Katalog

Cumhuriyet 6 EKONOMİ 8 MART 1982 EKDNOMİDE GÜNÜNAYNASI Altın fiyatı bir haftada 20 dolar birden düstü Colc ortaklı sirketler icin bir öneri • • • "Hisse senetleri de yeniden değerleme kapsamına alınsın Kenan MORTAN İZMİR Şirket öz kaynaklarının yeniden değerlenmesi tasarısı son aşamasına gelirken çok ortaklı şir ketler konusunda bir öneri getirilerek bu şirketlerdeki hisse senetleri için de yeniden değerleme hakkı verilmesl istendl. Önerlyi geliştiren Eskişehir ÎTÎA öğretim Üyesi Dr. Davut Aydın, «bu yolla mülkiyet yayılacak ve sermaye plyasası tek rar canlılık kazanmış olacaktır» dedi. Yeniden değerleme konusunda 7 ayrı tasan bulunmasma karşın hisse senetleri konusunda fazla bir açıklık bulunmadığı anlaşıldı. Ancak tasarılarm ortak noktası aktif değerlendirmesinin şirket kaynaklarma katılması halinde dü şük vergilendirme, kâr olarak dağıtımı halinde İse, yüksek bir vergilendirmeye gidilmesi şeklinde odaklaşıyor. Bu öneri sorunu salt kaynak toplama açısından değerlendirdiği için sermaye piyasasmı canlandırma yönünden fazla bir etkinlik getirmeyecek. Buna karşılık yeniden değerlemenin özellikle büyük el değiştlrmelerin eşiğine gelmiş olan çok ortaklı sirketler için bir yenilik getirmesi gereği kendisini pek açık hissettiriyor. Bu alanda yaptığı çeşitli çalışmalar ile tanınan Eskişehir İTİA öğretim Üyesi Dr. Davut Aydın Cumhuriyet'e şunları söyledi: «Yeniden degrerlenme genellikle mülkiypti biriktirici bir olaydır. Şittıdi bunun önlenmesi ve özellikle geçmiş yıilarda küçiik birlkimleriyle çok ortaklı şirketlere göniil vermls birikim sa NOT1ARI lOsman ULAGAY Devlet Baba ve IMF Amca IMF, Dünya Bankası ve OECD gibi örgütlerin sözcüleriyle Euromoney gibi dergilerin övgü yağmuruna t u t t u k ları, «yılın adamı», «yıhn ekonomisti» gibi ünvanlar verdikleri Turgut özal, Ulke içindeki bazı «anlayıssızlar»a n e kadar öfkelense yerldir. Maliye Bakanımız, IMF tarafmdan yazılan ve Türkiye'de uygulanacak genel ekonomi poiitikasıyla parakredl politikasınm çatısını çatan yazıyı imzalayıp kendi mektubu olarak IMF'ye verirken, Merkez Bankası Başkammız, «bankaların mevdııat mıınzam karşılıklannı indiremeyiz, IMF'ye taahhütlerimiz var», derken, her şey bu kadar açıkseçikken, bazı «anlayışsızlar»ın çıkıp da «işsizliği önlemek için para politikası gevşetilmeli», «Devlet Baba asgari iicreti 20 bin liraya çıkarmalı» gibi önerilerde bulunmaları «tekere çomak sokmak» değil de nedir yani? Bakın bu «anlayışsızlar»dan biri, Türk Metal Sendikası Başkanı Mustafa Özbek ne diyor: «Ayda yedisekiz bin liraya çalışanları kaderleriyle başbaşa bırakmak insafla bağdaşmaz. Devlet Baba babahgını burada yapmalı. asgari ücret brüt yirmibin liraya çıkanltnahdır... Eğer sosyal adalet ilkesine inanıyorsak devlet bu koniıya el atmahdır. Aksi takdirde çalışanları açlığa, sefalete itmek gibi bir durumla karşı karşıya geiiyoruz. Bu da Devlet Baba tabirine sanıyorum ki yakışmaz.» Türkiye'deki «geiişme»yi kavrayamayan, nereye yöneldiğimizi anlayamayan bir tek kişi olsa bir şey değil. Türkİş çıkmış, «i.