Katalog

4 MART 1982 KÜLTÖR YAŞAM Cumhuriyet 5 başlangıçtan bitime bir lmparatorluğun güncesı. Mungan'ın şurinin tanıtımım bır bolumle noktalayahm «Bovnu bükük bır sıstir / osmanlı arzında dersaadet / en bakı şılrlennde ve levnı mınyatürlennde / en sınan camılennde bile / ölüm yazan fermanlarıyla varolacak/> Tıyatro eleştırmelermden ta nıdığımız bır ad Engın Karad»nız. Bu yazılarmda konuyu bılgıslyle zengınleştıren, oyunu eleştınrken. tıyatro tarıhındekı yerıni de belırleyen va?ılar ja7ardi Engin Karadenız'ın uzun öylctisü Mersinaki Kuşçusu <Tan Yayınlan, 150 lıra) adrnı taşıyor. Karadenız'm Mersinaki Kuşçusu, insan yasamını anlatmada, toplumu ve toplulukları eleştlrmede zamansızlığm koşul oldugunu belgeliyor Mersinaki Kuşçust! nu okurken yer ver eskı ustalardan, klasik donemden bır hıkmet kıtabmı okuyor duvsrusuna kapıldım, ver yer zaman zaman yaşadığımız toplumun eleştırısını gordum Hıç kuşkusuz Karadenız'dekı humour üzennde durulmalı Mersinaki Kuşçusu'nun asıl sovlenmesı gereken nıtelığı Karadenız'm kurduğu ovku dılı Kuımaca gu cu ustun bır ovkucu Karadenı? Dıle yaslanan, ınsanoğlunun degışmeyen Ö7ellıklerını sergıleyen bır kıtap Mersmakı Kuşçusu Karsılığını Bulamamış Soru lar, Haydar Ergulenın ılk kıtabı (Yeni Türku Yayınlan, ılK yapıtlan 100 lıra 1 Ergulen adına dergılerde rast lamıştık, bır de bır dergının odulunde ıkıncıl'k kazanmıstı Ergulen'm şıır kıtabl uç bo lumden oluşuyor Tanhoncesı sıırler, usul sesle sovlenen şıır ler, orta smıf ıçın ınsancıl şıır\cr Nevhız Tanjelı'nın desenlpdı^ı ^.ıırlennde Ersnılen kar şılığım bulamamış sorularm ^ıırce ^arşılıgını arıyor Bır şıınnde şoyle dıyor «Bır soru yaşamla eksıksız bır alışvenş tır ' orcelen bakkal defterı kaı maşıkhğında surse de » It Yatagında Ekmek Ufa ğı ndakı hıkayelenn •va?arı Kırkor Ceyhan (kendı yayım 100 lıra) terzılık vapıyor Kapakta şoyle bır tanıtma notu var «Terz'lık öğrendı ve oldu Kırk \ıl unıversıteve ruyasın da devam ettı Bunun acısını memleketımızde bulunan bu tun dunya Pdebıyatmı oku\a ıak çıkardı » Kırkor Ceyhan ın hıkayelen yi«;ama gerçeğınm tutanaklan cumlesmde ozetlenebılır Yok sul kesımın ekmejfinı taştan bıle çıkaramavan ınsankrın ovKÜleıı Kırkoı Cevhan katı geıçeklern ardmda vatan gul mece oğesını de hıkayelerme katıyor Kırkor Ceyhan Anadolu'va venı bır ışık tutnyor, bu ışığm avdınlığında yenıden d^g'erlendmyor Sussuz ama kışılen canlı çızen kalem ışle rı bunlar. Okursaniî' gerçesçı hıkâyede venı bır tad olduğu nun ajrımına varacaksınz jVayınevrerimiz manlan ve Barbara Cartland Yayınevi olarak tanılılmak istpnmii>tır Halbukı Altın Kitaplar Yayın evı 11 tur eser yayınlamaktadır Busune dek yayınladızı 1300 eserden ya! nı/ca 60 tanesi Barbara Cartland ın romanıdır ötP kı aşk ıomanlaıım da eklersek bu tur romanlann toplamı 400 d aşmaz 900 eser ıse çeytli türlerı kapsamaktadır Bugune kadar Nobel Al tın Klasıkler Çocuk Klasıklerı Modern