Katalog

15 EKİM 1983 EKONOMİ CUMHURİYET/9 Günün Aynası Piyasadan para çekiliyor, ama krediler daraltılmıyor ANKARA, (ANKA) Piyasadan sürekli para çekilmesine karşm, Merkez Bankası kredileri daha fazla daraltılamıyor. Nakit darlığııun üst noktada olması nedeniyle bankalara, Hazine'ye ve tanm kesimine bir miktar kredi sağlanıyor. Emisyon daralması, Merkez Bankası'nın döviz yükümlülüklerinin çoğalrnasına dayanıyor. Merkez Bankası'nın 30 eylül tarihli bilançosuna gore, bir haftalık surede ticari senetler aracılığıyla bankalara 13 milyar lira EKONOMEMN KANSERI: BOZULAN GELIR DAGILIMI Gelir dağılımının düzelmesi akılcı büyümeye bağlı "Dikkate abnması gereken bir başka faktör, enflasyondur. Artık ucretlileri ve dar gelirlileri baskı altında tutarak enflasyonun kontrol altına alınamayacağı anlaşıldı. tlla ve mutlaka kemer sıkmak gerekiyorsa, önce devlet lüks harcamalanm kıssın. Gereksiz ölçüde lüks kamu binalannı yapmanın ve onlan saray yavnısuna döndurmenin ne geregi vardır ne de anlamı. Ama buna karşın devletin temel yatırımlan kısılmamalıdır. Toplumun birçok kesiminde, tüberkülozdan kınlmaya başlayan insanların ise, yemek yemeğe, daha doğrusu iyi yemeğe ihtiyacı vardır." TÜSİAD Baskanı Ali Koçman'la da konuşmuştuk. Bize: "İltimash dilim olarak gbrtilen gelir diliminin ayrı bir analize tabi tutulması gerekir. Bu kesim içinde oluşan bazı unitelerin ekonomiye katkı açısından mutlu azınlık olarak tarif edilmesini yanhş buluyonım" diyor ve şövle devam cdıyordu sozune: "Milli gelir dağılımındaki dengeyi saglamak maksadıyla, iktidar olan sosyal demokratlar dahi bu kesimi Avnıpa ulkelerinde titizlikle muhafaza edeceklerini ve Türk İnşa: Müteahhitlere devletin 80 milyur borcu var ANKARA (THA) Türklnşa Genel Başkam Mevlut Hamzaoglu, devletin, müteahhitlere 80 milyar lira dolayında borcu olduğunu söyledi. Mevlut Hamzaoğlu yaptığı açıklamada, muteahhitlerin çok zor durumda bulunduklannı belirterek "Hiç birinin dogru dürüsl işi kalmadı. İşçisine parasını odeyeraiyor, aldıgı malzeme Kuruç ve Türel, tarımda yabancı sermayeyi eleştirdi ANKARA, (UBA) ABD Denizaşm özel Yatmm Kurumu (OPIC)'un Türkiye'de tanm alanında yatmm yapmak için başlattığı görüşmelere tepkiler süruyor. Konuyla ilgili olarak görüşlerini açıklayan DPT Eski Müsteşan Doç. Dr. Büsay Knruç, çiftçımizın bugune kadar yabancı sermayeye özlem duymadığını belirtti ve "Tiirk çiftçisinio ihtiyacı yeterii toprak, eherişli fiyat ve teknik destektir" dedi. Kuruç, "Vabancı sermaye gelişmekte olan bir alanı paylaşmak istiyor. Ama, Türkiye'ye yabancı sermaye davet etmenin makul gerekçe NİLGÜN UYSAL lık kredi açıldı. Ancak, orta vadeli suıai kredilerde 1.6 milyar li"Gelir dağıhmı bozukluğunralık daralmaya gidümesi uzeri daki bu sakıncalı gidişe dur dine bankalara sağlanan kredi 11 jecek onlemler ne olmalı?" milyar liıa olarak hesaplandı. Hiç kuşkusuz boyle bîr soru Bankalann Merkez Bankası kay | "ek zam çekişmelerinin" doruk nağından sağladığı krediler 30 noktalara tırmandığı bir donemeylul tarihi itibanyle 370.7 mil | de daha da fazla önem yar lira düzeyine yükselirken, kazanıyor. yılbaşından bu yana 80.8 milyar "Çare"ye