şsizliği önlemek için para politikası gevşetilmeü», «gerçek ıınotî koruınak için bu yılki ücret artışlan yüzde 45 olmalı» gibi lâflar ediyor. Böyle «anlayışsızlar» yalnızca isçi sendika kesiminde olsa hadi onlar t a banlarına karşı durumu idare etmek için bu tür laflar ediyorlar diyelim. Ama gerçek öyle değil. başkaları da bu tür lâflar ediyor. hâlâ Devlet Baba'dan medet umuyor. Tarım kesiminin sözcülerine bakıyorsunuz, «Perlet Baba iyi fiyat verınezse, girdi flyatlarımızı sübvansyonla ucuzlatmazsa bu işin sonu gelmez, üretim düşer» diyorlar. Sanayi kesiminin bir kısım sözcülerine bakıyorsunuz, «yatırım şevki kırıldı, Devlet Baba yatırımlara öncülük etmez, p a rakredi politikasını biraz olsun gevşetmezse kimse yatırım yapamaz, mevcut firmalar bile ayakta duramaz, işsizlik çıg gibi büyür». gibi lâflar ediyorlar. Finans kesimine, bankacılara bakıyorsunuz, «Devlet Baba bizim iistümüzdeki yükleri azaltmazsa, çeşitli ver gilerl, fonları, munzam karşılık oranlarını düşürmezse ne dogru dürüst kâr edebtllriz ne de faizleri düşürebiliriz» diyorlar. Anlaşılan, yüzlerce yıllık Devlet Baba geleneğinden kurtulup, IMF, Dün ya Bankası ve OECD gibi «yeni anıcalar»ın önerileri doğrultusunda düşünmek ve davranmak henüz insanlanmıza kolay gelmij'or «Devlet milli savunmayla ve iç güvenlikle ufraşsın, ook gerekli altyapılari yapsm, gerlsine kanşmasın», diyen Friedman amcanın önerilerine uygun olarak ekonominin yönetimini «piyasa güçlerine» bırakmak da sanıldığı kadar kolay ve sarsıntısız olmuyor, toplumun yaygın kesimleri için ağır maliyetleri gündemp getiriyor. Burada tartışılması gereken iki so run var. Birincisi Devlet Baba rolünden vazgeçmesi, sosyal adalet ve topIum refahı gibi konularla fazla llgilenmemesi istenpn devletin. gerçekten bu doğrultuda davranması halinde toplumun bilincindeki «devlet» kavramının nasıl etkileneceği. Bir yaıidan devletin Devlet Baba rolünden vazgeçmesini isterken diğer yandan politik istikrara ve devlet otoritesine büyük önem verenlerin bu sorun üzerinde önemle dur maları zorunlu. Koruyucu, destekleyici, himaye edici devletin tüm bu rollerinden vazgeçmesi halinde nasıl bir meşruiyot tomeline dayanacağını, hele demokrasiye geçiş de düşünülüyorsa, iyice bir tartışmak gerekiyor. îkincisi, IMF ve diğer «yeni amcalar»ca Türkiye'ye empoze edllen önerilerin ülkenin ve toplumun geleceği açısından ne denli yararlı olduğunu tartışmak gerekiyor. Brezilya'sından Hindistan'ına kadar pek çok Üçüncü Dünya ülkesi: IMF, Dünya Bankası ve OECD gibi zengin ülkelerin sözünden çıkmayan örgütlerce belirlenen polit'ka önerilerini glderek artan bir kuşkuyla karşılarken yüzlerce yıllık Devlet Baba geleneğinden vazgeçmenin yararını ve zararını mutlaka tartışmak zorundayiJî. Yoksa, on yıl önceki «görtilmemiş kalkınma» hamlesinden geriye nasıl «kül olan milyarlar» kaldıysa