Katalog

5 EYLÜL 1983 EKONOMİ CUMHURİYET9 J Günün aynası Banka Kredi Müdürleri ve Şube Müdürleri mal beyunı yapacaklar ANKARA, (ANKA) Bannalann yemin yükümlülüğüne tabi mensuplarının yanısıra, yemin yükümliiliiğii olmayan birinci derecede imza yetkisine sahip KredUer Müdürleri ile Şube Müdürieri'nin de "mal beyanı''nda bulunmalan kararlaştınldı. Tebliğde, bankalann yemin yükümlülüğüne tabi Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim Kurulu üyeleri, yabancı bankalardaki Müdürler Kurulu, Başkan ve üyeleri, Denetçiler, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcılan ile yemin yükümlülüğüne tabi olmayan birinci derecede imza yetkisine sahip mensuplarından Krediler Müdürleri ile Şube Müdürieri'nin, eş ve velayet altmdaki çocuklarını kapsayacak şekilde mal beyamnda bulunacakları belirtildi. Ancak, iktisadi devlet teşekkülü halindeki bankaların Şube Müdürleri beyanname kapsamı dışında bıraküdı. Anu Venezuela'nın başkenti Caracas'ta 5 gün sürecek olan toplantıda borçlu Latin Amerika ülkeleri borç sorununun çözümü için birlikte hareket etmenin yollarını arayacaklar Ekonomi Servisi Toplam borcu 300 milyar dolan aşan Latin Amerika ülkeleri, bugün Venezuela'nın başkenti Caracas'ta toplanıyor. 5 gün sürecek toplantıda "birlikte hareket ederek borç yükümüzü nasıl hafifletebiliriz?" sorusuna yanıt aranacak. Ayrıca, bölgesel işbirliğinin güçlendirilmesi ve geliştirilmesinin yolları aranacak. 26 Latin Amerika ülkesi ekonomi k sorunlarına ortak çözüm bulabilmek amacıyla 50 yıldan beri ilk kez "bakanlar" düzeyinde toplanıyor. Toplantıya birçok ülkenin maliye ve ekonomi bakanları ya da merkez bankası başkanları katılacak. Böyle bir toplantıya girip girmeme konusunda son ana kadar çekimser kalan Brezilya en sonunda katılma kararı aldı. Amerikan Devletleri Örgütü'nün (OAS) asil uyesi ABD de toplantıya Hazine Başkan Yardımcısı Beryl Sprinkel'i yolluyor. Son yıllarda alım gücü önemli ölçüde düşen Latin Amerika ülkeleri borçlanru ödemekte zorluk çekmeye başladılar. Yüksek faiz hadleri ve güçlü dolar nedeniyle borç yükü giderek "ödenemeyecek" boyutlara ulaştı. Bu toplantıda Latin Amerika ülkeleri borç dağını düzenli bir biçimde eritmenin yollannı arayacaklar. Bazı gözlemcilere göre borçlu Latin Amerika ülkeleri, alacakh bankalar karşısına bir bütün oluşturarak çıkmak için çaba harcayacaklar. Yani bir "Borçlular Kulübü" oluşturacaklar. Ancak, başta Brezilya olmak üzere birçok ülke böyle bir girişim yanlısı görünmüyor. Bunlar, toplantının daha çok bölgesel işbirliği amacıyla smırlandınlmasını istiyorlar. OAS Sekreterliği'nce hazırlanan ve toplantıya sunulacak olan bildiride de ağırlık bölgesel işbirliğinde. Bildiride borç sorununun Latin Amerika ülkeleri için ağır bir yük oluşturduğu belirtiliyor, ancak esas vurgu bölgesel kalkınma kurumlannın oluşturulmasında yoğunlaşıyor. Yine de toplantıda borç bunalımının ana gündem maddesini oluşturması bekleniyor. Ama bir "Borçlular Karteli"nin kurulması uzak bir olasılık olarak değerlendiriliyor. EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAY Yuvarlak Masa'nın Türkiye'ye