Katalog

6 OCAK 1984 EKONOMt Günün Aynası AET'den demirçelik ve petrokimyu ithaünde fon düşürüldü ANKARA (ANKA) Yunanistan dahil, AET çıkışlı belirli demirçelik ve petrokimya ürunlerinin Türkiye'ye ithalaunda uygulanmakta olan fon kesintisi yüzde 15'ten yuzde 5'e indirildi. Para ve Kredi Kurulu'nun bu iconudaki tebliğinin, ithalatın genel olarak liberalleştirilmesi yolunda atılan adımlar çerçevesinde, AET'ye karşı jest anıamı taşıdığı belirtiliyor. AET'nin Turk tekstil ürıinlerine karşı kısıtlama uygulaması uzerine, bu ülkelerin krizdeki demirçelik ve petrokimya sanayilerine karşı bir misilleme olarak yüzde 15'lik fon kesinlisi uygulamasına 12 aralık 1982'de başlanmıştı. Kesinti, anılan sektörlerde 80 dolayında ürunü kapsıyor. Herkes her şeye fatura istiyor Haber Merkezi Uygulama esaslannın henüz açıklığa kavuşmamasın? karşılık "fatura" günluk ya^ama girdi. Yurttaşların büyük çoğunluğu her türlü alışverişlerinde fatura isterken, kimi esnaf da Faturalı yaşam daha bizim dükkândan içeri girmedi," diyor. Özellikle dar gelirli yurttaşlar aldıkları her malın karşılığmda perakende satış fişi ya da fatura isterken, kimileri de "faturalı yaşam"ın boyutunu genişleterek Belediye otobusü biletlerini de vergiden düşmeyi tasarlıyorlar. Bir kısım tüccar, bu uygulamanın hükümet tarafından kaldırılması amaçlanan bürokrasiyi arttıracağını savunurken, kimi tüccarlar da sistemin işlemesini engelleyecek açık yollar olduğunu belirtiyorlar. Küçük esnafın bir kısmı, vatandaşa harcamalannı vergiden duşme olanağının sağlanması ile piyasanın canlandığını soylüyor, bir kısmı ise, "İş olsa da fatura kessek," diyor. Yetkililer ise, henuz hukümeuen bir açıklama gelmediği için "beklemede" olduklarını belirtiyorlar. Yurttaşlann, "Faturalı yaşam"a ilişkin görüşleri de şöyle: Ali HACIOGLU (Bakkal/İz mir) lyi mi kötü mu olacağı sonradan belli olur. Şimdilik bizden fış isteyen pek olmadı. Ancak, bu fiş kesme işi bize büyuk külfet getirir. Zarif ÖZGÖRENLER (Lokantacı/İzmir) Bu kırtasiyecilikten başka bir şey değil. Biz fazlasıyla vergi verelim, vergi vermekten kaçmıyoruz. Muhasebeciye vermektense, devlete verelim. Remzi KARYENtŞ (Elektrik malzemecisi/lzmir) Akşam bir açık oturum yapıldı ama olaya açıklık getirilmedi. Herşey için fatura kesilmez ki. Ne yapacağımızı şaşırdık. Bu bizi etkilemez, biz zaten tatura kesiyoruz. Abdurrahman ÜNAL (Seyyar satıcı/İzmir) Biz işportacıyız. Fiş bile kesemeyiz. Bakın şu elimdeki tarak 20 lira. Şimdi bunun için fiş mi keseceğiz? Ama ben ikiüç bin liralık mal alırsam fatura isterim. Hasan SALEPÇİ (Kırtasiye ci/lzmir) Ben bu uygulamayı destekliyorum. lstensin, istenmesin fiş ve fatura kesiyorum. Süleyman KAYA (Manav/İzmir) Vallahi ne yapacağımı bilmiyorum. Gazetelerden okudum pek aklvm yatmadı. Fatura mı bastıracağız, muhasebeci mi tutacağız, bilmiyorum. İnşallah iyi olur. Osman ŞENFERAH (Bakkal/İzmir) Daha fatura isteyen olmadı. Bazıları perakende satış fişi istiyor. Razaman ASLAN (Bakkallar Derneği Başkanı/İzmir) Üyelerimiz arasında okuma yazma bilmeyenler var. Bazı formaliteleri yerine getirmekte güçlük çekebilirler. Bu nedenle, üyelerimiz cezalandırılmamalı. Cevdet YALÇIN (Defterdar/Izmir) Şu ana kadar bize intikal eden bir şey olmadı. Yasa henüz çıkmadı. Bekleme durumundayız. Halit KAHRAMAN (Me mur/İzmir) Pazardan 100 liralık soğan alınca fatura m\ isteyeceğim? Yunus ÇİÇEK (İşçi/İzmir) Eşimle birlikte gunde dört abonman biletinden ayda 2 bin 400 lira oıobüse veriyoruz. Belediyeden bu faturayı nasıl alacağız? Ceyhan DEMtR (Belediye Başkanı/İzmir) Faturalı yaşamın içine kamu kuruluşlarına yapılan harcamalann girdiğini sanmıyorum. 