Katalog

Cumhurıyet 6 EKONOMİ 25 MAY1S 1982 EKDNOUIDE GÜNÜNAfNASI TPAO, 6,4 milyar kurumlar vergisi ödedi EKONOMİDE DİYALOG Ulagay'ın sorularım yanıtlayan Özal: ANKARA. (ANKA) Ankara'da 1981 yıhnda en çok kurumlar vergisi ödeyen kurumun Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklıftı (TPAO) olduftu açıklandı An kara Defterdan Hüseyin Balyalı. TPAO'nun tahakkuk edcn vergi miktannın 8 milyar 405 milyon 3B7 bln Hra oldugunu bildlrdl. Balyalı'nm verdiğl bilgiye Köre. bu yil en çok kurumlar vergisi ödeyecek olan ıu kurum vo flrma vo verecekieri kurumlar vorgisi miktan ş,öyle: 1 TPAO 6.405.387.000, 2 PTT 4.293.174.000, 3 N. V. Turks Shell 3.978.759.000. 4 BOTAŞ 2.879.855.000. 5 T.M.O. 2.492.764.000, 6 Halk Bankası 2.186.953.000, 7 Petrol Ofisi 1.698.603.000. 8 Devlet Yatınm Bankası 1.638.104,000, 9 Azot Sanayl T.A.O. 1.127.552.000. 10 Emlak Kredl Bankası 978.565.000. Bu arada en çok kurumlar vergisi ödeyen kurumlar arasında TRT 886.S milyon lira ile 11. sırada. Mer kez Bankası 673.3 milyon lira ile 15. sırada. Turizm Bankası da 123.8 milyon Türk Lirası ile 32. sırada yer aldı. "Kanun, nizam çercevesindeki toplu sözlesmeden korkmuyorum Devlet Balıanı ve. Başhahan Yardımcısı Turgut Öıal'ın Ekonomi Servisi Şefımız Osman Ulagay'la yaptıgı söyleşinin uçuncu bölümünü aşagKla su nuyoruz. SORU Kfendlm gene piyasa ckonomlslnp geçi!} hede'l çerçevesinde. ürretlerin hellrlpntne.sl konusunda da izîn verirseni» bir sorum olacak. Acaba ücrptlerln. serbest p!yasa anlayışı içinde. arz ve talebe göre beliHenmesl miimkiin olabilecek mi, ya da ne zaman ıniiınkiin olacak? ÖZAL Blz demokratik slsteme dnğru giderken yahııt glttiğlmlzde bu noktalara, o sistemin icabı olarak Relinecektlr. Ama acaba eski şekllyle ml gelecektir, yoksa ba/ı değlslkliklerle ml gelecektir? Qu anda bunu söylemem mümkün değil. Geçtiğlmlz tecrübclerden mutlnlcn Istifade edilecektir: hatalar, yanlıg tatbikatlar, memlekete sıkınti veren tarafları düzeltilecektlr. Ümlt ederim kl bu glbl konularda blz orta yolu takip edelim. yani ekstremlere (asırı uçlara) gitmeyelim. Bizim yanlışhklarımızm coftu blr ekstremden öbür ekstreme gltmekten dogmuştur. SORU Şlmdt burada orta yol derken neyl kastettlğlnizl blraz açmanız mümkiln mil acaba Sayın özal? ÖZAL Orta yol derken nasıl btr orta yol? Btr kere grev. lokavt glbi seylertn mumkün olduftu kadar olmaması lazım. Ben Işçinin içinde de yasadım, fabrika da idare ettim blllyorum. asiında lsçlnln grev istediftini hlc ^annetmiyorum. Hele uzun grevler çekllir gibl defcildir. Ama iççinin blrbiriyle dayanısması var, güzel lftflar söylenlyor, nadl bakalım denlyor ve greve gldiliyor. tş blr kere dejenere olunca da çorap söktlftü gibl gldlyor.. SORÎT Pekl topln sHzlesme, serbest paxarlık yftnteml.. ÖZAL Ben toplu sözleşmeden, pazarhktan korkmuyorum. Gayet tabll her sey kanun nizam çerçeveslnde olursa. Ama bizde Reçirdiaimiz devirde böyle oltnamıştır. kanunlara