Katalog

5 TEMMUZ 1982 KÜLTÜR YAŞAM Cumhuriyet 5 g10.fctanbul fesfiMnliâ Tüylerimsz diken sergL FESTİVAL kapsammda bu hafta ıkl yenı sergi açıhyor Avusturyalı Ressam Axe! Lıtschke'nın sergısi bugunden başlayarak 22 temmuza kadar Urart Sanat Ga İPrısınde ver alacak «Hofnung'un Müzikal Dünyasıbaşlıgmı faşıyan dözenleme ıse 621 temmuz gunleri Taksim Sanat Galerisi'nde ızlenebılır Öteki galerilerde yer alan sergilere bır goz atarsak: ATATÜRK Kultur Merkezi: Sakır Eczacıbaşı «RenkH» fotoğraf, «Ressamlar Der negi», «Kuşaklar 7 fotoğraf Hüsnü Züber «Dağlama tîe Anadolu Kaşıklaruıda Osmanlı Kumas Motifieri», •Amerikan Caar Afişlerlsergılerı TAKSİVf Sanat Galensı• Grafikerler Meslek Kurulu •ju sergısi URART Sanat Galensı «Sanatçıya Saygı» sergısi RESİM ve Heykei Müzesi«Art Nuoveau» Jugendstil Sanat «Sanatın Doğruluğu». «Günümüz Sanatçıları 3. tstanbul Açıkhava» sergisi YAPI ve Kredı Bankası Osmanbev Şubesi Merih Kı yıkoğlu «Üç Boyutlu» sergi. GALATA Sanat Galerisi«18201920 Pentürde îstanbul» sergisi TÜRK îngıhz Kultur Der negi: Torn Merrıefıeld «Dans ta Sanat» sergısı yer alıyor. diken oldu... Fiüz \li LASLO Ir Altnan Requiem'i (Eın Deutscııeb Requıem) Branms'ın en büyük boyutlu senfonik eseridir. Ye di bolümü vardır, her bolüm ksndj. içinde biçim çeşitlılıklen gösterir. Örneğın altıncı bölümdekı Füg bu bıçımin en gelışmış örneklerınden bırıdir Vokal ve senfonik yazıda ses yoğunluğunun sadelikle atbaşı gittiğl, yerine göre arkaik, yerine göre çağının ilerlsinde ses blleşimlerini tutarlı bicimde bağdaştıran anıtsal bir ya pıttır. Bu çok onemli 19 yüzyıl ürününü Türkiye'de llk kez dinltyoruz. Brahms daha otuz yaşına gelmerlen bestelemeye başlar bu dev eseri. 34 yaşında Requıem'in ana çiz gileri tamamlanmıştır Yaşam ve ölümün cevaplandınlamayan glzlerine müziğiyie ulaşmak lstemiştlr Brahms. Bir Alman Requıem'inin katolık liturjide ölüler için söylenen Mess'le hiç illşkisi yoktur. Brahms bu yapıtıyla ölü mün geride kalanlara verdlğl acıyı dile getirmek istemiştir. önemli olan ölüm değil, ölümün lnsan yaşamınna bıraktığı boşluktur. Eser kontrbas ve çelloların koyu derlnden gelen pedal sesleri üzerine gellşen yaylı çalgılar motifiyle başlar. Koro bu başlangıca aynı durgunlukta ve nerdeyse fısıltıyla cevap verir. Dalga dalga soluklanan koro dinleyicıyl derhal etkisi altına ahr ve lnsan ister istemez tüylerinin diken diken oldugunu farkeder. tnsan sesinin temlz, pürüzsüz insan sesinin etklleme gücü böylece kanıtlanmış olur. 30 haziran çarşamba akşamı AKM'nin havalandırılmayan Büyük Salonu'nda Prankfurter Kantorel Korosu'y Ja İstanbul Devlet Senfonl Orkestrası'ndan Brahms'm bu dev boyutlu yapıtmı dinledık Doksan kişılık konuk koro ve İDPO sıcağa kahramanca goğüs gererek son yılların en büyük müzlk şölenlni sundular Istanbullulara. Yalnız sıca ğa