Katalog

ESKİŞEHİR BANKASI ESBANK "tedtoirli ve kararlı" Fatura vermeyene Ozal: Zam en az yıldırım baskm mutfağı Gıda fiyatı artışları DENİZ SOM Osmanbey...Caddenin iki yanındaki giyim eşyası satan dukkânlar vitrin camlarına "Tenzilatlı Resmi Satışlar" la ilgili duyurular asmıslan "Ucuzluk!". "Büyük Ucuzhık!", "En Büyttk Ucuzluk! ' Şişli Vergi Dairesi'nin duvarında da iri harflerle "Vergilendirilmiş Kazanç Kutsaldır" yazıyor. Vergi dairesinin biraz ötesinde bir erkek giyim mağazası. Vitrinde bir palto. Fiyatı 11 bin 250 lira. Altı yıldır giydiğim emektar paltomun yakâsını indirip. içeri di. Ust katta paltolar askılara digirdim. Muhasebeden aldığım zilmiş. Ucuzluk nedeniyle sade"faturalı yaşam" avansı ile alış ce siyah ve gri renkleri kalmış. veriş yapacağım. Açıkçası, pal Orta yaşlı erkek tezgâhtar, "Kaç to benim olmayacak. Ama yine numara?" diye sordu. "Epeydir de üzerimde denemekte yarar palto almadıgım için bilmiyonım" dedim. Tezgâhtar şöyle bir var. Girişteki tezgâhtar kız, "Pal bakıp, " 4 8 " dedi. Ben de, "sito için iisl kata çıkacaksmu" de yah olsun" dedim. 60. Yıl; Sayı: 21362 Cu m h u r iyet Kurucusu: Yunus Nadi 40 TL. 16 Şubat 1984 Perşembfelumlu kocanın üzerinde "KoçanPaketKasa" yazıyordu. Üzerine de dükkânın kaşesi basılmıştı. Kasiyer kız, paltoyu bir naylon torbanm içine koydu. Ben de o arada üç tane 5 binlik verdim. Kasiyer, kırmızı renkli kasanın tuşlanndan birine bastı, cekmece açıldı. 15 bin lirayı çekmeceye koydu ve paramın üstünü verdi. Parayı aldım, bir kez daha saydım. Ne de olsa üzerime zimmetli, açık verirsem maaşımdan kesilecek. Paranın üstü tamanı. Ama ortada ne fiş var ne de fatura kesmek için bir "niyet". Kasiyer kıza, "tamam mı?" diye sordum. Hani belki, "Bir dakika faturanızı keseceğim" filan der diye. Ama yanıtı "tamam" oldu. Ben de "Hayırlı işler" dıleyerek dükkândan çıktım. tçinde 11 bin 250 liralık palto olan naylon torba ile Şişli Vergi Dairesi'nden içeri girdim. KURTULUŞ SAVAŞI ANILARI J TEPEYRAN £uğdaş İgytnlan, Tükocağı Cad. 39/41 . t Caggi&i&tstaııpul 200 Lira BELGELERLE Hükümetin ücret politikası kesinleşti •• 9atılan mal 11 bin 250 liralık bir palto. Satıcının, istenmese bile, 10 bin liramn üstündeki satışlarda mutlaka fatura kesmesi gerekiyor. Kesmiyor. Yakındaki vergi dairesine başvurulunca, vergi kontrol memurları hemen "faturayı sevmeyen" mağazaya geliyorlar. Yasa gereği tahakkuk eden ceza sadece 500 lira. Ama asıl önemlisi, vergi kontrol memurları, 5 yıl geriye kadar incelenmek üzere bütün defterlere el koyuyor. Aynı mağaza bu yıl ikinci kez "faturayı unutmuşken" yakalanırsa,"kaçakçılığa teşebbüs"ten dava açılacak. 48 beden siyah palto üzerime "kalıp" gibi oturdu. "Tamam" dedim, "btınu alıyorum". Birlikte aşaği kata indik. Giriş kapısının yanındaki kasanın önüne geldik. Tezgâhtar, kasadaki kıza "11 bin 250" dedi. Kasanın yanındaki tezgâhta sarı renkli bif kocan vardı. Üç bö kuşatıyor Tarım ürünleri ve gıda maddeleri toptan fiyatındaki artış, perakende fiyatlara yansırsa bütçeler altüst olabilir. ITO Başkanı Kuşçulu, "thracat ve 83 sonunda gözlenen stok eğilimi fıyatları etkiledi" diyor. Ekonomi Servisi Toptan eşya fiyatlarında