Katalog

CumhurİYet Temeli Cumhurbaşkam Evren tarafından atılan, Özal'ın "Birinci öncelikli proje" diye açıkladığı baraj inşaatına, istihkak verilmediği ve döviz tahsisi yapılmadığı için başlanamıyor. KENAN MORTAN ANKARA Başbakan Turgul Özal'ın 10 aralık tarihinde TBMM'de okuduğu hukümet programında "sosyal ve iktisadi faydalan yonünden Guneydogu Anadolu Projesi'nin birinci öncelikli bir proje" olarak açıkla.masından sonra, projenin en önemli bölumü olan Atatürk Barajı'na istihkak verilmediği ve döviz tahsisi yapılmadığı için baraj yapımına geçilemiyor. Barajın DSİ tarafından yapılan 1984 yılı inşaat termin planına gore, bu yıl şantiye kurulması ve tum sıyırma hafriyatının tamamlanması gerekiyor. 3 kasım 1983 tarihinde temeli Cumhurbaşkam Kenan Evren tarafından torenle atılan Ataturk Barajı'nda o tarihten bu yana etkinliklerin yok denecek kadar az olduğu saptandı. Alınan bılgiye göre, Devlet Su tşleri tarafından verilmesi gereken 1983 yılı istihkakı verilmediği gibi, inşaat yapım avansı da henuz ödenmedi. Bu arada yapımı ustlenen Ata İnşaat A.Ş.'nin makine ihalesinin yüzde 40' lık bölumunu tamamlamasına karşılık, bu konuda da Merkez Bankası tarafından yapılması gereken 20 milyon dolarlık döviz tahsisi "heniiz" yapılamadı. DSI'nin düzenlediği sözleşme evrakına gore işletmenin, yapımcı firmaya 1983 yılında 2 milyar TL istihkak vermesi gerekiyordu. Kurum bunun ancak 1 milyar TL'sini verebildi. Bunun yanında miktarı saptanamayan ınşaat yapım on avansı da verilmedi, aynı tarihlerde yapımcı firma Ata A.Ş. makine alım ihalesinin yuzde 40'lık bolumunü tamamlayarakbunu Caterpillar firmasına verdi. tnşaat sozleşmesinın 20. maddesinde, "bu işin gereği olan ve yurt dışından alınması gereken inşaat makineleri, techizat, lesisat, yedek parça ve malzemeler için tahsis tarihinde geçerli resmi döviz kuru ile hesaplanan muadili >abancı para ve paralar muteahhide tahsis olunacaktır" denilmesine karşıhk, bu para için de tahsis yapılmadı. Sozleşmeye göre, 1983 yılında 20 milyon dolar ve 1984 yılı için 50 milyon dolar ithal için tahsis yapılması gerekiyor. ŞANTtYE DE DURUM Bu yıl tüm hafriyatın tamamlanması gereken Ataturk Barajı'nda sadece topografık çalış Sahıbr Cumhuritel Malbaacılık veGa/etecilik Turk Anonını Şırketı adına Nadir \adı. • Genel Ya>ın Muduru Hasan Cemal, Muessese Mudurıı Kmine L>aklıgıl. V a/ı Ijlerı Muduru: Oka> üonensin. • " azı Işlerı Mudur > Yardımusı Ahmel Konıhan, Haber Merke/ı Muduru: Yalçın Bajer, Sayta Duzenı Yoneımem Ali Acar. TAKVİM 8 Ocak 1984 Imsak: 6.50 Guneş: 8.21 Öğlel>15 remsıkıler ANKARA: Yalcın Dofcan, IZM1R Hikmrl (,*linka>a, ADANA: Burolar. • Ankıra: Konur Sokak No: 24/4 Yenışehır, Tel 175825P5866, Mehmet Mercan, • Servıs Şe/lerı hlanbul Haberlerr SHahallin (,uler, Dış ldare 183335,» Izmir: Halıl Zıya Bulvarı No 65'3,Tel 254709131230 Haberler trgun Balcı, Ekonomt Osman L'laga). Kulıur Aydın Kmev. Ma • Adana: Alaturk Caddesı, T.H K Işhanı Kal l> 13. Tel I455OI973I gazın Valçın Pekşen. Spor Danışmanı Abdulkadir Vucelman, Du/cllmc O Basan ve \avan Cumhuriyet Maıbaacılık ve Gazetecılık T A Ş Turk Ocağı Cad 39/41, Cagaloğlu. Isl. PK: 246lst. Td: 5209703 Telex. 