Katalog

22 MAYIS 1983 • * • • HABERLERİN DEVAMI rat partilerin de kurulacağı blr yenl dönemln oluşumunu amaçlayan. böyle bir dönemın hukuk.sal çerçevesini ve siyasal iklimini getirmeye çalışan. blr ilerici ve demokrat parti kurulabilir. «Biz sosyal demokratız, partlmiz de sosyal demokrattur» diye kendimizi avutmaya ve halKi kan dırmaya ne gerek vardır? Tdrkiye'de çok sayıda sosyal demokrat vardır. Ancak sosyal demokrat partinin kurulmasına Anayasa ve yasalar izin vermemektedir. Bu koşullarda sosyal demokrat parti kuruiamaz. KuruJccak partiler Batı türü demokrasıyi savunan ve bu uğurda savaşan ilerici partiler olabilir. Slyasal yelpazede Marksist partilerin olmadığı ve «liberal» nitelikli tek blr partinin kurulmadığı ve bu gibilerin de kurulamayacağı blr düzende «liberal» ve «sosyal demokrat kavramları» belirsiz ve aldatıcıdır. Belirsizdir, çünkü kendısini liberal partiler ve Marksist partıierle ayıracak kesın çizgileri belirlemek olanaksızdır. Aldatıcıdır, çünkü sendikasız işçisiz sosyal demokrat olunamaz. Yine belirsizdir, yine aldatıcıdır, çünkü sosyal demokratı, sosyal demokrat olmayan bir düzende liberal parti de anlamsızdır. öyle ise ne olur. Karamsar olmayalım: Kanıa göıevlerînde «vekillik» diye bir kavram vardır. \pk.ilik. be'li bir kamu görevini ytirüten asli gorev!ı yerme goçici süre «vekaleten» başka görevliierin aynı görevi yapması demektir. Sözgell gt Bayınöırhk Bakanlığı'na Milii Egitlm Bakanı vekaleî etmektedir. Bizde Batı'da benzerleri görülen blr tek «liberal parti» olmadığı ve olmayacagına göre, libcral partilere «blz sosyal demokratız» diyen partiler cveUalet» edeceklerdir. Sosyal demokratlann yerl ise Batı türü çoğulcu demokrasl bütün slyasal kurumlanyla yerleşinceye kadar boş kalacaktır. Türkiye'de sol kesimln oylarını almak üzere kurulan partiler ancak ve ancak Batı'dakl liberal partilerin yapacağı ışievleri üstlenebilirler. Düşünce ve örgütlenme özgürlüğünü, hukuk devletinı, yargı bağımsızlığını, üniverslte özerkliğinl, memur güvenceslnl ve grev hakkını savunmak çağımızda artık «sosyallık, sosyalistlik» değil, doğrudan doğruya llberallik ve demokratlık olmustur. Hukuk devletinl baştacı yapan bir partinin ilk seçimlerde savunacağı ilkeler, çoğulcu demokrası ve hukuk devletl kavramlarından oluşacaktır. Bu bakımdan kurulacak ilerici partilere büyük görevler düşüyor. Ancak. böyle partilerin adlarını koyar, niteliklerini beürlerken, gerçekcl olaıım: Bu dönemin partileri örneklerl Batı'da görülen sosyal demokrat partilere benzemeyeceklerdir. Böyle partiler ancak ve ancak sosyallığm değil liberalliğln savunucuları olacaklardır. Ne yapalım bizdeki gümrük duvarları demokrasl ve özgürlük İçin de geçerlidlr... Cumhuriyet 13 Kokteylde en ilginç konuşma içtikleri su ayn gitmeyen Abdullah Kütküt ile eski parlamenter Turgut Altunkaya arasındaydı. öğleyin yapılan parti yöneticileri seçlminde Altunkaya'yı genel başkan yardımcılığına öneren Abdullah Kütküt, sıra oy vermeye gelince Altunkaya'ya oy vermeyi unutmuştu. Altunkaya kokteylde Kütküfe şöyle dedi: «Beni öneren sensln. Adam karşımda oturuyor. Baktım beni yazmadı. tşaret edemcdim, ne yapıyorsun diyemcdim. Sustum kaldım. Eğer seçlmi kaybetseydJm, yanmıştım.» Halkçı