Katalog

M\IU EC1T1M BAKANUĞÎ Tebljgler Der«ısı nın 3 7 if>81 Run ve 2090 sayılı nushasjnda okullara kaynak kltap olarak tavsiye edilmiştir. SÖYLEV (NUTUK) TurkçeleşUren Ord. Prot. H V. VEÜDEDEOGLU Cilt l ve 2 birarada 12. Bası, EDERl 400 Lira hteme Adresi: Çağdaf Yavınlan Tflrfcocağı Cad. 39/41 Cağaloğhı tstanbul Gazi M. Kemal ATATÜRK Cumhuriyet 60. Yıl; Sayı: 21097 Knrucusu: Tunus NADI 40 TL. 22 Mayıs 1983 PAZAK DAT NEDfM TÖR ye dV flfcJHft bu yapıtıo IKINCf BASISf ÇIKTI JiDERI: 200 LtRA hteme Adresi Çağdaf Yaymları Türkocağı Cad 39 41 Caçaloğlu Istanhul. Bagıınsız devletin adı, "Kuzey Kıbrıs Cumhuriyeti,, clacak Ana muhalefet partisi lideri Alpay Durduran, Cumhuriyet'e verdiği demeçte, «Kuzey Kıbns Cumhuriyeti»nin ilânına karşı olduğumı açıkladı. îzzet Rıza YALIN LEFKOŞE Kıbns'ta ilân edilmesi düşünülen «Bafcımsız Kıbns Türk Oevleti»nin adınm «Kuzey Kıbrıs CumhuriyetiRepublic of North Cyprus» ola cagı belll oldu. Sözkonusu lsim KTFD vetkililerinin görüşmeleri ve Ankara'va lletilen görüş sonucunda beliriendl. 17 mayısta KTFD Bakanlar Kurulu toplantısmda «BM karanndan sonra topIıunJararası gürüşmelere başlanamayacağı» yönünde bir karar alınmıştı. Bundan sonra, KTFD'nın venl adı ve bıçinuyle ilgilı olarak «Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti», «Kuzey Kıbrıs Cumhuriyeti» gibi isimler üzertnde durulmuştu, KTFD Başkanı Rauf Denktaş' ın Lefkoşe'ye dönüşünde yaptıgı konuşmada sarfettiği «Kuzey Kıbns Cmnhurijeti'nin temelinin önceki gün atıldığı» biçtmlndekl sozlert yenl devlet biçiml ve adı üzerlnde lsaretler olarak defcerlendiriliyor. Denktaş'ın (Sncetsl gün yaptıgı konu$ma üzerine diplomatik çevrelerde şu soru ortaya atıldı: «BM karannın kaldınhnası ve Türk toplumunıın e?H sa VÜması lıalinde KÖriişmelere olurulur mu? BajfımsJz devlet Uanından vazgeçtlir mi?» Bu nedenle, Kıbns Rum yönetimlnm Denktaş'm sözlerinde dıle gelen uyanlara önem vermesl ve BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar'm özenle değerlendirme yapmasırun çok önemll olduguna işaret edıliyor. Rum yönetıminın uyanlara kulak vermeraesl ve BM genel sekreterinın gerekli değerlendir meyl yapamaması hallcde «Kuzey Kıbrıs Cumhuriyeti» Uanınm gündemde olduftu kesln görülüyor. Şlmdi Kıbns'ta izlenecek yön tem ve alınacak kararlar, «Daba önce Bakanlar Kurulu, KTFD üst dttzeyi ve yetklll çev relerde varüan değerlendlrme» sonucu daha büyUk ilgiyle lzlen mekte.. Bu konuda edlnllen lzlenlmler şöyle: 1 KTFD, bir değerlendlrmeyle uygulanacak yöntem v« kararlan saptanuş, ba yöndcki görfişlerlnl Ankara'ys da duyurmuştur. 2 Yöntem ve kararlar, Rum, BM ve dünya ülkelerlnden jçelecek yeni tepkilere ?