30 liralık her abonman biletine fiş verilirse çahşmalar aksayabilir. Ercan ENGÜL (Konfeksiyoncu/İzmir) Bu iş nasıl uygulanır bilmem ama piyasa bunun da bir açığını bulur. Diyelim ki, biri benden bir gömlek aldı. Fiyatı 2 bin lira. Bir de fatura istedi. Ben de fatura vermek istemiyorum. O zaman şu teklifi yapanm, derim ki yıl sonunda yüzde kaç vergi iadesi yapılacak mesela yuzde 9. Al sana benden aldığın malın yüzde 9'unu. Veririm 1801irayı. Hem müşteri bir yıl beklemez, hem de ben fatura kesmem. İşte boyle bir açık bulunabilir. Bu yasanın uygulamş biçiminde tüm yollar kapatılmalı. Diyelim ki konfeksiyon alanında. Kumaş fabrikasından toptan kumaşçıya, oradan konfeksiyoncuya, toptan satıcıya ve alıcıya kadar fatura zinciri iyi kurulmazsa pratikte bu yasa işlemez. Mehmet TEVFİK (Çeyizci/İstanbul) İyi oldu ama açıklık kazanmadı. Müşteri fatura isteyecek biz de vereceğiz. Fakat hangi mala? Kaç paralık alışverişe? Kemal TIKCAN (Kumaş tüccarı/İstanbul) Faturalı yaşamla birlikte piyasada bir canlılık başladı, satışlar arttı. Nusret OLGAY (Matbaacı/İzmir) Faturalı yaşam tartışmasından beri matbaaların iş hacmi büyüdü. Fatura tüketiminin artması olasılığına karşı sürekli fatura basılıyor. Mustafa KAHVECİLER (Mefruşatçı/İstanbul) Daha önce isteyenlere fatura veriyorduk. Ama şimdi herkes fatura istiyor. Dukkânda iki kişi çalışıyoruz. Fatura kesmek için iki kişi daha lazım. Ama bu fatura işi iyi olacak galiba? Erhan ÇEKİRDEK (Saatçi/İstanbuI) 15 yıldır benden ya bir, ya iki kişi fatura istemişti. Son 1 haftadır sattığım her saate fatura istiyorlar. Faturalı hayat, alanı da satanı da memnun eder inşallah. Recep YALÇINTAŞ (Konfeksiyoncu/İstanbul) Ben zaten hep fatura veriyordum. Bundan sonra da vereceğim. Konu beni pek ilgilendirmiyor. CUMHURİYET/9 Faturalı yaşama doğru Hükümet bugüne kadar ne dedi? AN AP Seçim Beyannamesi: Memur, ışçi ve emeklilerin faturaya bağlanmış harcamalarından belirli bir oranı vergi iadesi biçiminde kendilerıne geri verilecek. ANAP Başkanı Özal: Orta dıreğe mensup olanlara sesleniyorum. Yılbaşmdan itibaren fatura almaya başlavm (5 Aralık 1983). Başbakan Özal: Maaşın yuzde 90'ına kadarlık fatura tutarlarından yitzde 89 oranında bir indirim sağlanabilecek (19 Aralık 1983). rın net tutarı net ücretin üzerinde olmayacak (2 Ocak 1984). Maliye Bakanı Arıkan: Faturalı yaşamın ana halarım tespit ettik. Bin liranm üstundeki tüm gıda harcamaları için fatura alınsın. Sağlık ve eğitim harcamalarına gelince... Bu konu kapsam dışı kalmaktadır. Biz 5 puanlık bir geçim indirimini esas aldık (3 Ocak 1984). ANKARA (THA) Libya Halk Bürosu Halk Komitesi Genel Sekreteri Muhammed Abdel Malik "Öniimiizdeki giinlerde Turkiye ile 500 mil\on dolarhk yeni bir ticari anlaşmayla İstanbul'da calışmalarımıza başlayacağız" dedi. Genel Sekreter Muhammed Abdel Malik yaptığı açıklamada şunlan söyledi: "Türkiye