Klastkler, Bıhmsel Sotunlar, Güncel Romanlar Bızım Yazarlarımız Meşhur Romanlar, Ansıklopedık Çocuk Genel Kulttır, Pembe, Klasık Po lıs Romanları gıbi 11 dtzi yayınlayan Altın Kitaplar, aynca psıkolojı, felsefe okul kıtaplannı ve Langescheıdt cep so7İukleri de çıkarmaktadır Mılyonlarca okura hlzmet gotürme yı amaç edinen yayınevimi7 ayrıca pıyasanın en az fiyatla kitap satan yayınevi olarak bılınmektedir Amacımız daha fazla ve daha ucuz kıtap yayınlayarak, okuma zevkıni ulke çapmda yaymağa çalışmaktır « Yayıncılığın jjüncel sornnları nelerdir?» Şu anda yaymcıhğm lki güncel sorunu v a r Bıri kâğıt fıyatları Çeşıtlı yazılarımda belirttiğlm gt bl şu aylarda kâğıda yapılacak bir ?am Türk yayıncılığına indırılecek yeni bır ağır darbe otacaktır. Geçen yıl bir ÇOK yayınevının yayın hayatından çekılmesi, bunun üzü cü kanıtıdır Ikincı ve çok daha onem 1 sorun teP kıtap okuma1 yı sevdırmek ve vaygınlaştırmak ıçın ülke çapında bır çalışmaya hâlâ baş lanmamış olmasıdır Bılındıği gıbı kıtap oku ma alışkanhğı çocuk yaşlarda daha kolay kazarıdırılabilır Bunun ıçın de aıle ogretmen basın ve devlpt elele vermelıdır Bır ülkenın kultıirel gelışımının kitap okuma ora nıyla olçuldügıinü bır ke? daha hatırlatmakta yarar gorüyorum Bol ve ucuz kitap dolu günler dlleğiyle .. sanat edebıyaî* doğan hızian Yaym Raporu # Y O K U Ş YUKARI Rıfat llgaz Adam Yayınevi Şaır romancı Rıfat llgaz Babiâlı'nln cllesinl cekenlerden bırıdır Duzeltmenlıkten fıkra yazarlığına kadrr gazetecılıâm her dalına emek vermıstır Pekı bu sure ıçınde kımls le tanışmıştır, kımlerle hangı koşullar altmda çalışmıştır'' 1940 ların Babıalı sı nas Idır? Acımasız kurallorını bılıyor musunu?'' Rıfat llgaz Yokuş Yukarı da ışts bu unlu caddeyl dlle getırmektedır Tan olayından başlayıp, 1940'lann ortamı llgaz'a ozgu ıgnelı bır dılle bıze lletılmektedır. Yokuş yukarı çıkmanın gucluklerını sıralorken bu yakuşun unlu patronları, gazetecıler, ıçkl evlerl de anlotılmaktadır Butun bu anılarda Cahıt Irgat'tan Orhan K6mal e Orhan Velı den Arıf Dınoya kadar yazar ve şoırlerle olan tanışmalar tartışmalar da kıtabo ayrı bir renk vermektedır Unlu yokuşu unlu bır kaıemden bır kez daha okuyalım Ilk kitaplar ve ödüller Odül Alan Kitaplar Yayınevi, Adam Yayınevi, Tan Yaymlan ve Yeni Türkü Yayınlannın şair \e yazarların ilk kitaplarını çıkarması, bu arada ödiil kazanan çahşmaları da programına alması yazınımız acısından scvindirici. Mersinaki Kuşçusu'nu okurken yer yer eski ustalardan, klasik dönemlerden bir hikraet kitabını okuyor duygusuna kapıldım, yer yer zaman zaman yaşadığımız toplumun eleştirisini gördüm. Murathan Mungan içcrikle biçim ilişkisinin sağlamlığınm gereğini bu çahsmasıyla kanıtlamış oluyor. Osmanh Imparatorluğunun şiirle tarihini anlatan Mungan, konuya uygun bir dil örgüsünü getiriyor. Yazann, şaırın yaşamında ılk kıtabm unutultnaz bır anı« vardır TJrunlennm gunışığına çıkışınm