Katalog

AĞUSTOS EKONOMİ CUMHURİYET/9 ınün Aynası E heyeti bilgi topluyor F NKARA, (ANKA) öncekşam Ankara'ya gelen ve llk Ankara Oteli'ne yerleşen ' Heyeti, dün birlikte çalışakurumlara nezaket ziyaret1e başladı. jgün de devam edecek neza:iyaretleri Maliye Bakanhğı, kez Bankası ve DPT'de gereştirilecek. Ziyaretçiler sıraa IMF uzmanlan için hazırıış " ö z e l Bilgi N o t l a n " da ırlanacak. dinilen bilgiye göre, IMF uzmanları ellerindekı bııgı notlarını hafta sonunda değerlendhecek ve önümüzdeki hafta başında Türkiye Ekonomisindeki gelişmeleri, olumsuzluklara ağırlık vererek sözlü tartışmaya açacaklar. Bu arada, olumsuz ekonomik gelişmeleri aşmak için getirilen sıkı para politikası ve dış ticaretin liberalleştirilmesi önerileri sıralanmaya başlanacak. IMF görüşmelerinde Türk tarafına, Maliye Bakanhğı Hazine Genel Sekreteri Tevfik Altınok başkanlık edecek. Öztin Akgüç, bankaların 1982'deki faaliyetlerini "Banka sistemimiziıı oligopol yapısı daha da belirginleşti" Ekonomi Servisi Bankaların 1982 yılındaki faaliyetlerini değerlendiren Dr. öztin Akgüç, "Rakamlar, bankacılık sistemimizin oligopolistik yapısının 1982 yılında daha da belirginleştiğini gösteriyor," diyor. Dr. Akgüç, "Batıka ve Ekonomik Yorumlar" dergisinde yer alan incelemesinde, bankaların her yıl olduğu gibi geçen yılın sonunda da "toplam mevduatlannı yapay yollarla en azından 300 milyar lira dolaylarında şişkin gösterdikleri" görüşüne yer veriyor. Dr. Öztin Akgüç bankaıann mevduatlan, kredileri, sermayeleri, kârlılıklan, şube sayıları v.s. konularını içeren 20 sayfalık geniş araştırmasında özetle şu görüşleri savunuyor. 1Türk bankacılık sisteminin oligopolistik yapısı 1982'de daha da belirgin bir hal aldı. Ülkemizdeki en büyük 4 ticaret ya da mevduat bankası (Ziraat Bankası, lş Bankası, Akbank ve Yapı Kredi) 1982 sonu itibarıyla toplam mevduatın yüzde 63.6'sına, tasarruf mevduatının yüzde 69'una sahip ve banka kredilerinin yüzde 55.6'sına egemen duruma geldiler. Mevcut veriler, Türkiye'de çok yüksek banka yoğunlaşması olduğunu ve bu yoğunlaşmanın giderek arttığını gösteriyor. 2Mevduat artış hızında 1981'e göre belirgin bir yavaşlama görünüyor. 1982'de toplam mevduat yüzde 58.9 artarak yıl sonunda 2 trilyon 614.8 milyara ulaştı. Mevduat artış hızı 1981'de yüzde 102.6 idi. Mevduat rakamlarının incelenmesi, bankaların 1982 yıh sonunda da toplam mevduatlannı yapay yollarla en azından 300 milyar lira dolaylarında şişkin gösterdikleri izlenimini veriyor. Örneğin 1982 yıh sonlarına dek 450 milyar lira dolaylarında seyreden ticari mevduat, yıl sonunda birden 660 milyar liraya fırlamış, ancak bir sonraki ay yine 470480 milyar lira düzeyine inmiş bulunuyor. Resmi ve bankalararası mevduatta da yıl sonunda aşırı bir artış görülmesine karşıhk 1983 yıh başlarında bu iki tür mevduat düşmüş bulunuyor. 