dönük olarak önce liralık genişleme kaydetmiş buProf. Kazgan'ın neler soylediğilunuyor. Buna karşılık, tanm ne kulak verelim ısterseniz : kredilerinde yılbaşından bu ya j "Yatınmları hızlandırmadan na meydanagelen daralma 38.7 ve tstihdamı artırmadan gelir bömilyar lira olarak hesaplandı. lüşümunü duzeltmek kola> değildir. Sorun. buyük olciide işsizlikten kaynaklanmaktadır. tşsizlik sişortası filan derde deva olmaz. Ikinci olarak, nüfus artışı mutlaka kontrol altına alınnin parasıoı veremiyor." dedi. malıdır. En hızlı nüfus artışı geMaliye Bakanı Kafaoğlu'nun bir sure önce bir gazetede yayın lir erozyonundan en çok zarar lanan demecinde, muteahhitlerin gören toplum kesimlerinde ortaya çıktyorsa ve bu insanlar sanılistihkaklannın ödenemediğini dıgının tersine çok çocuk yapdoğrulaması üstune Hamzaoğlu mak istemiyoriarsa. mutlaka bir"Maliye Bakaniuin muteahhitleşeyler düşunmek gerekir. Nüfus ri sefalete itmeye hakkı var mı? kontrolune donuk onlemleri, Muteahhitlik sektorü komaya hızla bu insanlann ayağına kagirdi. Ortada sektör de kalma dar gotıirmelidir. Başka çaresi dı" dedi. voktur." Güken Hoca, en "ağır topu" en sona saklamıştı. Diyordu ki: lerini araşürsak tanm en son gelir" şeklinde konuştu. ODTÜ öğretim uyesi Doç. Dr. Oktar Tiırel de konuyla ilgüi olarak şunları söyledi: Prof. Dr. Yükseî Ülken: Gelir dağılımındaki bozulmanın düzeltilmesi için yeniden dağıtım mekanizmasının harekete geçirilmesi gerekir. Mrof. Dr. Kazgan: Mutlaka kemer sıkmak gerekiyorsa, önce devlet lüks harcamalanm kessin. J\li Koçman: Ekonominin "dinamizmini" yansıtan kesim ile gelir dağılımında haksız "şişkinliklere" yol açan kesimi birbirinden ayırmak gerekir. rencide etmeyeceklerini peşinen ifade etmektedirler. Ekonominin dinamizmini yansıtan bu kesim ile, gelir dağılımında şayet var ise, haksız şişkinliklere yol açan kesimi biribirinden kesinlikle ayırarak konuşnıak lazımdır. Sanayici ve işadamının üretkenlik vasfı tartışılamaz. Bu vasfın olumlu yonlendirilmesinde uygulanan ekonomik politikalann buyük roliı vardır. Katı devletçi politikalann herkese iş sağlarken herkese refah da sagladığı ispat edilememiştir. Kamuoyu olan, ekonomik bunyesinde mülkiyet düzenini ve ozel sektör mevcudiyetini kabul etmiş her demokratik toplumda; milli gelir tartışmalan ebediyen devam edecektir. Bütiın mesele, bu tartışmalann gerçek olumsuz sonuçlar vermesini onleyecek sosyo ekonomik açıdan dengeli ekono mik politikalann uygulanabilmesidir." Milli gelir tartışmalan Sayın Koçman'ın dediği gibi, belki bitmeyecekti. Ama hiç mi yapılacak bir şey yoktu. Ali Koçman'a bunu sormadan edemedik ve "sozgelişi vergi reformu yapılsa gelir dağılımı bozukluğuna bir çare olmaz mı?" dedik. Kendisi şu yanıtı verdi: "Tabii verei reformu yapılabilir. Ancak vergi reformu, güncel koşullar dikkate alınarak, genelde gozden geçirilmesi gereken ve kâğıt üstunde kalmayıp, gerek rahatlabcı ve gerekse canlandıncı yonleri somut olarak gözlenen bir olay olmalıdır" Sayın Koçman'a vergi reformu sozünu açarken aslında daha once Prof. Dr. Yüksel Ulken'le yaptığımız goruşmeden esin'.enmiştik. "Gelir dağılımındaki bozulmanın düzeltilmesi için