Katalog

CUMHURİYET/8 HABERLERİN DEVAMI Fon, tazminatı koruyacağına öldüruyor Kidem tazminatı lafia kaiaeak ŞÜKRAN KETENCİ Kıdem Tazminatı Yasası'nm, kıdern tazminatımn güvence altına alınması amacı ile oluşturulmasını öngördüğü fona ilişkin yasa tasarısı aynen yürürlüğe girerse, tazminatın kendisi de orta dan kalkıyor. İşçiişveren ilişkilerine, 48 yıl önce yasa ile ginniş, yıllar içinde gelişerek birçok hakkın yerine de kullanılmaya çalışılmış, işçiler için çok büyu önem ve anlam kazanmış ola' kıdem tazminatı hakkı, böylec. kendisini güvence altına alma adına hazırlanan bir yasa ile tarihe kanşacak. Tasannın 24. maddesi, tazminata ilişkin genel ve özel ne kadar yasa hükmu varsa, kapsamına aidığı işçiler bakımından yürürlükten kaldınyor. Bu durumda toplu sözleşmelerin fazla gün sayısına ilişkin hükümlerinin, askerlik, doğum halinde ayrılmalarda tazminattan yararlanma, işçinin tazminath ayrüma hakkını doğuran Iş Yasası'nın 16. maddesi hükümleri gibi yasa hükümlerinin ve özel yasalarla tanınan tüm tazminat haklarının hiçbir anlamı kalmıyor, hepsi ortadan kalkıyor. Tasanya göre, fondan yapılacak ödemenin adı yine kıdem tazminatı olacak. Ancak hukuktaki yeri açısından bu yasa tasarısı ile yapılan düzenlemedeki ödemelerin, kıdem tazminatı ile gerçek hiçbir ilişkisi yok. Tasannın öngördüğü memur ve işçilere aynı koşullarda, "Çalışanın ölümü, yaşlılık, emeklilik, malullük ballerinde" yapılacak ödeme ancak ihtiyarlık ikramiyesi niteliğinde. Birde işten ayrılmalarda 6 aylık işçilik dönemi için, çalışanın priminin yüzde 40'ım aşmamak üzere yapılması ongörülen ikinci bir ödeme var. Tazminata mahsuben avans olarak verilen ve sonra işe başladıktan sonraki ilk 6 ay içinde geri istenen bu (kendi kesesinden borç) niteliğindeki ödemenin hukuktaki yerinin işsizlik odeneği ile de açıklanması olmuyor. 1475 sayılı Iş Yasası'nın kıdem tazminatına ilişkin 14. maddesini yeniden düzenleyen 17 Ekim 1980 tarih ve 2320 sayılı DSP'nin temel kurak: Halkin etkin ve sürekü katdunını sağlamak ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Demokratik Sol Parti, tüzük taslağıyla ilgili açıklamalarını sürdürüyor. DSP Kuruluş Haarhklan Bürosu'ndan dün yapılan açıklamada partinin tüzük taslağının "Yaygın, Sürekli ve Etkin Katılım" bölümüne yer verildi. Demokratik Sol Parti'nin yapısında, işleyişinde ve toplum sorunlanna yaklaşımında, haJkın yaygın, sürekli ve etkin katılımının temel kural olduğu belirtilen açıklamada, bu kurala uyulduğu oranda şunların gerçekleşebileceği ifade edildi: " Katılımcı demokrasinin gerçekleşmesine katkıda bulunabüir. Ülkenin genel sorunlanna olduğu kadar. en kiiçiik verieşim birimlerinin de sonınlanna halk önderliginde hakça çözümler oiuşturulabilir. tnsanca ve hakça bir diizen yolundaki engelleri aşabilmek için halktan güç alınabilir. Yine bu kurula uyuldugu oranda: Partinin dogrultusu güvence altına alınır. Aşın merkeziyetçilik de kadroculuk ve bizipçilik de ön Katma Değer Vergisi (Baştarafı 1. Sayfada) şük gelirliden almak adil degildir" dedi. HP'h Şeref Bozkurt da. memur, işçi, köylü, emekli, esnaf ve sanatkârın perişan olduğunu belirterek, "Bu iktidar perişan olmayanların rahatlıgma daha da rahatlık katmaktadır" şeklinde konuştu. Tasarı uyarınca, PTT, TRT hizmetleri, SporToto, piyango, at yanşları, talih oyunları, konserler, maçlar Katma Değer Vergisi'ne tabi olacaklar. Her tiirlü ithalat, ticari, sınai, zırai, faaliyet ve serbest meslek faaliyetleri müzayede ve gumrüklü satışlar, petrol gaz ve ürünlerinin taŞinmaları da vergi kapsamının içinde olacak. Tasanya göre, ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetlerle, yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler, turistlerin yurt dışına çıkardıkları mallann teslimi Katma Değer Vergisi'nden muaf tutulacak. Ayrıca, deniz, hava ve demir yolu taşıma araçlannm.viizer tesis ve araçlarının inşası, onarım ve bakımma ilişkin hizmetler, liman ve hava meydanlannda yapılan hizmetlerle transit taşımacılık isleri vergiden muaf tutulacak. Tasarıda diplomatik hizmetlerin de muaf tutulması öngörülüyor.. Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, üniversiteler, doner serrnayeli kuruluşlar, kamu kurum NEVŞEHİR, (Cumhuriyet) Gazeteci Abdi İpekçi'nin katiii Mebmet Ali Agca'ya, "kendi pasaportunu vererek yurt dışına kaçmasını saglamaktan yargılanan" ve askeri cezaevinde 4.5.1981 yılından itjbaren 8 ay hapis yatan Faruk Özgün Defterdarlığın açtığı yazılı ve sözlü sınavı kazandı. 16 açık kadro için başvuran 2 bin aday arasında ilk sırayı alan Faruk Özgün'ün yapılan yargılamasında suçsuz bulunarak serGelişim Yaytnlan'nın 10. kuruluş yüdönümü dün akşam Shera best bırakıldığım söyleyen Nev| ton Otelihde verilen bir kokteyüe kutlaruh. Yayınexi adına, haşehir Emniyet Müdürü Yücel zıriarum dev pastayn kesen Ercan Ankh, daha sonra garsonun uzattığı tabaktan aldığı pastayı yerken Tutkun, Özgün'un deviet medavetiiler tarafından alkışlandL Çok sayıda gazeteci, yazar ve eleştamerue sanatçıiann katıldığt kokteyidemuru olabileceğini söyledi. Nevgenel olarak sanat ve bastn konusunda sohbetler yapıldt (Fotoğraf: YALÇIN ÇAKIR) şehir Defterdan Mahir Aydın ise, Faruk Özgün'ün yazıh ve sözlü sınavları kazansa da güvenlik soruşturması yapılmadan göreve başlatılamayacağını söyledi. Defterdar Aydın, "Sınavı Haber Merkezi 1979 yıhnfazla kâr etmiş olanların sayısı 85'ten 1983 yıhnda yüzde 98'e kazanmış adaylann güvenlik soda kârı yaklaşık 829 milyon lira nışturmalan yapılacak. Soruşsadece 4: TPAO, TKİ, Türkiye yükseldi. İçinde bulunduğumuz olan Milli Piyango, 1983 yıhnda turma Emniyet Mudürlügu'nce Petrol Rafınerileri ve Eczacıba yılın ilk yarısında bastınlan bikânnı yaklaşık 8 kat fazlasıyla 6 yapılacak. Şayet anarşik eylernşı tlaç Fabrikası. 25 bin işçisi letlerin ise tamamına yakını samilyar 350 milyon liraya yükseltlere ve olaylara katılmışsa bu kiolan şeker fabrikaları, 2.2 mil tıldı. ti. şinin imtihanı kazanması bir şey yarhk, 17 bin işçi çalıştıran çay Milli Piyango'nun dağıttığı ikifade etmez" dedi. ANKA'nın haberine göre, biişletmeleri 5.5 milyarlık, 7900 iş ramiyenin tüm hasılata oranı da let satış tutarlan da 1979 rakamçi çalıştıran Ereğli Demir Çelik 1983'te yaklaşık yüzde 69 iken, Bu arada, kentte açılan tüm lanna göre yine 8 kat artarak 26 6 milyarlık kârlarıyla Milli Pi 1984 yılının ilk altı ayında orta sınavlarda "özellikle kapatılan milyar 837 milyon liraya çıktı. yango'nun ancak peşine takıla lama yüzde 70 düzeyinde gerçek MHP göriişündeki kişilerin baBu yılın ilk altı ayında ise bu rabiliyorlar. Gerek kamuda, ge leşti. şarılı gösterildigini, partinin kam 15 milyar 105 milyon lira rekse özel sektörde birçok işletMHP'lilestirilmek için çaba sarfolarak gerçekleşti. menin kârlan ise Milli Piyango'Milli Piyango'nun dzellikle edildigini" belirten ANAP NevMilli Piyango bu kârı vlaTürkinunkinin yanmda "cüce" kah son yıllarda büyük ölçülerde kâr şehir Merkez tlçe 2. Başkam Haye'nin büyük sanayi kuruluşlasağlar duruma gelmesinde Anyor. Zarar edenler de ayn. cı Kamil Babaogln, partideki görının çoğunu geçti. Türkiye'nin Öte yandan, Milli Piyango'da kara dışında yapılan "özel" nirevinden ve partiden istifa etti. en büyük 100 sanayi kuruluşu satılan biletlerin bastınlan bilet telikli çekilişlerin önemli rolü buBabaoğlu, partinin bazı çıkarcıiçinde Milli Piyango'dan daha lere oranı da 1979 yıhnda yüzde lunduğu belirtilivor. lar tarafından kullanıldığını öne sürdü, istifası ile ilgili olarak şunlan söyledi: "ANAP, kapatılmış MHP'H(Baştarafı 1. Sayfada) yapılacak. Bütçeye kulfet getiril ruz. Aynı malı üretiyorlar, sonlerce MHP'lileştirilmeye çalıştlGÜVENCE mu'nda panel oturumunu yöne memeye dikkat edilecek. ra dışarda birbirierinin