Katalog

ŞAİRLER DOGUŞUR Mehmed Kemal Çağdaş Yayınlan Tııık Ocağı Cad. 39/41 Cağuloğht Isıanbııl, 125 Lırcı. 1 Cumhuriyet ı 60. Yıl Sayı: 21185 Kurucusu: Yunus Nadi 40TL. 20 Ağustos 1983 Cumartesi rar uyarınca 24 ağustos çarşamba günü saat 17.00'ye kadar 30 kurucu üyesini tamamlayamayan partiler 6 kasımda yapılacak genel seçimlere katılamayacaklar. SODEP ve DYP yasal süresi içinde veto edilen üyelerin yerine yeni isimler bildireceklerini açıkladılar. Eğer yeni bildirimlerden sonra bu iki parti 30 kurucuyu yine tamamlayamazlarsa, en az 30 kurucuları MGK tarafmdan onaylanmış ve örgiitlenme barajını aşmış olan, Milliyetçi Demokrasi Partisi, Halkçı Parti ve Anavatan Partisi'nin katılımıyla seçimlerin yapılması toru), Mehmet Saraçoğlu bekleniyor. (Emekli Vali), Enis Tütiincii Bu durumda SODEP'in, 28, (DPT uzmanı), Faruk Marsan (Askeri 4. Daire eski BaşDoğru Yol Partisi'nin 25,Bizim kanı), Lütfi Ömerbaş (Anayasa Parti'nin de 13 kurucu üyesi buMahkemesi eski başkan vekili) lunuyor. Doğru Yol Partisinin, veto Milli Güvenlik Konseyince uyedilenlerin yerine bildirdiği 15 gun bulunmayan 8 SODEP kukurucudan, MGK'ca veto edilen rucusunun adları şöyle: 9'unun adları şöyle: Yaşar Özal (Yüksek Mühendis, Atom Fiziği Uzmanı), Cevat Hayri Urgiiplü (lktisat DokTolgay (Emekli Başyaver, Atatoru), Mehmet Toprak (YSE estürk, Inönü ve Bayar'ın yaveri), ki Bölge Müdürü), Yusuf MerNeemettin Erkan (ILO'da işçi sen( Boks Federasyonu eski Başsağlığı ve iş güvenliği uzmanı) kanı), Sebahattin Şerifoğlu (ZiHalice Demet Işık (Hukuk dokraat Bankası eski Genel Müdürü), Yaşar Tekşen (Avukat), Şiikrii Akkan (Tüccar), İhsan Arslan (Çiftçi), Kazım Şahin (Tüccar), Orhan Daut (Tariş eski Genel Müdürü). SODEP'E KARAR NASIL tLETİLDt? SODEP'in 8 kurucusunun veto edildiğine ilişkin karar dün saat 18.15'de parti Genel Sekreteri Ahmet Durakoğlu'na teslim edildi. Karardan sonra Genel Başkan Cezmi Kartay ile Genel Sekreter Ahmet Durakoğlu bir süre görüştüler. Görüşmede Genel Başkan Yardımcısı Oktay KAVRAM DERSANESI Lise sonlar: 19 Ağustos Beklemeliler: 5 Eylül Laleli Ordu Cad 202/3 (Kimya Fakultesı karşısı) 528 64 37 • 522 75 74 Son vetolarla iki partinin seçime girme şansı çok azaldı MGK'nın son karanndan sonra 4. kez veto gören SODEP'in 28, 3. kez veto gören Doğnı Yol Partisi'nin 25, 2. kez veto gören Bizim Parti'nin 13 kurucu üyesi kaldı. SODEP ve DYP ilgilileri, yasal süre içinde yeni kurucu üyelerini bildireceklerini açıkladılar. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Milli Güvenlik Konseyi, Sosyal Demokrasi Partisi'nin (SODEP) bildirdiği 8 kurucu üyenin hepsini, Doğru Yol Partisi'nin (DYP) bildirdiği 15 kurucu üyenin 9'unu, Bizim Parti'nin de 21 kurucusunu veto etti. MGK'nın 120 sayılı bu kararıyla SODEP ve DYP seçimlere girme şansmı btiyük ölçude yıtırdiler. MGK'nın bugüne kadar veto ettiği parti kuruculannın toplamı böylece 454'e yükseldi. MGK'nın daha önce aldığı ka SODEP ve DYP veto barajını yine aşamadı rak durum değerlendirmesi