Katalog

Cumhuriyet AKVİM 9 Temmuz 1983 Imsak: 3.36 Güneş: 5.33 öğle: 13.14 Sahıhı: Cumhuriyel Matbaaeılık vc Cia/etecılik Turk Anonım Şirkclı adına Nadir Nadi, • O n e l Yayın Mudurır llasan (emal, Mucsscsc Muduru. Kmine ll>aklıj>ii. Ya/ı l>lcri Muduru: Okay (.onensin. • Ya/ı l>lerı Mudur Yardımas\. Ahmet Korulsan, Habor Merkc/ı Muduru: Yalvın Ba>er. Sayla Oıı/cnı Yonclmcnı: Ali Acar. Temsilciler: ANKARA: Yalçııt Dofcan, 1ZM1R: llikmel Çetinkaya, ADANA: Mehmel Mercan, • ServisŞefleri: Isıanbul Haberlerı Selahatiin Cııler, D15 Haberler: Krgun Balcı, Ekonomı. Osman Ulagay, Yurl Haberlerı: Barbaros (iençak, Kullur: Aydın Kmtç, Magazin: Yalçın Ptkşen, Spor Danışmam: Abdulkadir Yucctman, Duzeltme: Konur'Krlop, Araştırma: Şahin Alpay. Burolar: • Ankara: Konur Sokak No. 24/4 Yenı^ehır, Tel. 175825I75RM>, ldare: 183335, • l/mır:Jlalıt /.ıya Bulvarı No: 65'1. l"el 254709131230 • Adana: Aıaturk Caddesı, T.H.K Işhanı Kaı 2/13. Tel 1455OI97.ÎI • Rasan ve Yayan: Cumhuriyel Maıbaacılık ve Ga/etecılık T A Ş Turk Ocağı Cad 39/41, Cağaloglu, Isı PK: 246lsı Telr5209703 Telex 22246 Basıldıgı Yer: YENI ASIR Ga«le ve Matbaacıhk Ltd. Ş. MecıdıyekoyIst. Ikindi: 17.13 Akşam: 20.45 Yatsı: 22.33 Gıda maddelerini plastik kaplar içinde bekletmeyin NİLGÜN UYSAL Okuyucunun en sevmediği soğuk bulduğu şeylerden biri, rakkam görmekse ötekisi de anlamadığı günlük yaşamında pek rastlamadığı formüllerden, kimyasal bileşim adlarından sözedilmesidir. "Plastikler ve yaratabileceği sağlık sorunlan" üstüne birkaç gündür sürdürmeye çahştığım yazılan oluştururken; bilimsel araştırma dilini, günlük yaşam diline ne kadar uydurmaya gayret ettimse de... Birtakım garip kimyasal bileşim adlarıyla okurları bıktırdım. Yok PVC... Yok Polivinilklorür... Yok polistren... ya da striven monomeri... O sizı bıktıran, büyük bir olasılıkla yabancıladığınız ve benim de "tehlikeli olabiliyorlar" diye anlatmaya çahştığım kimyasal maddelerin olası zararlarını bir bir sıraladıöım zaman umarım "bıktırdı" deseniz bile hak vereceksiniz... "Karaciğer tUmörleri Kemiklerde erime, etierde kanncalanma Kanama ve soğuğa karşı aşırı duyarlılık Bağ dokusunda sertleşmeler Trombosit eksikliği (bir tttr kan hastalığı) Dalak biiyümesi" Bütün bunların hepsi Vinil Klorür hastalığı olarak biliniyor. PVC eşyada bulunan az mıktardaki VC'nin yiyecek ve içeceklere geçip geçmediğini saptamak amacıyla çeşitli deneyler vapılmıs. örneğin, farelere VC'li yem yedirilince soncun ne olacağı merak edilmiş. önce 90 gün süre ile bu işlem yapılmış. Sonuçta, farelerde pek bir değişiklik görülmemiş. Fakat böyle bir sonucun yeterli olmadığı düşünülmüş olacak ki, daha uzun süreli denemelere girişilmiş... Ve iki yıllık deneme sürecinin daha ilk yılında gözlem altında tutulan hayvanlarda tümörlerin oluştuğu izleniyor. Bütün bunlar neyi anlatır? Plastikler eğer dikkatli üretilmemişlerse onlann zararı da bugünden yarına değil... Zaman içinde birike birike kötü plastik ve ambalajların gıda maddelerinde sıkça kullanılması halinde ortaya çıkacaktır. Yoğurt kaplarında kullanılan polistren malzemenin yapısmdaki stiren (S) monomeri de