ılk ızıdır o Bazı yaymevlerınm şaır ve yazarların ılk kıtaplannı yayınlaması geı çekten sevmdıncl Yeni Turku Yayınları'nm Ilk Yamtlar dızisı jaymcılıgimızda bıı gerek^mı mı karşılıvor Buvus vajnıevle rı şaırlerın, yazarların ılk kı tabanı yayınlamaitta çekıncelı davıanırlar Çunku ümi yok tur onlar ıçın Ovsa kıtap ya yınlamadan da nasıl üne kavu şacaktır Bır kısır dongudur bu anlayış. Yeni Turku Yayın ları'nın Ilk Yapıtlar dızısı bıze çok onemlı şaırler kazandıra cak kamsındayım Bazı oduller kazanmak da kazananı mutlu edemfyor Özellıkle Akademı Kıtabevı Odu lu'nu kazanan metmler Nev?ar Üstun Oyku ve Sıır Odulu'nu kazananlar kıtaplasamıyordu Ödul Alan Kitaplar Yayınevi de bu tur çalıştnslan gunışığına çıkarıyor Ödıll alan metmlerı kıtaplaştırarak yaymcılık dunyasında olumlu ve onemlı bır ışi başarmış oluvor Adam, Yayınevi de bu tür bır çalışmanın ılk orneklerım venyor Akademı Kıtabevı ödulu nu alan Nursel Duruel'ın Geyıkler Annem ve Almanya' smı yajfinladı Iîk kîtaplan yavınlayan va nnevlen arasmda Tan Yavm larınj da anmak gerekır Fn gın Karadenız'm Mersmakı Kuşçusu'nu analım burada It Yatağmda Ekmek Ufagı nın yazarı Kırkor Cevhsn, kı tabını kendı yavınlamıs ama o da genç kuşak arasmda ayn bır sesı oldugunu kabul ettın vor 1980 Akademı Kıtabevı Siır Başarı ÖdMhintl Osmanlıva Daır Hıka'at la kazanan Mu ratbRTi Mungan'ı dergılerden ve Bır Ganp Orhan VPÎI ovu nundan bılıvoruz Kıssa'lardan oluşan hıkâyat. <|TOPLU ŞİİRLER Turgut Uyar Karacan Yayınlan, Çağdaş Yurk şıırinın onde gelen ustalarından Turg j t Uyar'ın toplu şıırlennın ılk cıldi yayınlandı Ilk cıltte Arz ı Hal, Dunyanın En Guzel Arabıstanı Turkıyem, Tutunler Islak yer alıyor Toplu şıırlsr Turgut Uyar ın şıırınl izlerne olanaâı venyor Arayan ve arodığını bulan şaır Uyar Bılınçli aroyışı ve denemelere gırışı onun şıırinın temel yapısını sarsmadan yenıl klere varabılmesını sağııyor Ozellıkle Tutunler Islak tan sonrakı kıtaplor da toplu halde yayıniandığında U y a r m şıır tarıhımızdekı araştırıcı yerı daha ıyı belırlenecek kanısındayım Altın Kitaplar Yayınevi yoneticisi Dr. Turhan Bozkurt: ^CARDONLAR Cıhat Burak Ada Yayınlan Beş GerçeKCi Turk Ressamından bırl Clhat Bıırok'n h kayelerı bu ad altmda toplandı Ressam Cıhat Burak ı ve onun resımlerını tanıyanîar hıkayelermden tad olabılmek rçtn gereklı analto r ı bulabıleceklerdır Gerçekte fantastık oğenın rpsımlerındeki arkadaşlıgı hıkayelennd;? de suruyor Nesnel dunya ıle fontastık dunya burado bırbırıne oylesıne ıçtenlıkle yaslanmış kl cogu zamon jyıramıyoruz Hıc kuşKUSu? bu hıkayelerd3 geroegın buyuk payı var yaşamın gunlük kesıtleri onun fırçası kadar kalemıne de gırıyor Cıhat Burak ın hıkayelen rahat anlatımlı "Kâğıda yapılacak bir zam, Türk yayıncılığına yeni bir ağır darbe olur,, Altın Kitaplar yayınevi yoneticisi Dr. Turhan Boz kurt çıkanlacak kitaplar ve yavıncılığın sorunları üzerine Cumhuriyet'ln sorulanm