mı, Atatürk, KUltür Merkezı'nin sağır akustiğine de aynı yürekhlikle meydan okudular. Basbarlton Mustafa Iktu açık anlaşılır Almanca diksiyonuyla hemen dikkati çekti. Soprano soloyu Suna Korad seslendiıdi. Orkestrayı Avusturyalı Şef Wolfgang Scheidt yonetti. Tepeden tırnağa kulak kesilirken., Sezer TANSUĞ rafik sanatlar alanmda Amerikan sanatçılarına ozgü çarpıcı üslup değerleri, basım tekniklerlyle giderek daha çok bütünleşen bir müzikal panltı olmayı sürdürüyorlar. Amerikan sanatımn basım teknıklerini ustaca kullandığı her görsel kategori, yaygın kitle beğenîsinden, seçkin beğeni doruğuna tırmanılan ve duyarlık yönünden görkemli bır kademe ststemi oluşturan. hem de tazeliklerinl sürekli koruyabllen çağdaş dinamiklere işaret ederler. Bartok DörtlusU Aya trini'de konser verecek. G müzik 25 YIL once kurulan Bartok Dortlüsü Avrupa, Sovyetler Bırlığı, Avusturalya, Kanada, Japonya. Yeni Zelondo ve Ame nka'da başarılı konserler veren blr topluluk Bugün saat 18.30'da Aya irıni'dekl konserde Mozart, Bartok ve Schubert'ın eserlerlnl yorumlayacak. Dortlü Adelalde, Ascona, Dubrovnik, Edıngburg, Helsınki. Lucerne, Menton, Venedık, Vlyana festlvali gibl dünyanın sayılı festivallerine cağrıldı. Ayrıca Sldnsy Operası'nın açılış festıvallnde üc gösteri yaptı 1970 yılında New York'takl cUnlted Natlons General Assembly» konser salonunda «insan Hakları Günü» lcln düzenlenen gala konserlnl gerçekleştlrdl. BERLİN Fılarmonı Oda Orkestrosı 24 kışıden oluşuyor. Kemanlarda on, vıyololarda uc, celloda ıkı, kontrbasta ıkı, obu ada ıkı, fagotlarda uc, borularao da ıkı muzısyen var Uc gun sureyle Atatu r k Kultur Mer kezı'nde veniecek konserde Mozart, Haydn, Grıeq'ten besteler yorumlanacak İTALYAda Teatro alla Scala, Teatro dı San Carlo, Napolı, Teatro del Opera, Roma gıbi sahneler dışında Amerıka Bırleşık Devletlerı, Sovyetler Bırlığı, Vıyana. Parıs, Hollanda, Federal Almanyo, Ingıltere'dekı belli başlı büyük operalarda başrollerı olağanustu Dir sanat gucuyle oynayan Leylâ Gencer ıçın 6 Mart 1982 tarıhlı İl Pıccob şöyle yazıyordu«Daima en larif ve en orjinal programların arayışında olan Gencer'ln Piyanist Vlncenzo Scalera eşllğincie verdiği bu konser son derece parlak ve basarılıydı.» Gencer cuma gunü Aya irlnl'de ÖZELLİKLE son yıllarda adını tüm caz dünyosına duyuran «Steps» Topluluğu İstanbul Fes tıvalı'nde cazseverlere ıkı konser sunacak. Beş klşıden oluşan topluluğun konserlerı cumacumartesı günlerı Acık Hava Tıyatrosu'nda, «Steps» ayrıca 11 Temmuz gecesı Sheraton Otell'nde |omsessıon yapıyor. PİERRE Cochereau Amerlka Bırleşık Devletleri'ne elll, Japonya'ya üc turne duzenledl, Kanada, Avustralya, Sovyetler Birllğı. Polonya, Macarlstan, Çekoslovakya, Bulgarlstan, Romanya, Federal Almanya, Italya ve İngıltere'd« yirmı bes yıl da 2500 konser verdi. Klasık, romantlk v« modem