da, İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu savaşçılarının kapatıldığı Maze Cezaevi'nden, bir süre önce 40'a yakın cumhuriyetçi kaçmıstı. Hemen hepsi ömür boyu hapis cezası mahkumuydu. 19'u hâlâ elinikolunu sallaya sallaya geziyor. Olay araştınkjı, soruşturuldu, sonunda bütün suç Cezaveni Müdürü'nün sırtına yıkıldı. O da istifa etti. Oysa Maze Cezaevi, Kuzey İrlanda cumhuriyetçileriyle İngiltere arasındaki çatışmada, sömürgeci baskısının adeta simgesi.. Böyle bir cezaevinden hele hele devlete karşı suç işlemiş sayılan cumhuriyetçilerin kaçabilmesi, bir cezaevi müdürünün ötesinde, siyasal sorumluluğu gerektıren bir olaydı Muhafazakâr Partı'nin darkafalılar kesimince desteklenen Devlet Bakanı James Pior'm istifası herhalde gerekirdi.Ne var ki Başbakan Thatcher, hayli etkin olan bu darkafalı kesimden, dolayısiyle James Prior'dan vazgeçemediği için de partideki çekişme hayli kızıştı. Parti içi yangını körükleyen bir başka gelişme, Cheltenharr^ daki Elektronik Dinleme Merkezi'nde çalışanlann sendikal haklarının ellerinden alınması kararıydı. İngiltere hükümeti, Cheltenham'daki gelişkin elektronik aygıtlaria, dünyanın her yöresindeki sözle haberleşmeyi dinleyebiliyor. Cheltenham bir tür uzaktan casusluk merkezi, anlıyacağınız. Hükümet, 1980 ve 1981 yıllarındaki iki olayı bahane ederek, Cheltenham'da çalışanlann sendikadan çıkmasmı istedi. Hükümet gizli haber alma işinde çalışanlann sendıkalara üye olmalannı sakıncalı bulduğunu, zira sendikalann geçmişte, Cheltenham'daki çalışmalan birkaç kez kesintiye uğratma çabasında bulunduğunu öne sürüyor. Cheltenham Dinleme Merkezi, daha çok Sovyetler Birliği'yle öteki spsyalist ülkeleri hedef aldığı için Başbakan Thatcher, anlaşılan İngiliz sendikalarını, ıçerdekiTruvaAtı gibi görüyor Muhafazakâr Parti'nin çağdaş kanadıyla muhalefet partileriyse, soruna temel hak ve özgürlükler açısından eğiliyorlar; hükümetin ilerde, sendıkalara üye olma yasağını başka işkollarına doğru genişletebileceğinden endişe ediyorlar. Hükümet karşıtlarının bu ikinci olaydaki boy hedefi, Dışişleri Bakanı Sir Geoffrey Hovve'dı. Sir Geoffrey gaf üstüne gaf yaparak, olayın iyice alevlenmesine yol açtı; istifa etmesi istekleriniyse Başbakanın da desteğiyle kulak ardı etti. Bu ve benzeri olaylar, Thatcher hükümetini savunrnaya zorlamış görünüyor. Artık o alikıran baş koparan hükümet yok. Onun yerinde süt dökmüş, süklümpüklüm bir kedi var. lı gıdalardan kaçının. Çunkü tu punktur gibi etki eder. tün. iştahsızhk yaratır. • Tütün tadını bozan ürünler • Veterli uyku. kuilanılması: Yavaşça emilen • Kan dolaşımı: Yıkanarak, pastiller alınır. Bu pastiller sigaGünde birkaç kez sigarayı bırakmaya kararlıyım sloganını tekrarlamak. vucudunuzu oğarak ve yurüyüş ra dumanının damakta kotu tat Sigara içilen toplantılardan uzak durmak. yaparak hızlandınn (Uyuşukluk bırakmasına yol açarlar. • Homeopati: Birkaç hafta, \itamin B ve mineral tuz açısından zengin gıdalara öncelik tammak; bol bol sigarayı bırakanlarda sık sık rastlanan bir durumdur). azalan dozlarda hap almak. Bu yıkanarak kan dolaşımım hızlandırmak. • Bu yöntem asağıdakilerle de •haplar etkisi hafifietilmiş tütün Dış Heberler Servisi Sigalığım gunden gune duzeliyor" bu amaçla tütünun yarattığı tehdesteklenebilir: den üretilir. ra tiryakilerine birçok sigara bıslogamnı tekrarlamak. likeleri ve masratınızı süreklı • Akupunktur: 20 ilâ 30 daki• Özel filtreler kullanmak: 15 rakma yolu önerilir. Ancak bu • Canınız sigara çektiğinde, kalık, acı vermeyen, 1 ila 5 se gün boyunca sigarayı filtreli içakıida tutmak. "illellen" kurtulmak hiç de ko• (Jygun bir zamanda bırak gevşemek için derin nefes ahn, 4 ans tedavi. Sinir sisteminin uya mek. 4 adet özel filtre var. Bu lay değil ve herhalde en etkili veya 5 defa derin