yapEkşi de bulundu. Ekşi daha sonra, partisinin son bildirilen 8 ku tı. Kurucular Kurulu bugün sarucusunun veto edildiğini açık at 15.00'te toplanarak yeni kurucu üyeleri belirleyecek. ladı ve şunları söyledi: "Bu gelişmeyerağmenSO DYP DE YENt KURUCU DEP kanunların tanıdığı biitiin BtLDİRECEK hakları son zerresine kadar kulDoğru Yol Partisi Genel Başlanacak, 8 yeni kurucu üye ismikanı Dr. Yıldırım Avcı ni bildirecektir. Partilerin seçim MGK'nın kararı üzerine görüşlere girmesiyle ilgili son tarih 24 lerini şöyle açıkladı: ağustos saat 17'dir. Bu nokta "Yasal olan süre içinde mümunutulmamalıdır." kiin olan hızla yeni kurucu üyeSODEP Merkez Karar ve Yöleri ilgili makamlara bildirecenetim Kurulu dün akşam saat ğiz." 21.00'de Genel Başkan Cezmi Kartay Başkanlığı'nda toplana (Arkası Sa. 11., Sü. 4'de) Maça Petrol boru hattı zarar görecek bağırmak için olursa Iran telafi edecek gidiyorlar Iran Dışişleri Bakan tâkili Cumhuriyet'e açıkladı: Cumhuriyet'in sorularını yanıtlayan Ahmet Azizi, tran Dışişleri Bakanı Velayeti'nin öniimüzdeki ay Türkiye'ye geleceğini ve bu ziyaretin iki ülke arasındaki bağıarı güçlendireceğini söyledi. *~'i?*j«~'t'7 r t v n t D CENGİZ ÇANDAR TAHRAN Iran Dışişleri Bakan Vekili Ahmet Azizi, Türklran ilişkilerinin durumu ve Iran'm Türkiye'ye ilişkin tavrı konusunda Cumhuriyet'e açıklamalarda bulundu. Dışişleri Bakanı Ali Ekber Velayeti ise bir haftadır Afrika ülkelerinde bulunuyor. Velayeti, Kuzey Afrika ülkelerini de ziyaret ettikten sonra ay sonunda Cenevre'ye geçerek BM Filistin Konferansı'na katılacak ve büyük bir ihtimalle Türkiye'ye uğrayarak Tahran'a dönecek. Velayeti'nin yokluğunda Iran diplomasisini yöneten Ahmet Azizi, Amerikalı rehinelcrin serbest bırakılması için yürütülen pazarlıklarda lran'ı temsil etmişti. Iran diplomasisinin iki numarası Cumhuriyet'e, Iran Dışişleri Bakanı Velayeti'nin iki hafta sonra Türkiye'ye geleceğini ve bu ziyaretin iki ülke arasındaki bağları güçlendirmeye katkıda bulunacağını söyledi. Azizi, savaştan ötürü Türkiye'nin zarar görmemesini gözönünde tuttuklarını belirtti ve KerkükYumurtalık petrol boru hattı'nın savaştan etkilenmesi halinde Türkiye'nin iktisadi zararlarını telafi etmek için ellerinden geleni yapacaklarını bildirdi. Cumhuriyet'in soruları ve Azizi'nin yanıtları şöyle: Sonı Türkiye ile Iran arasındaki ilişkiler ne durumda? Biliyorsunuz son bir ay içinde hayli kritik askeri ve diplomatik gelişmeler oldu.. Azizi Devrimden sonra Türkiye ile iyi ilişkiler içine girdik. Zaten komşularımızla ve özellikle Müslüman komşularımızla iyi ilişkiler kurmamız Anayasamızın gereğidir. Her iki ülke arasındaki ortak tarihten gelen derin tarihi ve kültürel bağlar aramızdaki anlaşmazlıkları ve yanlış anlamaları önler. Sayın Türkmen'in Iran ziyareti her iki ülkenin yakınlaşmasında etkili olmuştur. Sayın Velayeti de yakında Türkiye'yi ziyaret edecek. Ve bu ziyaret de iki ülke arasındaki bağları güçlendirecektir. Soru Sayın Velayeti ne zaman