Katalog

7 HAZIRAN 1983 KÜLTÜ R Y A S A M Cumhuriyet 5 Htt 11. Uluslararası istanbul FestivaH Geçtiğimiz hafta ölen Anna Seghers \e sanatçı ile ideoloji iliskisi Kultur Servisi Ünlu De mokratık Alman kadın romaneı Anna Seghers ın olumuyle edebıyat rtunyasında ılgınç bır say £a kapandı 1 hazıran gunu Dogu Berlın de olen Seghers 82 yaşındaydı Alman^arun Maınz kenlınde Dir anukieının kızi olarak cunvaya gelmış Koin ve Heıdelberg unıversıtelerınde Çın uygarlığı \e sanat tarıhı oS j renımı gormus doktora konu su olarak da «Bembrand'ın Tapıtlannda Yahudiler»ı seçnnş tı iık kıtabı oıan ve Kleıst Odulu al&n «Santa Barbaralı B* lıkçılaruı Ajaklanmasunın >d yımladıgı 1938 yılında da Al man Komunıst Partısı ne gırmı., tı 1933 jilında Nazılenn ıktı dara ge'mesmaen kısa sure son ra ulkesınden ayrılan Seghers Alman Komuntst Partısı Kong resıiın ertesınde 1935 yıun da, Bruksel de surgundekı ote kt Alman yazarlanyla sanaı ve edebrjatm devrım ^e top lumdakı yennı tartışıyordu Lu kacs \e Anna Seghers'ın bu kc nudakı yazışmalan ılgınç bı rer belge oluşturur 1920 yılında yazdığı «R«man Kuramı»ndan on beş yıl sonra Lukacs bır GorkiTıın, bır Romain Ro'land ın bır Heinrich Mann'ın gerçekçıhğını büyuk okur yığınlanna anlasıl maz gelen ve oznel yargıîaı ıyla gozltmlen getçeğın ancak bır bolumunu verebüen Joyce ya da Dos Passo gıbı yazarlara kar şı ssvnnur Buna karşıhk >nn» Seshers, Lukacs'a verdığı karşılııdarda sanatçıya ken dısını etkıleyen bır yaşam dılı mını yansıtma, geçmışe bag.ı olmayaı ve çagına öEgu arüatım bıçımlerı arama hakkının ta mnmasını vargucüyle destekler Sanat, edebıyat, hıçbır şek»l de polıtıkanm bır ıdeolojırun ya da bır partının hızrnetınde olmamilıdır ona gore Evren çelışkılerle dclu oldugundan, sanat ve edebıyat da çelışıktir, kınlgandır, hep yenıden söz konusu edilir GELENEK, OERCEKLIR VE ÇAGDAŞLIK BILEŞtMJ Anna Sefhera, Demokratik Almanya Komunist Partisi'nın fazlaca etkısınde gorülen SOD yapıtlan rlışınria, gelenegı geı çeklık ve çagdaşlıkla birloştıre bılmeyı uasarmıştır 1982*ae ya yımlanan ve Pıscator "nyatrosu"nda sahneye uyarlanan «Smo ta Barbaralı Balıkçüaruı Aymk lsnması», daha sonrakı yaDitlan gibi opık bır romandır Olay basitligı içinde trajedı boyutu na vanr Kişüer toplumcu ger çekçüigin pek bavüdıfı (') «ohnnhı kahraman» kategorisine girmezler Hepsı geroek ın&an lardır Sefhers'ı büyuk üne kavuştu ran kıtabı «Yedlnci Haç> ol nıuştur 1941 yılında Fransa da yazüan bu kitap, yedi tutsagın bır Alman toplama kampın dan kaçışını anlatır Yakalu nan kaçaklar, kamp komutanı nın toplantı alanına dıktırdığı yedı çarmıha asılacaklardır Ama yedlnci çarmıh boş ka lır «Olnler Genç Kaür» (1948) şıddet eylemlenyle cmayetle. rıyle, ıç savaslanyla, şehıtlt nyle ve dırenış hareketlenyle 