Katalog

14 OCAK 1984 EKONOMİ CUMHURİYET/9 "1 Günün aynası Cumhuriyet altını 27.500 lira Ekonomi Servisi Dünyada kıpırdamayan altın fiyatları Türkiye'de ok gibi yükseliyor. Önceki gün 500 lira değer kazanan Cumhuriyet altını dün yeniden 500 lira arttı ve 27.500 Liradan işlem gördü. Böylece Cumhuriyet altını hafta başın"an bu yana 1.500 lira yükselmiş oldu. Külçe altında da benzer bir gelişme gözlendi ve bir günde 60 lira yükselen külçe altın 4.1004.110 liradan işlem gördü. Külçe altının dünkii değeri 4.0404.050 liraydı. Dünyada ise altın fiyatları dolardaki düşmeye rağmen önemli bir değişiklik göstermedi. Önceki gün Londra borsasında 369 dolardan işlem gören bir ons altının dünkü değeri 370 dolardı. Altın fiyatlarının Türkiye'deki tırmanışı, büyük ölçüde, dolann resmi kuruyla karaborsa fiyatı arasındaki farkın açılmasından kaynaklanıyor. Tahtakale piyasasında dolann 345 lira düzeyine yükseldiği one sürülüyor. Rejimde eski vergi oranı yüzde 50 gözüken veyüzde 30'a indirilmiş olan bazı plastik hammaddelerinin, eski vergi oranının yüzde 15 olduğu belirtiliyor. Söz konusu maddelehn ithalatı eskisinden pahalıya maloluyor. CENGİZ TURHAN Yeni ithalat rejiminde gümriık oranları duşurülmüş go/uken bazı malların, gerçekıe gümrüklerinin yükseldiği ileri sürüldü. İthalat rejiminin düzentenmesi sırasında yapılan hatalar nedeniyle, sanayide kullanılan bazı hamınadde ve yardımcı maddelcrin mali\e:i vuzde 1025 oraıııııda arııı. tthalat rejimindeki bazı hatalar indirilmiş Çavuşoğlu: Libyu'daki inşaatlara bankalardan gözüken gümrükleri arttırdığı saptandı kredi bulmaya çalışıyvrum Yeni gümrük rejiminde yapılan bazı hatalar gümrük oranları indirilmiş gibi gozuken bazı sanayi hammaddesi ve yardımcı maddelerin, eskisinden daha yüksek gümrüklerle ithal edilmesine yol açtı. Orneğin, ithalat rejiminde, "39.02 pozisyonunda" smıflandınlan "polimeri/asvon ve kopolimerizasyon voluyla lemin edilen" urünlerin, gunıriik vergi oranları eskiye göre yükseltilmiş oldu. Resmi Gazete'nin 29 aralık tarihli mukerrer sayısında, bu ürunlerin eski vergi oranı yüzde 50 olarak gösieriliyor. Gümruk Komisyoncuları Derneği vetkililerine gore. eski vergi oranı, ancak "eski kanuni vergi oranı" olarak yorumlanabiliyor. Oysa bu mallarda kanuni vergi oranı. 7/1845 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile bazı istisnalar dışında yüzde 15'e indirilmiş bulunuyor. Bu durumda yeni rejimde belirlenen yüzde 30'luk gümruk vergisiyle, kanuni vergi oranı yüzde 15'ıen 30'a çıkartılmış oluyor. Oysa yeni rejim kararlarında bu pozisyonda gümrük oranlarının yüzde 5ü'den yuzde 30'a indiriidiği i/lenimi uyanıyor. Gümruk Komisyoncuları Derneği yetkililerinin \orumuna gore, hata, yeni yayınlanan listelerde, söz konusu mal grubunun "eski vergi oranı" olarak, kanuni vergi oranı yerine, çeşitli anlaşmalar uyarınca uygulanan "laviıli vergi oranı"nın yazîlmış olmasından kaynaklanıyor. Bu durumda plastik hammaddesi olarak kullanılan "polimerizasyon ve