bogazımaktadır. Bunun ilk uygulamaKıdem tazminatı her şeyden ten Pakdemirli, vergi iadelerinin • Liberasyonda daha ileriye gi na sanlıyoriar. sını da ildeki tüm komisyonlann önce tanm kökenli Türk işçisi1985'te ne olacağını soran ihra dilecek. Fiyatı artan her mal it • Biz ferdiyetçi toplumuz, birle ele geçirilmesi ile başlatmışlarnin geleceğe yönelik para birikcatçılara, "Dunımunuz bundan hal edilecek. Yalnız mamul mal şemiyoruz diyorlar. Bunun için dır. ANAP tamamen MHP'liletirme ve gelecek güvencesi özledaha kötii olmayacak, siz ihra larda yüzde 3040, >an mamul futbolda kazanamıyoruz. Herrin eline geçmiştir. Böylece mine çok uygun dUşmüştU. İşçicat baglantılanna devam edin" lerde yüzde 1030, hammadde kes gol atmak peşinde, pasör bimemlekete hizmet vermem nin bu eğilimine uygun olarak dedi. lerde yüzde 010 gumruk koru le. Küçüklerimiz golü hazırlayamümkün olamayacağından istiyasa değişikliği yapan siyasal ikUluslararası thracat Sempoz ma marjı muhafaza edilecek. cak, o noktaya getirecek, golü fa ettim." tidarlar ve toplu sözleşme bağıtyumu'nun kapanış oturumunda Türkiye'nin sanayi yapısı bunla büyükler atacak. Maçı kazanınlayan sendikalar tarafından veki panelde ilgi, Hazine ve Dış Ti ra uyacak biçimde kabuk degiş ca kazanç hepimizin olacak. rilmeyen pek çok hakkın karşıcaret Müsteşan Ekrem Pakde tirecek. Türk pasaportunu gururla taşıIığı olarak sunuiarak, çarpık bimirli ile küçük ihracatçıbüyük • 1985'te, katma değer vergisi ve yabileceğiz. Evet futbolda kaza (Baştarafı 1. Sayfada) çimde geliştirildi. ihracatçı tartışmasmda yoğun çeşitli fonlar hesaba katılırsa, nan takımın bütün üyelerine dilerinden konunun aydınlatıllaştı. Küçük ve orta boy ihracat durumunuz bundan daha kötü prim verilir, ama herkesin trans masını ve infaz sırasında müvekçılar adına konuşan Derimod olmayacak. Siz ihracat baglan fer ücreti ayrıdır. Takıma girerkilinin yanında olmak istediğini Yönetim Kurulu Başkam Ümit tılanna devam edin. bildirdi. Bunun üzerine Başbaken ona göre pazarhk edilir. Zaim, ihracatın son yıllardaki • Biz mesela, konfeksiyonda 100 Herkesin yeteneği bellidir. Pasör kan adına Musteşar Hasan Güartışında dış ticaret sermaye şir kişi olmayın, 5 firma olun divo gol atamaz. ze gönderdiği bir telgrafta, "Hiiketlerinin payı olmadığını belirkümlü Hıdır Aslan hakkındaki terek, şöyle konuştu: "Ülkemizyargılamanın yenilenmesi talebide bir vergi iade piyasası oluştu. niz üzerine dava dosyası Askeri İhracatçı sermaye şirketleri akYargıta> Başkanlığı'na gonderfltif pazarlama yerine, verdikleri (Baştarafı 1. Sayfada) raiş olup, konunun Askeri Yarlenebiür. Partinin bütün toplum ke vekaletlerle işlemleri bile uretici Gümrük Bakanı Vural Arıkan "soruşturma derinleştbilmistir" de gıtay'ca 24.10.1984 günü inceleye yaptınyorlar. Ihraç etükleri di. oecegi anlaşumıştır. BOgilerinize" simleriyle sürekli etkileşimi, her mallan kalite açısından kontrol 9 agnstos: Caspedildiği bildirilen "kaçak " 140 milyon Iiranın 120 denildi. Telgraf üzerine Ankara'zaman her yerde canlılığını süredemiyorlar." Deri konfeksiyon milyonunun sorgulamaları yapılan bazı kişilerde ele geçtiği bildirilya giden avukat Fehmi Çam ile dürmesi, seçimlerle ilgili siyasal ihracatçıları olarak, ihracatlan di. Hıdır Aslan'ın babası Süleyman ve teknik çalışmaları başanyla 10 agnstos: Maliye Bakanı Arıkan, "Gümrükteki asıl mesele ka Aslan, Askeri Yargıtay'ın yargını, kendilerine hiçbir katkı sağyiirütmesi sağlanabilir. Bu kuralamayan bu şirketlerle paylaş çakçıhk meselesidir. Herkes kapılarda görev almak istiyor. Yıüardırlanmarun yenilenmesi talebini geri la uygun olarak: mak istediklerini belirten Zaim' imtihan bile açılmamış" dedi. çevirdiklerini öğrendiler. Son iti Her sandık bölgesinde, 13 agnstos: Maliye ve Giimruk Bakanlığı'nda tüm atamaları şu razın da geri çevrilmesi sonucu in konuşması uzun süre