Katalog

CUMHURİYET/Z OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 7 KASIM 1983 CUMHURIYET SORDU YILDIZ SEY YANTTLADI geliştirildi. İlk amaç, Turkiye'de geniş bir taranıa yapılarak hangı bolgelerin oncelikle ele alınması gerektiğinin ortaya konmasıydı. Ondan sonra da, teknik elemanlann eğitilmesiydi. Ve tabii, ne gibi guçlendirme önlemlerine başvurulabileceği de saptanacaktı. Teknik elemanların yetiştirilmesi için de Köyişleri Bakanlığı'nda kurslar açıldı. Ama o sıradaki politik değişmeler nedeniyle proje kaldı. SİRMEN Peki efendim. Bugun için, eldeki tum yapılann depreme tumüvle dayanıklı hale getirilmesi olanaksız olduğuna gore, >ukanda da belirttiğinu gibi, hunlan can kaybını azaltacak sekilde güçlendirmek ve depremlerdeki kayıplan azaltabilmek için neler yapılabilir? SEY Demin sözunü ettiğim projenin benzeri bir proje yürütülebilir. Şu arada yabancıların da katıldığı araştırmalar sürüyor. Ama bunlar henuz araştırma aşamasında. Ulusal Deprem Komitesi gerçekten bu konuda buyuk bir titizlikle çeşitli bakanlıkları harekete geçirmeye çalışıyor. Istersenız konuyu tam olarak ele alabilmek için önce, deprem konusunda genel olarak neler yapılabilir noktasına değinelim. Deprem konusunda yapılacak işleri iki aşamada düşunmek gerek. Bunlardan birincisi, deprem olduğu anda can ve mal kaybını elden geldığince en alt duzeye indırecek olan çalışmaları yapmak. ldeal olanı bu ama çok kolay bir iş değil. Türkiye gibi yıllık konut ihtiyacı 350.000 olan bir ülkede bu kolay değil. Ikincisi ise, deprem olduktan sonra yapılacak işlerdir. Yani deprem olduktan sonra normal Yıldız Sey, Ali Sirmen'le... hayata elden geldiğince çabuk geçebilmek için neler yapılabilir sorusudur. Şimdi iki soru\u teker teker ele alalım. Birinci konumuz konutları deprem karşısında daha onct belirttiğim gibi guçlendirmektir. Somut olarak alırsak konuyu, bu alanda çıkarılmış bir yasa da var. Turkiye'de bir Afetler Kanunu var. Oldukça kapsamlı bir kanundur, afet oncesi ve sonrası neler yapılması gerektiği burada belirtilmiştir. Bir de kanuna bağlı olarak çıkarılmış yönetmelıkALİ SİRMEN Sayın Yıldız Sey ulkemiz bir kez daha deprem afe SEY Konuyu iki yönden ele almak gerekiyor. Birincisi halk dep ler vardır. Bu kanuna baktığımız zaman gerçekten birçok şeyin duliyle karşılaştı. Önce şunu sormak istiyorum: Deprem nedir? reme dayanıklı konutlar yapabilir mi bugünkü maliyetlerle? Bura şunülmuş olduğunu gorüruz. Kanun çeşitli afetler açısından TürkiYILDIZ SEY Deprem dünyanın belirli bir kesimindeki elastik da özellikle kırsal kesimdeki nüfusun buyuk bir kesiminin bunu ger ye'nin bütün illerinin taranmasını ve afetler açısından bir harita çıdengesinin geçici olarak bozulması sonucunda yayılan dalga hareketi. çekleştirecek parasal olanaklara sahip olamadığını biliyoruz. Ikin kanlmasını ongöruyor. Burada konutlann durumunun belirlenmeSİRMEN Peki efendim. Ben "deprem afeti" dedim. Sra "dep cisi ise bunu yapacak parası olsa dahi gerçekten depreme dayanıklı sinı öngorüyor. Afete dayanıklı olmayanların guçlendirilmesi, yeni rem" diyorsunuz. Yani her deprem afet olmuyor