Partı'den aynlacağı Kahkahalar arasında Kütküt belirtilen eski parlamenter Na«yorgunluktan daunışım inan,» cl uıüaJ dü üüKtOilüe gozuktü, diyerek kendi savunurken Dr. amu neşesı yerinde değıldi. Turhan Temuçin «işi başlattık, Kokteylde en çok Sosyal De biz dışarda kaldık, bu ne biçltn mokrat Partılenn bırleşmesj, Iş anlamadım» diyordu. parasızlık, sürenın azlığı, örCİDAI, İSTtFA ETTİ gütlenme uaarıne konuşuldu. Halkçı Parti kurucu üyelerinGenel Başkan Yardımcısı, a.a.' den Naci Cidal, dün partisinnm eskı genel müdürtl Ayteden lstifa ettl. kin Yüdız, «Partiler en büyiik Istifa mektubunu dün Halkkatnu kurunıiandır. Oniarı çı Parti Genel Başkanı Necdet güçsiiz bırakmak iyi sonuçlar Calp'e veren eski parlamenter doğurmaz.» derken, Erdal İnöNaci Cidal, «Gördüğiim luzum nü hareketinin Halkçı Partiyi üzerine istifa edlyoruın» dedi. güçsüz bırakacağı yolundaid Naci Cidal, bir gün önce bir soruya Genel Sayman Rah Halkçı Partinin kuruluşu için ml Tuncagil şu yanıtı verdi: îçişleri Bakanlığına giden 9 ki«Biz ileride küçiik bir par. şihk heyet içinde yeralmıştı. H olarak kalsak da namusuCidal'ın istlfasıyla daha önce muz, haysiyetimiz ayakta ka33 olan Halkçı Parti kurucu ülacaktır. Bizim slogammız ne ye sayısı, doktor Turhan Temu söhret. ne san. ne mevk] ne çm'nin de aynlmasıyla 31'e düş makam. Yainızca vatan.» tü. (Baştarafı 1. Sayfada) lendl. Bir gün önce partiden ıstifa eden Dr. Turhan Tcmuçiu'in kokteyle gelmesi pek çok basm mensubu ıçın şaşırtıc: oldu. Temuçin ne kurucu üyelerin ne de kendi ısteğıyie partiden aynlmıştı. Bunu bilenler Tetnu çin'in gelişine şaşırmadılar. Kokteylde bırara Temuçin şöyle dedi: cBenitn aynlışınu «Erdal In»nü'ye geçmek jçin yaptı» diyc yorumlayanlar olmuş. Bunu duydum onun için kokteyle geldim. Gönlum kurucu arkadaşlarımla beraber.» Temycin: Isi BTP amblemi (Baştarafı 1. Sayfada) sıru gösterdı, ama sorunun çözulduğünü soyledı. Otel yetkılilerine 200 konuğun çağrüı olduğunun bıldirilmesine karşın, yetkıliler saat 20'ye dek gelenlerm sayısuu 316 olarak saptadılar. SaJonun kalaoaııklığı bir yana, basm mensupiarı ve partilılerce etrafı sarılan Esener' in yanına bile yaklaşmak müm kün değildı. Esener ıçkı lçıp lçmedığini soran basın mensuplarına, genelükle msşrubat ıçtığinı, «arasıra bira aldıgını» behrtti. Esener, «yurt gezisine çıkacak mısınız?» sorusuna, «yaruı haftalık Izne çıkıyoruz. Ua lm sonra sıkı bir gezl yapacağım, dağı taşı dolaşacagız,» ya nıtını verdı. Kalabalık toplantılarda basm mensuplarmı «yavrukurtla run» diyerek koruyan Esener, «korumamz yok mu?> denince, «sizden daha iyi koruma mı olur? Beni gazeteciler koruyor,» dedi. Partisıne buyük katılımlar beklediklarini söyleyen Esener «An meselesine» üzülüyordu. Üzuntüsünll «Kardeş partilerden biri bizim Arı amblemlnl aimış» diye dile getırdi. Turgut özal'ın kurduğu «Ana Vatan Partisi»nın amblemi ıle BTP' nin ambleminin ayru olması konusunda Esener, Ana Vatan Partisi'nin daha önce tüzel klşılik kazandığını ıfade ederek, «Bizim 70 gün önce belirleyip ressamlara çizdirdiğimıs ambleırıi.T benzerinin Sayın Ozal'ın Anavatan Partlsi tarafmdan kullamlmasına Ü3eleri. miz tepki gösterdiler. Amblemi değiştirmek durumundayız, ancak ben tek başuna karar veremem