Katalog

KEMALIZMIN DRAMI Vedat Nedim Tör Çağdas Yayınlan TürK Ocağı Cad 39/41 Cağaloğiu Istanbul, 200 Lira Cumhuriyet 60. Yıl Sayı: 21130 Kurucusu: Yunus Nadi 40 TL. 24 Haziran 1983 Cuma GEÇMİŞİN KUŞLARI Oktay Akbal ;*• Çağdaş Yayınlan Türk Ocağı Cad. 39/41 Cağaloğiu Istanbul, 150 Lira. 'ODEP 5 gün içinde 14 yeni kurucu üye bildirmezse münfesih oiacak [ııöııü ve 20 kurucuya veto Veto edilenler Erdal İnönü Türkan Akyt>l Atila Sav Mıtzaffer Saraç Yiğit Gülöksüz Çevdet Sefri İbrahim Önen Tekin Alp Hicri Fişek Korel Göymen Erhan Işıl Kemal İnan, Kamil Karavelioğlu Kazım Yenice Cahit Talas Türker Alkan Hasan Çetinkayn Cahit Külebi Şükran Nasuhoğlu Güler Tanyolaç Halil Akyiiz ANKARA, (Cumhuriyet Bıirosu) MGK, SODEP'in 37 kurucu uyesinden Genel Başkan Erdal İnönü dahil 21 kişiyi veto etti. MGK'nın 85 no'lu kararı dün saat 16.30'da Cumhuriye Başsavcılığına ve SODEP Genel Merkezine teblığ edildi. Kararda, Siyasî Partiler Yasasının 4. maddesi hükmüne göre yapıian inceleme sonunda 21 üyenin kurucu olmalarının uygun gorülmediği belirtıldi. MGK'ce veto edilen SODEP kurucu üyeleri şoyle: Erdal İnönıi Genel Başkan, Türkan Akyol Genel Başkan Yardımcısı, Âtila Sav Genel Başkan Yardımcısı, Muzaffer SaraçGenel Başkan Yardımcısı, Yigit Gülöksüz Genel Sekreter Yardıması, Cevdet Sel>i Genel Sekreter Yardımcısı, İbrahim ÖnenGenel Sayman Yönetim Kurulu Üyeleri Tekin Alp, Hicri Fişek, Korel Göymen, Erhan Işıl, Kemal İnan, Kamil Karavelioğlu, Kazım Yenice, Cahit Talas ve diğer kurucu üyelerden: Türker Alkan, Hasan Çetinkaya, Cahit Külebi, Şükran Nasuhoğlu, Güler Tanyolaç ve Halil Akyüz Boylece SODEP organlanndan Genel Başkanlık makamı ile dört genel başkan yardımcısından uçu, uç genel sekreter yardımcısından ikisi, genel sayman(ArkasıSa. 11, Sü. Vde) rürkmen: ABD yönetimi yardım [çîn daha çok çaba sarf edebilîrdi ışişleri Bakanı, "Balkan Doruğuna kapıyı kapaııyoruz, ancak Doruğun faydalı olup olmayacağı onusunda sağlam kanaate varmak gerekir" dedi. EDAT ERGİN ANKARA Dışişleri Bakanı ter Türkraen, "Cumhuriyef'e rdiği demecın ikınci bolümün, ABD yönetiminin Turkiye'yardımlar konusunda "daha ık çaba sarfedilebilecegini" beterek. yardımların önerilen iktarların altında kalmasını ıziintü" ile karşıladıklarını betti. İsrail Dışişleri Bakanı İzak Şalir'in Turkiye'yi bolgede işgalcilikle suçlayan demecı konusunda "Jsrail herhalde uluslararası davranış konusunda kimseye ta\siyede bulunacak durumda değildir" diyen Turkmen, FKÖ içindeki çatlaklarla ilgili olarak da "FKÖ'nun birHk ve dayanışma içinde olmasını tercih ederiz" şeklinde konuştu. Türkmen, Balkanlar'da nükleer silahlardan arındınlmış bir bölge ilan edilmesinin AvrupaL nın güvenliğine bır katkıda bulunmayacağmı da belirtti, Balkan doruğu konusunda ıse bu duşunceye ilke olarak "kapıyı kapamadıklanm" ancak onceden bunun başanlı olacağı konusunda "saglam bir kanaate" varılması gerektığini vurguladı. Turkmen'e yönelttiğimiz sorular ve kendisinin yanıtları şöyle: SORU Yapıian resmi açıklaraalarda ABD'nin Turkiye'ye >>aptığı askeri yardımlann arttığı göruşü işlendi ancak 1982 ve 1983 