yeniden dagıtım mekanizmasının harekete geçirilmesi" kanısında olan SayınUlkenşöyle duşunuyordu: "Boyle bir mekanizmanın en etkin aleti de vergileme duzeninde sabit ve dar geiirliler lehine bir duzenkrneye gıtmektir. Ozellikle ulkemızdeki "gelir >ergisi" dun "ABD'li yatmmcılann ilgilerin tanm alanında yoğunlaşmasi Türkiyc'yi ozellikle Ortadogu vt Avrnpa'ya ihracat yapmakta bir kopnibaşı olarak değerlendirANKARA (ANKA> Dünyaıııe arzulanndan kaynaklanıyor. Sınai kesimde ilgi duyduklan nm en zengin 56 bankacısından projeter ise ya Tekel pıyitealanm j ikısi Türk. Birleşik Amerika'da kazanmayi (agara gibı) ya da ye yayınlanan "İnstifııtional İnvev ni tekelci mevziler tutmayı (ha tw" dergisinin gerçekleştırdiği berleşme, elektronik, oçak gibi) araştırmaya göre, Erol Sabancı ile Mehmet Emin Karamehmet amaçüyor." ailelerini temsilen zengin bankacılar sıralamasına giriyorlar. Zengin bankacılar araştırması, bankalann büyüklüğu ya da gücünu dikkate almıyor. Buna karşın, banka sahiplerinin kişisel servetleri degerlendiriliyor ve kişisel servetlerin alt sınırı 100 milyon dolar olarak belirleniyor. Erol Sabancı ve Karamehmet dünynnın en sengin 56 bankacısı arasına girdi EV EKONOMISI HAZ1RLAYAN MERAL TAMER Yelken yaka ceketlerle Ispanyol paça pantolonlarınızı saııcbklardaıı çıkarın Kaliteti kumaştan iyi dikilmiş., ama modası geçtiği için sandıkların. dolapların bir koşesinde naftalinler arasında yıllardır bekleyen gıysilerden biraz masrafla yararlanabilmek mumkun. Paçaları Ispanyol, yakalan yelken gibı olduğu için kullanamadığınız, ama satın alma gucunuz her geçen gun biraz daha torpülendiği için elden de çıkaramadığınız giysîlerinizi komandaturacı adı verilen tamırat atelvelerinde kolaylıkla gunün modasına uygun hale getirebilirsiniz. Hemen hemen tum alışverış merkezlerinin pa^aj içlerinde alt katlarda rastlayabileceğiniz bu tur tamirat atelyelerınde atelyenin bulunduğu semt ve sunduğu hizmetin kalitesine gore orneğin bir pantolonun geniş paçalan 400600 lira arastnda bir parayia daraltılabıliyor, yine beli yüksek olan bir pantolon 400500 liraya bazen üstune dek indirilebiliyor. Yelken gibi çok geniş yakalı ceket ya da paltolar 15002000 lira karşılığında gunun modasına uyduruluyor. biraz frenlemek için kalıleden feragat edıldiğı hatırlanacak olursa, geçmiş yıllarda satın aldı|ımız bir giyeeek eşyasının bugun satın alabıleceğimızden daha kalıteli olduğundan pek kuşkumuz kalmaz. Bu tamirat atelyeierenin nerede bulunduklanna gelince... Istanbul'da Osmanbey, Beyoğlu, Kadıkoy, Bakırkoy gibi konteksıyon mağazalannın yoğun olduğu buyuk alışveriş merkezlerinde bu tur atelyelerden en az 510 tane var. Çunku en buyukler hariç onların kendi atelyeleri var pek çok konfeksiyon mağazası, muşterinın uzerine tam uymayan bir giysiyi kuçuk bir ucret karşılığı bu tur atelyelere yollayarak duzelttıriyor. Dolayısıyla siz eğer bugune dek boyle bir tamirat atelyesi keşfetmemışsenız, hemen en yakın çevrenizdeki pasaj içlerinin alt ya da üst katlarını dolaşmaya ya da o pasajlardaki dukkanlara sorup soruşturmaya başlayın. Sanırız en kısa zamanda karşınıza boyle bir tamirat atelyesi çıkacaktır. Eğer