Katalog

21 KASIM 1984 KÜLTÜR YAŞAM CUMHURİYET/5 IS\L4IL GÜLGEÇ Goncourt Od Duras'ya v< edebıyat çevrelen, ılk gençlığınde yaşadığı bır aşk seruvenım olanca çıplaklığıyla son kıtabında anlatan kadın yazan, ılkel duyguları tahrık etmekle suçluyorlar. Klr/»»JciT oAohkixiftt my\trolon "*" xn Marguerite skandal mı? GONCOURT ÖDÜLÜ VE REKORTMENLERİ Edmond (18221896) ve Jules de Goncourt (18301870) kardeşler, bırlıkte yazdıkları romanlarla unlendıler Jules, genç yaşta olunce, Edmond tek başına roman yazmayı surdurdu Her pazar Auteuıl'dekı evımn ıktncı katında edebıyatçı dosuannı bır araya getıren Edmond, daha 1867 yılında kardeşı Jules'le kurmayı tasarladıklan Goncourt Akademisi fîkrını onlara açtı 1884 vılında kaleme aldığı vasıyetnameyle de bunu kurumlaştırdı Edmond'un ölumunden sonra, 1902'de Goncourt Akademisi oluştu, ılk odulu de 1903'te verdı Akademımn seçıcı kurulu 10 edebıyatçı uyeden oluşuyor ve bu seçıcı kurul, aralık ayının ılk gunlennde Pans'tekı Drouant Lokantası 'nda toplanarak, geleneksel yemeğm ardmdan odul alanı açıkltyor Goncourt Odulu, o yıl yayımlanan bır Fransız romamna verıhyor Odtilun parasal bır değerı yok, ama prestıjı buyuk olduğundan seçılen romana buyuk satış şansı sağlıyor Ancak "L'Express" dergısımn yaptığı bır kamuoyu araştırması, gerek Goncourt ve gerekse otekı edebıyat odullennı alan yapıtlarm Fransa 'da eskısı kadar buyuk bır ılgı gormedığmı ortaya koyuyor 1903 yılından bu yana Goncourt Odulu 'ne değer gorulen yapıtlar ıçınde satış rekortmenı, Andri Malraıu'nun "tnsanlık Durumu." Kıtap, ödul aldığı yıldan bu yana 2 mılyon 74 bın 500 adet satmış Fransa'da tkmcı sırayı, Emile Ajar ımzasıyla yayımlanan Romain Gary'nın romanı "Onca Yoksulluk yarken" 1 mılyon 107 bınle alıyor Üçuncu sırada ıse, ulkemızde hıç bılınmeyen bır yazann, Camere'ın "L'epervier de MaheuMaheu'nun Şahını" adlı romanı 805 bın adetle yer alıyor Lıstenm ılk sıralarında yıne ıtgınç bır ad var Marcel Proust Ünlu yazann Goncourt alan kıtabı "A l'Ombre des Jeunes Füles en FleurÇıçeği Bumundaki Genç Kızlann Golgesinde", bugune kadar 658 bın 900 gıbı hatırı sayılır bır satış rakamma ulaşmış HAYVANLAR ^ »COPEK OM^^R^^ BU..YOR MUSİ ıNSANLAKlN ıLK EVC.L a : = = ^ ^ ^ Kuttur Servisi Fransa'nın en buyuk roman ödülu sayılan Goncourt'u bu yıl bır kadın yazar, Marguerıte Duras aldı Üstelık büyuk kalabalıklarca anlaşılması guç sayılan bır yazara Goncourt Odulu'nu kazandıran son yapıtı "L'AmantSevgili", onun aynı zamanda en kolay okunan romanı 14 roman, 11 tıyatro oyunu ve 5 film senaryosuna ımza atan Duras, 1914 yılında Vıetnam'da, tüm Hındıçını'nın Fransız sömürgesı olduğu