Katalog

Dış ticaret işlemlerinde bilgi ve ilgi BESBANK "tedbirli ve kararlı" Cu m h u r iy 61. Yıl; Sayı: 21616 Kurucusu: Yunus Nadi 50 TL. 1 Kasım 1984 Perşembe Lise sğftsmıflar 2 Kasım AkşaBRaİîu 16 Kasım Laleii/tstanbul 522 75 74 528 64 37 Iııclira Gandi öldürüldtt 2 saat ean çekişri Oglu Başbakan oldu ÇOK TARTIŞILAN BAYAN LİDER Hindistan karıştı Gandi'yi yaylım ateşine tutan iki' 'koruma'' görevlisinden biri olay yerinde öldürüldü, biri ele geçirildi. Olaydan sonra AP Ajansı'na telefon eden bir kişi "Sihlerin intikamı alındı" dedi. Dış Haberier Servisi Hindistan Başbakanı Bayan Indira Gandi (66), dun sabah evinden çıkarken 2 Sih koruma görevlisi tarafından açılan ateş sonucu kaldınldığı hastanede öldü. Bayan Gandi'ye en az 10 kurşun sıkan güvenlik görevlilerinden biri diğer koruma görevlileri tarafından öldürüldü. Biri de tutuklandı. Bayan Gandi'den boşalan Başbakanhk görevine, seçimlere kadar oğlu Rajiv Gandi (40) getirildi. Yeni Başbakan cenaze töreni için başkente 4 bin kişilik bir askeri kuvvetingetirileceğini açıkladı. Ülkenin kuzey eyaletlerinde Sihler'le Hindular arasında çatışmalarda bir kişi öldü, yuzlerce kişi yaralandı. tndira Gandi'nin kaldınldığı hastanenin önünde 100 bin kişi toplandı. Bazı Sihler'in sevinç gösterisi yapması üzerine çıkan çauşmada 15 Sih yaralandı. Sih mczhebinin yüksek S dini lideri Amritsar'da yaptıkları olağanüstu bir toplantıdan sonra suikasti kınadıklannı açıkladı Olaydan kısa süre sonra AP ajansının Yeni Delhi'deki burosuna telefon eden bir kişi "Sih lerin iotikamı alındı" dedi. AP görevlisinin kimliği hakkındakı ısrarlı sorularına karşılık, telefondaki kişi, "Kim oldugum önemli değil. Bu tiıra Sih toplutugunun ortak eyiemidir" dedikten sonra telefonu kapattı. Bayan Gandi'nin öldürulmesi üzerine Hindistan hükumeti olağanüstü toplandı ve ulkede 12 gün yas ilan edildi. Hindistan Başbakanı Indira Gandi, dün sabah evinden çıkarken koruma görevlilerinden ikiSihin otomatik tüfeklerle açtığı ateş sonucu, en az 8 kurşun yarası aldı. 66 yaşındaki Gandi, hastanede hemen ameliyata alındı, ancak iki saat sonra öldü. Gandi'nin karın boşluğundan dörî, göğüs ve kalçasından da ikişer kurşun yarası aldığı belirlendi. tndira Gandi saldırıya uğradığı sırada seçim kampanyasında bulunan oğlu Rajiv annesinin yerine Başbakanlığa getirildi. 40 yaşındaki Rajiv Gandi Kongre Partisi'nin Genel Sekreteri'ydi. Suikastin hemen ardından Hindistan ordusu alarma geçihldi. Suikastten sonra bazı eyaletlerdeki Sihlere karşı saldınlar başladı. yönetti, hakkında her şey söylendî Dıs Haberier Servisi Dün sabah uğradığı suikast sonucu ölen Başbakan tndira Gandi, ilk kez babası Başbakan Jawaharlai l\'ehru'nun olümunden iki yıl sonra 1966 yılında Başbakan oldu. Dört kez Başbakanhk görevine seçilen tndira Gandi, 19771980yılları arasında da muhalefet liderlığı yaptı. Bayan Gandi'nin liderliğındeki Hindistan, 1974 yılında dunyanın altıncı nukleer gucu durumuna geldi, 1980 yılında iseuzaya kendi uydusunu gönderdi. Yandaşları ona "siyasideha" ya da ' 'Gandi mucizesi'' gibi adlar takarken, muhalıfleri kendisını "diktatör ve iktidarda kalmaktan başka hiçbir şeyi düşünmeyen muhteris bir kadın" olarak tanımlamışlardı. 