Katalog

CUMHURİYET/6 HABERLERtN DEVAMI 24 EKÎM 1983 AÇIKOTURUMA KATILAMAYANLAR Liderleri TY'de izleyen seçmen ne düşünüyor? (Baştarafı 1. Sayfada) ğım. KlT'lerin satılması konusu bana enteresan geldi." Turgut Berkman " ö z a l ' ı sempatik buldum. Sunalp heyecanlıydı, asker olmanın verdıği cıddiyetle bu havaya gıremedı." Sabri Bahar (çiftçi) "Hiçbır partiye bu açıkoturum sonrası oyumu veremem. Sonra belirleyeceğim. Tartışılan konularda açık bir çozum goremedım." TRABZON Kemal Karabinaoglu (tuccar) "Üçu de aynı. Hepsini daha iyi tanıyamadım. Af konusu tartışılabılirdi." Kadir Yazıcı (oğrenci) "Gençlığin sorunlanna eğilınmesi, işsizlik sorununun halledilmesi tartışılabilirdi. Liderler iki saat dinleme ile tanınamaz." Kenan Bayraktar (memur) "Keban'ın satışa çıkanılması beni şaşırttr." Erdem Yolcu (işçi) "Tartışmaya tam açıklık getirılmedi." ğuk. Ozal'a oy vcımeyi duşünuyorum." Suat Benakay (işçi) "Ozal konulan daha çok bılıyor gibi konuşarak sempatı topluyor. Sunalp ciddı. Calp ise durgun. MDP'ye oy vereceğim." Necati Okuroğlu (eskı polıtikacı) "Uçunu de sempatik ve yakın bulmadım. Hiçbir konuda kendilerinden etkilenmedim." Fuat Yüzer (Oğretim uyesi) "Ozal daha çok poliiikaya yatkın. Sunalp ve Calp da politıkaya alışmaya gayret ediyorlar." ÇANAKKALE İbrahim Eser (memur) "Calp daha gerçekçı konuştu. Daha bırçok konuya açıklık getirılebılirdi." Cahit Sanlı (esnaf) "Liderlerden hiçbirısını sempatik bulmadım. Bağımsız adayları destekleyeceğım." Metin San (şoför) "Calp daha etkındi. Sunalp çok cıddi. Özal Calp'ın ıkıziydı " ibrahim Engin (eski politikacı) "Eski polıtıkacı olarak yenı bir şey bulamadım. Bazı konular karanlıkta kaldı. Ozal konuya daha hâkimdı " Cezmi Kartay: Liderler siyusi yelpazenin neresinde ASİYE UYSAL BURSA SODEP Genel Başkanı Cezmi Kartay, öncekı gun akşam TV'de ekonomik ve sosyal konulardaki goruşlerinı açıklayan 3 parti liderinin genelde birbirinden farklı göruşlere sahip oimadıklarını ifade ettı. Seçime katılacak uç partının TV'deki açıkoturum programından sonra gorüştuğumuz Kartay'a sorulanmız ve vanıtları şöyle: SORU Bu açıkoturumda parti liderleri ekonomik alanda ne gibi yeni goruşler getirdiler? Aralannda lemel ayrım var mı? Varsa bu a>nmlan degerlendirebilir misiniz? KARTAY Genelde eski konuşmalann dısında yenı bir şey sunmadılar. özellikle bu çelişkı bu oturumda da çozumlenmiş değil bu da uygulanmakta olan ekonomik model IMF katkısı ve yönlendirmesinin toplumun işçi, memur ve köylu ve diğer dar gelirliden oluşan kesimine özveri koşulunu getırmiş olmasına karşın bir yandan bu model yıne savunulurken, bir yanda da bu kesimin bugunku ekonomik yaşantısına bazı mesajlar sunuldu. SORU Açıkoturumda da soruldu, seçime katılacak bu 3 parti yelpazenin neresindeler? KARTAY Bu soruyu kendileri de yanıtlamadılar. Oysa