aramanıza rağmen bulamıyorsanız, mağazalardaki tezgahtarlara sorun. Size mutlaka ya sokak arasında ya da pasajlann dukkan kırası az olan kuytu köşelerinde bir tamırci adresi verecektir. "tnstitutional Investor" dergisine göra, Sabancı .Karamehmtt ailelerinın kişisel servetleri 100'er | milyon dolar dolayında lahmın ediliyor. Erol Sabancı, Sabancı ailesinin sahibi oldugu Akbank'ı yönetiyor. Yurt dışında bulunan Mehrnet Karamehmet ise, aileslnin kontrolundaki YapıKredi, Pamukbank ve Uluslararası Endustri ve Ticaret Bankalarının yönetimine belirli bir özerklik tanımış görünuyor. Ekonomi Servisi Avrupa'da piyasaya çıknktan 1 yıl sonra Tür Dünyanın en zengin 56 bankacıkiye'de de üretimine başlanan Ford'un yeni kamyonu Cargo 6 mil sının 14'u ABD'de, 6'sı Singayon 125 bin liraya satılacak. 1982'de Avrupa'da "yılm kamyonu" pur'da, 5'i Brezilya'da, 4'u İngilseçilen Ford Cargo 12 ton yük taşıyabiliyor. Aerodinamik yapıda tere ve S.Arabistan'da bulunuyor. olan Ford Cargo 1973 petrol krizinin ardından 7yıl suren, 200 milyon dolar ve 6 milyon iş saati harcanarak yapılan arastırmalar sonucu geliştirilmiş bulunuyor. Ford Cargo'nun ditnya otomotiv endüstrisinde eldeki modelin getiştirilmesi yerine yeniden yaratılmış tek kamyon olduğu belirtiliyor. Giysileri moda>a uvdurmanın fi\atı PANTOIX)N Paça daraltma Bel daraltma Boy kısaltma Duble paça kısaltma Dizlere yama Fermuar Kemer dusürme CEKET PALTO Yaka daraltma Kol boyu kısaltma Boy kısaltma Cep dahil boy kısaltma Daraltma genişletme Kol çıkartma takma MONT Fermunr 400 200 150 250300250400 1500400600 800 • 800 1250 500 600 300 200 300 400 300 500 TL. TL. TL. TL. TL. TL. TL. ETEK ELBİSE Boy kısaltma uzatma (ipek) (plise) Boy, bel, yon, fermuar Iki yandan daraltma Kol takıp çıkartma " (ipek) KRAVAT Daraltma Tela firmadan GÖMLEK Yeni yaka yapma (normal) Kumaş firmadan (ipek) Mansetten kol kısaltma Bov kısaltma 300 900 600 1100 400 400 700 400 Tl. 1000 TL. 700 TL. 1300 TL. 500 TL. 500 TL. 800 TL. 300 TL. 400 TL. TL. yada eşine rastlanntayan biçimde "sabit ve dar geiirliler vergisi"ne dönüşmüş bulunduguna gore, yapılacak düzenlemede öncelikle düşunülmesi gereken alanın "gelir vergisi" olacagı açıktır." Tek tek yapılması gerekenleri sıralamanın ötesinde, ekonomide gelir bölüşumu sorununa bir de 'sistemin genel işleyisi' açısmdan bakmak gerek kuşkusuz. Söz buraya gelıp dayandığında, eski plancı Kemal Kasaroglu, biraz "umutsuz" sayılabilecek bir değerlendirme yapacaktı: "Böyle bir yapı içinde, gündeme yeniden gelmesi beklenen büyüme, yatmmların canlandırılması gibi konulann çozulmesi, çok daha zor problemler olarak karşımıza çıkmaktadır. Buyüme için gerekli olan fonlar ve tasarrufiar daha onceleri yapddıgı gibi kısa donemde vergi duzenlemeleriyle orta ve az gelirtilerden gelir dagılıraını daha da bozmadan alınamayacaktır. Çunku, artık bu kesimlerden alınabtlir fon kalmamıştır. Yuksek gelirlerden vergi alma zorlugu da bilindiğine gore, buyume, Turkiye'nin ancak önune orta ve uzun vadeli bir problem olarak gelmekledir." Kasaroğlu'nun sözleri, Prof. Ülken'in onerisi ile Ali Koçman'ın değerendirmesi arasında adeta bir " k ö p r u " yapar gibiydi. Prof. Dr. Besim Ustunel ise, "Önumuzdeki yıllar açısından ne yapılabilir?" sorununa yine "donemler" itibariyie yanıt vermeyi yeğledı ve şoyle dedi: "Önumuzdeki yülar açısından belki de bir 'dorduncu donem' tasarlamak soz konusu olabilir. 