mu? binaları yapabilecek malzemenin veya teknik bilginin var olup ol yapılacak binaların afete dayanıklı olması için hangı niteliklere sahip olması gerektiğinin belirtilmesi hep bu kanun tarafından ongöSEY Bir depremin afet halini alabilmesi için o depremin içınde madığıdır. rulmuş bulunmaktadır. Aynca şu noktaya kadar düşünülmüş: Afet bulunduğu sosyal ve fiziksel bağlamın da gözonüne alınması gerekiyor. Bir depremin afet olarak tanımlanması ıçin can ve mal kay SİRMEN Halkıraızın ekonomik giicü tum binlann depreme da olduğu zaman hangi önleınler alınacak ve bunlar nasıl yürutülebıbına yol açması gerekıyor. Ve dediğım gıbı, bir doğal olayın afet ol yanıklı hale getirilmesine elvermiyor. Peki devletin bugünkü eko lecek. Bunlarm hepsi onceden tespit edilecek ve o ilin afet dosyasında bulunacak. nomik gucu boyle bir işi sırtlanmasına elveriyor mu? ması sosyal ve fiziksel bağlamıyla ilgili. SEY Bana sorarsaruz bugun bunu yapmaya devletin de gücü yok SİRMEN Peki eldeki olanaklarla ne yapılabilir? SİRMEN Sayın Sey, genel kanı depremin afet olmasındaki elketur. Devletin yapması gereken tum yatırımlar duşunulunce, böyle SEY Bir an önce teknik elemanlann bu konudaki eğitimleri ele nin derecesi oldugu yolunda. Demek ki, bu kanı vanlış öyle mi? SEY E\et bu kanı vanlış. Çunku aynı Richter derecesinde olan bir işi yüklenmesinin olanaksız olduğunu belirtmek isterim. Bu yüz alınmalı. burada özellikle kırsal alanda çalışan yerel teknik elemanbir deprern, değişık bağlamlarda değişik sonuçlar verebiliyor. Bir den devletin olanaklan göz onunde bulundurulunca, "Devlei neden ları kastediyorum. Bu konuda çeşitli ulkelerde yapılmış araştırmalar var. Her bölgenin yerel malzemesine dayalı, geleneksel alışılmış yerde binaların yapısı daha dayanıklı olduğu için bu deprem afet yapım tekniklerine dayanarak, afet açısından en elverişli binaların halini almıyor. Ama başka bir bağlamda binalar o denli dayanıklı Depremin afet halini almasındaki tek yapılabilmesini sağlamak için o bölgelerde kurslar açılabilir. Bir de olmadığı için doğal olay afete donuşebiliyor. etken onun derecesi değildir. Depremi bazı gorsel araçlara dayanılabilir, broşür ve afişler gibi. Deprem SİRMEN Bir deprem kuşağı uzerinde olan ulkemizde depremkafete dönüştüren etkenlerin basında o rin çogu zaman afet halini almasının nedenleri nelerdir? Araştırma Enstitusu bu tür afişler hazırladı. Bakanlık bunları basSEY Özellikle binaların performanslannın duşükluğünden kay bölgenin içinde bulunduğu sosynl ve tırdı ve dağıttı. Ama yetkili arkadaşların söylediklenne gore, bu afişnaklanıyor bu durum. Bizde özellikle kırsal kesimde ve ekonomik fiziksel bağlam gelmektedir. ler köy kahvelerinin duvarlannı suslemekten ileri gidememiş. Bu duolarak geri kalmış bölgelerde, halkın ya eskiden kalmış bulunan korumda kurslar açılması ve bu arada şu sıralarda Batı'da çok uygunutlarda oturduğunu ya da yeni yaptığı konutları da yuzlerce yıl bu işe atılmıyor" diye devleti kınamak da haksızhk olur. Yalnız bu lanan bir yontem var, onun uygulanması gerek. Bu da, sözu edilen dan beri uygulanan yontemle yaptığından, eline ilk geçen malzemeyle konudaki girişimlerden söz etmek tsterim. 