demokrasilerde siyasi partiler ekonomik ve sosyal goruşler bakımından kendi tavırlarını ve yerlerini bilmeli, bunu topluma da açıkça söylemeiidirler. SORU Sizce yelpazenin neresindeler? KARTAY Kendileri de neresinde olduklannı bılmiyorlar. Uygulanan ekonominin yandaşlan oiduklarına göre aslında serbest piyasa ekonomisinı savunmalan gerekli. Açıkoturumda Halkçı Parti devlet ağırlıklı bir karma ekonomi taraftan olduğunu söyledi. Fakat o da yennı tanımlamaktan kaçınarak, "Bunu dinleyenler anlasın" gibi bir yanıt verdi. Sayın Ozal'ın ekonomik açıklaması tümuyle dış kredilere dayanan ve liberal ekonomi modelidir. Sayın Sunalp de konuşmasında genellikle bu görüşte olduğunu belirtti. SORU Oturumda uzerinde durulan bir başka konu KİT'ler. Üç liderin bu konudaki gonişlerini nasıl değerlendiriyorsunuz? KARTAY Açıkoturumda bu konudaki göruşler KlT'lerın satıhp satılmayacağı yönünde yoğunlaştı. Oysa biz KlT'lerin iyi yönetimle Turk ekonomisinde yeri bulunduğunu ve bu yerin korunması taraftan olup, satışlarıyla ekonomiye yarar getireceğine katılmıyonız.. SORU Bir de devlet gelirlerinde en biiyük yeri tutan vergiler konusunu da ele alırsak uç liderin bu konudaki yaklasımlannı nasıl buldunuz? KARTAY Hangı vergı sistemıne yoneleceklerini açıkça ortaya koymadılar. SORU SODEP'in vergi sisteminin nasıl otacağını oğrenebilir miyiz? KARTAY SODEP'in anlayışı, sosyal adalet ilkelerini gerçekleştirmeyı amaçlamaya yönelik adil bir vergi sıstemidır. fZMİR ESKİŞEHÎR Sait Sağayak (çiftçi) "Ozal daha sempatik, Turgut Sunalp dikkatli, Necdet Calp bıraz so Mahmut Okumuş (restoran sahibı) "Açıkoturumlarda tartışİSTANBUL maların ekonomik yone kaydırılmasından yanayım ve memHasan Basri (esnaf) "Calp'ı nun oldum. MDP'ye oyumu ve sempatik buldum. Fakat Ozal receğim. tum oturuma hâkim oldu." Şeref Bakşık (eski parlamenErtuğrul Balıkçı (oğrenci) ter) "Hıçbirine yakınlık duyma"Hiçbir parti lideri bana sempadım. Sayın uç genel başkan ıçin tik gelmedi. Ozal dığerlerine hiçbirşey soylemek ıstemiyorum. oranla daha etkileyıci. Sunalp Etkileyıci açıklamaya rastfayatutuk. Necdet Calp ıse sılik kalmadım." dı." Hasan Yalçın (memur) " E n Alp Birol (oğrenci) "Liderletecrubeh olarak Ozal'ı gor rin hiçbirisi beni tatmin etmedi. diım." Ancak Özal sempatik geldi." Akif Güden (şofor) "LıderlerSerdar Oral (işçi) "Turkıye'den Ozal'a eskı bir politıkacı olnin geçmış ve geleceğını hiçbır duğu ıçin guveniyorum. Sunalp şekilde teşhis edemediler Bu lı konuşamıyor. Calp'a tanınmış derlerle çozumun ne olduğu biri olmadığı ıçin guvenmiyoaçıkça beiırtilmeyen Turkiye'nın rum." geleceği duşundurucudur " Sıiha Eroglu (oğrenci) "NecSedat Pişirici (oğrenci) "Hiçdet Calp'ı daha yakın buldum." birinden etkilenmedim." Sevil Vurunay (oğrenci) Mazhar Zorlu (tuccar) "Lı"Ozal'ı beğendim ve oyumu