198489 yıllannı içine alacak olan S. bes yıllık plan dönemi, belki de bir yeniden 'hızlanma donemi' olacaktır. Ama bu hızlanma hangi anUmda olacaktır? Fiyat artışlan hızlanması mı ekonomik buyume ve gelişmenin hızlanaması mı? Yoksa gelir bölüşumundeki adaletsizliklerin hızlanması mı? Bunu belirleyecek olan yeni dönemin sivasal ve ekonomik koşulları ile o dönemdeki politikalan belirleyecek olan 5. Plan ve Stratejisi olacaktır." BİTTİ ~ Otosan Ford Cargcfyu tanıttı Mazlumoğlu: Bankalardan kredi alanların geri ödeme planı yok Ekonomi Servisi Anadolu Bankası Genel Müdurü Yılmaz Mazlumoğlu "Bankalardan kredi talep eden işadamlanmız bu krediyi geri odeme konusunda bir programa sahip degüler. Yainızca faizi nasıl oderim diye düşünüyoriar" dedi. Turkiye'deki ticari ve sınai kuruluşların kredi ahş ve kullanış yöntemlerine değinen Mazlumoğlu şöyle konuştu: "Ülkemizde kredi isteyen, füan ve kullananlar, maalesef Batüı gibi duşünmiiyortar. Baüda kredi talep edenler bu krediyle ne yapacaklannı, ne kazanacaklarını, krediyi aldıklan bankaya ne zantau ve hangi şartlarla ödeyeceklerini bir plan ve programa baglarlar. Ülkemizde durum tamamen başkadır. Kredi talep eden ve alanlar genellikle krediyi aldıklan miıesseseye odeme yerine yalnız faizini ödemeyi dnşunraektedirler. Bu da hem bankalar, hem de ticari şirketler yönünüen Tıirkive'yi mali ılar bogazlara sokmaktadır. • • DÖVİZ KURLARI Dovizin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Altnan Markı I Belçika trangı 1 Danimarka Kronu l Fransız Frangı 1 Hoüanda Florini 1 tsveç Kronu 1 İsviçre Frangı 100 ttalyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kanada Doları 1 Kuveyt Dinarı 1 Sorveç Kronu 1 Sterlin 1 Suudi Arabistan Riyali Döviz Ahş 246.80 224.46 13.41 94.10 4.63 26.00 30.85 83.97 31.54 116.09 15.51 105.56 200.19 851.76 33.65 368.72 70.93 Döviz Satış 251.74 228.95 13.68 95.98 4.72 26.52 31.47 «5.65 32.17 118.41 15.82 107.67 204.20 868.79 34.32 376.09 72.35 Efektif Alış 246.80 213.24 13.41 94.10 4.40 26.00 30.85 83.97 31.54 116.09 14.73 100.28 190.18 809.17 31.97 368.72 67.38 Efektif Satış 254.20 231.20 13.82 96.92 4.77 26.78 31.78 86.49 32.48 119.57 15.97 108.73 206.20 877.31 34.66 379.78 73.06 Listede de gorebileceğıniz gibı yaka değişürmeden kravat daraltmaya, hatta dizleri eriyen pantalonlara şık diz yamalarına dek akla gelebilecek her turlu tamirat işi bu tur atelyelerde yapılabıliyor. Listedeki fiyatlar belki ilk bakışta pahalı gelebilir. Hatta "O paranın üstune biraz daha eklesem neredeyse yenisini ANKARA, (ANKA) Dev î alabilirim", bile diyebilirsıniz. let Bakanı Sermet Refîk Pasin Ama dayanıkh tuketim mallabaşkanlığındaki bir heyet bu akrından elektronik ev aletlerine şam Cezayir'e hareket ediyor. dek bize sunulan her hatde yılHeyette Maliye, Dışişleri, Tilar geçtikçe bir kalite duşmesinin caret, Bayındırhk ve Ulaştırma soz konusu olduğu