22246 Rffik Durbaş, Araşıırma Şahin Alpa>. Ikındı: 15.38 Akşam: 17.59 Yatsı: 19 24 Atatürk Barajı'nın yapımına geçilemedi malarla 50 bin metrekarelik bir şantiye alanı belirlemesi yapıldı. DSİ 1984 yılı içinde, Ataturk Barajı etkinliklerı için 13.5 milyar TL iş yapılması ve bu amaçla 3.5 milyar TL istihkak verilmesi gerekivor. Makine ihalesine beş flrmanın katıldığı oğrenildi. Önumuzdeki gunlerde tamamlanması beklenen bu ihale ıle makıneye donuk tum ihale tamamlanmış olacak. Ancak DSİ'nin bu konuda gerekli tahsis için Merke? Bankası'na talimat vermemesı halınde makinelerın yurda gelmesi mumkıin olmayacak. Turkiye'nin 1. no 'lu projesinde yurt içi konum boyleyken Exlm Bank'ın 100 milyon dolarlık bir bağlı kredi için öneri yaptığı oğrenildi. ŞİRKET NE DİYOR? Ataturk Barajı yapımı için ıhaleyi alan uç firmadan oluşan bir konsorsiyum olarak 27 ekimde kurulan Ata İnşaat A.Ş. yetkilileri Cumhuriyet'e şu bilgıyi verdiler: "DSİ'nin sıkışıklıklan bizi de etkiliyor. Bu nedenle fazla açılamıyoruz. Termin planından tabii ki sapma var. Ancak Turkiye'nin en onemli projesinde bizim klasik bir rırma olarak lelakki edilmemiz gerekir. DSİ'nin suratle gerekli kaynak aktarmasını japarak istihkaklannı vermesini isti>oruz." "Zam" beklentisi piyasada kâğıt sıkıntısına açtı İstanbul Haber servisi Piyasada bir süre önce başlayan kâğıt sıkıntısı son haftalarda buyuk boyutlara ulaştı. Kâğıt yokluğuyla ilgili olarak hiç bir kişi ve kuruluş "sorumluluk" kabul etmıyor. Kâğıt tuccarları "SEKA uretimi azalttı" diye bu sıkıntıya gerekçe gosterirken, SEKA yetkililen, "Sıkıntı olmaması lazım, herhalde stok yapılıyor" diyorlar. Özal hükümetinin zam operasyonlannın ardından ortaya çıkan kâğıt sıkıntısı matbaacılann, kâğıt tuccarlarının ardından koşmalarına yol açıyor. Babı Ali'de öteden berı sözu edilen "kâğıt mafyası"nın da adı, sıkıntının doğduğu bugunlerde adından oldukça soz ettiriyor. Kâğıt yokluğu konusunda göruşlerine başvurduğumuz kâğıt tuccarları "yokluğu", "SEKA uretimi azalttı. Elektrik tasamıfu yuziınden SEKA uretim yapamıyor. SEKA'nın urettigi ancak devletin kâğıt tuketimini karşılıyor. Okullann açılması ve 6 yaş grubu çocuklann da okula alınmasıyla kâğıt tuketimi arttı. Piyasada daıiığa yol açtı" biçıminde açıkhyorlar. Tuccarların bu yaklaşımını aktardığımız SEKA yetkililen ise "Piyasada kâgıt sıkıntısı olmaması gerekir" dedikten sonra şunları soylediler: "Biz bu işten hiçbir şey anlamıyonız. Geçtiğimiz yıl satış olmadığından şikâyetçiydik. Kredili satışlar yoluyla tıkabasa dolu olan stoklanmızı eritmeye çalışıyorduk. Bu yıl depolarımız boş. Fabrikadan geçtiğimiz yılın kasım, aralık aylanna oranla çok daha fazla mal çıkışı