Katalog

Cumhuriyet 6 EKONOMİ 19 TEMMUZ 1982 EKONOMpE Fiyatlar haziranda duraklama gösterdi GÜNÜNAYNAS! Dolar gene yükseldi da da yaklasık 2.5 lira de£er kazandı. Sterlin ve markm ise, TL. karşısmda hafta içinde 30 40 kuruş değer kaybettikleri görttldü. Uzmanlar dolardakl değer artışlanmn, ABD faiz oranlarının yenlden yükselmesinden kaynaklandığını belirtiyorlar. Dolann hafta başı ve hafta sonu degerlerl şöyle oldu: Mark îsvle.F. TL. 12 Temmuz 2.48 3.09 164.60 16 Temmms 2,48 2.11 166.00 Bu yılm altı ayiık enflasyonu gecen yıldan daha yüksek Ekonomi Servisi Türkiye'de enflasyon tartışması son ffünlerde çesitll boyutlanyla bir kez daha gündeme geldi OECD ülkeleri arasmda enflasyon oranı en yüksek ikinci ülke olma du rumunu koruyan Türkiye'de enflasyonun son gelişmelerden sonra yüzde 48'» lere tırmanabilecegi yolundaki ÎMF notu bazı gazetelere manşet oldu. Bu arada •enflasyon canavanyla boguşma» politlkasına birin ci önceliği veren Turgut ö zal'm görevden ayrılması ve bundan böyle ekonomide birind Önceligin enflasyonla savaşa değil issizlik ve durgunlugun önlenmesi gibi konulara verileceğinin söylenmesi de enflasyonun yeniden canlanabilecegi yolundaki görüşlerin yaygınlaşmasına nedon oldu. Bu arada, birbiri ardmdan açıklanan toptan eşya ve tüketid fiyatlan endeka leri, haziran aymda toptan eşya fiyatlannin gerilediğini, tüketid fiyatlannin ife smırlı artışlar gösterdiğini ortaya koydu. Yalnızca DtE' nin rakamlan ise haziran ayında fiyat endeksi tutulan 11 ilden 8'inde tüketid fiyatlannin da gerilediğini gdsterdi. Böylelikle çeşitli endeksler arasmdaki farkh I EKOKOMİ HOTLARI lOsman ULAGAY EkoBomJ Seırlsf Dolar, dünya piyasalarında geçtiğimiz hafta da değer kazan maya devam etti. Hafta başında, bir öneeki haftanın değerlerinin altmdan açılan dolar, hafta ortasında tüm <İUnya paraîanna karşı oldukça yüksek degerlere ulaş tı. Hafta sonuna kadar bu değerlerj koruyamamakla beraber, dolann kapanış fiyatlan hafta başındakl degerlerinden yüksek oldu. Bu arada dolar TL. karşısın Yapı Değisemedi, Özal Değisti urgut özal'a en büyük haksızlıgı yapanlar, galiba onun belli bir Pİana dayanmayan günlük politikalar izlediğini ileri sürenler. Sayın Özal'uı 24 ocaktan bu yana yaptıklan. söyledikleri ve düşündükleri topluca değerlendirildiğinde tam tersinl düşünmek, Özal'ın aslında Türk ekonomisinln hatta Türk toplumunun geleceği konusunda çok iddiah bir «ana plan» doğrultusunda davrandığını ileri sürmek mümkün görünuyor. Hatta biraz daha ileri gidip özal'ın ekonomideki bazı ciddi sorunlarm ertelenemez nitelık kazandığı bir dönemde sahneden çekilmeyi yeğlemeslni, kafasındaki ana planm geleceğini düjünerek atmış oldugu bir taktik adım olarak yorumlamak da belki mümkün, Peki, neydi Özal'ın kafasmdaki bu •ana plan?» Türk ekonomisi ve Türk toplumu için nasıl bir geleceğin temellerini atmayı amaçlıyordu Sayın özal? Bu eorunun cevabım Sayın özal'ın çeşitli eylemlertnden, konuşmalanndan. açıklamaJarmdan çıkarmak gerekiyor. Ama bu konuşmalardan bazılan, gerek içeriklert, gerek tonlan ve gerekse yapıldıklan yer ve Munan acısından o denJi belirleyid ki salt bunlara dayanarak Özal'ın «ana plan»ımn çerçevesmi çizmek olaaı Çeşitlii Endekslere Göre Fiyat Artışlan Top. eşya Top. eşya Ocak Şubat (TB) 3,9 1.7 (fTOI 3,0 4,8 1,8 2,3 1.2 Istanbul geçinme fTBI ttTOI 4,8 4.4 3,0 2,5 1.2 1,4 3,7 4,6 2,5 2,8 0,5 1,8 Ankara geçinme (TBI 