enflasyon neBakanlığı yetkililerinin yanı sıra deniyle surekli artan maliyetleri ozel sektörden de 70'e yakm temsilci bulunuyor. Özel sektör heyeti, muteahhitlik, pazarlama ve ihracatçı kuruluşların temsilcilerinden oluşuyor. Devlet Bakanı Pasin ve beraberındeki heyetin 21 ekim gunune kadar devam edecek ziyaİSTANBUL, (TEA) Yapı retı sırasında Türkiye ıle Cezayir Kredi Bankası boş zamanlan dearasındaki ilk karma komisyoğerlendirme adı altında ozelliknun kurulması sağlanacak, kole ev ekonomisine katkıda bulumisyon, halen istenilen düzeyin #acak, ucretsiz kurslar açıyor. çok altında bulunan ikı ulke ara15 kasımda açılacak ve hazirasmdaki ekonomik ve ticari ilişna kadar devam edecek kurslar kilerin geliştırilmesi yonunde çaYapı Kredi Bankası şubelerinde lışmalar yapacak. Komisyon geoğleden sonraları 2 ile 5 arasınlişmeleri her yıl yapacağı toplanda faalıyet gosterecek. tılarda deeerlend'.recek 2000 TL. 600 TL. 800 TL. 1000 TL. 1000 TL. 1500 TL. 600 TL. 250 350 Pasin başkanlığındaki heyet Cezayir'e gidiyor 600 500900 1000 300 400 150 200 TL. TL. TL. Kararmış gümüşler ve dibi tutan yiyecekler için pratik öneriler Okurlarımız, bize yazdıkları mektuplarda, yıllarca kendi deneyimleri sonucu kazandıkları bazı praıik, basit ve evde tasarruf sağiayan becerilere bu köşede yer vermemizi ıstiyorlar. Bir bolümünu geçen hafta yayınladığımız bu onerileri, bilmeyenler için yararlı olacağı kanısıyla bu hafta da surdüruyoruz. Onerilenn buyuk bölumunün ekonomik bir yönu bulunduğunu da bu arada ammsatmak istiyoruz: • GÜMÜŞLERİ TEMİZLERKEN Gümuşleri cilalarken pahalı gumuş cılalan kullanmak yerine karbonattan yararlanabilirsiniz. Bir aluminyum tencerenin içine aluminyum tencere yoksa her hangi bir tencerenin dibine aluminyum kağıtla kapladıktan sonra her 1 lıtre su için 3 çorba kaşığı karbonat koyup kaynama derecesine kadar ısıtın. Tencereyi ateşten aldıktan sonra gümuşleri hemen bu suyun içine atarak renkleri açtlıncaya dek bekletin. Bu yontemin puf noktası, gumuşlenn aluminyum ve karbonatlı suyla temasında yatmaktadır. (Diğer bir puf nektası da gümuş cilasına para vermeden gumuşlenn temizlenmesidir.) • DİBİ TUTAN SUT Sute bir parça şeker atıp karıştırmadan pişirirseniz dibini tutmaz. Ama eğer bu önlemı almayı unuttunuzsa ve sut dibini tuttuysa suttekı yanık tadını azaltmak için içine 1 çay kaşığının sekizde biri kadar yani kaşığın burnuyla tuz atın. • ACIKMIŞ ÇOCUĞU BEKLETMEMEK İÇtN Çocukların çorbalarının içine 1 adet buz atarak soğutursanız, acıkmış çocuğu boşuna bekletmemiş olursunuz. BİLLUR GtBl SAYDAM BUZ Billur gibi saydam buz yapmak ısterseniz, suyu once kaynatın, sonra buzdolabında soğutup dondurun. Kaynar suyun, içindeki az oksijen nedeniyle soğuk sudan daha çabuk buz yaptığını bilıyor muydunuz? • PİLAVTN DtBİ TLTMUŞSA Pilavın dibı biraz fazla tutmuşsa, uzerine bir dilim taze ekmek koyun ve kapağını kapatın. Birkaç dakika içinde yanık kokusu ve tadı kalmayacaktır. • PRATtK HUNtLER Şeker, tuz, un gibi kuru şeyler için bir zarf ya da kesekağıdını koşesinden keserek huni yapabilirsiniz. Likiıler içinse ince ve şeffaf naylon torbaları bir köşesinden keserek aynı şekilde