19181945 yıllarının Almanyası nın genış bır gorünlimunü çı zer Raman, 1918 yılında bır spartaJustın ıdatn edılmesıyle başlar 27 yıl sonra aym su bay spartaklstuı oglunu öldü recek oıan ıdam mangasına ko rauta edecektır Anna Sejhers'tn kıtaplan Bı nncı Dunya Savaşı'nın bıtlmın den Ikjncı Dunya Savaşı'nın bıtlmıne dek Almanya mn ve Avrupa nın trajedısını büyük Ireskler (romanlar) ve daha ınceliklı yapıtlarla (oyküler) verlr Devrimcı goçmenlerın yazgısı, Hıtler ın ıktıdara ge çlşlnden kısa süre once nazı lenn oıtaya çıkışı devrınur: Vıyana da ugradığı basansız lık, Almanya'dakı ekonomık knz, antifaşist Almanlann so nu gelıcez ve acunasız göçleri ve jepyenı bir ulkede sosyalıa min uygulanmasında karşılaşı lan guçlükler bu yapıtlann d. na temalandır 1947 yılında başta komunıst ya da komunızm yanliii yazarlarla (Bertold Brecht, Ar nold Z^eig Johannes Becher) IKİ KARŞIT GÖRIJŞ Mustafa Göçmen'in derdi M ustafa Goçmen'ı tarvımıyorsanız eğer ınanın kayıptasmız Bır şeytan tüyü ki. sorma yın gıtsın Gelgelellm her ınsan gibı onun da kusuru var Must&fa Goçmen cağı» has talık heveslısıdır En küçük ve onemsız soğuk algmlıgını «atulcenb»e bellrsız bir sıvılcemn adını habısın habısı kansere çıkarmakta üstüne yoktur Buna karşıhk Goçmen'ln doktorlara fflvcm <snn<suzdur Tosun Isvec'te ır sure once bır Turk ogretım üyesı bılımsel çalısrnalar yapmak amacıyla îs veç'e gıttı Gunlerden bır gün, Stockhohn sokaklann da dolasırken «ihtiyacmı gıdprmek» amacıyla bır «n. nrumı helâ» arandı Stock holm gıbi uygar bır kentte boyle bır yeri bulmak hiç de ror olmadı Türk ogre tım uyesı «tnrmmi heiâ»dakı katnnlerden bınne gırdığın de Türkıye'yı hatırlatan bır duvar edebıyatına gbzü i uştı înanıhr gıbı değıl ustelık duvar edebıyatı Turkçeydı öğretım üyesı nin goden duvara yanlmış güzel Turkçermzı bır çır pıda okudu «Tosun bnrada da hizmetinisdedir » B Nezle olsa doktora koşar Doktorunun bir dedıgını ıkı etmez Hem gerçekten hasta hem de hastalık heveslısı oldugundan llaç hastane hekim Mustafa Goçtnen' ın Tanrı uzun omürler versın yaşammın ayrılmaz parçalarıdır Goçmen'm tek yakınması doktorların arada sırada kuşkusuz zorunlu ola rak rakıya ambargo koymalandır Geçen gün ITayatı Bey'e anlattığı ılgınç oyküyü gelın bırlikte dinleyelım Ünlü yaur An» Segben. 1 Haziran gflnfi öldugflnde 83 ya şmdaydi bırlıkte Demokratik Almanya ya yerleşmeyı seçen Seehers 1952 yılında da yenı kurulan Yazarlar Bırlığı'nın başına ge tırılmıştır Çekılmeye karar ver dıgı 1978 yılına kadar da bu gorevde kalacakbr Ünlü Demokratık Alman sanatçı Wolf Blermann'ın zorla ulke dışı na çıicaxıldıgı sıra karan pro testo eden aydınlara katıldıgı soylenmış ancak Seghers bu haben yalanlamıştı Gerçekteo de Anna Seghers üstiı örtü lb ve el altından çok