nefes olarak si nlmasına ve aralarında bazı hor yöntem, sigara dumanı ile alınaiı mak (tatilde, bir hastalığın vonıem iradeyi kullanmak.Anlanir sisteminize oksijen sevkedin. ardından). monlann da bulunduğu madde zehirli maddelerin azaltılmasını şılan birbiri ardına oneriien sigaBol bol yürüyun, açık havada • Uygun bir çevre seçmek: Silerin salgılanmasına yol açar. Bu hedefliyor. Ancak kişi sigara ra bırakma yöntemlerinın hepsispor yapın. garayı eşinizle veya iş arkadaşıişlem tutunden iğrenme duygu ahşkanlığmı koruyor (son zanin "astarı yüzunden pahah." nızla aynı zamanda bırakabilme• Beslenmeyi duzeltin; yemek su yaratır. manlarda, filtrelerin zehirli madParis Cochin Hastanesi dokniz, dumansız ortamlarda buleri iyice çiğneym: ilk gunlerde • Mesolerapi: Bazı akupunk deleri tutmakta etkili olup olmatoru Maud Cousin tiryakilere lunmanıza yarayacaktır. kahve, içki, baharat ve ağır yetur noktalarına iğneyle bir kan dığı konusundaki kuşkular yardımcı olmak için 10 adımlık • Tutünle ilgili her şeyi orta meklerden kaçının; nikotin ayşım aşılanması. çoğaldı). bir sigarayla mucadele programı dan kaldırmak, boş zamanlanrışmasının hızlanması için öğün • Oriküloterapi: Lokal anas• Grup terapileri: 5 gün bohazırladı. Biz de Cochin'in Le nızı seçeceğiniz bir uğraşla dolaralarında su için, vitamin B ve tezi yoluyla kulak kepcesine nay yunca 2 saatlik sürelerde bir Monde gazetesinde yer alan durmak, sigara içileceği kesin mineral tuz açısından zengin gılon iplik veya agraf (kopça) yer doktor ve psikologun katıldığı programını siz tiryakilere olan toplantılardan kaçınmak. dalara oncelik tanıyın (tahıl, yuleştirilmesi. Agraf üç hafta ku grup toplantılan. Psikolog ve sunuyoruz: • Günde birkaç kez "Sigara murta, peynir, balık gibi) kilo lakta kalmah. Ancak bu işlem doktorun sağlık, hayat ve bes• Sigara bırakmayı istemek ve \\ bırakma>ı tercih eilim ve >ağalmamak için şekerli ve nişastalokal tahrişe yol açabilir. Aku lenme konusundaki tavsiyeleri tiryakiieri sigarayı bırakmaları konusunda ikna edebilir. • Psikoterapi: Bireysel veya kolektif olarak, aralıklarla yaAraştırma Servisi Kalp, kanser, v.b. çeşitli öldurucu hastalıkSigaranın sağlığa zararları hakkında bilgi vermenin yeterli olma pılır. İlkesi yukarıdaki yontemlarla güçlü bir ilişkisi olduğu gözlenen sigara ile mucadele, dünyayacağı noktasından hareketle, sigarayı bırakmak isteyen, ama güç le aynıdır. da en çok tütün üretilen ve tuketüen ülkelerden biri olan yurdumuzda İük çekenlere yardımcı olacak faaliyetler de yaygınlastı. örneğin, • İgrenme lerapileri: Elektrik, da gündeme gelmiş bulunuyor. Bu açıdan, insan sağlığımn ve çev"güç vakalar" için sigarayı bırakma klinikleri açıldı. Bu özel kli ses veya aşırı dozda tutün alınrenin korunması konularında belki de dünyanın en önde gelen ül nıklerde ilaçla, ipnotizma ve ikna yoluyla tedavi yöntemleri uygu ması yoluyla sigaradan iğrenme kesi olan Isveç'te sigaraya karşı yürütülen kampanya hayli ilginçlanmakta. duygusu yaratılması. Koroner tir. Bu çabalarla sigaraya karşı mücadelede önemli başanlar sağlan rahatsızhkları olanlarda çeşitli Isveç'te sigaraya karşı kampanya, 20 yıl önce başladı. İlk kez 1963 dı. Kamuoyu yoklamalarma göre, örneğin 19761980 arasındaki 4 tehlikelere yol açabilir, doktor yılında lsveç hükümeti halkın sigaramn sağlığa zararları konusunyılda 1870 yas grubundaki sigara içenlerin oranı erkekler arasında gözetiminde uygulanmalıdır. da aydınlatılması için bütçeden fon ayırdı. 