Katalog

"24 ŞUBAT 1983 EKONOMİ Cumhuriyet 9 EKONOMİDE GÜNÜN AYNASI KİT'lerin 1982 net kari 48 milyar Vadesîz tasarruf mevduatı atiiı, tkari mevduat düsfü ANKARA (ANKA) Vadesiz tasarruf mevduatına uygulanmakta olan faiz oranının bu yıl başından itibaren yüzde 20'ye yükseltilmesl bankalardaki vadesiz tasarruf mevduatı artışını hızlandırdı. Vadesiz mevduatta sağlanan bu artışa karşm, bankalardaki toplam mevduatın sözkonusu dönemde 181 mllyar llralık bir gerileme göstererek 2,4 trilyon liradan 2,2 trilyon liraya tndiği belirlendl. Bu düşüşte, vadesiz ticari mevduattaki azalma etkîli oldu. Bilindiğl gibi, barıkalar yıl sonlarında bilançolarında mevduatı yukarı çekmek amacıyla. ticari mevduat sahibi müşterilerinin hesaplarında çeşitll yollarla yükselme sağlıyorlar. 31 Araiık 21 Ocak Artış/ 1982 1983 Azalış TOPLAM MEVDUAT 2.417 2.235 % 7.5 930 920 Vadeli tasarruf + % ı.ı 254 238 % 6.4 M. sertlfikası 312 288 Vadesiz tasarruf '+ % 8.3 498 665 %25.2 Vadesiz ticari Diğer mevduat 289 258 %10.8 En çok kârı 40 milyar lira ile TEK sağladı ANKARA, (THA) 1982 yılmda KİT'lerin net bilanço kârları bir önceki yıla göre, yüzde 18.9 oranında artarak 139 milyar 806 milyon lira düzeyinde gerçekleşti. «Kamu Iktisadf Teşebbüsleri'nin genel değerlendirme siyle ilgili olarak Devlet Pianlama Teşküâtı'nca Maliye Bakanlığı Hazine Cenel Müdürlüğü'nün b°nüz kesin leşmemiş verilerine dayanılarak hazırlanan bir raporda. 1982 yıhnda toplam 43 işletmeci Kamu Iktisadi Teşebbüsü'nden 29'unun bilancolarım kârla kapattıkla n. 10 KÎT'in zarar ettiği, 4 KİT'in ise kâr ve zarar yönünden lf)82'yi basabaş kapattığı kaydedild). DPT'nin raporunda yer alan geçici verilere göro, 1982 yılmı kârla kapatan 29 işletmeci KÎT'in kârları toplamı 157 milyar 837 milyon lira düzeyinde gerçekleşirken, za rar eden 10 KİT'in zararlan toplamı ise 18 milyar 31 mil yon lira oldu. Buna göre, 43 KtT'in net bilânço kârları 139 milyar 86 milyoa lira ol du. öto yandan. KİT sisteminin toplam bilânço kârlan 139 milyar 806 milyon lira olarak gerçekleşirken, devlet çe sisteme yapılan yardım toplam 91,5 milyar liralık «görev zararı» sübvansiyonu düşüldükten sonra sistemin net kân 48 milyar 283 milyon lira düzeyine indi. Devlet sübvansiyonunun, fiyatlan Bakanlar Kurulu'n ca saptanan lemel mal ve hizmetlerin maliyetirı altında satjlması nedcniyle görev zararı karşılığı olarak 9 kuruluşa yönelik olduğu belirtildi. Görev zaran karşılığı ola rak en büyük Hazine yardımı, 55 milyar 423 milyon lira i!e giibre satıçları nedeniyle Türkiye Zîrai Donatım Kurumu'na yapılırken. onu 27 milyar 206 milyon liralık yardımla TCDD izledi. 