yıllarında dış yardım tasansının kongrede takılması sonucu" continuing resolution "yöntemiyle bir yıl önceki yardım miktarları gerçekleşti. Bö\le olunca Amerikan yardımlarının artış hızı reel olarak açıklamalann aksine çok sınırlı bir düzeyde kaldı. Bu durumu nasıl karşılıyorsunuz? YANIT Üzuntuyle karşılıyoruz tabii. Şimdiye kadar "continuing resolution" yontemlerinden sıyrılmak mumkun olmadı Bu Amerikan kongresinin kendine has çalışma yontemlerinin bir sonucu. SORU Bundan önceki bir demecinizde Turkiye'ye yapıian yardımlarla ilgili olarak kongrede çıkan tıkanıklıkları kongre yönetim ikiliğine bağlamıştınız. Bu ikilik ne olçıide geçerli oluyor? YANIT Yonetim Turkiye'ye karşı olumlu bir tavır içindedir. Yönetim Turkiye'ye yuksek duzeyde askeri yardım arzusunu taşımaktadır. Bunu yakından biliyoruz. Ama yonetim hakikaten kongre uzerinde gerekli şekilde butun çabaları sarfediyor mudur, sarfetmiyor mudur, bu ayrı bir konudur. Ama bu sorunun cevabını da ancak kongredeki bu sureç bittikten sonra değerlendirebileceğiz. SORU ABD yönetiminin, bugüne kadar olan sureç değerlendirildiğinde, ornegin 1982 ve 1983 mali yılı bütçe tasanlanndaki çabalanna bakıldıgında nasıl bir durum ortaya çıkıyor? YANIT Bize sorarsanız yönetim daha iyisini yapabilirdi. Onlar, "biz elimizden geleni yaptık" dıyorlar. Ama yönetimin kendi onerileri bakımından Turkiye'ye olumlu bir yaklaşım içinde olduğu da muhakkaktır. Sezar'ın hakkını Sezar'a vermek lazım. SORU Yönetim kongre ikiliği açısından bir de şöyle bir olgu var denilir ki, yonetim Panama Kanalı >a da ambargo konularında olduğu gibi kongre nezdindeki ağırjıgını gerçekten koyarsa,yani bir konuya asılırsa iştediği sonucu çıkarır.. YANIT Var boyle bir görüş, evet... SORU Geçen Mart ayında Lübnan'ı ziyaretinizden dönüşle olumlu bir hava yansıtmıştınız... YANIT Çok olumlu bir hava yansıttığımı hatırlamıyorum. Lübnan'da çok ciddi sorunlann mevcut olduğunu, Ermeni tedhişçilerin hâlâ orada olduğunu, Lubnan hükümetinin ancak son derece sınıriı bir kontrol imkanına sahip olduğunu belirtmiştim. SORU Ancak açıklamanızda Turkiye açısından ifade ettiğiniz hassasiyete Lıibnan Cumhurbaşkanı Cemayel'den olumlu tepki aldığınızı söylemiştiniz. Ziyaretten bu yana geçen sureye bakıldığında somut olarak göze çarpan belirgin duzelmeler var mı? YANIT Hayır. Beyrut'ta değişmiş bir şey yoktur. SORU İsrailin Lübnan politikasını nasıl değerlendiriyorsunuz? (Arkası Sa. 11, Sü. 5'de) lal İnonu Tekin Alp tbrahim Önen Erhan Işıl Gülcr Tanyolaç Korel Göymen Kissinger: Siyaset %ibi futbolda da herşey mümkün IİKMET ÇETİNKAYA LENAN MORTAN SELÇUK Turkiye'yi ziyaret tmekte olan ABD eski Dışişleri lakanı Henry Kissinger,, "Diinada yeni bir guç dengesi zonınjktur. bu kaçınılmaz zorunluun tesisi için çalışmalıyız" deii. Türkiye'deki ziyaretinin ikinci lurağı olan İzmir'den Efes hara«lerine geçen Kissinger Efes'te rumhuriyet'in sorularını yanıtadı. Kendisini Turkiye'ye getiren Mımet Erteğün'un istemiyle, 'Politik olmayan, sorunların ızerine gitmeyen" bir göruşme 'aptığımız Kissınger'a yonelttiğiniz sorular ve yanıtları