Katalog

Cumhuriyet 6 EKONOMİ 8 HAZİRAN 1982 EKDNOMİDE GÜNÜNAfNASI EBSO'nun "mülayinı,, Başkam Faralyalı "sert,, çıktı: Özbek: Böyle politika olmaz ANKABA .(Cumhuriyet Bürosu) Ziraat Odalan Yonetim Kurulu Başkanı Osman özbek «hükümetlerimlzin yalnış politikalan yüzünden çlftçilerimizin çogu toprağını bırakmakta ve ekim yapamamak durumunda kalmaktadır» dedı. Turkiye Ziraat Odalan Genel Kunılu dun Ankara'da yapıldı. Genel Kurulun açış konuşmasını yapan Turkiye Ziraat Odalan Yonetim Kurulu Başkam Osman Özbek tanmsal girdilerin giderek pahalılaşmasına karşm «hatalı taban fiyat politikalan» sonucunda çıftçınıu emeğınin «yok» denecek kadar ucuza alınmak ıstenmesının birkaç yıl içinde Türklye'yi •Gıda Krizi» ile karşı karşıya bırakacagını dıkkati çeke rek «her toplantıda tüm taraflarca tarım göklere çıkanlmakta, ama yine de çiftçiler gerl plâna itilmektedir. Böyle politika olmaz.» dedi. "Türk sanayiine sahip cıkılmahdır, vermeden almak Allah'a mahsustur,, Kenan MORTAN İZMİR Türkiye'de llk kez sanayi keslminin sabah kahvaltılı bir basın toplantısına tamk olduk. Kahvaltı bitince Faralyalı gerçek anlamda salvoya geçti: «Yolun ortasına gelmişken bakıyoruz kl devlet ih racatımızdan desteğini çek mis (...) bu kadar yiiksek falzlerle blzim mal flretlp ihraç etmemiz artık mttm kün değildir. (...) Sanayici miz ne yeni yatırımlara ne de ihracatı için artık teşvik Uygulama Daireslne başvurup proje verip kredi almayacaktır. (...) Kredi belgelerine artık itibar edll memektedir. Çünktt bunlar karşılıksızdır. (...) Tuketiciyi korumak İçin şimdi de tuvalet kagıdı ithal edilecektir. (...) Sonra Faralyalı, «bağnmız gerçekten ya nık. Lütfen Tbrk sanayiine sahip cıkılmahdır» dedi. Bır meslekdaşımız; «duyduklarım gerçek mi?» diye seyır tince yanlışlıkla ağzındaki zeytin çekirdeğıni yuttu. İHRACAT DURABİLİR Sayın Faralyalı'ya gore lhracat ve üretim artık des teksiz kalmıştır. Bunun sonucu artık durması olasıy dı. Bunu biraz daha açmasını isteyen basın mensubu na İse şunları diyordu: «540 milyar liralık ihracat yapılacaktır, ancak kre disi yoktur. Turkiye'nin im kânları bu kadar deniyor. Sonra da dış ticaret denge sinden soz ediliyor. Verme den almak Allaha mahsustur. Ortahğı toz pembe gös terme gayretleri yanhştırji HAKSIZ ZENGİNLER Bir süredır suskun veya yenı deyimiyle, «mulayim» olarak duran Faralyalı buradan sozü bazı malların ithalatına getıriyor ve diyordu ki: «Bununla iç sanayi disip line olmaz. Ancak bazı hak sız zenginler yaratılır. Tüketici korunacaksa mall iade hakkı verilsin.» Kuşkusuz Başkanın ağzın dan çıkarmak istemediği bakla tüketim malı ithalini «tekelleri yıkmak» adıyla savunanların aslında bu malların ithalatcısı olduğuydu. Bır gazeteci haklı olarak sordu: «Beyefendi itiraz ettikleriniz, savunduğunuz 24 Ocak kararlaruun receteslnde yazüı. Doktorn kabul et mlşken reçeteye neden kızıyorsunuz?» DEVLETt ARIYORUZ Faralyah, «Dogru. Savunuyoruz da. Ancak ne desek artık aksi yapıhyor. Turk sanayii bu büyuk dönüşüme ne sermaye ne de verimlili ği ile lıazır. Olay gücumüzun ustundedir. Devlet dev reye girmeüdir» yanıtmı ve