geliyor? Azizi Kesin tarih şu anda belli değil ama Afrika ve Ortadoğu ülkelerinin ardından Türkiye'ye gelecek. Tahminen iki hafta sonra Türkiye'de olacak. Soru tran'ın Türkiye'nin Kuzey Irak'ta giriştiği harekâta ilişkin tavrı nedir ya da neydi? Azizi Biz, ulusal egemenlik ve toprak bütünlüğüne normal şartlarda saygıyla davranılmasından yanayız ve bu ilkeleri savunuyoruz. Türkiye'nin bu hareketi bize Irak'ın büyük zaafını gösterdi. Irak'ın kuvvetlerini bizimle savaşmak üzere batı ve güney'e göndermesi yüzünden, kuzeyini korumaktan aciz oldu(Arkası Sa. 11., Sü. 4'de) Yazısı 1 1 . Sayfada Ahmet Azizi Tarım Reformu Yasası DM Komisyonu'nda Meclis üyesinin toprağı kamulaştırma dışı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Adı Tarım Reformu olarak değiştirilen Toprak ve Tarım Reformu Yasa Tasansı'nın 28. maddesinde "Topraklan kamulaştırma dışında bırakılacaklar arasında yasama meclisi iiyelerinin de bulunması" öngörülüyor. Tasarı, Danışma Meclisi Tanm, Orman, Köyişleri ve Kooperatifler Komisyonu'nda görüşülmeye devam ediliyor. 136 maddelik tasarının bugüne kadar 30 maddesi görüşüldü. Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in bu yasa döneminde mutlaka çıkarılmasını istediği tasarının komisyonda önce ismi değiştirildi. Komisyonda "Kooperaüfçilik yoluyla çiftçiltğin komünizme yol açtığı" iddiasıyla "tanmla uğraşan kooperatifler anonim şirket" yapıldı. Bu arada, toprak sahiplerine bırakılan arazi miktarı artırıldı. Komisyon aynca kiracı ve ortakçı kanalıyla işletilen arazinin reform dışı bırakılmasını benimsedi. Bununla, "Toprak sahiplerinin ellerindeki topraklann belirli miktannı danışıklı döğüşle kiracıveortakçılara işlettireceği ve toprağının reform dışı kalmasını sağlayacağı"belirtiliyor. Tasarının benimsenen maddelerine göre, bölgelerin ekolojik koşullarına göre hangi arazinin tanm arazisi veya tarım dışı arazi sayılacağına ilişkin objektif kıstaslar, Toprak ve Tarım Reformu Müsteşarhğı, Köyişleri ve Kooperatifler Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı'nın ortaklaşa hazırlayacakları yönetmelikle saptanacak. Arazinin sulu veya kuru arazi olduğu reform bölgelerinde bölge başkanlığınca, reform bölgeleri dışında Topraksu teşkilâtında görevli ziraat mühendislerince belirlenecek. Tasarıda yapılan bir değişiklikle, reform bölgeleri içinde dağıtılacak arazi miktarı kadarına sahip olanlar, bu arazilerini kiracı ve ortakçı eliyle işlettiği takdirde ellerinden ahnmayacak. Tasarıya göre, reformun uygulanacağı iller, ilçeler veya köyler, müsteşarlığın önerisi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla "Reform Bölgesi"olarak belirtilecek ve bu karar Resmi Gazete'de yaymlanacak. Zeytinlikler, incir ve narenciye bahçeleri ile Devlet Üretme Çiftlikleri arazisi hariç, KİT'lere, kamu tüzel kişilerinin ve KÎT'lerin katıldıkları müessese veya şirketlere ait arazinin kamu hizmetleriride kullanılmayan kısımları, reform bölgelerinde verimli olarak işlenmeyen veya işletilmeyen