bugünkü «dtinyaya örnek gelişme»den de geriye daha da çarpıtılmış ve sagiıkh gelişme olanakları tıkanmış bir ekonomi ve kime güveneceğini kestiremeven bir toplum kalabilir. Ekonomi Servisi Geçtigimiz hafta, dünya altın fiyatlan 20 dolar birden düşerek son 2,5 yıhn en düşük düzeyine indi. Londra piyasasında bir ons altm cuma gunü bir a r a 340 dolardan işlem gördü ve 342 dolarla kapandı. Bu düşüşün, Sovyetler Birliği'nden sonra Irak, İran ve Libya'nın da önemli miktarda altın satmalanndan kaynaklandığn belirtiliyor. Dünya altın fiyatlanndaki düşüşe paralel olarak Türkiye'de de geçen hafta altın fiyatİan indi. Hafta başında 11.950 12.000 liradan işlem gören Cumhuriyet altını hafta sonunda 11.500 11.650 liradan aJmıp satıldı. Kulpsuz Reşat altını da pazartesi günkü 12.30012.500 liralık değerinden 300 Ura yitirerek hafta sonunda 12.00012.200 liraya indi. 24 ayar altınm gramı da hafta başında 1.795 1.805 liradan almıp satılırken, cuma günü 1.740 1.750 liraya düştü. Altmdaki bu düşüşe karşm, uzun süreden beri 41.5042.50 liralık değerle işlem gören bir gram gümuş, daha önceki hafta aniden 44 45 liradan işlem görmüştü. Gümüş bu değerini geçtiğimiz hafta da konıdu. ALTIN FİYATLARI Cumhuriyet Reşat Kulpsuz 1 Ons altın (dolar) 1 Mart 11.950 12.000 12.300 12.500 360.25 5 Mart 11.500 11.650 12.000 12.200 342,25 hibi yurttaşları dikkate almak gerekir. Bu nedenle ye niden değerlemede, yapılan degerleme ölçiisünde veya katsayısında hisse senetleri için değerleme hakkı verilmelidir. Bu yolla sirketler sermaye piyasası yoluyla sreleceklerine daha iyi bakabilirler. Yapılan çalışmalarda bu konunun dikkate alınması bu açıdan büyük önem taşımaktadır.» Bîlindiği gibi yeniden degerleme konusunun halen ele alındığı biçimrte yasalaşması halinde ktırucu ortaklann şirket aktifleri için deki payı çok küçülecek. Şirket yeniden değerleme sonrası kânnı artırsa ve dağıttığı temettüyü yükseltse bile ellerindeki hisse senedinin göreceli önemini yitirmiş olması nedeniyle küçük ortakların kazancı gerilemiş olacak. Dolar deger yıfirdi Ekonomi Servisl Türk Lirası geçtiğimiz hafta, ABD Doları, Avustralya Dolan, Belçika Frangı, Kuveyt Dinarı ve S. Arabistan Riyali karşısmda değer kazanırken, diger ülke paraları karşısında değer yitirmeye devam etti. ABD Doları 30 kuruş kaybederek 143,05 liraya inerken, Mark 60,90 liraya çıktı. Doların hafta başındaki değeri 143.35 lira, Mark'ınki ise 60,45 lira idi. Hafta basında 3,30 lira olan Belçika Frangı 3,29 liraya Dolar Mark Sterlin Isviçre frangı Fransız frangı düşerken, îsvlçre Frangı 76,31 liradan 76,99 liraya ulaştı. Fransız Frangı da 7 kuruş değer kazanarak 23,80 liraya çıkarken, Sterlin de 23 kuruş değer kazandı. Dünya döviz plyasalarmda ABD Doları geçtiğimiz hafta değer yitirdi. Hafta başında 2,38 Mark olan Dolar, hafta sonu 2,34 Marktan işlem gördü. Pazartesi günü 239,2 Yenden işlem gören dolar. hafta sonu 234 Yen'e düştü. Sterlin de 1,82 dolardan 1,84 dolara yükseldi. 