yararı oldu mu? Geçtiğimiz hafta İstanbul'da yapılan KuzeyGüney Yuvarlık Masa Toplantısı'nın Türkiye'ye bir yararı oldu mu? Toplantıyı gazetelerden izleyen, katılan uzmanların görüşlerini ve sonuç bildirisini okuyanlar bu soruyu kendilerine sormuş olabilirler. "Bunca çözüm bekleyen sorunumuz varken KuzeyGüney diyalogu ile uğraşmak bizim neyimize" demiş olanlar da bulunabilir. Her konuya dar kafalı esnaf mantığıyla, "kısa vadede bana ne çıkar sağlar" yaklaşımıyla yaklaşanlar için bu tür toplantıların bir zaman kaybından başka bir şey olmadığı açıktır. Böyle bir toplantının sonuçları ne olursa olsun, ABD böyle bir sonuca varıldı diye bugünden yarına Üçüncü Dünya'ya karşı tavrını değiştirmeyecek, uluslararası bankalar ve IMF, "aman bu borçlu ülkeleri daha fazla kızdırmadan tutumumuzu gözden geçirelim", demeyecek, borçlu ülkeleri sıkan cendere bırdenbire gevşetilip bu ulkelerin bunalan halklarına mutlu bir geleceğin müjdesi verilemeyecektir. Bu tür toplantıların amacı da zaten bugünden yarına uygulamaya konacak kestirme çözümlerin üretilmesi değil; karşılıklı bağımlılığın arttığı bir dünyada giderek daha karmaşık ni telik kazanan sorunlara ortak çözümler üretebilmek için orta , ya atılan çeşıtli fikirlerin tartışılmasını sağlamaktır. Üçüncü Dünr>" { ya ülkelerinin, çeşitli uluslararası kuruluşların ve bazı b a n k a r ların temsilcilerinin, akademisyenlerle bir araya gelerek yuvarlak masa çevresinde tartışmaya oturmalarının nedeni, somut çözümlerin çekırdeğini oluşturabilecek sentezlere varabılme umududur. Yıllar yılı gelişmiş Kuzey ülkelerinin çözüm önerilerini gözü kapalı benimseyerek bugünkü sıkıntılarının temeline harç koyan Güney ülkelerinin orijınal çözüm yolları ve sentezlere gereksinmeleri bugün her zaman olduğundan da fazladır. Yuvarlak Masa'ya katılan Latin Amerika Ekonomik Komısyonu Sekreteri Enrique Iglesıas'ın kendisiyle yaptığımız sohbette!söylediği gibi, "bugünküne benzer kriz dönemleri orijinal ve ra ' dıkal çözüm önerilerinin üretilip uygulanması için en elverişli dö • nemlerdir. 1930'lann bunalımtnda sanayileşme atılımına zoria^ nan Latin Amerika ülkeleri ve diğer Üçüncü Dünya ülkeleri tnh\ . günkü bunahmdan da yeni ve değişik bir atılım için gerekli ders' leri mutlaka çıkartacaklardır." Türkiye, tıpkı bazı Latin Amerika ülkeleri gibi, 1930'ların dün. ya bunalımında kendisi için çıkış yolunun sanayileşme oldu. ğunu görüp devlet öncülüğünde sanayileşme atıiımını başlatan bir ülkedir, Böyle bir deneyime ve Üçüncü Dünya ülkeleri. içinde az rastlanır bir yetişmiş insan gücü potansiyeline sa.hip olan Türkiye'nin bugünkü sorunlarına alternatifsizlik espvrisi içinde yaklaşması her halde kabul edilemez. >. Geçen haftaki İstanbul toplantısının ortaya koyduğu en ' önemli gerçek şudur; gelişmekte olan ulkeler gelişmiş ülkelere karşı elterindekı kozları en akıllı biçimde kullanarak durumlannı düzeltmeye çalışırken bir yandan da geleceğe dönük köklü çözümlerin arayışı içinde olmalıdırlar. Bir yandan IMF'yi ve alacaklı bankaları daha esnek davranmaya zorlarken diğer" yandan kendi güçlerine daha fazla dayanmanın, bölgesel