2.8 2,4 1,2 1.5 2,7 2,7 I Mart Nisan Mayıs 3,9 3,6 0,9 Haziran Altm'daki yükselis sürüyor Ekonomi Servisi Dünya altın piyasalannda önceki haftayı 329 dolardan kapayan 1 ons altın, 16 dolar blrden değer kazanarak. geçtiğimiz haftayı 345 do lardan kapadı. Gectiğimiz hafta başmda 343 dolar olan altm fiyatı, îran'ın Irak topraklanna girmesi soJJUCU. Ortadoğu'dan gelen talep nedeniyle hafta ortasmda 349 dolara kadar yükseldi. Türkiye'de ise altın fiyatlan gectiğimiz hafta içinde de yükselmeye devam ettl. Cumhuriyet altmının satış fljatı 430 lira artarak 12.950 liraya yüksçlirken, 24 ayar altmm gramında da 55 liralık artıs gözlendi. 12 Temmuz 16 Temmuz Cumhuriyet 12.40012.S00 12.8S012.950 Reşat kulpsuz 12.80013.000 12.90013.200 24 ayar (gr.) 1.880 1.890 1.935 1.945 1 oııs (dolar)' 343,50 343.75 0,3 1981 OcakHaz. 14,4 1982 OcakHaz. 12,8 0,3 8,6 13,2 13,6 18,5 14,6 17,0 11.1 14.1 Izmir'de 583 firma ticareti terkeiti r tZMİR (THA) fzmlr'da bu yılm ilk yansında 1046 yeni flrma çalışma hayatına atılırken 583 firma ticareti torketü. Izmir Sicll Ticaret Mernurluğu'ndan edinllen bilgiye göre, bu yıl kurulup, tlearet: Unvanı tescill yaptır rmş firmalann 8451 de 98'i Bornova'da 103H1 Karşıyaka'da bulunuyor. Ticaret hayatına son veren 500 şirketin îîmir'de 47' sinin Karşıyaka'da. 36 tanesinln Bornova'da yer aldığı bildlrildl. lıklar da bir kez daha çarpıcı biçlmde ortaya çıkmıs oldu. örnegin îıtanbul'a İTO'ya göre tüketid fiyatlan haziranda yüzde 1,8 artarken. Ticaret Bakanhgı'na göre bu artış yüzde 1,4 oU du. DtE'ye göre İse Istanbul'da tüketid fiyatlan hazi randa yüzde 4,4 düştü. Yıhn ilk altı ayına iliskin rakamlann karsıla^tınlması da endeksler arasmdaki farkhlıklan dogrulayacak nitelikte. örnegin geçen yılm ilk altı ayında yüzde 14,4' lük bir artış gösteren Ticaret Bakanlıgı Toptan Eşya fiyatlan endeksi bu yıhn ilk ayında geçen yıla göre gerileyerek yüzde 12.8'lik bir artış gösterirken geçen yıhn ilk altı ayında yüzde 8,6 artış gösteren ÎTO Istanbul Toptan E§ya fiyatları endek si bu yıhn ilk altı ayında yüzde 13,2'lik bir artış gösterdi. Haziran aymdaki yavaşla ma hatta gerilemeye karşın bu yılm ilk altı ayına iliskin rakamlar bu yılm enflasyon oranının goçen yıldan yüksek olabüeceği yo lundaki beklentileri do^nılamaya devam ediyor. TicaE a ret Bakanlıgı Toptan 9y Fiyatlan dışındaki tüm endekslerin altı ayhk sonuçlan 1982 enflasyonunun 1081 düzeyinin üstüne çıkabileceğini ortaya koyuyor. En iyimser tahminle 1982 enflas yonunun yüzde 30'dan aşağı olmayacağı görülürken bu konuda tayin edici faktörün bundan sonra izlenecek politikalar olabileceğini de burada kaydetmek gerekiyor. nmlar omıasma dikkat edileceği lanıyordu. özal'ın kafasındakl «ana planda" giderek bürokrasimizin yeni baştan düzenlenmesini de ıçeren bir yapı degişlmi özleminin yer aldıgı sanınz açıktı. Buna göre, devlet makro düzeyde politikalarla bu yapı değişikliğinin yolunu açacak, ondan ötesini «piyasa mekanlzması gerçekleştirecekti. Bu süreç içinde dışa açılabilen firmalar öne çıkarken boyutlan Türkiye çapında çok büyük de olsa içe dönük yapıda kurulmuş olanlar tökezlemeye başlayacak, sermaye yeniden yapılanırken, sermaye gruplan arasmdaki güç dengeleri d e yeniden beHrlenecekti. Aynca bu dışa açılım sürecinde Türkiye'nin tiçarl ilişkilerinin ağırljğı ister istemez Avrupa'dan Ortadoğu ülkelerine doğru kayacak ve bu olgu giderek Türkiye'nin