Katalog

29 EfÇİM 1983 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER yışında "çoğunluk dıktatorlu dağılınu, uluslararası ılışkıler ne ğ u " durumu da reddedilir O' anlatır; hoşgöru ne demektır, gena gore cumhunyet bır çoğunlureğı nedır, nasıl hoşgöruiu oluğun hıçbır olçuye bağlı olmadan nabılır 9 Konularında geçerlı dıledığını yapması, yanı baskıcı ve yeterlı bılgılerle yurttaşlan do bır yonetım kurması demek de natmaja ber vesıleyle ve ara ver değıldır Çunku bır kez şu ya da meksızın ozen gostermek Bunbu \onde belıren bır çoğunluk lar arasında hoşgoruyu ve bağıradesıru temsıl eden hukumetın, naz tek doğru kendısını savan, kendı uzerındekı denetımı engel kendısı dışında goruş sahıbı ollemesı ve ulusun bır sure sonra ma hakkını kımseye tanımayanbır başka yonde belırebılecek tutumdan uzak kalma.u ne kaolan oylanvla kendısını görevdar vurgulasak yendır Ataturk den alması yolunu kapatması de de Medeni Bilgiler kıtabında mek olurkı o zaman cumhuriyethoşgöru konusuna ozel bır boten eser kalmaz lum ayırmış ve hoşgorusuzluğu Ataturk cumhurıyetın "er demokratik bır ortama en buyuk tehlıkelerden bırı olarak nıteledemlılık" uzerıne dayalı bır dumıştı Gerçekten demokrasıvı zen olduğunu ve başarısı ıçın buyurutmekle gorevlı baş kurumnun vazgeçılmez olduğunu da hep vurgular Bu anlayış şu te lardan olan sıyasal partıler bakımından hoşgorululuğun onemı mel gereklerı bırlıkte getırır hemen on plana çıkmaktadır Sıa) Doğruluk, olguları yasal partılerın bırbırlerını duşdoğrulukla eksıksız, artıksız, man, haın gorup gostermek çarpıtmadan goz onunde bulungıbı demokrasıyı kökunden >ıdurmak, kacak nıtelıkte tutumlardan b) Kışı ve gnıp çıkarlannın usuzak kalabılmesı, genelhkle toptunde, ortak genel yararlar bulumda ve sıyasal partılerın kenlunduğunu ve bunlann bağımsız, dı ıçlerınde boyle bır hoşgöruiu onurlu bır ulusal toplum olarak tutum ve anlavışın egemen olmavar olabıimek bakımından temel sına bağlıdır değer taşıdığını gözden uzak tutmamak ve kışı, grup çıkarları ATATURK'UN DEMOKRASİ söz konusu olduğunda genel yaDERSLERf rarı ustun tutan uzlaşmacı bır Ataturk, 19 Mayıs 1919'dan yaklaşım benımsemek başlayarak hep bovle bır demokc) Cumhurıyetın ahlâkını da rası, >anı Cumhunyet duzenı ılkelerını ve kurumlarını da başgerçekleştırmeyı amaçlamıştır ve ta okullar olmak uzere tum ılebu yönde çalışmıştır tışım kanallannı kullanarak Sesını ılk olarak dunyaya duyurttaşlara anlatıp sevdırmek, yuran Amasya Kararlan'nm ozu benımsetmek Örneğın anayasa doğrudan doğruya cumhurıyetnedır, neyı anlatır, neye yarar; tır "Ulusun kadennı yme uluseçım ne demektır, nasıl yapılır; sun kendı azım ve kararı kurtahukumet nasıl kurulur, görevlerı racaktır'" Bu, ulusal egemenhk ve yetkılen nelerdır, Mıllet mecdkesının çok özgun bır anJatımılısı nasıl kurulur, gorev hak ve dır Daha sonra toplananTurkı9 yetkılen nelerdır Basın, toplanve Büyük Mıllet Meclısı'nın alla, dernek kurma, bılım ve du nına yazdırdığı ılkeyı, Cumhunşunce ozgurluk ve haklan ne yet