yanıtladı « Sayın Tnrhan Borknrt yayınevfnfzi ve yayııt layacagınız kîtaplan tanıtır mısınız?» Altın Kıtaplar Yayın evi 1956 yılında kurulmuşsa da yeniden doguşu 1961 yılmda olmuştur Bu tarihten sonra 1300'den fazla eser ttreten Altın K1tap lar halen Varlık Yayınevi'nden sonra ttîfeemizin en çok kttap yayınlamış yayınevldir. Aynca yılda 130'dan fazla eser basarak sayfa olarak Türkiye'nin en büyük yaytnevi durumuna gelmış bulunuyor Yayınevımizin yenıden basmak olanağı bulamadı ğı, eskı yaymiarmdan pek çoğu yenl kurulan yayınevleri tarafından başyapıt olarak yayınlanmaktadır Bu da Altın Kıtaplar olarak m>lere Iftıhar kaynağı olınaktadır Yayınevimiz birçok eleş tirmen tarafından bllerek ya da bilıneyerek aşk ro # T U R K MIZAH HIKAYELERI ANTOLOJİSI Mehmet Semlh Bılgl Yayınevi 300 llra Antoloıı dızsınırı ıkıncı cıldınde Turk yazarlannın mızah hı!'ayelerı var Bırırcı cıldınde dunya mızahınrion omekler sunulmuştu Mızah yazarı Mehmet Semih'in duzenledığ antolopde 37 Turk yazarının 46 hıkayesı var Yazarların kısaca yaşamları ve kîtaplan da hıkayenın başına bılgı olarck konulmııs Hem egleı<iırıc hom duşundurucu bır antoloıı Üs tel k Turk vazarlorının mızah hıkayelerlnı bır arada bu'abıleceğınız guzel bır calışma # SERMİN Tevfık Fıkret P'ya Yayınevı 60 lıra Tevfık F.kret ın cocuklar ıcın yazdığı unlu çocuk kltcbı Rermırı Buguiun Turkcesıyle yayınlandı Ebubekır Pcmııkcu'nun anîaştırdrâı Şermın o zomanın kusaâına asıladığı duşuncelerle de onem taşıyordu Pomukçu nun Turkçeleştırdığı Şermın bugunun çocukiarına da tod verecek düşünce inceleme,araştırma ] $ahın"alpay # TÜRKİYE'NİN ÇEVRE SORUNLARI, Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayım, Ankara, Ağustos 1981, 317 s. w y retlm, ulaştırma, enerji, vb endüstrllerinin insanm • I beden ve ruh sağhğına kuşaklar boyunca onarıla^ ^ / mayacak buyük zararlar verecek şekılde doğayı yıpratmalanna ve kirletmelerine karşı çıkış, Batı ülkelerinde büyükçapü ve partılerüstü bır toplum hareketi halıne gelmiş bulunuyor. Çevrenin savunulması amacı mıbverinde orgutlenen sıyasal partiler Fransa'da Almanya'da, Isveç'te küçümsenmeyecek oranlarda oy alıyor En yakm orneklerım Japonya ve Almanya'da gordüğümüz, çevre savunuculanyla çıkan çatışmalar ileri sanayi ülkelerının başlıca sorunlaı'ı arasına gırmış durumda Ülkembde de en korkutucu orneklerıni îstanbul'un Haüç sularında, Izmıt ve Izmır korfezlerı bıyılarında ve Ankara'nın havasmda gorduğümüz kırlenmeye; her yıl onbmlerce insanımızın canım alan ya da sakat bırakan trafık canavarma ve gelışen kentlerımı/de doganm konut ve sanayi alanian ıle acımasızca ortadan kaldınlışına karşı tedbır alma zorunluluğu, hayli geç de olsa, şıddetle duyulmaya başlanmıştır. Biz, bu envanter çalışmas>ında çok sımrh olçüde değinilen bir konuya dikkat çekmek ihtıyacını duyuyoruz Bu konu «nükleer kirlenme» sorunudur Büindıği gıbi, ülkemizde nukleer enerji