Katalog

MERKEZ DERSANELERİ Kolejlere hazırİık 8 kasım Beklemeliler 7 kasım ADRES: Islanbul Mesıhpaşa Cad. So: 22 Lalelı Tel: 527 40 92 Edırne: 3159 Çanakkale: 2359 Cu m h u r iyet 60. Vıl Sayı: 21252 Uzman öğretim kadrosu Bay. Bayan Dısiplın, Cıddıyet, lyıniyet. Eğıtimle, Ehltyet Şubemız yoktur Fındıkzade, Oöuzhan Cad. No: 10 Tel: 523 79 11 flTİLLA ŞOFOR KURSU Kurucusu: Yunus Nadi 40 TL. 29 Ekim 1983 Cumartesi Yılda Görevimiz Cumtauriyet, okurlanna "60. Yıl" ekini bugün sunuyor. Okurlanmızın özenle inceleyeceklerine inandığımız bu tarihsel belgede göriiliiyor ki, Türkiye'ain yeni yönetim biçiminin Cumhuriyet olacağını dünyava ük kez 8 ekim 1923'te Yunus Nadi duyurmuştur. Büyük Millet Meclisi'nde Anayasa Komisyonu Başkanı ve sözcüsü olan Yunus Nadi, yüriirlükle bulunan Büyük Millet Meclisi Hükümeti rejiminin zaten Cumhuriyet içeriği taşıdığını vurgulayarak, yönetimin adını açıkladıklannı belirtmiştir. Böylece, saltanatçılarla hesaplaşmada bir gerçegin altı çizilnıiştir. Padişahhğın yıkılması ve yerine Cumhuriyet'in kurulması kuşkusuz bir devrin anlamını taşımaktadır. Ancak siyasal düzeyde verilen bu kararla, toplumsal yapıda her şeyin birdenbire değişecegini sanmak, bilimsellikten uzak bir yaklaşımdır. Yıkılan kurumlann sosyal yapıda yerieşik güçleri uzun süre direneceklerdir; yozlaşmış ve çüriimüş rejimlerin kötii mirasını birdenbire temizlemek olanaksızdır. Nitekim 1923de ilan edilen Cumhuriyet'in ardından, ülkede dış destekli ve gerici isyanlar başlamış, 1925'de başlayan iç hesaplaşma Cumhuriyet düşmanlarının yenilgisiyle sonuçlanmıştır. Daha sonraki yıllarda Ulusal Bağımsızlık Savaşı devrimcijerinin büyük giivenceleri '"Öğretim Birliği" üe yeniden düzenlenen Milli Egitim'in yeüştirdiği genç kuşaklar olmuş; Cumhurivet rejimi saltanatın bir daba hortlamasına olanak vermeyecek biçimde pekişmiştir. 60. Cıımlıtıriyet'iıııiz 60 yaşında Cumhurbaşkanı Eyren, hipodromdan halka hitaben bir konuşma yapacak. Ankara'daki îörenlere Sunalp, özal, Calp ve Kartay da kaîılacak. ANKARA (Cumhnriyet Bürosu) Cumhuriyet'in kuruluşunun 60. yıldönumu bugün tüm yurtta, KTFD ve dış temsilcüiklerimizde torenleTİe kutlanacak. Cumhuriyet'in 60. yddönümü bugün Ankara Topraklık sırtlannda atılacak 21 pare top atısı ile 08.45'te Anıtkabir'deki törenle başlayacak. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ve MGK üyeleri Annkabir'e çelenk koyacaklar. Anıtkabir'deki törenden sonra, Evren, TBMM'de kutlamalan kabul edecek. Hipodromdaki geçit töreni saat 13.40'ta başlayacak. Evren, tören öncesinde bir konuşma yapacak. Törenler radyo ve TV'den raklen yaytnlanacak. Basbakan Bttlend Ulusu, Cumhuriyet'in 60. yıldönümu dolayısıyla yayınladtğı mesajda, "Cumhuriyetin damgasıEylul'den önce devletin uzerine kumelenen kara bulutların dağıtıldığını söyledi. LtDERLER KATtLIYOR Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in, Cumhuriyet