yıllarda dünyaya gelmış 17 yaşına kadar da Uzakdoğu'da yaşamış Fransızca kadar ıyı öğrenmış Vıetnam dılını. Lıseyı bıtınp olgunluk sınavını vennce, ünıversıte öğrenımı görmek uzere Fransa'ya gelmış Bır devlet memuru babayla öğretmen annenın kızı olan Duras, o günden bu yana da bağımsız yaşamayı öğrenmış Son kıtabı "L'Amant" ışte bu bağlamda önem kazanıyor Çunkü bu 130 sayfalık, üzerınde roman büe yazmayan kısacık kıtap, 15,5 yaşındakı beyaz ve yoksul bır kızın Vıetnam'da nehır uzennde yaptığı vapur yolculuğu sırasında, kendısınden ıkı kat büyük olan zengın bır Çınlıyle cınsel aşkı keşfedışının ve gıtgıde katlanılmaz bulduğu aıle çevresınden kopuşunun öyküsu Bazı eleştırmenler, kıtabın yazann özyaşamöyküsunün bellı bır evresını anlattığından emınler özellıkle de "Le Madn"ın kıtap eleştırmenı Françoise Xenekis, Goncourt'un Marguerite Duras'ya verümesını şöyle yorumluyor . KİM KİME DUM DUMA BEHIÇ AK P İ K N İ K PIYALE MADRA f OCMAk" J ( YA VA . J DU\ L ^ L BUGÜNÜ Bugün 70yasında olan Marguerıte Duras, babasmın goreyli bulunduğu eski Fransız somurgesı, bugunku Vietnam 'da doğdu. Genç bir kızken de Fransa 'ya geldi ve anayurdunda unlendi. ren Duras, "Herkesin çok şeyı yor, çünku "L'AmantSevgili" okumayı öğrenmış tüm ıkı ayak ayıpladıgı bir çevrede vazmaya lılan ılgılendıren tek konu olan başladım," dıyor "Onların goGörkemii bir tekme aşkın en özumsenmışı Bayan zunde yazmak ahlakı bır ola>dı. Duras da çok uyanık bır kışı ol Bugun ise yazmak hıçbır şe\ de".. Sonunda, baştan berı Marguerite Duras'nın tum yazduğundan, kıtabı kapayan her ğil..." "L'AmantSevgili" okundudıklan gıbı yalın ve bıllursu bır kes şu ıkı noktadan emın olabıkıtapta karar kıldılar "L'Alıvor 1 Anlatılan Marguerite ğunda, yazann yaşamının bu bomant Sevgili" adlı kıtabıyla lümunu nıçın 70'ıne doğru kaleDuras'nın başından geçmıştı 2 ona Goncourt'u venrken aynı Bu kıtabı bır erkek de yazabılır me aldığı anlaşılıyor Anlatılan zamanda tum yapıtlannı da olay şıddet yuklu, gencecık kızı dı ödullendırdıler Ama bu aynı zaBunu belırttıkten sonra, ödu zengın Çınlıye yaklaştıran cınsel manda Yenı Roman'ın kıçına eğılım çok kışının yuzunu kızarlun yerleşık bır başannın uzerıvurulmuş görkemii bır tekmeytacak nıtelıkte Üstelık bu ılışkıne geldığını de söyleyehm " dı Çünku Nathalie Sarraute'la nın hıçbır geleceğı yok ve genç Evet, X£nakıs'm satırlannda bırlıkte o bırkaç garıp katırın kızla aılesının ılışkılerı daha çok göruldüğu gıbı, Goncourt Ödu(kabul, 'çocuklarının' arasında nefret temelıne dayamyor lu bu yıl da epey tartışma açmabırıkı de aygır var) anasıbabası ödulun Duras'ya verılmesı, ya aday Üstelık