arazi, reform bölgelerinde malikin başvurusuyla kamulaştırılmasını önerdiği tarım arazisi, il, belediye ve köy tüzel kişilerinin mülkiyetinde olup ka(Arkası Sa. 7., Sü. 3'de) 913 aylık askerlik ağustos 1983 celbinde başlayabilir ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Milli Savunma Bakanlığı, 9 ve 13 aylık askerlik uygulamasına ağustos 1983 celbinden itibaren başlanabileceğini açıkladı. Cumhuriyet'in yedeksubay adaylannın 9 ay er olarak silah altına alınması konusundaki sorusuna karşılık olarak Milli Savunma Bakanhğı'ndan şu açıklama yapıldı: "2338 sayılı kanun gereğince 9,13,18 aylık askerlik hizmetinin uygulanması hakkında yönetmelik 1 temmuz 1983 tarihli ve 18.094 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmış olup yönetmelikte geniş açıklama yapılmıştır. Uygulamaya ağustos 1983 celbinden itibaren başlanabilecektir." 4 aylık askerlik hizmetinin kitle halinde temmuz 1983 celbinde sona erdiği belirtilen Bakanlık açıklamasmda şu bilgiler verildi: "Kalan yaklasık 8 bin yükümlü kasım 1983 celbinde 4 aylık askerlik için silah altına alınacaktır. 4 aylık egitime tâbî olup, sevki tehirli olanlar sevk tarihlerinin sona erdiği tarihi takip eden ilk celp döneminde yine 4 aylık olarak silah altına alınacaklardır." Milli Savunma Bakanlığı'nın açıklamasmda, bedelli askerlik konusunda şu bilgiler yer aldı: "Bedelli askerlik yasasından yararlanmak maksadı ile yaklaşık 22 bin yükiimlii müracaat etmiş olup, bunlardan 17 bin yükiimlii 2 aylık askerlik eğitimini yapmış bulunmaktadır. Bedelli askerlik uygulamasından yılda ortalama 20 milyon dolar dövtz temin edilmektedir." 11lerde siyasi durum ve partiler Toker ve üıcak'm ifadeleri ahndı tstanbul Haber Servisi Milliyet Gazetesi yazarlarından Metin Toker ile Yazı Işleri Müdürü Doğan Heper, Tercüman Gazetesi yazari Nazlı Ilıcak ile Yazı tşleri Müdürü Aydoğdu İlter, haklarında açılan soruşturma nedeniyle İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı'na ifade verdiler. Bu yazarların bağlı bulunduğu Tercüman Gazetesi 10 Ağustos, MilliyetGazetesi 16 Ağustos tarihlerinde süresiz kapatılmışlardı. 10 Ağustos tarihinde Tercüman Gazetesi'nde yayınlanan "Her gece iki gündiiz arasındadır" başlıklı Nazlı Ilıcak imzalı yazı nedeniyle, İlter ve Ilıcak hakkında TCK'nun 155 ve 159. (Arkası Sa. 7., Sü. 3'de) TUTTUKLARI TAKIMI DESTEKLEMEK İÇİN tstanbullu futbol seyircilerinin dörtte üçü yalnızca desteklediği takımın maçına gidiyor. "Her hafta maça gidenlerin" çoğu Galalasaraylı. BEŞİKTAŞ TARAFTARLARININ PROFİLİ UılllıU/ÇîU Beşiktaş taraftarlarının en belirgin özelliği, genç olmalan. Beşiklaşlı futbol seyircilerinin yüzde 60'mdan fazlası 15 20yaş arasında. .. Beşiktaşlılann önde gelen başka bir özelliği de, aralanndaki e n büyük meslek grubunu işçilerin oluşturması. Ortalama eğitim diizeyi, Fenerbahçeli taraftarlardan biraz yüksek, Galatasaray taraftarlanna nazaran hayli düşük olan Beşiktaşlılann dörtte üçü ya doğma büyüme Istanbulludur ya da en az 10yıldır