ılkesını göruyoruz: "Egedemektır, nasıl kullanılır, ölçu menhk kayıtsız, şartsız ulusunlerı nelerdır, ulusal gelır, gelır dur'" Medeni Bilgiler kıtabında da Ataturk cumhunyet duzenını tum temel gereklerıyle şovle açıklar "Ulus olma sorununun, bireysel ve ortaklaşa ozgurluk sorunu olduğunu bılhoruz. Bır ulusu oluşturan bırevlenn o ulus içinde her turiu ozguriugu; >aşamak ozguriugu, çalışmak ozgurlugu, duşunce ve ınanç ozguriugu guvence altında bulunmalıdır. Bunun gıbı ulusun bır butunluk olarak da her turlu ozguriugu, başka devışle kendı topraklarında, dışarının hiçbir baskısı ve sınırlaması olmaksızın ozgur \e bağımsız yaşaması t e çalışması gerekir. Işte devletın, gerek bireylerin ozgurlugunu sağlamak için ulus uzerınde bir etkisı ve gerek ulus ve ulkenin bagımsıziıgını koruvabilraek içın kendine ozgu bır etkisi ve gucu bulunmalıdır. Çagımızda devletin dayandıgı gelenekleşmiş bir takım temel ılkeler vardır: Demokrası, vani ulusal egemenlik ilkesı; lemsıl edıcı hukumet ilkesı; anayasanın otekı vasalara ustunlugu ilkesı. Demokrası: llusun vonetenler uzerındekı denetımı savesınde sijasal ozguriugu saglamaklır. Demokraside hukumet ilkesi, bir adalet sevgısını ve ahlak duşuncesını gerektınr. ) anı demokrası vurt sevgısıdir, aynı zamanda babalık ve analıktır. Ozede devlet, bir hukuksal kavramdır. (îerçekte yonetenler egemenliği kullanıriar. Oylevse devlette jonetenler kimier olmalıdır? Bu sorulara vanıt, demokrası ılkesınde bulunabilir. Demokntsı, asıl olarak, birevseldir; bu nitelik, vurttaşın egemenliğine ınsan olarak katılmasıvladır. Demokrasi eşitlik severdir; butun bire.vler avnı sivasal hak(Arkası 11. Say/ada) Cumtıuriyet'in 60. Yıldönümünde Atatürk'ü Gereğince Taıutıv ©r ıiıuyuz? Atatürk, demokratik bir devlet kuruluşunun, böyle bir toplum düzeninin başarılmasında, gereken kurumların (başta eğitimöğretim olmak uzere) yurttaşlara kavratılması gereğinin bilineiyle davranan bir onderdi. O'nun Cumhuriyet anlayışında "çoğunluk diktatörluğu" durumu da reddedilir. PENCERE CUMHURİYET/2 Prof. Dr. ÖZER OZANKAYA "Benı gormek demek, mutlaka yuzumu gormek demek değıldır. Benım duşuncelerımı ve du>gulanmı anhyor ve duyuyorsanız, bu yelerlıdır " Bu sozlerıyle Ataturk, Turkıye Cumhurıyetı'ne temel yaptığı ve butun uygar ınsanhğın da durmadan daha >etkın bıçımlerde gerçekleştırmek çabasında olduğu "Cumhunyet" ılkelerının öğrenılıp benımsenmesını ıstı yordu Kanımca Ataturk'u, O'na butun uygar ınsanhğın derın saygısını kazandırmış olan bu duşunce ıçerığı ıle tanımaya ve tanıt maya gereken ölçude onem verıp çaba gostermış sayılamayız Ataturk'un en buyuk eserı olan Turkıye Cumhunyetı'nın 60 yıldönumunıı kutlarken, O'nu, uygar loplumların en buyuk dıkkatle uzerınde durdukları "Demokratik bır devlet yapısı ve yönetımı" konusundakı duşuncelenyle anmak ıstıyorum bu ıncelememde DEMOKRASİ EĞtTİM VE OĞRETIMİ Ataturk, demokratik bır devlet kuruluşunun ve demokratik bır toplum duzenının başanlmasında, boyle bır duzenın meşruluk olçulen ve