Katalog

15 MART 1983 EKONOMİ Cumhuriyet 9 EKDNOMİDE GÜNÜN AYNAS! Toptan esya fiyatlan subaf ayında °/o J,6 arftı Ekonomf Servisj Şubat ayında toptan eşya fiyatlan geçen yıluı aym dönemine göre gerilerken. Geçinme Endeksleri Ankara'da fiyatlann îstanbul'a göre daha fazla arttığmı gösterdi. Ticaret Bakanlıgı Konionktür ve Yayın Dairesi tarafından yapılan hesaplamalara göre, toptan eşya fiyatlan şubat ayında 1.6 oranında artış gösterdi Sözkonusu oran gecen yılın aynı ayında yüzde 1.7 olmuştu öte yandan, geçinme endeksleri şubat ayı artışı, Ankara'da yüzde 3,5, İstanbul'da yüzde 1.2 oldu. Ocak Ocak Şubat 83 Şub. 82 Şub. 33 Şub. 82 Toptan Eşya %>1.6 %1.7 %5.6 %5.4 Ankara Geçinme Endeksi ^"3.5 %2.4 %o6 8 %5.3 İstanbul Geçinme Endeksi 3*1.2 %4.4 %5.5 %9.4 Maliye Bakanlıgı, banka sistemini düzenlemek için haziranı bekliyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Maliye Bakanlıgı' nın Türk bankacılık sistemini yeniden düzenlemek İçin hazirarı aymı beklediği öğrenildi. Yaz başına kadar kaynak yaratarak bankacılık sektöründeki kri zi atlatan bankalara müdahale edilmeyecek. Maliye Bakanhğı'nm. şu günlerde Danışma Meclisi' nde görüşülen yetki tasarısı aracîlıgıyla banka sistemini düzenlemesi öngörülüyor. Ancak Bakanlık çevrelerl. yetki tasarısı yasalaşsa bile Maliye Bakanlıgı' nın haziran ayma kadar «bekîeme» ve «,efiz!eme» yo lunu tercih edeceği ve ara!ık aymda getirilen bir dizt önlemin sonnçlanni pördük ten sonra yeni önlemiere yöneleceg'. kaydediiiyor. Ha ziran ay? olarak belirlenen bu süre. ?or dtırumdaki haa kalann da carklarmı yeniden döndürüp döndüremeye cekîeri konusunda bir flklr verebilecek. tki bankanın haziran ayına kadar kaynak yaratamaması durumunda üzerinde durulan seçenekler şunlar: • Daha önceden iflas etmiş 11 bankanın devlet ban kssı biçiminde bîrleştirilme leri örnek ahnablllr. Zor durumda iki banka ya kendl aralarında ya da bu banka ile birleştirilebilecek. • Devletin başka yerlerden kaynak yaratması halinde bu iki bankaya yapılan destek şartlı olarak sürebilir. Bu durumda iki ban kanın kaynak yaratıcı duruma gelmesi ve açtığı kredileri geri alması için, bekleme süresi uzatılabllir. • İki bankaya halen dur muş oları mevduat akışmın gelecekte de canlanmaması halinde bu bankalarm tlcari banka statüleri kaldırılarak yatırım bankacıîığına dönüştürülmeleri sözkonusu. Bu seçenek zor durumdaki bankalarm mevduat kabul etmemeleri, dolayısıyla yüksek faiz yükü altına girmelerini öngörüyor. Bazı sanayi kolları ve projeleri için açılan iç ve dış kaynaklı kredilerln bu iki banka aracılığıyla kullandırılmalan tasarlanıyor. • Maliye Bakanlıgı yetkililerince ekonomide yaratacağı dalgalanmalar nedeniyie tercih edilmeyen, ancak başka seçenek kalmaymca başvurulabilecek son yol da zor durumdaki bankalara destekleyici müdahale yapılmaması. Bu durumda bu iki bankanın geleceğini p : yasa koşulları belirleyecek. Edinücn bilpilere göre, son seçenek Maliye Baknniıginm elmde bu iki bankanın piynsnd'tn çekiîmesinin doğurficsjtı bunahmı finanse edecek kaynak olduğu takdirde geçerll olabilecek. >&Içın DÖĞAN Yeni Rotalar, Yeni Limanlar? Tek boyutlu bir sahne. Ortasında Türkiye'ye hiç danışılmadan kaleme almmış bir nota. «Tekstil ihracatınızı kısıtîadım» diyor yazıda. Tek boyutlu