dış oolıtika tercihlerini de etkileyebılecektı. Içerde tekellesmiş sanayıi dış rekabete açma tehdidinin bazı büyük sanayicilenmızm tepkilerine yol açtığı kendısine hatırlatıldığında Özal'ın bize söyledlği, .AET'ye girerlz diye Imza verenler şimdl nasıl oluyor da dış rekabete karsı çıkıyorlar, anlayamıyorum» sözleri de kuşkusuz anlamhydı. özal'm düşündülrü yapı degışlmi madelinin, özellikle bazı büyük holdingler bünyesinde kurulmuş, hemen tamamen iç pazara dönük, otomotiv, Inşaat ve dayanıklı tüketim mallan sektörlerine dayalı büyük sanayıi zorlayacağı açıktı. Aynca bu büyuk sanayinin kafa yapısı Batı'ya dönük patronlannın, Ortadoğu'daki müteahhitlik işlerinden de destek alan bazı yeni patronlann dışa dönük çabalarda öne çıkarak kendilerîne rakip olmasına, zor duruma düşen tesıslerl satın almasma ve hatta kendilerine akıl ögretmeye başlamasma nereya kadar tahammül edecekleri de sorulması gereken bir soruydu. Terdhım' kafasındakl yenl vapıyla daha uyumlu bu yeni patronlardan yana koyduğunu belli eden Sayın Özal'm gorevdeki son günlerinde eski yapıyı va bu yapınm holdınglerini hedef alan sozlen de ilgınçti. 8 temmuz 1982 farıhll «Tercüraan»da yayınlanan röportajda Sayın Özal. «Bazı çevreler aman bu faizler Insin, sanayi ölüyor, bitlyor diyorlar. Hatta bazı banka sahibl holdinglerimiz geliyorlar, devlet falzi tayln etsin dfyorlar. Maksat halkin tasarruflarını düşük faize doğru itmek. Devlet üzerinde etki yapıp faizl düşürecekler... Onlar az bir imkân da gelse faiz düşürülürse kredileri kendi işletmelerinde kullanacaklw.,» diyordu. özal'ın yakmdan desteklediği dışa dönük gruplann en başanlılanndan ENKA'nm Yönetim Kurulu Baş kanı Şarık Tara da özal'in istlfasmdan sonra yaptıgı değerlendirmede sunlan söylüyordu: «Serbest piyasa ekonomisfnden büyük sanayi hoşlanmaz. Çünkü burada rekabet vardır, öteklnde rahathk vardır. Tflrkiye'de son IM yıldaki Ihracat ve üretim artışınm büyük bölümünü orta ve küçük sanayl gerçekleştirtnlşör.» basite indlrgediği yapı değlşiminln ne denlt zor bırşey oldu|:ıınu, eski yapmm nasıl direndiğinl ve Özal'ın neden Side'ye gittiğini anlanıak için izlenmes! gereken ipuçlannın bazılan herhalde bunlar. Diger Ipuçlannı İse böyle bir yapı değişlkliginden zarar görecek difter gnıplann ve toplum kesimlerinin tepki^ lerinde aramak gerekiyor. Avrupa ve Ortadoğuya faşıma ücrefleri yeniden belirlendi MERStN, (a.a.)' Avrupa ve Ortadoğu ülkelerine yurdumuzun belli başlı ihraç merkezlerinden Prigo ve brandalı araçlarla yapılacak taşımada uygulanaoalc navlun ücretlerl yeniden belirlendi. Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) yetkilile rinden alman bilgiye göre. bu sezon dış ülkelere yapıla cak ihracatta uygulanacak yeni navlun ücretlerl şöyledir: ORTADOĞU'YA yAPILACAK OLA1V TAŞIMALAR: Îstanbulİzmir'den < Tahran'a 13,000 TL/Ton 17.000 TL/Ton 30.000 TL/ 1 Ton « Bağdat'a 14.000 TL/Ton 18.000 TL/Ton 31.000 TL/ Mersin Antalya'dan v~ Tahran'a 13.000 TL/Ton 17.00 TL/Ton 3&000 TL/ • Ton « Bağdat'a 11.000 TL/Ton 15.000 TL/Ton 19.000 TL/ Ton Avrupa Ülkelerine yapılacak olan taşımalar: Mersin'den Brandalı FrigofirJk Orta Almanya'ya 295.000 TL. 395.000 TL. FransaHollandaBelçl. 325.000 TL. 425.000 TL Izmir'den Orta Almanya'ya 275.000 TL. 400.000 TL. ı PransaHollanBelç. 300.000 TL. 420.000 TL. Ankara'dan Orta Almanya'ya 240.000 TL. 375.000 TL, HollandaFransaBelç. 