Duras gıbı adı ya da babasıanası olan (ısteyeözellıkle >ayımcısı olan Mınuıt çok gecen bır adaya venldığı halrek ya da ıstemeyerek) MargueYayınevı sahıbı Jerome Linde rite Duras, kendılerı tarafından don'u sevenlerce hoş karşılandı hazırlanmış yasalar adına, bu Çunku Duras'nın kıtabı, çıktığı Yazannın vaklaçınu yasalara uymayan herkesı yenn gunden bu yana Fransa'da 270 dıbıne batırmaktaydı Bu yıl bın adet satılmasına karşıük LınÖmrunun büyük bölumunu Goncoourt buyük kalabalıklann don ılk kez çıkardığı bır kıtaba Pans yakınlarında bulunan ve da benımsedığı bır kıtaba gıdıböylesıne önemlı bır ödul verd1750'lerden kalma evınde geçı dığını görüyor '' Daha bir y d once çok hastaydı," dıyor Lındon, Duras ıçın, "ve bir daha yazıp yazmayacağını bıle bılmıyordu. Sonra gorduğunuz gıbı karşımıza nefis, ınsanı allak bullak eden, inanılmaz gozupeklıkte bır kitap çıkardı." Evet, Lindon'un kurduğu ve bugunlere getırdığı Mınuıt Yayınevı, Fransa'nın buyuk prestıj sahıbı yayınevlerınden Ilk ununu de, kımse tanımadığı sıraJar Samuel Beckett'ı yayımlayarak yapmış Ve bugun bıle para kazanmak yerıne, nıtehklı metınler peşınde koşmayı yeğlıyor Bu nedenle yıllardır rahat bır soluk alamamış Jerome Undon, Duras'nın getırdığı ödul de ona rahat bır soluk aldıracak değıl Çünku buradan kazandığım, hıç kuşkusuz başka yazarlara, hem de gelecek vaadettığıne ınandığı, okunması guç >a da hıç tanınmamış yazarlara yatıracak HIZLI GAZETECİ \ELDET Elegunekarşı yapayalnız oldugum\«de bekarlıgın başsna vurduğu o ılk yaz ğ gunlennde (Sanla vurmadı. gt qun varmış yb\) bcn 9a zâfenm santrahnoteb Tulay'ı nc yaptp yapıp, kundeye gatırmcyc ^zırnlrydım .Bıldtgmtz gıbı azımla faıfcuren tahtayı 6EMM.' PIKKIK U SEKII GOTÜC1IM O61, İFFET'IG nasıl taniştık ılışbmız naeıl baştadı» Butün buntori ba$tan anlatmak gerek Aslındai tanışmadık, taruştınldık (MO BUYBÜN? KUSUCA IFFET'ESÖ? VEKVılONUNLA ÖCTCEEZ Zaten bana kalsa hKbır haltolacağı yoliu Cunkubfraz onyargılıydım kadın konusunda . MESELABB4M EVDE Dreyer'in "Jan Dark" filminin özgün kopyası bulıındu Kultur Servisi Unlu Danımarkalı film yönetmenı Carl Theodor Dreyer'ın en buyuk filmı "Jan Dark"ın yıtırıldığı sanılan özgun kopyası bulundu Norveç başkentı Oslo'nun dış mahallelennden Solberg'dekı bır akıl hastanesının dolabında bulunan ozgun kopyanın, pırıl pınl ve çok temız olduğu bıldınlıyor Söz konusu kopyayı seyreden Dreyer uzmanı, sınemacı Martin Drouzi, "Dreyer yaşasaydı sevinçten çıldınrdı" dedı Fılmın özgun negatıfı Kopenharg'da dun>a prömıyen yapıldıktan (ve film yuhalandıktan) bırkaç ay sonra, 1928'de Berlın'de UFA stüd> olarmda kaza sonucu yanmıştı 