endüstrisi henüz bulunmamaktadır Ancak, elektrık enerjisi üretecek nükleer santralların 1990'larda faahyete geçirılmesi planlanmaktadır Öte yandan, enerji ihtıyacırmzın karşılanmasmda nükleer enerjıden yararlanma geregı konusunda toplumumuzun tesmî ve sıvil kesımlerini ve hemen hemen tüm sıyasal akımlarını kapsayan tutkulu bır goıüş bırlıği bulunduğu gorulmektedır. Oysa, geh&mış nükleer enerji endüstrılerıne sahıp ve bu alanda deneyımlı olan Batılı ülkelerde. enerji ihtıyacınm karşılanmasmda nukleer enerjiden yararlanma konusunda goruş bırlığınden çok uzak bır durum olduğu bılmıyor Üretımın her aşamasmda olduğu kadar, radyoaktıf artığm taşınması ve depolanması aşamalarında da kor kunç tehlıkeler arzeden ve toplumun demokratlaşmasına ters duşen siyasal sonuçlar doğurmaya kadar varan çeşitli sakıncalar taşıyan nukleer enerji endüstrtlenne karşı muhalefet, yukarıda sozıinü ettığımız, gerek sağdan, ge• Y1LIN ÇOK BUYUK BOLUMUNUN GUNEŞLI GEÇTIĞt BILINEN HIDROLOJIK ENERJI POTANSIYELININ YAL NIZCA YUZDE 10'UNDAN YARARLANILAN CENNET VATANIMtZDA, HERŞEYDEN ONCE TEHLIKES1Z VE TEMIZ OLAN. PETROLE BAĞIMLILIK YER1NE ALTERNATIFLERIM SEÇMEMIZ EN AZINDAN SAĞDUYUNUN GEREGIDIR hıdıoljik enerji potansiyelinm yalnızca yüzde 10'undan ya rarlanılan cennet vatammızda, herşeyden once tehlıkesız ve temız olan, petrole bağımlılık yerine hem yakıt, hem de üretırn teknolojisi bakımından yabancı ülkelere tam bır bağımlılık getırmeyecek olan enerji alternatıflerıni seçmemız en azmdan sagduyunun geıegıdır Toplumumuzun butun kesımlermın çıkan da bu yondedır Türkiyede bır çevre sorunlan envanteri çalışmasının yapılmış olması dolayısıyla dikkat çekmeye çaüştıgımız bu soruna toplumumuzda daha genış ve yakm bır ılgı duyulacagı umudunu taşıvoruz Bugune kadar, pek tartışılmaksızın, nukleer enerji lehıne oluşmuş gıbı gorunen tercihe kaışı çıkan sesler ne vazık kı, azdır Bu seslerm en onemlismm de bırk^ç yıl once ılk nukleer enerıı santrahnın çevrelerınde kurulması durumuyla karşı karşıya olan Sılıfkenın Akkuyu yoresındeki yurttaşlardan geldıgmi anım"5iyoru7 Türkıye Çevre Sorunlan Vakfı geçtiğımiz yaz içinde üç kıtap daha yayınlamış bulunuyor Serpıl Ural, Çocuk Kitaplarında Çevre Sornnları, Ankara Hazıran 1981, 54 s Engm Ural, Çevre ve Hukuk, Ankara, Temmuz 1981, 133 s Benmgtan ve diğerleri, Çevre Hukuku Araştırmaları, Ankara. Ağustos 1981, 244 s Kısa kısa.. • Tar.k Zafer Tunaya, SIYASAL KURUMUR VE ANAYASA HUKUKU, 4 Basım, I U . Hukuk Fakultesl Yayınlan, Istanbul 198n 690 s Tı.ınaya nın Ana/asa Hukuku alanındak! mukayesell bır yaklasımla yazılmış o an bu temel eserının 4 basımında bazı degı?