yaJtuı dostlan arasında eleştırso bı le Demokratik Almanya'dakı rejime olunceye dek baglı kal mıstır Şaka maka derken' Mustafa Goçmen geçen1 yıl gerçekten zatürrie >e yakalanır Tedavl uzun sürer Doktor hastane llaç Goçmen tamamı tamamına beşbuçuk ay tedavı gorür Beşlncl aym sonunda, artık iyice ayaklanmıştır Çekilen rontgenler de hastalığın bütünüy le geçtığını göstermektedir Mustafa bir ara sevgtlı doktoru Sayın Hulusi Dosdofruya «Doktor Bey^» der «Bakın, tam beşbuçuk aydan bu yana Soyledlk lerinizi harfiyen yaptun. Uaçlarunı dttzenli bir biçimde aldım tstirahatte kusur etmedim. Satolnn, sa yenizde iyileştlm Şimdi sizden isthhamun artık rakıya izin venneniz » Doktorun yanıtı dehşet verlcidir «Rakıya İzin mi? Sajın Goçmen, ben size rakıyı hiç yasaklamadım ki » Hîştzr. Hep öyle yapar! •Olürsem Kabnme Gclme» türkucüsü lb rahım Tathses Os manbey de açtığı duk kânda kendı buluşu olan aeıh dondur mayı satıyormuş Hep oyle yapar Haz ret hep Arabesk acı satar ve Tatlı tath geçmıp gıder ANSA YATKIN VWS Kubalılann dansa yatkın bir ulus oldufo bilinlr. New \ork U yetişip &bs*y» dönen Alicia Alonso ve Fernando Uonso'nun Castro'daıı destek alarak knrdukUn KübJ evlet Balesi, 11 İstanbul Festhali'nin en başanlı fosteruerinden birinı sunacak Festivale, en uzak ülkeden gelen Küba Devlet Balesi Kultür Servisl 11 Uuslararası tstanbul Festi?ali'nin en gorkemll topluuklanndan birl de Küba Devlet Balesi Küba Devlet Balesi sanatçıları 212223 tıaziran günlerl saat 21 30' ia Açıkhava Tlyatrosunda ttç gosterl yapacak Küba Devlet Balesi. 1964 yılında Parls Dans Şenltğl'nde oynadığı «Giselle» ıle Büyük ödüle değer bulundu ve dünyanın belli başlı sanat merkezlerinde olağanüstfl bir llgiyle karşılanan gosteriler sundu Topluluğun kurulusu, bugun Kubada balenın sım gesı olarak tanınan Alicia Alonso'nun New York'tan Kttba ya donüşüne dayanıyor Alicia Alonso, Fernando Alonso')la evlendikten sonra New York Tiyatro su'nda üne erdi Daha sonra bu ünlü ikill Küba ya dondü ve o yıllarda Küba' da henüz gellşmemış bir sa nat dalı olan baleyl KUba kültürünün bır parçası durumuna geıtren çalışma larına başladı Kendı adıyla kurdugu topluluğunu ayakta tutabılmek ıçın ünün den yararlanan Alicia Alonso, daha sonrakı yıllarda Küba Devlet Başkanı Fidel Castro'dan büyük des tek gordU ve boylece Küba Devlet Balesi kuruidu Küba Devlet Balesi'nın başarısı genellıkle KUba hal kının dansa jatkınhğının yanı sıra seçllen sanatçıla rın çok kuçuk yaşlardan başlayarak eğitime alır.ma larına da bağlanıyor AS. hayvanlar GULGEÇ KİM KİME DUM DUMA BehiçAK «MEK mm vftıcmfr OEMM Gabrovo'da Sait Munzur ödül aldı nen 6 Mızah Şenhgı*nde kankatur alatunda bınncüık ödülünü (Altın Ezop) Msnueı Henundez (Ku ba) kazandı 36 ülkeden 230 kankatürcünun