Katalog

Cumhuriyet 8 25 MAYIS 1982 .16arihten söz edilince gençlerin, yakın tarlhe az ilgl duyduklarından yakınanlar vardır Gençler elbette ki, Rorna'nm kaçta ikıye bölundugunu, Fatıh'ın tstanbul'u kaçta aldıgını bılırler. Nedonse, ulkemızde son 5060 yıl ıçınde geçen, henuz tanhın deserlendırılmesme gıımpmış ama, buna karşın pprde ardında çok onemh oluylara gebe kalmış ışlerle rie pok ilgılenmezler. Herhangı bır cınayet gıbi gorunen Rcşıt MercanHaşmet Orbay davasınm ustun dekı pordeyi aralamak ıçm bunları anlatmaya çalışıyoruz. T İsmet Pasa mahkemeye cıkmak istemeyen Tandotjan için "Her yurttas gibi gidip ifade versin,, der Ankara Cinayetinde Reşit Mercaa ve Haşmet Orbay'in yargılanması Haşmet Orbay'in babası Genplkurmay Başkanı Orge noral Kâ^ım Orbay'dı Kâzım Orbav, Enver Paşa'nın yavpn olmuş, en gızlı ışlerınde kullanılmıştı Fnver Paşa'nın yaverı ıken de onun kız kardeşı ıle evlfinmi°. enıştesl olmuştu Demok Haşmet'in annosi Enver Pa şa'nın bacısı Bu kadının evınde sıpa beslediği. otomobıhne sıpayı alacak kadar dengesız oldugu soylenır. Neşet Naci ünlü bir doktordu ldürülen Neşet Naci başkentin çok ün lü ve çok para kazanan bir doktoruHur. Arnavut asılhdır, Sov yet Elçiliğinin özel doktorudur, Biraz geçkin evlenmiş, çok genç ve çok guzel bır kadın almıştır. Kuçücük bir çocuğu vardır. Vali Nevzat Tandoğân tanıklık yapıyor • Nevzat Tandoğan'ın uygulamaları ali Nevzat, Danıştay kararlanm yırtar, insanlann suratma çarpar, asfaltlanmış caddelere eşekli köyluleri sokmaz, kazara bir akasya ağacına çarpan şoforleri eşek sudan gelene kadar dövdürür. gecenin lçlnde sarhoşluk edenleri gecenin ayazında Elmadağı yörele rıne atıp, bırakır.. Işte Nev zat Tandoğan, böyle bir vali idil Başbakanlıktan duştükten sonra İsmet Paşa'yı evinde özel olarak korumug düşmanlannm kötulüğünden esirgemiştl. Cumhurbaşkanı olduktan sonra da, en gözde adamı sayıhrdı. An cak, valinin bir gönül mesolesi bir gun ismet Paşa' nın kulagına çalınır. lstanbul'dan Ankara'ya gelışindeki bir karşılama törenınde tstasyonda Paşa, herkesin önunde Valinin yanağmdan bir makas alarak Ö V Vali Nevzat'a gelince, AÜalar kaymakamı iken îsmet Paşa'nın dikkatıni çekmıştir. Malatya valılıgıne Adalar Kaymakamlığmdan ls met Paşa yollamıştır. Sonra da başkente hem vali, hem Beledıye Başkanı yap mıştır. Eskiler bilirler, 18 yıl Vali Nevzat dendi mi, yu reği tıp tıp atmayan başkentli yoktur. Atatürk'ün Ankara'ya ge lişinde 300 ath toplayan ve karşılamaya çıkan, Vali Mu hittin PaşaYı tutuklayarak Sıvas'a Kemal Paşanın ya nma götüren Keskinli Rıza Boyin (sonradan asıldı) og lu Yusuf. Rıza Silsüpür'ün başı, bir solculuk olayından «türü derdo girmişti. Yu euf'u tutuklandıktan sonra Vali Nevzat'ın karşısma çı karırlar. Kurtulduktan son ra Yusuf'tan dinlemiştım. «Bana bak oglum», demiş. •Memleketin lşlerl sizi ilgilendirmez. Eğer solculuk ge rekirse şeflorimiz emreder. onu da blz yapanz. Slz bu işlerle ugraşmaym!..» Ankara Valisl Nevzat Tandoğan VALİNİN BİR GÖNÜL MESELESİ BİR GÜN İSMET PAŞA'NIN KULAGINA ÇALINIR. İSTANBUL'DAN AN KARA'YA GELİŞİNDEKİ BİR KARŞILAMA TÖRESorulacak NİNDE PAŞA, HERKESİN sorular mtydı? ÖNÜNDE VALİNİN YANAĞINDAN BİR MAKAS ALA vukat Hamit Şevket'in yanını gosteRAK «NASILSIN BAKArerek yargıç şöyle durun... dedi AvakLIM KÜCÜK BEY» DER. ta. dımdik durdu YarBUNUN ANLAMI ÇAPKIN gıç başladı sortnaya adın ne, babanın adı ne. neLIKLARINDAN HABERİM rclisln. nerede doğdun. ne iş yaparsın? Bunlar bu VAR, DEMEKTİR. BU MA Korkomlı valıye sorulacak mıydı Yareıç bılKAS ALMA VALİNİN ÇOK soruh'r me7 miydı onun kım olAma bir kez AĞIRINA GİDER AMA dugunu' ayakları sııya ermışti ber BİR SEY DİYEMEZ. şeye katlanacaktı Ancak di Nedense herkes, bıraz bır valıden oç alır glbı dav ranıyordu Dinlenmesi geç kalmıştı, hava bıraz karanyordu Sesı, duyar duymaz, urkek ve çekıngen adımlarla salona doğru yurüdu Kapıdan ıçerı K""dı Çev resıne şaşkın şaşkın baktı, norede duracağını bılemiyordu. TOPRAK REFORMU TASARISI eıier ki 'Turkıye'de toprak reformu yasan çıkarılamaz, çunku hıç hır ıktidann Loyls bır vasavı çıltarmaya gucu yetmez» Bır anlamda bu sozler goçerlıdır, çunku Ataturk döneminde de bır toprak reformu gerçeKleştınlememıştır Halk Partısl'nin 1945'de çıkarmak istediğı Toprak Reformu yasa tasarısından Demokrat Parti'nm çıktı^rını söyliyenler vardır. Bu da bır anlamda doğrudur. Halk Partısı, 1945 yılında mayıs ayında Mochs P getırdıgı zaman, butun toprak ağaları yasanm karşısma dikilmıştı. Emin Sazak, Cavıt Oral. Adnan Menderes gibt toprak a£alan hangi partiden olurlarsa olsunlar kenetlenmışlerdi tnönu ve Ba'jbakanı Saraçoglu. bır köylu çocuğu olan "Jpvkot Ra^ıt Hatıpoglu'nu Tanm Bakanlıeı'na getırmek istedıkleri zaman, •Voo, şartlanm var' demış Bn sozler üstüne Başbakan'Seni cepheye çağtrıyorum. Çankaya'ya gel, şartlar şımdıden kabul.* Toprak agalan ılo hukumet ve Tarım Bakanı Meclıs'te karşı karşıya geldıkleri zaman bir toprak agası ile bakan arasında şu konuşma geçer 'Sen bunu Inonu'nun emrıyle yapıyorsun, tasanyı gerı aV Tasarıvı geri ahrsan Beylıkköpru'dekt 30 bın donum toprağı hukumete hıbe edıyorum» •Kanunla alsak ne olur?» • Kanunla olmaz, devlet arazıyi zorla ahrsa, (...) havahsinde ben ölünım • Ta.san, komisyonlarda göruşülurken gene bir toprak agası şöyle dıyordu'Ekonomık ışler şakaya gelmez Sen 04 yaşındayım beyler, çarık gıyerek çahşmış bır insanım. Çıftçıyi savunmak hakkımdır Bizde görulen çey varhh duşmanhgıdır Buna devrım kanunu diyorlar devrım sadece toprak sahıplennm omuzlanna vüklenmez • Yasa, Inönu'nün zoruvla cikanlır glbl olmuj, bir Danıştay kararı ile dondurulmuş sonra da yürürlükten kaldınlmıştır. 