son aylarda gözlenen urkütücü artışın öncelikle tarımsal ürunler ve gıda maddeleri fîyatlarındaki artıştan kaynaklanması, "mutfaktaki enflasyon" açısından tehlike çanlarının çaldığını gösteriyor. Tarım ürünleri ve gıda maddelerinin toptan fîyatlarındaki ar(Arkası Sa. 11, Sü. 7'de) OZAL'DAN Yüzde 25 enflasyon, yüzde 7 vergi indirimi, yüzde 78 de faturalı yaşamdan alırlar, artış böylece yüzde 40 olur. Herkese yüzde 43 artış, işçi lehine değildir. İşyerlerinin de durumu önemli, daha fazla zam verebilecek yerler, fazla verebilırler. TÜRKİŞTEN Yüzde 43 oranındaki zammı tahmini bulmadık. Hayat pahalılığının yüzde 45'in üzerinde olduğunu özal kendisi söyledi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan özal, işçi ücretlerine en az yüzde 25 oranında zam yapılmasını önerdiklerini açıkladı. Özal, Türktş'in önerdiği herkese yuzde 43 seyyanen zammın işçinin aleyhine olacağını ileri sürerek, yüzde 25 zam dışında işçi ücretlerine, işyerlerinin durumuna ve işçilerin aldığı ucretlere göre farklı zam oranları saptanmasından yana olduklarını söyledi. Özal, işçi ucretlerine yüzde 25 zam verildiği anda net artışın yuzde 40 olacağını da bildirdi. Türklş, Başbakan özal'a verdiği yanıtta, "Yüzde 43 oranındaki zammın tahmine göre istenmedigioi" bildirdi. Başbakan Turgut Özal, Anavatan Partisi'nin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu toplantısından önce gazetecilerin sorularını yanıtladı. Özal, işçi ücretlerine zam oranı ve Türkİş Genel Başkanı Şevket Yılmaz'ın kendisiyle görüşmek istemesi konusunda şu yanıtı verdi: "Şevket Yılmaz'ın benden bir randevu talebi olmadı, >alnız biz Yüksek Hakem Kurulu'na hukümet olarak şunu önerdik: Zamlar için herhangi bir yüzde oranı koymayalım, onümuzdeki yılın enflasyon oranını zam oranı için baz olarak alalım. Yani bu artış asgari olsun, >ergi indirimi ve faturalı indirimi hiç nazarı itibare alma>alım. Bunları daima işçinin lehine kabul edelim. Enflasyonu esas aldıktan (Arkası Sa. 11, Sü. 3'de> Maliye Müfettişliği kaldırıldı "Bürokraside Devrim" kararnamesinde dün yapılan 4 sattrlık bir düzeltme ile 104 yıllık geçmişi olan Maliye Teftiş Kurulu kaldırıldı. AHMET TAN ANKARA Devlet kurumlannı ve özel sektör kuruluşlarını denetlemek ve incelemekle görevli olan ve 104 yıllık bir bürokratik geçmişi bulunan Maliye Teftiş Kurulu, hükümetin yayınlandığı 4 satırlık bir "düzeltme" maddesi ile ortadan kaldırıldı. "Bürokrasi'de Devrim" kararnamesi diye anılan 14 aralık 1983 tarihli Bakanlar Kurulu kararında görev ve yetkileri ile unvanlan korunan Maliye Teftiş Kurulu üycleri, önceki gün çıkanlan bir "düzeltme" kararı ile "Bakanlık Müfettişleri" haline getirildiler. <Arkası Sa. 11, Sü. 6'da) sonra işyerinin durumuna, işçinin aldığı ucretin diğer yerierdeki ucretlerle mukayesesine ve işverenin de durumuna gore her yer için ayrı ayn zam tespit edilsin. Bu aynı zamanda toplusözleşme düzenine geçiş için de bir diizenleme olur. Az olanlara daha fazla zam verilmesi yüksek alanlann ücretlerinin de dengelenmesi lazım. Bir de işyerinin zam verebilme durumuna bakmak lazım. Fazla zam verebilecek durumda olan işyerleri daha fazla verebilirler." Başbakan