kullanabilırsiniz. Iki durumda da hunileri kullandıktan sonra yıkamak zahmeunden kurtulmuş olursunuz. gore, aylarca once ureticiye bu kredüenn bir kısmı yüksek faizle dağıtılmış. İhracatçı ağustosta kullanması gereken bu krediyi nisan ayında kullanıyor. Duyduğumuz kadarıyla ihracatçılar uzum üreticilerine bir milyar liraya yakın para dağıtmışlar." Boş zamanları değerlendirme kursları ANKARA (THA) Mersm ilinin Akkuyu yöresinde kurulacak nukleer enerji santralı ile ilgıli fınna tekliflerinin bugun Bakanlar Kurulu'na sunulacağı öğrenildi. Edinilen bilgiye göre, 6 yabancı firmanın verdiği tekliflerin Devlet Bakanı Nimet Özdaş, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fahir tlkel, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Turgut, Bayındırlık Bakanı Tahsin Önalp ve Maliye Bakanı Adnan Başer Kafaoglu'ndan oluşan "Ust Komisyon"da incelenmesi tamamlandı. Soz konusu tekliflerin muhtemelen bugün Bakanlar Kuruluna sunulması ve boylece 1977 yılından bu yana devam eden ihale çalışmalarının sonuçlanarak kazanan firmanın bu ayın son haftasında belli olması bekleniyor. Akkuyu Nukleer Enerji Santrali'nin "Nükleer psket ve türbin paketi" ile gerekli yakıt konusundaki yeni fiyatları içeren ve kredi önerüerini garanti ederek tek' lif veren firmalar şunlar: AECL (Kanada), Khıc Kepco(Guney Kore), Framatom (Fran. sız), KWU (Batı Alman), General Electric (ABD), VVestinghouse (ABD), Asea Atom (İsveç) ve, BBC (İsviçre). Akkuvu Nükleer Santralı teklifleri Bakanlar Kurulu'nda HİKMET ÇETMKAYA Üreticiler taban fiyatları yeterii bulmadı Üzumde yıllardır bilinen bir gerçek ise, rekoltenin fazla gösterilmesidir. Rekolte çok gosteriidığt halde üretim duşuk oluyor. Ta 1960'h yıllardan bugüne değin bu hep boyle süregelmiştir. Rekolte fazla göstenldiği için de taban fiyat saptaması düşuk yapıhyor. Bu sorunlar zincirinde bugun isterseniz "üzüm aracılan''nı dinleyelim. Aractlar aynı zamanda üzüm ureticiliği de yapıyorlar. Orneğin Mehmet lnce'nin elli dönum bağı var. Alaşehirli Mehmet lnce'nin anlattıklannı aktanyoruz sizlere. Mehmet lnce'ye once, "Bir dönum (dekar) bağa ne kadar gider yapılır?" sorusunu yoneltiyoruz. Aldığımız yanıt şöyle: "Sekız kat çift bes bın lira, çapalama iki bin beşyuz lira, budama, arafiliz, toprak açma uç bin lira, ilaçlama on bin lira, gubre bm beş yüz lira, kesme elli lira. Surekli fiyat artışlan olduğu için bir donüme gider otuz bin lırayı buluyor." "Taban fiyatları nasıl karşılandı?" "Üzum ureticilen bu >ıl taban fiyatlarını yeterii bulmadı. Bugun uzum Gediz ovasmda küçük iş.letmelerde uretilir. Bızim gibi elli dönum bağı olanlann sayısı çok azdır. O nedenle uzüm, tutünde olduğu gibi bir aile tanmıdır. Yirmi altı liraya kadar yükselen fon Ureticinin sırtında bir kambur. Dolar yukselince fon artıyor. Uretici stopaj vergisini öduyor. Beş yuz bin lirayı aşınca vergisini de oduyor. Bir koyundan iki deri çıkanlıyor. Devletin taban fiyatmı düşuk tutması, ihracatçılara üzumu duşuk fiyatlarla Avrupa pazarlanna sürme olanağı tanıyor. Ihracatçılar duşuk fiyatla satış yaparak Yunanistan'Ia rekabet yaptıklarını söylüyorlar. Ben yılda bir milyon kilo çekirdeksiz