yapıtların başarılı blr yorumcusu olarak amlan Plerre Coshereau, cumartesl pazar saat 20 30'da Saint Antuan'da org resltall verecek. KİLİSE şarkıcılığının yanı sıra «Klngs ot Harmony», «Profesor Smlth's Jullle« Sfngers» gıbi topluluklarla turneyo çıkmif olan Marion Wllllam« pazar gunü Acık Hava Tiyotrosu'nda sahneye gellyor. Sanatcyla IIgıll olarak 1980 yıiında The TN mes gazeteslnde yayımlanan blr yazıda özetle şöyle denlyordu: «VVilllams mükemmel za manloması Ile şarkılannı parlak ve kuvvetll blr sekllde yorumlarken büyük blr basarı kazandı.» HAFTANIN son muzlk etklnllğl Hıkmet Şimşek yönetlmlnd»' kl Izmir Devlet Senfonl Orkestrası'ndan. Topiuluk pazar günü saat 18.30'da Piyanlst HüU ya Tarcan'a esllk edecek. Prog ramda Bulerrt Tarcon'ın Plyano Konçertosu var. ' tiyatro VVÎLLİAM Shakespeare'nın unlu esen «Kral Lear» Devlet Tıyatroları tarafmdan Rumelıhisarı'nda sergilenıyor. Ovun perşembe cumartesı gunlerı sunulacak. îrfan Şahinbaş tarafından dıhmıze kazandırılan oyunu Basıl Coleman vonetti. YAPI ve Kredi Bankası Çocuk Tiyatrosu festival gosterilermi sürdüruyor. Ne zihe Araz'ın Yıldız Kenter tarafindan yönetilen «Akıllı Tavşanla Güçlü Aslan» adh oyunu Ataturk Kultur Merkezı'nde cuma cumartesı pazar saat 11 OO'de, Gulhane Parkı'nda da cumartesı pazar saat 18.00'de sergilenecek Amerikan grafik sanatçıları caz aflşierinde kıvrak ve büyülü terapo ölçtitlerinl özgün işaret simgelerlne dönüşturebılen üstün blr görsel zekâ ve dıkkate sahlptırler Grafik disiplin yönünden bazı koşullarda slandart ölçülere ragbet etmek zorunda kalsalar bıle, Amerikan grafik sanatçıları afJşın çağrı mesajını yoğunlaştırmayı çok iyi bılırler. O dehşet vericl yaşam hayı huyu içinde ozellikle caz ntm1 ve temposunun ülkenin tfim sathma bırden serpilen müzikal ışmlanm boy boy oıizmalarla, çeşıt ceşıt enstrümantal soloların görsel odaklaşması haline getırirler Bu caz afişlerl Blr araya toplandığı zaman her görsel odaklaşmanın en spontane yoldan eşsiz bir uvutn bırltgi doğar ve göz dinlemeye doyamadığı bu çizım ve renk sessizliğinin ardında seslerle yaşayanı duyabılmek ıçin tepeden tırnafia kulak kesilır. 10. Uluslararası tstanbut Sanat Festıvali kapsamında. Atatnırk Kültıir Merkezi girişinde yrr alan Amerikan Cas' Af'.şlen Sergısi. festıvale diğer müzık $olenlerı kadar bır «gorsel nuızik» katkısıdır. Büyük caz ustalarının ısım lerıyle bütünleşmış bır sergi baie a*kan zaman, duran zaman melih cevdet anday Atın Dostlugu ıçınde ıkı kez askerlığe çagırıldım, tumu dort yıl tutar Gene de tegmen olarak terhıs olundum Oysa ustegmenlıgım gelmışti; gadre ugranıış sayarını kendımı llk katıldıgım alay Aydın'da ıdı Orada apantisıtım patladı. perıtonıt amelıyatı olm&k uzere hastaneye kaldırıldım. Umutsuz * tur*durumda tmışrm,'an!