işbirlığıni geliştirmenin, bir bütün olarak daha etkili bir güç oluş' turmanın yollannı aramalıdırlar. Bugün ağır borç yükü altında IMF "dar caketi"n\ giymey»' zorlanan ülkelerde çeşıtli halk kesimlerinin yoğunlaşan tepki:v ; leri uluslararası planda da ulkelerin tepkilerı olarak yansıma' ya başlamıştır. Bu tepkilerin yeni boyutlar kazanıp yeni eylem*biçımlerine dönüşmesi istenmiyorsa tepkiyi gösterenlerin sı* kıntılarının ciddiye alınması şarttır. Üçüncü Dünya ülkşleri bukozu IMF'ye ve Kuzey ülkelerine karşı kullanmahdır. Üçüncü Dünya ülkelerinin yöneticileri vatandaşlarına kabul ettirmekte zorluk çektikleri önlemleri IMF'den cesaret alarak onlara kabul ettirmeye çalışmak yerine vatandaşlarının sıkıntılarmdan. cesaret alarak IMF'ye kendi şartlarını kabul ettirmeye çalışmalıdırlar. Demokratik mezanizmaların ışlediği ülkelerde bu' nun yapılması kuşkusuz çok daha kolay olacaktır. Kütük demire kiloda 2 lira zam tZMtR, (THA) Kütük demir fıyatlanna kilo başına 2 lira zam yapıldı. Demir ticarethanesi sahibi Ahmet Susuzlu'dan edinilen bilgiye göre, kütük demir fiyatlanna yapılan zam, önümüzdeki günlerde mamül demir fiyatlanna yansıtılacak. Kütük demir fiyatlanna kilo başına yapılan 2 li ralık zamma gerekçe olarak, maliyet artışlan gösterildi. lnşaat sektöründeki durgunluk ve demir fiyatlannm sık sık zam görmesi nedeniyle, birçok demir ticarethanesinin zor günler yaşadığı ileri sürüldü Ahmet Susuzlu, konuyla ilgi olarak verdiği bilgide, inşaat sektöründe demirin büyük payı olduğuna dikkat çekti. IMF ile pazarlıgın tadını ladan Fletcher: Borcumu odemi>orum diyen ülke daha büyük sıkıntıya diişer. Nuh Kuşçulu: Türk ekonomisinin yuşaması için döviz girdisi gerek İSTANBUL, (THA) Istanbul Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Nuh Kuşçulu, dış talebi karşılama kapasitesine sahip olmasına karşın, dar boğazda olan sektörlere yardım edilmesini ve ihracata öncelik tanınmasını isteyerek, "insan yaşamak için nasıl oksijene muhtaçsa, Türk ekonomisi de doviz girdisine muhtaçtır" dedi. Nuh Kuşçulu yaptığı açıklamada, Türkiye'nin kalkınmasının yatınmlara bağlı olduğunu belirterek, özellikle özel kesim tasarruflarına öncelik tanınması gerektiğini devlet tasarruflannın ise altyapı ve enerji yatırımlanna ayrılmasının doğru olacağını söyledi. Latin Amerika'daki bunalıım yaşayan üç yönetici: Borcumu ödemiyorum demek zor Ekonomi Servisi Latin Amerika'nın sorunlarıyla içiçe yaşayan üç yönetici, ağır borç yükü altındaki ulkelerin "borcumu ödemiyorum" demesinin hiç de kolay olmadığı görüşünde birleştiler. Geçtiğimiz hafta yapılan KuzeyGüney Yuvarlak Masa Toplantısı nedeniyle tstanbul'da bulunan Enrique Iglesias, Richard Fletcher ve Carloss Massad, Latin Amerika ülkelerinin bir "borçlular karteli" oluşturmasının da şimdilik gündemde olmadığını belirttiler. Latin Amerika Ekonomik Komisyonu tcra Sekreteri Enrique Iglesias, "Latin Amerika ülkelerinin dış borçlannı reddetmeleri ve moratoryuma başvurmalan gündemdde mi?" sorusunu yanıtlarken şoyle konuştu: "Btıgiın Latin Amerika'da hiçbir iilke dış borcunu reddetmekten soz etmiyor. Tersine