oldu. Yine de mal yetiştiremiyoruz." SEKA yetkilileri bir başka sorumuz uzerine, kâğıtların zam bekleniisiyle stoklandığı göruşünde birleşiyorlar. Fakat piyasada "Kâğıt var mı, yok mu?" sorusunun yanıtı veriliyor: "Yok, ama aslında var. Nasıl mı var? Örneğin uçuncu hamur kâğıdın bir paketine 2 bin 200 lira ödersen var!" Bu kâğıdın resmi fiyatı ise 1600 ile 1800 lira arasında.... BİR BASKA ALEM: UZAKDOGU DR. FERHUNDE GÜNAY KKTCde afyasası kabul edildi İZZET R1ZA YALIN LEFKOŞE Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti'nde, af yasa tasarısı, Kurucu Meclis'te onaylandı. Meclis'in onceki gunku (cuma) bhieşimınde oy çokluğuyla kabul edilen af yasası tasarısında, Cumhurıyetin ilan edilmesı nedeniyle 15 kasım 1983 tarıhine kadar suç işleyenlere af veya kısmi af getiriliyor. Yasada, "af veya kısmi af dışında kalan suçlar hariç öteki suçlarla ilgili olarak haklannda hükum verilmiş \e halen cezaevinde hukumlu olarak cezasını çekmekte olan mahkumların geriye kalan cezalannı, sadece o suç için butun sonuçları ile birlikte ortadan kaldırılacağı, açılmış olan ve hukme baglanmamtş olan ceza davalannın düşeceği ve başlatüan tahkikatın durdurulacagı" hukme bağlanıyor. Adam öldürme ve adam oldürmeye teşebbus, uyuşturucu madde ticareti yapma ve Turk toplumuna bağlı olmayan kişilere taşınmaz mal satışını onleyen yasa kurallanna aykırı olarak işlenen suçlar, 9 para ve kambiyo işleri yasasma aykırı olarak işlenen suçlar, ırza geçme, yakın akraba ıle cinsel ilişki, rüşvet almaverme veya bu suçlara teşebbus, hile, nüfuz suiıstimali veya yanıltma yoluyla devlete karşı ışlenen suçlarla buna benzer suçlar, eskı eserlerle ilgili olarak işlenen suçlar, askeri suç ve cezalar yasası altında kamu düzenine aykırı olarak işlenen suçlar, ulusal ve toplumsal güvenliğe karşı işlenen suçlar, devlet nufuzuyla resmi nüfuzunu kötuye kullanarak veya gorevıni suiistimal ederek devletı, kamu iktisadi teşebbusleri ile benzeri kurum ve kuruluşlarını veya belediyeleri zarara sokma veya çıkar sağlama fiillerini içeren suçlar, gumrük yasası ile.bu yasaya aykırı olarak işlenen suçlarla vergı suçları af kapsamı dışında bırakıldı. Yasada bir curum ışlemek amacıyla ev veya dükkân açma ve girme, yabancı malların tahsis ve değerlendirilmesi yasası uyarınca işlenen suçlar, uyuşturucu maddelerle ilgih olarak işlenen suçlar askeri suç ve cezalar yasası altında işlenerek yasanın 81 'inci maddesi kapsamı dışında kalan suçlar ıse, kısmi affa tabi tutuluyor. Hong Kong'ta pazarhk yapmayan satıcıyu hakaret etmiş sayılıyor HONG KONGTA PAZARLJK NASIL YAPILIR? Pazarlığa satıcının önerdiği fiyatın yarısı ile başlaym. Almak istediğiniz malda kusur bulmaya çalışın. Satıa önerdiğiniz fiyatı beğenmezse pazarlığı kesip dükkânın kapısına doğnı yönelin. Satıa hemen yolunuzu kesecektir. Yok duşükse sen de pazarlığı ko3 yulaştır." Anlattıkları çok basitti, ama şimdıye kadar bunları hiç