1940'h yıllarda durum bul D A •Nasılsm bakalım kflçflkbey?..» der. Bunun anlamı çapkınlıklanndan haberim var, demektir, Bu makas alma valinin çok agıruıa gi der ama, bır şey diyemez. lşte bu vali Haşmet Or bayReşit Mercan davasına adı bulaşmış olduğu için, Bolu Ağır Cezasında görül IIIIIllilHIHIIIIMIIIIHHHIIllllllUIIIIlIIIlIfnHniIflIIHIlHMIUIfiİiilllfllillfHIIIIIIflHlllIIIHIIHRHIIII mekte olan bu davadan ötü ru Ankara Ağır Ceza Mahkemesinde (istinabe) yoluyla dınlenocokti. Vali, mahkemenm karşısma çıkmayı kendl için ağır buluyordu. ismet Paşa'nm kulagına fıa landı. Soylendiğıne goro, Paşa, «Her yurttaş gibl gidip İfade versin..» demişti. Ya, demek bu kadar hizme tıne karşı bır kuçuk isteğı karşılık gormuyordu. Zorun lu olarak mahkeme karşısına çıktı Reıımin çok güçlü adamı sanılan Vali Nevzat Tando ğan, Ankara adliyesinin kondorlarında dınlenmek uzere sırasını beklıyordu Sırası geldıginde mübaşır bağırdi: «Tandoğan, Ankara Valisı Tandoğan !...Boyle bağırmaya gerek yoktu sessızce, «buyurun beyefendi» de, dıyebıhrler kendmın sık bir işitebileceği kı nıtlıyordu Bır vandan buram buram, boncuk boncuk torliyordu Bır ara elinı cebine sokmak istedi, yar gıç bagırdi: •Elinİ7İ niz! cebinizden çpklçıkaracaktım KPSIPI soruları va •Mendılım) da ' Çıkann öyleyse..» Anlatmaya başladı«Cinayetin şehirde yaptığı yankılar, çevrede uyandırdıgı heyecan üzerine bir vali olarak olayı bir de sa nıgın ugzındun dinlemek is tedim. Bundü anormal bir şey görmodim. Şehirde gu venliği saglama bakımından bunu gorevlerim arasında saydım. Emniyet Mtt dürünün telefonu üzerine sanığı yanıma getirttim. Kcndlsino, olayin nasıl oluştuğunu sordum. Reşit, hastahğından söz etti. Haşmet'in suça katılması, Savrıiığin girişiminden sonra anluşıldı. Haşmet'in tarat'ımdan korundugu dogru dnğildir. Reşit'e, Haşmet'in suçunu üzerine alması yolıında telkinde bulunmadım. Az bir ceza ile kurtulacağı, ya da Amerika'ya kaçırılacağı yolunda sözler de söylemedim.» Neşet Nacı'nın avukatı Hamıt Şevket alaylı bir dille tanığa dokundu•Tandoğan iyi blr yönetl ci olduğu kadar. lvi blr hukukçudur da.. Suçlunun derhal teslimi gerekmez miydi? » ALBERT CAMUS POUTİKA \/r /STCCÎ Vt (Jltbl KEMAL Mehmed Sigortasız «Politika mı bir daha lanet olsnn!. Ben Yassıada'yı gördUm, bir daba yas•ı kadayıf blle yemem.» Blrkaç yü geçmedl, aflar maflar, bir de ne gorelim: yassı kadayıf yemem diye yemin, kasem edenler, tel kadayıf tepsislnin gobeğine oturduDoğuda, öyle anlaşılıyor kl, slyaset bir hastaüktır. Bir kez bulaştı mı bir daba kurtulunmaz. Ittlhatçı mebuslar bir daha politika yapmıyacağız dedlkleri halde, Mustafa Kemal'ln Ankara Meclisine gelip kurulmadılar mı? Blrazcık ortalığı anya manya gorünce, polltlkayı Mustafa Kemal'e sulkaste kadar gotürmediler ml? tzmlr sulkastından kurtulanların çoklarını İsmet Paşa'nın Mecllsinde milletvekill olarak görmedlk ml? Demokrasiye geçtlkten sonra, tsmet Paşa'ya kazık atarak karşı partiye can havli Ile koşanları unuttuk mu? İsmet Paşa'nm bir Meclls Başkanveklll vardı, Halk Partlsl Usteslnden milletvekili çıktığı haldo, bir de baktık kl, bir daha seçimlerde de CHP'den milletvekill olmak İçin pabuç pahalı, soluğu dönem sonunu bile beklemeden Demokratlann arasında almadı mı? Adını sövlemlyeceftlm çoluk çocuğundan ahbaplarım, torunlarmdan tanışlarım olabilir. VEBA ÇEVtREN OKTAY AKBAL Bir zamanlar politika