1971 yıhndaki HıntPakistan (Arkası Sa.8, Sü.S'te) 36 YIL ÖNCE 15 yd 13 topluluk olan Sihlerin kutsal tapınağına yapılan baskından bu yana Gandi'ye yönelik tehditler artmış, koruma önlemleri genişletilm'ışti. milyon nüfuslu bir Mndira Gandi önceki gün yaptığı bir konuşmada "Ülkemin hizmetinde ölsem bile, bu benim için bir şeref olacak" demişti. Hindistan'da 12 gün yas ilan edildi. HİNDİSTAN: DİL VE DİN MOZAİĞt 713 müyona 16 dil, 4 din Hindistan'ın nufusu 713 milyon dolayında. Nüfusun yüzde 83'ü Hindu, yüzde 11 'i Müslüman, yüzde 3'u Hıristiyan, yüzde 2'si de Sih. Hintçe ve Ingilizceyle birlikte 16 resmi dil konuşuluyor, gayri resmi 4 bin dil Federal Cumhuriyet'in 22 eyaleti var. Okuma yazma oranı yüzde 36 Kişi başına yıllık gelir 200 dolar dolayında (Türkiye'de 1000 dolar kadar) Çalışan nüfusun yüzde 70'i tarım kesiminde. Yıllarca süren Ingiliz egemenliğinden Pencap'taki "Altm Tapınak" baskını olaylar zın sonra 15 Ağustos 1947, bağımsızlık günü cirinde önemli bir halkaydı... ilan edildi. Başbakan Gandi'nin vurulHindistan Haber Ajansı'nın nin kan kaybı durdunıiamadı ve ması uzerine Hindistan ordusu bildirdiğine göre, Gandi dün sa Hindistan Başbakanı iki saat teyakkuz durumuna geçirildi ve bah evinden çıkarken, ansızın sonra öldü. güvenîik kuvvetlerinde tum ızinkendisine yaklaşan üç koruma Bu yazın ortalarında Sih lerin ler kaldınldı. görevlisi otomatik tüfekleri ile Altın Tapınağına düzenlenen ve Bayan Gandi vurulduğu sıraBaşbakanı kurşun yağmuruna çok sayıda kışınin olduğu basda Batı Bengal eyaletinde seçim tuttular. 8 kurşun yarası alan kından sonra, Gandi bırçok kez konuşması yapmakta olan oğlu lndıraGandi, derhal ülkenin en Sih militanları tarafından tehdit Raji> (40) haberi duyar duymaz tanınmış hastanesi olan Hindis edilmişti. Yeni Delhi'ye döndü tan Tıbbi Bilimkr Enstitisüae Bayan Gandi, onceki gun kaldınldı. Hastanede derhal Onssa eyaletinde yaptığı konuşHindistan polisı, olay yerinde ameliyat edilen Gandi'nin karın mada öleceğini bilirmişcesine bulunan 13 kişinın şupheli göruboşluğunda dört, kasıklan ile "Ülkemin hizmetinde olsem bilerek gözaltma alındığını bildirgögsünden de ikişer kurşun ya le bu benim için bir şeref olacak. di. rası aldığı saptandı. Ameüyat sı Kanunın her damlası, ülkemin Bayan Gandi'nin evi ile öldürasında kalbi ve akciğerleri buyumesi, gıiçliı ve dinamik ol ğu hastane de güvenîik güçleri bypass aygıtına takılan Gandi' maana yarayacak" demişti. tarafından kordon altma alındı. Mahatma Gandi de kurşunlara hedef 66 YAŞISDA YDI Gandi, çok sıkı korunurken. ölunt kurşunlan kendi koruyucutanndan geldi. SICAĞI SICAĞINA F. AHMADTS DEĞERLENDİRMESİ olmuştu Dıs Haberier Servisi 