PVC'deki vinil klorür gibi "kanser yapıcı" kötü etkilere sahip. TÜBİTAK Raporunda polistren ile ambalajlanmış gıdalara bu malzemeden kuvvetli "koku" ve "tad" geçebildiği de belirtiliyor. Görüştüğüm uzmanlara, her sabah oturduğum apartmanın kapısmda sütçünün plastik beyaz bidonu ile karşılaştığımı, bu konuda ne düşündüklerini sordum... Ve şu yanıtı aldım: Anladığımız kadanyla bu yumuşak plastiktir. Kesinlikle böyle kaplann içine süt koymamak gerekir. Hatta içilecek su bile.. Ancak kullanılacak su, piyasada satılan plastik kap ya da bidonlara konabilir. Çünkü, bu tür plastiklerin strelize edilerek üretilmemiş olabilirler. Steril değillerse, en azından yosun ya da tortu yaparlar ve mikropların kolay üremesine yol acabilirler." TÜBtTAK raporunda şöyle deniliyor. " 1 . Plastik ambalaj malzemesinin gıdalarda kullanılması için gıda ambalaj maddeleriyle ilgili tüzüklerde belirtilmiş olmalıdır. 2. Kullanılan katkı maddesinin gıda ambalaj maddeleriyle ilgili tüzüklerde belirtilen cins ve miktarlarda olması zorunludur. 3. Uygun işleme teknolojisi yanında boya maddeleri, solvent geçişi gibi sorun yaratacak etkenlerin geçme oranları da saptanmalıdır. Yurdumuzda da bu konuda araştırma ve analiz sonuclarına dayanarak ilgili yönetmeliklerin öncelikle çıkarılması gerekmektedir." Diyeceksiniz ki, bütün bunlar yapılmcaya kadar biz tüketiciler ne yapacağız? Belki akla gelebilecek ilk yol gerekli makamlara bolca mektup yazmaktır. "Klor" içerek ölen çocukların sayısı üçe yükseldi 4 yaşındaki Hakan Depmeoğlu komşulannın buz dolabmda şişede duran kloru gazoz sanarak içti. kucağında kıvranan çocuğunu, Sefaköy'de "tifo" tehlikesine en yakın hastaneye yetiştirmek karşı dağıtılan klordan ölen ço için taksi tuttu. Fakat Incirli cukların sayısı üçe yükseldi. kavşağına geldiklerinde küçük Havva Tannkulu (7), Şule Zen Hakan'ın dişleri birbirine kenetgin (8) adh çocuklardan sonra, lendi, bir daha da açılmadı. önceki akşam da Sefaköy, TevŞimdi iki günde bir deri bir kefikbey mahallesi, Yıldınm so miğe dönüşen anne Fahriye Depkaktaki 3 numarah evde oturan meoğlu'nun ağzını bıçak açmıailenin en küçük oğlu Hakan yor. Oğlu Hakan'ın resmine baDepmeoğlu (4), üst kattaki kom kıp bakıp sessizce ağlıyor. şulannın buzbolabından gazoz sanarak içtiği klordan öldü. ölen çocuğun ablası Yurdagül V Depmeoğlu "kaç kardeşsiniz?" sorusuna, ağlayarak "altıydık, beş kaldık" yanıtını veriyor. Yaklaşık bir ay önce Sefaköy'ün Kartaltepe ve Teyfikbey mahallelerinde ortaya çıkan "tifo" tehlikesi söylentileriyle birlikte bölgede hastalanan 100'ü İSTANBUL (THA) tstanaşkın yurttaş hastanelere başvur bul Sağlık Müdürlüğü yetkililemuşlar, bunlardan 33'ünde tifo ri, belediyelerce dağıtılan klorlasaptanmıştı. Bunun üzerine, baş nn çocuklardan uzak tutulması ta ll Sağlık Müdürlüğü olmak gerektiğini belirttiler. üzere ilgili kuruluşlar bölgede Çay bardağının yarısı kadar seyyar dispanser kurmak, tan klor içen bir yetişkinin bile kurkerlerle su taşımak, sokak çeş tarılamayacağını bildiren yetkimelerinin kullanılmaması için liler, "Klor ferdi dezenfekte herbirinin başına bekçi görevlen amacı ile