müteahhitlerinin Libya'dan alacaklanna karşılık 2 milyon tonluk petrol anlasması eski Enerji ve Tabii Ka>naklar bakanının Libya'>ı ziyaretinde imzalandı ve kesinkşti, ek olarak Cemahiriye tarafından istihkaklar tahsis edildi. Bunun >anı sıra 1 kasım Türkiye ile Libya 500 milyon dolarhk ticari anlaşma yapacak 1983le kabul edilen bu kararlar 31 aralık 1984 e kadar gecerli. ama idari \e burokratik zorluklar ulkelerarası münasebetlerde bazı olumsuz durumları me>dana getiri>or. Libya'daki mevcut 140 şirkei ve 130 bin işçinin ülkenın kalkınmasına katkıda bulunduğunu belırten Genel sekreter "Aynı zamanda 8 ila 10 milyon işçinin çalışacağı iş hacmi vardır, istihkaklar genelde bu şirketler tarafından yapılmaktadır, takdır edersiniz ki 140 şirketin ealışma kapasiteleri bir değtldir. bu nedenle istihkaklar şirketlerin kapasiteleri ne göre vapılmaktadır" dedi. Maliye Bakanı Arıkan: Aylıklarından vergi vermeyen emekliler vergi iadesinden yararlanamayacak. Çalışanlar her yılın sonunda yıllık gelirlerinin yüzde 9O'ı Maliye Bakanı Arıkan: Rapor kadar fatura getirebilirler fyine dün elime geçtL Uygulamada ba 3 Ocak 1984). zı sorunlar bulunuyor. Hangi fa Hazine ve Dış Ticaret Müsteşan luraları kabul edeceğiz. Cazoz, Pakdemirii: Buyükçe bir alışveciklet de bunun içinde olacak riş yapan ücretli veya memur kimı?.. 4 milyon ucretlinin topla şinin bu alışverişin sonunda fayacağı faturaları nasıl inceleye tura almasında fayda vardır. Beceğiz Bunları ay sonuna kadar nim şahsi kanaatımdir. Bilfarz 5 belirleyeceğiz. Uygulamada iki bin liranm üzerinde alışveriş yapstmriama belirlendi. Ücretliye mış olan vatandaşımızm bunun yapılan iade, odemekle yiiküm faturasını atıp saklamasmda faylu bulunduğu vergi tutarmı aşa da vardır (4 ocak TV konuşmamayacak, beyan edilen faturala sı). Gezgin: Kendi çapında tutucu bir sanayiciyim İSTANBUL (UBA) İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Nurullah Gezgın "Ben kendi çapında tutucu bir sanayiciyim" dedi. Gezgin, ne mevcutlardan bir makine satmak istediğini, ne dc başka bir firmaya talip olmayı düşünmediğini belirtti. "Ekonomide Diyalog" dergiinin çeşitli konulardaki sorularını yanıtlayan Gezgin, "Para kazanmak mı yoksa harcamak mı daha zor" sorusunu da şöyle yanıtladı: "Bizim neslimiz öyle bir nesil ki, hem kazanıyor hem de kazandınyor. Ancak harcarken daha zor harcıyor. Çünkii paranın nasıl kazanıldıgını yakından biliyor. Ama çocukluklarında bu varlığın içerisinde olanlar daha rahat hareket ediyorlar." Geçmiş dönemlerde kendi meselelerini halletmek isteyenlerin Refik Sunol: "Büyük ihracatçılara ödenecek primin yükü küçük ithalatçdara yükleniyor" Ekonomi Servisi Doğu bloğu ülkelerindendışalımın 50 milyon doiardan fazla dışsatım yapan büyük dışsatımcı kunıluşlarca gerçekleştirilmesi kararına karşı çıkan İTO eski Meclis Başkanı, MakineOptik firmasının ortağı ve Genel Mudüru Refik Sunol, "burada hükümetin büyük ihracatçılara ödemeyi düşünduğu teşvik priminin yükünü küçük ithalatçılara yuklemesi gibi bir durum vardır" dedi. Kendilerıne "dışalım imtiyan " sağlanan büyük dışsatımcı kuruluşlann küçük dışalımla uğraşmayı reddedebileceklerine ve böylelikle Doğu Avmpa'dan yapacakları dışalımla uretimlerini sürdüren bazı firtnalann taahhütlerini yerine getirememe