şoyle: SORU Sayın Kissinger, Sayın Ertegun'ün isteğiyle size politik olmayan bir soru getirmek zorundayız. O halde Dunya Kupası'nı tartışalım. Girişiminiz sonucu ABD gelecek dünya kupasının organizasyonunu üstlenecek mi? KİSSİNGER: Tabıi niye olmasın. Bu konuda çalışıyorum. Ama Amerika'nın takım olarak Dunya Kupası'na katılmasını soruyorsanız o başka. SORU: Onu da olası göruyor musunuz? KİSSİNGER Tabii ki olabilır. Siyaset gibi futbolda da herşey mümkündür. Ona da gayret ediyoruz. İşte, bu ışin mimarı Ertegün yanımda. SORU Sa>ın Kissinger, politik olmayan suallerimize iznioizle devam etmek istiyoruz.Turkiye'deki ağırlanmanız sırasında degerlendirmeniz ne oldu? Fut(Arkası Sa. 11, Sü. 2'de) Uğur Mumcu Mafvanın anavatanında araştırdı ve yazdı IMF, Türkiye ekonomisini 3 ayda bir denetleyecek ANKARA (Cumhuriyet Biırosu) Bir yıllık yeni bır anlaşmanın imzalanmasını ongören ve Maliye Bakanı Adnan Başer Kafaoğlu tarafından gonderilen "niyel mektubu" bugun onay ıçin IMF yonetim kurulunda göruşüluyor. Toplam bir milyar 400 milyon dolar tutarında ve geçen uç yıl içinde uygulanan anlaşmanın sona ermesinden sonra, Türki\e İMF'ye bir yıllık yeni bir anlaşma onerdi. 1984 yılının Haziran ayına dek uygulanacak olan \eni "StandBy" anlaşması bir yıl içinde yaklaşık 260 milyon dolarlık kredi çekilmesini öngöruyor. İMF ile yapıian anlaşma gereğince, 260 milyon dolarlık kredi bir yıl içinde dort dilim halinde çekilecek. İlk kredi dilimı, mektubun İMF yonetim kurulunda onaylanmasından hemen sonra, bu ay onunda çekilecek. Ikincı kredi 1983 ekımi, uçuncu kredi 1984 şubatı ve son dilim de 1984 nisan avında verılecek. Çokuluslu Kaçakçılık Şuriyeli ye Türk kaçakçılardan Italyan gizli polis şeflerine, Mason localarına uzanan kaçakçılık ağı. İtalya'da yürütülen geniş kaçakçılık soruşturmasının binlerc'e belgesine dayahan bir araştırma. Ancak, bu kredi dilimlerinin IMF tarafından Turkiye'ye verilmesinde, İMF'ye uye diğer ulkclerle yapıian anlaşmalardan farklı olarak, ılgınç bir uygulamaya gidiliyor. Genel olaralc bir • yıl sureyle imzalanan anlaşmalarda IMF her kredi diliminin verilişinde, "Ekonomik denetleme\e" ılke olarak pek gitmemesine rağmen, bu kez Türkiye ile yapıian anlaşmada her kredi diliminin çekilmesinden önce. "yeni bir denetleme" ongöruluyor. UGUR MUMCU GOZLEM Balık Avı... Dışişleri sö?cüsü: Dışişleri nükleer yakıth gemilerin geleceğini doğruladı ANKARA (Cumhuriyel Jiirosu) ABD'nin Akdeniz'deci Altıncı Filosu'na mensup ıukleer yakıtla çalışan uçak genilerinin Türk limanlarında kolaklayabilmeleri amacıyla bir y'onetmeliğin hazırlandığı yolunla geçen mart ayında "Cumhuriyef'te çıkan haber dun Türk makamlarınca ilk kez resmen doğrulandı. Altıncı Filo Komutanı Oramiral NVilliam Rodden Izmir'de Turk gazetecilerine verdıği demeçte, nükleer yakıtla çalışan uçak gemilerinin yakın bir gelecekte Türk limanlarını ziyaret edeceklerini "umduğunu" soylemiş, bunda başlıca sorunun Türk yasalarının nükleer guçle çalışan uçak gemilerinin konaklamalaıına izinvermediği noktasında düğümlendiğini belirtmişti. Rodden bu durumun düzeltılmekte