alkışlanpartinin, değişik halk kesimlebat 1984"ten sonrayürutmuş olan Musteşar YardımcmDoğan Akin'in hükümlü Hıdır Aslan'ın, önceki rinden en az 9 üyeyle temsili ön dı. İhracatçı sermaye şirketlerin bu yetkiyi "kendi kendine" kullandığı belirlendi. Akin bu konuda gün sabah tutuklu bulunduğu gorülmektedir. Sandık bölgelerindeki üyeler arasında kadınla den Ram Dış Ticaret Genel Mü "vkdamm rahat" dedi. Bu arada "otobüs olayı", altın kaçakçılığı Burdur Kapalı Cezaevi'nde saat düru tbrahim Yazıcı ise, şirket içeriğini de kazandu Kapalıçarşı'da bu yönde operasyonyapıldı. Göz05.30 sualannda asılmak suretiyrın da olabildiğince çok sayıda altına alındığı kaydedilen ünlü mıicevheratçılardan Sait Koç, "Bil le ölüm cezası infaz edildi. lerinin bilgi toparlama, risk yer alması gozetilecektir. Böyleazaltma, finansman, güven ve gime başvuruldu" dedi. likle kadınlann siyasal katılımı 14 a g m t m : lkisi kuyumcu 15 kişi gözaltında. Kapıkule soruşturnakliye açısından yararlı olduğutemelden başlatılmış olacaktır. tl ve ilçe örgütleri bu hede nu belirtti. Soruları yanıtlarken masımn ilk bölümü tamamlandı. Dosya sıkıyönetime gilti. Edirne Valisi izinden dondü. Bakan Arıkan "Atamalarda keyfilik meyfllik (Baştarafı 1. Sayfada) de Yazıcı, Ram şirketinin 1984 fe belirli bir süre içinde asamalı olarak erişmekle yükümlü tutu yıh ihracatının yüzde 25'inin yok" dedi HP Başkam Calp, 'Konuyu Meclis'e getireceğiz" dedi. kanı Dr. Alfred Dregger, Barzel"Drakya Gümrükler Başmüdürü Nihat Altınöz izinden dönüp yeni in istifa mektubunun kendisine Koç Grubu ürünleri olduğunu, lacaktır. Her iiye, kendi egilimleri yuzde 20'sinin kendi riskleriyle den izne aynldı. Bu yeni iznin Arıkan tarafından istendiği öğrenil ulaştığını belirtti. Hıristiyan Demokrat Parti'nin önde gelen liyaptıklan ihracat olduğunu, gerı di ne ve olanaklanna göre, partinin kalan ihracatın ise, 200 firmaya 30 agnstos: Soruşturma sırasında gözaltına alman bazı memur derlerinden olan Rainer Barzel, siyasal veya sosyal çalışmalanyla ait olduğunu açıkladı. Sadece sa ların yakınlan, Ankan'a başvurdular ve "Yakınlanmıza eziyet istifa mektubunda son gunlerde görevlendirilecektir. üzerindeki siyasi ve psikolojik tış hizmeti vermediklerini söyle edOiyor"dedıler. Arıkan, Özal ile göruştü, "Eğer böyle bir olay varsa Toplumsal ve ekonomik ör yen Yazıcı, "19S4 yıhnda hiç sorun hükumet düzeyinde arastırılmaiı" dedi. özal'ın Ankan'a bir baskının dayanılmaz boyutlara gütlenme konusunda egitime katkısız ihracatımız yüzde tah olay varsa sorumlularının açığa çıkanlması konusunda "teminat" ulaştığını, parlamento çahşmalaozel önem verilecektir. verdiğigazetelerdeyer aldı. Ankan ilk kez 'İstifa"dan söz etti, "Belki rının huzur içinde yurüyebilmemini 1020 arasındadır" dedi. Hazine ve Dış Ticaret Muste bir bomba patlayabilir" diye konuştu. Özal aynı günün akşamı Arı si için görevinden aynlmayı uyAncak sosyal çalışmalara pargun gordüğünü yanyor. ticilik karıştırılmayacak, bu ça şan Ekrem Pakdemirh' ise, pane kan ve Tanrıyar'ı kabul etti, bilgı aldu Barzel önceki gün Parlamenlışmalar, demokratik sol davra lin başında, arasında ve sonun 31 ugustmsi Adalet Bakanı Eldem, Cumhuriyet Başsavctlığı'ndan "iskence iddialannın sorusturulmasını" istedi. Gözaltındaki bazı to Komisyonu önünde verdiği nışın geregi olarak yapdacak da yaptığı konuşmalarda şu gogümrük görevlilerinin yakınlan da savcılığa başvurdu. dört saatlik ifadede 19731979 tır." rüşlere yer verdi: • 1985'te dış ticaret hacmi 20 2 eylüJ: Gümrüklerden sorumlu Musteşar Yardımcısı Doğan Akin yıllan arasında çalıştığı avukatmilyar dolar, dış ticaret açığının gözaltına alındı ve Edirne'ye gönderildi. ANAP Artvin milletvekili lık burosundan aldığı 1 milyon Nevzat Bıyıklı, konunun ANAP grubuna gotürüleceğini söyledı. 