tehlike^irin belirebileceğine işaret <xlerek şu önerilerde bulundu: • Eğer karar bu ülkelerin bizden, aynı degerde mal almasını temin için bir zorlama, kuvvetli olma gibi düşünceden kaynaklanıyorsa. bir kaç bin îthalatçıyı çok büyük zararlara duçar etmeden. bunun sağlanması yollan düşünülebilir. Mesela, bu memleketlerden yapılacak ithalat ya musaadeye tabi tutulur, veya verilen ithal müsaadeleri yekunu kontrola tabi tutulur ve ithalat/ihracat muvazenesi bozulduğunda, ithalat için kısıtlama getirilir. • Eğer bu karar, ihracatçı sermaye sirketlerine bir nevi ihracat primi gibi bir teşvik sağlamaya matuf ise, bunun dış ticaretini devletleştirmiş ülkelerden ithalat yapmakta olan tüccar tarafından daha anlayışla karşılanacak bir yoldan sağlamak mümkündür. Bu, bahsi geçen ülkelerden ithalat yapmak üzere ithal müsaadesinin muayyen bir miktarınca alınacak paranın tesis olunacak bir FON'a yatırılması ve bu fondan desteklenmesi düşünülen ihracatçı sermaye sirketlerine verilmesidir. Küçük ithalatçı firmalar. hiç şüphesiz kendilerini adeta cezalandıran bu tatbikattan hoşlanmazlar ama bu imtiyazlı şirketler kanalı ile ithalat yapma ve onlara bir kâr payı bırakma şekline tercih ederler. Büyük dışsatımcılar dış rekabete karşı örgütleniyor Ekonomi Servisi Turk ihracatçılan dış rekabetle mücadele edebilmek için örgütlenme yolunu seçtiler. 14 ihracatçı sermaye şirketinin biraraya gelerek kurduğu "Ihracatçılar Dernegi", toplam Türkiye ihracatı. içinde "İhracatçı Sermaye Şirketleri"nin payını yüzde 50'ye yükseltmeyi hedefiiyor. Japonya, ABD ve bazı Avrupa ülkelerinin ihracatında çekici rol oynayanbüyukıhracatçı şirketlerin, dış rekabette Türkiye'ye avantaj sağlayacağı fikrinden hareket eden Ihracatçılar Derneği çalışmalarına yön verecek beş ana amacı taşıyor: 1) Turk ihracatçı şirketlerine dış pazarlarda etkinliklerini arttırıcı yönde hizmet vermek, 2) Turk ihracat şirketlerine gerek Türkiye, gerekse dünya piyasaları hakkında bilgi sağlamak, 3) İhracatla ilgili sorunlan yakından izleyerek bu sorunların çözümü konusunda kamu otoritelerine yardımcı olmak, 4) Bir yandan dış ticaretin geliştirümesi için yabancı firmalann Türkiye'ye ilgisini çekmek, diğer yandan da Türkiye ekonomisinin dışa yönelmesine katkıda bulunmak amacıyla ihracatla ilgili çeşitli konularda eğitim kurslan, seminer ve konferanslar düzenlemek, yayın faaliyetlerinde bulunmak,' 5) Sağlıklı ticari ilişkilere yol açacak firmalar ve kişiler arası bağlantıların kurulabileceği bir da. nışma merkezi haline gelmek. Henuz kuruluş aşamasında bulunan şirketin bu günkü 14 uyesi şunlar: AkPa Tekstil thracat, Anadolu Eksport, Cam Pazarlama, Enka Pazarlama, Exsa Eksport, İmeks Sınai Mamüller, İzdaş İzmir Dış Ticaret, Manisalı Evrensel Pazarlama, MePa Merkezi Pazarlama, ProEks Profilo thracat, Ram Dış Ticaret, Süzer Dış Ticaret, Tekfen Dış Ticaret. politika yoluyla toplum menfaatlerine el attıklannı ve Türkiye'nin kaderini de olumsuz yönde etkilediklerini kaydeden Gezgin, "Bir insanın hayatı boyunca asgari ücretle kalacagına inanmıvonım" dedi. Korkut ÖzaFın da ortak olduğu bir şirket kurıddu İSTANBUL (ANKA) Başbakan Turgut Özal'ın kardeşi ve eski bakanlardan Korkut Özal'ın da ortak olduğu yeni bir şirket kuruldu. "Özal