uymayana mani olunamamıştır. Efter devlet buna manl olacak şekllde techiz edllirse toplu pazarlıktan korkmaya hiç gerek vok. Buyursun grev de yapsın. Ancnk dum. çünkU dışardaki. başka Ulkelerdekl lecrtlbeler bunu gostp.riyor. Bu kadar bilyük blr enflasyondan tedblr alıp ÜA siz normal bir düzene dojitru glttlginiz zaman sermayelerln yetmeyecefti belllydi. döner sermayenln yetmeyeeegl bPİHydi. Kısa sayilabilecek bir sürede dolar 20 liradan basUivıp 150 liraya gellnce. aradaki fark ne kadar. yedi misll. Sermayeslnl yedi kat arnrabillyor mu? Artıramazsa fazla krpdi kullanmnk merburiyetinde kaltyor. stkayetler de bundan kavnaklf>nıvor RKlmda. Ben bunu gördilgüm lçin daha baslangıçta. blraz da sakaya getlrerek, vlllaları satın. ortak nlın falan dedlm.. SORl' O ciinden bu vana ıreçen dönemf bn acıdan n«sıl defcrlPndirlyorsunıiz? Musaraka,.. Mudaraba... MurabahaL Bir yazıda, kabul kredileri. transferlsr, slgorta lşlemleri, faiz gibl uluslararası bankacıhğm gerekleri. öte yanda «tslam kurallaru ve hemen tüm Arap ülkelerlnde geçerll olan «Şerlat» yasaları!... Yaklasık bir haftadır îstanbul'da sürmekte olan «tslam Kalkınma Bankası» toplantısı blzl lster lstemez «tslam ve uluslararası bankacılık dünyasinda» blr geziye götürüyor. tslam ve bankacılık!.. îlk anda pek de övle koIny kolay b.igdasacak glbl görünmeyen bu lkl kavram lçin Arap dünyası llglnç araclar bulmus. «Serlat kurnllarını üedelemeden uluslararam bankanılık Islemlerlnl yflrütmek ve de nluslararam hankalarla rekahet edebllınek» amacıyla Arap bankalannm yarattıkları araclar gu anda dünvada oldukça popttler. Üç türlü yöntem gellstlrmls Arapiar: Blri «Müsaraka». lkincisi «Mudarahn», «çüncüstl de «M>»rab^lia». tlk yöntem olan «Müsarakanya Köre. bir Aran banknsı belii btr projenin flnansmanı için müsterislyle belll blr süre ls yapıyor. HPIH mtiştpri. hem de bnnka «îermaypye katılıynr. Anoak. proieden elde pfillen kür. <?ermayeye katkı oranında degll. banka 1le mtlşterlst nrasmda önc.ed«n varılnn anlasma dnKrultusıındn pavlasılıyor. fklncl vöntem «Mudaraba»di. projpyi müşteri getirlyor. banka kredi veriyor. Sağlanan kftr yine anbRmn doftrulttısunda paylasılıvor. Prolenin ytlrfltfHmfslnden mustp.rintn sommlu tutuldug'u bu yöntem, «sermnye İle uzmanlı&ın evlliısu biçimlndp tanımianıyor. Snnncu yöntem «Murabaha» da ISP.. banka kendl müsterist lcln belll bir mal aatm alıyor, sonrn bunu belll blr kâria o müsterlnin «nn rine» sunuyor. Ancak, çarpıcı olan, «tslam İle bankacılığı hfttrrtaştırırı» yöntsmler bulmak defrll Çarpıci olan. özetlenen yöntemlerle dtlnya mall sistemi İçinde glderek önem kazanan roller oynamak Bunu gerCPkleştlrmek amacıyla da. dünynnm dört. blr yanında arka arkaya bankalar oluşturmak. Yeni venl Jcıırumlaria Kİvasal ve pkonomlk etklniik saglamak.. örnesin, birknç yil ftnce kurulan «Körfez hhirllgl Konseyl» tam blr «Avruna Kkonomlk Toplıılugu» modellnl benimslyor. Nasıl kl, AET