3Bankalardaki mevduat türlerinin artış hızlarında farkhlıklar oldu. 1981'de en hızlı artışı göstermiş olan tasarruf mevduatı, 1982'de yerini bankalararası mevduata bıraktı. Bankalararası mevduat geçen yıl yüzde 97'lik artışla birinci sırada yer alırken, tasarruf mevduatı yüzde 66.5'luk artışla ikinci sıraya indi. Bankalarda tasarruf mevduatının toplam mevduat içindeki payı ise yiizde 55.1Men vü?de 57.9'a çıktı. 4Merkez Bankası'nın bankacılık kesimine açtığı krediler, 1982'de daha da artarak 289.9 milyar liraya yükseldi. Bankalar geçen yıl Merkez Bankası kredilerinden yüzde 31.8'lik pay almış oldular. 5Bankalar 1982 yılında da sermaye artırmayı sürdürdüler ve böylece banka öz kaynaklarının toplam banka kaynaklan içindeki payı yüzde 4.5'tan, yüzde 6.3'e çıktı. 6Banka kredilerinin artış hızında geçen yıl belirgin bir yavaşlama gözlendi. 1981'de yüzde 73 artan banka kredilerinde geçen yılki artış, yüzde 35 düzeyinde kaldı. Banka kredileri 1982 sonu itibarıyla 2 trilyon 5 milyar lira değerine ulaştı. 7Tüm bankacılık sistemi geçen yıl zarar eden bankaların zararları düşüldükten sonra 71 milvar 214 milyon lira kâr etti Rankacılık sisteminin bir önceki yılki toplam kârı 48 milyar 787 milyon liraydı. Banka kârları mutlak olarak artmış olmakla beraber, kârların banka öz sermayelerine oranı geçen yıl yüzde 35.9'dan yüzde 25.9'a düşmüş bulunuyor. 81982 yılında üç yabancı bankanın (Bank Mellat, Bank of Credit and Commerce International ve Türk Bankası Limited) şube açarak faaliyete geçmesiyle ülkemizdeki yabancı banka sayısı 9'a, toplam banka sayısı da 49'a yükseldi. Bu arada ülkemizdeki mevcut bankalar geçen yıl 110 yeni şube açtılar. Türkiye'deki toplam banka şube sayısı 6375'e yükseldi. Banka şube sayısında geçen yıl gerçekleşen yüzde 1.7 oranında artış, son 10 yıl içinde saptanan en düşük oranlı artış olarak dikkati çekiyor. değerlendirdi Türkiye'de ilk kez bir fabrika ABD'den mal kredisi alıyor ABD'den 30 bin ton yağı kredi biçiminde alacak olan Karataş Yağ Fabrikası'nın Genel Müdiirü Giindüz Yaltır, "Yüksek faiz politikası sürdürülürse Türk Sanayii batar" dedi. MEHMET YAPICI ADANA Finansman sıkıntısı yüzünden geçüğimiz günlerde üretimi duran Adana'daki Karataş Yağ Fabrikası'nın Genel Müdürü Gündüz Yaltır, "Yüksek faiz politikası sürdürülürse Türk sanayii b a t a r " dedi. Yaltır finansman darboğazının aşılarak fabrikanın yeniden üretime geçirilmesi amacıyla ABD'den mal kredisi biçiminde 30 bin ton yağ almaya çalıştıklarını söyledi. Yıllık üretim kapasitesi 60 bin tona ulaşan Karataş Yağ Fabrikası'nın sorunları konusunda fabrikanın sahibi ve Genel Müdürü Gündüz Yaltır'la konuştuk. Yaltır kendisine yönelttiğimiz soruları şöyle yanıtladı: SORU 24 Ocak kararlarının ana ilkesi olan yüksek faiz uygulamast ile kur garantisinin kaldırılmasından sonra özellikle büyük sanayi alanında başlayan krizden en az etkilenen yağ sanayii olmasına rağmen Karataş neden iiretimini durduracak ölçüde bir finansman sıkıntısı içine düştü? YALTIR Daha önce de Hatay'da, Gaziantep'te ve Elazığ'da küçuk de olsa yağ fabrikaları kapandı. Bu, söz