dağıtılmaktadır, kulladirmek, içme ve kullanma sula nılış biçimi de verilen broşürlernnın dezenfeksiyonu için bölge de halka anlatılıyor. Biz, yenihalkına klor dağıtmak gibi çeşitli den tekrarlıyomz, nasıl ki çocuğun uzanabileceği yere dolu bir HOPLAYA ZIPLAYA "tyi yttzttctt" olsunlaf diye yüzmeokulunayollanan küçükler hoplaya zıpla önlemler almışlardı. önlemler sonucunda "tifo" tabanca bırakılmazsa, klor d ~ ya, neşe içinde çalışıyor. Galatasaray Adası'ndald görünüm de bu. Sonra kış geliyor, çocuklar 78 aylığına suyu ancak musluklarda o da akıyorsa görüyor ve "iyi yüzücü" olma amacıyla çahşmalanna tehlikesi geçici de olsa kontrol gözden uzak, çocuğun bulamadevam etmek için öbür yazı beküyorlar. (Fotoğraf: Asena ÖZKAN) altına alınmış, ancak çoğunluk yacağı bir yere konulmalıdır." la okuma yazma bilmeyen ka şeklinde konuştular. dınlara ve çocuklara gelişigüzel "Bir litre suya damlatılan 3dağıtılan klordan, biri ilkokul damla klor suyu mikroplardan üçüncü sınıfa geçmiş, diğeri önü arıtmak için yeterlidir" diyen müzdeki ders yılı ilkokula baş yetkililer, klorun 15 günden fazlayacak olan iki kız çocuğu ya la bekletilmemesi ve ışık almaşamlarını yitirmişlerdi. yan bir yerde saklanması gerekBunun üzerine, çoğu kadm tiğini vurguladılar. alınıyor. zunun da Izmir'e yapıldığını ve evindeki klor şişelerini dökmüştSMET BERKAN Beden Terbiyesi Bölge Mübu üstünlüğün İzmirlilerin eline ler ancak tifo tehlikesinin tümYaz aylan geldiğinde birçok dürlüğü, İstanbul'da yüzme geçtiğini anlatan Renklikurt, tstanbullu aileyi bir telaş sarar. okulla ı için en düşük ücretle öğ 23 aylık yüzme okullarıyla re den ortadan kalkmaması ve terkoz sularının akmaması nedeÖzellikle de 710 yaşlannda ço renci kaydeden kuruluş, Altunikortmen veya şampiyon yüzücü niyle yeniden dağıtılan klordan cukları olanlar, çocuklarını bir zade'deki kapalı yüzme havuçıkarmanın olanaksız olduğunu almak zorunda kalmışlardı. yüzme okuluna kaydetürebilmek zundan yararlanabilmek için bir belirtti. Turgay Renklikurt şunSon olarak, önceki akşam soiçin çırpınır dururlar. Bu ailele kereliğine sadece 110 lira vermek ları söyledi: "Yüzme okulları kakta arkadaşlarıyla birlikte İSTANBUL (THA) Türkre İstanbul'da 5 kuruluş hizmet yeterli. Ancak, bu Istanbul'un olayının iki yönü vardır. Birin oyun oynayan Hakan Depmeoğ iye'de "telgrafı öldürecek sisverir. tek olimpik kapalı havuzunda cisi sosyal, ikincisi sportif. Olatem" olarak nitelendirilen AceÇocuklarının rekortmen ol öğrenci kontenjanı sadece 80 ki ya salt sosyal açıdan yaklaşırsak, lu, terleyip susayınca herzaman le Posta Servisi, tstanbul'da 13 girip çıktığı üst katlanndaki masa da "iyi bir yüzücü" olma şi. Doğal olarak başvuru çok olyüzme okulları harika bir şeydir komşulannın dairesine gidip, merkezde hizmete girdi. sını isteyen birçok aile, maddî muş ve okula bunlardan sadece ve tüm ailelerin çocuklarını yüz buzdolabında içecek aradı. Evin Acele Posta Servisi konusunolanakları elverdiği ölçüde, bu 5 80'i alınabilmiş. Yetkililer, Burme okuluna göndermesinde ya sahibi olan Sündüz Şen adh ka da THA muhabirine bilgi veren kuruluşun kapılarını