1926 yılında Pans'te çevnlen fılmın 85 bın metre tutan toplam negatıfını elden geçıren Dreyer de, yenı bır kurgu gerçekleştırmıştı Bunun da gerekçesı, bın Fransa'da, öburu Danımarka'da olan ıkı özgün kopyanın ortadan kayboluşuydu. Oysa, Danımarka'dakı kopya, sınema tutkunu bır Norveçlı doktor olan Harald Arnesen'e ısteğı uzerıne yollanmıştı Fılmın buyük başansızhğa uğraması, Danımarkalıların bu kopyayı unutmalarına yol açtı. Özgun kopya, kısa sure once bır taşınma sırasında hastane gorevhlen tarafından ük ambalajında bulundu öncelerı Norveç'te kımse bu keşfin onemım kavrayamadı Ancak olayı ışıten Danımarka Smematek'ı Başkanı tb Monty fılmı gördükten sonra durum anlaşıldı BEM EKlOaC A*S1N? ÛÇÛMUZ BÎBUIOt /MIS1M , SB4LE CAâ&LO6UU SEKU SOBEJC UŞIHA SOOLE Bl MASftT BfR BU RTHCT MERDE WANQ 5ECVISTE ., / FmmDBJL,IFFET tCANI MIN SEKBETEPI UAM, IŞTE SE10I ¥£HÜGi DE PROVADAN (Soldan) Oya Başar, Ferdı Akarnur, Ece Oge, Levent Kırca, Reha Bılgen, Mehmet Guney, Melahat Özekıt veAydın Tolon'unbaşlıcarollerinipaylastığı "Dosya", aralık ayında sahnelenecek. (Fotoğraf MEHMET AK/F) ALUUIM 6ENI ZAPTET ' Cucenoğlu, "Dosyu"da 10 bin işsizden birini anlatıyor TARIHTE BUGUN On dokuz yıl memurluk yapan Tuncer Cucenoğlu, son oyununda, bır yolsuzluğu ortaya çıkaran memurun ışten atılışını konu edınıyor. Kultur Servisi Işlerınden atılanların sayılarının hızla ço ğaldığı şu gunlerde, Hodri Meydan Kultur Merkezi Levent Kırca Tiyatrosu ışsız kalan ınsanların ruhsal ve toplumsal durumlarını ele alan bır oyun hazırlığı ıçınde "Kadıncıklar" adb oyunla uç odul bırden kazanan Tuncer Cucenoğlu'nun yazdığı "Dosya", adımn da çağnştırdığı gıbı, dev let daıresınde çalışan bır adamın ortaya çıkardığı \e dosyasını ha zırladığı yolsuzluk nedenıyle, yolsuzluğu yapanların baskısı sonucunda ışınden atılmasını ışlıyor Aralık ayı başlarmda Hodn Me>dan Kultur Merkezı'nde sahnelenecek olan oyunda Levent Kırca, Aydın Tolon, Oya Başar, Melahat Ozekıt, Mehmet Gune>, Ferdi Akarnur, Reha Bilgen ve Ece Oge rol alıyor Oyunun kostumlerı Hale Eren'e, dekorlan da Refik Eren'e aıt Tuncer Cucenoğlu, "Ben de 19 >ü memurluk yaptım. Merauriyetı, memurluğu ıyı bılıyorum" dıyor Cucenoğlu, çeşıth nedenlerle ışlennden atılan bır çok kışıyı tanıdığını, onların ve aılelerının ıçıne duştüğu durumları gozlemledığını belınerek oyun hakkında şunlan soyluyor "Bugune kadar yaklaşık 10 bın kışı ışınden atıldı. Aılelerini ve yakın çevrelerini de sayarsak bu sayı birkaç mıslıne ulaşır. Ben oyunda tiyatro kalıplan ıçınde, bır yolsuzluğu ortaya çıkardığı içın yolsuzluğu vapanlann baskılan sonucu ışınden atılan bir adam ozelınde (Tamer Be\), tum ışten atılanların sorunlannı işlemeye, vermeve çaJıştım. Onların ruhsal, toplumsal durumlannı, karşılaştıkları sorunları anlattım. Birden işsiz kalan bir adamın yaşadıklannı ve yaşayacaklannı vermeyı amaçladım." İFFET PEĞiL M0TR0N &OM6ASI DEMELı' MLMTAZ ARIKAJS 21 Kasım 1695'TE 8U6UN, IH6IÜZ SESTEClSf HENRY PUBCELL (PÖKSlL) ÖUHJ KLASIIC BAT7 MUZtĞIHtU ILK BÜ. YUH USTALAÜI ARASINDA SAYGIM SlH YERt OLAN PURCBLL, SlK SIK MOZAer'LA MgŞILAÇnRtLACAKT7R PURCELL PA, MOZAHT GlB> USTUN YARADtLtÇU S/e ÇOCUK CLA8AK PO6MUŞ, ONUN Gl8l veRlUU OLMUÇfSOO'DBN FA2LA YAPITI VAR), YAPtTLAIHNDAICl MEIDDI 2BH. GlMUĞIYLE VE OPEHA ALANINDAK1 ÇAUÇMALAfVYLA DtKKATLERI Ç£KMIÇ, YINE ONUN Ş181 S6 YAÇINPA ÖLMÛŞTU. O ZAMANA OE6ıN,lN6lLTEKE'DE PEK. BlLINMEYEN OPERA, PUOCELL ll£ GUMPEA4E GELMtÇ, EN AZJNOAN, "O/PO VEAtNAS' SlBI BlR BAŞYAPIT KAZAHILMIŞTt SOLPA, SESTECI VE ÛNLÛ BlR YAPfTI GOIZULÛYOfi... 36 YASINDA ÖLEN DAHL Ktnd, kaUmınden, "AUın Sottmt'ın bır bo/umu 5 0 YIL ONCE Cunıhuriyet Kânunuevvelın 12 sınde başlıyacak olan Tasarruf Haftası ıçın Mıllı Tasarruf ve îktısat Cemıvetı Istanbul şubesı hazırlıklar yapmaktadır Haftanm programı uzennde göruşulmek uzere bugun Halk Fırkasmda bır ıçtıma yapılacaktır CHF Istanbul Vılâyet heyetı reısı Cemal, Beledıyeden reıs mua\ını Hâmıt, Maarıf Müduru Haydar Beylerm de bulunacağı bu toplantıda hazırlanacak program Valı Beyın rıyaselınde yapılacak 21 Kasım 1934 etrafındakı hareket kafî olarak tesırım yapmıstır Bunu her sahada gormek kabıldır" 19541984 mıktar abone adedı yukseldıkçe tenzıl edılecektır Su ılkbaharda \enlecektır Tasarruf Haftası "Sigorte, Sigortacı ve Slgortalı" konulu f TÜRK ANONİM ŞİRKETİ HALK SİGORTA 40. YIL KARİKATÜR YARIŞMASI ha 30.11.1984 cuma saat 18.00 'e kadar kablabilirsiniz. Geniş bilgi için.HALK SİGORTA T.A.Ş. Genel Müdürlüğü, Büyükdere Cad. No. 161 Zlncirtlkuyu/İstanbul Tel: 172 39 40(10 hat) umumî bır toplantıda tetkık olunarak tatbık sahasına konulacaktır Dun bu hususta bır muharrırımıze Tasarruf Cemıyetınm htanbul mumessılı Danış Bey şu ızahatı \ermıştır " Tasarruf Haftasının geçen seneden daha caniı olmasını temıne çalışıyoruz. Şımdıden soylemek ıstemedığım bazı tasavvurlarımız vardır Bunlar varınkı ıçtımada bır karara raptedılecektır Şımdıye kadar yapılan tasarruf haftalan ve mılh ıklısat mevzuu Bakırköy suyn kavuşuyor Beledıye sular ıdaresı Bakırköye Terkos suvu vermek uzere hazırlıklarını bıtırmıştır Bakırköy de Terkos suyu almağı taahhut eden sekız vuz abone bulunmaktadır Bu aboneler arasında Bakırköy fabrıkalan da \ardır Suyun on sene muddetle metre mıkabı yırmı ıkı buçuk kuruştan verılecektır Bu