her ülke sonımlulağunun bilincinde olarak çozflm yollan anyor. Bu arada ortak sorunlara karşı ortak tavır alma çabasının gündeme gelmesi doğaldır. Son yanm yuzyüın belki de en sıkıntılı dönemini yaşayan Latin Amerika ülkelerinin durumlannı düzeltmek için bir araya gelerek ortak çözümler iiretmeye çalışacaklannı sanıyonım." Birleşmiş Milletler Latin Amerika Ekonomik Komisyonu'nun özel danışmanı olan Şili'li iktisat profesörü Carlos Massad da şu anda hiçbir Latin Amerika ülkesinin dış borçunu reddetmek ya da moratoryum ilan etmek gibi aşırı davranışları düşünmediğini, ancak durumun daha da kötüleşmesi halinde bu gibi önerilerin destek bulabileceğini söylüyor. Massad, "ülkeferin dunımlan ve borç \apılan birbirinden oldukça farklı. Bu nedenle bütün ulkeler için ortak bir müzakere platformu oluşturmak son derece zor. Anu genel tavır olarak Latin Amerika ülkelerinin ortak ttıtuma yönelmeleri mümkündiır. Örnegin IMF ve Dünya Bankası 'na karşı ortak bir tavır izlenebilir." Jamaika'da IMF ile çok çekişmeli bir pazarlıgın içine giren hükumette 197780 yılları arasında görev aldıktan sonra NVashington'daki Inter Amerikan Bankası'nda görev alan Richard Fletcher ise, Latin Amerika ülkelerinde durumun gerçekten çok ciddi olduğunu, buna karşın şu ana kadar hiçbir ülkenin borcunu reddetme yoluna başvurmadığını belirterek şöyle diyor: "Borçlu ulkeler borcumu ödemiyorum demenin bugün için rasyonel olmadığını biliyorlar. Bunu dediginiz an yeni dış kredi bulma imkânınız daha da azalır, daha büyük sorunların içinde bulursunuz kendinizi. Bu nedenle bir 'borçlular OPEC'i" kurulması bugün için mümkün görünmiiyor." DÖVİZ KURLARI Dövizin rinsi i ABD Dolan 1 Avustratya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 Isveç Kronu l tsviçre Frangı 100 îtalyan Lireti 100 Japon Yeni I Kanada Dolan 1 Kuveyt Dinan 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S. Arabistan Riyali Döviz Alif 240,88 210,77 12,69 89,25 4,44 24,82 29,62 79,83 30,40 110,06 14,96 97,63 195,33 824,35 32,11 360,16 69,19 Döviz Sattf 245,62 214,99 12,94 91,04 4,53 25,32 30,21 81,42 31,01 112,27 15,26 99,58 199,23 84084 32,75 367,37 70,57 Efektif Auş 240,80 200,23 12,69 89,25 4,22 24,82 29,62 79,83 30,40 110,06 14,21 92,75 185,56 783,14 30,50 360,16 65,73 Efektif Satış 248,02 217,10 13,07 91,93 4,58 25,57 30,51 82,22 31,32 113,37 15,41 100,56 201,19 849,09 33,07 370,97 71,26 Brezilya Meclisi, IMF reçetesine evet demiyor Ekonomi Servisi Brezilya Hükümeti ortada kaldı. IMF "işçi ücretlerini kıs, o zaman kredi yollannı açarım" diyor, Brezilya kongresi ise ücretlerin kısılmasına rıza göstermiyor. 100 milyar dolara yaklaşan borcuyla dünyanın en borçlu ülkesi olan Brezilya ödeme zorluğu çekmeye başlayınca IMF'yi yardıma çağırdı ve uluslararası bankaların kendisine kolaylık göstermelerini istedi. IMF yardım için herzamanki şartını öne sürdü. "önerdiğim istikrar politikasını uygula!" IMF'nin istikrar politikasını uygulamayı kabul eden Brezilya Hükümeti ilk iş olarak ücret artışlannı enflasyonun yüzde 80'iyle sınırlayan bir yasa tasarısı hazırladı ve bunu kongrenin onayına