çalarlar. han Felek Yüzme Havuzu'nun rar vardır. Çünkü, çocuk bura dmın tifoya yakalanan iki çocu yetkililer İstanbul'da Bakırköy, Ama bu 5 yüzme okulunun kon daha bu yıl hizmete sokulduğuda belli bir sosyalleşme sürecine ğu ile birlikte hastanede olması, Sirkeci, Büyükpostane, Aksatenjanları kısıth olduğu için, ço nu hatırlattılar ve yüzme okulu girer, oyun ile karışık da olsa bir evdeki 12 yaşındaki kız çocuğu ray, Fatih, Beyoğlu, Karaköy, cuklarının yüzme yapmasını is için yeterli hazırlık yapamadıkeğitim görür. Ama sportif cep nun da klor şişesini kaldırmayı Şişli, Taksim, Levent, Kadıdöy, teyen birçok aile bu amacına larını, kapasitenin ileride artırıheden baktığımızda, yüzme akıl edememesi yüzünden, klor Üsküdar, Beşiktaş ve Yeşilköy ulaşamaz. lacağını söylediler. okullarından bir şey beklemek bir gazoz şişesi içinde dolapta Havaalanında ki merkezlerlstanbullulara yüzme okulu Son yıllarda giderek yaygınla saçma olur. İleride çok üstttn duruyordu. Küçük Hakan, do arasında 4 posta arabasının sühizmeti veren 5 kuruluş, Beden şan yüzme okullarının sportif ve sporcu olabilecek bir çocuk bile rekli ring seferi yapacağTnı Terbiyesi Bölge Müdürlüğü, sosyal açıdan yararh olup olma araya kış aylannın girmesiyle ka laptan önce bir şeftali aldı, ar söylediler. dından kloru gazoz sanarak bir Türkiye Spor Yazarlan Derneği, dığı konusunda Spor Uzmanı palı havuz bulunmadığı için dikişte içmesiyle, bağırarak yere Acele Posta Servisi ile göndeGalatasaray, lstanbul Yüzme lh Turgay Renklikurt ile görüştük. spordan uzaklaşır... Yüzme düşmesi bir oldu. Yağlıboyacılık rilecek mektup veya posta paket tisas Kulübü, ve Pendik'deki Bir zamanlar Türkiye'nin tek okullarının pahalı olmasına ge yapan baba Ibrahim DepmeoğPen Otel. kapalı havuzunun Adana'da ol linee... Elbette ki pahalı olacak lu, küçük oğlunu kucakladığı gi lerinin ağırlıklanna göre fiyatlan şöyle: İYİK duğunu ve hemen hemen tüm tır. Yüzme, tüm öteki sporlar "100 gram 300 lira, 250 gram Bu 5 kuruluşun en köklülerin Türkiye rekortmenlerinin o dö içinde en büyük alt yapıyı iste bi en yakın özel dispansere göden biri olan İstanbul Yüzme İh nemde Adana'dan çıktığını, da yen spordur. Eğitimcisi pahalı türdü. Dispanserden ellerinden 400 lira, 500 gram 500 lira, bir bir şey gelmeyeceği belirtilerek kilogram 750 lira, iki kilogram tisas Kulübü, bu yıl toplam 200 ha sonra bir kapalı yüzme havu dır, havuzu pahalıdır. çocuğu en vakın hastaneye yetiş 1000 lira." kişi almış. 15 haziranda başlayan dersler, okulların açıhşından 1 hafta önceye dek sürecek. Bebek, Etiler, Levent, Taksim, Mecidiyeköy yörelerinden geçen servis, sabah 09.0012.00 ve öğleden sonra 14.0017.00 arasında iki grup olarak derslere katılacak öğrencileri topluyor. İYİK, hsr öğrenciden servis dadmlık çağa aktaracak bir aracı hil tüm sezon için 50 bin lira MUAMMEB TUNCER durumundadır. alıyor. PEN OTEL Makedonya Kralı Iskender'in KABARTMALAR VE Yüzme okulu konusunda ye portresi önündeyim. Ünlü Ber LAHİTLER ni hizmet vermeye başlayan ku gamah heykeltraş Ly&ippos'un Bizans sanatında Meryem ruluşlardan biri Pen Otel. Pen Büyük