30 Ocak 1948 gunu, saat 17.15. Hintlı önder Mohandas Gandi, yani Mahatma Gandi'nin kaldığı evın etrafındaki kalabalıktan önce bir mırılıı, ardından sevinç sesleri çıktu "Bapuji. bapujL." Bu, baba anlamına gelıyordu ve Hındıstanlılar "Yuee Ruh"yanı Mahatma Gandi'yı hep boyle selamlıyordu. Be sesler, Gandi'nin o günkü duası için bahçeye indiğini gösteriyordu. Kalabahk, "Bapujrye yol açtı. Gandi'ye yardımcı olan kuçük kızlardan Manu, oanda "iri yan haki liniformalı bir adamın" ılerıye doğru atıldığım gördu. Manu, ada(Arkası Sa.8, Su. 6'da) TÜRKİYE'DEN TEPKİLER DÜNYADAN TEPKİLER LİNCOLN'DEN BU YANA SUÎKASTLAR 8. Sayfada Özal hemen ayrıntık bilgi istedi Başbakan Ozal, Dışişleri Müsteşarı Yavuzalp'i dün saat 12'de arayarak "Gandi olayı" ve sonrası hakkında geniş bilgi almaya çalıştı, "çok vahim bir olay" dedi. "Bu Hindistan 'ı çok karıştırır. Benim tahmmim öyle." Haberi 8. Sayfada Hindistarfın bîrliği, tehdit altında değil Hindistan doğumlu tarih profesöru Feroz Ahmad'a göre, karışıklıkların nedeni, Indira Gandi'nin "herhangi bir siyasi ilke ya da programa değil, Gandi ailesine bağlı bir siyasi güç yaratma girişimi"nin doğal sonucuydu. 8. Sayfada SİH MEZHEBt: İSLAMÎYETLE HİNDUİZMİN BİR KARIŞIMI Cumhunyel Amaçları bağımsız bir devlet ohnak Sihlik, 16. yüzyılda barışçı bir dinsel akım olarak doğdu. Zamanla amaçları için silaha sarüdı. Sih nufusu 13 milyon ve Hindistan nüfusunun ancak yüzde 2'si. Arastırma Servisi Son yıllarda Indira Gandi'nin "en büyuk başagnsı" olduktan sonra, öldürulmesinin sorumluluğunu da ustlenen Sihler Kuzey Batı Hindistan'da 16. yüzyılda ortaya çıkan bir dinsel gnıp. Sihlik, başlangıçta dinsel hoşgörüsuzlüğe karşı barışçı bir akım olarak doğdu. Ancak Sihler zamanla "küıca sanlmaktan cekinmeyen" savaşcı bir mezhep haline geldiler. Sihlik öğretisi her ne kadar SİHLER tndira Gandi'ye suikasti ustlenen Sihler, kutsal Altm Hinduizm'in kast sistemini red(Arkast Sa.8, Sü.Tde) Tapınak 'ın önünde. Bu ytl çatışmalarda 500 Sih öldürulmuştü. Yeşillerin ilk belediye başkanı görev başında 3. Sayfada MSP davası karara kaldı 6. Sayfada AN m EĞUÂM 7gün7ek Yanndan itibaren Cumhuriyet'le birlikte Yoğun kitap günleri Költür Senrisi 1984 yılının kasım ayı, özellikle ilk yansında gerçek bir kıtap şenlığı olarak gecmeye aday Bu ayın ılk gunlerı, Ankara'da iki, Istanbul'da bir büyük kıtap fuan yer alıyor. Ayrıca yine Istanbul da, "Başlangıcıadan Ginömüze Türkiye'de DefgilerAnsjklopediler" sergısı açılacak Kasım ayının ılk kıtap olayı, bugün baskentte. Odalar Birtiğı sergı salonunda Cttmhuriyet Kttan Kulübü tarafından gerçekleştirilen Ankara Kitap Şenliğı. Açılışı bugun saat 11.00'de yapılacak olan şenlik, 7 kasım akşamına kadar surecek ve her gün saat 11 0022 00 arası açık olacak. 