1970'in son aylarıydı. Be bölgelerde kurslar sırasında örnek evler yapmaktır. Bu arada şunu her turlu teknik bilgiden yoksun olarak yaptıklarını göruyoruz. Bu da belirtmek isterim ki, bizim bazı bolgelerimizde kullanılan yapı ı.?denledır kı, Turkiye'de buyuk kentlerde ve özellikle gecekondu nim de üyesi bulunduğum Deprem Mühendisliği Ulusal Komitesi' malzemesi depreme dayanıklı binalar yapılmasını olanaksız kılıyor. nin öncüluğüyle ve Köyişleri Bakanhğı'nın da işbirliğiyle bir proje bölgelerinde var olan depreme dayanıksızlık riskınin bu bölgelerde SİRMEN Mesela Erzunım'da? daha da buyük olduğunu göruyoruz. Nitekim yapılan çalışma ve gerçekleştirilmeye çalışıldı. Bu projenin esas kaynağı, Avrupa lskan Fonu'ndan gelecektı. Projenin amacı kırsal alandaki depreme SEY Evet Erzurum'un köylerınde durum budur. Erzurum koyaraştırmalar da bu gerçeğı vurgulamaktadır. Bu çalışmalar aynı şiddetteki depremlerin Türkiye'nin farklı bölgelerinde farkh hasarla dayanıklı olmayan konutların hiç değilse depreme bir olçude doya lerinde bugun dere taşları kullanılmaktadır ki bunlar hiçbir zaman nabilmesi ve can kaybının azalmasını sağlayacak biçımde guçlendiduvar yapımında kullanılmamahdır. Onların yanında çamur harç ra neden olduğunu da göstermektedir. rilmeleriydi. Deprem muhendislerı, "Bir binayı tumuyle depreme kullanılmaktadır. Bunun da kullanılmaması gerekmektedir. AyrıSİRMEN Erzurum depreminin büyük hasara ve can kaybına ne dayanıklı hale getiremezsek bile. içinde >aşayan insanların deprem ca yapı tekniğine de dokunmak gerek. Mesela bu malzemeyle yapıden olması konutlann depreme dayanıksız olmasından doguyor di anında kaçmalanm sağlayabilecek niteliğe kavuşturmak olanaklalan binaların ustüne de kalın ağaç çatılar konmakta ve binayı daha yorsunuz. Bu bölgelerde halkın gelir duzeyi depreme elverişli bina rını sağlayabiliriz" diyorlar. Koyişlen Bakanlığı projeye ciddi bida dayanıksız hale getirmektedir. bundan da \azgecmek gerek. Melar yapmasına elveriyor mu? çimde sarıldı, üniversitelerimizın de katkısıyla projenin çalışmaları sela kerpiç kullanılıyor bizim binalarda, kerpiç kullanılmaz bir mal YILDIZ SEY Bursa'da doğdu. Bursa Kız Lisesi'ni biürdi. Istanbul Teknik Universitesi Mimarlık Fakültesini bitirdikten sonra, asistan olarak gorev aldı. 1966'da doktor, 1971'de doçent oldu. 1980'de profesor oldu. Profesörlük çalışması "Afet Sonrası Barınma Sorunu ve Türkiye" dir. ITU Mimarlık Fakültesi Yapım ve Yapı Sistemleri Birimi Koordinatoru olan Sey Türkiye Deprem Mühendistiği Milli Komitesi üyesi ve C./.B. (Conseil International du Batiment) Yönetim ve Organizasyon Komitesi üyesidir. zeme değildir. Ama kullanılış tekniği başka otmalıdır. Işte bu açıdan eğitim sağlanmalıdır. Bu arada çok kolaylıkla yapı malzemesi olarak kullanılabilecek malzemenin geliştirilip kullanılmasını sağlamak gerek. Mesela bizim doğu bolgelerimizde ponza taşı gıbı agrega gıbı malzemeler bulunuyor. Bunlann geliştirilmesiyle orada yapı malzemesi elde etmek mumkun ki, bu alanda yeterli çalışmanın yapıldığı