konusu krizden, yağ sanayiinin de etkilendiğini gösteriyor. Bütün neden, kredi faiz hadlerinin yüzde 7080'lere varan ölçülere ulaşmış olmasıdır. Yüksek faizler, özellikle yatınma gitmiş olan sanayi kuruluşlarında para problemine, para problemi de hammadde problemine yol açtı ve sıkıntı böylece daha da arttı. Halen uygulanmakta olan yüksek faiz politikası sürdürülürse Türk sanayii batar. Sayın Maliye Bakanı sanayımizin yüzde 90'ınm iyi durumda olmadığını kendisi de açıklamıştır. Müesseseleri bu hale getiren faizlerdir. Bize gelince: Bizim fabrikamız modern bir yağ fabrikasıdır. Yılda 60 bin ton yağ kapasitesine sahip bulunmaktadır. Şu anda son aşamaya gelmiş olan finansman sıkıntısı, biriki yıl kadar önce başgösterdi. Işçi sayısını 600'den 350'ye düşürmek zorunda kaldık. Borçlarımız bir hayli arttı. Ödemede sıkıntıya düşünce bazı bankalar, özellikle küçük alacaklılar zorlanmaya başladılar. SORU Devlet desteği istediğiniz ifade ediliyor. Bu doğru mu? YALTIR Biz devletten istemiyoruz. Biz, kendi girişimlcrimizle dış kredi bulduk, bunu getirmeye çalışıyoruz. Krediyi, ABD'den alacağız. Bu kredi, ABD'nin müttefik ülkelere vermekte olduğu C.C.C. adı verilen mal kredisidir. Meksika, Yugoslavya, Mısır ve Kore de aynı krediyi almıştır. Bu kredi Türkiye'ye ilk kez bizim kanalımızla girmiş olacak. Biz, 30 bin ton ham yağ getireceğiz ve burada işleyerek satıp paraya çevireceğiz. Faizi çok düşük. Öteki yağ fabrikaları da bu krediden yararlanabilirler. Hatta tekstil sanayii de aynı tür kredi getirebilir. ABD'den sağladığımız bu krediyi yurda getirmek için çok uğraştık. Bir kaç ay önce getirebilseydik, fabrikamız üretimini durdurmayacaktı ve ayrıca fiyattan dolayı 1 milyar lira kârımız olacaktı. Bu kredinin getirilmesine ilişkin mevzuat tıkanıklığı giderilmiştir. Şimdi, krediye kefil olacak büyük bankanın tesbitine çalışıyoruz. ıda alanında her 10 kuruluştan isi bozuk mal üretiyor NKARA (THA) Ülkede gıda sektöründe etkinlik :eren her 10 kuruluştan ikin bozuk gıda maddesi üretsaptamrken, tüketicisini koamayan tek ülkenin de Tür: olduğu belirtildi. ağlık ve Sosyal Yardım Bahğı'nın verilerinden derlenen amlara göre, 1982 yıh itibae 109 bin gıda maddesi sağyönünde denetlendi. Bu denetimlerde her 10 kuruluştan 2'sinin bozuk gıda maddesi ürettiği belirlendi. Türkiye'de, gıda maddesi üretimi konusunda 16 binin Ustünde firma etkinlik gösteriyor. Buna karşıhk gıda kontrolu yapan 84 kuruluşta 60 dolaymda uzman çahşıyor. Sağlık Bakanhğı'nın belirlemelerine göre, ülkemizde 7 Hıfzıssıhha Enstitüsü ve 52 Halk Sağhğı laboratuvarında 2 bin dolayında personel görev yapıyor. arin: Tekstil ihracatının hızı hn ikinci yarısında düşebilir STANBUL (THA) Türktşveren Sendikaları Konfedeyonu TtSK Başkanı Halit Natekstil ihracatında ilk 5 ayda :lenen gelişmenin ikinci yanaynı hızı koruyamayacağmı ledi. lalit Narin ilk beş ayda tekürünleri ihracatında gözlenen iannın tamamen tekstil sanailerinin çabalanndan