lstanbul'da oturmaktadır. Beşiktaş taraftarları "koyu taraftarlıkta"Fenerbahçelilerle başa güreşiyorlar. Beşiktaşlılann % 80'inden fazlası yalnızca BJK'ın maçına gider. Beşiktaş taraftarlığı uğruna en az bir defa kavga etmiş olanlann oranı ise % 60'ayaklaşır. Beşiktaşlılar, birbirlerine karşılıklı sempati beslemek ve en az Fenerbahçe takımından hoşlanmamak konularında Galatasaraylılarla birleşirler. Beşiktaşlılann Fenerbahçelilerle paylaştıklan bir kültürel özellik ise, müzik türleri arasından en çok "arabesk" müzikten hoşlanmalarıdır... Adana Diyarbakır 6. Sayfada Bakırköy'de 120 yatak "medeniyet hastaları"na aynldı CENGİZ TURHAN Aklımz başınızda olabilir, buna sözümüz yok. Ama sık sık, şöyle şuranıza bir sıkmtı oturmuyor mu, ya da uykusuzluk çekmiyor musunuz? Anlam veremediğiniz bir huzursuzluk duygusu, vücudunuzun çeşitli yerlerinde doktorlann "sinirsel" ledikleri türden ağrılar... O üze.inizdeki baskı... Kendinize eziyet etmeyin, 120 yataklı bir tesis yalnız sizin için ayrıldı,deneyin. Yıllardır, akıl hastahaneleri konu olduğunda "içerdekiler mi fazla, dışardakiler mi?" sorusunu soran biri hep çıkmıştır. Bugün artık bu soru geçerliliğini yitirdi. Araştırmalar, biz dışardakilerin sayıca üstün olduğunu ortaya koyuyor. "Ruh hastalıklan kabaca ikiye ayrılır: Psikoz, kişinin has»alığı sebebiyle gerçek dünyadan koptuğu, kendine ayn dünya yarattığı bir hastalıkt ır. Hastanm garipsenen davranışlan ve sözieri o dünyaya aittir. Psikonevroz, kişilerin gerçek dünyadan kopmadıklan bir hastalık türü. Kişinin bilinci açık, aklı açıktır ama bir takım ruhsal şikâyetleri vardır. Psikosomatik, psikonevrotik hastalar akd hastası değildir. Bu rahatsızhklar hiçbir zaman akıl hastalığına dönüşmez." Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastahanesi'nin Başhekimi Yıldırım Aktuna'nın tanımlaması çoğumuzu kapsamına alıyor. Aktuna'ya göre bu grup içindeki hasta sayısı akıl hastalarından çok fazla. örneğin Almanya'nın 1/3'ü bu gruba giriyor. Strese neden olan çevre koşullarını Yıldınm Aktuna şöyle sıralıyor: "Ekonomik gelişme. sanayileşme, teknolojik imkânlann artışı, bizim ülkemizde köyden kente göç, artan nüfus, yaşamın zorluk ve sıkıntılan, işsiz(Arkası Sa. 11., Sü. 7'de) F. BAHÇE TARAFTARLARININ PROFİLİ UGUR MUMCU GOZLEM Karanlık Zincir... Son bir kaç yıl içinde bazı işadamlanyla holdinglerın adları yolsuzluk olaylarına karıştı. Bu yolsuzluklara konu olan olaylar, artık milyonlarla değil milyarlarla ifade edilmektedir. İşin içjne yurt dışında döyizle ödenen milyarlar da girmektedir. İsviçre bankaları Türk işadamlartnın çekleri ile doludur. Mali ilışkilerde Türk lirası yerini Amerikan dolarına bırakmıştır. Türkiye'deki borçlar, İsviçre bankalarında Amerikan doları olarak ödenmektedir. İstanbul'daki lüks apartman dairelerinin, yalıların, tarihsel köşklerin kiraları ve satış bedellerı dolar karşılığı ödenmektedir!. "Banker Kastelli olayı" tek başına, Türkiye'de parakredi düzeninin nasıl çalıştığını göstermeye