700 bin markın Flick şirketinden toplama oranı yüzde 14 olacak. • Diretk sübvansiyon niteliğin "Deviet kendi memuruna kötü davranamaz, işkence yapamaz " de rüşvet olarak geldiği iddiasını ve kuruluşLın, siyasi partiler ve reddederek, paranın kaynağındeki odemeler kaldınlırken, pa di. sendikalarla. emekli ve yardım 3 eylül: Sorgulaması sürdürülen gözaltındaki gümrük görevlile dan habersiz olduğunu söylemişzarlama, araştırma ve kaynak sandıkları, kamu yaranna dermaliyetini düşürmek için ödeme rinden Ali Yavuz, ifade sırasında Abdı İpekçi'nin katili Mehmet Ali ti. Buna karşıhk aynı gün ifade nekler ile vakıflann kültür ve Ağca'nın da daha önce bir süre gumrükte çalıştığmı söyledi. Vural veren Flick holdinginin yöneticieğitim amacı taşıyan hizmetleri lerinden Paefgen, bu büroda çaAnkan, Yeşilköy Gümrükler Müdürü Yalçın Karadeniz'in ifadesı alınile sosyal amaçlı hizmetleri de bu mak üzere emniyette uzun süre bekleıilmesi üzerine tstanbul Valisi hşmaya başladığmı Barzel'in bizvergi dışında tutulacak. Askeri (Baştarafı 1. Sayfada) Nevzat Ayaz'ı isüfaya davet etti. Vaii Ayaz. "Konu sayın Bakanayanzat kendilerine haber vermiş olamaç taşıyan hizmetlerle ticari Mahkemesı'nde sorgusu yapıldı. lış aksetmiş" dedi. Bir gazeteyle demeç veren Arıkan, "bugün bir duğunu ve avukathk bürosuna işletmelere dahil olmayan gayriDün saat 10.00'da yapılan du basın toplantısı düzenleyip herşeyi açıklayacağını" soyledi. yapılan ödemenin BarzeFe ait olmenkullerin kiralanma işlemleruşmada iddianamedeki suçla 4 eylül: Ankan, basın toplantısında "hiçbir şey" söylemedi. An duğunu açıklamıştı. Gözlemciler, ri de vergi dışında bırakılacak. malan reddeden İlhan Selçuk, kan'ı basın toplantısında ANAP'lıyönetıciler Halil Şıvgın, Ercüment bu ifadeden sonra Barzel'in isti"Söz konusu dilekçe, Türkiye Konukman ve Gürbiiz Yılmaz yalnız bırakmadılar. Özal'ın tsviçre fadan başka bir seçeneği kalmaVERGt ORANI YÜZDE 10 Büyük Millet Meclisi Başkanh den telefon ederek Ankan'ı "marke ettiği" öne süruldü. Suçlamala dığını belirtiyorlar. Tasanda Katma Değer Vergisi ğı ve Cumhurbaşkanlığı makam rın hedefı İçişleh Bakanı A li Tannvar 'm Sri Lanka 'da bir gezide bu Barzel'in istifasından sonra Sosoranının yüzde 10 olmasını önlarına verilmiştir. Bildiri degii lunduğu anlaşüdı. gören madde de Genel Kurul'da yal Demokrat Parti (SPD) ve Yedilekçedir" dedi. aynen kabul edildi. Ancak şiller meclis grupları toplantı ya5 eyliıl: Turgut Özal, Bonn'da bir basın toplantısı düzenledi ve "meANAP, HP ve MDP'lilerin verAnkara Sıkıyönetim Komu selenin büyütülecek yanıyok" dedi. ÖzalF. Almanya'da bunları söy parak, ruşvet olaymın bu istifaydikleri ortak önergenin kabul tanlığı 1 Numaralı Askeri Mah lerken Vural Arıkan da Çankaya Koşku'nde Cumhurbaşkanı Kenan la kapanmadığını açıkladılar. Yeedilmesiyle Bakanlar Kurulu' kemede bugün devam edilecek tvren'le görüşüyordu. Ankan Köşk'ten çıkarken "bilgi verdim" de şiller, şimdi bütün dikkatlerin, 7 nun temel gıda maddeleri için bu kasım günu Soruşturma Komis"Aydınlar Dilekçesi" davasın di. vergiyi sıfıra kadar indirmeyle da, Vedat Ahsen Coşar, Abdur 10 eyliil: özal, Ankan'a rica etti: "Gümrük olayı fazla büyütül yonu önünde ifade vermesi bekyetkisi olacak. rahman Şeref Ünsal, Suphi Gür mesin, hükümet bunalımına dönüştürülmesin". Edirne'de gözaltın İenen Başbakan Helmut Kohl'a Katma Değer Vergisi hazırlık soytrak, Necati Aras, Alpaslan da bulunan 25 gümrük görevlisi ile Kapalıçarşı kuyumcularmdan yönelmesi gerektiğini vurguluve uygulamasıyla ilgili harcamayor. Stern dergisinde yer alan bir Işıklı, Hikmet Çetin, Nimetullah Sait Koç Ankara'ya gönderildi. ları yapmak üzere gelecek yıldan Haydaroğlu, İbrahim Demirel, 5 ekim: Kapıkule Gümrük Müdurü Nihat Altınöz Askeri Mahke yazıya göre Başbakan Kohl, mubaşlamak üzere 5 yıl süreyle büthalefet doneminde Flick'ten topKamil TöreU, Nuray BUgen, Arif meSorgu Yargıçlığı'nca tutuklandı. Gözaltındaki Musteşar Yardımcısı çeden fon ayrılmasına ilişkin sülam 665 bin mark (93 milyon 100 Delikanlı tanık olarak dinlene Doğan Akin serbest bırakıldı. re Maliye Bakanı Vural Ankan'cek. 10 ekim: Bursa Kuyumcular Çarşısı 'nda surdıirulen 50 milyon li bin lira) para aldı. Yazıda ın önergesiyle 3 yıla indirildi. 