kaynakıdığını öne sürerek "zira uylanmakta olan sıkı para poliası ihracatçıyı döviz getirmekı uzaklaştırmaktadır" dedi. thracatta 1980 ve 1981'de kaydilen gelişmenin tutucu kesimtarafından yanlış değerlendimesi sonucu 82 yılından itiban verilen teşviklerin geri alınğmı vurgulayan Narin, iç sonlar ve Ortak Pazar'ın kısıtla Bankalardaki mevduatta gelişmeler (Milyon TL.) Yıllar 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 Top. Mev. Bank. Mev. Res. Mev. Tic. Mev. Tas. Mev Tutar Ar.Or. TutarAr.Or. Tiıtar Ar.Or. Tittar Ar.Or. TutarAr.Or. 19 1.817 60 38.063 19 3.933 7.270 20 20 25.043 47 3.099 70 51.575 35 5.785 9.462 30 33.229 33 12.978 37 7.913 37 7.879 154 70.873 37 27 42.103 84.464 19 33 4.238 (46) 10.498 16.212 25 27 53.523 11 3.525 (17) 102.593 21 22.836 41 11.628 21 64.604 47 16.375 365 148.749 45 42 17.134 32.374 28 82.866 89 193.785 30 17 30.940 45.357 40 20.080 18 97.409 30.276 243.537 26 30 (2) 63.936 41 26.080 26 123.245 36 39.531 31 322.916 33 35.348 87.280 36 30 160.757 79 50.925 44 45.9)6 16 490.017 52 155.976 47 237.200 63 286.963 84 84.125 65 56.859 24 813.758 66 385.812 87 111.758 97 1.648.099 103 157.391 469.798 64 136 909.152 220.334 40 220.436 97 2.614.801 59 40 660.088 67 1.513.943 NOT: 19791982 >ıllarında diger mcvdual. lasarruf mevdualı içinde Roslcrilmişlir Ka>nak: Turki>e Bankalar Birliği Ya>mları. maları nedeniyle 1983 yılının ikinci yarısında tekstil ürünleri ihracatının aynı hızını koruyamayacağmı ifade etti. • holding ilk yedi ayda 371 tıilyon dolarlık dışsatım yaptı ENKA Holding birinci sırada İSTANBUL (THA) 1983 yer alıyor. lında toplam 870 milyon dolar8 holdingin dışsatım durumlac dışsatım planlayan ENKA, rı şöyle (milyon dolar): oç, Tekfen, Eczacıbaşı, Trans1983 rk, Net, Alarko ve Işıklar Holocakng yıhn ilk yedi.aymdatoplam,.,/, v l , 9 R ,,,4982 19*3 r 0 jnilyon 125 bin dojarlık d ı ^ r.. fy ... : JŞşatım, hedefi terrimuz tnn yaptılar»h ,M»'J..W uv~», ENKA" "236.0 450,0 165.0 135.0 200.0 120.0 Holdingler böylece, 870 mil Koç 22.0 45.0 42.0 3n dolarlık yıl sonu dışsatım Tekfen 15.0 îdeflerinin yüzde 42.6'sını ger Eczacıbaşı 20.0 30.0 9.3 Transtürk 66.5 100.0 îkleştirmiş oldular. 16.1 25.0 8.5 Bu kuruluşlar arasında yıhn Net 6.0 10.0 6.0 lc yedi aymda ulaştığı 165 mil Alarko 6.7 10.0 4.9 Işıklar )n dolarlık dışsatım miktarı ile Enerji Bakanı Zeytinburnu'ndaki nakliyeciler şikâyetçi alacak konusunu Belediye hizmet vermeden para görüşmek üzere KADtR CAN mıza rağmen henüz gecici ruhsat toprak, pislik içindeki sitemizalamadık." den toplanan otopark ücretleriLibya'ya gidiyor Nakliyeciler Kooperatifi ve BELEDİYE GELİYOR nin hiç değilse bir bölümünü butZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Enerji ve Tabii KaynakIar Bakanı Fahir llkel Başbakan Bülend Ulusu'nun talimatıyla, müt{ ^hitlik alacaklan konusunu gc üşmek üzere Libya'ya gidecek. Sözkonusu ikili görüşmelerde Türkiye'nin alacaklarına karşıhk petrol alımını arttırabileceği