Bayraktar" adındaki şirketin, sermayesi 120 milyon lira. Korkut Özal'ın şirket sermayesindeki payı yuzde 33.5 oranında 40 milyon 200 bin lira düzeyinde bulunuyor. Bu arada, Murat Mehmet Ozal ve Mustafa Ali Ozal da şirket sermayesine 100'er bin liralık payla katıldılar. Ticari merkezi Istanbul'da bulunan şirketin yüzde 64.3 oranında 77 milyon 200 bin liralık hıssesi ise Bahattin Bayraktar'a ait bulunuyor. Yeni kurulan şirket, yurt içi ve yurt dışı taşımacılık ile gıda, madencilik, enerji, inşaat, ulaştırma, turizm, basın yayın ve reklamcılık alanlarında faaliyet gösterecek. Dünyuda yükselen dolar Türkiye'de sabit tutuluyor Ekonomi Servisi Merkez Bankası önceki gün dolar "esas kuru"nu sabit tutunca başlıca bankalar da dun kendi uyguladıkları dolar alış ve satış kurlannı değiştirmediler. Buna karşılık doların dünya borsalarında diğer paraiar yanında Alman markına karşı da değer kazanmasını hesaba katan bankalar markın alış ve satış fiyatlarını düşürdüler. Yalnızca Pamukbank Alman markında da bir gün önceki fiyatları uyguladı. Döviz kurlarının saptanmasında bankaların da rol aldığı "pencere" yönteminin uygulamaya girmesinden sonra Türk lirasının hızlı bir değer kaybı sürecine girdiğini gören Merkez Bankası önceki gün ABD dolarının dünya borsalarındaki hızlı tırmanışına karşın doların "esas kuru"nu değiştirmedi. Bu nedenle bankaların dün uygulayabilecekleri azami satış kuru 307 lira 34 kuruş olarak kaldı. Ancak dolar ile mark arasındaki çapraz kurun açıldığını saptayan bankalar Alman markının alış ve satış kurlarını düşürdüler. ABD faiz oranlarının yeniden yükselme eğilimine girmesi ve Ortadoğu'daki politik gelişmeler sonucunda yeniden tınnanışa geçen dolar önceki gün 2.80 mark sınırına dayanmıştı. Dolar dün de rekorunu tazeleyerek önceki günkü, 2.7865 marklık değerini, 2.7948 marka yükseltti. Frankfurt borsasında 1974 ocak ayından itibaren erişilen bu en yüksek düzey, Federal Alman Merkez Bankası'nı markın değer kaybını durdurmak amacıyla 51,55 milyon ABD dolan satmaya itti. TC Merkez Bankası "esas kuru" dün de 289.95 lirada tuttu. Buna göre bankalann uygulayabilecekleri azami satış kuru bir ABD doları için 307 lira 34 kuruşta kaldı. Başlıca bankalann dün uyguladıklan döviz alış ve satış kurları sırasıyla şöyleydi: İş Bankası: Dolar, 301,32 307,34. Mark, 107,96 110,11. Ziraat Bankası: Dolar , 299,00 304,98. Mark, 108,00 109,29. Yapı Kredi: Dolar, 301,32 307,34. Mark, 107,% 110,12. Pamukbank: Dolar, 301,31 307,34. Mark, 109,96 • 112,16. Akbank: Dolar, 301,31 307,34. Mark, 107,95 110,11 KİKve tDT yatırımlarının GSMH'deki payı düşürülüyor 'Ihracatta tüketicinin isteğine uymazsak başarılı olamayız" Ekonomi Servisi Türkiye'de ihracat yapan şirkf'erin dış pazara çıkabilmeleri ıçin, güçlü tüketici politikaları ile başa cıkmaları gerektiği belirtildi. Boğaziçi Üniversitesi'nde yapılan "Tüketici Sonınlan" konulu panelde bir konuşma yapan B.