19731980 arasmdaki bu ödemeralık kaçak inci ile ilgili operasyonda mahkemeye çtkarılan 6 kuyumDavada, sanıklar hakkında cudan 3'u tutuklandı. Bu fon yeni vergi dairelerinin lerin ayrıntıh bir dokümü de var. 1402 sayılı Sıkıyönetim Yasası' 2 3 ekim: Kapıkule olayıyla ilgili olarak bazı HP'li milletvekilleri Aynı yazıda Yeşiller dışındaki kurulması ile vergi hizmetlerinna aykırı davranmak iddiasıyla nın Meclis soruşturması ıstemleri TBMM'de görüşüldü ve reddediltüm partilerin ileri gelenlerinin de kullanılacak. 36 ay arasında hapis ıs.'j,yor. dt Gönişme sırasında konuşan Vural Ankan, Içişlen Bakanı Ali TanFlick'ten aldığı paralar da açıkKatma Değer Vergisi'nin 1 Ocak 1985 yerine 1 Ocak rıyar ile Emniyet Genel Müdurü Saffet Arıkan Beduk'u "egemen lanıyor. 1986'da yürurlüğe girmesine ilişCDU Meclis Grubu Başkam guç" olmakla suçladı. Arıkan'ın konuşması, ANAP'lılar tarafından kin olarak HP ve MDP'lilerce tepkıyle karşılandı. Özal, "Vural, canımı çok sıktı" dedi. "Hükü Dregger'in beklenenin aksine verilen önergeler, Meclis'te redBarzel'in yerine aday olmayacamette şimdilik değişiklik düşünmüyoruz" diye konuştu. dedildi. Buna göre Katma Değer Enerji tasarrufunda 24 ekim: HP Grup Yönetim Kurulu, Ali Tannyar için gensoru ğını açıklamasının ardından ParVergisi uygulamasına 1 Ocak önergesı verilmesini kararlaştırdı. MDP aynı yolda grup kararı allamento Başkanlığı'na kimin geyarın geç olabilir 1985 yıhnda başlanacak. tirileceği bilinmiyor. dı. Bakanlar Kurulu, saat 19.30'da toplandı. 23.30'da dağıldı. yasanın halen yürürlükte olan son hükümleri, kıdem tazminatımn bazı hallerinin güvence altına almmasını sağlamak amaa ile ayn bir yasa ile fon oluşturulmasını öngörüyor. Yasanın ilgili hükmü aynen şöyle: "tşverenin sonımluluğu altinda ve sadece yaşlılık, emeklilik. maluliük, öliim ve toptan ödeme haUerine mahsus olmak kaydnla deviet veya kanunla kurulu kunımlarda veya %50 hisseden fazlası devlete ait bir bankada veya bir kurumda işveren tarafmdan kıdem tazminatı ile ilgili bir fon tesis edilir. Fon tesisi ile ilgili bususlar kanunla düzenlenir." Tazminata ilişkin yasalar sadece tazminata esas kıdem yıllan 15'i dolmuş ve yasa kapsamına alınmayan işçiler ve memurlar için bir süre daha yürürlükte kalacaklar. Lafta kalıp, yasal öz olarak yok olması söz konusu olan kıdem tazminatı Türk iş hukukuna 1936 yıhnda 3008 sayıü İş Kanunu ile girdi. Türk işçisi için hemen hemen bütün hakların üstünde anlam ve önlem kazanarak hızla gelişti. Kıdem tazminatı öylesine çok yönlü ve öylesine çok türden hak yerine gelişti ve geliştirilmeye çalışıldı ki, bir gün hukukta yeri ve tanımı yapılamaz oldu. Daha 1927'lerde kıdem tazminatı yeniden duzenlenirken, Meclis'e sunulan gerekçede, kıdem tazminatı için, "Kıdem tazminatı yalnızca işçinin yıpranmasının karşıhgı değil, iş güvenligini saglayıcı bir güvenlik önlcmidir de" tanımlaması yapılıyordu. AgccCya vardundan yargdandı^ memur sınavını "kazandT ANKARA^ANKA MUŞERREF HEKİMOĞLU 26 EKİM 1984 Biraz Saygı Geçen akşam Deli Dumrul Balesi'ne gittim. Gala değil, ama Deviet Balesi perdesini ilk kez açıyor. Bu nedenle deviet protokolü uygulanıyor. Boş salonu yadırgadım. Bale akşamları Büyük Tiy/atro'da böylesıne bir tenhalığa a2 rastlanır. Yok, Ankaralıların baleseverlığı gerilemiş değil, ama deviet protokolü uygulandığı zaman böyle ölaylar sık sık yaşanıyor. Once herkes Çankaya'ya bakıyor, Cumhurbaşkanı bir bale ya da operaya gelecekse Başbakan, bakanlar, Meclis Başkanları ve yüksek bürokratlar protokoldeki yerlerini almak için yarış ediyorlar. Ama