ortak blr para blrimin* dn*ru gldlyor. Araplar da belirtllen Konseyde «Kfirfez ortak para blrlml» oluşturmak girlşlmindeler. Batınm Unl() TMT*"s1ne karşı. Arapların kurumu AMF. yani «Arap Para Fonu». tlk Arap bnnknsı Yukarı Voita'da 19fi2 vılında doftmus. Ne var kl. simrtl Afrlka'dan tutun da Latln Amerika'ya dek uzanan blr dizl ortak banka kuruluşunun başmda «Arap sermayeslsnln ta kendlsl var. AAtB. Arap Afrika Bankası'nm kısaltıimıs adı. ARLABANK lse. ArapLatin Amerlka Bankası'nın slmgesi. Dünyanın dört blr yanına yayılan Arap bankacılıftmın. kendl lclnde ortak blr noktası var: Bankalar genellikle «Kral alleleri» tarafından kuruluyor. Yani. lsin İçinde pek de öyle küçümsenemeyecek dogrudan «slyasal yatırımlar» yer alıyor. Kral ailelerinin her türlü lliskllerl bankalann «trörflnmeyen kasalarıyla» yürütülüyor. Üstellk. petrol dünyasıyla tam bir «lcTcellk» RÖÎ! konusu. Bankacılık, petrol, politika blrblrlnden ayrılmaz saçayaklan. later Latln Amerlka. lster Afrika... Arap ortaklığıyla kurulan bankalar New York. Tokyo, Londra. Cenevre, Roma. Frankfurt. HongKong'ta blrPr şnba acmadan edemlyor. Anıîan şubelerden merkezlere gelen teleksier zaman zaman dramatlk dönüşümler sergillyor. örnesin. t,aa De Gaulle zamanmda kurulnn «Arap Fransız Ranka BlrllSfl» (UBAP) günümüJide Mitterrand'ın sosyallst programına karşı çıkıvor. «tllskllertn yeniden defterlenilrilmflsl gereftinl» vurguluyor. Japonlar tse Arap bankalanyla hazırladıkları ortak projelere hergün blr yenlslni ekliyorlar. Mall bütünlitgün ötesinde. Arapların ortak blr düşüncesl var: «Arap Blrllği»nt oluşturmak. Aneak Mısır'la. Libya'yı. Sudan'la Çad'ı. tran'la Irak'ı yanvana gctlrebllecek formüller henüz çok uzakta. Yanyana gettrmek söyle dursun. onların blrbiriyle savasmalarını öniemek bile çok güç. Aralanndakl poütik farklılıklar düşlenen birligin önemll engellerl. Ama. billnen polltik engeller Arap dünyasmın yeni banka kurma girisimlerinl askıya almıyor. Tersine, hızlandırıyor. Petrolün kaynaklık ettlği «Arap sermayealnln» uluslararası bankacılık yoluyla dünyaya yayılmasına bakınca. insan lster istemez düşünüyor: «Mu»araka. Mudaraba. Murabaha» gibl yöntemler neden yaratıimış acaba?.. Hangl çelişkiyi uzlastırmaya yanyor dersiniz?.. ^ Merkez Bankası özel kesim kredileri IMF limİtini astı ANKARA. (ANKA) Merkez Bankası tarafından karnu kuruluşlarına sağlanan krediler. TJluslar arası Para Fonu (İMF1 tarafmdan öngörülen limitlere uygunluk gösterlr ken, özel kesime vönelik krediftrin bu limitleri astiKi gözleniyor. Mayıs ayının ikinci haftasında banJcalann Merkez Bankası'ndan 15.4 milyar Hra tu tannda ek kaynak kullanmalan sonucunda fon tarafından saptanan Ümitlerin 7 milyar lira a$ildıgı belirlendi. Bankalar sözkonusu hafta içindeki kredl kullanimının 11,7 milyar Uralık bölümünü tl carl «enetlerln reeskontu yoluyla karşılarken. 5.2 milyar llralık orta vadell sınai kredi kullanımında da gittiler. Bftylece. 