275.000 TL. 405.000 TL. Bursatstanbul'dan Orta Almanya'ya 230.000 TL. 340.000 TL. « BelçikaHollanFrans. 265.000 TL' 365.000 TL. Antalya'dan Orta Almanya'ya 295.000 TL.410.000 TL. tT Pransa.BelçikaHolla. 330.000 TL. 430.000 TL. Mesut Erez: Talebi kısarak enflasyonu önlemek mümkün değil KÜTAHYA (33.) Esklşehir Sanayi Odası Meclis Baskanı Mesut Erez, yatırım harcamalanmn arttırılması jamanının geldlğlni bellrterelc, «Sadece talebi kısıcı parasal tedbfrler almakla da enflasyonıı önlenıek mümkiut değildlr.» dedı. Kütahya'da yapılan Porselen Sanayi) Genel Kurulu'na katılan Eskişehlr Sanayi Odası Meclis Başkanı Mesut Erez, Genel Kurul'dan sonra gazetecllerle yaptığı sohbet toplantısında, 24 ocaK ekonomik önlemleri ile ilgili görüşlerini açıkladı. 24 ocak kararlarının kendl sistemi içinde tutarlı olduğunu belirten ESO MecJis Başksm Erez, kararlann alındığı günlerde başka çüzüm yolu bulmanm mUmkUn olmadığını söyleyerek, «o eünden bugüne de mkı para polltlkası sflrmektedlr. 24 ocak knrarları enflasyonun durdurnlraası, Ihracatın arttirılması. tasarruf ların yönlendirilmesl g)bl küçümsenemeyecek olumlu so. nuçlar veroıistir. Ama, sadece talebi kısıcı parasal tedbirlerle enflasyonu önlemek mümkün defcildir» dadl. ESO Meclis Başkanı Erez, özetle şöyle konuştu: «Enflasyonu önlemenin en sağliklı yolu mal ve hlnmet arsını arttırmaktir. Enflasyon oranının yüzde yttzü asnıası halinde talebi Insioı tedblrler almak miimküntlür, ama, belü bir süre sonra da yatınmlan »rttıncı tedblrler almak zorunludur. Bugün Için önemH olan sıkı para politikasınm izIenmesinln daha ne kadar >üreceğldlr. Kanımca, yatınm haroamalannın arttınlmssı zarnanı gelmlstir. Sıkı psra politikası nedeniyle bazı bnruluslar kapılanna kfllt asnuştır. Fabrikaların btr bir kapanmalanna seylrol kalmak konuya olumlu bir yaklagım ounaz. Orta ve kttçfik sanavlcinln sorunlan da had saftaava dofru (rltmektedir. Kısacası, yeniden değerlendirme yasasınm blran önce çıkanlroas! ffereklldlr.» mobü Fabrikalarını sarara uğrattığını belirterek bunun iç piyasada satışlann asgari düzeye dUşmeslnden kaynaklandığını bildırdiler. TOFAŞ Otomobil Fabrlkalan yctkililerl, 1980 v« 1081 yıllarında sıkı para poUtikasının iç plyaaadaki satıslan olumsua yönds etkllemesinden sonra fabrikanın «ararının bUyük boyutlara ulastığını belirttiler ve «1682 yüma kSr etmelt «. macıyla girmedik. En büyük is teğimiz zarar etmemektl. Kıiftcası ne kâr edelim. ne de zarar dlyerek 1982 yıhna başladık, Para musluğu acilırsa, fab rikanın zaran stttkonusu olmayaoaktır» dediler. , Piyasaya sürülen geri cekilemiyor A.VKARA, fANKA) Kastelii olayından sonra, 18 ha ziran2 temmuz tarihleri arasında piyasaya sürülen 92 mil yar llranın plyasadan çekllmesinde güçlüklerle kargılası lıyor. Merkez Bankası'nın Resml Gazete'de yayınlanan haf talık raporuna göre, 29 temmuz tarihleri arasmdaki haf ta içinde plyasadan yalnızca 1 mllyar 223,9 milyon lira çeküeblldi. Bu durumda para piyasasındakl para miktarı 450 mllyar 844,7 milyon oldu. Bllindiği gibt, Turgut özal, gö revinden lstlfa etmeden önce, piyasaya sürülen 02 mllyar llrayla llglll sorulan yanıtlarken, piyasadakl para mlkta rının aybaşlarında «zorunlu harcamalar nedeniyle» arttığmı, ancak sonrakl haftalarda bu paranın hemen ge rlletilerek enflasyonu hızlandırıcı etki yaratmasının ön lendlglnl bellrtmişti. Merkez Bankası'nın açıkladıgı veriler ise, Turgut ö zal'm bu açıklamasının