kopolimerizasyon voluyla elde edilen urunler," eskisine gore yüzde 10 oranında daha pahalıya ithal odılcbıliyor. Öte yandan ozel anlaşmalar gereğince uygulanacak olan "tavizli vergi oranları" hakkında yeni rejimde bir hükmün bulunmaması da gümrük idarelerince tum mallara Resmi Gazete'de ilan edilen gümruk oranlarının uvgulanması şeklinde yorumlanabiliyor. Oysa orneğin, "85.08 pozisyonunda" smıflandınlan içten patlamalı motorları ateşlemeye yarayan bir dizi aksamın kanuni vergi oranı yuzde 40 iken, tavizli vergi oranı yuzde 10 dolayında bulunuyor. Bu durumda söz konusu malları Almanya'dan ithal eden bir ithalatçının 30 puan fazla gümruk odemesi gerekiyor. Soz konusu karışıklık, çeşitli anlaşmalarla belli ulkelere sağlanan gümruk kolnylıklarını ortadan kaldırıyor. Güneş Gazetesi hakkında ise Çavuşoğlu, "Biz o işten ağzımızın payını aldık. Tecrübeyi tecrübe etmesinler" dedi. HASAN UYSAL ANKARA Başbakanhkta, görüşmek için 3 saat 40 dakika özel kalemde oturan Ömer Çavuşoğlu'nu Turgut Özal kabul etmedi. Özel kalem odasında saatlerce Özal'la görüşmeyi bekleyen Çavuşoğlu, "Tebrik için gelmiştim zaten. İşleri çok, vakti az. Kendisiyle sadece bir dakika göriiştüm" dedi. Çavuşoğlu, önceki gün Başbakanlık Başvuru Bürosu'nun önünde akşam üzeri geldi. Biraz bitkin ve uzgün gözüküyordu. Şık gri pardüsüsünün cebinden kimliğini çıkanrken, görevli memura "Sayın Başbakanla görüşecegim" dedi. Saat 17'yi birkaç dakika geçiyordu. Kendisini gördüğümüzde sorulanmıza kısa yanıt vermeye çalıştı: Daha önce eski Maliye Bakanı Kafaoğlu'ndan para yardımı istemiştiniz. Şirndi Başbakandan bu taJepte bulunacak mısınız? ÇavuşoğluHayır. Sayın Başbakan, eskiden beri tanıdığım bir insandır. Kendisini sever ve saygı duyarım. Sorduğunuzla bir ilgisi yok bunun. Sadece tebrik için geldim, işle ilgisi yok. Libya'daki inşaatlar için para istemeyecek misiniz? ÇavuşoğluHayır, ben o parayı temasta bulunduğum Pamukbank, tş Bankası ve Yapı Kredi'den temin etmeye çalışıyorum. Ömer Çavuşoğlu bu sözlerden sonra Başbakan Özal'ın makam odasına yöneldi. Özel kaleme alınan Çavuşoğlu, Başbakan özel Kalem Müdürü Tevfık Ertürk'e ÖzaJ'la görüşme isteğini iletti. Ancak saat 20.45 'e kadar bekleyen Çavuşoğlu'nu Başbakan kabul etmedi. Oysa Özal bu arada bir yabancı grubu, iki sanayiciyi, Antalya'nın Side ilçesinden gelen tanıdıklarını, bir ara ağabeyi Korkut Özal'ı odasına kabul etti. Bir saat Bakanlar Kurulu salonunda illerden gelen partili heyetlerle görüştü. Saat 20.45'e geldiğinde 3 saat 40 dakika Özal'ı bekleyen Çavuşoğlu, akşamın ilerleyen saatle Dıştan getirilen hediyelik eşya için "muafiyet limiti" 500 mark oldu ANKARA, (THA) Türkiye'ye gelen yolcuların getirdiği hediyelik eşya için muafiyet limiti fob bedel üstünden 500 marka yükseltildi. Bakanlar Kurulu'nun aldığı karara göre, transit yolcular hariç olmak üzere, Türkiye'ye gelen yolcular ile her çeşit taşıt surücüleri ve hizmetlerinin Türkiye'ye gelişlerinde, her 6 ayda bir defaya mahsus olmak koşulu