duşunmemiştım. Yapacaklanmı şoyle sıraladı: • Alışverişini büyük mağazalardan yapmaya çalış. Buralarda genellikle kandırılmazsın. • Sıkılıyorum, çekiniyorum ya da pazarlığa vaktım yok dersen, hem paran gitmış olur, hem de bir süru tapon eşva ile evine dönersin. • Satıcının önerdiği ilk fiyatı kabul etme, ona derhal yarı fiyat ver. Üstelik almak istediğin malda kusur bulmaya çalış. • Satıcı önerdiğin fiyatı beğenmezse, dukkândan çıkacağını hıssettır. O mahnı hiçbir zaman zararına satmaz. Mutlaka çıkmanı önleyecek veya arkandan gelecektir. Gelmezse uzulme, istedığini daha başka yerde bulabilirsin. Satıcı senin verdiğın fiyata dudak bukerek gulerse, sen de aynını yap. Bu şekılde pazarhk daha rahat olur. • Satıcılar müşterUerini çok iyi tanırlar. Sakın vaktinin kısıtlı olduğunu ona hissettirme. Bunu anlarsa pazarlığı baştan kaybetmiş olursun. • Bir dukkândan birden fazla mal alma. Eğer alacaksan önce birıncinin pazarhğını bıtir, sonra ikincisinin... • Uzakdoğu'da her parlayan sarı eşya altın değildir. Dikkatli ol, sonra evin, sahte eşya ile dolar. • Alacağın her şeym "garantı kâğıdını" ısrarla iste \e al. • Turist rehberlerinin sozlerine tum kanma. Onlar bazı yerlerle anlaşmışlardır. Sizden gorunup, sizi aldatabilirler. • Aldığın eşyayı posta ıle evıne gondermek ıstersen, muameleyi sonuna kadar izle. Arkadaşımın "10 Emir" gıbi sıraladığı "pazarlık koşullarını" Uzakdoğu'da hep anımsadım. 24 SAAT \AŞAYAN ŞEHİR Denizcilere göre dünyanın en güzel limam Hong Kong'ta yaşam 24 saat suruyor. Guneşin doguşu ile başlayan ticaret, eglence, bırsızlık ertesi sabaha kadar kesintisiz süriiyor. Vardiya usulu hayatı ertesi gun dinlenmis insanlar devralıyor. Japonlar çok okuyorlar veya çok okur gorunuyorlar. Önce, kendı dillennde okur yazar olmak için yıllık eğitim gereki>or. Üstelik, Japonların bir iddiası da var. Bir yabancı hiçbir zaman Japonva'yı doğru durüst oğrenemez. 50 yıldan beri Tokyo'da oturan bir Alman profesor: " Japoncada" diyordu "Ben kelimesi 41 çeşitte soylenir. Bunda kişilerin samimiyeti, bahsettikleri konu \e birçok durum etkilidir. Bu kadar zor koşullar altında ana dilini oğrenen Japon'un >eni bir dile heves etmesi dogal olarak imkânsızdır. Yabancı dil bilen Japon çok azdır. Japonlar yeni yeni dışa açıldıklan için genç kuşak sadece Ingili/ce ögrenmeye çalışıyor." Şimdi Japonva'yı yeni bir dalga daha sarmış: Seks. Seks dergileri ve seks filmleri çok yaygın, Japon basın sanayiıni elinde tutan Asahi Şimbun şırketı bile birbuçuk yıldan berı bir seks dergisi çıkarıyor. Derginin satışı da 1.5 milyon Vergi sadece yüzde 15 Hong Kong'da "ben Çinli>im" demek "ben namusluyum" anlamına gelıyor. Zaten Çinlilere Uzakdoğu'nun Yahudısı diyorlar. Ama bu sözu Çınlilerin dışındakiler de kullandıklan için gerçek Çinlinın gunahına girilmiş oluyor. Örneğin; "Ben Çinliyim" dıyen bir satıcı eğer gerçekten Çinli değilse, sizin aldığınız Sony marka walkmeni başka biriyle