1982 yılı dönem kânnm en yüksek olduğu kuruluşun Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) olduğu görüldü. TEK' in 1982 yılı gayri sflfi satış hasılatı 144 milyar 663 milyon lira olurken. mal ve hiz met satış maliyeti ise 80 mil yar 501 milyon lira. olarak Devlet desteği alan KİT'ler KURULUŞ TZDK TCDD TEK T. Şeker Denizcilik Ban. TKI D.B. Deniz Nak. TMO Sümerbank TOPLAM milyon TL. 55.423 27.206 3.654 3.078 963 750 350 85 10 91.517 Yüzde 33 faizli devlef tahvili satsslan 28 subatta bashyor Ekonomi Servisi Mallye Bakanlığı tararmdan satışa sunulacak 1983 yılı 2. tertip devlet tahvillerınin satışma 28 şubattan itibaren Merkez BanKası ile Anadolu Bankası merkez ve şubelerinde başlanacak. Top'am 30 milyar lira tutarındaki devlet tahvillerinln satışı 14 mart 1983 gününe dek sürecek. Tahviller her 6 ayda bir faiz ödemell, 3 yıl vadeli ve yüzde 33 gerçekleşti. îşletme faaliyeti ve faaliyet dışı tüm giderler düşüldükten sonra kuruluşun net bilânço kârı 40 milyar 548 aıilyon lira düzeyinde gerçekleşti. Kârhlık yönünden TEK'i 35 milyor liralık bilânço kârıya TPAO ve 15 milyar 152 milyon liralık bir kârla da PTT izledi. Bu arada. 29 KtT 1982 yılmı kârla kapatırken 10 kuruluş ise toplam 18 milyar 31 milyon lira zarar etti. Birinci sırayı 8 milyar liralık zararla Türkiye Demir . Çelik Işletmeleri aJırken, onu 4 milyar 121 milyon liralık zararla SEKA izledi. AKMASAN, PETLAS. ADAŞ ve USAŞ'tan oluşan 4 KİT ise kâr zarar yönünden 1982 yılmı başabaş kapattıîar. Merkez Bankası, KİT kredilerini kısmava devam edîyor ANKARA (ANKA) Merkez Bankası'nın kamu iktisadi teşebbüslerine sağladığı kredilerdeki kısıntıyı sürdürdüğü gözlenlyor. Şubat ayının ilk haftasmda KtTTere yönelik kredileri 920 milyon lira daha azaltan Merkez Bankası, yılın ilk 1.5 aylık döneminde bu kuruluşîann finansmamm 7,4 milyar llra daraltmış oldu. Bu arada, bankalar, Merkez Bankası kaynağmdan 411 subat tarihlerl arasında 4.6 milyar liralık kredi sağlayarak. toplam kredi kuîlanımlarmı 290,7 milyar liraya yükselttller. Hafta 1çindeki kredi artışının S.2 milyar lirast «tahvil avansı» kaleminden kaynaklandı. Bankalara Merkez Bankası'nca açılan krediler. lıa len yılbaşmdakl düzeyinin 845 milyon lira üstünde bulunuyor. İ5ÇİNİN EVRENlNDEN ŞükranKETENCİ Sendîka ve Demokrasi Işçi işveren iltşkilerimizin geleceğinl biçLmleyecek sendikalaşma, toplu sözleşme ve grev haklarına ilişkin yasa taslakları, gazetemizin kapalı olduğu tarihlerde kamuoyu ve ilgili taraflann tartışmasına sunııldu. Son yıllarda işçi işveren ilişkilerinde çok duyarlı bu* kamuoyuna karşm, bu taslaklarla ilgili ilk lıaberler, gazetelerln iç sayfalarında, kiiçük habericr sıralamasında yer aldı. O günlerde Türkİş ccpheslnden gelen sesler de cılız ve daha çok taslakların kamuoyu tartışmasına sunulmasından duyulan memnunlyeti vurgular nitelikteydi. İlk günlerde olumlu eleştirilerle sağlıklı yasaların çıkablleceği umudunu düe geîiren Tiâkîş Geneİ Başkanı Şevket Yılmaü, son demeçierinde kaygılarını giderek vurguluyor, «İşçi sorunu çözümlenmeden, re.iim sorununun çöziimieneuaeyeceğini» söylüyor. Basın da yasa taslaklarının, şu ya da bu niteliğini, doğabilecek sonuçlarını anlatan haberleri, eleştirileri ön sayfalarda büyük puntolarla vermeye