otorıte sembollerının, kurumlarının ve davranış kurallarınm başta eğıtım, oğretım kurumları olmak uzere tum olanaklar kullanılarak vurttaşlara kavratılması gereğmın bılıncıyle davranan bır devlet kurucusu ve yonetıcısı ıdı Bu amaçla bızzat kendısı, ortaokul ve Iıselerde ders kıtabı olarak okutulmak uzere bır kıtap yazmıştır Ne yazık kı olumunden sonra nerdevse kavıplara karı şan, çunku yenı basımları vapılmavan bu kıtap, Ataturk, Cumhurıvet, ulusal egemenhk, yurttaş hak ve ozgurluklerı, totalıter yonetım, hoşgoru gjbı demokratık duzenın tum gereklerını ve bunlara aykırı tutum ve davranışların neler olduğunu ustun bır eğıtıcı olarak açıklamaktadır 1946 ıle başlayan Çok Partılı Dönem, bızzat kendısının, Ataturk'un kurup, yerleştırmeğe buyuk çabalar harcadığı demokrası, O'nun ılkelerının urunu olduğu halde, ne acıdır kı O'nu unutturmağa yonelık bır donem nıtehğı alabılmışur Oyleyse bugun yapılacak bır şey de, O'nu kendı uyarısına da bağh kalarak, bustlerınden resımlerınden çok düşuncelerıne bakmak ve bunları butunluğu ıçmde tanıtmaktır Ataturk'un cumhunyetı anla>ışı ve aniatışı, en ılerı demokrası anlayışına tamamıyle uygun ozellıklerdedır Demokratik bır duzenın çağdaş dunyadakı gereklennı, karşılaşabıldığı tehlıkelen, bunlardan sakınmada etkın olacak onlemlenn neler olabıleceğını çok yetkın olçülerle açıklamıştır Ataturk'un anlayışında cumhunyet, ulusun egemenhk, yanı yonetım hakkını kendı elınde tuttuğu ve bunu bellı süreler ıçın seçtığı vekıllerı aracıhğı ıle kullandığı devlet bıçımıdır Cumhurıyette devlet başkanları bellı bır sure ıçın seçılırler Ulusal egemenhk ulkusunun en ıyı ve en guvenlı olarak uygulanmasına elverışlı hükumet bıçımı, ozgur seçıme dayaJı, laık nıtelıkh böyle bır hukumet bıçımıdır Ataturk, cumhunyet duzenınde, halkın ustunde hıçbır otorıte, yanı yetkılı makam bulunamayacağını temel ahr Halk kendı ışlennı kendısı adına yurütecek olanları kendısı ozgurce seçtığı gıbı, ıstedığı doğrultuda bunlara yetkı ve yon verebıldığı gıbı, onları her zaman denetleyebılır ve ıstedığınde görevden de aJabılır Ataturk'un cumhunyet anla Başyazanmız Nadır Nadı'nın odasında bır gun gecmışten gelecekten konuşurken soz Abtdın Daver'e geldı Cumhunyet'ı cocuk yasta okumaya basiadığım ıçın "Hem Nalına Hem Mıhına" yazarını az çok ızleyebılmıştım Abıdın Daver, denızcılık konusundakı bılgılen ve eğılımlenyle ünlenmıs "sıvıl amıral' dıye tanınmıştı Bır de Fransızca'dan uyarladığı "Mulazımın Romam"n\ okumuştum ama Daver'ı anımsar gıbıydım Sordum Ne yapmış Abıdın Daver'' Nadır Nadı dedı kı Turk bayrağının bugunku bıçımını alması Abıdın Daver'ın çabasıyla gerçekleşmıştır Şasırmıstım Cumhunyet devletını hazır bulmus kuşaktandım ben, okulda ' Bayrak Kanunu"nu öğrenmıştım, ama bır Cumhunyet yazarının bu olaydakı etkınlığını bılmıyordum Nadır Nadı'nın doğal bır seymış gıbı soyledığını unutmadım • Bırkac ay once "Bayrak Yasası" yenıden duzenlenırken arkadaslarıma anımsattım Bayrak yasasının tanhçesını ınceleyelım, bu kanun Abıdın