bir sahne. Ortasında Türkiye'ye yeni iletilen bir bildiri. «Siz ihraç ettiğiniz ürünlerde uluslararası anlaşmalara aykırı olarak fiyat larıyorsunuz. Bu nedenle de hakkmızda ticari soruşturma açıldı» diyor bildiride. Tek boyutlu bir sahne. Ortasında Türkıye'nin dikkatine sunulan resmi bir yazıdan çok ültimatoma benzsyen madde madde vurgulanan bir belge. «Siz Avrupa Ekonomik Topluluğu ülkolcrine sattığınız kui*u üzümde bundan sonra ancak şu fiyatı uygulayacaksmız» devam ediyor beîge: «Siz bundan sonra şu kadar salça satacaksınız. Siz bundan sonra şu kadar domates ihraç edebileceksiniz. Siz bundan sonra...» Tek boyutlu bir sahne. Ortasında AET (Avrupa Ekonomik Topluluğu) yetkilileri Mısır'la gcioişüyor. Konu, îspanya ve Portekiz AET'ye tam üye olursa. Mısır'm ihraç ürünleri bundan nastl etkilenir?.. Anlaşmaya göre, hem de nerdeyse yirmi yı!a uzanan anlaşmaya göre, Türkiye'ye danujmak yok mu? Hayır. yok. Brüksel'den havalanan uçak. Türkiye'ye uğramadan Kahire'ye iniyor. Tek boyutlu bir sahne. Ortasında Almanya'nın büyükleri toplanmış. Almanya'daki işsizliğe çare anyorlar. Akla ilk gelen Almanya'daki yabancı işçilerle ilgili bir dizi karar almak. Bu amaçîa «AHı yaşmdan daha büyük çocukların Almanya'daki anno ve babalarinın yanına getirilme'«ini yasaklamakia» başlayan önlemlerden, «Aîman uyruğunu kabullenmeye ya da sınır dışı edilmeye» kadar uzanan ilke tasarılarını ele ahyorlar. Tek boyutlu bir sahne. Ortasında bu ke? «Avrupa'nın büyükleri» bir koro halinde aym sözleri tekrarlıyorlar: «Türkiye tam anlamıyla demoîtrasiye dönünceye kadar...» diye başlayan ve aynı mantığı öne süren, aynı içerikli ve aynı sonuçlu cümieler... Tek boyutlu bir sahne. Ortasında. «NATO'nun büyükleri» toplanmış. «Uluslararası terörle mücadelede her ulus kendi Önîemlerini kendi alır, Ermeni olayı Türkiye'nfn sorunudur» diyorlar. Türkiye sahnenin bir kenarında bekliyor. Tek boyutiu bir sahne Ortasına konulan kürsüde Alman Dışişleri Bakanı... Bugüne dek Türkiyc'yi desteklemis Genscher'i herkes hayrelle ri'îiiliyor. Çünkü Genscher bugüne kadar «TürkiyR'vi ikide blrde şröndeme getirrneyin, demokrasiye dönüfj için fırsat tanıyalım»> derken, şimdi başka vurgulamalan dîle getiriyor: «Demokrasinin tam olarak uygulanmasını görmek îçin seçimle gelmiş yeni parlamentoyu beklemek gerek», Tek boyutlu bir sahne..; Tek boyutlu bir sahne..; Tek boyutlu bir sahne... Hayır. îşte yanılgı burada. Bizler Türkiye'den bakınca hep «tek boyutlu sahncler» görüyoruz Gördüklerimizi hep «tek boyutlu» sanıyoruz. Gözlerimizi sadece tek bir sahneye çeviriyoruz orada o anda gördüklerimi7.i. o yer ve konu ile sınırlı sanıyoruz. Oysa. yanılıyoruz. Tek tek sahneleri hap kendi içinde tek başma bir olay gibî algılıyoruz. Ve de yanılıyoruz, tek tek gördüklerimizin gerçekte bir bütünün ayrılmaz parçaiarı oldugunu belki de. bilmok istemiyoruz. «Buıilar bir bütündür ve bu adamlar (Arkası 11. Sayfada) Lîhya heyeti yine gedkti ANKARA, (ANKA) Ankara'da dün yapılması beklenen Türk.Libya karma eko nomik komisvonu 10. dîinem toplant'Jan Lfbya heyetinin peimemesl nedenivie ertetendi. Yetkiliier. kesln bir tarih perrnemekle birlikte karma ekonomik komisvon toolantısının haita ıçinde yapu ması beklendigini. ancak da ha da gecikebilecegin) belir