ö> re, partl ve halk temsflclleriy> le görüşfilerek ortak verilecektir. Yeni partiJerin kurulus kokteylleri BTP başka ambîem arıyor ANKABA, (Cumhuriyet Bürosu) Buyuk Turluye Partısı'nın (BTP) Genel Başkanı Ali Pethi tsener. parti yonetırısı olmak ıçuı «saygüı, disipUnlı ve tatlısert olmak geıektifeiııı» soy ledi. Kuruiuşunu ciuti tsmamlayan BTP'nın Dedeman Otelı'ndelu kokteylme genel başkanlığa tek aday olarak seçilen Ali Fcthi Esener, 40 dakıka gecıkmeyle gelebildi. Mehnıet Gölhan'la beraber salona gıren Esener, alkışlarla karşıiandı Esener, gecıkmesinın nedeninl açıklarken kurucular kurulunda merkez karar organının seçiml sırasında 12 yanlış oy kullanılmasının sorun yaratma (Arkası Sa. 13, Sü. 3 de> Atina: ABD, Türk görüşüne destek icîn hava sahası îhlâlîne kafıldı ATİ2VA (Cumhoriyet) Yunanistan hükümeti, 70 Türk ve 7 Amerikalı askeri uçağının Yunanlstan'ın FIR hattını (uçuş enformas yon bölgesi) ihlal ettigi lddJasını tekrar ederek, olayın siyasal amaçlı olduğunu söy ledl. Yunan hükümet sözeüsfl Dîmitrios Marudas, «ABD Ege hava sahası konnsnndaki Türk görüşOnu desteklemek amacıyla ABD nçaklanyla Türk uçaklarının nçuslannı blrlestlrdl» dedl. Atlna'daki ABD Büyükelçfsi Strearns'in uçuşlann NATO planı gereğlnce yapıldığına ve blr ihlalln sözkonusu olmadığma lligkln açıklamasma cevap veren Yunan hükümet sözcüsü Marudas, «Bu, ihlalleri haklı çıkarmaz» dedi. Sözcü ay rıca ABD'nin «sortımlulu£u NATO'va yıktnaya çalıstığı(Arkası Sa. 13. Sü. 7 de) Temucin: • » Isi biz baslattık, sonra dısarda kaldık Naci Cidal istifa ettt. da HPdm BTP GENEL MEKEEZtNDE COŞKU Büyük Türkiye Partisl'ne dün llk flyeler kaydedild!. Parti'nln llk üyesl DısIşleri eskl bakanlarmdan thsan Sabrl Çağlayangil oldu. Çağlayangil'le birlikte 14O'ı a.şkırı eski parlaınenterin üy» kaydı sırasında BTP Genel Başkanı Ali Fethi Esener çeş'itil konuşmalar yaptı, parti kurucuları ve yeni üyeler genel başkanlarını alkışladılar. (Fotoğraf: a.a.), Çağlayangil ve 143 eski parlamenter BTP'ye katıldı BTP'ye katılan 16 DM üyesi, «Anayasayı hazır. layan arkadaşlanmızla gönül ve fikir biıiiği içüı. deyiz, milletin meşru temsilcisiyiz, 12 Eylül'ün meşruiyetine yürekten înanıyoruz» dediler. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) BUyük Ttırkiye Partl si'nin llk üyesi Dışişlerı eski bafeanlarmdan İhsan Sabri Çsğlayangil oldu. Partl Genel Başkanı Ali Fethi Esener, Çağ layangil'l şerel üyesi olarak kabul ettiklerini sdylodl. Çağlayangilie birlikte 143 eskl par lamenter BTP'ye pirdi. Başkan Esener dün saat 9. 30'dan baçlayarak partl genel merkezinde kuîlamalan kabul etti, sonra BTP'ye üye kaydına başlandJ. llk iij'e olarak kayde dllen Çaglayangıl, üyelik bıldirgesinln kabulünden sonra Wr konuşma yaptı. Çağlayangil, «Türküve'nln kendisine çok yakışan hürriyetçi demohratik rejime yenlden kavuştugunu» söyledl ve, «Bu mutlu sonuca ragmen sıtantılar tumOyle ortadan kalkmadt.» detiı. thsan Sabri Çağlayangil, «Politik, ekonomik, sosyal birçok çetin probtemlcri göğüsleyehilmek 1çin birlik ve beraberlik ruhuna, demokr3tlk, anıa güçltt bir yönetime her zamanküıden daha çok muhtacız,» diye konuştu. BTP Gcnel Başkanı Esener, Çağlayangü'ın sozlerine katüdıgını bellrterek, «12 Eylftl Ha rekâtı Türk milletinin şeref ve hayslyeUnl kurtardı,» dedl. BTP'ye 3. uye olarak eski parlamenter Ekrem Ceyhun, 3. üye olarak Atıf BenderlioğIu, 4. Uye olarak Şfikrii Meto, 6. Uye olarak Seyfi öztttrk kay dedildl. Dün BTP^e Uye kaydı yaptıran 143 eski parlamenter şöyle sıralanıyor: Ekrem Ceyhun, Recep özel, Aiıf Benderlloğlu, Şfikra Meto. Seyfl öztflrk, fUflılt Bayraktar, Sümer Oral, Oral Karsosmanoğlu, Esat Kıratlıoğln, H. Turgut Toker, Turhan Bilgtn. AU Şevki Erek, Talât Dofan, tsmail Yetiş, Aysel Uğuralp, Muhammet Kelleci, Kemal Bag cıoğlu, Rıfkı Danışman. Sahahattfn Adalı, thsan Ataöv, Metin Mtısaoğlu. Tevflk Koraltan, thsan Toksarı. Osman özcr, (Arkası 7. Sayfada) Denktaş'ın temaslan öte yandan, KTFD Başkanı Denktaş, parti genel başkanlarıy la randevulaşmaya başladı, dün parti genel başkanlanyla görüşme günlerini saptadı. Kuzey Kıbns Cumhuriyetı'nln ilanına karşı çıkan Toplumcu Kurtuluş Partisi Genel Başkanı U» «alı zuntl saat 10.00'da göruseceğl •çıldandı. KıbTO'a dönuşünd» Türkiye büyukelçjligıyle ve Kıbns Türlc Bans Kuvvettrri komutanlanyla bilgl v« gönis alışvenşinde bulunan Denktaş, öncelikle par tl tomsilcileriyle görUşüp «Kusey Kıbrıs Cumhuriyeti»nin ila m için referandum yönunda destek araytıcak. Daha Cnce alman kararlann Bumlarca teyit edllip uygulanmaması v* BM kararlsnnın ortadan kaldınlmaması halindo toplumterarası gdrUsmelerin başlatümasına karşı çıtalacak. Aynca Bans Gücü'nün Kıbn» 'taki görev sürosinin uzatılmasına da karşı çıfcılarak Ban» Gücil artık muhatap kabul edll miyerek dışlanacak. Ancak BM 'nln Lefkoşe merkezl, «zellikla BM genel sekreterinin özel tem tücislyle üişkiler kesümeyecek. En önemlisi Kuzey Kıbna Cumhuriyeti'nin elektrik grerek•Intmı glbl çok önemll gereksL nlmlennin karsılaranası içüı «zamanlsnM» unsuruna basvurularak, Kuzey Kıbns Cumhuriyeti'nin llanına «idilmesln» oalışılacak. Bu arada Oumhurlyetçl TOrk Parösl ve Devlş'ln dısında bağımsızlık İlanına yenl karşı çıkışlar oldu. Denktas'a sunulan muhtırayı lmzalaınayı reddeden Toplumcu Kurtuluş Partial de, «Şu anda Kuzey Kıbns Cıımhurlyetl glbl blr ilana karşı olduklannı» açıkladı. Belediy* Emekçllerl Sendlkan da bagım sız Türk devleti llan edilmesi ne karaı olduğunu bildlrdl. Denktas'a verllen muhtrrayı genelllkle Denktas'ı destekleyen kuruluslann lmzaladığı dlkkatl çeklyor. Mlmar ve Mühendis O(Arkaa 8*. 13, Sü. i de) Hasan UYSAL ANKARA önceki gün kurulan Halkçı Partinin ge çicl genel merkez diye gös terdigi Ankara il merkezinde düzenlenen kokteyl BTP ve ANA.P"nin kokteylleri yanında pek mütevazi kaldı. Gerçekten de Halkçı Par U olanaklar açısından en mütevazi parti. ötekl partüerin kokteyllnd» salonlar gönderilen çiçeklerl alamaz hale ge&rken, Halk çı Partiiıln kokteyllnde tek çiçek göase çarptı. Çiçeğin Ustünda Fatlh Çiçek evl Halkçı Paril'ye hasanlar diler» dlye yazjyordu. tl merke7lndeki kokteylde, genel başkanhğa seçllen Necdet Calp hemen her konuîda tek tek iîgi(Arkası Sa. 13, Sü. 1 de) Türkiye'nîn en yuksek gaz rezervı Lüleburgaz'da bulundu ANKARA (CumhuriyetBürosn) Türklye Petrollerl Anonlm Ortaklığı (TPAO) tarafından Trakya'da Lüleborgaz'm sekiz kilometre doğusunda büyük bir doğal gaz rezervi bulundu. Geçen pazar günü yapılan deneme çalışması sonucunda «Umurca1» kuyusundan dana önce bulnmuş olan sevlyelerden daha yüksek şlddette doğal gaz akısı saj landı. TPAO'nun