Kastelii olayından sonraki gerçek leri açıklamakta yetersiz kaldığını sösterivor. Örnegin Sayın Özal'ın 13 mayıs 1981 günu Odakule'nin tdplantı salonunu tı> ka basa dolduran îstanbullu sanayicilere hitaben yaptıgı konuşma hiç kuşkusuz ki bu belirleyîci konuşmalardan biri. Özal bu konuşmasmda kendisini biraz da kaygıyla dinleyen küçük büyük sanayicılere neler söylememiş. oHakiki müteşebblslerln kısa vadeli çıkar hesaplannın dışına çıkarak üç d8rt yıl sonra Türkiye'yi hayal edilemeyecek bir noktaya getlrecek olan programı desteklemelerinl» istemiş; «özelllkle »nşaat, otomotiv ve dayanıklı tüketlm mallan sektörlerinde eski günlerln canlıhgım beklemeyin demiş ve şöyle devam etmiş: «tç pazarda gatamıyorsanız dış pazara yönelin, ihracafct kârlı hale getfrdlk. EIIn!zd«ki pmrayı isinlza yatınn. Kendi imkâmmı başka yerde kullanayım deneniz bu I» yârümez. Villalannız fala» vars» onlan satın, işinlze yatınn, ortak bulun, yabanalarla ortaklık kurun. fşlnizl yürütün... GOcfl en fa*I« olan degil, becerisi en fazla olan 8ne çıksm fstiyoruz. bunun mflcadelesinl ya> pıyoruz.» Biraz da buyurucu tonuyla sanayicilerin hiç hoşuna gitmeyen bu konuşmasmda özai. uygulanmakta olem ekonomi politikasınm öoceliklerini ve hedeflerinı de açık biçimde ortaya koyuyordu. Birlnci dnceliğin «Enflasyon canavanyl* mucadale»ye verildiğini ve enflasyonun yüzde 35'lere çekildiğini belirtan Özal. «Tazyikler» ragznan mücadeleye devam edileceğml ve yüzde 20 25' hk bir enflasyonun hedef alındığmı söylüyordu. özal'» gfire iklnd öncelik ihracatın artınlması ve ödemeler dengesinin iyıleştirilmesiydi ve 1982 sonunda 6 milyar dolarlık bir Ihracat hedefleniyordu. Üçüncü öncelik, iç tasarmflann artınlması ve bankalara yönelmesine aynlmıştı ve 1981 sonunda 1.3 trilyon liralık bir toplam mevduat hacmine erişileceği umuluyordu. Üretim ve yatınmlann artması ise. Özal'ın programmda ancak dördüncü önceliği alabiliyor. yapılacak yatınmlann da gerek kamu kesıminde. gerekse özel keslmde dışa dönük yeni program doğrultusunda yatı Ton 1 Sayın özal'm zaman zaman fazlaca İsçi Kredi Bankası e/ değisfirdi Ekonomi Servisi îşçi Kredi Bankası TUrkA.Ş.'nin hlsseleri ikl büyUk sanayl grubu tarafından devir alındı V8 yenl Yönetim Kurulu göreve başladı. Nişkoz Holrtlng ve Adayar Denge Grup lannın Bankaya «büyiik hia•edar» olarak girmesi Ue Bankanm yönetim yapısında meydana gelen degişiklikler sonucu Banka tdare Meclisl Başkanlığvna ve «Murahhas Azalığa» Niskoz Holding îda re Mecllsi Baskam Şekip Altay, Başkan VekiUiglno emekll Orgeneral All SaJt özçivril, Yönetinı Kunüu UyeUklerine emekli Büyük. elçi Nejdet özmen, emekU tümgeneral Hayri Gülşen, Şa fiye Akad veNecmettin Ersoy seçildi. Banka Genel Md." ne ise Cevat Yayman atandı. Kastelliden sonra Banka sistemi kendi sorununu ekonoınrye bakış kendi içinde cözümlemelidir • Arelan Baaer Kafaoğlu 4azaltılmalı (azaltılabilir), ayn rin» glrmis olan iç adamlarının ca bu bankalar dijer bankala hauannın ödenmesine de dik rm zaranna mevduatlan arttı kat edilnıelldir. Bütün bunlarm ğından «ortak Sdemeler bavu sonucu ortaya dengeli, kararlı (dalgalanmayan) bir ıstem (ta zu»na (pool) ödeme yapmakUt güçlüğe ugrazruyacaklardır. Kal lep) yapısı ve hacmi çıkacakdı kı, buradan da aynca falz tır. tiretim ve üretimin etken ve sonuçlan (Urürüeri) arasın alacaklardır. Eütün bu temlzleme sırasın da denge sağlanır. Bunun karşıtı