ile beraberlerinde getirdikleri "hediyelik" niteliğindeki "eşya" için "muafiyet limiti" fob bedeli "500 mark" veya eş değerdeki satın alma gücüne sahip yabancı para karşılığı olarak yeniden belirlendi. Gümrük Komisyoncuları Derneği: "Gümrüklerde zihniyet değişmezse ithalatta reformdan söz edilemez" Ekonomi Servisi İstanbul Gümrük Komisyonculan Derneği Başkanı Celal Yırmibeş, "Yeni ithalat rejiminin başama ulaşması için gümrük idarelerinin, kararlann felsefesine u>gun bir zihniyetle çalışmaları gerekir," dedi. Yeni ithalat rejimi kararlarının ve yönetmeliğinin gümruklerdeki uygulaması hakkında göruşlerine başvurduğumuz İstanbul Gümruk Komisyonculan Derneği Başkanı Celal Yirmibeş, hazırlanan listelerin genellikle olumlu oldueunu, ancak acelevle bazı yanlışların yapıldığını belirtti. Yanlışların giderileceğini umduklarını belirten Yirmibeş, "Bulun sistemin muvaffakiyete ermesi için, gümrük idarelerinin bu akışa a\ak uvdurmaları mııhakkak surelle lazım," dedi. Yeni rejimi genel hatlarıyla bir "reform" olarak niteleyen Yirmibeş, "Kararlann felsefesine uvgun /ihnivelle çalışılmadığı takdirde, bir reformdan söz edilemez," şeklinde konuştu. Yirmibeş, "ÖzeMikle İstanbul giriş gümriiğünde bu sistem ve kadroyla işlemlerin yürüyeceğine inanmıyonız" dedi. Yirmibeş, "Bir işi hızla sonuçlandıran memuru. idare amirinin, hu işi nasıl bu kadar çabuk vaparsın, diyerek, lakdir verine. lekdir elligine," tanık olduklamıı da sozlerine ekledi. Gümrük Komisyonculan Derneği yetkilileri, ithalaı rejimi kararlarındaki listelerin aceleye gelirildiğini belırierek, bunun teknik konuların içinde bulunan gümruk komisyoncularına danısılmamasından kaynaklandığını belirttiler. Ömer Çavuşoğlu rinde Turgut Özal'ın Başbakanlıktan çıkmasından sonra, zorunlu olarak tekrar kimliğini bıraktığı başvuru bürosuna yöneldi. Sorularımız gene başladı: Bu kadar beklediniz, Başbakan sizi kabul etmedi galiba... ÇavuşoğluSayın Başbakanla bir dakika ayak üstü konuştuk. Tebrik için gelmiştim zaten, işleri çok, vakti yoktu. Onun için bir dakika... Maliye Bakanlığı şahsi iflasınızı isteyebilir mi? ÇavuşoğluZannetmiyorum, bir sebebi olması lâzım bunun. Bankalardaki hisseleriniz ne oldu? ÇavuşoğluRehinde. Rehindeki hi&selerimin süresi devam ediyor. Borçları ödersek bunları kurtaracağız. Biliyorsunuz, Libya ve Irak'ta işlerimiz var. Bunlan kurtarmak için bankalarla temas yapıyoruz. Belki hiç gerek kalmayacak. Libya ödemelere başladı. Belki 67 ay sonra ihtiyacım olabilir. Rehindeki hisselerim teminat olarak duruyor. Borçlanmızı ödediğimiz zaman bu işleri cözeceğiz. Tekrar gazete patronluğu?.. ÇavuşoğluBiz o işi yaptık, ağzımızın payını aldık. Gazete sahipliğine soyunan işverenlere öneriniz var mı? ÇavuşoğluTecrübeyi tecrübe etmesinler. Alternatif büyüme stratejisi tartışılacak nusunda görüşlerini açıklayacak. Daha sonra konu, toplantıya katılanların tartışmasına açılacak. Ekonomi Servisi Istanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mezunları