Ü. Rektörü Prof. Dr. Ergün Toğrol, "Gelişmiş dış pazarlarda tüketicinin fikrine, isteğine uygun mal üretip satmazsak ıhracatta başanlı olamayız" dedi. Toğrol, Türkiye"de ihracat yapan şirketlerin, "Serbest dış pazara çıkabilmeleri için o pazarlarda çok güçlü olan tüketici politikaları ile başa çıkmalan gerektiğini" de savundu. Panelde bir konuşma yapan Doç. Dr. Yıldınm Kılkış, hızla gelişen pazarlama tekniklerini tüketicinin bilmesine olanak olmadığına değinirken Doç. Dr. Eser Borak da, "Alacagı malı akıllıca seçmenin, o mal hakkında bilgi sahibi olmanın tüketicinin sorumluluğu olduğunu" savundu. DOVIZ KURLARI Merkez Bankası 1 ABD Doları'nın esas kurunu 289 lira 95 kuruş olarak belirledi. Dövizin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 tsveç Kronu 1 îsviçre Frangı 100 Italyan Lireti lOOJapon Yen 1 Kanada Doları 1 Kuveyt Dinarı I Sorveç Kronu 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali Döviz Alış 288.50 259.22 14.66 103.25 5.07 28.56 33.81 92.05 35.41 129.24 17.05 123.65 231.08 984.62 36.75 407.45 82.42 Döviz Satış 291.39 261.81 14.81 104.28 5.12 28.85 34.15 92.97 35.76 130.53 17.22 124.89 233.39 994.47 37.12 411.52 83.24 Efektif Efektif Alış Satış 288.50 297.16 246.26 267.00 14.66 15.10 103.25 106.35 4.82 5.22 28.56 29.42 33.81 34.82 92.05 94.81 35.41 36.47 129.24 133.12 16.20 17.56 117.47 127.36 219.53 238.01 93S.39 1014.16 34.91 37.85 407.45 419.67 78.30 84.89 ANKARA (ANKA) Hükümetin Kamu İktisadi Kuruluşlan ve İktisadi Devlet Teşekkulleri ile ilgili 1984 yılı hedefleri belirlendi. KİK ve ÎDT'lerin 1980 yılında gayrisafi milli hasılanın yüzde 10'u dolayında olan yatırımları, 1983 yılında yüzde 7'ye kadar düşürüldükten sonra, 1984 yıh hedefi yüzde 6 olarak belirlendi. Bu arada, uretilen urun ve hizmetlere piyasa koşulları çerçevesinde gerekli fiyat ayarlamaları yapılması sonucu, kamuya ait kuruluşlann 1979 yılında gayrisafi milli hasılanın yüzde 3'une eş değerdeki zararları 1983 yılında binde 6 değerinde bir kârlılığa dönüşturulebildi. Fiyat ayarlamalarının daha dikkatli ve titizlikle yapılmasının öngörulduğu 1984 yılında kârlılık oranmın yuzde 1 'e kadar yukseltilmesi hedefleniyor. Yatırımlardaki göreli azalma %e işletme faaliyetlerinin kârlı hale gelmesi sonucu, KİK ve İDT'lerin finansman gereksiniminin 1984 yılında gayrisafı milli hasılaya oranının yuzde 5'in altına duşurülmesi ongöruluyor. Bu oran 1980 yılında yuzde 10'un uzerindeyken 1983'de yuzde 6'ya kadar indirilmişti. Balıkçılar: Ağ dışalımına konan ytiksek fon, bizi perişan edecek Ekonomi Servisi Yeni dışalım rejimi çerçevesinde balık ağı dışalımında ton başına uygulanacak 2 bin dolarlık fonun, balıkçıları "perişan edeceği" belirtildi ve kararın duzeltilmesi istendi. Marmara Bolgesi Balıkçıhk Kooperatifleri Birliği Başkanı Salih Sidar, Başbakan Turgut Özal'a yazdığı mektupta, "Dolann yerinde durmadıgı, her gün yükseldiği bir ortamda. yolda gecikmeler ve surenin uzaması da hesaba katılırsa yiızde 30'lara varacak bir tedrici devalüasvon balıkçıyı perişan edecek, öte yandan sanayicinin var olan somuru düzenini daha da pekiştirecektir" dedi. Salih Sidar, Başbakan Özal'a yazdığı mektupta 1983 ithalat rejiminde de balık ağına kilo başına 500 lira fon konduğunu belirttikten sonra, kendilerinin buna itiraz ederek fonu kilo başına 300 liraya indirdiklerini ve o duzeydeki fonu bile yüksek bulurken şimdi çok daha kötü bir durumla karşı karşıya kaldıklarını bildirdi ve karann düzeltilmesini istedi. Marmara Bölgesi Balıkçılar Kooperatifleri Birliği Başkanı Salih Sidar Işsizliğe çözümde işveren ve işçi temsilcisi anlctşamadı Türkİş