olarak, üreticiiere, emekçida mevduat faizlerinın kredi faizleriyle birlikte duşürülmesı lere haklannı ödeme de gerlle me «yurtdaşın hakkını koruişJerzıine de geçibnelidir. Sanıl dığı gibi, mevduatın faizleri a yorum» gerekçesıyle ve başka zaltılırsa mevduat düzeyl hızla çareler var oldugu halde Merasağı düşnıez. Nasıl ki, mevdu kez Bankası kaynaklamu kulat falzlerinln artmasının uzun lanma, ondan sonra da «var nu sürede mevduat hacmini reel o başka alternatif»? sorusunu yö larak önemli oranda artırması neltilmenın ciddıyetle ügili yok da beklenemez. Olacak şey sa tur detniyelim ama pek azdır. Seri yazımızın bu kısmına dece mevduatın çeşltleri, bu çeşitlerin genel toplam lçlndeki son verirken, bir noktayı vurgulamak istem, Bugün» kadar paylannın degişmesidir. Faiz konusunda savunuian Türkiye'de sosyal adaleti sağyurddaşın parasuım hakkırun lama yolunda atılan adunlann veriimesi, yurddasm parasının ülkede ekonomik ıstikran ve sansyici tarafından ucuza kul büyümeyi sağlamada aykırı bi lamlmasınm önlenmesidJr. B İ M rer oluşum gıbi gösterlldiğinı göre haklarının gözetilmesl gere kimse yadsıyamaz. 1963'ten bu ken daha haklı kişüer, insanlar yana isçllerin Ücretlerl reel ve gruplar vardır. Bunlann a (yant satınalma gticü) olarak rasmda Devlet ya da 6z«l ku azaldlğı nalde, işçi ücretleri ar ruluşlardan çeşitli sekilde bırt tışı (!) enflasyonun nedeni ola. kert alacaklarını alamıyan işçl rais gösterilmiştir. Aynı suçlaler ve memurlar gelmaktedir. ma «sorumsDz» tanmsal Urün Bu isçilere ve memurlara bu fiyatlan politikası (!) için yahakları bızla ödenmelidlr. As pılmıstır. BugUn, iM yıla yakın lında, bankerlerin çBküşünden süredlr, ücretler bir merkezsonra ortaya çıkan durumu ta den saptanıyor (her fiyat artımir için genişletllen Merkea 91 «piyaaa kannnu»na bağlandıürünlerinin Bankası kredilerl bu yönds Jcui gı halde), tanm lanılmalıdır. Bu alacaklar losa kamu kurumlannca satınalmsürede alısverişe dökülecek ve ma koşullan çiftçi yanna gelis bu yolla is alemi de kredi ye memlştir. Ne enflasyonist basrine kendl parasını kullanma Ja önlenebilmiştir, n« de gerelc ya başlıyacaktır. İklnd sırada 11 Üretim düzeyine gelinmiş, Devlet kuruiuşlanndan binlk Oretlm düzeyi korunabümistir. ve Kooperatiflerden alacakları Geüşmis kapıtalist ülkelerde nı gerekli ölçüds va zamamnda ban hastalıklann tadavisi için alamayan Ureticiler gelmekte öngörulen ilâçlar, ülkemizde dlr. Biriken borçlann tasfiyesi hastalıklara azdırmakla kauva yeni borçlann birikmemest yor. temel bir konu olarak ele alınBir bu gazBtedekl yazılanmız malıdır. Aynca bundan sonra ela başka yayın organlarında ki ürtln fiyat saptamalannda, da . yıllarea, demokrasi, insan bugünkü bunalımın nedeni o hak V» özgürliikleri. sosyal alan kısıtlayıeı uygulamaiardan dalet ve ekonomik istikrar v« vazBeçilmelidir. gelişmenin ayni düzlem içinde Son olarak, Devleön bulundugunu anlattık. Bu Kam mızda bugün de ısrarlıyK. Tür kiye'de üreticinin ürününU ucu za kapatmak, işçlye Ucretinda hasıs davranmak, mernura haıc ettiğinden az maas ödemek illc nakışta «sağlam yol» gibi görU nür, dışardan da bi«e bu öğüt lenır. Ama bunun yanlışlığı 24 ocak uygulamalanyla belli olmuştur. Korkumuz , ekonomüe bunalımm bu yöntemlerle daha yoŞıınlaşacağı yolundadır. Toptancılar teftiş defteri bulunduracak /" İSTANBUL, (UBA) < Istanbul Belediy» Baskanhgı. toptancı tüccann teftiş defteri