soylenemez. Oysa bunlar yapılabilse halkın ekonomik gucunu zorlamadan daha dayanıklı binalar yapılması sağlanabilir. Depremden once yapılması gereken işlerden biri de, Türkiye'nin tum konutlarını yenileyemeyeceğimiz için daha uzun sure doğal afetlerle karşılaşacağımızı kabul etmek gerek. Bu durumda depremden önce yapılacak işlerden biri de böyle bir afetle karşılaşıldığında neler yapılacağının saptanmasıdır. Başka bir deyişle depreme karşı hazırlıklı olmak, depreme karşı orgütlenmek gerekir. SİRMEN Erzurum bölgesini ele alalım ve somut olarak binalann guçlendirilmesi dtşında. önceden ne gibi hazırlıklar yapılabilirdi? SEY Bu sorunuza yanıt verebilmek için depremden sonra neler yapılmalı konusunu ele almak gerek. Deprem sonrası işlemlerine geçelim kı, hazırlıkların neler olduğunu anlayalım. Depremden sonraki ilk aşama, acil yardım aşaması dediğimiz aşamadır ki, bu da 2448 saat suruyor. Hasar tespıtinin yapılması, hatta ondan da once, yaralıların kurtarılması, olülerin enkaz altından çıkanlması yolların açılması, ilk yardım barakalarının kurulması gibi işleri kapsıyor bu aşama. Bu aşama en kargaşalık yaratan aşamalardan biri, buyük bir panik içinde bulunuluyor. Eğer onceden hazırlıklı olunmazsa bu aşamada yapılması gereken işler yapılamıyor. Tani depremde halkın nerelerde toplanması gerektiği, nerelerde kamplar yapılması gerektiği, her bölgede ne kadar yardım malzemesine iht;yac duyulacağmın onceden saptanması ve bunlarm belirli merkezlerde hazır bulundurulması gerekiyor. Bunlar yapılmış olsa, bugün gördüğümüz gibi, ilk yardım birimlerinin kurulması ıçin bugun görduğumuz gibi Ankara'dan veya başka bolgelerden Erzurum'a yardım malzemesi gönderılmesı gibi bir durumla karşılaşmayacağız. tkincisi, ekiplerin hazır olması gerekiyor. Işte deprem oncesi hazırlıkların ilk aşaması bu. Ayrıca uluslararası Depremin hayıplarını azaltmak önceden hazırlanmakla olur "Ülkemizde depremlerin afete dönüşmesinin başta gelen nedeni konutlann depreme daynnıklı olmamasıdır" I kuruluşlardan, yabancı ülkelerden gelen yardımlar var. Bu yardımlann gelişiguzel yapılması yarardan çok zarar sağlıyor. Oysa dep remden once hazırlık yapılmış olsa ve depremi ızleyen sure içındv çabuk bir tespit yapılarak, ne gibi malzemeye ne olçude gerek olduğu bu merkeze bildirilirse o zaman bu dış yardımlar da ihtiyaçlara cevap verecek bir nitelik kazanabilir. . Bir de yeni konut yapımı politikasının belirlenmesi sorunu var. Acaba t\ı konutlan devlet mi yapacak? Yoksa halk kendisi mi yapacak? Yoksa halk ile devlet birlikte mi yapacak? Bunlar önceden iyi incelenmediği ve saptanmadığı için bugune kadar afetzedelere yapılan iyiniyetli yardımlar boşa gitmiş bulunmaktadır. Eğer devlet her depremden sonra neler yapılabileceğini onceden tespit ederse, zaman kaybı önlenebıleceği gibi, yardımlann amacının gerçekleşmesi de sağlanmış olur. Eğer Erzurum depremi bu noktadakı eksikliklerimizin giderilmesine yardımcı olursa, bu afetin açtığı yaralar yanında hiç değilse gelecekteki afetlere karşı daha iyi hazırlanmamızı sağlamış olması açısından acımızı azaltacaktır. SİRMEN Teşekkür ederim Sa>ın Yıldız Sey. DOST rMTABE SANAT ORTAMI YAVINEVİ TEN OKURLARA... OKAY GONENSIN E.SNOSKO BOBOVVSKY SATRANÇTA AÇILIŞLAR VE AÇILIŞ TUZAKLARI Cev. Erol MlnUS Mrk : Konur Sk. Norf KırıUy Şb.: Zt<er O * . No:13V.