143.35 60.45 262.55 76.31 23.73 143.05 60.90 262.78 76.99 23.80 Elbise temizleme fivatları yüzde 2025 artırıldı Ekonomi Servisi Istanbul'da kuru temizleme tarifelerinin değiştirildiği ve fiyatların yüzde 20 ile 25 oranmda artınldığı öğrenildi. Alınan bilgiye göre, kuru temizleyicilerln çeşitli nedenlerden kaynaklanan zam istemi, bundan bir süre önce onaylandı ve yeni fiyatların uygulanmasına başlandı. Yapılan fiyat düzenlemesinden sonra erkek takım elbisenin temizleme ve ütüleme fiyatı 250 liradan 300 liraya yükseltildl. Süet manto ya da paltoların 2000 lira olan eski temizleme fiyatı da 2500 liraya çıkarıldı. Yaklaşık 20 gün önce onaylanan zam lstemine gerekçe olarak, temizleme işlemlerinde kullanılan dış kaynakh kimyevi maddelerde görülen fiyat artışlan gösterildi. Bu arada elektrik, kömür gibi girdilerde de fiyat artışı meydana geldiği bildirildi. tlgililer. yeni belirlenen fiyatların 56 ay süreyle geçerli olabileceğini. özellikle ithal malı kimyevi maddelerde fiyat artışı meydana geimesi halinde, bu sürenin daha da kısalabilecegini bellrttiler. Bu arada temizleme piyasasında lş hacmtnin genişleme egilimi gösterdi*isaptandı. Piyasanın genel likle llkbahar ve sonbaharda hareketlendiğini belirten ilgililer «spzon gereği canlanrna görüldü» dediler ve fabrikalarla. şubelerde tarifelere titizlikle uyulduğunu bildirdiler. ÎSTANBUVDA ELBİSE TEMİZLEME FİYATLARI Eski Fiyat 250 TL. 225 150 225 75 2.000 125 90 135 Ocakta 66 A milyar liralık 158 yaîırıma tesvik belgesi ANKARA (THA) 1982 yılının ilk ayı içerisinde 158 adet yatırım teşvik belgesi verildi ve sözkonusu belgelere konu olan yatırımlarm toplam tutarı 66 milyar 398 milyon lira olarak belirlendi. DPT Teşvik ve Uygulama Dairesi Başkanlığından alman bilgiye göre, teşvik belgesi verilen yatırımlarm gerçekleştirilebilmesi için gerekli dış finansman tu tarı ise 188 milyon 579 bin dolardır. Ayrıca, teşvik belgesi alan yatırımcılar, gerçekleştirecekleri sözkonusu yatırımlar sayesinde önümüzdekl 5 yıl içerisinde toplam 742,1 milyon dolar tutarında ihracat yapmayı ta ahhüt ettiler. 1982'nin ilk ayında verilen teşvik belgelerinin büjük bölümünün imalat sanayiine yönelik olduğu görüldü. Tarım sektörüne 752 mil yon lira tutarmdaki 7 ya tırım teşvik belgesi verilirken imalat sanayiine verilen 70 belgenin toplam yatırım tutarı ise 45 milyar 187 milyon 11rayı buluyor. Cinsi Erkek Takım Elbise Erkek Tek Pantolon Erkek Tek Ceket Erkek Palto ' Kadın CRop) Tayyor Manto Etek Süet MantoPalto Yeni Fivat 300 TL 275 150 180 270 90 110 160 . . . . 