olduğunu da kaydetmişti. Yetkililerden edinilen bilgıye göre, bu konudaki başlıca güçluğü söz konusu gemilerin denize bıraktıklan nukleer artıklar ve çevreyi korumak amacıyla alın(Arkası Sa. 11, Sü. 7'de) Evren, bugün Mardivide konuşacak ANKARA (Cumhoriyet Bürosu) Cumhurbaşkanı ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki bazı illerde incelemelerde bulunmak üzere bugün Mardin'e gidecek. Cumhurbaşkanlığı Basın ve Halkla Uişkiler Muşavirliği'nden verilen bilgiye göre Evren, bugün öğleden sonra, önce Mardin'de halka hkabedecek, ardından vilâyette ilin sorunları hakkında bilgi alacak ve bazı kuruluşlarda incelemcler d * yapacak. (Arkası Sa. 11, Sü. 4'de) ÜNİVERSİTE ADA YLARI TERCÎH LtSTENÎZİ GEÇEN Y1LKİ PUANLARA GÖRE BİR KEZ DAHA GÖZDEN GEÇİRİN OKULLARIN TABAN VE TA VAN PUANLARI, PUAN TÜRLERİ Uğur MUMCU'nun yeni yazı dizisi Pazartesi Cumhuriyet'te Bugun 8. Sayfada Ünlü Amerikan yazarı Sulzberger, geçen haftayı Türkiye'de geçirdi. "The New York Times"ın bu ünlü yazarı. Cumhurbaşkanı Sayın Evren ile görüşmek istemiş. Ancak görüşme otanağı bulamamış. Ünlü yazarın, "Yeni Sınıf" adlı kitabı ile bütün dünyada yankılar yaratan kitabın yazan Milovan Jilas ile birlikte "balık tutmak" üzere Yugoslavya'ya gittiği de bildirilıyor. Sulzberger'in ne tür balıklara düşkün olduğunu pek bilemiyoruz. Fakat, kendisinin atılacak oltalar konusunda pek hünerii olduğunu sanıyoruz. Amerikalı yazarın balık tutkusunu yakından bilenlerden biri, Büyükelçi Sayın Kâmran İnan'dır. İnan'ın çok yakın dostu olan Sulzberger, üçbeş yıl önce Turkiye'ye gelmiş ve doğu illerimizin birinde nehir kenannda balık avlamıştı. Yöredeki köylüler, bu kurt gazetecınin yalnızca balık avlamadığı, yanındaki bir emekli Amerikalı subay ile beraber, bazı eski mezarların filmini çektiğıni de görmüşlerdi. Acaba, Türkiye'deki balıklar, Amerika'daki balıklardan daha mı lezzetliydi? Balık niçin örneğin Bodrum'da, Marmaris'te, Ayvalık'ta, Sinop'ta değil de Van ve Bitlis ıllerinde avianmaktaydı? 1977 yılı temmuz ayının 17'sinden 22'sine kadar, yörede "balık avlayan" ve bazı köylülerle konuşup, bu konuşmaları banta alan Sulzberger, acaba, niçin özellikle bazı eski mezar taşlarına merak salmıştı? llgililerin belleklerini de tazeleyelim: Sulzberger, Van'da Ça(Arkası Sa. 11, Sü. 7'de) ASALA Türk Irak sınırında yıkıcı faaliyetlerini itiraf etti ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Dışişleri Bakanlığı, ASALA'nın Irak sınınndaki operasyonda 22 üyesini kaybettiği yolundaki açıklamasını "Ermeni teröristlerin söz konusu bolgede yıkıcı faaliyetlere giriştiklerinin kendi ağızlarından itirafı" olarak nitelindirdi. New York'ta yayımlanan "Armenian Reporter" gazetesi, geçenlerde ASALA'nın Türkiye'nin Irak sınırında yürüttüğü askeri operasyonda 22 uyesini kaybettiği iddiasının yer aldığı bir bildirisine yer vermişti. Dışişleri Bakanlığı sozcüsu Büyükelçi Nazmi Akıman, gazetecilerin bu konudaki sorusu üzerine "Ermeni teröristleri bu açıklamalarıyla, bu bolgede Turkiye've karşı yıkıcı faaliyetlere girişniiş olduklarını itiraf et(Arkası Sa. 11, Sü. 4'de) I