& kurtuTdum «Fotograf adh şiirımı hastanede yatarken ya/mışımdır O şıırdekı «Ben, Orhan, Oktay bir de Şinasi» dızesınde adı geçen îjınası, bu «bir de» sozunden, şaka ıle karışık bır alınganlık çıkanrdı. Bendeona bır kıtabımı ımzaladığımda «Bir de Şinası'ye» dıye yazardım. înat bu ya! Şinasi'de yaman bır sanat yetenegı vardı, lısedekı gosterımlenmızde oyunlann dekorlarını o yapardi; ama surdurmedı bu tlgısım Meteoroloıı Genel Mudurlugu'nden emeklı oldu Lisenın son sınıflarında ıdık, Şinasi'nın Cebecı'de oturan bır sevgılısı vardı. Okulu asıp da Cebecıye gıtmek ıstedıgımızde bakardık kı. cebımızde doltnuş parası yok, dognı Hacı Bavram camısıne gıder, oradan cenazeler ıçm tutulmus arabalardan bınne bmordık Mezarlık Cebeci'de ıdı çunku Kım bılecek bı/ım olu ıle akraba olup nlmadıgımızı Halkevınde. Orduevınde yapılan duğunlere de böyle gıttıgımiz olurdu. Gelınin ailesı bizi damadın ailesınden, damadm ailesi de gelınin ailesinden sayardı. îçmemız, dans etmemiz bir yana, nörtler bile kurardık bu düğünlerde. Sonralan Şinasi, babaannesintn Karaoğlan'daki konağının, eskiden ahır ola rak kullanılmış bodrumunda, o zaman Ankara'nin en ünlu lokallerinden birt olan «Üç NaUı açtı. Lokalın acılmasından bir gün önce, Şinasi, babaannesıni getirmış eskı ahırın ne duruma geldiğını gostermek ıçln Dekorasyonunu kendısı yapmıştı. Orhan Veli'de orada üniş o sıra, sutunlardan birine dayanmış, ıçkı içıyormus. Yaglı kadın, Orhan'm da/ yandıgı sütunu göstererek. «Eskiden rüp bunu görünce dellye döndu. meger merkebi oraya bağlardık» demiş. Meh erken gıdecek bir müşterl için hazırlanmed Kemal, «Türkiye'nln Kalbl Ankara mışmış bu kahvaltı. Kovulduk otelden ' baslıkh yazı dızısinde bu meyhaneyi an Cahit Sıtkı saatini başka bir yerde bul' lattı du. tlk askerligimin anılarına döneytm.. Bütun paramızı tükettigtmlz kımi Perıtonıt ameliyatında apandısıt alına gece ıse, Abidin Dino'nun Yüksekkaldımazmış, ya da o yıllar alınamazdı. Ben nm'da tutmuş olduğu Kamonda Han'dabu ikinci ameliyat ıçın tstanbul'a gel kı dairesine giderdik çareslz. En üst dım, Kasımpaşa'dakı Denız Hastanesi'ne katta idi bu daire ve Abidin çoğun orda yattım. O gunlerden bınnde, Orhan Veli olmazdı. Kapıyı yüklenıp açar, sabahleile OUtay Rifat, benı yoklamaya geldi yin de onanrdık. Tek başıma gittiğım ler Şıırlerımızı bır kıtapta bastırmayı bır gece, uykumun arasında, eve kadınduşunmüşler. Bılınen «Garip» adlı ki h erkekli bır kalabalıgın gırdiğını duytaptır bu Ama aralannda bir anlaşmaz dum. Orada kaldılar mı, kalmadılar mı, lık çıkmış. kıtabın kapağına üçümuzün bilmiyorum; sabahleyin uyandığımda adı da yazılsin mı. yazılmasın mı? Ok kimseler yoktu Masal gıbi, düş gıbi bir tav Rifat, sadece Orhan'ın adının yazıl Şey. masından yana ıdi; Orhan Vell ise üçüSonra birhğıme katılmak üzere Ismuzun adının yazılmasmı ıstiyordu. tanbul'dan aynldım. Bizim