Özal, Türkİş'in yüzde 43 zam yapılması önerisinin işçiler arasında eşitsizlik yaratacajını belirtti. Türkİş'in önerisinin YHK'da ele alınacağını söyleyen Özal, "Birçok işyerierinde çok düşük ücret alan işçiler var. Yüksek ücret alanlar var. Hepsine aynı oranda zam yapılması dengesizlik meydana getirir" dedi. Özal, hükümet oiarak işçi ücretlerine en az zam oranı konusunda ne düşündüklerini soran bir gazeteciye ise şu yanıtı verdi: "İşçinin eline net geçenler itibariyle bu senede gördügümüz gibi yüzde 25 enflasyon, yüzde 7 vergi indirimi ve yüzde 78'de faturalı yaşamdan alırlar. Boylece yüzde 40 net arlış olur. Hesabı böyle yapın. Biz bunlar dahil degil dedik ama fiili dunım da budur. Yani şu anda yüzde 25 zam verildiği anda işçi ücretkrin(Arkası Sa. 11, Sü. 2'de) Körfez savaşında yeni aşama SÜRPRİZ "10 bin liramn üstündeki bir satış için bu bcye fatura kesmemissiniz?..." "Valla bihniyorduk, mecbur olduğumuzu..." "Bütttn defterlcriniz lotfea!.. ' Satıcı fatnra kesmemeye alışkın... Baskın karsısında ise şaşkın. (Fotoğraf: ENDER ERKEK) Inıth Bağdath bomlmhuh Irak yetkilileri, îran jetlerinin saldırısında 17 kişinin öldüğünü 50'sinin yaralandığını bildirdi. Körfez savaşının başlamasından bu yana, tran ilk kez Bağdat'a karşı bir hava saldırısı düzenledi. Dış Haberler Servisi Iran jetleri Körfez savaşının ilk günlerinden bu yana ilk kez dün Irak başkenti Bağdat'ın dış mahallelerini bombaladı. İran yetkililerinin açıklamasına göre dun sabah erken saatlerde gerçekleşen hava saldırısı Bağdat'ın Batı banliyölerinin yani sıra başkent yakınlarındaki Baakuba kenti ile ülkenin orta kesiminde bulunan iki kenti hedef aldı. İran yetkilileri, cephenin orta kesimlerinde "Kudüs'ün Kurtuluşu" adını verdikleri yeni hava saldınsını sürdürdüklerini açıklamışlardı. Bağdat, lranIrak cephesinin orta kesimlerinde, Iran'ın son kara saldınlannı surdurdüğu mevkiye yakın bir yerde bulunuyor. tran uçaklarının, Körfez savaşının ilk günlerinden bu yana Bağdat'a karşı ilk kez hava saldırısı düzenlemeleri, dördüncü yılında süren savaşta önemli bir tırmanmaya işaret ediyor. tran jetlerinin dün sabah TSİ 7.30'da gerçekleştirdiği hava saldırısı, Irak yetkililerince de doğrulandı. AP ajansının haberine göre Bağdat radyosundan yayınlanan bir askeri bildiride, iki tran jetinin Bağdat'ın 50 kilometre kuzeyinde yer alan Mandali sınır kenti yakınlarında sının geçtikleri belirtildi. Bildiride, Irak uçaklarının İran jetlerini geri çevirdiği kaydedildi. AP ajansı muhabiri Bağdat'tan verdiği haberde, Irak askeri yetki' lilerinin, İran jetlerinin saldırısında 17 kişinin öldüğünü, 50 kişinin de yaralandığını kabul ettiklerini belirtti. Bağdat banliyölerine karşı gerçekleştirilen saldırıyla, İran jetleri Irak topraklarına ilk kez (Arkası Sa. 11. Sü. 5'de) MTURALI YASAM KILAVUZU FATURANIN GEÇERLİ OLMASI tÇİN Tuzaklura dikkat edin TV'DE ÖZALTV FATURA PROGRAMI Mürekkep, makineya da kopya kalemi ileyazılmalu Tarih ve sıra numarah olmalı. En az iki nüsha düzenlenmelL Satıcının adı, varsa ticaret ünvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası bulunmalı. Htüşterinin adı, varsa ticaret ünvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası olmalı. Satılan mal veya yapılan iş cinsi, miktarı, fiyatı ve tutarı ile açıkça belirtilmeli. Alışverişten sonra 10 gün içinde düzenlenmiş olmalı. 