sasmaz bir ugrasın adıydı. Bir seçimde yenlk düssen blle. glder seçimi yltlrdiğln 11de çoreklenir, dort yıl bekler, dört yıl sonuna dogru 1 1 başkanlıgını ele geçlrlr, yeni seçimlerde yenlden eski ugraşa donerdın. Bugün artık bunun kalmadığı, kapıların büsbütün kapandığı çogu politikacınm kafasına dank etmig kl. yeni uğraşlar arıyorlar. Yeni baskıcı SAY Yayınlannda çıktı Cagaloglu Türbedar Sok. 4/1 Fiyati: 275 TL. Kentin tanınmış avukatıydı Kayseri Üniversitesi Rektörlüğünden Ünlversitemla: Tıp Fakültesıne aşağıda bellrtilen blllm dallanna doçent alınacaktır. Adaylarm en geç 27.5.1982 tarihine kadar mtiracaatlarını Özlük Işleri Müdürlügüne yapmaları gerekmektedır. Duyurulur. Billm Dah Doçent Nnt 1 Matematik Biyoloji Blyoklmya 1 Deontolojl 1 Anatoml 2 HistolojiEmbriyolojl 2 PlzyoloJİ 2 Mtkrobiyolojl 2 Farmakoloji 2 Iç Hastalıklar 4 H Klml kitapçı dükkâm açıyor, kiml bakkal, kimi kebapçı, kimi pılı pırtı, klmi de babadan kalma tarlaya, tabana donüyor. Içlerinde avukat olanlar zaten mesleği boşlamadıkları İçin, gizliden gizllye yaptıkları işl açıktan açığa yapıyorlar. Gizliden dlyorum. böylelerine ne zaman raslasam: «Vallahi kardeşim yazıhaneyl !af olsıın diye tutuyorum» der. «Para, pul kazandığımız yok. Haııl seçmenlerle görüşmek İçin bir yer gerekli, onun İçin tutuyorum, astan yttzttnden pahalıya gellyor.» Doktorlar da öyle, sızun sızım sızlanır: «Nerden glrdlk şu polltlkaya? Ellmlzde mesleğimlz varken, başımızı vatan, millet için bir derde soktuk, bir daha kurtulamadık. Yaptıgımız 1? memleket yaranna, kendimlz için IsteAnılar öylesine zenglnleştl kl, 1dlğimlz bir şey yok.» lerde anlatacak ve ders almacak sözler Müteahhit, lthalatçı lhracatçı, de kalmadı. Hanglslni örnek olarak holdingciler için bir şejr söylemlyecegöstermeye kalkışsak, dinleyenler: ğim, onlar zaten polltikacı olduktan «Ben hunlan blllyordum, bir yerlerde sonra işlerini bırakmışlar, vatan, mllokndom» diyecekler. öylesine birbtrilet uftruna çahşrnışlardır. Parada. pulne benzlyor, öylesine ders alınmadan da gözlerl olmadığı İçin yeni düzen 1denenlyor. çinde bundan böyle polltlkada da gftzGeçende blr arabaya blnmlstlm. leri yoktur. SürücU blraz çalçeneye benzlvordu, «Politika mı lanet olsun!» boyuna yakındı: Bunlar bir daha politikaya blrkaç «Beyefendi,» dedl. «Slz binmeden yıl dönemlyecekler anlaşılıyor. Ya poblraz 0nce çevlrdller, arabanın slgorlltlkaya yenlden girmeye hazırlanantasını soruyorlar. Hlç klmse de dönüp lara ne demeli? Acaba, onlar da ağabenim sigortamı sormuyor. Sen, şu tebabalan glbl, girstier blle blrkaç yıl n<;ke parçası olan arabadan daha desonra yüzlerlne «rîelerlne bulagtırmagrerlisln. senin hayat slsortan var mı. yacaklar mı? Bır de onu düşüntlyoyok mu, dlye sormuyor. Böyle \ş ml orum. lor?» Yassıada donemlnden blllrlm, yaBlr şey dlyemedlm, lnsanlanmı? kalarım kurtarıp kendilerlni dıjarı zor atanlardan gordüklerim vardı söyle öylesine sigortasız ki, hepsinln neredey3e sigortesı atmış. derlerdi: amıt Şevket tnce de kentin