Birinci Bölge Temsilcisi İsmail Topkar: "4 vardiya sistemiyle 1 milyona yakın işsizin sorunu çözülebilir." MESS Başkanı Bahri Ersöz: İşsizlik sorununu çözmek için çalışma saatlerini kısaltmak değil, tam aksine uzatmak gerek. Ekonomi Servisi "Ekonoraide Diyalog" dergisinin sorularını yanıtlayan işçi ve işveren temsilcilerinin, işsizlik sorununun çözümünde birbirine karşıt görüşleri savundukları dikkati çekti. Turkİş Birinci Bölge Temsilcisi İsmail Topkar, işsizlik sorununun vardiya sayısırun 4'e çıkanlmasıyla bir ölçüde giderilebileceğini savunurken, Madeni Eşya İşverenleri Sendikası MESS'in Başkanı Bahri Ersöz, 4 vardiya sisteminin bir çözüm olmayacağıru, özellikle geri kalmış ulkelerde işsizlik sorununun çözümü için işçüerin daha çok ve uzun çahşarak verimliliklerini arttırmaları gerektiğini belirtti. Işsizliğin son 15 yıldır Türkiye'nin gündeminde yer alan bir sorun olduğunu ve inşaat sektörünün son 5 yıl içinde girdiği durgunluk sonucu işsizliğin boyutlannın genişlediğini hatırlatan Turkİş Birinci Böige Temsilcisi İsmail Topkar, "Tüm ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de ekonominia lokomotifi inşaat sektörüdür. Bu sektör tümüyk harekete geçirildiği takdirde 1 milyonun üzerinde işsizi ernebilecek potansiyele sahiptir. İşsizlik sorununa getirilebilecek diğer bir çözüm de, ekonomik durgunluk nedeniyle kaldınlan vardiya sistemine tekrar girilmesidir. Hatta işsizliğin yaygınlaştığı ülkelerde 6 saatlik çalışma günü üzerinden 4 vardiya sistemi denenmelidir. Genellikle üretimi pazaıianabilen ve ihracata yonelik faaliyette bulunan şirketlerde mutlaka 4 vardiya sisteminde çalışmav a başlanmalıdır. Bu sistemle de yaklaşık 1 milyon kişinin işsizlikten kurtarılması mümkündür." dedi. MESS Başkanı Bahri Ersöz ise, Ekonomide Diyalog dergisinin sorularını yanıtlarken çalışma saatlerinin duşurülmesi ve vardiya adedinin arttırılmasının işsizlik sorununa çözüm getirmeyeceğini savundu. İşsizlik sorununun çözümünün verimliliğin arttmlması ve verimli çahşmada yattığını belirten Ersöz, uzun vadeli bir çözum önererek, "verimli çalışma, prodüktiviteyi arttıracağı için yeni iş sahalarının açılmasını ve dolayısıyla yeni iş imkânları sağlayacaktır," dedi. Bahri Ersöz çalışanın verimliliğinin arttmlması için ücret sisteminde bazı değişiklikler yapılmasını ve bu arada prim sisteminin getirilmesini önerdi. Bankalarda sermaye güçlenmesi 1983'ün ük 9 ayında sağlanamadı ANKARA (ANKA) banka sisteminde amaçlanan sermaye güçlenmesi 1983'un ilk dokuz ayında da sağlanamadı. Bankalar Birliği tarafından açıklanan bilgilere gore, 1983 yılının ilk dokuz ayhk döneminde odenmiş sermaye \e ihtiyatlardaki buyume 62.1 milyar lira oldu. Bu büyumeye rağmen, odenmiş sermaye ve ihıiyatlar toplamının, konsolide mevduaı buyukluğune oranı, 1982 vılı eylül ayı sonundaki yuzde 14.5 düzeyinden yüzde 14.2'ye geriledi. Bu arada. eylül 1983 uıbariyle bankaların 490.0 milyar lira olan itıbari sermayelerinın ancak yuzde 52'sinin odenmiş olduğu oelirlendi. Bankaların odenmiş sermayeleri ocak eylul doneminde 36.1 milyar liralık artış kaydederek 254.9 milyar lıra>a yukseldi. Bankaların ihtiyat akçeleri de yılın ilk dokuz ayhk dönemınde, 26 milyar lira artarak 112 9 milyar lira düzeyine yukseldı • Nufus