rıyordu. Sonra da, «AET'ye girmeyi artık red mi ediyor sunuz?» sorusuna şu yaklaşımı getiriyordu: «Sanayimizi kut diye dış rekabete açmadan önce bi ze rakiplerünizin koşullarında çabşmak, imalat yapabihnek imkanlannı veriniz. Sonra bizden ne isterseniz isteyiniz.» özetle, Ege Sanayi Odası artık 24 Ocak kararların da yazılı olan tedavl süresınin ve yontemlerinin bittiğini kaydedip yeni tedavi araçları istiyor ve her şeyden once ciddi bir dev let desteğinin altıra çizlyor du. Sanayi kesiminin bu çı kışının ardından artık yenllerini beklemek olasıydı. YORUMDOGAN Halkoylaması ve Calısanlar... Artak nerdeyse ^kesinleşti» demek olası. EMm sonunda ya da en geç kasım ayında yeni anayasa halkoyuna sunulacak. Yeni anayasanın nitelikleri ve halkoyuna sunulması bashbaşına »tarihsel bır dönemeç.» Ve boylesine bir dönemeç «be«i bir çalışma takvimini» de beraberinde getiriyor. Danısma Mechsi bundan sonra asü görevi olan yeni anayasa ile ugraşacak. O zaman Milli Güvenlik Konseyı'nin gundemi önem kazanıyor demektir bu... MGK'nın önunde geniş kitleleri ilgilendlren çok flnemli birkaç yasa var. Sendikalı olsun ya da olmasın, işçıleri ama özellikle sendikalan da ilgllendiren 1475, 274, 275 sayıh yasalardaki değişiklikler... Yani, çalışma yaşammı ve sendikalann çahşmalan m yeniden duzenlemeyl öngören tasanlar... Işçlierin sendikalarla olan bağlantılarmı belirleyecok tasanlar... Başkentte esen havaya bakılırsa çalıçanlarla ilgili iki konu anayasanın halkoyuna sunulmasıyla bağlantılı ele alınacak. Bunlardan biri yukarda belirtılen yasalar, diğeri de son günlerin hızlı tartısma kaynagı olan en az ücret. Anayasanın halkoyuna sunulması MGK'ya ve hukumete yeni bir çalışma programı takvimi getiriyor. Bu takvime göre, çalışma yaşamı ve sendikalan düzenleyen yasa tasan l a n «oncafe, anayasanın halhoyuna sunulmasından sonra ele alınacak.' En azmdan, Ankara'da böylesine bır eğılım oldukça guç kazanmış durumda. Çalışan genis kesımleri ilgilendiren ve onlann •mesleksel örgütlenmelerinı* öngören tasanlann anayasadan sonra ele alınması, bu yasalann «tartıjmuyo daha açıh bir ortamda yeniden duzenlenmelerint sağlaması* acısından önemli bir gelişme. Umalun kl, şimdi vanlan bu karar daha sonra değişmesın ve çahşma yasamını ilgilendiren bu yasalar gerçeKten anayasanın halkoyuna erunulmasından sonra ele alınsm.. Anayasanın halkoyuna sunulmasıyla bağlantılı bir diğer konu, en az ücretln arttınlmasma yonelüc Ankara'daki egilim, tüm karşıt görüşlere ragmen, en az ücretin bu yıl arttırüması doğrultusunda. En az ucreti arttıracak komisyonun referandum oncesınde toplantıya çağınlması güçlü bır olasılık. Olasılığı güçlendiren bir etken var: Turk Iş'in yeni başkam Şevket Yılmaz, aynı zamanda Teksif tş Sendikasmm Genel Başkam. Yani, tekstil sanayiinde çaiışan ışçilerın orgutlu olduğu sendıkanın baekanı. Tekstil sanayiinin önemli bir özelliği var: En az ücretin en yaygın bulunduğu işkolu, tekstil işkolu. Çunkü tekstil genellikle küçük atelyelerden ve kuçuk işverlerinden oluşuyor. Çok büyük fabrlka ve konfeksiyonlann yanısıra sanayide asü yaygın olan ureticilik «feüçufe üreticilıh.» Dolayısıyla da, en az ücret karşılığında çalışanlann sayısı hayli yüksek. Bu durumda, yeni başkan Şevket Yıımaz hükümet üyeleriyle yaptıgı konuşmalarda en az u o retl sık sık gündeme gotirmek zorunluğunu duymuş olmah. Hukümet de şhndilik, her türlü çelişkill demeçlere rağmen, en az ücret komisyonunun toplantıya çağınlmasından yana. bir tavır içinde. Ancak, önemli bır koşul var: En az ücret ile kıdem tazminatı arasındaki bağlantının kesilmesi. Eger Türk . îş ile hukümet bu konuda anlaşmaya vanrsa. önümüzdeki günlerde en az ücreti belirleyecek komisyon toplantıya çağınlabilir. Gerçi, en az ücreti belirlemek çahşmalan birkaç ay alır, ama burada da «en az ücretin' geriye donüh bir tarihten iti baren geçerli oZmosı» konusunda karara vanlabilir. Bir başka deyimle, Türk İş kıdem tazminatı ile en az ücret bağlantısmda ödun vermiş olacak, hükümet de geçmış bir tanhten itibaren en az ücretin yükseltilmesini kabul edecek. Belli kavramlar, belli kuramlar uygulanabilirlik kazandıkça, yaşamın içinde yer aldıkça anlam kazanıyor. Yeni anayasanın hazırlanması ve helkoyuna sunulma hazırhklan da herhalde bu çerçevede değerlendirilmeli... Maliye, yurt çapmda vergi denefimine basladı ANKARA (ANKA) Maliye Bakanlığı yurt çapmda vergl denetimine dün başladı. Her yıl yapılan ve yaklaşık 3 ay süren denetimler için bu yıl 300 gelirler kontrolorlı gorev alda. Tum ıller ve bazı ilçelen kapsayan de netimlerde, gehrler kontrolörleri mükelleflenn servetlerini lnceleme, vergi uygulamalarında kusur gördukleri takdirde ceza yazma yet kisine sahipler. Bu arada Maliye Taşra teşkllatuu da denetleyecek olan gelirler kontrolörleri, gerektiğinde kusurlu bulduklan memurlar hakkmda da soruşturma yapabiliyorlar. öte yandan gelirler kontrolörlerinin bu yılki denetlmlerl sırasında jeni vergi yasasmda meydana gelen aksaklıklan düzelteceklen ve aksaklıkların en çok meydana geldıği uygulamalan saptayacaklan beUrtildi. Mersin'de bazı ihracatcılar banka borclarını ödeyemiyorlar MERSIN, Cumhuriyet) Mersin'de ıhracatçılara verilen kredilerden 5 milyarlık bolümunun bankalara geri donmediği öğremldi. Bu ihracat sezonunda Mer sin'de bazı dışsatımcüarın taahhütlenni yerine getirmedikleri için ödeme güçlü ğu içinde olduklan, bu arada gelişi guzel dağıtılan ih racat kredilerinin gerçek ih racatçılara verilmedigi bildinldi. Yapılan incelemelere göre. Mersin'de bankalar, yaklaşık 20 milyar ihracat kredisi dağıttılar. Ancak, ih racat kredısl alan birçok ki şinin gerçek ihracatçı olmaması nedeniyle ihracat taahhutlerini yerine getiremedikleri, bir cogunun ise dış pazarlarda birbirleriyle gelişi güzel rekabet etmelerl nedeniyle zor durumda kal dıklan ögrenildi. Edinilen bilgilere göre, Mersin'de şubesi bulunan bankalann 5 milyara varan ihracat kredisini bazı ihra catçılardan gerl alamadığı, bu nedenle bu ihracatcılar hakkında yasal işlem yapılması için icra yoluna başvurdukları belirlendi. DÖVİZİN CÎNSİ 1 ABD Doları 1 Avustralya Dolarıl 1 Avusturya Şılinl 1 B. Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danıtnarka Kronu 1 Pransız Prangı 1 Hollanda Florıni 1 îsveç Kronu 1 tsvıçre Prangv 100 îtalyan Lıretı 100 Japon Yenı DÖVIZ ALIŞ SATIŞ 153 30 160 38 9.14 64 40 3 41 156 37 163.59 9.32 65.69 3 48 19 29 25.22 59.27 26 44 76 67 11.86 63 62 124 45 544.25 25 61 279 58 45.60 EFEKTIF ALIŞ SATIŞ 153.30 152.36 9.14 64.40 3 24 18.91 24.73 58.11 25.92 75.17 11.05 59.25 115 91 506 90 23 85 274.10 42 47 157.90 165.19 9.41 66 33 3 51 19.48 25.47 59.85 26.70 77.43 11.98 64 24 125 67 549 49 25.86 282.32 46.05 Şirketler ve Merkez Bankası ilk bes ayı nasıl gecirdiler? • SERMAYE ARTIŞI YÜZDE 275 HIZLANDI. Yıhn ilk 5 aymda gerçekleştinlen sermaye artışı geçen yılın eşdonemine gore yuzde 274 hızlandı. Geçen yıhn ilk 5 aymda 750 şırketin sermaye artışı 28 milyar ken bu yıl 1015 şirket sermayesini toplam 104,5 milyar lira artırdı. Artınlan sermayenin yuzde 95'ini anonım şırketler oluşturdu • YENİ KURULAN ŞİRKET SAYISI YUZDE 36 ARTTI Ocak mayıs dönemınde sermayeleri toplamı 36 mıl yar lıra olarak hesaplanan 4 bin 168 yenı şirket kuruldu. Geçen yılm eşdonemınde 16 milyar lıra sermayeh 3 bın şirket kurulmuştu. Ye ni kurulan şırketlenn önem lı bir bölümünun anonım şirket olduğu gozlendı. • 1900 ŞİRKET KAPANDI llk 5 ayda 30.milyar li ra sermayeli 1900 girket ka pandı. Boylece, geçen yıhn eşdonemine oranla kapanan şirket sayısı yuzde 30 artış kaydetti. Bunlann 1400'unun kollektif şirket ol duğu saptandı. • BANKALARIN MERKEZ BANKASI MEVDUATLARI 60 MİLYAR LIRA AZALDI. Kamu kuruluşlannın Merkez Bankası'na yatırdıkları mevduat ilk 5 aylık donem de 45 milyar lıra artarak 37 milyar hraya yukseldı. Bankalann Merkez Bankası'nda tutuklan mevduat ise 60 milyar lıra azalarak 27 milyar hraya ındı, • 5,7 MİLYAR LİRALIK TAHVİL IHRAÇ EDILDİ. Özel sektor tarafmdan ihraç edılen tahvıl tutarınm yıhn ilk 5 ayın da 5,7 milyar hra duzeyınde olduğu saptandı. Ocak Mayıs döneminde 23 kuruluş tarafmdan satışa su nulan tahviller, geçen yılm eş dönemıne gore yuzde 25 oranında hızlandı. 98 yıhmn ocak mayıs dönemine gore yuzde 25 oranmda hızlandı. 1981 yıhnın ocak mayıs do neminde ise 4,6 milyar lirahk tahvıl satışa sunulmuştu. • KAMU KREDİLERİ 33 MÎLYAR LİRA DARALTILDI Merkez Bankası'nın çeşitli kamu kuruluşlarına açtığı kredıler yılbaşından mayıs sonuna kadar 33 mılyar, tanm kooperatiflerıne açtıgı kredıler ise 27 milyar daralırken, bankalara yönehk kredıler 8 milyar lıralık artış kaydetti Böylece, kamu kesiml kre dilen 55 milyar hraya duşerken, bankalara açılan kre dıler 265 milyara yukseldi. sı izledi. 1 Kanada Doları 1 Kuveyt Dınan 1 Norveç Kronn 1 Sterlm 1 S. Arabistan Riyall 24.73 58.11 25.92 75.17 11.63 62.37 122 01 533.58 2511 274.10 18 91 44.71 î 7 Haziran Cumhuriyet Reşat kulpsuz 24 Ayar 22 .Ayar bılezık Gümüş 11.450 11 550 12.000 12.300 1725 1 .735 1 550 1 650 39.00 40.00 4 Haziranla fark 75150 Fark yok 1015 Fark yok Fark yok 22 KM. MESAFEDEKİ CUMAYANI İŞIETMEMİZDEN MÜESSESEMİZE 200.000 TON KİREÇ TAŞI TAŞITTIRILACAKTIR Şartnamesı. bedelsız olarak aşagıdaki adreslerden alınabıhr. 1 KARABÜK'te: Demir ve Çelik Fabrikalan Muessesesı Tedank ve tkmâl Müdurlüğumuz. 