vederlerden Sunalp'i daha sempareceğim." tik ve yakın buldum. TartışmaGulser Yıldınm (ev kadını) larda her nç lıdenn de devlete sa"Oyumu Necdet Calp'e verecehip çıkılması konusunda bırleşğim." meleri en çok etkılendığim konu oldu Diğer konularda çok yuSerap Bıçakçıgil (işçi) "Vaatvarlak lâflar edildı " lerde bulundular ama vaat kann Naci Unlu (çiftçi) "Ozal daha sempatik geldi. Çiftçi meseleleri uzerinde çok az duruldu." doyurmuyor. Hiçbirinden etkilenmedim." Hüseyin Özdemir (eski polıtikacı) "Lıderlerın yeterlı olduğu kanısında değilım. Oyumu etkileyemediler." Prof. Akın İlkin (oğretim uyesi) "Sunalp ekonomik analiz olarak gerçekçi bir analiz yaptı. Vaatlen tutarlıydı. Calp ekonomik analizde tutarlıydı ama, sorunların nedenlerıne değinmedı. Ozal ise ekonomik sorunların nedenlerıne açıklık getırmedı. Konulara açıklık getirilmedı." Bugiin Calp Erzurum'da Ozal Eskişehir, Bilecik ve Bursa'da konuşacak ANKARA, (Cumhuriyet Bıirosu) Seçım kampanyasının en yoğun donemıne gıren parti genel başkanları, bugunden itibaren 2. tur propaganda gezılerıne başlıyorlar. HP Genel Başkanı Necdet Calp, bugun uçakla Erzurum'a giderek, ikinci turun ilk konuşmasını bu kentte yapacak. Calp, yann Kars'ta konuşacak. Anavatan Partisi Genel Başkanı Turgut Özal, kampanyaya bugun Eskışehır, Bilecik ve Bursa'da konuşarak devam edecek Ozal yarın Manısa, Izmir, Aydın ve Denızh'de olacak. MDP Genel Başkanı Turgut Calp, yarın Kayseri'de partisinin duzenledıği açık hava mitıngıne katılacak. Avcı: Renkli dekorlar milletin ümidini bile kararttı MEHMET GÜLTEKİN AĞRI Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Dr. Yıldırım Avcı, "ibretle izledığini" söylediği liderlerin açıkoturumunu eleştirdi, "Renkli ekranlann renkli dekorlan milletimizin umidini bile kararlmıştır." dedi. TV'deki açıkoturumu Ağrı'daki otel lobisınden izleyen ve dun partililerle konuşan Avcı, MDP, ANAP ve HP'yı "Üçiızler" olarak nitelendirdi. Yıldınm Avcı dun verdiğı demeçte şunlan sö>ledı: "TV'deki açıkoturumda aylık 600 bin liralık geliriyle geçinebildifini soyleyen bir ekonomi profesoriinun beyin gorevi gordugü "horor partisi"nin, dar ve orta gelirü ntilyonlarca vatandaşımızın 200 milyar liralık tasamıfunu 35 bankere peşkeş çekenlerin yönettigi "an partisi"nin ve nihayet halka yakın olmak iddiasında bulunduğu için 'pastırmanın fiyatını ucuzlatacağı' vaadi ile yetinen "parçalı bulutlu gıineş partisi" nin ekonomik ve sosyal konulardaki goruşlerini ibretle izledik. Bir elmanın uç eşit parçası arasında geçen ve "dilimlerin hangisinin daha kekre" oldugu yarışmasına donuşen bu açık oturum Turk milletine şunu ispata yaramıştır. Seçime katılmasına izin verilen bu geçiş doneminin geçiş partileri ile milletin dert ve meseleleri arasında uçurumlar vardır." yennde Doğduğu, büyüdüğü yöresinden, yuvasından