Derneği'nin Genel Merkezi'nde bugün saat 15.00'te Prof. Dr. Asaf Savaş Akat "Alternatif Büyüme Stratejisi" ko Mersin limanında korsanlık olayı ARAP TÜRK BANKASI A.S. Dtşsatımcıların 7103 ton bakliyatı kayıp Mahir Şahin adlı dışsatımcı, "Limasol limanından aldığımız bilgilere göre gemi armaîörünün İsviçre1 ye 455 bin, gemi personeline ise 140 bin dolar borcu olduğu için gemiye haciz konmuş. Gemi armatörü de bize ait malların Kıbrıs'ta satılması için mahkemeden izin almış, ve malları satmaya başlamış.. Bu nedenle bizim mallar orada satılacak, parasını da armalör alacak" diyor. Bir görevli ise şöyle diyor: Bu gemi 10 kişinin malını yükleyecekti. Önce birkaç kişinin yüklemesini yaptı. Beklemeye başladı. Sonra limanda sıkışıklık olmasın diye açığa alındı. Bu işlem 10 günde birkaç kez tekrarlandı. Benim tahminim kaptan dışsatımcılara kızarak kaçmış olabilir. 4 SEMİR YALÇIN ALİ ADALIOĞLU MERSİN Mersin limanından yuklediği bakliyatı Pakistan'a götürmek yerine Kıbns'ın Rum Kesimi'nde satan Yunanlı armatörün neden olduğu korsanlık olayının yankıları ve tepkileri sürüyor. Dışsatımcılara göre, 28 aralık 1983, liman yetkililerine göre ise, 4 ocak 1984 günü Kıbns'ın Rum kesimine kaçarak Limasol limanına demirleyen Panama bandıralı gemiye Pakistan'a götürülmek uzere Mersin'den 7103 ton bakliyat yükleyen dışsatımcı 10 Türk fırması kuşkulu bir bekleyişle sonucu izlerken, olayda Yunanlı armatörün acentesi durumundaki Yusuf Kalkavan firması suçlanıyor. GEMİ KAÇIRMA OLAYI NASIL OLDL? Mersin ve Gaziantepli 10 dışsatımcının bakliyat ürünlerini Pakistan'ın Karaçi kentine götürmek üzere yükleyen "M/V Mighl Spirit" adirPanama bandıralı gemi, limandaki sıkışıklığın giderilmesi amacıyla liman dışına ve bekleme havuzuna alındı. Bundan yararlanan gemi, 4 ocak 1984 günü tum evraklannı limanda bırakıp, bulunduğu yeri terkederek bilinmeyen bir yöne doğru gitti. Malın Pakistan'a ulaşmaması üzerine, alıcı firmaların Mersin'deki bankalara talimat vererek akreditifi durdurması ile birlikte kaçma olayı meydana çıktı. Konu ile ilgili olarak görüştüğumüz bazı dışsatımcılar şunları söylüyor: Mahir Şahin (Mersin'de bakliyat dışsatımcısı): "Biz tonu 60 dolara malımızı gönderecekken, bir acente ortaya çıkıp 'ben 38 dolardan Pakistan'a mal gönderirim, gemim hazır,' diyor, bizler malı yükledikten sonra da bu olav başımıza geliyor. Geminin limandan aynldığını duyunca rahatlamıştık, ama Pakistanlı alıcı firmalar larafından akredilifler durdurulunca anladık. Söz konusu gemi acentesine başvurduk. Yusuf Kalkavan firması yetkilileri, gemi limandan avnldıktan sonra sorumluluk alamayacaklannı bildirince. başımızı saga sola vurmaya başlamıştık ki. geminin Kıbrıs Rum kesiminde olduğunu öğrendik. Bu bir korsanlıklı, hatta leknik bir hırsızlıktı." Basil Dumanı (Dümer Ticaret Limitet Şirketi sahiplerinden): "Gemi kaçırma olayları genellikle Yunanlı armatörlerin kötü durumda olmalanndan kaynaklanıyor. Ayrıca. Deniz Yollan'nın genellikle bakliyalta yeni