2 ISTANBUL'da Sırkecı, Yalıkoşku Cad Yahkoşku Han Kat 45'dekı Mumessilliğımiz. 3 ANKARA'da. Kuçukesat. Buklum Sokak No 52'riettı Genel Müdurlüğumuz. ISTEKLI'lerın şartnamemız esaslanna göre hazırlayacakları kapalı teklıf mektuplarını, geçıci teminatlarıyla birlikte en geç 16 haziran 1982 çarşamba günu saat 14 00'e kadar Karabük'teki Müessesemiz Haberleşme ve Arşiv Müdurlüğu'nde bulundunnaları ilân olunur. (Basın: 16167) 4104 iftıscıclığınız iKfOrtciitıdcı... D U Y U RU İSTANBUL BELEDİYESİ ELEKTRJK TRAMVAY TÜNEL İŞLETMELERİNDEN ÇEŞİTÜ MARKA OTOBÜSLERİMİZ İÇİN CEM'AN 25.500 ADET AMPUL SATINALINACAKTIR 1 Yukanda adı geçen ampuller yurt dışındaki firmalardan mektupla fiyat ve teklif alma usulü ile satmalınacaktır. 2 Teklif vermek ısteyenler şartnamelennl Metrchan 4'uncu kat Levazım Müdurluğü Dış Satınalma Şefliği'nden bedelsiz olarak temın edebilirler. 3 Teklifler en geç 13 temmuz 1982 salı günü saat 17 30'a kadar Beyoğlu, Metrohan Evrak ve Arşiv Müdurlügü'nde bulundurulacaktır. (Basın: 16505) 4108 AFŞİNELBJSTAN LİNYİTLERİ MUESSESESI MÜDÜRLÜOÜNDEN (AEL) Muessesemızde aşagıda belırtilen inşaat işl 8/2574 sayıh Bakanlar Kurulu kararnamesi e&aslarına gore kapalı zarf yöntemiyle eksıltmeye çıkanlmıştır. Işın adı ve yeri Bant dağıtım noktası betonarme kablo kanalı ve bant tarta temelleri inşaatı Elbıstan / Çogulhan mevkii. 1. Keşıf bedeli: 9.163.087.00 TL. geçici temınati: 274 892 61 TL müteahhitlik karnesi (C) gmbu 10 000 000 TL Yeterlık belgesl müracaat tanhi 15.8.1982. 1 Isteklilerin ilanda göstenlen iş ıçin kapah zarf usuluyle ıhaleye katılma şartnamesinin 5,'d maddesınde belırtılen belgelen (Yeterhk belgesi almak uzere) 15.6.1982 gunü saat 16 OO'yaAFL Muessese Mudurlugü Genel Muhaberat Servisine vermeleri gerekmektedır. Belırtılen tanh ve saatten sonra yapılacak mtfracaatlar. telgrafla yapılaoak başvurular ve ekslk belge tamamlanması dikkate alınmayacaktır. 2 îhaleye lştirk edebılmek Için yeterlik belgesi alınması şarttır. 3 Her ış ıçin teklif verme günü saatı ihaleye iştirake hak kazanan muteahhıtlenn yeterlık belgelerinde bellrtilecektir. Yeterlik belgelerinde belirtilen gun ve saatten sonra yapılacak muracaatlaı ve postadaki vaki gecikmeler dikkate alınmayacaktır. 4 Ihale konusu işe ait yenn göruldüğüne ait alınacak yer görme belgesınin teklifler ıle biriıkte Afşin Elblstan Unyıtleri Müessesesi Müdurluğü (AEL) Genel Muhaberat Servisi'ne vertlmesi gerekUdir. 5 thale konusu işe ait şartname ve dosyalar AEL Muessese Müdürlüğü tnşaat Mudürlügü'nde görüle'bilir. 8 Müessesemiz !490 sayıh yasaya bağlı olmadığından, yeterlik belgesi verip varmemetoe ve ihaleyi yapıp yapmamakta yada diledigine vennekte serbesttir. (Basın: 16762) üstün Hosere Oldurucu fyalnız uçan ve yuruyen haşerelerı oldürür... însanlara, sıcak kanlı hayvanlara zarar vermez. Yaşanan her ortamda (Evde, otelde, motelde, lokantada, yazlıkta, kışlıkta...) guvenle kullamlır. Novosit'li Detan, ,huzur dolu bir yaz... haşeresız.'sağlıkh bır yaşam sağlar. Ustun haşere oldurucu Novosıt'lî Detan alın. Sız de Detan kullananlara katılm. SÎLAH VETERÖR UGURMUMCü detan yalnızhaşereleriökiürür^