Bayramı törenlerine katılmak üzere parti genel başkanlanna yapuğı davete Ankara'da bulunan ANAP Genel Başkanı Turgut Özal, SODEP Genel Başkanı Cezmi KarU>, HP Genel Başkanı Necdet Calp, Bayrak Partisi Genel Başkanı Yaşar Yurtöven, Refah Partisi Genel Başkanı Ahmet Tekdal uyuyor. MDP Genel Başkanı Turgut Sunalp, törene katılmak üzere dün akşam üzeri Güneydoğudaki gezisini yarıda keserek Ankara'ya yola cıktı. DYP Genel Başkanı Yüdınm Ava Ege bö^esinde gezide olduğu için yenne Genel Başkan Yardıması Gokberk Ergenekon katılacak. Yeni Doğuş Partisi Genel Başkanı Cavit Usal'ın tören(ArkastSa.», Sü. Vdt) nı tasıyan inkılaplar ve eserlerie ne kadar övunsek azdır" dedi, 12 60 vılın profili 1 9 2 7 nüfus sayımma göre 13 milyon 648 bin olan Türkiye nüfusu bugün 46 milyona yaklaştı. 1923 'te yalmzca 386 tane, ilkel tekniklerle çalışan hatta "cüce" deniiebilecek işletme vardı. Bugünün Türkiye'sinde artık "500 büyük fırma" adını taşıyan araştırmalar yapıhyor. J 9 2 I Türkiye'sinde 76 bin i^çi vardı. Bugün SSK kayıtlarına girenlerle birlikte 3 milyon işçi, 3.5 milyon işsiz var. 1 7 . Yüzyılda Tarhuncu Ahmet Paşa Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk bütçesinı yapmak istediği zaman, bunu canıyla ödemek zorunda kalmıştı. Cumhuriyet döneminm ilk bütçesinin gelir hanesinde 111 milyon lira yazıyordu. 1984 bütçesi artık müyonları küsurattan sayıyor: 3 trilyon 250 milyar lira. Osmanlı döneminde milli gelir de hiç hesaplanmadı. Cumhuriyet döneminin ilk ciddi tahmini Î935'deyapıldı. Kişi başına düşen gelir 82 lıraydı ve 1968 fıyatlanyla 1431 liraya karşılık düşüyordu. Bugün 1000 doların altına inme eğilimi içindeki kişi başına gelir 1968 fıyatlanyla da 4 bin 461 lira. 1923 'un ihracatı 50 milyon 872 bin dolardı. Bugün 6 milyar dolar dolayındaki ihracatla, Türkiye yine de pek ihracatçı saytlmıyor. Cumhuriyet'in kuruluşunda 50 bin kilovatsaat olan elektrik üretimi bugün 26 milyar 551 milyon kilovatsaat ama bugü^ nün en büyük darboğazlarından biri yine "yetersiz elektrik." (Arkası Sa. S, Sü. 7'de) Cumhuriyel 8 ekim 1923 Yunus Nadi yeni yönetim biçiminin Cumhuriyet olacağını dünyaya tüm ilk kez açıklıyor Ne var ki Cumhuriyet rejimi, kavramsal kapsamında yalnız monarşiye karşıt anlamı ile sınırlandırılamaz. Cumhuriyet, çağdaş yonırau ile demokrasi demektir. Padişahhk ve hilafetin hortlaması tehUkesi bugün gerilerde kalmıştır; ama Cumhuriyetçiliğin, demokratik amaçlanna tanı anlamı ile ulaşabilmiş degiliz. Anavasamızın ikinci maddesinde "Demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti' olduğumuz yazılıdır. Bu temel ilkeyi ülkemizde toplumsal yaşamın bütiin gözeneklerine sindirmek zorundayız. 1920'de kurulan Büyük Millet Mecüsi'nin "Halkçüık Büdirisi'nde" günümüz sosyal adalet anlayişımn özü bulunmaktadır; Atatürk'ün hukukde».rimleri.