başladı. Özellikle TÜrkİş açısından bu çelişki. «tutarsızlıklardan biri» olarak mı açıklanabilir? Taslakların niteliği de acaba bu çelişkide rol oynamış nııdır? öncelikle, hukuk tcknişi açısından, 274 ve 275 sayılı yasaları değiştirmek üaere hazırlanmış taslaklara çok fazla eleştiri getirilemiyeceğini belirtmeliyi:'!. Maddeler içinde getirilen hükümlerin karakteristiği: «17 yıl ülkomîzde uyKulanan sistemin esas abnması. Bu sistemde sorun kabul edilen konulara çözüna aranırkcn, o alandaki tenıel hak ve (i/gürlıikte kısıtlanıalara Kidilmesi» şeklinde özetlenebilir. Daha açık bir anlatımla, yasa maddeleri ilk okunduğunda, «uygulanıadaki şu sorun nedeni ile, şu bakka şöyle bir sınırlama getirünıiş» düşiincesi oluşuyor. Konu sadece sınırlama getirilen alanda ele ahndığında, hak ve özgürlüsün kısıtlanmış olmasınm boyutuna göre, «şu hak kısıtlanmış, ama şu sorun da öncmliydi», ya da «şu sorun ^ vardı, ama bu kısıtlanıa da olmaz» gibisinden ' tepkiler yaratıyor. Ancak sonra sonra, okunan, kavranan maddeler arttıkça, yaranm soguduktan sonra acımaya başlaması gibi, taslakların bütünlüğünde getirilen kısıt'amanın boyutunu kavrıyorsunuz. Sendikaların faaliyet alanından «kültürel» faaliyetin çıkarılması ile başlayan sınırlamalar içlnde neler neler yok ki?.. Sendika kurucularına sınırlama, noterden ve i^vnrene de bildirilerek üye olma, yine noter zengin ederek ve üç ay bekledikten sonra üyelikten aynlabilme. seçılebilme için sendikalarda 10 yıl subelerde 3 yıllık çalışan olma, aynı göreve en fazla üst üste 3 kez, yani en uzun 9 yıl seçilebilme, sendikal faaliyetten ceza görmüşse daha önce çalıştığı işyerindeki tazminat hakkmı kaybetme, siyasal parti organlannda görev alındığmda sendikal görevin düşmesi, sadece sözleşme yapan sendikanın çekof'tan yararlanması, aidata yasa ile getirilen sınırlama yanmda, diger bütün gellr sınırlamaları, sendika üyeliginin l.şlevini ortadan kaldıran hükünıler, siyasi l'aaliyet yasağı çerçevesinde sendikal faaliyetin özüne getirilen sınırlamalar. sendikaların toplu Eüzleşnıe ve yasal kurullara katılma dışmda, sendikal cğitim dahi yapamaz kurumlar haline gelisi, idari ve ma!i devlet denetimine ilişkin biikümler. u)uslararası sendikal kuruluşiarla sendikaların doğrudan ilişklsinin yasaklanması, kapatma hükümlerintn, yöneticinin mahkumiyeti halinde . sendikanın kapanması boyutuna vardırılması. tiretim alanlarının cok önemll bir bölümünü kapsayacak şekilde getirüen grev yasaklan, yasaklama niteliğini kazanan erteîemeler ve YHK'na aktarılan toplu sözleşmeler, grev yapılmasma iiişkin ayrmtılı sınırlamalar ile grevin yapılamaz hale gelişi.. Bir bölümünü başlıklar halinde aldığımız yenl sınırlamalarm hepsi birden, eskl smırlamalarla da birleslnce, düzenlemesi yapılan sendikalaşma, toplu sözleşme ve grev haklarmm özünün korunduğundan söz ediîebilir mi? ANSAR A. S. ihale kazandı Kkonomi Servisi Sa taıı'ın Yanbu bölgesinde 115 milyon Suudi