10 bin liradanfazla alışverişlerde damga pulu yapıştırılmalı. HANGİ BELGELER GEÇERLt DEĞİL? Geçerli belgelerden eksik düzenlenmiş olanlan, Perakende satış fişi, Kasa fışi, Satış makbuzu. Vergi iadesinde esas amaç herkesin işlere ekonomik zihniyetle bakacağı bir hayat tarzını başlatmak. Fatura vatandaşın önce kendi, sonra devlet bütçesine sahip çıkmasıdır. Siz hakkımzı aramazsanız devlet kapı kapı dolaşıp nasıl fatura alsın? Haberteri 6. Sayfada 1 ayhk faiz 19 martta başlayacak ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ayhk faiz uygulaması 19 mart günü başlayacak. Alınan bilgiye göre 19 aralık günü başlayacak olan ayhk faiz uygulaması ilk faiz kararnamesinin bankacılık sistemine yeterli mevduat girişi yaratmamasının sonucu olarak yorumlanıyor. Ayhk faiz oranı halen üç ayhk mevduata uygulanan faizin ayhk karşılığı olarak belirlenecek. Halen bu oran °?o 3.6 olarak uygulanıyor. üreticiden politikacıyu kadar kimseyi memnun etmedi IZMtR/ANKARA (Cumhuriyet) 465 lira başfiyatla açılan Ege ekici tütün piyasasında üretici, ürününü daha fazla fiyat veren tüccara satmaya uğraşıyor. Maliye ve Gümrük Bakanı Başfiyut I Marlboro'nun ilk partisi "' eşantiyon çıktı: 1 ton Mart başında gelmesi beklenen ilk parti, Tekel'in ana satış mağazalarında satılacak. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Yabancı sigara ithaline ilişkin ilk akreditifin yarın açılacağı ve ilk parti olarak 1 ton ithal sigaranın mart başında geleceği bildirildi. İthal edilecek sigaranın büyük bölümünün Marlboro olması bekleniyor. Maliye ve Gümrük Bakanı Vural Arıkan, "Cumhuriyet" muhabırine bilgi verirken, "tlk parti sigara en geç 15 gün sonra Türkiye'de vitrine çıkmış oiacak" dedi. Tekel Genel Müdürlüğü tarafından akreditıt ile 1 urkıye'ye her türlü yabancı sigaranın gelmesi sağlanacak. Ancak sigara miktarı konusunda ilk aşamada "ölçülü davranılacağım" belirten Arıkan, ilk parti sigaranın bir ton (50 bin adet) olarak ithal edileceğinin öngörüldüğünü bildirdi. İlk aşamada getirilen yabancı sigaralar Tekel'in ana satış mağazalarında satılacak. İlgi görmesi halinde, ikinci aşamada yapılacak olan yabancı sigara satışı Tekel maddeleri satış hakkı bulunan tüm bakkallarda gerçekleşecek. Yabancı sigaranın fiyatı konusunda Maliye ve Gümrük Bakanlığı ile Tekel Genel Müdürluğü ortak bir çakşma yüruttu. Sigara ithali konusunda fonun indirilmesiyle maliyet büyük oranda düşmüş olduğundan, sigara fiyatının 350 TL. olması karajlaştınldı. Bu fiyat ithal edilecek olan sigaranın en düşük fiyatı olacak. Halen uluslararası piyasalarda sigara fiyatları iç vergilerle büyük oranda değişir durumda olduğundan bu fıyatın 450 liraya kadar yükselmesi bekleniyor. Bu konuda gerekli proforma faturanın alındığı, ancak fiyat belirlemesi için yurda giriş tarihindeki cari kurun dikkate alınacağı öğrenildi. SODEP'te Korel Göyınen'in adaylığı kesinleşti (Arkası Sa. 11, Sü. l'dt) ARIKAN: HOŞNUTSUZLAR OLUR, FtYAT VERİRKEN DENGELERt GÖZETMEK LAZIM Haberi 