1973 yılında Sosyal Sag• Hipnoz veya otohipnoz: Bir ""a 51'den % 4l'e, kadınlar arasında ^o 41'den • 33'e indirildı. % lık Gen«l Müdürliiğü tarafından benimsenen bir programla da, siveya birkaç seans, bireysel veya 19711980 arasındaki 9 yıllık dönemde de lise çağındaki öğrenciler kolektif olarak yapılır. Telkin garaya karşı 25 yıl sürecek bir kampanya başlatıldı. Kampanyanın arasında sigara içenlerin oranı erkeklerde % 41'den °/a 21'e, kızlar yoluyla tutunden vazgeçirme yoilk önlemleri sigara paketlerine sigara içmenin tehlikeleri konusunda % 47'den % 33'edüşurüldü. Bu başanlar sürdüğü takdirde, 21. lu denenir. da uyarıların yanı sıra her bir sigarada bulunan nikotin, zift, v.b. m yüzyıla girerken İsveçli yetişkinlerin en çok o 15'inin sigara içiyor miktarlannın yazılması zorunluluğunun getirilmesi ve sigara reklam• Mektup terapisi: Sigara içen olacağı tahmin ediliyor. Ama sigaraya karşı kampanya sigara iç kişinin psikologuyla mektuplalarına getirilen kısıtlamalar oldu. menin "kokü kazınana" kadar devam edecek. şarak sigarasını giderek Kampanya okul öncesinden başlıyor azaltması. Yasaklardan kaçınma Devletçe desteklenen lsvec Sigara İçmenin Zararlarını Aydınlat• Termalizrn ve Talosoterapi: Sigaraya karşı devletçe alınan önlemlerde mümkün olduğu ka En az bir haftalık tedavi yapılıma Derneği, aralannda lsveç Kanser Dernegi ve Sigara İçmeyenler dar "yasaklardan" kaçınılmasına çalışılması ilgi çekici bir husus. yor. Bu tedavi, su ve havanın Dernegi'nin de bulunduğu 20'yi aşkın gön''llü kuruluşla biriikte broSigara reklamlan hayli kısıtlanmış olmakla biriikte, tümüyle yasak kimyasal ve fiziksel özellikleriı şürler, kitaplar, afişler, sergiler, filmler ve konferanslardan yararlanmış değil. Öte yandan, kamuya açık yerlerde sigara yasağı gide den yararlanan diğer terapi türlanarak geniş kapsamlı biraydınlatma faaliyetinegirişti. Aydınlatrek yaygınlaştjnlmakla biriikte, her yerde sigara içenler için belirli lerıyle beraber uygulanır. ma faaliyetleri özellikle bebek bekleyen ana ve babalar, kreş ve yuyerler bulunuyor. valarda çahşanlar ile temel ve ortaoğretım kuumlanndaki öğret• Nikotin Sakızı: İsveç, Kanamenler üzerinde yoğunlaştı. Okullarda alkol, uyuşturucu maddeler İsveç'te çoğu ithal malı olan sigara ve diğer tütun üriinleri çok da ve İngiltere'de kullanılan bu ve sigaramn zararları konusunda bilgi verilmesi daha 1960'larda ders ağır vergilerle satılmakta. Bu nedenle sigaramn dünyada en pahah sakız yakınlarda ABD'ye de giprogramlarına dahil edilmişrı. olduğu yer, lsveç. Devlet sigara vergilerinden çok büyük bir gelir recek. Doktorun tavsiyesi üzeriÇok etkin bir kuruluş olanSigara tçmeyenler Dernegi, birkaç yıl sağlıyor. Ancak sigara içenlerin azalmasıyla, devletin bu gelirler ne kullanılmasına izin veriliyor. den olmasından endişe duyulmamakta. Zira, sigara tüketiminin azaldan beri, sigara içmeden yaşamayı "yeni, çağdaş, sağlıklı, dınamik Doktorlann bu yöntemlerle simasınm, toplumun genel sağlık düzeyini iyileştirerek, sağlık gider garayı bırakabilenlere de bazı bir yaşama tarzı" olarak öven bir "reklara" kampanyası sürdürmekte. Isvec'in en buyük gazetesi Dagens Nyheter'in 1980de baş lerini azaltarak ve diğer yollardan ekonomiye çok olumlu katkılar onerileri var. Bol su ve meyve lattığj "Sigara icmek ya da yafunak" sloganıyla simgelenen k^npan jjetireceğine inanılıyor. suyu içmek, sigara içilen yerlerya da, dünyaca ünlCi tıp fotoğrafçısı Lennart Nilsson'un sigara içenSigara içmenin insan sağhğına verdiği büyük zararlarla ilgili bil den uzak durmak, sigara içmek lerin iç organlarında olup bitenleri gösteren fotoğraf ve filmleri e giler ışığında, devletin sigarayla mücadeieyi bireyleri ilgilendiren bir isteyince biriyle konuşmak, yeçok buyuk bir ilgi uyandırdı. Kamuoyu yoklamalarma göre kampankonu olarak görmemesi ve sigaraya karşı yürütülen kampanyayı her meklerden sonra diş fırçalamak yanın surdüğü haftalarda yuzbinlerce kişi sigarayı bıraktı. yoldan desteklemesi çok ilei cekici bir husus. gibi. FRANSIZ DOKTOR COUStN'DEN îsveç 21. yüzyıla sigarasız girmeye kararh