cuzdanımı kaybettim. Hükümsuzdıir. MEHMETOTABAŞI ÇAPRAZ KURLAR / ABD 19.6793 Avusturya Şilini 56.9033 Belçika Frangı 8.5329 Fransız Frangı 8.1474 tsveç Kronu 1692.08 ttalyan Lireti 7.8503 Norveç Kronu 1 Avustralya Dolan: 1 Kuveyt Dinarı: 1 Sterlin: DOLARI 2.7941 10.1015 3.1341 2.2322 233.31 3.SOO3 0.8995 3.4129 1.4123 B. Alman Markı Danimarka Kronu Hollanda Florini tsviçre Frangı Japon Yeni S.Arabistan Riyali ABD DOI.AR1 ABD DOLARI ABD DOLARI ALTIN GUMUS FIYATLARI Cumhuriyet Reşat 24 Ayar (gr.) 22 Ayar bileziK 900 Ayar gümüs IL1Ş JS.900 26.000 3.910 3.565 86.50 SATIŞ 26.000 27.000 3.920 3.765 88.50 ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Ticaret ve Sanayi Bakanı Cahit Aral, Marlboro sigarası ile viski ithali için Bakanhğa henüz başvuru olmadığını açıkladı. Aral video Fıyatlarmın da ucuzlayacağını bildirdi. Aral, Marlboro ithalatı için resmen başvuruda bulunan olup olmadığına ilişkin soruyu şöyle yanıtladı: "Hayır başvuru olmadı. Bir kararname çıkınca ona hemen para baglanmaması doğaldır. Isadamı ürkektir. Önce okur, bilenlere sorar, sonra karar verir. Böyle bir işlemin kararı S dakikada verilmez." Bahri Ersöz Ticaret Bakanı Aral, yurt dışında değeri yaklaşık 120 bin liSEMİNER SERGİ KONFERANS ra olan video cihazlarının yurt içinde 300 bin liraya satıldığının "Kadınm Ekonomideki \eri" Ozal hükümetinin programı ve sosyal yönleri hatırlatılması uzerine de "Son İktisat Fakültesi Mezunları Cemiyeti tarafından "Kadının Eko kararlarımızdan sonra video fiEkonomik ve Sosyal Etüdler Konferans Heyeti'nin düzenlediği "Hükümet Programının Ekonomik ve Sosyal Yonleri" konulu se nomideki Yeri, fş Sureçlerinde Kadının Konumu" konulu bir kon yatlan da ucuzlar. Daha dogrum'mer bugün saat 14.00'te Sheraton Oteli'ndeyapılacak. Baskanlı ferans düzenlendi. İktisat Fakültesi Mezunlar Cemiyeti'nde yann su ucuzlamak mecburiyetinde" 15.00'te baslayacak konferansa Şirin Tekeli ve Şule Tolon konuşmacı dedi. ğınt Nejat Eczaabaşı 'nin yapacağı seminere konuşmacı olarak bir hükümet yetkilisi ile Prof. AsafSavaşAkat, Prof. Nusret Ekin, tSO olarak katılacaklar. Konuşmalardan sonra tartışmalı bir toplantı dü Aral, ithal edilen teknik cihazYönetim Kurulu Başkanı Nurullah Gezgin ve Türkİş Başkanı Şev zenlenecek. lann yedek parçasının bulunup keı Yılmaz katılacak. bulunmayacağına ilişkin bir soTürk kudmmıı enerji tasarrufu çağrısı Er eşyalurı ihracat sergisi ruya da"Cihazı ithal eden parOrtadoğu Ticaret ve İhracat Merkezi OTİM'in 1984 yılı genişle çasını da düşünmek zorunda. Eminönü Lioness Kulübü Derneği tarafından düzenlenen "Türk Kadmını Enerji Tasarrufuna Çağırıyoruz" konulu panel bugün tilmiş dışsalım sergileri programının ilki 1215 ocaktu "Ev Eşyaları Çünkü vatandaş satın alırken ye14.3017.30 arasında Odakule'deyapılacak. İTO Başkanı Nuh Kuş thracat Sergisi" olarak açılacak. Ortadoğu ülkelerine dışsatımı ar dek parçasının bulunup bulunçulu'nun yöneteceğipanele Ali Zufer Taciroğlu, Guzide ldil, Ali Coş tırmak amacıyla açılacak olan sen ıde çeşitli dayanıklı tüketim mal madığını araştınr" yanıtını verlcrı, yatak odası ve mutfak takım ırı ile süs eşyaları sergilenecek. kun ve Muhittin Babalıoğlu konuşmacı olarak katılacak. di. Ticaret Bakanı: Marlboro ve viski ithali için başvuru olmadı