hesaplanna göre, şiddetll gazın günlük üretlm miktannın blr kuyu da 10 mllyon küblkflfin üzerinde olduğu bellrlendL Üretllen bu mlktarın Türkiye'de bugüne dek blllnan değerlerln çok üzerlnde bu lunduğu blldirlllyor. Geçen pazar günü yapılan deneme çalışmalanndan kesln blr sonuç elde edlllnceye ka dar, bu denemelerin sürdürüleceğlnl bellrten yetklliler, Ankara'da alınacak değerlendlrme sonuçlanndan sonra, bulunan doğal gaz alanınm genlşletllmesl 1çiö karar verecekler. Gerek Lüleburgas'da kuyu başında, gerekso Ankara dakl yürütülen çalışmalar sonucunda «Vmnrca1» ku yusunun üretlm alant genlşletildlği takdlrde. Istan bul'un elektrlğlnl saglayan Ambarlı Santrallnd» fueloil yerlne doğal gazla elek trlk üretilebUecegl bildlrlllyor. Ambarlı Santralının günde 120 milyon kübikflt doğal gaz yakacağını bellrten yetklliler, «CmurcaI» glbl 12 kuyu açılması halin (Arkaaı 7. Sayfad.) BTP Genel Başkanı Ali Fethi Esener'in ilk özel demecl 10. sayfada MGK, parti kurucularım "mcelemeye,, başladı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Mllll Güvenllk Kon «eyl kurulan slyasl partilerln «kurucu üyelerini» ineelemeye başladL MGK kurulan partller de yer alan kurucu üyeler Üzerlnde Incelenıelerlnl 20 gün lçinde tamamlayacak. Bilindiğl glbl, Konseyln veto hakkı bulunuyor. BTP, HP ve Ana. P'nln başvuru belgelerinln Konseye yenl geldiğl, hemen la celenmeye başlanıldığı belir tillyor. Bu konuda blr yetkill, Konseyln Siyasi Partiler Kanununun geçlcl 4. maddeslne göre, partllerin kuru cu ve ötekl üyelerini lnceleyeceğl ve «veto» hakkıni kullanablleceğl bellrtillyor. îçişlerl Bakanlığı 10 yıllık partl kurma ve seçllme yasağına giren. kapatılan AP ve CHP Meclls ve Sena» to grup başkan veklllerlnln ittrazını reddettl. AP ve CHP'nln meclls v« sanato grup başkanvekll(Arkası 7. Sayfada> ANA. P tabelacıyı geceyarısı getirtmis I§ık KANSÜ ANKARA Partisinln «tslm babalıginı» yapon Turgut öıal, «Blzfan par. tl ana partldir» diyor. Anavatan Partisi'nin flaceki geoo Büyük Ankara Oteli'ndekl kokteyll haraketll geçti sayıhr. Çok sayıda gazeted Özal'ı adeta abluka alfcuıa almıstı. özal hem sorulardan hem de kalabalıktan eor nefea alHem Büyük Türkly» Partisi'Rln hem 6» Anava. tan Partisi'nin amblemin. ds An olznası (Snceld gün ortahğı kanştırdı. Turgut Özal'a göre, kendl partl amblemlerindeld An daha guzel. Ozal «Blzfanld date gflzel, balansı» diye yanıtladı bu konudakl sorulan. (Arkası Sa. 13. Sü. 8 de) dJ. Sadıklar, Gümrük ve Tekel; Akdoğan, Adalef Bakanı oldu ANKABA (ANKA) Gümrük ve Tekel Bakanlığı'na Cafer Tayyar Sadıklar, Adalet Bakanlığı'na K* nm Akdoğan getlrlldl. Ssdıklar daha 6nce Merkea Bankası Başkanlığı görevlnde bulunmus, Akdoğan Cumhuriyet Bassavcılığı'ndan 1979 yılmda emekllye aynlmıştı. (Arkası Sa. İS. 8fl. I de) Sabah parti, akşam sohbet alemindei Yalçın DOĞAN ANKARA Oenelllkle Dısl»lerl mensuplftn Için kullanüan blr deylm vardır: «Kokteyl ku» lan»... 