değıştırebilir. Siz durumu anlasanız bile "istediğiniz buydu" diye ayak direr. Hong Kong'da "polis çağınnm" sozu hiç geçerli değildir. Size gulerler. Çunku polıs de o kentin insanıdır. Hong Kong'a otelinizın 35'incı katından baktığınız zaman bu sozun doğruluğunu kolaylıkla anlarsınız. Denizcilere gore, Hong Kong dunyanm en guzel limanıdır. oysa, İngiliz kaptanı Charles Elliot 1941'de burayı Kraliçeye önerdiği zaman, Kraliçenin Dışişlerı Bakanı Lord Palmerson: "Bu kısır adayı ne yapacağız" demiştı. Gerçekten de 200 adadan oluşan bu kent "zümrıit >e pırlantalarla suslenmiş bir kol>e" gibidir. Hong Kong, bir bakıma Uzakdoğu'nun dunyaya açılan penceresidir. Dun>anın neresinde olursanız olun çok ucuza alacağınız her şeyin uzerınde bir cumle vardır: "Made in Hong Kong" Saatin en iyisi İsviçre'de mi yapılır? Belki doğru, ama saatin en ucuzu, en ilgınci ve en bolu Hong Kong'da üretilir. Aklınıza ne gelirse gelsin her şeyin en ucuzu, en ilginci ve en bo'u Hong Kong kimliğini taşır. Bu nedenle Hong Kong dünyanın 1 no.'lu ticaret şehrıdir. Hong Kong'u bu duruma sokan belki de vergı sorunudur, Hong Kong'da vergiler Vo 15'i geçmez, Dünyanın en az vergi alınan yeri burasıdır. Hong Kong'da oturmak ateş pahasmadır. Hong Kong kendıne özgu bir kenttir. Esrar ticareti yapılır, fuhuş için oteller saatliğine kiralanır. "MamaSan" denilen Çinli kadınlar, hayat kadınlarının tunstlerle ilışkilerinı su sızdırmadan yonetirler. Sokaklar "porn o " edebiyatının şahaserleriyle doludur. Ve bu belalı veya tatlı kentte sadece 20 bın polis insanlara olaysız bir yaşam sağlar. Ne Mao'nun Çin'i, ne de bugünku Çin, tngilizlerin Hong Kong'u terketmesine razı olmamıştır. Kent İngilizlerle yapılan anlaşma gereğince 1997 yılına kadar Ingiltere'nin kolonısi olarak kalacaktır. Bugun kentte bıı ingiliz Genel Valisi vardır. Eğer, çok onemli olaylar olmazsa. bu gelecek asırda da boyle surecektir. Dünyanın 1 ıııımaralı ticaret kenti Hong Kong belki de dünyanın 1 no.'lu ticaret kenti. Otelimıze yeni inmiştik. Rehberimiz: "Hong Kong'da elbise diktirmek ister misiniz?" diye sordu \e açıklamasını şoyle surdurdu: "Burada 24 saatte elbise dikilir. Hemen terzi)e gidersek ölçunuzıi alırlar. Yarın sabah da elbisenizi giyebilirsiniz. Bir elbise kumaşı dahil 40.000 liradır. Üstelik Hong Kong'un kumaşlarını da beğeneceğinizi umarım." Yarın: Dünyanın en güzel kadınları Bangkok'ta "Ezginin Günlüğti" toplııluğu Ruhi Su'yu örnek alıyor ŞENAY KALKAN Geçen yıl Istanbul'da uç konser veren "Ezginin Günlüğü" topluluğu 11 ocak salı gunu Şan Tiyatrosu'nda bir konser daha verecek. Haberi alınca topluluğu tanıtmak istiyoruz. Üstelik bu kez uzun uzun telefon başında beklememize, önceden randevu almamıza, hatta araya tanıdık birilerini koymamıza da gerek yok. Çunku bu gruptan iki kişi Emin tgus \e Kemal Küçük gazetemızde çalışıyor. Hal boyle olunca geriye kâğıdımızı. kalemımizı alıp, alt kata inmek ve grubun