katıl dıgı şenlıkte Turkıye den Sait Munzur yuk&nda gorülen kankatüruyle oıel odU aldı Şenlikte Türkı ye den Erçun Tunçkan, Erdoğsn Boıok, Mahmut \lagun, Sait Manzur, Semıh Balcıoğlu, Fethı Deve Uoğlu, Kuat Kırcalı, Ferruh Doğan'ın karıkaturlen Sema Ündeğer ın heykel çalışması serguendı Gab rovo Şenhğ.'nde Uluslararası Ectebıyat ödulu Leonid Lench (Sovyetler Bırlıgı) ve Kurt Yonsegut Jr (Amenka Bırleşık Devletlen) arasında paylaş luıldı, ulusal edebıyat odulu de CJıristo fUdevskT ye vfnldı Gabrcvo Mızah ve Yergı Evı nın yoı,eticisı Stefan Fourtuaov, 1986'deki şenlıkte bır toplu Türk kankaturlen sergısı açmak ıçın çalışmalara başladıklarını açıkladı Yıoe Gabrovo Mîzah ve Yergı Evı'nın gınşımıyle gerçekleştınlen 106 Çağdaş Karıkaturcu sergısımn şımdı Londra'da olduğunu soyleyen Fourtunov, Turkıye den Turhan Selçuk, Semih Balcıofiu, Ferruh Doğan'ın da kankstürlerını ıçeren sergının dünyanın belu başlı kentlenni dolaştıgını, bu yıl istanbul da sergılenmesı ıçın gırışımlerde bulunacaklannı belirttı Tkuribte bugün? ÜÜ ÖÜ 1973'TS 8U6UN,ÜNLÜ YAVUZ OBfJU fOJVYETLSfZÎN&EN TÖ&ENLE EMEKUYE AYRJL&I VE &6KÜLME 6ÜUUNU BEId£M£Ye 8A$. LADf.' 1911'OE HAMBUtiG'PA OENİ2E INOtfÜLEN 6EMİ(O Z4MANKI AOIYLA &OE8EN) %OLTteE'ADU 2IB.HLININ KAKOE$tYDt. 1914 AĞUSTOSUNPA &OB&EN VB Bı» 8A$*A 2tütfUOLAN BÜESLAU (MlDtLÜ) IN6lLI2L£fİIN TAKlBlMPEN KA SANU yAVUZ'UNSONU! Senghor ve Soustelle, Fransız Akademisi üyeliğine seçildi Dri ölüm sonucu boşalan Fransız Akademisi üye. liklerine seçilen ünlü ozan Senghor, Senedal Dev let Başkanı. Jacques Soustelle, de Gaulle dö. neminde beş yılını sürgünde geçiren bir Aztek ve Maya uygarhkları uzmanı. Kültür Servisi Duk Le vis Mirepoix'mn ve yazar Pierre Gaxotte"un olumuyle boşalan Fransız Akademisi mn ıki uyehgıne urüu ozan ve eskı Senegal Devlet Baş karu Leopold Sedar Senghor ıle budunbıhm uzmanı ve sıyaset adanıı Jacques Sous telle seçıldı 1966 yılında dogan Seng hor orta ogrenımını o sıra Fransız somurgesı olan Da kar da tamamladıktan sonra Pans te Louıs le Grand Lıse sı n\ ve Sorbonne Unıversı tesı nı bıtırdı Smıf arkadaş ları arasında çok yakın dos tu olan eskı Fransa Başkan larından Georges Pompıdou da vardı Ogretım uyehgı hakkmı elde eden ılk Afn kalı olarak da bılınen Seng hor 2 Dunya Savaşı nakatıldı tutsak edıldı daha son ra kurtulup Dırenış Hareke tı ne gırdı Savaştan sonrakı Fransız Meclısı ne sosvalıst grup mılletvekılı olarak ka tılan Senghor, sıyaset ddarn lıgıyla ozanlıgı bır arada >u rutmeyı başardı 1960 yılın da Senegal ın ozgurlugunf kavuşmasıyla ılk devlet bai» kanlıgına seçıldı 1980 yılın da da kendı ıstegıyle bu go revden ayrıldı Jacques Soustelle de Seng hor gıbı bıhm adamhgıyla sıyaset adamhgını atbaşı go turmuş bır kışı 1912 de do gan Soustelle, felsefe