ıkl Kler var K tcbın Türkıye ıle ılgılı bolumlorı Turkiye'nin Sıyosa Gelişmelerı aaını taşıyacak bır kıtapta daha genıs ve ayrınt ı olarak e'e cl nmak uzero oyrılmış Ote yandan bazı yeni nofumler eklendığ gıbı kitap 1979 yılına kadar olan gelışmelcrı kapsayacak şekılde yenıden gozden geclrılmış bulunuyor • Suna Kill, OSMANLI VE TÜRK ANAYASALARI, Boğozlçl Universitesi Yayınlan, İstanbul, 1980, 144 s. Türk anayasal gelısmelennln temel metınlerin! toployan bu kıtapta 1876 Osmanlı Kanunu Esasıı, 1904 ve 1909 tarıhl tadıllerı 1921 Teskılat ı Esasıye Kanunu ve 1923 tarihlı tadlli; 1924 Teskılat ı Esasıye Kanunu ıle 1961 Anayasası tam olarak verıliyor. £ rekse soldan çeşıtli sıyasal gorüş ve akımlardan destek bulan kıtle hareketınm temeli durumundadır Batı demokrasılerınde nükleer enerji endüstrislnin çevresel ve sıyasal sakıncaları hararetle tartışıhrken, kımılerı (ornegın Avusturya) halk oylaması yaparak bu tehlıkelı yola başvurmaktan vazgeçmış, kırnılen de (orneğın tsveç) nıevcut santrallara yenılennı ekleme ve 20 yıl ıçınde guvenılir tedbırler gehştırılemedıgi takdırde mev• ÜLKBMUDE DE EN KORKUTUCU ORNEKLER1Nİcut santralları da kaldırma kararı almıştır En gelışmış nukleer enerjı sanaylının bulunduğu ABD'de gorulmeye 1STANBULUN HALIÇ SULARINDA, IZMIT VE IZMIR başlayan «arızalar» (kı bunlarm kamuoyuna yansıyanları KORFEZLERI KIYILARINDA VE AN KAR A NIN HAVAHarrısburg ve Rochester vakalarıdır) çevre muhalefetınm SINDA GORDUGUMUZ KIRLENMEYE, HER YIL ONB1NLERCE INSANIMIZIN CANINI ALAN YA DA SAsesını hayli guçlendırmıştır KAT BIRAKAN TRAFIK CANAVARINA VE GELITurkiye'nin Çevre Sorunlarısnda da belırtıldıgi gibi ŞEN KENTLERIMIZDE DOGANIN KONUT VE SANAYİ yurdumu7 yeni ve temız enerji kaynakları (güneş ve ruzALANLARI ILE ACIMASIZCA ORTADAN KALDIRILIgar enerjısı jeotermal enerji ve bıomas) bakımından çok ŞINA KARŞI TEDBIR ALMA ZORUNLULUĞU HAYLI zengındır. Sakıncalı ve tehlıkelı bır yolda, yanı «eski ve GEÇ DE OLSA ŞIDDETLE DUYULMAYA BAŞLANçok kırlı» nükleer enerji uretımı jolunda gen donulmesı MIŞTIR çok guç ya da oıanaksız adımlar atılmadan once bu alanda tecrubelı olan Batı ülkelerındekı tartışmalara kulak Şubat 1978 tarihınde kurulan gonullü bir kuruluş olan vermelı, araştırmalara go^; açmalıyız Yıhn çok buyuk bır bolümunun guneşli geçtiğı bilınen Türkıye Çevre Sorunları Vakfı çevre sorunlarının çozülmesl ve çevrenin korunması yolunda ilk onlem nıtelığınde olan bir çevre sorunları envantermin çıkarılması yonıtede onemlı bır araştırmayı gerçekleştırmış bulunuyor. Bılim adamlan, teknisyenler ve hukukçulardan oluşan 33 kışılüc bir kurulun yürüttüğü araştırmanm sonuçlan geçtıgimız yaz sonunda yayınlanan Turkiye'nin Çevre Sorunları adlt kıtapta toplanıyor. Kitapta, Türkıye çevre sorunlarının 1) Hava kirliliği, 2) Su kirliliği, 3) Toprak kirlilıgi, erozyonu ve endüsB1C ACZUM trıyel yerleşme, 4) Flora Pauna (Bitki ortüsündekı aşınMU VAR ma ve yıpranma), 5) Enerjı elde etme çalışmaları, 6) Katı artıklar, 7) Tarımsal üretimi artırmaya yardımcı fakat İnsan ve hayvan sağhğına zararlı pestısıdler, 8) Trafik ve 9) Gürültü ana başhklan altmda bir dokuraü yapılıyor. Sornnlan bilmemn onları çözme yolunda