20 Mayıs 1983 gunu • yanl önceki gün . üç yenl siya« sal partinin doğmasıyla birlikı te, baskentte gorev yapan gazatecilerin hemen hemen tümti «Kokteyl kuşlan»na dönüştü. Blr arabayla bir kokteyle, ora(Arkası 7. Saytada) Is çevreleri ve siyaset OSYM'nin 2.Basamak Sınavı Kılavuzu'nda Okullar Listesi P8kütt9i«r7v« okullann • Hangl ofcul n* kadar aJıyor? • Okuliara glrebMmek içln Istenon poan türü? Hangî parti ilkelerö Osman ULAGAY s«ktör> dejdnc* dük kAnında tek başma çalışaa kisiden büyük boldlng sahlblne kadar çok farklı konumlarda, farku nltellklerde, farklı öılenüer taşıyaa kisilerl düsünmek mümkün.. Bu klşllerin poJitlk arayıslannın, özlemlerinln farklı olması da çok âoğel. Bizim bu yazıda konumuı olan «lfl çevreleıi», özel sek tör lçinde ozel bir agırhk (Arkası 7. Sayfada) Evren ve Cavuşesku Alanya'da buluşuyor dahauygun? Sedat ERGİN ALANTA Romanya Derl«t Başkanı Nikolay Çavusesku Anfcara'dakl temaslarmı tamamladıktan sonra beraberinde eel Elena ÇaTÇfesku olduğu halde dUn #fc«ftTw Antalya UaeŞam: Anlasmsyı htçbir zamaa kabul etmeyeg • Fransa'da tıp Sğre»cüeri lle hükümet uzlaftı. 9. tayfada • Osman Dlacavia 89mlh Hazned&roğtn De •ÖyiesJst 9. $ayfada • Inönfl Stadı*nm gentsletilmesiyle UgOl Çausmalar son asamada. 22. Saytada • Adana'da Kurtuluş da vasında Z ldam cezaaı verildt 14. tayfada rlnden hafta sonimu geçlreoe#l Alanya'ya geldl. Çavusesku Antalya havaalanına vanşmda 4. Ordu Komutanı Orgeneral Süreyya Yüksel ve Vali Yümaa Türktekin tarafından karsüandı. Çavusesku ve beraberlndekl heyet buradan kortej hallnde karayoluyla Alany»"Ta doğru yola ejlttL Çavusesku 81de •• Manavgat'ın ve Altınkum'ua ya nıbasından doga guzelliklerl ve tarthl eserlerle sUslU kıyı boyu nu izleyerek Alanya'ya vardı. Alanya'nın glrlşinde kalabahk Mr halk topluluğu Çavuşesku'ya sevgl gösterüertnde bulundu. Alanya konuk Cumhurtmskanı'nı karsuamak amacıyî» kmzuzısarıJaclvert renklerdea oluşan Romen bayraklanyla donannuştı. Kortej, Alanya'nın içinden geçerek doğruca kasabanın 7 kilometre kadar uzagmdakı Dim çayının denlze kavuş tu£u yerin yambasındaM Alan(Arkaaı 7. Sayfada) Erdal Inönü • Isiaiîbul'da temaslarım sürdürüyor tstanbul Haber Servisi Sosyal damokrat nitelikli blr partl kurma çalışmalarma gl» ren Erdal înönü, dün sabah İstanbul'a gelerek çalışmalarıra sürdürdü. Erdal Inönü, genellikle evinden yaptığı gcirüsraeler hakkında Cumhuriyet muhablrine şunlan söyledı: «Daba çok telefonla temas!» nna yürütüyorum. Bugiin, yus yttze bir görüsme lhttmall za yıf, yann da İstanbul'da çalıs« malarımı sürdüreceğlm. Yanu biraı da dinlenmek istlyorum. Herhaide dönerken bir açıkla m» yapacağnn.» Erdal înönü'nün kurucu o t masını lstedlğl besa klsilerle te masta bulunduğu ancak, karşı taraun mutabakatmı almadan (Arkası t. Sayfeda) Cumhuriyet9fe Yarmdan tttbaren lierici Özal: Secim yasası böyle gecerse ortada fazla parti kalmaz ntf*W «(£•*. 10. sayfada Siyasal sözlüklerlmlzdekl kavramların hemen hepsl Batıdan alınmıştır. Llberalizm. Kapltallzm. Markslzm, Sosyaüzm, Sosyal Demokrasl glbl kavramların hepsi Batı kökenlldir. Böyle olunca da blzds, örneğin «Llberal» ya da «Sosyal Demokrat» (Arkası Sa. U, Sü. 4 da) Anadolu Medeniyetlerl Sergisi: Eserler 8 yerde birden sergileniyor 14. Sayfada