443.8 milyar lira dü>ey1ne yfikselen özel kesim kredlleri. fon tarafından öngörülen 437 milyar liralık sınırın üzerine çıkt.ı. Geçen sene bazılan «oldük. bittik» diyordu; «kâr etmiyoruz bahvonız. göreceksiniz seneve verei alamnvacaksmiT» divordn. Ofsa, buf^Jn ver«ri1eri t^bmiîiimu^en d * > f«ı'1a ai'vonı».. Sir ketİATİn bilair'olan dn nek övle ded'Meri wiV»i pfözükmüvor. Demek ki bazı meseleler fazla* ca abartıhyor. İngiltere, Türkiye den TShirt ithal efmeyecek ÎZMfK (an.) ~ Ülkemiz çıkıglı T Şhlrtlerin ithalin1n yasaklanması lçin îngiltero'nin Ortak Pazar'a yaptı*ı teklif kabul edildl. Ortak Pazar Komisyonunca ah nan karar geregince. bundan böyle, Türk menşeli TŞhtrt lerin Ingiltere'ye girişi 15 ekim 1982 tarihino kadar yasaklandı. Bu arada diğer cins pamuklu konfeksiyonun Ingiltere'ye girişi de 1000 tonluk miktarla kısıtlandı. Kısa sayılabilccek bir sürede dolar 20 liradan baslayıp 150 liraya gcldi. Yani yedi kat yükseldi. Sirketler sermayclcrini yedi kat artırabiliyorlar mı? Artıramaxlarsa fazla kredi kullanmak mecburiyetinde kalıyorlar, şikâyet leri de bundan kaynaklanıyor. grev yapan isçinin sendikadan alacagı paravı da devlet nldırabilmelldir. Grev altıyedi ay sürüyor, sendika lşçiye bazen hiç blr sey vermiyor. yahut ayda 500 Hra veriyor. Buna manl olunmah. SORU Blr de zor dıınimd.i olduklarını llerl siiren flrmaların durumıı var Sayın özal. Sizce öxelllkle flnansman açısından zor durutnda nkluklarını llerl silren İ9İet melprln sorıınları nc denli olddi? ÖZAL Aslında ben slzp bir şey söyleyeylm: bugün bir çok memlekctte, Amerika'da, Almanya'da yüzlerce firma itlas ediyor. Bımlar iflâs ediyor. yenileri kuruluyor, yahut da el değlştlriyor. Bizdf» maalepef buna aiısılmamıg Birial İflas etti mi sanki kıyamet.kopuyor. Halbuki yok öyle bir şey. iflas edcbllir, bunu norrnal karşılamak gerekir. SORIT Pekl bunun netlenlcri.. ÖZAL Bu neyln sonucu? Birçoftu ben inanıyorum kl, bu uygulanan proRramın sonucu dcgü. Kendl idaresizliklerl yüzünden iflas edlyorlar. Eger dogrudürust idare edll miş olsalar bu duruma dügmezlerdl. Fakat enteresandır, şimdtye kadar bu duruma düşen firma sayısı çok azdır bizde. Ben, nçık söyleyeyim, çok daha faziasım bekliyor ÖZAL Bence Türk sanavli bu konuda fevkniade süratle adapte oldu. Ortak buldu. sermave artırdi. Ron Iklbuçuk seneye baktigınızda sermaye artıslannın cok yüksek oldugunu görüyorsunuz. Demek kl dogrusu bu. Tabtl t&sarruf da tesvik edildl. ama daha istenen sevivede deftil, yatırımların artması lçin yetprli sevivede degil Ama ben bu sene geçen senelere nazaran dsha fazla yatınm olacaftı kanaatindeyim. Bu şu sektorde, bu sektördf deftil de tahmln edilmeyen Bektörde olahüivor. Meselft transit tastmacılıkta korkunc yatınm var. TIR yotınmlan. Remi yatırımları var, konfeksiyon sanayiinde gelismeler var. Buna karsılık bazı sanayllerde lse yavaşlamaiar var t.abil... SORTI Sikıntıdrtkl flrmalar konusuna