pazarlar bulduğumuz Lzakdoğu hattında düzenli seferler koymaması ve navlun fiyatlarını yüksek tulması, korsanlık olaylannın doğmasına neden olmaktadır. Bugün Lzakdoğu hattına Deniz Yollan 60 dolar navlun isterken. yabancı gemiler 3540 rıs Rum kesiminde bulunması da mallann geri alınmasını guçleştiriyor. ACENTE İLGİLİSİ AÇIKLAMA YAPMIYOR Olayda Yunanlı armatörle işbirliğine girmekle suçlanan Yusuf Kalkavan gemi acentesi ilgilileri, bu konuda bilgi vermeye yetkili olmadıklarını, hiçbir şey söyleyemeyeceklerini belirttiler. Öte yandan, dışsatımcılar da ayrı ayrı Mersin Savcılığı'na başvurmaya başladılar. Taşımacılığa ilişkin anlaşmada peşin ödeme koşulu bulunması nedeniyle dışsatımcılar, 266 bin dolar tutan taşıma parasından da ziyana girmiş bulunuyorlar. Liman görevlileri konuya ilişkin değişik bir görüşle ortaya çıkıyorlar. Buna göre: " O n kişinin malını yükleyecek olan gemi, bunun için limana birkaç kez girip çıkmak \e her seferinde limana giriş parası ödemek durumunda kaldığından, armatör, ödediği ücretin navlun bedelini asması korkusundan gemivle birlikte kaçmış olabilir." Mersinli dışsatımcılar. olayın iki yıl içinde yaşanan dördüncu korsanlık olduğunu ileri surer ve bunda liman yetkililerinin de payı olduğunu belirtirlerken, görevliler de bunun ilk olav olduğunu savunuyorlar. Geminin limanı izinsiz terkettiğini belirtiyorlar. Dışsatımcılar ayrıca liman kayıtlarında geminin izinsiz limanı terkediş tarihi olarak 4 ocak geçerken, Limasol ümanı yetkililerinden geminin Liınasol'a demirleyişinin tarihinin 29 aralık olduğunun öğrenildiğini belirtivorlar. 16 Ocak 1984 tarihli döviz kurları ALIŞ 1ABD Doları lB.AlmanMarkı lİsviçreFrangı 1 Sterlin 309.60 110.40 139.00 437.00 SATIŞ 312.00 111.29 140.12 440.52 BASİL DL'MANİ Dumer Ticaret Ud. Şirkeli sahiplerinden dolara çalışıyor. İhracatçı da alıcı da ucuz taşımacılığı lercih edi>or." MAL SATILIYOR 7103 ton bakliyatı yükledikten sonra Mersin limanından izinsiz aynlarak Kıbns'ın Rum kesimine demirleyen gemiye burada haciz konulduğu ve içindeki malların bulunduğu yorede satılması konusunda ise, Kıbns'ın Rum mahkemelerinden izin alındığı bildirildi. Bu konuda edinebildiği bilgileri açıklayan dışsatımcı Mahir Şahin'e gore, gemi armatorunun Isviçre'ye 455 bin dolar, gemi personeline 140 bin dolar borçlu olduğundan gemiye bir İsviçre bankası tarafından haciz konmuş bulunuyor. Bu durumda gemi armatörü, uluslararası taşımacılık konusundaki bir anlaşmanın açık bırakılan bir maddesinden yararlanarak, gemideki malların Kıbrıs'ta satılması konusunda mahkemelerden izin istemiş bulunuyor. Geminin Kıb Demiryolu ile Ortadoğırya tonlarea gıda yollanıyor INTERFRIGO NEDİR? ir*TEKFRlGO, uralarında Türkiye'nin de bulunduğu 23 ulkenin uye olduğu uluslararası demiryolu taşımacılığı yapan bir kuruluştur. Merkezi İsviçre'nin başkenti Bale'dir. Soğuk hava terıiban bulunan çeşitli boyutlarda 25 bin vagonu bulunmaktadır. Özellikle AET uyesi ülkelerin yaş sebze, nıeyve ve gıda