Cumhurbaşkanı gelmiyorsa protokol görevine kimse önem vermiyor, hatta gelemeyeceklerini bildirmek gereğini bile duymuyorlar. Bir bale, opera ya da bir oyun için günlerce calışan, coşku ve umutla perdeyi açan sanatçılar da boş bir salona oynamak zorunda kalıyorlar. Bu nasıl önlenir acaba? Belki bu da bir eğitim sorunu. Protokolün belli kurallarını, öğrenmek gerekiyor. Deli Dumrul'u seyrederken, Deviet Balesi'nin yıldızlarından Meriç Sümen ile bir konuşmamızı anımsadım. Geçmiş yıllarda güzel dansları ile Türk balesini de parlatan sanatçımız, sahnede dans ederken hiçbir şey görmediğıni söyledi bana. Salon dolu mu, boş mu. ön sırada ya da onur locasında kim oturuyor, hiç fark etmeden dans edermiş Meriç Sümen. Oysa başka sanatçılardan tam tersini duyarım. Salonun soluğu ile başka bir boyuta vardıklarını anlatırlar. Deli Dumrul'un sanatçıları da boş salondan hayli etkilendiler sanırım. Kimi dansların düzeyi, hele orkestra ile sahne arasmdaki uyumsuzluk beni hayli düşündürdü. Perde arasında Küttür Bakanı Taşçıoğlu ile konuştuk. Yanında birkaç bakan vardı. Kimini ilk kez görüyorum, kimi ile ilk kez konuşuyorum, kimi biraz şaşırdı. Beni TV'de görmediniz mi? diye sordu. Oysa TV'de en çok özal var değil mi? Deli Dumrul'u seyrederken Başbakan'ı da sık sık anımsadım. Sabahattin Kalender'in yönettiği orkestra da Özal orkestrasına benziyor biraz. Kulağa çok çarpan bir uyumsuzluk var. Yalnız çalgılar değil, danslar da birbirine karışıyor zaman zaman. Güzel bir bale bir opera ya da konser gecesinden sonra yorgunluğu, gerginliği gerıde bırakarak dönerim eve. Üzüntüleri aşmak gücünü yeniden hissederim. Elbet tersi de olur. Perde kapanınca keşke gelmeseydim derim. Neden bu gerileme, nereden kaynaklanıyor diye düşünürüm. Deviet balesinde de bedi bir gerileme hissertim doğrusu. O ilkyılların coşkusunu, parıltısını özlemle düşünüyor insan. Neden ileriye değil de geriye diye üzülüyor. Ama yakın geçmişin olaylarını düşününce bugünkü düzeyi doğal karşılıyor. Geçmiş yıllarda balenin yıldızlarını seyrederken şaşırırdı yabancılar. Hiçbir geleneği olmayan Türk balesi bu çağdaş düzeye nasıl varmış diye sorarlardı. Galiba çağdaş bir yöntemle. O yöntem değişince belli bir düzeyi korumak olanağı yok. Kbnservatuvardan başlıyor bu yöntem. Bale dalına gelen genç öğrenciler, kaç kişi arasından seçiliyor acaba? Anadolu illerinden kaç çocuk sınavlara girmek olanağını bulabiliyor? Okula gırdikten sonra hangi öğretmenlerden dans öğreniyor? Okul bitinceye kadar kaç bale seyrediyor, dünya sahnelerinde sergilenen balelerin filmini görmek olanağı bile yok değil mi? Ankara Deviet Konservatuvarı Müdürü Ersin Onay, bu olanakları geliştirmek için kolları sıvadı şimdi. Genç müdüre kolay gelsin. Ancak yüklendiği görev hayli güç. Umudu ve soluğu kesilmez inşallah. Ankara Deviet Konservatuvarı uzun yıllar sonra güzel bir binaya kavuştu, ama kuruluş yıllarının amacını hayli yitirmiş bulunuyor O amaca, yeniden yönelmek yolunda herkesin, en azından Atatürk'ün müzik devriminin yozlaşmasından üzüntü duyanların Ersin Onay'ı desteklemesi gerekir. Çağdışı yöntemlerle Atatürk sevgisinden söz edenlerden, görevleri ne olursa olsun destek beklenemez bence... Konservatuvardan söz ederken Cebeci'deki eski okulun durumuna da kısaca değinmek istiyorum. O tarihsel binanın yerel yönetime verildiğini çok kişi bilmiyor anlaşılan. Geçen gün bir nikâh töreninin orada yapıldığını görünce şaşırmışlar. O tarihsel bina, başkent Ankara'da tiyatroya, operaya, baleye sahne olmuş bir yer. İlk konserler orada verildi. Deviet opera ve tiyatrolarının öncü sanatçılan orada yetişti. Uluslararası öğretim üyeleri orada ders verdi. O bina bir müze olabilirdi diyorlar. Nikâh memurluğu olmasına şaşırıyorlar. Yaşadığımız dönemin şaşırtmacılarına hâlâ alışamamış görünüyorlar. Alışmak da kolay değil. Çünkü şaşırtmacalar giderek