Arabisraçoğlu Holding A. Ş. bün t.an riyali tutarındaki iha yesinde yer alan ANSAR leyi kazandıgı bildirildi A. Ş.'nin Suııdi Arabis ;ftİLJİN GÜMÜS CUMHURİYET REŞAT 24 AYAR 22 AYAR BİLEZİK GÜMÜŞ FIYATLARM ALIŞ 24.500 24.000 3.515 3.210 83.00 SATIŞ 24.600 24.500 3.530 3.325 85.00 KURLARI DÖVİZİN CİNSİ 1 AED Dol&n 1 AvuMralya Dolan 1 Avusturya Şılini 1 Batı Alman Markı 1 Bel';ika Prr.ngı 1 Danimarka Kror.u ] Frrnsız Frangı 1 Hollanda Flormi 1 İsveç Krorm 1 İsviçro FrangJ 100 İt.ilyan Lireti 100 Jr:pon Yenı 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dinan 1 Norveç Kronu 1 Steriin 1 S.Arabistan Riyali Döviz AIış 194.45 137.14 11.42 80.25 4D8 22.62 2R.3O 72.61 26.11 95.58 13.90 82.73 158.04 667.29 27 22 295.08 56.53 Dövlz Satış 1SS.34 Efektif Alış 194.45 177.7fi ) Efektif Satış 200.28 192.75 11.76 82.66 4.20 2.3.30 29.15 74.7 i) Önadım: Bozuk gıdanın hesabı üreticiden soruisun BURSA. (THA) Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kefalet Kooperatifleri Mer kez Birliği Genel Başkanı Kasım Önadım, hatalı ve hileli mal yapanlann yasalarda yazılı cezalan gör moleri gerekHgin; beürterek, «Bizim yasalarımızda teşhir diye bir ceza yoktur. Yasalarda olmayan bir nygıılamayı savımmak da miimkün değildir» dedi. THA muhabirinin yöneittiği «Bozuk ve hileîi gıda maddesi üretenlerîn teşbir edilmeleri ve veriIecek cezalann artırılması isteniyor. Siz de bu gö rüşlere katılıyor musunuz?> şeklindeki sorusunu cevaplandıran Önadım, yalnızca satıcı esnafm kontrol edilmesinin bozuk ve hilolj mal yapan imalathaneleri düzeltmeye yetmeyeceğini, aslında gıda maddeleri üreten imalathanelerın koutrol edümesi gerektiğini ileri sürdü. leo.ss 11.65 81.86 4.16 23.03 23.87 '71.06 26.64 97.49 14.18 84.38 161.20 680.64 27.77 300.93 57.67 11.42 80.25 3.K7 22.62 28.30 72.61 26.11 95.58 13.21 78.59 150.14 633.93 25.86 295.08 53.71 26.90 98.44 14.32 85.21 162.78 687.31 28.04 303.93 58.23 ANKARA (a.a.) Merkez Bankası Başkanı Osman Şıklar. bu yılın ilk ayında kredi ve döviz tevdiat hessbmın 158 milyon marka uiaştığır.ı bildirdi. Şıklar, kur sarantüi (Brester modeli'j i!e döviz gi. rişlerinde artış söraldüğünü belirterek, şöjie devam etti: «Kredl ve döviz tevdiat hesaplanna 1980 yılının ocafe aTinda 19 milyon mark, 1981 yıIınd3 43 milyon mark. 1982 yiIında 72 tnflyon mark yatırıN nııştı. Bu >ıhn ocak ayında hu rakam 15S milyon marka Dİaşmıştır. Şubat ayının ilk 15 îrününde ise kredi ve döviz tev diat hesabma 83 rnilvon mark sirdi. Bu rakkam. 1980 yılının avnı döneminde 13 milyon mark, 12R1 yıhnda 29 müyoıı mark, 1982 yıhnda 54 milyon mark idi. tşçl döviz (rfrişltrinde azalma gfirüliiyorsa da, fs. çller kredi ve döviz tevdiat hesabım tercih ediyorlar.» Ssklar: Döviz • tevdiat hesaplarına ügi artıyor I îthalatmızı peşin akreditifle yaparsanız, •ithalat, hatta imalat süresinc& yüksek para maliyetinin yükünü çekmek zorunda kalırsınız. Kabul/aval kredisi kullanm, hem nakdinizi ithalata