bir arkada? şenısiye başka 11 rarkadaş gül önerd). ) Vakında çöswriz» dedi. Bir soru üzerine sigara içms diğini belirten Esener, Istanbul'dayken yaptığı sağlık yiirü yüşlerinde kendısinden genç olan bazı Albay ve Yarbay arka daşlarını bile geride bıraktığı nı söyledi. «Turgut özal'Ia neden anlafamadınız?» sorusu yöneltilince, Esener, «Özal'Ia pazarlığı Hüsamettin Cindoruk yaptı, ona sorun» dedi. Cindoruk da, soruya «Şenısiye açtık. Arkası na yağmur yağdı, onun için olmadı,» diyerek yanıtladı. Kuruculardan gazeteci Abdul lah Uraz. Milliyetçi Demokrasl Partisi Genel Sekreteri Doğan Kasaroğlu ile Istanbul'daki gö rüşmeîerini aniattı. Basın mensuplannın sorulan arka arkaya gelmeye baslayın ca Esener, «Bu soruların hepsi nl nedeti bana soruyorsunuz? Bl razını da Cindoruk'a sorıın» dedi. Basın mensuplan soru yö neltmeyi sürdürdüler: «24 Ocak kararlan» Bunun üzerine Es« ner, «soruların bepsinl bugiin •ormayın, yann ne goracaksınız?» dedi. Basın mensupiarı, «Yann başka soru buluruz» 'lcarsıhgiru verines, Esener, bir tfazetectnln yanağuu okşayarak «Soronlar o kadar çok mn?» dedi. ANA.P (Baştarafı 1. Sayfada) Birara Ozal'a «Efendim, Büyük Türkiye Partisi'nin amblenıini de bilerrk mi erken saattc İçfşleri Bakanlığı'na başvurdunuz?» bıçmundeki bir soruya yanıtı şöyle oldu: «Ne olur ne olmaz diye erkenden başvurduk.» Anavatan Partisi isml gece çok geç saatlerde belli olmuş. tu. özal, kendi deyimiyle «Par. tlnin isim babası». Israrla da «Bizimki ana partidir» görüsünü savunuyor. Gazeteciler, Ozal'ı îçişleri Bakanlığl'ım başvuracağı günün bir öncekl gecesinda bütün tabelacıları aramış ama sonuç çıkaramanuş lardı. Özal, gazetecilerin bu başarısızljğının nedeninl de şöyle açıkladı: «Tabelacıyı, gece geç saatte genel merkeze getirdik. Saat gece 12'den sonra. Onu sonra oraya kitledik gittik. Kimseye «oyjemesln diye.» ösai'a göre, Anavatan ParO. Bl kurulur kurulmaz «AETye tol attı». Anavatan Partisi'nln genal merkezinin bulunduğu Kennedy Caddesi 144'tekl binayı AET tutmıtş. özal, Türkiye'dekl AET yetkililerinden bu binayı istemiş, ancak olumlu bir yanıt alamamış, bunun üzerine binanın yüklenicisinden rlca etmiş. Sonrasını şöyle aniattı Özal, «Sonunda onlan kovaladık. Binayı btze verdUer. Yani AET'ye bir gol de biz attık. Hep orüar mı stacak?» Bir ara konu Btiyük TUrkiye Partisi'nin kuruculan ile neden birleşilmediği konusuna geldi. özal, bu konuda bir pazarllk olmadığma gazetecilerin inanmasmı istedikten sonra, «Benim helli prensiplerim vardır. Bu nrensiplerde anlaşamadık» dril İlerici Parti... (Baştarafı 1. Sayfada) denilince bu kavramların Batı demokrasilerindeki özgün anlamlarına bakarak bir değerlendirme yapıyoruz. Liberallerin Batı demokrasisl içinde bir geçmlşl var, bir tarihi var ve bugünkü konutnu var. Sosyal Demokratlann da öyle Liberal ve Sosyal De mokrat bu gelişim süreci içinde bırer anlam ifade ederler. Bizde «kurduk, oldu» demekle «Liberal» ya da «Sosyal Demokrat» olunmaz. Bektaşl namazı mıdır bu? Sosyal Demokrat partiler ancak sag ve sol bütün partilerin slyasal yelpasede özgürce yer aldığı düzenlerde anlam taşırlar. Sosyal demokratın ideolojlk ve siyasal çizgisi, solundaki Markslst partilerle sağmdakl muhafazakâr ve liberal