Daver'ın çabasıyla gerçekleşmıs Hem Abıdın Daver'ı de böylece anmış oluruz Mehmed Kemal, bu ışı kıvırabılecek usta kalemdı, o dönemlerle yenı kuşaklar arasında kopruler kuran bır yazı bıcımı var dı Şımdı benım de sızlerle bırlıkte okuduğum "Bayrak Kanunu'nun Oyküsü"nün oykusu boyle yazıldı Çagımızda bayrak bılıncı ulusal bılıncın bayrakia sımgeleşmesıdır Bıcımsel ya da yuzeysel açıdan bu olayı değerlendırmek yanılgı sayılmalıdır Turklerın uluslaşma surecı NamıkKemal'de coşkusuna kavuştuktan sonra Mustafa Kemal'de bılıncın ısığına kavuşup Ulusal Bağımsızlık Savaşı yla gerçekleşmıştır Bu sureç, yurttaşın duşuncesınde Osmanlılıktan Turkluğe geçtşın donusumunu yaratmıştır Cumhurıyet'ten once de bayrağımız vardı bızım, ama bu sımge ulusu ve ulusal egemenliği değıl, padışahı ve halıfeyı vurgulamak ıcın kullanılır, dınsel bırlık ve butünluğu motıfleştırırdı * "Bayrak Kanunu'nun Öyküsü" bu bakımdan önem kazanı(Arkası 8. Say/ada) Bayrağımızm Öyküsü... EVET/HAYIR OKTAY AKBAL Ataturk'un Sesi... Koşe yazariığına başlayalı tam yırmı yedı yıl oldu Bu uzun sure ıçmde her 29 Ekım'de Cumhunyet ve Ataturk Devrtmı konusunda gorüşlenmı düşünce/enmı yazdım Bunu kutsal bır gorev bıldım Bugun 29 Ekım Hem de Cumhurıyetımızın 60 yıldönümu Böyle bır gunde sessız kalmaya gönlum elvermedı Bu konuda yenı bır yazı yazmaya tçınde bulunduğum koşullar uygun değıldı Bu yuzden "Ataturk'un Sesı" başlıklı yazımı bır kez daha sunmayı duşündum Cumhunyetımızın Onuncu Yılı'nda duyduğum sevınç ve coşkuyu anımsryorum Zaman geçıp gıtmış, ama ılkokul sıralannda yaşadığım bu önemlı tanh donemecının anlamı, önemı dıpdırı kalmış Ataturk, ulusumuzun bu buyuk bayram her on yılda bır büyük coşkularta mutluluklarla kutlamasını ısterdı 60 yıldonümünde hepımıze dusen bır gorev var, Ataturk'u, gercek Atatürkçuluğu onun yazılarmdan, sozlerınden öğrenme, o günden bugune başardıklanmızm başaramadtklanmrzın muhasebesını yapmak • "Hepmız Anayasa'yı okuyvnuz Öğrena, asker, genç, yaşlı ulu(Arkası 11. Say/ada) MONKIKRÜSRI y mobılya ve dekoratıf eşya casanra üretım ıç duzenlemej i 92 VOaç 4 Mer*& r*> JJ 25 * f r T ^ "Çagdas Aydınlatmada' İLÂN tSTANBUL 1. İŞ MAHKEMESİNDEN I983/6U esas, 1983/618 karar, Davacı Tekel Genel Müdürlüğü tarafından davalı tbrahım Güna> aleyhıne açılan Alacak davasının yapılan açık duruşmaları sonunda 29 o 1983 gün, 1983'613 esas, 1983/618 sayılı karar ıle 69 897 TL nın dava tarıhınden ıtıbaren %5 kanunı faız, davacı vekılı ıçın takdır edılen 6989 TL vekalet ucretı ve 15 285 TL mahkeme raasrafı ıle bırlıkte davalı Ibrahım Gunay'dan lahsılıne karar venlmış olduğundan, davalı adına davetıye ve gı>ap karannın ılanen teblığ edılmesı nedenıyle mahkeme kararında ılanen teblığı gerektığınden ışbu karann davalıya ılanen tebhğınden ıtıbaren 8 gün ıçmde Yargıtay yoluna başvurmadığı lakdırde hükmun kesınleseceğı davalıya ıla nen teblığ olunur Basın 26615 EGEMENLİK KAYTTSIZ ŞARTSIZ Ş MILLEIINDİR: Iİ J Cumhunyet in 6O.Y1I1 tüm Ulusumuza kutlu olsun! T.C. ZIRAAT BANKASI