kuru üzum alıyorum üreticiden. Bunu ihra ÇAPRAZ KURLAR / ABD DOLARI 2.6227 18.4041 Avusturya Şilini 53.3045 Belçika Frangı 9.4923 2.9391 8.0000 Fransız Frangı 7.8249 tsveç Kronu 21.1259 233.80 1591.23 ttalyan Lireti 1.2328 Kanada Doları 7.3343 3.4794 S. Arabistan Riyali 1 Avustralya Doları: 0.90948 3.4512 I Kuveyt Dinarı: 1 Sterlin: 1.4940 B.. Alman Markı Danimarka Kronu Hollanda Florini İsviçre Frangı Japon Yeni Sorveç Kronu ABD ABD ABD DOLARI DOLARI DOLARI ALTEN GÜMÜŞ FİYATLARI Cumhuriyet Reşat 24 Ayar 22 Ayar Bilezik Gümüş Alıs 27.300 27.000 3.710 3.375 91 Satış 27.400 27.500 3.715 3.480 93 Uzum işçilerinin yası altı ile yetmii armındu catçıya devrediyorum. Devlet ülkelerinde kooperatifçılik nasıl TARIŞ aracılığıyla destekleme çalışıyorsa oyle olmalı. İhracatalımına girmelidir. Uçbeş milçıların eline bırakmamalı. Duşuk yar liranın enflasyona neden ola fiyatla satılıyor çunku. TARIŞ cağı kanısında değilim." otokontrol görevini yapmalıdır. "Üzumde ne gibi onlem alın TARİŞ aktif bir ihracat politikası izlemelıdir. Son yıllarda ihramalı?" "Bir kez ureticiye avans veril cat yapılsın diye iyi niyetlerle verilen krediler başka işlerde kulmeli. (jrünü TARIŞ pazarlayalanılıyor. Kulağımıza geldiğine bilir dış ülkelere. Dünyanın obür nimi karşılamak için kurulmuştu. Bu banka o tarihte, salt uzum ureticisinin bankası olmakla kalmıyor, aynı zamanda Turfciye'nvn ilk ulusal bankalarından birı olma ünvanını da ustleniyordu. Banka Cumhuriyet'Ünal Dayı da hem aracı, hem in ilk yıllarında bu işlevini geniş uretici. Elli dönüm bağı var. Ure olçude yuruttü. Ancak 4O'lı işticilerın taban fiyattan memnun lemlerini bir ticari banka konuolmadıklarını, Ziraat Bankası ve muna donüştürdü. Üzüm üretiKooperatiflerin çevirme kredile cisinden çok, üzumü pazarlayan rinin yetersiz olduğunu vurgulu üzüm tüccarı kredi alabildi. Ölyor. İhracatç\ firmaların kendi çekleri giderek kuçüldu. 1960 yılerine üzum almak için açılan lında iflas noktasına geldi. 27 kredileri ureticiye ağustos ayın Mayıs 1960 devriminden sonra, da vermesı gereken parayı, nisan Cumhurbaşkanı Cemal Giirsel, ayında faizle dağıttığını öne sü bir bankanın iflasının yol açabiruyor. Bu sav Gediz ovasmda leceği tehlikeyi duşünerek bankayı Maliye Bakanlığı'nın kondilden dile dolaşıyor. sorsiyumuna aldırdı. Banka Ünal Davı söyle konusuyor: 1980 yıhna dek İş Bankası, Zi"Bır de çuval sorunu var. Çuvaraat Bankası ve Türk Ticaret lın tanesi iki yuz elli lira. Çuval Bankası'nın denetiminde çahştı. lar Izmir'de ihracatçıya gittiğin 1980 yıhnda durumunu düzeltinde, sanki inadına yapılıyormuş ce konsorsiyumdan çıktı. Çıktı gibi, bıçakla olmadık yerinden ama, adı da değışti, Bağbank olkesilıyor. Böylece ikinci seferın du. Bugun sokaktaki yurttaşa de kullanılmayacak hale geliyor. Bağcılar Bankası diye sorarsaBunun ekonomimize buyuk za nız, bilmeyeceği kesin. Zaten rar verdiği kanısındayım." bankanın uzüm ureticilenyle hiçbir ilişkisi yok. Bugvn kârlılığıBağcılar Bankası nı ticari kredilerden sağlıyor. Bağcılar Bankası 27 kasım 1917 tarihinde üzüm üreticilerine "borç vermek", "piyasada Yarın: Batı rüzgarları pazarlamak", her turlü gereksı