Ş«hlf Kalp krizi oranı en yüksek meslek gazetecilik. MUHASEBE UYGULAM ASI Muhasebe bthmi uzenne yaygın eğıtun yapmak ısteyenkre HESAPLARveTANITIMI DEFTERTATBİKATI MİZANKEBİR ve YEVMİYE KASA IŞLETME ve HASILAT BILANÇOUYGULAMA •VERGİ ve BEYANNAME •UCRET BORDROLARI KAYtT ET»PMARMABAOTELIT»KS1M BIF DONEM ALTMIŞSAATTİR YERI. ETAP VARMARA KONFERANSSALONU TEL 522 2S07tNOBEu AKTAŞI H İLÂN KADIKÖY İKİNCİ ŞULH HUKLK HÂKİMLtĞİNDEN Sayı: 983/516 Vesayet İstanbul Üskudar Selimıye, Cilt 2 Sahife 141 Kutuk 4'de nufusa ka>ıtlı ve Göztepe Kasrialı cad, Nesrin sokak Manolya Ap, No: 18 Kat: 12 de mukim, Şebnem Berna Yılmaz'ın rahatsızlığı nedeniyle hacrıne ve kendısine annesı Tanseher Yümaz'ın vasi tayınine ve velayet hukumlerinm tatbıkine karar verilmiştir. Keyfı>« ilan olunur.2/11/983 B.12188 • BIR ING1L1Z dıplomalı, maarif ve yabancı okullarda tecnibeli cigretmen, Oxford Universitesi mezunu; ders verır, ıkmallere vetiştirır. Tel: Mesaı saatlennde 145 7 7 67 Akşam: 161 19 01 • Sertifikatahvil 523 71 50 Size, kıpır kıpır kıpırdayan... Bardaktan melodiler fısıldayan Adeta yaşayan bir bira lâzım. aber merkezinin teleksı tıkırdadı: Yahu burada millet üçüncü dünya savaşından bahsediyor siz benım haber yorumu yedeğe bırakıyorsunuz tm. Sevgili Cengiz seçım vaziyetı çok kızıştı ne yapalım öncelık seçime tm. Anladım ama burada olanlar Türkiye'yı aşırı yakından ilgılendiriyor tm. Peki gec bakalım tm. Valla keyfimı kaçırdınız kırk tane barikat geçtik falanjistlere dert anlattık<Şiı mahallelerıne gırip çıktık^ir süru adamla konuştuk yetiştireyim diye canım çıktı şimdi de yarına bırakıyorsunuz insanda heves kalmıyor tm. Yukardaki teleks konuşması geçtığimiz hafta Beyrut'ta bulunan Cengiz Çandar arkadaşımızla yaptığımız konuşmalardan biri. Bunca sıkıntı ve ağır çalışmanın ardından, kendi emeğinın zorunlu olarak değerlendırilemeyeceğını öğrenen bir muhabirın hevesinin kınlması, (ama elbette gecici olarak) cok doğal. Cengiz Çandar gibi konusuna tam egemen bir gazetecinın kırgınlığı ise ancak bırkaç saat sürebılır. Nıtekım yukardaki konuşmadan birkaç saat sonra Cengiz Çandar, haberıne son gelişmeleri ekleyen, bazı düzeltmeler yapan yeni bir not yolluyordu. Cengiz Çandar hafta sonunda Lübnan'dan epey yorgun döndü, ama telekslerdcn geçen Lübnan haberlerini görünce yine "Erken döndük keşke biraz daha kalacak para olsaydı" diye söylenmeye başladı. Sınava Doğru (Eskı sayıian 75 TL lık pul göndererek isteyebılırsınız ) H 1 0 VEFAT İLAN BAKIRKÖY 3. AŞLİYE HLKUK HÂKİMLİĞİ'NDEN Dos>a No: V982/S64 Davac Hatice Sargut tarafından davalı Mehmeı Sargut aleyhıne açılmış b jnan boşanrna davasının mahkeınemızde yapılan aı;ık yargılaması sonunda: Bahkesir ili, Susurluk ilçesi, Göbel koyu, cılt: 02108, sahife: 59, kutuk sıra no: 384'te kayıilı davacı Hatice Sargut ile Davalı Mehmet Sargut'un M.K.nun 134'uncu maddesi gereğince BOŞANMALAR1NA M.K.'nun 142'nci maddesi