Iskender portresinden Ana kabartmalan ve lahitler dikdik'deki bu otele bu yıl toplam esinlenerek yapılmış bir baş. kati çekiyor. Ruhun ölümsüzlü55 kişi alınmış. tlgililer birçok ki Pergamon Heykeltraşlık Oku ğünü simgeleyen tavus kuşlu şiyi geri çevirmek zorunda kal lu'nun özelliği olan duygulu ve kompozisyonlara büyük ölçüde dıklarını söylediler. Yüzme Oku yumuşak anlatım (patetik biçem) yer verildiği de gözleniyor. Bu, lu öğrencileri, sabah 08.00'den bu Iskender başına da belirgin Bizans sanatını Sasani ve lslam başlayarak KadıköyBağdat bir biçimde yansımış. t . ö . 2. etkileriyle kaynaştıran bir yaraCaddesiPendik arasında muhte yüzyılm ilk yarısına ait olan bu ü biçimidir. lif merkezlerden servisle ahnı yapıt Bergama Roma işbirliğibızansta belirli dönemlerde yorlar. Pen Otel'de bir kişi için nin ilginç kamtlarından biri. resim sanatına getirilen sınırla40, 2 kuruluş için 5), 3 kardeş Bergamalıların her alanda malara karşın, ilkçağ sanatının için 60 bin lira kurs ücreti alını güçlenmelerinin, ilerlemelerinin gelenekleri ve estetik değerleri yor. bir nedeni de hiç kuşkusuz, Ro unutulmamıştır. Sergide Bizans GALATASARAY mahlarla giriştikleri işbirliği ve resim sanaündan örnekler var: lstanbullulara bu konuda en onlardan gördükleri destek ol Anıtsal resim (mozaik fresko), uzun zamandan beri hizmet ve muştur. Bu dönemin yapıtların kitap resmi (minyatür), levha ren kuruluşlann başında Galata da Roma etkisini açık seçik resmi (Ikona). O dönemde Bisaray Kulübü geliyor. Daha ön görüyoruz. zans freskolan Anadolu dışında celeri sadece Kalamış'daki Sos HELENİSTİK CAĞ da önem kazanır. Bulgaristan, yal Tesisler'de yüzme okulu açan Romanya ekolleri gibi ekolleı l.ö. 133'te son Bergama Kralı o l u ş u r . Galatasaray Kulübü, son 2 yıldır Kuruçeşme Adası'nı da kul ölünce vasiyetine uyularak Ayrıca, Bizans'ta gelişen kü krallık Romalılara bırakılır. lanıyor. 20 haziranda her iki Böylece Romalılar. Batı Anado çük sanatlardan ilginç örnekleı merkezde de faaliyete başlayan lu^yu banş yoluyla Roma eya sergileniyor. Fildişi, altın, güyüzme okulu, 26 ağustosta kapaleti haline getirirler. Ancak bu müş, bronz ve keramik yapıtlar nıyor. Servis ve öğle yemeği dadönemde de sanatta Hellenistik Bizans küçük sanatlannın zengin hil her öğrenciden 75 bin lira alıçağ sürmektedir. Sergide bu ca özelliklerini seriyor gözlerimizin nıyor. Kulüpten ahnan bilgiye ğın yapıtlanndan tipik örnekler önüne. Işte 6. yüzyıldan kalma göre Kalamış'daki okula 210 kişi görüyoruz. Anadolu, zengin benzersiz bir fildişi yapıt: kayıt yaptırdı. Oysa, buraya 270 kültür kalıtıyla Roma'nın kültür Phyksis adı verilen mücevher kişinin ahnması gerekiyordu. ve sanatına ayak uydurmakta kutusu.. Hristiyan ikonografyaKuruçeşme Adası'nın 200 kişilik güçlük çekmedi. Bu dönemde, sında Üç Müneccimlerin Tapınkontenjanı doldu. Aphrodisias, Perge ve Efesos gi ması ya da Üç Kahin Kralın taTSYD bi merkezlerde büyük heykelt pmması olarak bilinen sahne, Yaz aylan için yüznje okulu raşlık okulları kuruldu. Anado kutunun üstüne, büyük bir usta APHRODİTE BAŞI Yumuşak bakışlı tanrıçamn omuza d< açmaya başlayan