ınalzemesini dunyanın çeşitli yerlerine taşıyor. İstanbul Haber Servisi Avrupa ülkeleri, demiryolu ile Türkiye üzerinden Ortadoğu'ya her gün tonlarea gıda malzemesi yolluyor. Uluslararası İNTERFRİGO kuruluşuna bağlı vagonlarla her ay demiryolları ağımız üzerinden özellikle lrak ve İran'a tonlarea yaş meyve sebze ve gıda malzemesi taşınıyor. İNTERFRİGOnun Türkiye'deki işlemlerinden sorumlu kişisi George Sleiner "Biz Hollanda'nın 15.000 lon yumurtasını İran'a taşıvoruz. Neden sizinkini taşımayalım. İran vakın komşunuz, yumurtavı Hollanda'dan alacağına nive sizden almasın" dedi. Steiner İNTERFRİGO'ya üye 23 ülkeden biri olan Türkiye'den bugüne kadar kendilerine herhangi bir teklifin gelmediğini belirtti. Tarım ülkesi olan Türkiye'nin sebze ve meyve pazarına bu kadar ilgisiz kalmasına şaşırdığını belirten Steiner "Bundan önce Irak'a Fransızlann elmalarını taşıdık. Türkiye'de yetişeninin çok daha ivi olduğu bu mevvevi neden lrak sizin yerirfze Fransa"dan alsın?" dedi. İNTERFRİGO yetkilisi Türkiye'nin komşuları olan Bulgaristan ve Y'unanistan'ın her yıl İNTERFRİGO ile mal ihraç ettiğini söyledi. Yetkiliye gore Bulgaristan peynirini pazarlarken, Yunanistan yaş sebze ve meyvesini Avrupa piyasasına surüyor. Steiner Türkiye'nin "Frigorifik" taşımacılık için çok gerekli olan buzu yeterince üretmediğini söylerken, kendi vagonlarının buz ihtiyacım ve yedek buzlarını Bulgaristan'daki büyük buz kombinolarından tedarik edip Türk sınırına ondan sonra girdiklerini vurguluyor. DKBflNK 14^6 OCAK 1984 DÖVİZ KURLARI AMERIKAN DOLARI ¥ B ALMAN MARKI f ALIŞ 307.10 SATIŞ 312.08 110.86 109.09 DÖVİZ KURLARI Merkez Bankası dolann esas kurunu 294 lira 42 kuruş olarak belirledi. Dövizin Döviz Döviz Efektif Efektif Cinsi Alıs Satıs Alıs Satıs 1 ABD Doları 306.90 311.20 306.90 312.06 1 Avustralya Doları 277.38 281.26 263.51 282.04 1 Avusturya Şilini 15.37 15.59 15.37 15.63 1 Batı Alman Markı 108.30 109.82 108.30 110.12 1 Belçika Frangı 5.31 5.38 5.04 5.40 1 Danimarka Kronu 29.95 30.37 29.95 30.45 1 Fransız Frangı 35.42 35.92 35.42 36.02 1 Hollanda Florini 96.43 97.78 96.43 98.05 1 hveç Kronu 37.29 37.81 37.29 37.92 1 îsviçre Frangı 136.75 138.66 136.75 139.05 100 İtalyan Lireti 17.90 18.15 17.01 18.20 lOOJapon Yeni 130.87 132.70 124.33 133.07 1 Kanada Doları 245.62 249.06 233.34 249.75 1 Kuveyt Dinarı 1043.52 1058.13 991.34 1061.05 INorveç Kronu 38.73 39.27 36.79 39.38 1 Sterlin 429.51 435.52 429.51 436.73 1 S.Arabistan Riyali 87.40 88.62 83.03 88.87 EV EKONOMSI HAZ1RLAYAN MERAL TAMER Dar gelirliden ÖzaVa mesaj: Faturalı yaşamdan bize Özal hükümetinin özellikle dar ve orta gelir grubuna dönük olarak sunduğu faturalı yaşamdan dar gelirlilerin pek yararlanamayacağı anlaşıhyor. Vergi iadesi kapsamına girecek mal ve hizmetlerin açıklanmasından sonra görüşlerine başvurduğumuz dar gelirli vatandaşlar, "Siz bizimle alay mı ediyorsunuz? Hangi parayla hangi vergi iadesi?" diyorlar. Ücretlilerin vergi iadesi tasansını beğenmeyerek yeni bir