tiyorlar. Bilindigi eibi. Libya tarafı daha fince avnı toplan tı için 14 subatta eelebüe ceklerini bildirmis. ancak he yetln gecikmesi üzerine roplantılar 14 marta ertelenmiş ö. Suudi Arabistan'a vizesiz giren soförler icin • « ihracatcıiar uyarıldı İZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Doha Bü yükelçiliğimiz Sanayi ve Ticaret Odalan'na bir telgraf çekerek ihracatçıları Suudi Arabistan'a vizesiz giden soförler ko nusunda uyardı. Basra Körfezj ülkeleri ne mal yollayan ihracatçjları, nakliye firmalan ve sürücüleri konusunda uyaran frelgrafta, Türkiye'den Suudi Arabistan vizesi almayan Arap sürücülerin Katar' da beklemek zorunda kaldıkları anımsatılarak şöyle denildL «Çeşitli açıkiama ve uvarılara karşm sürücüler Suudi Arabistan'a müteaddit girişjpri için gerekli vizeyi Türkiye'den sağlarnadan araçlarını böfgeye sokmaktadırlar. Bu durumda şoför vatandaşlarımız vize içîn Katar'da uzun söre bekleyerek magdur olmakta ve firma açismdan zaman kaybına neden olmaktadırlar. Suudi Arabistan Büyükelçilerj salt bulundukları ülkenin vatandaşlarma vize vermekte dirler. bu tilkeye gidecek vatandaşlarımızın vizelerini mutlaka Türkiye'den almahdırlar.» IMF heyeti ile standby anlaşmasiîiııı I yıl daha uzatılması görîişülecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Üç yıllık standby anlaşması uyarmca, Türk ekonomlsindeki son gelişmeleri değerlendirecek olan IMF heyetinin bugün Ankara'ya gelmesi bekleniyor. IMF Türkiye Masası Şefi Geoffrey Tyler başkanhğındaki heyet. Türkiye'dp Maiiye Bakanlıgı. Merke/ Bankası ve DPT üst düzey yöneticileriyle bir dizi toplantı yapacak. Anılan görüs melerde heyetin ekonominin büyüme hızı, standby anlaşması ile önsrörülen para arzını ve 1983 yılı yatırım programını değeıiendireceği öğrenildi. Bu arada beşinci beş yıllık kalkmma planının hazırlık çalışmalarımn da IMF uzmanlanna anlatılacagı da sağlanan bileriler arasında. öte yandan IMF Türkiye Masasmda bir grup uzman da bir haftadan beri Türkiye'de bulunuyor. Uzman grubu Merkez Bankası, Hazine G^nel Sekreterligi. DPT tist düzey yöneticlleri ile bir dizi toplantı da yaptı. ÎMF heyeti ile Türk yetkililerinin görüşmelerinde üç yılhk standby anlaşması nın bir yıl daha uzatılması krtnusunun da ele ahnması beklenivor. Üç yıllık standby anlaşması haziran 1983 yılında sonn orecek. Bunun üzerine Maliye Bakanlıgı anlaşmayı bir yıl daha uzatmak için temaslara gecmişti. Ancak, yenî bir standby anlasmasmın yürürlüece girmesinin Türkiye'deki görüsmeler sonund.a IMF heyetinin hazırlavacafeı ve IMF Yönetim Kurulu'nda Incelenecek olan son rapora bağlı olacaâı ö%renlldl. Kusçulu, Marmara Bölgesi içim serhesf hölge onıerdi ÎSTANBUL ÎTO Yönetim Kurulu Başkanı Nuh Kuşçu lu, Marmara bolgesinin sahip olduğu sanayi kuruluşlannın yogunluğu gözönüne alınarak bu nölgede de serbest bölge ku rulmasj gerektiğinî öne sürdü. Kuşçulu, Ocîanın aylık çalış maları hakkmda üyelerîne bilgi verdiği toplantıda. serbest bölge lcomısundakî tfnerflerinin Devlet Planlama Teşkitatı ( D F P ve dıfter ilsrili knr'ilıişînrn üoHidi^ini büdirdi. ÖÜMÜS Cumhuriyet Reşat. 