gereğince 1 sene muddetle evlenmekten memnuıveune, tarafların çocuklan 27.1 1974 D.lu. Gunay, 30.10.1976 D.lu Kuzey, 6 2.1979 Doğumlu Batı'nın velayetlerinın davacı anneleri Hatice Sargut'a verilmesine. davalı babanın pazar gunleri ile dıni bayramların l'incı gunlerı çocuklannı kendi evınde gormek suretı ile şahsi munasebetınin devamına, çocukların davacı annelerıne tesliminden gecerlı olmak üzere ayda 2O00'er liradan toplam 6000 TL.sı iştirak nafakasının davalıdan alınarak vclayeten davacıva verilmesine, harç alınmasına mahal olmadığına, 5270 lıra mahkeme masrafının davalıdan alınarak davacıya verilmesine daiı lemyizi kabıl olmak uzere verılen 26.9.1983 tanh ve 982S64 Esas, 983426 karar sayılı hukum davalı Mehmet Sargut'a ilanen tebliğ olunur. 3.11 1983 asan Uysal arkadaşımtz seçim gezisinde Doğu Karadenız'de geçtiği yolları anlattıktan sonra bir daha o yollarda dolaşmayacağına dair yemınler edıyor, ama bu yemınlerin üstünden 12 saat geçmeden yine aynı bölgeye hareket ediyordu. Hasan Uysal yemınıne sadık kalmak ıçin bazen yolunu uzatmak pahasına yan yollara sapmak zorunda kaldı. Deniz Som ise Kadir Can ve Rıza Ezer'le birlikte Horasan'ın Doneriaş Koyu'nden ayrılırken uçuruma duşmekten nasıl kıl payı kurtulduklarını anlatırken oldukça sakindı. ACI KAYBIMIZ Çanakkalc şehitlerınden Mula/ıııı Keııuı'nin oğlu, Seydiye Oncu'nun CM. Nejat Oncu, Rem/i Oncu, Scvgı Talay ve Sevda Erkal'ın babaları, Nermın Oncu'nun, Kemal Talav'ın ve Isnıet Frkal'ın kayınpederı, Dilara, Şehnaz, Ece, Pınar.fclıf,Ozlem \e Alev'ın dedeleri Km.Pd. \xh. Cemiyetimizin değerlı uyesı, Gazetecı, Ressam, Mtinif Fehim ÖZARMAN 6 kasım 1983 gunu vefat etmıştır. 1899 \ilinda doğan ve 1920'de Uerı Gazetesi'nde gazeteciliğe başlayan Özarman, Turk basınına ıllustrasyonları ve yazı tabloları ile 63 yıl emek vermiş, basın şeref kartı taşıma hakkını kazanmıştır. Vefatı camıamızda buyuk üzüntu yaratan Özarman'ın cenazesı 7 kasım 1983 pazartesi gunu (Bugun) oğle namazmdan sonra Şenlikköy Camaii'nden kaldırılarak Şenlikkoy Mezarlığı'nda ebedi istırahatgâhına tevdi edilecektir. Kendisine Tanrfdan mağfiret, ailesıne ve üyelerimize başsağlığı dileriz. Gazeteciler Cemiyeti EKREM ÖNCÜ (1936353) 5 kasını 1983 cunıartesı gunu hakkın rahmeııne kavusmuv,tur. Cena/esı 7 kasım 1983 Pa/arteM (bımıın) (,engclko\ Kerinıe Hatıın C'jnıırnılc kılınucak oğle naıııa/ıııdaıı sonıa (.cıiBclkov uilc kabrisiaıııiKİ.ı loprağa \cı ıLvcktıı. \ll 1 M Bir araştırmaya gore tum dünyada kalp krizlerınin en çok görüldüğü meslek gazetecılıkmiş. Işin ılginç yani bu ıstaııstikte ıkınci sırayı Hıristiyan din adamlan, uçünculüğü de ışadamlan şirket yöneticileri alıyor. B L u haftalık kösenın ilk ve temel amacı, başlığına uygun olarak okurlarımızla dıyalog, gazetemızi ve ona emeğı geçen/erı daha iyi tanıtmak, farkedılen ya da edılmeyen yanlışlanmızı tartışmak, kendi elestınmizi yapmak. Kendimizi anlatırken elbette dertlerımızı, sorunlanmızı da anlatacağız; bir yanlısımız!. eksığımızı gerekçelemeye calısacağız Yanıtlayamadığımız bınlerce okur mektubu da bir olcüde ve dolaylı olarak bu kosede yanıt bulabıiecek