kopup, nafaka uğruna gurbete çıkan nice Doğulu, Güney Doğulu insanımız var... ... görmediği, bilmediği yerlerde çalışmak, yaşamak zorunda; gönlü yuvasında kalan nice insan... agırduf Yörenin doğal kaynaklarını değerlendirecek projeleri hazırlayarak. İnşaatı yarım projeleri en kısa sürede tamamlayarak. Yatırım yapana, parasal destek olarak, kredi vererek, vergi muafıyeti uygulayarak. Bugüne dek, ilgi görmemiş bazı yörelerimizi yola, suya, elektriğe kavuşturarak; sağlık, eğitim hizmetleri götürerek. Sınır illerimizin, komşu ülkelerle ticaretini geliştirerek... Anavatan Partisi, vatandaşı doğduğu, büyüdüğü yerden, iş uğruna kopmak zorunda bırakmayacağına söz verir. Sunalp ve (Baştarafı I. Sayfada) yonunden gosterdi. Husamettin Çelebi, oturuma katıian bir parti lıderı gıbı uzun konuşmalar ve açıklamalarla sorularını sordu. Hatta bazen soruların yanıtlarını da kendı verdi. Sorulann sorulması sırasında doğrudan doğruya konuya gırılmemesi zaten kısıth olan açıkoturum zamanının yaklaşık yuzde 25'inı alıp goturdu Bunlann otesınde bir açık oturum yonetıcısınin yapmaması gereken bir biçimde kışkırtıcı soruların sorulmasından da kaçınılmadı. Bazı part! lıderlerine sorulan "Siyasi yelpazenin neresindesiniz?" sorusu bunun en guzel orneğı. Bunun da otesinde pahalılık sorusuna gırerken 170 binlık, 600 binlık gelirlerden soz ederken bir partiye karşı tutum aldığını da yoneticı fark edememış görunmekte. ÖZAL VE SUNALP TEKRARLAMA VAPTILAR Açıkoturumu ızlemeye başlarken kullanmak ıstedığımiz olçuyu "onceden programlanmış" olmayı tesbıt etme bıçıminde tanımladık Şoyle kı, nasıl cevap vereceklerı bellı olmuştu. Bunun ıçin bu tarz sorular geldikçe beklenen vanıtların ne olçude tekrarlanacağını izledik. Gorduk ki, Calp dışında, Özal ve Sunalp boyle bir programlı tekrarlamayı yaptılar. Calp'ın açıkoturumdaki olumlu izlenimi de bu noktadan kaynaklandı. Çunku yanıtlarını kımse onceden butunuyle kestıremıyordu. ANARŞİ VE TERÖR Yonetıcınm sayesinde açık oturumun en buyuk bölumü anarşıteror konusunun yenıden tekrarlanıp tekrarlanmayacağına ayrıldı. Liderler, "12 Eylül'e nasıl gelindi?" sorusunu vanıtlarken, Sunalp bilinen uslubu uzerinde dış odaklar uzerinde ısrarla durdu. Turkiye'yı bolmek ısteyenlerin ana nedenı oluşturduğunu ileri surdu. Ozal'ın yanıtı da onceden bılınıyordu. Eİconomık bazı zorluklar olmasa anarşıteror dedığimız olavlara rastlanmazdı. Ozal bu yargısını 12 Mart ve 12 Eylul oncesı ekonomik zorlukları anlatarak istatıstıki bir ilişkı olarak sundu. Nasıl bır Turkıye sorusunu Calp, sosyal adaletçi yönu vurgulayarak yanıtlarken Sunalp durgun ve yetersizdi. Sunalp'in en buyuk talihsizliği KİT satışı konusunda Ozal'a dolaylı da olsa katılması oldu. Calp kendi deneyleriyle suslediği konuşmasının en inandırıcı atağını bu böhımde yaptı ve sanırız