dflnersek efendlm.. ÖZAL Sıı ana kadsr geçen devrede sıkmtılar olmakia beraber bunun abartıldıgı kadar oldugıı kannatinde deftiltm ben. Bnzılan sıkmtıva dfisecektl. Hatta el deftisMrenler var. Ama netice Itibariyle bunlan nortnnl addetmek lâzım. böyle blr program nygulanırken. Ve tekrar edlyorum bunların sayısı cok azrlır ve tahminlerin altmdadır. SORtl Kfendlm blr de bunnn blr «Içüde sa»hksız blcimdc horclantnavla ertelendl&l yolunda gilrüsler var. hnn i ne dlyorsunuz? Ö Z A L Tobil herkesl dinlemeye hazinz ama bnzı sftzleri deSerlendlrirken eok dlkkatll olmalıyiz. Gecen sene hep8İ «ttldük. blttlk» diyordu. «kar etmiyoruz, batıyoruc. ırttrecekslnlz, seneye verg! alamayaraksmı«» diyordu. Bunu bize gelip söyleyenler vordı. Bugün vergileri tahmlnimi?:dpn farla alıyoruz. şirketlerln bilançoian da pek öyle dcdlklerl gibl gözükmüyor. Demek kl. bazı meseleler fazlaca Mbartilıyor Ama söylediftlnl?; şey de olabilir, ertelemeler olabllir. Blzde bankacılık sistemi blraz sünektir. esnektir. Yani dıs bankalarda oldugıı glbl birdenblre blr adnmın Iflasına gldiimiyor. «Oel hııraya» dlyor. kolaylık gösterlyor bankalar. Daha Insanl blr yaklaşım var. Tabll burada ne dereceye kadar fazla gldilmistir, nereye kadar acı'mıçtır bankalar, onn söyleyemem. Bu manada tehtr edilmls ç«yler olabllir. lflaslar olabllir. Ama şu ana kadar bu tahtninlerln altında knlmıştır. Aynca bu konuda blr şansırmz oldu. Dısarıda bilyük mttteahhitlik faaliyetlerl açıldı. Ihracat çok iyl gellşti. Btltün bunlar blr takım imkâniar getlrdl ve bu imkânlar sıkmtıda olan flrmaları desteklemekte kullamldı. Ya satın aldılar veya ortak oldulsr. ellerlnde kaynak bulunanlar ve bu d» sık'ntıları haflflettl. B İ T T İ Vergi taksitleri ay sonuna kadar yatmlacak ANKARA, (a.a.) An kara Defterdan Hüseyin Balyalı, bu ay sonuna ka dar emlâk. veraset ve intikal vergllerlnln taksidlnln yatırılması RPrektlğlnl, mükelleflerin son güne kalmamalan ve cezalı dunıma düşmeme lerinl lstedi. «Mükellefle re polislye tedblrler uygıılamak Istemiyoruı» de dl. Balyalı. mükelleflerin verpcl levhalannı da bu ay sonuna kadar vergl dairelerine tastik ettirmeleri gerekti&inl hatırlattı. 5 kurulufun hisse senedi deger kazandı ANKARA (ANKA) Sermaye plyasasınm hlsse senedi bölümünde geçen hafta içinde beş kuruluşun hlsse senetleri flyatlarının ytlkseldlğl gözlendl. Serpa yetkiltleıinden edinilen bilgiye göre. hafta İçinde hisse senetleri en fazla defter kazanan kuruluş Türkiye Şişe Cam Sanayii oldu. Bu kuruluşun hlsse senetleri sözkonusu artışla 5 bln lira üzerinden lşlem görmeye başladı. Serpa'ya göre hlsse senetleri defeisen slrketler şöyle: öncekl hafta Gecen hafta Fark T. ŞİŞE CAM 5.000 T. SÎEMENS 4.000 4.500 500 KORDSA 2.900 3.300 400 SARKUYSAN 7.750 8.000 250 ÇUKimOVA EL. 2.100 200 2.300 MEBAN yetkililerl. kendi portföylerinde bulunan çeşltli kuruluşlara alt hisse senetleri fiyatlarında herhangi blr değlşiklik olmadığmı