bulundurma zorunda olduğunu açıkladı. Istanbul Belediye Başkanhğımn açıklamasında şöyle denılai: Toptancılar her ne kadar pazarlıksız satış kanununa tabi değılseler de, yangın söndürme cihazı bulundurma. umumi temizlik gıbi iştigal mevzuuna göre. belediye mevzuatı ile belediye gelirleri kanunundaki meslek vergisı ve işyeri açma izın harcı bakımından belediyeye tabidir. Dlger yandan denetimler tefti? defterine yazılmakta, bu bakımdan bir müessesenin tefi tiş defteri bulundurması mutlaka «erekmektedir. Tezsan 173 milyon Uralık iahvil ihraç ediyor ÎSTANBUL, (UBA) Tezsan Takım Tezgâhları Sanayi ve Ticaret A.Ş. yılljlc yüzde 45 sabit faizli, hamillne yazılı 173 nulyon liralık tahvil ihraç edeceğl açıktandı. TUrkiye Vakıflar Bankası TA.Ş. Karaköy Şubesi'nde 26 Teramuz pazartesi gUnil satışa sunulacak * İ İ DCVİZ KURLAR £Ü DövJzin Cins) 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avugturya Şilini 1 Batı Alman Marla 1 Belçika Frangı 1 Danimarlsa Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollando Plorini 1 îsveç Kronu 1 îaviçre Frangı 100 ltalyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dtaarı 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S. Arabistan RlyaU UOVIZ Satış Alı.? 166.00 169.32 167.88 171.24 9.46 9.65 66.60 67.93 3.49 3.56 19.26 19.65 23.93 24.41 60.89 61.60 26.98 2752 78.23 79.79 12.16 11.92 64.89 66.19 131.17 133.79 577.58 689.13 26.04 36.56 391.03 285.32 48.28 49.29 EFEKTÎP Alı* Batı? 166.00 170.98 159.49 172.92 9.46 9.74 66.60 68.60 3.32 3.59 19.26 19.84 23.93 24.65 60.39 62.20 26.98 27.79 78.23 80.88 11.32 12.28 61.65 66.84 124.61 135.11 548.70 894.91 24.74 26.82 285.32 293.88 «.87 48.7S dir. 6 haziran gUnltl Oumhuriyet'in 6. sayfasında, «Merkez Bankası Ihracat reeakont kredi Geçen yazılards, Kastelli'nln leri sttresiz donduruldu» başlıtasflyeye glrişlyle doruguna va ğı yer almıştır. Merkez Banfca ran, para kıtlığından doğan sının ve ekonomik yetldUlerin bunalınutrun gerisinde yatan kredilerl dondurulan ihracatçı lara ön göruşü «Prefinansntan ESO MeclJs Baskanı Me gerçekleri dile getirmiş ve bu kredllerlnln» bulunmasıdır. Pısut Erez, hlsse senedi piyasa duruma düşmemenin yolunun, yasayı biraz bilenler Prefinans Binın durduğu görüfünU de alternatlfinin varolduğunu anlat man kredllerüıin artısınıa para savunarak, buna sebep olarak mıştık. O zaman seçilecek en mızm dış değerindeki düşda sıkı para yüksek falz po kötü yol seçilmiştı. Alternatif, meleri artıracağını biıirler. Bu hem de birkaç tanesı, o zaman litikasını göstermiştir. Erez, da enflasyonun bir başka yolla sürekli hale gelen devalüasyo vardı ve ylne bugün de var. Al ve bir başka kapıdan gelmesiternatiflerden geçmis uygulanun da yatmmlar için dış borç dlr. Aynca gerekli prefinansma lardan yararlannıayı lmkânsıa ına İçin birini geçen yazılarda nın bulunamayacağı ve dış sahale getirdiğlni vurgruladığı ko anlatmıstık. Bugtln de içine tım hamlesınin zedelenecegi de nusmasmı «özel sektöriin bn duşülmüş buiunan durumda bir düçünüiebllir. Aynı zamanda dövlz kurlan İle dıs borçlan çozttm altemadfl getireceğiz, yatınm ve diger kredi reeskont Ancak, ekonomik yöneticiler yıma yoluyla yatınm yapmssı ne olaya yanlış tanıt koymakta lan da durunca ,piyasadaki na mümkün defilclir. Bu nedenle lar. Kastelii olayındaki gelişme kit kıtlığı ve issizlik artacaktır. Merkez Bankasının, alacaklaöncelikle kamn yatınmlarınm