boyut değiştiriyor. Tiyatroda, balede, operada güzel bir şey seyretmezsek, bir orkestranın düzeyinı beğenmezsek tepki gösterirız. Bize saygı duymayan sanatçılara biz de saygımızı yitiririz. Sanatseverliğimizi yitirmemek için onlardan uzak kalmayı da yeğleriz belki. Ama günlük yaşantımızdaki olayların dışına çıkabilir miyiz kolayca. Şaşırtmacalara gözümüzü kapayabilir miyiz? Saygısızlığın doruğuna çıkan kişileri nasıl görmezlikten gelebiliriz? Bunu yapmak bir toplum olarak duyarlılığımızı yitirmek demek. Tam tersine duyarlılığımız giderek derinleşiyor. Siyasal sahnelerdeki oyunların şaşırtıcı yanı yok aslında. Hatta doğal tutarsızlıklar. Sayın Özal çoğu kez tek kişilik oyundan yana. Tek sesli konserden hoşlanıyor. Orkestrayı bir süs olarak düşünüyor belki de. Ama terslikleri, uyumsuzluğu gizlemeyi her zaman başaramıyor. Çünkü bu uyumsuzluk ANAP'ın yapısından kaynaklanıyor. Bakanlar, milletvekillen belli çıkar gruplannın sözcüleri de olsalar çıkartar çatıştığı zaman ters düşüyorlar. Siyasal sahnedeki oyunları seyrederken, dekor hiç değişmiyor izleyenler için. TV'de NATO'ya da BM'den bir haber verilirken, bir Brüksel görüntüsünün ya da New York'ta bir gökdelenin ekrana yansıması gibi siyasal tartışmalarda da holdinglerin gölgeleri doğal dekor sayılıyor artık. Bunu yadırgamamak gerekir. Oyunun kurallan bunlar. Senaryo belli, oyuncular belli, roller belli, yönetici belli. Bu oyunu seyrederken belli biryanlışlığın faturasının ödendiğini söyleyenler var. Doğru, kimi yanlışlıkların faturası topluma çok pahalıya maf oluyor. Ayrıca bir faturayı ödemek, gerçekleri görmek, saygtsızhklara sessiz kalmak gücünü de vermiyor insanlara. Boğaz Köprüsü'nü ortadireğe satmaktan söz edenleri ya da ortadireğin çok para harcadığını söyleyenleri saygısız bulmuyor musunuz siz? Ankara'da büyük mağ^azalar alış veriş edenlerle doluymuş. Boğaz Köprüsü'nün küçük hisse sen'etlerini ortadireğin alması öngörülüyormuş! Bir de ortadireğin tanımı var: Toplumumuzun çiftçi, işçi, memur, esnaf ve buniann emeklilerini anlıyoruz. Nasırlı ellerinden, göz nuru ve alın terinden tanıdığımız ortadirek, alınacak önlemlerle, toplumumuzun güçlendirilmeye en çok layık kesimi diyor Sayın Özal. Ancak 19.12.1983 tarihinde. Aradan yalnız bir yıl geçmiş. Ortadirek geçim derdinde, yaşam savaşında umudunu yitirmiş çoktan. Sayın Pakdemirlinin çok aiış veriş etmekle suçladığı Ankaralılar, evlerinde sofralannda ne konuşuyor, kulak vermek gerekir. Kirli havadan sızlananlar kaloriferlerini kömüre dönüştürüyor Çankaya tepelerinde. Yasağa, zehirli havaya, ölüme meydan okuyorlar. Nasırlı ellerin, göz nurunun, alın terinin güçlendirilmesi bir yana, gücünü tüketecek koşullar bastırıyor giderek. Ayfık gelirinden 50 bin lira arttırıp da Boğaz Köprüsü'nden bir hisse alabilen işçi, memur, emekli beri gelsin! Biraz saygı gerekir. Paramız pu'la dönse de darlaşıyor giderek. Vaktiyle 196O'lı yıllarda Yapıİş Sendikası'nın bir başkanı vardı. Tahir Öztürk. Çok güzel konuşan, kalabalığı umutla coşturan bir halk sözcüsüydü. Bir sözünü hâlâ anımsarım: Dağları aşarak, barajlar kuracağız, dedi bir toplantıda. Emeğin, alın terinin yaratıcı gücünü vurgulamak ister gibi. Toplantıyı izleyenler o barajlarla sağianan kalkınmadan pay almak umuduyla gülümsediler. O gülümseyiş çok gerilerde şimdi. Dün akşam Istanbul'da Boğaz Köprüsü'nün ışıklannı seyrederken düşündüm. Bu köprüyü oluşturan ellerden, bu köprü ile Asya ile Avrupa'yı birleştirmek için göz nuru, alın teri dökenlerden, dağları aşarak barajlar kuranlardan kaç kişi, kaç ortadirekli hisse alabilır acaba? 29 ekim 5 kasım arasında yurt dışındaki kongrelerde bulunacağımdan sayın hastalanmı 5 kasımdan itibaren kabul edeceğimi duyururum. Saygılanmla Profesör Doktor Veli Lök Milli Piyango en kârlı şirket Pafcdemîrli: Golü btiyükler atar Hıdır Aslan Her şey otobüsle Rüşvetle İllıaıı