çahştırıcısı Emin İgüs'le konuşmak kalıyor. Ve gidiyoruz Emin İgüs'un yanına... Önce grubun kimlerden oluştuğunu, sonra da amaçlannın ne olduğunu anlatıyor tgiıs: "Ezginin Günlüğu 1981 yılında kuruldu. Ben, Şebnem Başar, Nurgiıl Vahyaoglu, Hakan Vılmaz (Vokaller), Ayşe Uğur Ustaoglu (Flut), Atilla Altınkeser (Bas Gıtar), Erol Şengul (Viyolonsel), Nadir Gokturk (Piyano Akustik Gitar), Vedat Verter (CuraBağlama) ve Kemal Küçük (Vurma Çalgılar) olmak uzere hemen hepsı Konservatuvar mezunu ya da halen oğrencisi 10 kişiden oluşuyor. Amacımız geleneksel müzığimizden yola çıkarak, olaya muzik bilgimizi de katarak giderek daha duyarlı daha anlamh bir yapı elde etmek, bir muzik oluşturmak." Bu, >ola çıkarken, amaçladığınızdı. Geçen yıl verdiginiz konserierden de soz ederek yola çıktıktan sonra neler japtınız, yapacaksınız? "Geçen yıl verdiğimiz konserler, amacımız doğrultusunda daha çok geleneksel muziğimiz, yanı turkulerimizin ağırlıkta olduğu bir ılk deneydı. Şimdı giderek kendi çalışmalarımızı yanı bestelerimizi arttırmayı duşünuyoruz. Bunun yanı sıra geleneksel müziğimizi de duşuncelerimız doğrultusunda seslendireceğiz. Bizim geleneksel muziği ille yerel yapısı>la, tavrıyla seslendirmek gibi bir kaygımız yok. Çabamız o türkünün rengine, tınısma uygun en iyi seslendirmeyyapmak. " Bu amaçla yol a çıktıklannı belirten bir çok grup görduk, göruyoruz da. Sizin bunlardan farklı yapmak istediğiniz ne? Yani sall katkıda mı bulunacaksınız yoksa onların iistunde bir şey mi yapacaksınız? "Bizden oncekılerden bir Ruhi Su hocamızı ornek alıyoruz. Ama ondan da farklıyız. Biz muziğin gerektirdiğı tum çalgılan kullanıyoruz. Gerekirse piyano, gerekirse kaval, gerekirse viyolonsel ya da hepsini. Biz de bu zincirin yani geleneksel müzığimızi temel alıp çağdaş yorumlara gidenlerin bir devamı, o zincirin bir halkasıyız. Fazarlık şart "Pazarlık yapmazsanız satıcıya hakaret etmiş olursunuz!" Bu soz Japonya dışında birçok Uzakdoğu ulkesı için geçerlidir. Hong Kong veya Bangkok'ta alışveriş \aparken mağaza yonetıcileri size: "Burada pazarlık serbesttir" uyarısında bulunurlar ve gerçekten de 500600 bin hra ıstenen bir incı kolyeyi en azından 200 bin lıraya alabılirsiniz. "Pazarlık" tum Uzakdoğu ülkelerinin bıze benzeyen en onemli ozelliklennden biridir. Bu nedenle size Hong Kong'da nasılpazarlık yapılacağını hemen oğretirler. Batılıların yadırgadığı. ama bizim alışık olduğumuz bu sıstemi bir doktor arkadaşım şoyle anlattı: "Biz Batılılar için zaman çok onemlidir. Ama burada bunun hiç önemi yok. Bizler pazarlık yapmayı zaman kaybetme olarak gorüniz. Oysa Hong Kong ve diğer >erlerde bu alışverişin bir koşuludur." Sonra arkadaşım daha da ciddileşerek pazarlığın nasıl yapılması gerektiğini anlattı. "Bak" diyordu. "Önce alışveriş yaptıgın ülkede kişi başına düşen milli geliri dıişun. Eğer yiiksekse daha az pazarlık yap. "Ezginin Gunlıiğü" topluluğu bir prova sırasıııda. L