bildirdller. Işçi sirketleri Ankara'nın gündeminde Çok ortaklılar sorununa köklü cözümler aranıyor Kenan MORTAN İZMİR, Uzun yıllardır Turklye'nin üvey çocuğu konumunda olan çok ortak lı sirketler Millî Güvenlik Konseyi Genel Sekreterligı' nin buyruğu ile nıhay^t gündeme geldi. Devlet Plan lama Teşkilatı bu konuda hazırlatliRi raporu nisan ayında Başbakanlığa sundu. Yine MGK lktisadi ve Mali tşler Dairesi de hazırladıfcı çalışmayı yetkili makamla rın degerlendirmesine açtı. Aynca Konsey'in talimatı üzerine Dasiyab ve Devlet Yatınm Bankası konuyu ye nıden ele almış bulunuvor. Aynca bu hnfta Basbakan lıkta yapılflcnk seri toplanfı larda konunun bundan böy le hangi odaklar altında ole alınacağı karara bağlanarak. Açık olan bir gerçnk 400 bin işçinln katıhmı olan bu olaym dünvanın hlç btr ve ride benzarinln bulunmadığı. Bu nedenle knnu okadnmik çevrelerde «Ttirk ("»rnefti» olarak ınrelenmokte. Ancak acı olan bir gerçek. Türkiye'nln bu alanda kurum sal anlamda çok 87 bir cö züm getirmiş olması. 1964 yılından bu yana Türk ekonnmlstni b«"!İpvPr) bu cnnlı •dövl/ Bunkasına» voni çö?üm demetlerinin sunulma ^ı bir anlamda Olkpsel bir vocibo oluyor. Bu bakımdon. çok ortaklı şirkollerln çözüme doctnı yeniden ele alınması peçmişinp kıyasln büyük önem tagıyor. Çözüm Ilkartımlnrının en önemlt vanı «zellikla yeni lnınımsnl dü>.en1omelerfn pe reglne Jşaret etmesi, yaklaşık 25O'yî bulan bu şirketle rft döniik çözüm eranması bir yandan «çözümlerfnl tüketmls» bu sirketler için Veni blr nefes borusu yara tacafti glbl, öte yandan Tur kive'nin gelpregi açısından büyük önem ta$ıyor. 400 bin Insanın üretlme katılım bi lind içinde imza attığı çok ortaklı sirketler konusu Tür kiye'nin uretimbölüşüm so runlannın çözümünde yoni bir evre olacaktır. Bu, banker vo banka furyası sonrnsı lükenmiş olan fon kanallan açısından da yeni bir kaynak niteliğindedir. Bu nedenle bu alanda olumsuz blr kaç örnefte bnkıp bu dosyayı kapatmak bu potfin siyel açismdan büyük bir hnksızlık olacak. Sorun son zamanlarda b« zı yaklaşımlar içinde elo alındı. Teşvik Uygultuna Daı resi'nin önerisi üzortno Mer kez Bankası 15 ocak 1982 farihinde yayınladiRi kftr ov taklığı belgesi İle 100 orta ftı aşan kunıluçlarda kâr ortaklığı belgesi düzenlenebileceğini karara bagladı. Ancak kar ortaklığı lçin ön relikle $irket1erin kar etme si gerekir. Oysa bugün gö rünürde kar etmenin veya üretmenin maddi zemini bi le yok. Aynı biçimd» yabancı sermaye oeroevo kararnampsi ile. «Yurt dışınrla çalışan Türk Isçllerlnln nstrari yuzde 25 ile Istlrak et tikleri yabancı sermayeli ku ruluflarda yabancı »»rmaye i$tirak nisbetı yüzde 49' un üstünde olablllr» denlyor. Ancak yabancı serma yeli kuruluglarm bu turden blr çözüme fazla i'gi göstermeyecegi açık. Bu nedenle sorunun sıcak bir bakış altında ele alınması va çözümlenmesi ba yati btr ?orunluluk olmak ta. Çözümün ilk adımı olan bu haftaki toplantılarda so runların sahipcisl ve takiprisi olarak bir ijçl sorunla rının müsteşarlıgı kurulmasi bu açıdan büyük öoem taşıyor. Tekstil hverenleri devlet destvni jstiyor MARMARİ8 (ANKA) Türkiyp TPkstll Tsverpr;leri Sendikası Yflnettnı Kurulu Başkanı Rılır, Na rin. devletln tekstil sarıayirlsinp yarriımeı nltıifı'.