11. Sayfada UMDUKLARINI BULAMADILAR Önceki gün Maliye ve Gümrük Bakanı Vural Ankan tarafından açılan Ege Ekici Tütün Piyasası'nda merakla bekleyen üreticiler 465 lira başfiyattan hoşnut olmadılar ve bu hoşnutsuzluklannı bakana da ilettiler. (Fotoğraf: CUMHURtYET) garaları yurda geürtme girişım pıyasayı yabancı sigaralara açarlerini sürdüruyordu. Bu konuda ken, tütün üretiminde devlet güMaliye Bakanı Sayın Arıkan şu cünü, fiyatları düşük tutması için kullanması hazin bir demeci veriyordu: ' Amerikan, Fransız, Al çelişkidir. Ülkemizdeki tütün ve sigara man, Ingiliz sigaraları gelecek; yakında vitrinler rengarenk ola üretiminde halktan yana bir planlamaya gerek vardır. Ekim cak:' Bu iki demecin vurguladığı planlamasından başlayarak dışanlam tekti ve özal Hükümeti satımı da kapsayan bir bütüncül nin ekonomi politikasım yansıtı politikaya gereksinme açıktır. Tarladaki tütün üreticisi ilefabyordu. rikadaki sigara isçisini bu bütün• Türkiye'de tütün ve sigara üre lük içinde gözetmeden yapılacak timi alamnda uzun süreden beri her tür girişim, yaşanılan kargaşayı biraz daha arttıracaktır. plansızlık ve programsızlık egeŞimdilik Ege tütün üreticiler: mendir. Özal Hükümeti bu kar6 gasanın içine biraz değişik bicim kasımda oy verdikleri siyasal de düşmüştur. Çünkü liberal partimn hukümetınden yakınekonomi yanlısı görünen hükü maktadırlar. Yakınmanın bir anlam tasımamet, tüccar gibi tütün piyasasına girip fiyatları saptamaktadır. dığı ve IMF'ye kadar uzanan zinBu saptama kuşkusuz ihracatçı cirin halkalarmdan birisine dolandıklarını kavramaiarı için tüccarın çıkarlarına göredir. Ayrıca serbest piyasa sampiyonu ol koprülerin altından daha ne kaduğunu ileri süren hükümetin iç dar suyun akması gerekecektir? • •• KOREL GÖYMEN: KOTÎL'IN DESTEĞİNE MUHTACIM KOTİL: HALKIN VE ÖRGÜTÜN ÎSTEKLERİNtN ÎTtBAR GÖRECEĞlNt SANIYORDUM BEDRETTİN DALAN: BEN tSTANBULA AŞIĞIM Haberieri 7. Sayiada OLAYLAKIN ARDINDAKI GOZLEM UGUR MUMCU GERÇEK Tütünde Yüan Masalı Maliye Bakanı Saym Vural Arıkan'ın dünkü Cumhuriyet'te iki demeci yayınlandı. Bunlardan Oıhncisi tütün baş fıyatma ilişkindi. önceki gün piyasayı 465 lira baş fıyatla açan Sayın Bakan, üretıcilerin tepkisi üzerine "Yüksek fiyat enflasyonu tahrik eder" demişti. thracatçı tüccar 465 liralık basfiyatı olumlu karşıladu Ithalatçı tüccar ise yabancı si TRT ve muhalefet... Yerel seçim için propagaııda konuşmaları başladı. Peki başladı da ne oldu? TRT yönetimi, propaganda konuşmalarında siyaseti yasaklamış. bu yüzden konuşmalar "yeşil alan yapacağız, ağaç dıkeceğiz, kanalizasyon döşeyeceğiz" türünden tersi söylenmeyecek sözlerden oluşuyor. Her aday, buna benzer sözler söyleyeceğine göre adaylar birbirlerinden nasıl ayırd edileceklerdir? Her seçim siyasal görüş ve çıkar aynlıklarına dayanır. Partiler, niçin birbirierinden ayn görüşlere sahip olduklarını siyasal konulara değinerek açıklariar. "Yerel seçimlerde siyaset konuşmak yasaktır" diye bir kural yoktur, olamaz. TRT yeni bir demokrasi anlayışı getiriyor. Bu anlayışa gö(Arkası Sa. 11, Sü. 7'de) Lenkı öldü, Stalia öldü, Krnşçev öldü, Brejnev öldü, Andropov öMü... Bakalınt Marks'ın cenaze törenine ne zamao