çağınınhukuk devleti düzeyine ulkeyi ulaştınnak için çerçekleştirilmiş atılıınlardır; Üçüncü Dünya'nın habercisi olan Ulusal Bağımsızlık Devrimi'ni 60 yıl önce başarabilen Türk Ulusu'nun Cumhuriyet rejimini bütün koşullan ile işletmesi için yeterii potansiyel güçleri vardır. 60, yıl parasız özel ekimizi bugün bayinizden isteyiniz Bayrak kampanyasımn öyküsü: Mehmed Kemal'in yazı dizisi 12. Sayfada İzin verilince Beyrut'tan bazı ölü ve yaralılar İncirlik'e getirildi ANKARA (Cumhuriyet Bnrosu) Türk makamları, Beyrut'ta geçen pazar günu Amerikan Barış Gücü Karargâhf nda me>'dana gelen patlamada yaralanan askerlerin ve ölenlerin cesetlerinin taşınması için Incirlik Üssü'ndeki 2 ABD nakliye uçağının kullanılmasına izin verdi. Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, bu konuda kendilerinde bir bilgi bulunmadığını belirtirken, ABD'li yetkililer, söz konusu haberleri doğruladılar. ABD'nin yaptığı talebin insancıl nedenlerle olumlu karşılandığı bıldirildi. Bu arada Beyrut'tan alınan bazı yarahların Adana încirlik Hava Üssüne getirilip, ilk tedavilerinden sonra ulkelerine gönderildiği belirtildi. Bazı cesetlerin de lncirlik'ten ABD'ye nakledildiği öğTenildi. öneticiieri değişiyor Yeni yasaya göre KÎT'lerde genel müdür ve yönetim kurulu üyelerinin büyük ları çıktıkça yeni düzenlemeye tabi bölümü bir ay içinde yeniden aianacak. Genel müdürler Cumhurbaşkanı, Baş olacaklar. Yasaya gore teşekkül ve bağlı bakan, Maliye Bakanının imzasını taşıyan kararname ile göreve getirilecek. ortaklık genel müdürleri, genel ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Yeni yasa uyarınca KİT'lerde Genel Müdürler ve Yonetim Kurulu üyeleri bir ay içinde yeniden atanacaklar. Bazı genel müdur ve yonetim kurulu üyelerinin değıştirileceği, bazüanmn ise yeniden atanacaklan bildiriliyor. Bu çerçeve içinde bazı genel müdürlük ve yönetim kurulu uyeliklerine atama hazırhklan yapıldığı ve bunların sürdüruleceği öğrenıldi. 20 mayıs 1983'de çıkanlan yasa hükmünde kararname Danışma Meclisi ve MGK'da kabul edilerek 22 ekimde Resmi Gazete'de yayınlanarak yasalaştı. Yasada öngörülen 25 iktisadi devlet teşekkülü ile 7 kamu iktisadi kuruiuşunun genel müdür ve yönetim kurulu uyeliklerine atamalar yapıhyor. 32 adet İDT ve KlK'in bir ay içinde atanması öngörülen genel müdürleri ortak kararname ile göreve getirilecek. Kararnamede Cumhurbaşkanı'nın, Başbakan'ın, Maliye Bakanı'nm ve Ugili bakanın imzaları bulunacak. Kuruluşların 4 yönetim kurulu üyeliğine atamalar da yine ortak kararname ile yapılacak. Bu kararnamede, Başbakan, Maliye Bakanı ve ilgili bakanın imzalan bulunacak. Yonetim kurulunun başkanı genel müdür olacak. Yasaya göre genel mudür olarak atanabilmek için iktisat, maliye, işletme, yönetim, hukuk, mühendislik veya teşekkulün faaliyetiyle ilgili mesleki alanda Usans duzeyinde öğretim yapmış olmak, en az on yıh kamu kurum ve kuruluşlarında olmak üzere toplam 15 yıl başanyla çalışmış bulunmak gerekiyor. 