alay, Aydın'Üçumuzden biri razı olmadığına göre, dan Çanakkale'ye gelmişti. Hitler ordukıtap elbet Orhan'ın adı ile çıkacaktı. Jan sınırlarımızda idi Kepez köyundeöyle de oldu kı çadırlı ordugâha vardığımda baktım Ben ameliyat olup, bır sure sonra kı, bizim alay bogaz kıyısında maklneli hastaneden çıktım. Fakat yara kapan tufek yuvalan yapmakla ugraşıyor. madıgı ıçin karnımda sargı ıle Böyle Gunlerimızin sayılı olabileceğinj düşünbır durumda da olsam. kımi akşam, Is medim bıle Serde gençlik var yal tanbuldakı ozan arkadaşlarla BeyoğIşte Refah vapurunun battıtı haberi lu'nda buluşmaktan gen kalmıyordum. ben Kepez'de ıken geldı tkinci înönü Orhan Veh. evimde dinlenmememe ya denizaltı komutanı olan ağabeyım yüzzıklanırdı. Bir gece, Cahit Sıtkı, kaldıgı başı Nejat Anday, Ingıltere'de Turkiye Hidivıal Palas'ta saatini çaldırdıgını an ıçin yapılmıs denızaltılan tesüm almak lattı bıze. Kafalan adam akıllı tutmuş üzere bu vapurla Mersin'den yola çıkan tuk içtığımiz meyhanede; gidip otelclden heyet içinde ıdı. Bir ata atlayıp olayı bu hırsızlıgın hesabını sormaya karar ıylce öğrenmek içın Çanakkale'ye indım. verdik. Vakıt gece yansını bulmuştu. Yol altı kilometredir. Butün gün kalYolda Cahit sızdı. Onu karga tulumba dım Çanakkale'de. Gelen haberler bırbiodasına çıkardıktan aonra, lobiye, yö rini tutmuyordu, bırinde ağabeyım. kurnetıcının yanına ındık. «Saat de saat» tulanlar arasında iken, ötekinde adı dıye tutturduk Adam konuyu 1lk bız geçmıyordu. den duyuyordu Tartışma uzadıkça Akşama doğru, umut kalmadığı anuzadı. Ben acıkmaya başlamıştım. Bak laşıldı. Atıma binip karanlıkta yola kotım ki kolumun dibinde, reçelli, peynir yuldum. Atlara o günden beri büyuk lı, tereyağh bir kahvaltı tepsisi duru bır yakınhk beslerim Çok sevdiğim yor, yemeğe başladım Bir yandan da si ağabeyimi düşunerek ağlamaya başladınirli sinirli saatın hesabını sormayı sür ğımda, atım durdu, başını döndürüp badürüyorum. Otel müduru başuıı döndü na baktL Ünlü balet koreograf Rudolf Nureyev havaalanında... (Fotoğraf: Ali ALAKUŞ) Nureyev geldi Londra Festival Balesi ile birlikte 8 ve 8 Temmuz tanhlerinde ihı gösteri sunacak olan Rudolf Nureyev dün İngiliz Hava Yolları'na aıt bır uçakla tstanbul'a geldi. Sanatçıyı Havaalanı'nda İstanbul Kultur ve Sanat Vakfı Yönetim Kurulu Başkam Dr Nejat Eczacıbaşı, Vahıf Genel Müdurü Aydın Gün, A ve B yetkılısi Betul Mardın ile Turk İngiliz Kültür Derneği yetkılüerı karşıladı. Nureyev verdiği hısa demeçte Türkiye'ye gelmekten memnun olduğunu söyledi. Türkjyeyl yartdısında başanyla temsil eden Leylâ Genceı MUDCCÛM BIR GAZETBZI BULDUM... Bft/UL.DUMBELBf TEFTEN. M ANUVOR. XVNİ J^Ü KUVVETU JNE. CTELEW' KİMAKİME demefe âaha Behic /îhmet demem âoğru d l V k k g Om Sımdi anmrz ms bıle beıki ıferde b/r&eyler pflho basfea birseu ' t3zım I \ Ganp.nye Onlem /ftraetl