yatırmayıp para kazanmaya yöneltin, hem de ithal malınızı, peşin akredıtife oranla daha düşük maliyetle edinin. Enflasyon hızmın azalması, kur riskinin Türk Lırası malıyetinden çok daha düşük olmasma (kur riski+Lıbor<TL maliyeti) yol açmıştır. Böylece kabul/aval kredisi pahalı olmaktan çıkmış, ithalatm kârlı yolu haline gelmiştir. kiiacaı • Maliye Bakanlığı vergl kasım tatutmak amacıyla 24 • 25 subat tarihler) arasında bir toplantı düzcnlcdi. Ankara Vakıflar Bankası Genel Müdüriüğü salonunda yapı. lacak topiantıda vcrgi kanun larındaki değişikliklerle uygiTİamadaki sorunlara ilişkin çöziimler hakkında defterdar lara bü.çi verilecek. • Türkiye, Kuveyt Kalkınma Fonundan 33 milyon öolar kredi sağlayacak. Bu kredi karayollarınm rehabUitasyon projesinin finansmanmda kullanılacak. İthalcıtiiiız ekonomik olsun. Uluslararası'nm sanayıcı ve ithalatçıîarımızın odeme olanaklarma uygun olarak gerçekleştirdiği kabul/aval kredisinden, M Kabul kredisi yoluyîa ithal edılecek maddeler listesindeki ürünlerin ithalmde, • Ihracatı teşvik kararı esaslarına göre yapılacak ıthalatta, B Ihracatçı sanayicilerin teşvik veya ibracat belgesine dayalı yatırım malı ıthalatında, ' .* • Geçici ıthalatta yararlanılabilecektir. Karakoy MarKt Çubesi Miidürü:. Cen.ıl Akyıiıiu, TeJ: 446344 Tcieks : 24 C6Î Bahçekap: Subesi Mudüra : Huseym'POat. Tel: £24589 Teiei's : 2?, 722 Tui;?:m Ş'jbesi Muijni: I.emi Başg'i* Te); 455349 Teieks : 2İ 76^ Uzmanlık alanı nedeniyle kabul/aval konfirmasyonlarını kolaylıkla bulan Uluslararası'nm sağladığı imkânlardan ve süratten sız de yararlanın. • Newsweek tnternatînnal dergisince düzenlenen «ülus lararası Ekonomi Forunıu» ABD Başkanı Reagan'ın konuşmasıyla bugün başhya. cak. Londra, Ziirih ve Tokyo'da toplanacak davetliler Forumu uydu aracıiığıyla TV'den Jzleyecekler. % Ankara çevre sorunlan se> mineri, bugün Ankara Ticaret Odası'nda yapılacak. • Bugün Ankara'da yapılnıasl j,rereken «Demir Çi'hk JJÖküm Sanayiinin sorunlan» konulu panel İleri bir tari. he ertelendl. • Türkiye Zirai Donatım. Kurumu önümüzdeki 4 ay için de İran'a 400 milyon lira tutarmda 7 değişik türde 2tll adet tarım makinesi satacak• Lassa A.Ş.'nin olasaıı Genel Kurulu ioplantısı bujün tstanbul Sheraton Otcli'nde yapılacak. Saat 14.00'te başlıyacak toplantıda şirket sermayesinin 3 milyar Hra^ dan 4,5 mîlyara artırıhnası göriişülecek. ULUSLARARASI KadıVsy Sjb«>si Vüdjrc: Sslt Biige. Tel : 37 84 0S Teîets ': 71 763 Şi$>. ^.ıbesı M'Jd'jrJ: Er^.r. î e ı e r . Tel: 46TÎ77 Tdieks : 22 764 bir dünya bankasıdır. B*k;rVoy Şubesi Müdunı: Ta:»t Ercın OlnıtM, Tel; 701733 T«'.ekı : 238:2 Burss Merkez Şubesı Müdürüt A\: S«da* Vn*\. Tel. 24 034 T«]ek« : ZZ 154 A.îan» V.srirer Şubesj MudurüK.ı..ım Surmer.. Tel' 11 S2î Ankara Mtjrkçz ^ıbesi MüdOrü: "'r.ver Gıilîemr, Tel: 187574 \r.T7.'r Merkez Şubesİ Mudürj : Necsti DoiucrTian, Tej: 13252] trmir San3y: ir.tesi Şufcesi Müdu Ci^sr Sir.gul, Tel: 15 41 S0