partilere göre belirlenebilir. Sosyal demokrat, soldakl ve sağındakl sımrlarını böyle bir siyasal yelpazede ortaya koyablllr. Havada bulut e'bi soyut ve belirsiz sosyal demokratlık olmaz. Batı demokrasilerlnde sosyalizra. burjuvalaşmış, liberalizm ise sosyalleşmiştir. Batıdsı artık, ne 19. yüzyılm acımasız kapitalizmi, ne de Sovyet Marksizml geçerlidlr. Batı. bir çeşit uzlajma yönteml ile sosyallzmi ve kapitalizmi yeni ideolojik ve siyasal renklere büründürmüstür. Bizim aiaturka Mc Carthy'cilerin anlamadıkları ya da anlayıp da görmek istemediklerl gerçek budur. Sosyal güvenlik önlem ve kurumlarının iyice yaygınlaştırıldığı toplumlarda, sol ve sağ arasında keskin çizgilerle amansız bir sınıf savaşına da alan bırakılmamıştır. Sosyal demokratlann sosyallığı İçin siyasai ve ideolojik alan daraltılmıştır. Birçok Batı ülkesinde sosyal demokratlar, düzenln kurumları ile bütünleşmişlerdir. Bu gelişim içinde sosyal demokratlık bir çeşit «çagdaş sagcılık» olarak görülmüştür. Türkiye'de benzerleri Batı'da görülen bir sosyal demokrat parti kurmaya, daha önce de belirttiğlmiz gibı «mevzuat müsait değlldir»... «Mevzuat» daha başlangıçta sosyal demokrat partinin solundaki Marksist partilere Anayasa'yı sımsıkı kapatmıştır. Sosyal demokratlar, Batı'da işçi sendikaları ile «organlk blr bütiin» olarak çalışırlar. Türkiye'de «mevzuat» bu tür örgütlenmelerl suç saymıştır. öyleyse bu asamada «sosyal demokrat» bir parti kuruiamaz, ancak sosyal demok Pazaroyu n çözümleri I. Rifat Ilgaz (Karakılçık) 2. Afşar Timuçin (Böyle Söylenmeli Bizim Türkümüz) 3. Edıp Cansever (Umut Evirmece . Çevirmece OKUROYUN Çözum pratıkte kolay, fakat iş irdelemeye geldiğinde biraz zorıaşıyor. O zaman karşımıza 4. dereceden bir denklem çıkıyor. Bunu sıfırlayan deger de kolayca bulunuyor. \Tx 7ü L$ 4411+ u9 + \fu » ii * ~ * İ 3 . " f BuLlinjAA) DÇöEE .2 . DEr4KLEWDE VER'ıME K o M U O S A ~) (Uo 2 d^K'Se) bEĞEC'ı Bü a = suzlar Parkı) 4. Necati Cumalı (Bozkırda Bir Atlı) 5. Ozdemır Ince (Elma'nın Tarihi) 6. Ozdemir Asaf (Dünya Kaçtı Gözüme) 7. Arif Damar (Alıcı Kuş) 8. Ahmet Erhan (Alacakaranlıktaki Ülke) 9. Şükran Kurdakul (îzmlr'in îçinde Amerikan Ne£eri) 10. Erdal Alova (En Son Çt kan Şarkılar) II. Ozan Telii (Şahince) 12. Suat Vardal (Biz Gene Yanyana) 13. Adnan özer (Ateşli Kaval) 14. Banş Pirhasan (Tarih Kötüdür) 15. Ali Cengizkan (SenJere) 16. Tomris Uyar (Yürekte Bukağı) 17. Nazlı Eray (Gecejrl T»nıdım) 18. Başaran (Pıtraklı Memleket) 19. Yüksel Pazarkaya (Aydın lık Kanayan Çiçek) 20. Kemal özer (Gül Yordamı) 21. Oktay Eifat (1. Aşık Mer diveni 2. A?ağı Yuk»n) pü. Türkart lldeniz (BJr Taş ra Kızımn DeHceleri) Bttimacadald çigsbnr '• " AHMET ERHAN Sadiklar (Baştarafı 1. Sayfads) Ikl bakanlığa yapılan ata malar kararnamelerin Cum hurbaşkanı Kenan Evren* İn onaymdan sonra Resml Gazete'nin mükerrer sayısında yayınlanacak. Gümrük ve Tekel Bakanı Ali Bozer ile Adalet Bakanı Rifat Bayazıt Milliyetçi De mokrasi Partisi kuruculan arasında yer almak tizere 13 mayısda bu görevlerinden lstifa etmişîerdl. İLK DEMEÇLER Cafer Tavyar SadıkJar. yeni göreviyle ilgili olarak ANKA'ya verdiği ilk demecinde, «Bakanhgımla ilgili olarak hükümet programın da yer alan ükelerin yerine getirllmesi