puan aldı. Parti (Baştarafı 1. Sayfada) lerdir. Tiirk kamuoyu butun bu iki saatlik yayını en iyi şekîlde değerlendirecektir. Tek cumle iie özetlersem partimizin açısından fevkalade başanlı iki saati yaşamanın mutluİuğu içindeyiz. Bizim bu seçimlerin sonucundan en ufak bir endişemiz yoktu. Bu endişeyi taşıyan veya endişe temenni eden çevrelerinde bizim inancımıza geldiği kanaatindeyim." GÜRBÜZ: İKTtDAR YOLU HP Genel Sekreten Ozer Gurbüz, açıkoturumla ilgili goruşlerini şöyle açıkladı: "Biz başanlı olduk. Bunun yanında açıkotnrum gerek teşkilat yoneticilerimizin ve gerekse seçmenlerimizin moralini yiikseltmiştir. Açıkotunımdan sonra çok sayıda tebrik telefonu ve telgraf aldık." Gurbuz, ANKA'nın somsu üzerine "TRT'nin diizenlediği açıkoturum bi/e iktidar yolunu açmıştır. Mutlu ve umuthıyuz" dedi. HP Genel Sekreter Yardımcısı Kemal Aydar da, "Biz partili olarak Genel Başkanımızın meseleleri kamuoyu onunde ortaya koyuşunda başanlı olduğunu gördük" dedi. ŞIVGIN: LİDER ÖZAL Anavatan Partisi Genel Başkan Yardımcısı Halil Şıvgın, "Açıkotunım ile Turk milleti önümuzdeki 5 yılı idare edecek liderini seçmiştir. Bu da Genel Başkanımız Turgut Özal'dır" dedi. Özal'ın ne yapacaklarını net, halkın anlayabileceği biçimde konuştuğunu, buna karşın diğer parti liderlerinin bazı sorulara henuz karar veremediklerini, gdruş tespit edemedıklerini ifade ettiklennı soyledi, şunlan ekledı: "Genel Başkanımız kâğıda bakmadı, bilgilerin hepsi kafasında hazırdı." Anavatan Partisi, gurbete çıkmayı vatandasın aklından silmeye kararlıdır. Nasıl? Vatandaşa doğduğu, büyüdüğü yörede iş İapıları açarak. Refahı, Doğu'nun, Güney Doğu'nun da her köşesine yayarak... PARTİSİ 1983 Vatandaş, Türkiye'nin çözülemeyecek hiçbir meselesi yoktur. Yapacağımız tek şey, bilgili, becerikli, iş bitirecek, akılcı bir idareyi işbaşına getirmektir. Artık, özü sözü bir, az konuşacak, çok çalışacak... ... refahı vatanın her köşesine yayacak bir idare istiyorsan, oyunu Özal'ın partisine ver. EN USTALIKLI YANIT Siyasi yelpaze sorusuna en ustalıklı yanıtı Calp verdi. Ozal ise partisınineskidört akımı da şemsiye gibi kapsadığını açıklarken, inandırıcı olmaktan uzaktı. YAPAY LİDERLİK Kamuoyu yoneticilennin yarattıkları yapay liderlik en fazla Ozal'ın mımik ve sozlerinden ortaya çıkıyordu. Insanın tum hareketlerinın onceden programlanmasının nereye varacağının en iyi örneğı Özal'dı... Oyle ki, ıçten ve hoşgorulu olduğunu anlatması gereken tebessumu bıle çoğu zaman mustehzı olmanın ötesıne geçemiyordu. Böylece ıkı saatin ancak 17 dakıkasının can alıcı konulara ayrıldığı ve pahalılık, işsizlik gibi yığınların yanıt bekledıği soruiara değinilmeyen ya da sudan cevaplarla geçiştirilen oturum bittı. Sanmıyoruz kı, bu oturum kararsız seçmenleri bir yöne doğru götursün. Oyunu Anavatan Partisi'ne ver