tanınmış bir avukatı ıdi. Hep ılginç, karışık. herkesin ilgisinı çeken davalar almakla un kazanmıştı. Ör negın Hasa n AliKenan ö ner davasmda da, Sabahattın All Atsi7 davasmda da gorunmuş. davalan ılginç kı lıklaıa sokmakta becon gos fermışti. llk unıı, Rcfık Şev ket înce'nın kardeşi olmak tan gelıvordu. Başlangıçtan aıle CHPli olduğu halde. çimdi DP kuruldugu, Refık Şevket Ince de DP'nln 1leri gelenlerinden olduğu 1çin. her olaya siyasal bir renk katıyor, bu olayı da bır CHPDP çekişmesi kıhğına burundürmek istedigl sezıliyordu Vali Nevzat'a sorular sorarken, onun klşılığınde tek partl rejlminin bir valısini. hatta tek parti reıımini eleştirir gibl davranıyordu. Hamit Şevket'in sorulan na ve Vah'nm verecegl y»nıtlara devam edecegiz. YARIN: Tandoğan'ın intihan... ' Parazltolog. Vlrolog Genel Dahlliye ve Gastroenterelog, Kardiyoloğ. Nefrolog. (tntanlyecl) Pedıatrik Kardiyoloğ «Blr yönetid olarak yıllardir aynı yöntemi uygula rım > Hamıt Şevket. cubbesınm kollarını havada bir yelpa ze gibi sallayıp, dramatik bır jestle sordu: «Sanığı yanınızda tuttugu nuza dair bır tutanak tutuldu mu?.. Sanık, neden goç toslıra edildi?..» «Sanık geç tesllm edilme dl, tutanak tutmaya da gerek görülmedi.» Hamit Şevket, Haşmet'in bir aözünü hatırlatti: «Reşit diyor kl. valiylo başbaşa kaldık. Nedenlni söylıyemem. Slz zeki insanlarsınız, sorularınızın yanıtını kendiniz bulun. Bu n a ne dersiniz?..» «Reşlfln, Emnlyet Müdu rünün yanımızda olduğunu söylomesl karşısında başba şa kalmadıgımız keslndir.» Pediatrl KadınDoğum Radyoloji Toplum Sağlıgı Adll Tıp Fiztksel Tıp ve Rehabllltasyon Dermatolog Pedlatri Cerrahl Ortopedl ve Travmatolojl Plastlk Rekonstrüktlfşirürjl Noroşirürjl ÜroloJİ Goz KB.B. AnestezlyoloJ! ve Reanl. Pslklyatrl Norolojl î 2 1 2 1 1 1 1 I 1 2 1 1 2 1 İSTANBÎÎT. 12. İCRA MEMURLUĞU MENKUL SATIŞ İLANI 1982/4841 Istanbul 12'nci Icra Memurluğundan mahçuz olup satılmasına karar verilen 157 500 TL. kıymetinde bir Şafak marka terazi, bir Torsan marka terazl, bir Cıtızen hesap maklnası bir et kıymamakinası, 2 adet Kumtel marka gırgır, 2 ütü. bir teypın l'lnci açık artırmabi 27 5 1982 günü saat 12.15 12 30 arasında Istanbul Sultanahmet Üçler Sokak No: 8/B Inan Yedieminllk Müessesesinde yapılacaktır. Keza ylne 250 000 TL. kıymetlnde blr adet Kayabuz marka sanayii tlpl kasap et dolabımn l'lnci açık artırması 27 5.1982 günü s.vtıt 1G30 16.45 arasında Beşiktaş Dikilltaş Emlrhan Caddesi No: 38 Tellioglu markette yapılacaktır. O gün verilecek bedel muhammen kıymetlerln % 75'lerinl bulmadıkları takdirde 2'ncl artırmalan 28 5.1982 günü aynl mahaller ve ayni saatlerde yapılarak en çok artırana peşln para ile ihale edlleceklerdir. Tellallye ve ihale karar pulları alıcıya alt olup. tallplilerin mahalllnde bulunacak satıg memuruna müracaatlan llan olunur (Basın: 5622) MÜCAP OFLUOüLU Bugün 18 19 arasında Nışantaşı'ndaki Akademl Kitabevinde okurlarına yeni çıkan «Fotoğraftaki Çocuk» adlı şilr kitabmı imzalayacak. 2 "(Bamnr I5874V 3f577