24 Ayar 22 Ayar Bilezifc F1YATLARI Alış 24.200 23.500 34 20 3.110 75.00 Satış 24.300 24 000 34 35 3.230 77.00 Türk Irak bankacılık düzenlemesi fmzafandı ANKARA (ANKA) Türkiye ile Irak Merkt^z Bankaoi yetkililpri arasında bir taankacıhk düzenlemesi imzalandı. İmzalanan bankacıîık düzenlemesine göre, Türkiye'den Irak' a yamlan ihracat bedellfrinın serbest döviz esası üzerinden Türk ihracatçılanna ödenmesi ne dsvam edilecek. Ayrıca, Rafidain Bank'm bir Türk bankası ile Türkiye'de ortaklaşa ku racr"4ı banka için Irak tarafın dan en kısa zarnanda bir heyet gönderilecek Konuya ilişkin olarak Merkez Bankası'ndan yapılan açık lamada, yetkili Türk bankalannm, sözkonusu Ihracatta oynadıklan rolü aynen sürdürecskleri, ancak, ihracat karşıh ğı dövizleri yurt dışı muhabir leri kanalıyla değil, doğrudan doğruya Irak Merkez Bankası' rim TC. Merkez Bankası'nda ABD doları üzerinden açacağı hesaptan sağlayacaklan kaydedildi. Gümü§ DÖVtZİN CfNSÎ 1 ABD Dolan I Avustralya Dolan 1 Avusturya Şılini 1 Bati Alman Markı 1 Beîçika FVtngi I Danimarka Kronıı 1 Fransız Frangı 1 Eollanda Florini ] îsveç Kror.n 1 İsviçre Frangı 300 îtaîyprı Lireli 100 Japon Yeni 1 Kannda Dolan 1 Kuvevt Dinarı \ Nörvçç Kronu 1 Sterlin î S. Arabistan Rîvali Döviz Alış 194.95 T0 23 11.60 81.45 4.:>ı 22.56 28.34 73 52 26.15 94 32 13.70 82.03 159.14 '')M.59 27.17 29359 56.69 Doviz Satış 198.85 173.63 1183 83.08 4.29 23.01 28.90 74.99 2(i.fi7 96.30 13.97 83.69 1R2.33 679.92 27.71 2.Î9.47 57.82 Efektif Alış 194.95 161.72 11.60 81.45 4.00 22.56 28.34 73.52 26.15 94.32 13.01 77.95 151.19 25.81 293.59 53.85 Efektif Satış 200.80 175.34 11.95 83.89 4.33 23.24 29.19 75.7°. 26.93 97.14 14.11 84.51 163.92 686.5.0 27.98 302.40 58.39 Bahtiyar Uzunoğlu, "ihracat Kredi Sigortasj^nî savundu ANKARA, (Cumhurlvet Büro su) Danışma Meclisi üyesi Bahtiyar Uzunoğlu, dün bir açıklama yaparak, «Türkiye th. racat Kredl Slportası Kunımu kanunu teklfft» He ilffili DPT nin cörüşünü eleştirdl ve «Kanaatlmlzce Ihracat kredJ sîtror tasının ülkemizdp uyanılanına sında Reç kalınmtstır» dedl. Bahtiyar Uzunoğlu. bundan bir ay kadar önce 43 arkadaçı ile birlikte Danışma Mecîisi Başkanhğına verdigi kanun teklifinin DPT tarafından eie$. tirilmesini doğnı bulmadıgını belirtti ve özetle sunlan söyle di: «VurKiılatnak lstediçfm kom» şndtın İhracat kalemlerimlzin Çes?tlendirilmesi, ven! pazar v* alıcılar hniıınması Ihracatçrtarı. rnıza, diğer ülkelerin ihracatçıları He rekabet edPhlîme olanağinın sa&bnması. nihavet ihracat girdPprîmizîn artınlmssi fcîn bir tpşvi?{ (pdhirî olarak cU>s("rH!iif"!'mi"z ilıracat krcrtf fle bîran ör.cp ııvtnı'anmnva ko. nvhv.atsiâiT. PPT'nfn frörüşünde de belfrtfici sekîide. srenîş kapSiinilı bir si;»orta uvınılarnasını KIJ as;»m;tda hi? de diişiinnıpmektpyîz. Esî»sen, sîsrorta ihtîvacımn bovııt'imi ei gerekleri tavin edoceklir.» Uluslararası'nın bir "ihtisas bankası11 oîarak hızmet vermeye başlamasmdan bu yana 1,5 yıl geçti. Bu süre içinde Uluslararası'nın hizmetine duyulan ihtiyaç ve rağbet, Uluslararası'nm kârlılıkta, büyümede, dış ilişkilerde sağladığı olağanüstü gelişmeîert bir gerçeği crtaya koydu; Türk ekonomisi artık. Uluslararası gibi verimlı çalışan, saglam, faaliyet alanını ıyi seçmiş, uzmanlık alamndaki işleri çok iyi yapan bankalara ihtiyaç göstermektedir. Jluslararası, JU yeni bankacılık modelinin iilkemizdeki başarıiı örneği olmaktan mutiuluk duymaktadır. ULUSIARARASI bir dünya bankasıdır.