32lDTveKlK'ebailı51ortaklık bulunuyor. Özel ana sozleşmeleri olan 51 ortaklık yasamüdür yardımcüan, müessese ve işletme müdürleri sözleşmeyle çalıştınlabilecekler. Sözleşme ile verilen ucretler, sektörün özelliğine ve görevin önemine göre Koordinasyon Kurulu'nun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu'nca kararlaştınlacak. Teşekkül, müessese ve bağlı ortakhkların Yönetim Kurulu başkan ve üyelerini de kapsamak üzere kadrolu ve sözleşmeli personeline, iki aylık ucret tutarını aşmamak üzere Yönetim Kurulu'nun karan ve Koordinasyon Kurulu'nun onayı ile ikramiye verilebilecek. Seçime 8 gün kala CALP; Halk tek bir partiye destek için yapılan baskılardan şikâyetçl ÖZAL: NATO'ya gücümüzün üstünde katkıda bulunuyoruz. KARTAY: Bayrağı ve seçmeni zor günlerde sahipsiz bırakmadık SUNALP: MDP iktidar olunca şımarmayacağız. Haberteri 6. Sayfada Cumhuriyet'imizin kurucusu Atatürk, "Medeniyet öyle bir ateştir ki ona bigâne kalanlan yakar" demiştir. Gerçekten de,uygarlığa uzak durmaya yeltenen ve çağımızın gerisinde kalan toplumların biriik ve düzenliğe kavuşması olanaksızdır. Dünya uluslan fonımunda, Türkiye, Cumhuriyetçiliğin önde gelen toplumu olarak ağırhğııu duyurmak zorundadır. Cumhuriyetçiliği çağdaş demokrasi anlayışının sarsılmaz rejimi yapmak için bütün engelleri aşmasını bilmeByiz. Gündemdeki görevinüzi sçtkukla saptayarak geleceğimize umutla bakıyoruz. En büyük Bayram TUrk Ulusu'na kutlu olsun. UGUR MUMCU GOZLEM Tam Bağımsızlık... Ulusal Kurtuluş Savaşımız "tam bağımsızlık" inancından kaynaklanır. Atatürk, bu "tam bağımsızlık" kavram ve inancını, "sıyasette, maliyede, ıktisatta, adalette, askertikte ve kultürde" bağımsızlık olarak tanımlamaktadır. Türkıye Büyük Millet Meclisi'nın butun programlannın umdesi, şu iki esastır: istiklalı tam, bilakayduşart hâkimiyetı mılliye... Atatürk, yeni Türk devletinin amacını ışte böyle tanımlamaktadır Tam bağımsızlık ve kayıtsız koşulsuz ulusal egemenlik... Cumhurıyetımızin ideolojık cerçevesı. siyasal yapısı ve özü işte bu ilkelerde saklıdır Tam bağımsızlığı zedeleyecek siyasal ve ekonomık bağlantılar, ulusal egemenliği kısacak düzenlemeler, Cumhuriyet'in bu ideolojısine, bu siyasal yapısına ters duşmektedir. Tam bağımsızlık ve ulusal egemenlık, bırbırlerim bütünleyen iki kavramdır. Tam bağımsızhğı olmayan bir ülkede (Arkası Sa. 8, Sü. Vdt) Asya'dan Avrupa'ya koşmak için kuyruktalar Asya Avrupa Maratonu yann sabah Boğaz Köprusünün Beylerbeyi taraftndan başlayacak. Maratona katılmak için 7 bin kişi başvurdu. Maraton nedeniyle köprü yarım saatliğine 1 milyar liraya sigorta ettirilirken, koşuya katılacaklar da 500 bin liraya sigortalandu Koşuya katılacaklar, dün Inönü Stadı'ndadoktor kontrolünden geçttter. Fotoğrafta, doktor muayenesi için sıra bekleyenler görülüyor. Maratonla ilgili diğer haber, röportaj ve koşu parkurunun krokisi Spor sayfamızda. (Fotoğraf: ASENA ÖZKAN) CUMHURİYET