2.500 NOT: Eteklerin pileli, kumaşın ipekli olması halinde zamlı fiyat uygülanmakiadır. mmmmmmmmmmmmmmmmmmman de TEKELLEŞME var mı ? Anonim sirketlerin TEKELI seiım İLKIN wmmm> genel kurulları başladı Ekonomi Servisi Mart ayıyla birlikte anonim şirketlerin genel kurulları başladı. Halka açık birçok anonim şirketin genel kurul tarihleri de belli oldu. Bilindigi gibi bu genel kurullarda sirketlerin yıllık blânçoları tartışılıyor ve hissedarlara dağıtılacak temettü oranları belirleniyor. BU HAFTA Şirket Adı Paşabahçe Cam Teknik Cam Kordsa Sinop Cam Lassa Trakya Cam Topkapı Cam Cam Pazarlama Derya Dış Ticaret Türk Dış Ticaret Cam Aletleri TAT Konserve Tatko Iskra İstanbul Porselen Ferro Döküm Kastaş Cam Elyaf TV. Cam YAP1LACAK Tarihi 8 Mart 8 Mart 8 Mart 8 Mart 9 Mart 10 Mart 10 Mart 10 Mart 10 Mart 10 Mart 11 Mart 11 Mart 11 Mart 11 Mart 12 Mart 12 Mart 12 Mart 12 Mart 12 Mart GENEL Saat 14.00 14.30 14.30 15.00 14.30 14 30 15.00 15.30 16.30 10.30 16.00 16.30 11.00 16.00 11.00 14.00 14.30 15.00 15.30 KURULLAR Yeri Beytem Han Şişli Sheraton Oteli Şişli Sheraton Beytem Han Beytem Han Beytem Han Beytem Han Harbiye Gn. Md. Koç Holding'te Koç Holding Gayrettepe* 127 Gümüşsuyu Gn. M. Beytem Han Beytem Han Beytem Han Beytem Han Beytem Han Gelismis ülkelerden daha fazla tekellesmisiz • . • DÖVİZ KURLARI Döviz Döviz Efektif Ahş Dövizin Cinsi Satış Ahş 143.05 145.91 143.05 1 ABD doları 153.06 156.12 145.41 1 Avustralya doları 1 Avusturya şilini 8.68 8.85 8.68 60.90 62.12 60.90 1 Batı Alman markı 3.29 3.36 3.13 1 Belçika frangı 18.12 18.48 18.12 1 Danimarka kronu 23.80 24.28 23.80 1 Fransız frangı 55.49 56.60 55.49 1 Hollanda florin? 24.86 25.36 24.86 l tsveç kronu 76.99 78.53 76.99 1 Isviçre frangı 11.29 11.52 10.73 100 îtalyan lireti 6090 62.12 57 86 ıoo Japon yenı 117.79 120.15 111.90 1 Kanada dolan 502.93 513.04 477.83 1 Kuveyt dinarı 24.00 24.48 22.80 1 Norveç kronu 262.78 268.04 262.78 1 Sterlin 41.83 42.67 39.74 ı Suudi Arabistan riyali Efek. Satış 147.34 157.65 8.94 62.73 3.39 18.66 24.51 57.15 25.61 79.30 11.63 62.73 121.32 518.07 24.72 270.66 43.08 Türk imalat sanayiinde tekelleşme Batı ülkelerindekinden cok yüksek 1Son günlerde gazetelerde, ön de gelen işadamlarımızı temsil ed«n bir derneğin başkanının, gelişmiş bir ülke olmadığı için Türkiye'de tekelleşme olamıyacagt şeklindeki beyanatı yer aldı. Bu beyanat üzerine ODTÜ'de, Türkiye İmalat Sanayiinde tekölleşme oranlan üzerinde yapılmış bir araştırmanın sonuçlanm Cumhuriyet ga zetesi okurlanna sunmayı yararlı bulduk. Bu yazıda Türkiyede tekelleşmenin var olup olmadığı sorusunun yanıtını nesnej araştırma sonuçlanna dayanarak vermeje çalışacağız. Türkiyede tekelleşme oranla nnın saptanmasının önemi iki nedenden kaynaklanıyor. Bu nedenlerden birincisi 24 Ocak 1980 kararlarının dayandığı piyasa mekanizmasının işleyişint serbestleştirerek, bunalımdan çıkma felsefesi. Piyasa mskanizmasının işleyişinin toplumun refahuıı en iyiye götüreceğini göstermeye çalışan kuramların dayandığı varsayımlardan biri piyasada tam rekabet koşullarının hüküm sürmesi, yani tekelleşmenin bulun maması. Kapitalist sistemln kuramcıları tekelleşmenin varlıgı lıalinde piyasanın serbest işleyişini savunamıyorlar. Bu nedenle, kapitalist sistemi benimseyen ülkelerde, sistemin savunulabilmesi için tekelleşmenin