edebı yat ve budunbıhm ogrenımı gordu Aztek ve Maya uy garlıklan konusundakı en buyuk uzmanlardan bırı sa yılıyor 2 Dunya Savaşı oncesın de College de Fransızca og retım uyelıgı yaptı De Gaulle u destekleyen ve 1943 44 yıllarında Cezayır de gız h servıs mudurlugune getı rılen Soustelle, ılk De Gaulle hukumetlennde bakan lık mılİLtvtkıllıgı Genel Va hhk >aptı Nureyev Paris Opera Balesi'nin başına getirildi Kultur Servisi Ünlü Rus asıllı bale sanatçısı Rudo.ph Noureev, Parıs Operası Bale Bolumunun Mudurlüğune getı nlcüğını açıkladı Go.eve baş larken, sanatçı şo>le konuş u «Bau temel işleri gerçekleştırm«k istıyoı ve eyiemlerımin sozlenmden daha başarüı olacagını sam>onım.» Noureev do nemınds Marius Fetipanın ozellıkle Fransa da ıyı yetenn ce değerlendırılmeyen «Raymonda», «Kuğu Goln», «Don Kışot» ve «Coppelıa» gıbi ya pıtlanna bu yıl onceuk verıle cek Rossella Hıghtouer'ın >e nnı alan Noureev, çagdaş bale>ı de gozardı etme nıyethsı değıl Parıs Opera Balesi Balaachıne m Stravinsky'den u yarladıgı «Keman Konçertosu» nu Tetley*ın Van Manen'ın Forsythe m Mac MUlan'ın ve dfi Kendı koregrafılerını ozel lıkle de «Fırtına»sını programa aldı LAROl TJgKLERİN I OÜNYA SAVA. ŞıNA 6İKMESİNE. NEbEN OLAbLBU RUMA KARÇlN, YAVUZ, YARlMASRl 8ULAH UfZME TİYLB VE HALKTA YAKATTlSl 6UVEN VE GlYLE YÛCElMlÇ, EFSANELEÇMl'ÇTlt. ÇlP OSMAA/U OEVLSTiHE S/£/HA1/Ş. 50 yil Odun ve kömür tevziatı Beledıve kooperatıfi tarafından memurlara odun ve komur ie\zı etmek uzere muteahhttle mukaxelename yapılmıştır Cumartesınden ıtıbaren te\zıata başlanacakıır Burtdan valnız beledıye memurları değıl butun Istanbul'dakı memurlar ıstıfade edecektır Isttfade ıçın de kooperaiıje hıssedar olmak lazım gelmek tedır Cumhurıvet 5 lıralık hısse senetlerı 2 lırası peşın, 3 lırası da uzun vadelı taksttlerte verılece/ctır Odunun çekısı kesılmış olarak e\lere 265 kuruştan, kömurun okkası da 4 kuruştan venlecektır memurlar odun \e kömurun parasını altı taksıtte odıyecekleruır 7 HAZIRAN 1933 mudurluğu vekaletıne mulkıye mufettışlennden Alı Server Bey tayın eddmış ve ışe başlamıştır 13331983 arsaya attırmıştır Fakat tesadufen oradan geçen bır mahalle bekçısı çocuğu gormuş ve alıp karakola getırmıştır Yapılan tahkıkatta çocuğun madam Fortını've att olduğu anlaşılmıştır Sekiz yaşındaki oğlunu attırmış Madam Fortını Haskoyludur Sekız yaşında bır çocuğu vardır madam Fortını kımbılır hangı sebepten dolavı çocuğunu başmdan atmak ıstemış ve Mışon ısmınde bır hamala vererek yavrusunu e\\elkı gece Haksoy 'de tenha bır Yeni matbuat müdürü İmtihanlar devam ediyor Darulfunun Fakulteterındekı ımtıhanlara hmvretle devam edılmektedır Hukuk Fakultesının bıtıncı smıf talebesı pın kusurdur Ankara 6 (Telefonlc) Datııtne \ekaletın< raptedılen matbuat umum