ı gerekttfttni söylMi v» «Devlet tckstll sannvtrlsi yprlne paınnk ihracatçısına yardımrı olmiKstıır» dedi Marmarls'te bugUn başlayan tekstil setchirim de enerjl tasarrufu U» yatınm ve finansmon Im kânları konulu semınHn bir konuşma ile açan HaIIt Narln, Tilrk r,e):stil ürUnlerlnin Batt (l'kferi ile kalite ve flyat açısından rekabet. etma <j>ırumunda bulıındnıiunu belirterek şöyie >:onııştu: «Bugiln tekstil snnaVil malı hir ı<rl'/ 'ç'n^p.'i'r Bu sanayl koluna devlet daha etkln seklltV el atmalı. preflnansmnrı sıkıntılarından kuvtanlma lıdır. özelllkle orta vadeıt lsletme kredileri blr an önce çözüme kavuşturulmalıdır» r Yeni düzenleme nasıl olmah? Iktısat llteratUrüne «Tıirk tuodeII» olarak giren ve temell Türk lşçilerlnin oluşturduğu lşçl sirketler] olan çok ortaklı şirketlerln yeni düzen lenmesinde temel sorun, blr organizasyon ve kurumsallaşma sorunudur. Halen işçl sorunlanyla uğraşan yaklaşık 40 kamu kurulugu bultınuyor. Yılda vaklasık 2.5 milyar dolariık bir Üİ>V\A getirisl olan Işçllere döniik sunulan hlzmetler lse hemen hfmen bir hiç. Bu nedenle alınocak önlemlerin her şevdp.n önce kurumsal olmasına özen Kösterilmeli ve blr «paket önl(>m» dpvrpye snkıılmalıdır • tsçl Sorıınları g Bu Müstpşarlık hpr şpvden Önce sorunun merkezi dtlzeyd? ele aıınmasını saKlayacak VP sorunlann koordlneli olarak yürütülmcsinl gerçeklegtlrecek. Çesltll dairelerden oluşacak bu Müst«şarhk. bir «çok ortaklı blr cproevp yasası» hazırlayarak bu slrkerierln statüsünün Türk Tlcaret Yasasının dısında ele nlmmasını saglayacak. • tsçl Yatınm Holdlng: DPT'nin nisan 1982 tarlhli raporunda blr îsçl Yatınm Holding kunılması önerildi. Sorun çözümünün salt merke?1 kalmaması ve merkezl düzenlemelere yardımcı olmayı amaçlayacafc bu hol dıngın kuruluş gerekçest olarak «Türk ekonomisl içinde yeni yatınm lar kadar mevout ya da yarırn kaltnıs yatırımları sagliklı blr bOnyeye kavuşturmak suretlyle tlrttlm kapasltesl ve Istfhdam artırınayı hedef alacaktır» denlyor. Bu kurumun yurt dışındaki Işçiler. ulusal ban kalar. özel sektör kuruluşları ve sosyal Rilvenllk kuruluşları İle blrlikte oluşturulması önerillyor. • DFStYAB'm güçlpndlrilmpsi: 1074 yıhnda kurıılan bu banka çoftu zaman nitelikli ve 1yi nlyetll yönetlcllerlne karşm sorun» blr flziksel Ivme kazandıramadi. 