çıkardığl sonuçlar ortadan kaldırmak, tekelleşmeyi belli düzeylerde tutabilmek için yasalar çıkarılıyor. Tekelleşmenin çok yüksek olduğu bir ülkede serbest piyasa kurallarının her ne pahasma olursa olsun uygulanmasıru sa• vunmak ise, toplumda küçük ve orta boy girişimciler de dahil olmak üaare geniş halk kitlelerinin kaybım savunmakla eşdeğer oluyor. Bu nedenle 24 Ocak 1980 kararlarının hangi piyasa koşullannda uygulandığının nesnel bir saptamasını yapmak gerekiyor. TEKELLEŞME ORANLARI NASIL SAPTANIR. Bir sektördeki tekelleşmenin ölçülmesi için değişik araştıncılar tarafından geliştirilmiş çok sayıda gösterge var. Bu yazıda tekelleşme göstergelerin den ikisi kullamlacağı için sadece onlar üzerinde duralım. Bunlardan birincisi hesaplanması kolay olduğu için hemen hemen tüm araştırmacüar ca benimssnen, «Dört Firma Yoğunlaşma Oranı», (CR 4). Bu oran her sektör içindeki en büyük dört firmanın pazar payını gösteriyor. DENGEÜ. .. GELIŞME1Ç1N Pamukbank sadece 1981 yüında. açtığı orta vadeli kredilerle ihracat taahhütlü 38 firmaya destek olmuş, ülkemize yılda yaklaşık 40 milyar lira karşılığı döviz garantisi sağlamıştır. Beş yıl süreyle... Her yıl! lerek ulaşılan sonuçlan incellyeltm. ULUSLARARAS1 KARŞILAŞTIRMA Türkiyedeki tekelleşme olgusunun sanayileşmiş ülkelere göre durumunu karşılaştırmak için Tablo (1) hazırlanmıştır. (Tablo (l)'den Türkiye de imalat sanayii sektörlerinden yüzde 65'inde dört firmaBu hesapiamarun uç nedenle nın tüm pazarın yüzde 50'sinTürkiyedeki tekelleşma dere den fazlasım denetlediği görülcesini az göstereceği söylene mektedir. Dört firmanın pazabilir. rın yüzdö 50'sinden fazlasını denetlediği sektörlerin yüzdesi • Birincl neden hesaplama Türkiyenin yüzde 65'lik değenın sadece 126 saktör ayrımı i rine karşı ABD'de yüzde 30 İnçin yapılması. Gerçek tekelci gilterede yüzde 48, Fransada gücü hesaplamak için mal dü yüzde 27 Kanada'da yüzde 47' zeyine mmek gerekiyor. Mal dir. Aym karşılastırmayı dört düzeyine inmek için sektör sa firmanın payının yüzde 90'dan yısı artmldıkça bulunan tekel fazla olduğu sektörler için yaleşme oranlan yükseliyor. Bu parsak, Türkiye'de bu sektörnedenle bizim yaptığımız gibi lerin tüm sektörler içinde pa5 haneli sanayi sektör ayırım, yı yüzde 21 iken ABD'de yüzile yetinmeyip 6 haneli sektör' de 3 İngiltere'de yüzde 7 Fran ayınmına inmek gerekir. O za sa'da yüzde 8 Kanada'da vüzman bizim bulduğumuz yoğun de 7 olduğ u görülür. Bu karlaşma oranlanndan daha yük şılaştırmada ABD, İngiltere ve sek oranlar bulunur. Fransada yapılan besaplamaların çok daha ayrıntılı bir sek# Ikinci neden; bizim hesap tör ayrımı için yapıldığından, lamamızda yoğunlaşma oranla îngiltere için yapılan hesap'araıı bulurken fabrika Uretimle mada en büyük beş firma orarini esas almamız, hesaplama m kullanıldığmdan bu ülkelermızı firma üretim değerlerine de tekelleştirmevı yüksek gösdayanarak yapmamatnız. Bu terme eğilimi taşıdığını unuthesaplama