bildiriliyor. Türk müteahhitlerinin, Libya'daki alacaklarının 800 milyon dolar düzevine varması. bu arada Libya'nın istihkak tahsilatında yeni harç ve resimler getirmesi üzerine müteahhitlik kuruluşları, Başbakan Bülend Ulusu'ya başvurarak konuya, devlet düzeyinde el konulmasını istediler. Derneği'ne göre, tstanbul Belediyesi,Nakliyeciler Sitesi'ne giren araçlardan otopark ücreti alarak haksız kazanç sağlıyor. Belediyenin siteye giren araçlardan aldığı otopark ücretleriyle bir günde kazandığı toplam tutar 400 bin lirayı buluyor. 1 aralık 1982 günü, lstanbul Belediyesi, sitenin girişine bir kulübe dikmiş. Ve otopark ücreti almaya başlamış. Tutaş, şöyle yakınıyor: "Belediye otopark parası loplamaya başladı, ama siteye hiçbir jjıizmet getirmcdi. Çöpler alınftiadr, yıllar yapılmadı, elektriğimizi bile gecekondu statüsünden yararlanarak bağlattık, sulanmız akmıyor. Toz, raya harcamalarını belediye ilgililerinden istedik, olmaz dediler." Daha önce, Nakliyeciler Kooperatifi kendi mülkü olan siteye giren araçlardan 5O'şer lira alıyormuş, otopark parası olarak... Bu parayla gece sitenin güvenliğini sağlamak için bir gece bekçisi ekibi kurmuşlar. Çöpleri temizleyen bir ekip de çalışı topluyor yormuş. Tutaş, "Otopark ücretİerini, belediye toplamaya başlayınca, bu ekipleri dağıttık" diyor. "Şimdi hırsızlık olaylan da giderek artıyor. Geceleri bu sitede en az 400 milyon liralık mal kalıyor." Nakliyeciler, bütün bu nedenlerle:belediyeye>kırgm* Sitelerine giren araçlardan • toplanan otopark paralarının hiç değilse bir bölümünün siteye harcanmasında ısrarlılar. 3. Dünya ülkelerinin sonınlart '"* tartışılacak ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ile KuzeyGüney Masası'nın tstanbul'da düzenleyeceği uluslararası toplantıya çeşitli ülkelerden ve uluslararası kuruluşlardan 40 dolayında devlet adamı, özel ve kamu kuruluşlannın yöneticileri üniversite öğretim üyeleri ve işadamlarının katılacağı toplantı tstanbul Hilton'da 29 ağustos1 eylill tarihleri arasında yapılacak • Azgelişmiş ülkelerin ve gelişmiş ülkelerin borç sorunıarı, raali ilişkileri ile insan gücü kaynaklarınm yetiştirilmesi, eğitilmesi ve planlaması gibi konulann ele alınacağı, BM ile bağlantıh projelerin genel olarak değerlendirileceği toplantıda konuşmacılar arasında UNCTAD Genel Sekreteri Bamami Corea, GATT Genel Direktörü Arthur Dunkell, UNtCEF Icra Direktörü James Grant gibi uluslaraası kuruluşlann yöneticileri yer alıyor. TO, en fazla gelir ve kurumlar lergisi ödeyenlere ödül veriyor Ekonomi Servisi tstanbul Tiaret Odası 1982'de en çok gelir ergisi ödeyen 126 gerçek kişiy: kurumlar vergisi ödeyen 261 yesini 25 ağustos'ta ödüllendiecek. Istanbul'da kurumlar vergisi •demede 1.56 milyar lirayla )tomarsan birinci sırada, 1.3 nilyar lirayla Shell ikinci sırada 'er alıyor. En çok gelir vergisi Jdeyenler sıralamasında Mehnet Avni Mardinli 173 milyonla birinci sırada, Ahmet ve Mehmet Onur kardeşler 165'er milyonla ikinci ve