için elimden gelen gayreti gösterecef im» dedi. İlk demeclnl ANKA'ya veren yenl Adalet Bakanı Kazım Akdoğan ise, «Atatörk ilkelerinin ışığı altında yasaların bana vermiş olduğıı yetkilerl kutlanacağım» dedi. (Baştarafı 1. Sayfada) dalan Birliği, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mezunl3rı Birligi ve Hukukçular Birliği'nin de, bu tür bir eyleme karşı olduklannı bildirdi. Demokratik Halk Partisi, «Bağımsız Kıhns Cumhuriyeti»nin ılanmdan yana olmakla beraber, yöntemlerdeki eksiklik nedeniyle muhtırayı imzalamadı. Fazartesi günü toplanarak konuyu görüsecek olan Toplumou Kurtuluş Partisi Genel Başkaru Alpay Dnrduran, «Cumhuriyct»e verdiği özel demeçte söy le dedi: «Bize göre şu anda Kıbna Tiirk poUttkası, gerek Türki. ye'nin, jerekse Kıbns Tfirk yfl BAGIMSIZ DEVLETIN ÂDI KUZEY KIBRİS netimlnln politibuı lflaa etmiş durumdadır. Haklı Kıbrıg Türk toplumu, kendini rabatsız eden bir kararla karşı karşıya kalrtuştır. Bu karan blr. kesinlikle reddedlyoruz. Kararda olumlu olan tek unsnr, güçrnenlerin tü nıünün yerlerine dönemeyece^ini icermesi ve dolayısıyia Itd bölgenin oluşturulmasma olanak vermesidir. Fakat karar, butünüyle Kum yönetimlnin •ertlefmeslne ye toplumlarara•ı eörüıjmtlerin kesilmesine oIMUIC üğlaınajctadır. Biıe göre BM genel «ekreteri, bu •ertleçme karşısmda, Rum yönetbniyle çatışnu corunda kBlacaktır. Dolayısıyl» bis, bu olayı beklemeliyiz. Eğer beklemez ve tek yanlı kararlarla fö rüşmeleri ba!talayan durumuna düşersek lıiç kimseye değll, Papandreu'ya Iılzmet etmiş oluruz. Şu anda Kuzey Kıbns Cumhuriyeü gibl blr llana karşıyız.» Bu gehşmelerln yanısıra Rum kesiminde büyük bekleyiş sürü yor. Rumca gazeteler, Türk tutum, eğilim ve görüşlerine bü yük yer veriyorlar. Denktaş'ın KTFD dönüşü konuşmasma da yer verdller. Türkç© gazetelerden Birlik, «Devlet başkanımızı coşkun gös terilerle karjıladık Dcnktaş: «Kıbns Türk Cunıbariyetlnl ku dedi. Kararınuz keslndir» başlıklannı kullanırken, Bozkurt, «Bağımsızlık konusunda Denktaş göreve çağınldı» «Görüşmeye otnrmuyoruz» sözlerini manşetine sldı. (Baştarafı 1. Sayfada) nı» 1leri sürdü. Yunanlstan Savunma Bakanı Yardımcısı Andonis Drossoyuannis de «Asıl amaç, Türklye' ye siyasal diizeyrîe destek satlamaktı», diyerek Yunan uçaklarına «ihlallere karşı koyma» tallmatı verlldlğlnl açıkladı. Atina Türk Hava Yolları, sizlere 50 yıldır hizmet veriyor. Bu 50 yıl içinde millerce yol katettik, binlerce yolcu taşıdık. Yolcularımıza eksiksiz ve rahat yolculuklar sunduk. Sizlere daha geniş yolculuk imkânları sağlamak için yolcu kapasitemizi ve uçuş sayımızı artırdık. Uçak f ilomuzu ve uçuş ağımızı genişlettik. Sizlere güler yüzle hizmet edecek hostesler, uçuş öncesi ve uçuş sırasında emniyetinizi sağlayacak teknik elemanlar yetiştirdik. TURK H AVA YOLLARI 5 0 YILDIR GÖK LERDE! Kargo taşıma kapasitemizi artırdık. Böylece hem size, hem de ulusal taşımacılığımıza hizmet verdik. Yurda giren döviz miktarına büyük katkılarda bulunduk. 50nci Kuruluş Yılı'mızı kutladığımız bugün, katkılarını her zaman şükranla andığımız eski ve yeni bütün personelimize, bizimle seyahat ederek bizi teşvik eden Sayın Yolcularımıza ve tüm acentelerimize teşekkürü bir borç biliriz. TURKSSH ABRL.INES