17 000 üyelı Cumhuriyet Kitap Kulübu'nun Ankara'da ılk kez duzenledığı bu şenlıge, 150 yayınevı, 1900 yazarın 5500 kıtabıyla katılıyor 311 Kasım 1984 tarıhlerı arasında açık kalacak olan TÜ Dışişleri: Fransızlar iç işlerimize karışıyor 7. Sayfada GOZLEM UGUR MUMCU 3 banka genel müdürü suçsuz bulundu 9. Sayfada OLAYLARIN ARDENDAKI yonu aşkın ınsanın yaşadığı bu çelişkiler yumağı ulkede federal rejimin temeli, inançlara ve geleneklere hoşgorü zorunluğundan kaynaklanıyor ve ekonomik pazarda bütünleşiyordu. Indira Gandi bu büyuk ulkede eyaletler ötesi bir une ve otoriteye sahip, uluslararası ağırlığı olan tek lıderdı ve alternatifsiz sayılıyordu. 1948'den bu yana Hindistan'ı Nehru ailesi yonetmekıeydi. Nehru'nun ölümunden sonra yerını dolduran kızı Hindistan Başbakanı Indira tndira Gandi, iktidar koltuğunu Gandi öldürüldü. Asya'da ken oğluna devredecek ortamı ve kodine ozgu demokrasi rejimmi şulları hazırlamaya çalışıyordu. surduren Hindistan, bir sureden Buna karşılık son yıllarda Bayan beri şıddet eylemlerinin stcaklı Gandi'nin gıttikçe daha otoriter ğında yaşıyordu. Aşağı yukarı 4 ve daha sert sıyasetler izlemek bin dil ve lehçenm kullamldığı, zorunda kaldığı görulüyordu. Anayasa'mn resmen tanıdığı 16 Çunku Federal Cumhuriyette, dilın geçerlı olduğu ve 700 nıil ozerklık yetkılerinı aşan bolgeci GERÇEK Gandi'nin Ölümü lik akımları gün geçtikçe güçlenıyor, iktidan zorluyor veyıpratıyordu. Kimı zaman kurnaz taktikler, kimi zaman antidemokratik stratejıler, kımi zaman kan dökulmesine yol açacak otoriter onlemlerle gucünu surdurmeye çalışan; ama gun geçtikçe yıpranan Bayan Gandi'nin son olarak ülkenin oldukça zengin bölgesinde yaşayan Sihlerle başı derde gırmişti. ölumu bu yuzden oldu. öyle gorulüyor kı, yeryuzunde terör ve suikast, dunya kapsamında bir sıyaset aracına dönuşmüştur. Amerika'dan Avrupa'ya ve Asya'ya uzanan bu kanlı yonıemın onaylanacak yanı yoktur. Üstelık çoğu zaman kıştye yapılan suikastler temel po• • • (Arkası Sa.8, Sü.l'de) Indira Gandi... Acımasız bir terör dünyasında yaşıyoruz. Daha iki hafta önce İngılız Başbakanı Bayan Thatcher, IRA adlı yeraltı örgütünün düzenlediği bombalı suikasttan kıl payı kurtuldu, dün de Hindistan'ın bayan Başbakanı Gandi evının önünde uğradığı silahlı saldırı sonunda yaşamını yitirdi. Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat'ın "Müslüman Kardeşler" adlı örgut tarafından öldürulmesi daha unutulmadı; Kennedy cinayetinin uzerındekı sıs perdesı ıse henüz kaldınlamadı. Papa'ya karşı suikast girişımı bugün bıte haber ajanslannın baş konularından birisıdir. Hindistan, bınbir türlü etnik özellığın mistik ınançlar ve felsefelerte yaşatıldığı ilginç bir ülkedir. 850 ayrı dil ve lehçenin konuşulduğu, "^rya"adı verılen soylularla, "Parya" olarak adlandırılan yoksul halk kesımlerının ılkçağ felsefesinden kopup gelen ve Vedızm, Brahmanızm, Hınduizm, Budızm, Jaınızm ve Islam dini gibı dınlerie karışan felsefe (Arkası Sa. 13, Sü. l'de) Gökoya'ya turistik santral kuracağım 10. Sayfada 1985 te her şeye zam geliyor Ziraat Bankası Genel Müdürü istifa etti 14. Sayfada (Arkası Sa. 13, Su. l'de)