yetmektedir. Döviz suçları, holding yolsuzlukları, banka ve banker iflasları, mali oligarşinin içine sürüklendiği derin bunalımı ve çıkmazı gözler önüne sermektedir. Kaçakçılık trafiğinin üçbeş Beyoğlu kabadayısının yönettiği bir basit "zabıta olayı" olmadığı, tersine, kaçakçılık ve döviz suçlarıyla birlikte çokuluslu karanlık bir yapı içinde geliştiği, bu tür suçların ortaya çıkarılması ile hergün daha iyi anlaşılıyor. (Arkası Sa. 11., Sü. 7'de) 41 gazinonun tııristik belgesi iptal edildi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kültür ve Turizm Bakanı tlhan Evliyaoğlu, Turizm Yatırım ve lşletmeleri Yönetmeliği uyarınca öngörülen hükümleri yerine getirmeyen ve yılda en az 100 bin dolar karşılığı döviz geliri sağlamayan 41 gazinonun, turistik işletme belgesinin iptal edildiğini açıkladı. Bakan Evliyaoğlu, aralarında İstanbul'un 12 ünlü gazinosunun da bulunduğu, eğlence yerlerinin istedikleri takdirde belediye tarifesi ile faaliyetlerinisürdürebileceklerini (Arkası Sa. 11., Sü. 6'da) En"koyu"ve en"kavgacı" taraftar En "koyu"taraftarlar Fenerbahçelilerdir. % 80'i yalnızca FB'nin maçına gider; dörtte üçünün maça gitme nedeni' 'bağırarak "FB 'yi Uşyi etmektir; üçte ikisi de FB uğruna en az bir kez kavga etmiştir. Futbol yüzünden kavgacılıkta Fenerbahçe taraftarlarının üzerine yoktıır... Fenerbahçe taraftarları esnaf arasında hayliyaygındır. Fenerlilerin ezici çoğunluğu 2030 yaş arasındadır. Bu açıdan, Beşiktaşlılara nazaran "yaslı", Galatasarayhlara göreyse "genç"tirler. Ortalama eğitim düzeyleri GS'lılara nazaran hayli,BJK taraftarlarına göre biraz düşüktür. Fenerlilerin % 6O'ı aşan bir bölümü boş zamanlarını "kahveyegiderek"değerlendirir. Beşiktaşlılargibi, Fenerlilerin de yansından fazlası •en çok "arabesk " tür müzikten hoşlanırlar. Ortalama Fenerliler en çok GS'a sempati duyar, en az BJK 'den hoşlanırlar. Fenerliler arasında yakın çevrelerinde GS taraftarı bulunanların oranı oldukça yüksektir. Fenerlilerin yarısı, okuyacakları gazeteye göre spor sayfasına bakarak karar verirler. G. SARAY TARAFTARLARININ PROFİLİ Arabesk muzığı sevmiyorlar Galatasaray taraftarlarının en onemli bir bölümu, maça tuttuklan takımı değil, futbol seyretmek için gider. tçlerinde spor yapmış olanlann oranı Galatasaraylılar arasında en yüksektir. Bu bakımdan, spora en çok değer verenlerin GS taraftarları olduğu söylenebilir. Galatasaraylılar oldukça "kapalı" bir çevre oluştururlar. Büyük bir bölümünün yakın çevresinde GS dışında bir takımın taraftarı bulıınmaz GS taraftarları gerek ortalama eğitim düzeyi, gerekse yaş ortalaması en yüksek futbol meraklılarıdır. GS taraftarları "yaşlı" bir gnıp oluşiurur: % 60'1 25 yaşından yukandır. Galatasaraylılar arasında esnaf ve ögrenciler en buyük grupları oluşturur. GS taraftarlarının yansından fazlası BJK'ye sempati duyar; % 80'i FB'den hoşlanınaz. Beşiktaş ve Fenerbahçe taraftarlarından kesın aynldıklan bir nokta, Türk hafif mtiziğini "arabesk" e tercih etmeleridir.