lere yanlış tanımlamada buluarttınlması zorunlndur» dlye nuyorlar. Getirilen çözümler çö rını daha tıızlı toplaması da rek sürdürdü. ztun değlldir, yeni sorunlar ya bankacılık sısteminin sanayi ke sımine yardımını azaltscak ve TOFAŞ'IN TEPKtSİ ratacaktır. yine bunahmı körükleyecektir. öte yandan TOFAs Otorao. Sertifikalar birer mevduat bil Fabrikası yetkililerı, sıkı beigesidir. Her mevduat gibt Yapüacak çey, sorunu Merkez para politikasınm TOFAŞ Oto tamamının çeldimemesi esas Bankası finansmanma dökmeden bankacılık sistemi içinde tır. Esasen tamarru bedel ola çözümlemektir. Türkiye, Paris rak banka sısteminin dışında kalacak değildir. BugUn için o Bunun da olanagı vardır. Ma Deri Eşya lan şudur: Küçük yeni yurdcU dem kl, bir kısım bankalardan sın daha az güvenilir saydığı çekilen mevduat daha güvence Fuarına bankalardan, vadeler geldikçe li bankalara gitmektedir, o hal katılıyor çekilen paralar, daha gUvenii de bankalar arası bir «pool» ADANA (THA) Tica Barulan bankalara götürülmekte (havuz) oluşturuimalı ve buna de Uzerine faizleri eklene ret Bakanhğından edinilen Hem Dogal ki, kendilerinden v» şimdillk son 20 gündtir mevdu rek. atı artan bankalar birer fon a bilgiye göre, 1114 eylül deli mevduat çekilen bankalara yırmalıdır. Bu fonlarla «pool»a 1982 tarlhleri arasında Pa yeni mevduat dönüşleri olacagı yapılan katkılardan, vadeli heris Uluslararası Deri Eşya hesabında yanıldıklanndan (or sap ödemesinden güçlük çeken Fuarı açılacak. Bakanük tay» çıkan panik nedeniyje) ka Jer «Bankalar arası mevduat» ca resmen katılma karan sa açıkları vermekte, bu açık koşullan içmde borçlanmalı va alınan fuarda, dert ve deri lar vaadedildiği gibi Merltea eğer bu «pool» gereksinimi kar kasalanndan, sılayamazsa Merkez Bankası'na den mamul e?yalar sergile Bankası ödenmektedir. kaynak başvurulmaUdır. lanndan Merkea Kastelli'nin necek. ö t e yandan, fuara Bankası bu finansmam nasıl ya tahvil satıştanndan dogan ana katılmak isteyen firma ve pacaktır? Ya para basaeaktır. para ve faisslerden gelen borç. kuruluşlarımızm, talep et Ya da normaj eörevJerinl sav. lan ise, bankerlerin özellikle tikleri tejhir sahasım (met saklayaoaktır.. tiçüncü bir yol Banker Kastelli'nin varlığınm rekare olarak) sergileyecek da bankalan sıkıştınp onlardan tasfiyesinden blriken fonlarla leri ürünlerin clns, adet ve alacaklarını daha huüı toplama «pool» olanaklan güçlendirilerek, bu «pool»dan ödenmelidir. niteliklerini en kısa sürede sıdır. Bugtine kadarki uyguiame Aralannda hesaplaşmalar olduk bakanlığa bildirmeleri gere Merkez Bankasının ikinci yolu, ça, banker tasfiye fonlan blrik kiyor, tikoo, alaoaklı banka fonlan Ucünoü yol il« blrllkt» YARIN : Dış ekonomifc ilişkiler Kafaoğlu: Hafta içinde basın toplantısı yapabiSirim A.VKARA, a.a.) Maliye Bakanı Adnan Ba$er Kafaoğlu, «önümüzdekl haf ta İçinde muhtemelen blr basm toplantısı dttzenleyerek ekonomik durumla İlgili açıklamalarda bulunacağını» söyledi. Kafaoğlu, a.a. muhabirine yaptıgı açıklamada, «Haf ta başmda Basbakan Bttlend TJlusu ile bir görüşma yapacağmı» bildirdi, Maliye Bakanı Kafaoğlu özetle şöyle konustu: «Göreve basladıktan son. ra arkadaşlarla toplantılap yapıyoruz. Bu toplantılar, bir süre daha devam edecektir. Sayın Başbakanımıs la da hafta başında grtrüşe cegiz. Bu görüşmeden son» ra muhtemelen hafta orta* sında ekonomik durumla 1| sili açıklamalarda buluna» bilirim.»