üçüncü sırada bulunuyor. tstanbul Ticaret Odası'ndan 4 gerçek 97 tüzel kişi 100 milyon lira üzerinde vergi ödeyerek altın, 17 gerçek ve 29 tüzel kişi 50100 milyon lira arasında vergi ödeyerek gümüş, 44 gerçek, 42 tüzel kişi 2550 milyon lira arasında vergi ödeyerek bronz madalya almaya hak kazandı. Suudi Arabistan'dan bir heyet geliyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Yeni kredi vermek üzere Suudi Arabistan'dan bir heyetin önümüzdeki günlerde Ankara'ya geleceği bildirildi. Maliye Bakanı Adnan Başer Kafaoğlu'nun Suudi Arabistan'a yaptığı geziden sonra, şimdi de Suudi Arabistan Maliye Bakanı'nın Ankara'ya geleceği öğrenildi. Kafaoğlu'nun yaptığı görüşmelerden sonra Suudi Arabistan'ın Türkiye'ye "destekleme kredisi yerine" daha yüksek miktarda kredi vermesi eğilimi belirdi. Nakliyeciler Kooperatifi ve Dernegi ilgilileri, 1978 yılında Zeytinburnu Çırpıcı mevkiindeki Tepebağ Nakliyeciler Sitesi'ne taşınan nakliye ambarlanna belediyenin hiçbir hizmet getirmediğini ileri sürüyorlar. Türkiye Nakliyeciler Derneği Başkanı Ramazan Tutaş, belediyenin günde 400 bin lira gelir elde ettiği sitenin yollarını yapmadığını, çöplerini almadığını, ayrıca sitede güvenliğin sağlanmadığını belirtiyor. Tutaş şunları anlatıyor: "Ebussuut Caddesi ve çevresindeki nakliye ambarlarının tstanbul trafiğini etkilemesi, turistik göriinüşü bozması nedeniyle buraya taşındık. Nakliye Ambarları Kooperatifi, bu siteyi kendi arsası Ustünde tamamen kendi imkânlarıyla kurdu. Belediyeden hiçbir maddi yardım görmedi. 1978'de site hizmete açıldı ama daha elektriği, suyu bağlanmamıştı." Sitenin 13 dükkânlık son bölümü 12 Eylül'den sonra mühürlenmiş. Tutaş, "tnşaatı tamamlanmadığı için, dükkânları ferdi mülkiyete geçiremiyoruz" diyor. "Bütün yazılı başvurulan Özel pişmanlık için son 5 gün ANKARA (a.a.) "Bazı kamu alacaklılannın özel uzlaşma yolu ile tahsili, hakkındaki kanununun özel pişmanlığa ilişkin bölümünden yararlanmak isteyenler, 24 ağustos tarihine kadar vergi dairelerine başvurabilecekler. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, 1978, 1979, 1980 ve 1981 takvim yılları için verdikleri vergi beyannamelerinde bildirdikleri vergiye tabi matrahlan, kanunda yazılı miktar ve oranlar dahilinde artırmak suretiyle özel pişmanlık hükümlerinden yararlanabilecekler. Yıllık gelir vergisi beyannamesi veren tüzel kişiler ile kurumlar vergisi beyannamesi veren tüzel kişiler, özel pişmanlık hükümlerinden yararlanmak suretiyle matrah artmmında bulunabilecekler. Matrah beyan edilmesi halinde, bu matrahlar en az 1978'de yüzde 25, 1979'da yüzde 20, 1980'de yüzde 15 ve 1981 yıh için de yüzde 10 oramnda artırılacak. Ancak söz konusu yıllar için yapılan artırım sonucu bulunan fark, 25 bin liradan az olmayacak 25 bin liradan az olan matrah artırımları 25 bin liraya tamamlanacak. Nakliyeciler Derneği Başkanı Tutaş, ZeUinburnu'ndaki siteye ait volların yapılmadığını, çoplerin toplanmadığını, ama siteye giren