19B2 vıh lçin önKörüipn 4 milyar llralık plasman hacml İle bundan sonra da bu destegl eerçekleşeblleceği kuşkulu. Bu neden IP bu kurumun süratle sermaye artışma gitmesl ve teknlk bllgl yardımının artırılması için teknik yönden güçlendirllmesl zorunludur. Aynca. Maliye Bakanlıeı'nın bütçelere koyacaftı btr «tsçl yatınmlan Destekleme Fonu» ile acll flnansai gerekainlmlere yanıt verilebilir. • tgçl Şlrketlerl Vakfı: Gellsrne asamasmdaki blr ülkenln en önemll açığı bllgl ve enformasyondur. Bu va kıf şirketlp.ri kucaklayacak ve pratlk ve uzun dönemll sorunlarını araştıracak. Kamu yatırımları dörtte bir oranmda gerrekleşti ANFCARA. IANKAI 1981 yılı Yatmm Programı'nda yer alan projelerden, 26 kuruluşa ait 87 önemli proiede. 1981 sonu ltlbarlyle cari fiyatlarla gerceklegme oranmın yüzde 28 düzeyinde kaidıgı blldlrildi. Konuya ilişkin olarak Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanan raporda. geliçmesi izlenen toplam 1.8 triiyon lira malivetli «7 proiede. bu tutann 728 milyar liralık bölümüntin dı? kaynaklardan sağlanacaftı belîrtilerek. proielere ait 1981 yılı harcamasının 199 milyar lira oidugu kaydedlldi. DPT verilerine Köre. kamu iktisadi tfisebbıislmi ara sında, proielnrinde en ytikANKARA (THA) sek gercpkîe.smo oranmn Devlet Sanayl ve î$ç! prişllen luıruluşlar Şsker Yatınm Bankası A g. FabrikHİon A.$ ile Tflrkive (DRSÎYAB). «sermaye Demlr Cellk tsiptmeleri oldu. plyasnst kanunu ve halk Seker FBbrik«lanna nit topisçl sirkrtleri» konulu lam 9.7 milyar lîra tutannblr sempozyum, dflzendakl Ikl proip için bugüne lendi. DEStYAB Oenel kadar a.fl milyar liralık harMüdürlügünden yapılan cama yapıldı ve yüzde 99 »Ciklamada 2728 maorartmda srercekleşme sag'in yıs tarlhlerl arasında ya dı. Tıirkivpı Demir Celik Tşpılacagı belirtilen semIptmeleri'nln fi.8 rnilvnr lira pozyumda Türk sermamalfyetH 3 Dro<n«1nı1«» 1so ye plyasasınm tarlhs«i Kellşiml. sermaye pl n.s miivar llr«vı bul yasasmın çok ortablı du V» yüzde 04'e halklşçl strketlerinln fi nansmanına katkısı ve bunların çözüm yoilanor*nı en dönm tartışılacağı kaydesrtk kalân proı>1»»r dlldl. DSİ'nin tanm projeleri yer «Jıyor m DCMZ KURLARI m T5ÖVİJ! Dövinn Cinsi 1 ABD Doları 1 Avushıralya Dolan 1 Avu&turya Şilini 1 Bs*ı Alman Markı 1 Belçik Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Franfo 1 Hollanda Fiorinl 1 tsveç Kronu 1 tsvicrp Frangı 100 ttnlvin I.ırnti 100 .lanon Yeni 1 Kanada Dolp.rı 1 Kuvpyt Dinarı 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S. Arabistan Rlyall Alış 25.5.82 149.50 15(1.22 9.25 85.15 3.45 19.1R 25.03 SH..V7 25.B7 76.41 11.74 Döviz Satış 25.5.83 152.49 161.3« 9.44 66.15 3.52 19.5fi 25.53 59.74 2B.39 77.94 11.»7 64 17 123.50 533.07 25.59 274.8fi 44.4B 62.91 131.0R 522.62 25.09 296.47 43.59 Efektif Ahs 2S.5.82 149.5U 150.31 9.25 65.15 3.2a 10.1R 25.0» 5R.37 25.87 76.41 11.15 59.7H 115.03 496.49 23.R4 296.47 41.41 24 Mayıs Cumhuriyftı Resalt kulpsuz 24 Ayar 22 AyarBilezik Güinuş NL AR m EfekUf Satıs 2.V5.R2 153.99 162.97 9.53 67.10 3.55 19.76 25.7(1 60.33 26.65 7P.7O 12.09 84.80 124.71 538.30 25.R4 277.55 44.90 DESIYAB'ın sempozyumu persembe 21 Mayısla Fark 75125 lira dtiştü 100 ltra artti 510 lira arttı 5 lira dü$tü Fark yok 11.62511.675 12.20012.600 1.760 1.765 1.600 1.700 40.00 41.00