sundu. Ancak, yasa tasarısı sert tepkilerle karşılaştı. Ülkenin en büyük muhalefet partisi "Partido do Movimento Brasileiro Democratko (Brezilya Demokratik Hareket Partisi)" bu yasayı onaylamayacağını açıkladı. Yasa tasarısına yalnızca muhalefet karşı çıkmıyor. İktidar Partisi "Partido Democratico Social (Sosyal Demokrat Partisi)" de ıkiye aynlmış durumda. Kongredeki parti uyelerinin dörtte biri yeni ücret yasasına red oyu vereceklerin açıkladüar. Biriııci dönemi başanyla bitirenlerin tümü, şimdi,bankacı... El sanatları için Dünya Iskân Fonu'ndan 1 milyon dolar geldi SÜRT, (THA) Siirt yöresinde bir süre önce uygulamaya konulan "El sanatlan geliştirme projesi" için Dunya Iskân Fonu'ndan bir milyon dolar kredi gönderildiği bildirildi. Siirt Kooperatif Mudürlüğü yetkililerinden edinilen bilgiye göre, merkez ilçede Battaniye; Pervari ve Eruh ilçelerinde halıItilim, Şırnak ilçesinde şalsepik gibi el sanatlan üretıminin geliştirilmesi amacıyla Dünya tskân Fonu'nan sağlanan bir milyon dolar kredinin kullanımına baş. landı. '* Yetkililer, sağlanan krediyle bölgede 700 dolayında kişinin iş olanağına kavuşturulduğunu bildirdüer. E konomi, işletme, maliye, hukuk ve iş idaresi dallannda yükseköğrenim gör Ofî FVİİİİ' müş gençlere çağdaş L'jiuı bankacılık konusunda uygulamalı eğitim vermek ve onlan çalışma hayatına hazırlamak amacıyla, Pamukbank'ın önderliğinde gerçekleştirilen Bankacılık Egitim Merkezi 'nin yeni dönem programı 26 Eylül2 Aralıkl983 llkeler: 1. Bankacılık Eğıtim Merkezi, Pamukbank T A.Ş nin sorumluluğu altındadır Egitim programı, çağdaş egitim ılkelerıne uygun olarak hazırlanır PamukbankT A Ş. nin denetıminde uygulanır. 2. Egitim haftada 5 gundür ve 9 0018 00 saatlerı arasındadır. 3. Egitim ucretsizdir. Baş\ uru koşullan : Başvuracak adayların. a ) Ekonomi. ışletme, maliye. hukuk, i§ idaresi ile ilgilı yükseköğrenim lisans diploması veren yerlı ya da yabancı okullardan binni bıtırmiş. Bankacılık Merkezi'nde ikinci dönem tarihleri arasında uygulanacaktır. Katılmak isteyenlerin 12 Eylül akşamına kadar başvurmalan gerekmektedir. VAL've SECAM' bir arada! Ultracolor (51 ekran) ve 4 Bankacılık Egitim Merkezi, bu ve bundan sonraki dönemlerde de bankacılığımıza dinamik bankacılar kazandırmayı sürdürecekür. b ) :iO yaşını ge(,memi%. C) Erkek adavlann askerliginı yapnıış ya da kısa dönem askerliğe karar aldırmış olmaları önkoşuldur. Yabancı dıl bilmek tercih nedenidır. Isteklilenn ayrıntılı özge<,mışlennı ıçeren bir mektupla, en geç. 12 Eylül 1983 Lırihine kadar "Pamukbank T A Ş Bunkanhk Eğitım Merkezi Galdtasarav lstanbul' jdresıne başvurmalan gerekmektedir Baş. vurular ıncelenecek. durumu uygun görulenler, kesın bir se<,ım için mülâkata cagnlacaklardır Profilo Saba TELRA'nın ürettigi Ultracolor (56 ve 67 ekran) renkli televizyonları hem PAL, hem SECAM sıstemleriyle yapılan yayınları ayarlamaya gerek kalmadanotomatik olarak verır, Sayın halkımıza önemle duyurulur. PROFİLD PROFİLO DAĞITIM AŞ Mecidıyekoylslanbul 166 34 27 166 61 57 166 70 83 f iiı K PAMUKBANK T.A.S. GRÜNBERG TİCARET AŞ Sultanhamam lstanbul 522 12 95 526 32 60