tasarı hazırlanmasını isteyen ve Başbakan Özal'a da bir mesaj iletmek isteyen dar gelirliler, "vergi iadesine ilişkin yeni yöntemler belirlenirken, kendi durumlannın da dikkate alınmasın ı " istiyorlar. Dar gelirlilerin bu aşamada Başbakan Özal'a iletmek istedikleri mesaj kendi ağızlarından özetle şu noktalarda toplanabilir: • Biz 2025 bin lira net aylıkla 45 kişiye geçindirmek zorunda olanlar, öncelikle maaşımızın yaklaşık üçte birini kiraya ödüyoruz. Bu nedenle bizim için hayati konu kiralann vergi iadesi kapsamı içine alınmasıdır. Eğer bu öneri Maliye'ye büyük külfet getirecekse, o takdirde sadece yüzde 10 vergi iadesinin öngörüldüğü 30 bin liraya kadar aylıklı kesim için kiralar, vergi iadesi kapsamı içinde düşünülmeli. • Kira, elektriksu çıktıktan sonra elimizde avucumuzda kalanla bizim bir kerede 1000 liradan fazla alısvenş yapacak gücümüz kalmamaktadır. Meyvesebze ihtiyacımızı ancak pazardan sağ düşmüyor desine girecek mal ve hizmetlerin düşük ve orta gelir gruplan için mutlaka farklı olması. Nasıl 30 bin liradan düşük ve yüksek ücretler için uygulanacak olan vergi iade oranı farklıysa, vergi iadesi yapılacak mal türleri de farklı olabilir. Çünkü ele gecen paranın miktarı, o paranın nereye harcanacağını da belirliyor büyük ölçüde. Ve düşük gelirliler için kira vergi iadesi kapsamına alınmadığı sürece, vergi iadesi sisteminin orta direğe soluk aldırmak için getirildiğini savunmak zorlaşıyor. Buna karşıhk gerçek orta tabaka için kira gelirinin vergi iadesi kapsamı içine alınmasının Maliye'ye büyük yük getireceğinden de kuşku yok. Bir yanda çocuğunu, ancak mahalle ilkokuluna gönderebilen anababa var. Öte yanda 200 binleri bulan yıllık taksitler ödeyerek çocuklarını özel okullarda daha iyi eğitebilecek güçte olanlar var. Çocuğuna ancak standart eğitimi verene vergi iadesi yokken, 200 bin lira taksit ödeme gücü olan, neden bir de vergi iadesi alsın? Bir yanda et yiyemeyen, hem eti yiyemiyor, hem de vergi iadesi alamıyor. Öte yanda haftada 8 kilo et yiyebilen aile, neden vergi iadesi alsın? Bu nedenle vergi iadesi kapsamına girecek malların gelir gruplarına göre farklılık göstermesi, smıiM/sosyal adaletçilik ve gelir dağuımını düzeltme savlarıyla ortaya çıkan bir hükümetin üzerinde tekrar düşünmesi gereken bir konu oluyor. ÇAPRAZ KURLAR / ABD DOLARI 19.9674 Avusturya Şilini 2.8337 57.7966 Belçika Frangı 10.2470 8.6645 Fransız Frangı 3.1826 8.2300 Isveç Kronu 2.2442 1.714.52 İtalyan Lireti 234.50 7.9240 Norveç Kronu 3.5114 1 Avustralya Doları: 0.9038 1 Kuveyt Dinarı: 3.4002 1 Sterlin: 1.3995 B. Alman Markı Danimarka Kronu Hollanda Florini İsviçre Frangı Japon Yeni S.Arabistan Riyali ABD DOLARI ABD DOLARI ABD DOLARI EBSO Raporu'nun tartışmaya yol açnıası bekleniyor İZMİR (Cumhuriyet Ege Burosu) Türkiye Odalar Birliği'nin 16 ocak gunü Ankara'da bir toplantı düzenleyerek Turgut Özal hükümetinin aldığı son ekonomik kararlan görüşeceği öğrenildi. Sanayi, ticaret odalarının başkanlarının katılacağı