kuruluşlardan lu'nun çok eski çağlarından ge lıkla kabartma olarak işlenmiş. len dalgalı saçının tepesinde fiyonk biçiminde saç düğümü var. O biri de Türkiye Spor Yazarlan len Ana Tanrıça kültü de böl Bizans keramiği, geçmiş çağlar hizasından kesik büst kesimi olasıhkla bir heykele oturtuluyo Derneği. Derneğin Maçka'daki havuzunda 70 öğrenci, 3 diplo gesel özellikleriyle sürdü. Bunu dan etkilenmiş olmakla birlikte, kullanıhyor. Bazı kaynaklardan kalarca düşündüm: Vitrinde malı antrenör gözetiminde sa Artemis betimlemelerinde açık Bizans'a özgü bir anlatımı ve yo öğreniyoruz ki, Kantakuzenos' zengin bir kilisenin gümüş h rumu da ortaya koyuyor. İstan un kızı Helena ile toannes Pala nesinden arta kalanlar sergi seçik görebiliyoruz. bahları 09.0012.00, öğleden •Byzantion adı verilen Doğu bul'da, Hipodrom kazıları sıra iogolos'un düğününde sofralar mişti. 6. yüzyıla ait olan bu sonraları 14.0017.00 arasında iki grup olarak eğitim görüyor Roma lmparatorluğu dönemin sında Zeuxipos hamamlannda da keramik kaplar yer alıyor. kaç gümüş yapıt, 1%3'te Aı lar. Öğrencilerden kayıt için 10 de din her şeye egemen olur. Or bulunan keramikler bu yorumun Böylece keramik kra! sofraları ya yakınlanndaki Kumluc bulunmuştu ve o hazinenir taçağ başlamıştır. Karanlık çök ilginç örnekleri. Bizans dönemi nasirjyor bin lira alınıyor. Servis bunun nında devede kulaktı. Dev dışında. Ayrıca öğrencilerden 2 müştür. Ama Bizans, ilk çağın sonlarında sofralarda madeni KAÇIRILAN HAZİNE bilimsel bilgilerini toplayıp ay kaplar yerine keramik kaplar Bir vitrinin önünde yine daki kendisi yurt dışına kaçırıln bin lira giysi, malzeme parası A c+»7T7 ASİYE m / r A T UYSAL tirrti(»€İ önerildi. ^ar^cî7 KaKa tirmesi ttn^riIHi Çaresiz baba, Andropov'un konuğu Samantha Moskova'da törenle karşılandı MOSKOVA, (Ajanslar) Samantha Smith isminde 11 yaşındaki Amerikalı kız çocuğu, Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Yuri Andropov'un çağrılısı olarak gittiği Moskova'da, devlet töreniyle karşılandı. Havaalanında, siyah ve lüks otomobil ve kendisine çiçekler sunan Moskovah küçükler tarafından karşılanan Smantha, etrafım saran 50 kadar gazeteciye, "İki haftalık ziyareti sırasında Andropov ile görüşmeyi umduğunu ve kendisine açıklamak istemediği bir armagan getirdiğini" söyledi. Sovyet lider ile görüşebilmesi durumunda, kendisine, "Bana, Sovyetler Birliği'nin hiç bir zaman savaş çıkartmayacağına ilişkin söz verir misiniz?" diye soracağını belirten Samantha, "Amerikalılar da savaş çıkartmayacaklar. O halde neden bütün bu bombalan yapıyor ve birbirimize yöneltiyoruz?" dedi. Samantha Smith, Andropov'a bu yılın başlarında yazdığı bir mektupta, "Sovyetler Birliği neden dünyayı elegeçirmek istiyor?" diye sormuş, bunun üze Sağhk Müdürlüğü: klorları çocuklardan uzak tııtıın Yüzme okullarma giriş de Anadolu Liseleri'ne döndü KAFA TUTMUŞTU 11 yaşındaki Amerikalı Samantha Smith, Andropov'a mektupla kafa tuttu. rine Samantha'ya, "Sovyetler'in banşsever bir ülke olduğunu" yanıtını veren Andropov, "Bunu gözleriyle görmesi için", küçük kızı Moskova'ya davet etmişti. "Acele Posta , Servisi" hizmete girdi Uzayda yer kapma savaşı hviçre'nin Cenevre kentinde toplanan 30 ülkenin temsilcileri uzaya gönderecekleri teleuyduları nasıl yerleştireceklerini görüşüyorlar. Haber Merkezi Uzay, giderek kalabalıklaşıyor. Devletler ve şirketler, gönderecekleri uydulara yer bulma mücadelesinde. Isviçre'nin Cenevre kentinde şu günlerde yapılmakta olan bir toplantıda 30 ülkenin temsilcileri gönderecekleri tele uyduları nasıl yerleştireceklerini görüşüyorlar. Toplantinın konusu, ekvatora paralel ve yerden 36 bin km. yükseklikteki bir yörünge. O yörüngeye yerleştirilen uydular, dünya ile aynı hızda dönüyor ve yerden bakıldığında hep aynı yerde kalıyor. Bu açıdan teleuyduları yerleştirmek için ideal bir yörünge durumunda. YÖRÜNGEDE 170 UYDU Sözkonusu yörüngede bugün kaç uydu bulunduğu tam olarak bilinmiyor. Ancak 90 tanesi aktif 170 uydu olduğu tahmin ediliyor. Bunların çoğu telekomünikasyon uyduları. Ama aralarında meteoroloji askeri haberalma uyduları da var. Yörüngenin uzunluğu 270 bin km. dolaymda. Herkese bol bol yer olduğu düşünülebilir. Ama radyo dalgaları açısından durum hiç öyle değil. Çünkü uydular yakın yerleştirilmeleri halinde birbirlerinin yeryüzüyle radyo ilişkilerini bozuyorlar. Bunun için yerleştirilmelerinin dikkatle planlanması gerekiyor. YENt UYDU TALEPLERİ ABD Amerika kıtası üzerine 8 yeni uydu yerleştirmek istiyor. Kanada'nın talebi 6, Brezilya'nın 5, Meksika'nın 2. Latin Amerika ülkelerinin çoğu kendilerine yer istiyor. Yer isteyen herkesin hemen uydu göndermesi sözkonusu değil. Uzay önemli bir doğal kaynak sayıldığından, herkes geleceği düşünerek bu kaynaktan pay almak istiyor. Bugüne kadar uydu ile telekomünikasyon genellikle iki nokta arasında ilişki kurulmasını öngörüyordu. Şimdiyse uydularla TV yayım giderek ticari değer kazanmakta. Evlerin damlanna yerleştirilen bir parabolanten uyduyla doğrudan ilişki kurabiliyor. Bu olanak Amerikan şirketleri arasındaki rekabeti kızış Anadolu Medeniyetleri Sergisi Aya Irini Müzesi YÖRÜNGE DOLU Ekvatora paralel ve yerden 56 bin kuometre yükseklikteki bir yörüngede bugün 170 dolayında uydu dolaşıyor. 30 ülke ise yenileri için yet kapmak mücadelesinde. tırıyor. Bunlar uzaya 15 yeni ticari amaçlı uydu göndermeyi planhyorlar. Planlar gerçekleşirse, birkaç seneye kadar uzaydaki ticari uyduların 40'ı aşacağı sanılıyor. SEYİRCİNİN DOYMA NOKTASI ABD'de şimdi sorulmakta olan soru şu: Amerika, daha ne kadar televizyon istasyonu kaldırabilir? Seyircilerin doyma noktasına ulaştıklan ve yayılmayı sürdürmenin kârh olmaktan çıkacağına dair belirtüer var. öte yandan Üçüncü Dünya Ülkeleri de, giderek uzaydan kendi paylarını istiyorlar. Kuzey Amerika Uzay Savunması Komutanhğı'na (NORAD) göre, uzayda bugün insanların gönderdiği 5000 cisim katılıyor. Bunların 235'i aktif. Aralannda her yıl 800 yeni cisim bulunuyor. Bunların çarpışmaları tehlikesi giderek artmakta. Amerikalı uzmanların yaptığı hesaplara göre, yeni gönderilen cisimlerin uzayda çarpışmaları olasıuğı, 10 binde 1 dolayında. Uzaydaki bir trafik kazasında ölü olasılığı ise 4 binde 1. Batı Anadolu'da Roma etkisi görülüyor