araçlardan Belediyenin otopark parası aldığını söylüyor. pE WALUTREET J U N I Friedmarfın Brezilya'daki öğrencisi ORA J Netto, "arafta" kaldı ama sonu başarılı olabilir Ekonomi Servisi Brezilya'nın Turgut özal'ı Antonio Delfim Netto için The Wall Street Journal şunu söylüyor: "Bir zamanlar Ulkenin kahramanı haline gelen Planlama Bakanı ve aynı zamanda ekonominin carı Delfim Netto'dan şimdi halk nefret ediyor. Belki de ülkenin en az popüler kişisi artık o . . . " Netto'nun yaşam çizgisi Brezilya ekonomisinin işin çıkış noktalarından geçmiş. 1960'ların sonu ile 70'Ierin başında son derece başarılı sonuçlar veren "büyüme için ilerlem e " pohtikasının çatısını çatan Netto... O büyüme politikası ki, 10 milyar doları bulan faiz maliyeti ile birlikte 90 milyar dolarlık dış borç kazandırmış Brezilya'ya... "BüyUyelim gelişelim" derken Netto'yu bir sonraki dönemde birden bire "kemer sıkma" politikalarının mimarı olarak görüyoruz. Bunun nedeni de daha önce kendisinin sağladığı dış borçların ağır yükü. Bir yandan da IMF sıkıştmyor. Dış borç kullanmaya alışmış Brezilya ekonomisi için biraz daha borç sağlamanın tek önemli koşulu var,o da kemer sıkmak... Brezilya yöntemi ile kemer Telra bir milyonuncu televizyonu üretiyor Ekonomi Servisi Profilo Holding'e bağlı Telra A.Ş. bugün 1 milyonuncu televizyonunu üretecek. Profilo Holding A.Ş.'ninMecidiyeköy tesislerinde bu nedenle düzenlediği törene, Ticaret Bakanı Kemal Cantürk, tstanbul Valisi Nevzat Ayaz'ın yanısıra Sanayi ve Ticaret Odası yöneticileri katılacak. DÖVİZ KURLARI Dövizin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 tsveç Kronu 1 Isviçre Frangı 100 ttalyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kanada Doları 1 Kuveyt Dinan 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S. Arabktan Riyali Döviz Ahş 233,65 206,69 12,66 88,90 4,44 24,64 29,56 79,46, 30,02 109,28 14,92 96,21 189,59 801,12 31,69 355,50 67,14 Döviz Satış 238,32 210,82 12,91 90,68 4,53 25,14 30,15 81,05 30,62 111,47 15,22 98,14 193,38 817,14 32,32 362,61 68,48 Efektif Ahş 233,65 196,35 12,66 88,90, 4,22 24,64 29,56 79,46 30,02 109,28 14,18 91,40 180,11 761,06 30,11 355,50 63,78 Efektif Satış 240,66 212,89 13,04 91,57 4,57 25,38 30,45 81,84 30,92 112,56 15,37 99,10 195,28 825,15 32,64 366,16 69,16 Kemer sıkma önlemleri nedeniyle Netto, toplumun hiçbir kesimine yaranamaz oldu. Herkes ondan nefret ediyor. Ne var ki; çok büyük bir yük olarak gözüken dış borçların, Brezilya için sanayileşmiş ülkelerden yapdmış önemli bir "kaynak transferi" anlamına f eldiği de elirtiliyor. sıkmanın ilk aracı ise, ücretleri endeksleme yöntemi ile belirlemek oluyor. Brezilyahları enflasyondan korumak için çahşanlara altı ayda bir hayat pahahlığını bir parça aşan ücret artışları sağlanıyor. Fakat ne çare! Uzmanların dediğine bakıhrsa söz konusu politikadan dolayı bu yıl enflasyon %150'yi aşmıştır. Brezilya yeniden %80'lik fiyat artışlarına dönebilmek için endeksleme