toplantıda Ege Bölgesi Sanayi Odası'nın hazırladığı raporun tartışmalara yol açması bekleniyor. LBSO Yönetim Kurulu fcgeli sanavicilerin ortak göruşlerinı bir rapor haline getirdi. EBSO Yonetim Kurulu'nun hazırladığı raporun 16 ocak pazarlesi günu Ankara'da yapılacak Türkiye Odalar Birliği toplantısına sunulacağı öğrenildi. Vergi iadesi kapsamına girecek mal ve hizmetler, düşük ve orta gelir grupları için ayrı ayrı saptanmadıkça ve özellikle düşük gelirliler için kira, vergi iadesi kapsamına almmadıkça, dar gelirlilerin vergi iadesinden yararlanamayacakları anlaşıhyor. Bankaların dünkü döviz kurları Ziraat Bankası Yapı Kredi Akbank Pamukbank Citibank Dolar Alıs 309.45 306.27 306.28 306.50 307.19 Satış 312.30 312.40 312.40 312.40 311.80 Mark Alıs 108.87 107. 79 107.80 108.40 108.01 Satıs 109.87 109.95 109.95 110.57 109.63 ALTIN GUMÜŞ FİYATLARI Cumhuriyet Reşat 24 ayar (Cr.) 22 ayar bilezik 900 ayar gümüş ALIS 27.300 27.500 4.100 3.730 86.50 X4T1Ş 27.500 28.000 4.110 3.930 88.80 layabiliyoruz. Pazarcıdan mı fatura isteyelim? Hem hangi pazarda tüm alışverişin tek bir satıcıdan yapıldığı ve 100 liranın üzerinde bir paranın tek bir kişiye ödendiği görülmüştür? Pazarın anlamı, sergilenen tüm mallan gördükten sonra birini ondan, birini şundan almak değil midir? • Çocuklarımızın eğitimi, yüksek gelir gruplarında olduğu gibi özel okullarda falan değildir. Kırtasiye masrafları ise ancak 1 kalem, 1 defter düzeyinde kalmaktadır. Yani bunlara ayıracak paramız yok ki, bu alanlardaki vergi iadelerinden yararlanalım. • Et yüzü görmuyoruz. Onun için kasaptan fatura alamayız. • Bakkaldan, ancak veresiye ; alışveriş yapabiliyoruz. Bakkal veresiye alışverışe hiç fatura ve rir mi? Diyeceksiniz ki dişini bir ay sık, veresiyeden peşine dön. Ama biz peşine donsek bile bakkaldan bir seferinde 1000 liranın üzerinde alışveri^. yapabilmemiz mümkün değilki, fatura alabilelim? Kiraelektriksuyakacak çıktıktan sonra kalan 15 bin lira aylıkla 45 kişilik ailenin yemesi, içmesi, giyinmesi, ulaşımı için bir kerede 1000 liradan fazla alışverış yaparsak, biz ayın onuncu gününde beş parasız kalmaz mıyız? Dar gelirli yurttaşlarla yaptığımız söyleşilerden yukarıda özetlemeye çalıştığımız noktaların, faturalı yaşamın yeni esaslarının saptanmakta olduğu şu günlerde dikkate alınabilecek ağırlıkta olduklarını sanıyoruz. Bu yakınmalardan bizim çıkarabildiğimiz net sonuç, vergi ia Tariş'in üreticiye borcıınu gelecek hafta ödemesi bekleniyor İZMİR (Cumhuriyet Ege Burosu) Ürünlerini destekleme alımları ile görevli Tariş'e teslim eden üreticilerin alacaklarının onümüzdeki hafta içinde ödenmesi bekleniyor. Bilindiği gibi uzum, incir ve pamuk üreticilerine toplam borcun 5.3 milyar lira olduğu açıklanmıştı. Tariş yetkilileri. "Devlel borcunu faiziyk ödeyecektir" dediler. Tariş yetkilileri pamuk üreticisine teslim ettiği ürün bedeli olarak 3.5 milyar, üzüm üreticisine ! .4 milyar ve incir ureticisine ise 316 nıilyon lira borcu olduğunu anımsattılar.