biçimi de tekelleş mamak gerekir. meyi az gösterici yönde bir Tablo (l)in bulgulan gayet sapma yapmaktadır. açıktır. Türkiyede Batı'nın sa0 Üçüncü neden ise 1976 yı nayileşmiş ülkelerine göre çok lı veril«rinin kullanılmasıdır. daha yüksek düzeyde bir te1976 yılmdan beri tekelleşme kelleşme vardır. hızlanmıştır. Eöylece yaptığımız hesapla YARIN: EN BÜYÜK nn tekelleşme oranlannı az FtRMALARIN PAZAR gösterici eğilimler taşıdığını bi PAYLARI KİT yasa tasarısı üzerindeki calısmaiar son asamada ANKARA (ANKA) Hukumet'in Kamu İktisadi Teşebbüsler (KİT)'leri yeniden düzen lemeyi öngören yasa tasorısı üzerinde çalışmaları son aşamaya getirdiği öğrenildi. ANKA muhabirinin edindlğl bilgilere göre. hazırlanan yasa tasarısıyla «Devlet Anonim Şlr ketnleri biçiminde düzenlenen KİT'ler «pazar ekonomlsi» kurallarına göre çalışacaklar. Bu arada, KİT'lerin «hazlna ye yiik» olmaktan çıkarılmasi amacıyla, hazine ve Merkez Bankasınca, bu kuruluşların cari ve yatırım harcamaları icın yardım yapılmaması ilkesi getiriliyor. Kıt'Ierinkârlılık amccına yönelik çalışmalarını sağlamak icin, yöneticilerl ödüllendirilecek. Buna göre, kâr eden KİT yöneticilerine «kârdan pay» verilmesi öngörülüyor. Ancak zarar eden KİT yö neticilerı de «Genel Kurulca» gerektiğmde cezalandırılabılecek. KİT'lere hükümet ve parlempntonun müdahelesini önlemek icin de bazı hükümler ge tinldi. Öte yandan KİT yönetim kademelerinde görev alanların üc retleri 657 sayılı yosa hüküm leri dışında, KİT yetkili organ larınca saptanacak. KİT'lerin semavesindfiki devlet Davının ancak «yosa» ile yüzds 51'in altına düşürülebileceği hükmü nü getiren tasarı, yetkill organlarmca KİT hisselerinin bir kısmının satılması ya da başka kurumlannın hisselerinin alınmasını da öngörüyor. Türk firmalarınca yurtdışına götürülecek işçilerin işlemlerini lş ve Işçi Bulma Kurumu yapacak ANKARA (ANKA) Türk firmalarının yurt dışına götüreceklerf ve kendilerinin ışveren olarak herhangi bir tarihte en az bir ay çalıştırdıkları işcilerin işlemleri, kayıt ve sıra esası gözetilmeksizîn İş ve İşci Bulma Kurumu tarafından yapılacak. Tebliğe göre. firmalar 6 ayda bir düzenleyecekleri bir bildirimle çalıştırdıkları Türk veya boncı uyruklu işci sayılarını ve niteliklerini, ayrıca bu işcılerden işine son verilenlerl o ülkedeki Türk dış temsllcilikleri aracılığı ile lş ve İşci Bulma Kurumu'na bıldireceks ler. PAMUKBANK GÖREVİNİYAPIVOR! TEKELLEŞME ORANLARININ ULUSLARARASI KARŞILAŞTIRMASI TABLO (1) Dört Firma Yoğunlaşma Organ Grupları (Yüzde) 90100 90 70 70 50 50 30 30 10 10 0 Toplam TÜRKİYE (1976) Sektör Sayısı % 27 30 29 29 10 1 126 21 23 21 27 7 1 100 ABD (1972) Sektör Saym % 12 3 32 7 83 20 127 30 161 37 14 3 429 100 İNGİLTERE (1973 CR5) Sektör Sayısı % 10 28 31 53 28 2 152 7 19 20 35 18 1 100 FRANSA 1969 Sektör Sayısı % 44 25 26 51 76 16 238 8 12 7 17 36 20 100 KANADA (1972) Sektör Sayısı % 5 16 13 22 13 2 71 7 22 18 30 18 14 100 PAMUKBANK vx îyî hankadıı^