metodundan artık vazgeçmiş bulunuyor. Ve hâlâ bir işi gücü olan Brezilyalılar satınalma güçlerinin gerilediğini görüyorlar. " H â l â çahşabileceği bir işi olan Brezilyalılar" tanımlamasını getirmek gerekiyor. Çünkü: Özellikle Brezilya'nın sanayileşmiş güney bölgelerinde artan maliyetlerin dondurduğu şirket kârları, sonuçta birçok insanın işini kaybetmesine yol açtı. Netto'nun bir başka kemer sıkma önlemi de sıkı ithalat kontrollan'na gitmek oldu. Bununla amaçlanan ise, ülkenin dış ticaret dengesinde "fazlalık" vermesini sağlamak... Ve böylece de dış bankalardan daha çok borç bulabilmek. "tşte ekonomimizin işlerliği vardır, üstlendiği yükleri ödeyebilme gücü de vardır" diyebilmek... Anlaşıldığı kadarıyla Netto'nun içine düştüğü zorluk, ülkesinde hiçbir çıkar grubuna yaranamaz duruma düşmüş olması. Geçen yıl <%70 oranında öngörülen enflasyon hedefîni hatırlayan her Brezilyah için Netto, "Bütün suçları üstüne yiiklemek için" en ideal adam. Işçiler de, çiftçiler de, işadamı girişimciler de kemer sıkma önlemlerinden şikâyetçi. Netto'nun Maliye Bakanı Galveas da durumu bildiklerini gizlemiyor ve diyor ki: "Kuşkusuz hiç kimse bize çiçek yollamaz. Kakat herkes anlıyor ki, fedakârlık toplumun her kesimine eşitçe dağıtılmaktadır." Bütün bu şikâyet dolu anlatımlann ötesinde, itiraf edilmesi gereken bazı olumlu gelişmeler de var. Dıştan ahnan borçların bir bölümünün çarçur olduğu kabul edilmekle birlikte, dış kaynakların büyük bölümünün dünya çapında önemli projeler için harcandığı biliniyor. Bu noktada işaret edilen en önemli olgu, yeryüzünde patlak veren "ekonomik durgunluk." Deniyor ki, durgunluk ortamında bu büyük projeler ister istemez "eksik kapasite" ile çalıştı ve sonunda da kendi kendini ödeyecek ölçüde kârlı olamadı. Brezilya için henüz tanımlanmamış olan bir başarıya ait boyutların giderek ortaya çıkacağı da vurgulanıyor. Yaklaşık on yıldır birçok azgelişmiş ülkenin sanayileşmiş ülkelerden " n e t kaynak transferi yapabilmenin kıyameti"ni kopardığı gözönüne alınırsa; Brezilya bu açıdan başarılı sayılabilir. Mr. Netto yeryüzünün borç vermeye en istekli finans kesimlerini iyi kullanmış bir lider olarak da düşünülebilir. Bir başka önemli nokta, dıştan ahnan borçların, yüksek oranlı enflasyon ortamında kendiliğinden daha ucuza mal olması. Hele hele Brezilya borçlarını yeniden düzene sokmayı kabul ettirebilirse... Sanayileşmiş ülkelerden transfer edilen kaynakların başlangıçta öngörülenden çok daha ucuza geleceği muhakkak. MARÜ HOTEL 4 7 5 0 0 •oonuM T.M.T OTEL yanmpansiyon 36BOO SEKETVR OTEL285OO ALAMVA ttUAPOtM 0*8120500 DATÇA ALTIN GÜMÜŞ FİYATLARI Cumhuriyet Reşat 24 Ayar 22 Ayar Bilezik Gümüş Ahş 27.400 26.000 3.680 3.350 83.00 Satış 27.500 27.000 3.690 3.460 85.00 AKTUR VİLLALARI 55000 10 Gun 9 Gece Her CumaKesın Harekel FıyatlartmiM ozel otobtıs •* ikramlar A Rehbenniz 4Servıs ve Vergiler dıhildir 1MI074I61S226 1612281 Kadıkoy: Abentur 337 6) 07 A r Barbarbs Bulvarı Be>iktaş Ist