ilk adım olduğunu düşünürsek, bu araştırmanm yararulığı ve onemi ortadadır. Boyle bir çalışmanın yapılmış olması gerçekten sevindirlcıdir Yaymlayanlar kıtabın «Gırış» bolümünde çalışmanın «•eksikhklerı ve hataları ılgılılenn vapıc» tenkıt ve tavsıyeleri ıle gıderılebılecektır Türkıye Çevre Sorunlan Vakfı, bu konuda gelPcek gorüşlen degerlendirerek, ıkı veya üç yıl sonra daha gehştınlmiş ve daha az hatah bir envanter etüdünü yayınlamak düşünceekıdedip» disorlar. İ. Metin Kunt, BÎR OSMANLI VALISININ YILLIK GELİR GIDERİ: DİYARBEKIR 1670 1671, Boğaziçi Universitesi Yayınları, Istanbul, 1981, 132 S. etin Kunt bu çalışmada Başbakanhk Aışivı'nde rastladığı bır belgeyı ıncelıyor So/ konusu belge, Dıyarbakır Valısı Silahtar Ömer Paşanın 30 Kasım 1670 2 Kasım 1671 tarıhlerı aıasındakı tüm gelır ve gıderlennın belırtıldıgi muhasebe defterı Yazar, bu belgeye «Osmanlı umerasının onaltıncı ve onyedınci yuzyıllardakı sıyasal ve ekonomık durumu uzerıne araştırmalan sırasmda» rastladıgmı belgenın onyedmcı yü^yılda Dıyarbakır'dakı «esnaf duzenı şehırlcrarası ve uluslararası tıcaretm nıtelığı gıbı ekonomık konuların aydmlatılmasma katkıda bulunacak ıpuçları» taşıdıgmı behrtıyor Kıtabın ılk 30 sayfasını oluşturan ve ömer Paşa'nın sıyasal konumunu ırdeleyen incelemede bu onyedınci yuzyıl beylerbeymm eyalet ıçınde mutlak bır güç fakat Padışah'm otorıtesıne tümuyle bağımlı olduğu sonucuna varılıyor Çalışmanın gen kalan kısmında ıncelemenm İngılifce metnı. belgenın yeni harflere çevrılmış şekli ve tıpkı basımı verıliyor M Cevat Geray, KIRSAL TURKİYE'DE TOPLUM KALKINMASf VE KOOPERATİFÇILIK (ORNEK OLAYLAR), Tuna Yoyıncılık ve Dağıtım, Ankara, 1981, 272 s. Yerel ekonomık sosyal ve kulturel sorunlann cozümü Icın koy topluluklarının gırıştığl gonullu calışmaların devlet olanaklarıyla desteklenmesı şeklınde tanımlanabılecek olan toplum kalkınTiası çalışmaları Bırıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı ıle benımsenmış ve da"ıa sonra bosko adlar olfındo yurutuimuştur Cevat Geray bu kıtabında toplum kalkınması yonteml ve Turkıyfj'dek uygulamalarını încelıyor Kitabın buyuk bolumü ornek oiaylara oynlm s bulunuyor. • Bertrand Rossell DIN ILE BILİM, Ce : Akşlt Gokturk, 3 basım, Say Kitap Po*arlamo, Istanbul, Ağustos 1981, 167 s, ŞURAK.I ÇIŞESINOEKI BALIK. Csğımızın en buyuk dusunurlerınden bırı olan unlu Ing'lız Bılım Felsefecısı Russell ın bu yapıtının Turkçe cevlrısl ılk olarak 1963 yılmda yapılmıştı Kıtabın Turkçe bırıncı basımma yazdıgı Onso7de çevmnen Akşıt Gokturk, şunları yazıyordu «Din Ile Bılım» ılk olarak 1935 yı lında yaymlanmıştır. Daha son rakı baskılarda Russell ın kıtap ta hıçbır değışlkllk yapmamış olması kafama tokıldı Kendısıne bır mektup yazarak bunun nedenını, bılımın bugunkü gelışmelerı karşısında Din ıle Bılım'de savundugu goruşlerde bılıme guvenınds bır değışıklık olup olmadığını sordurn. Russell ın cevabından bırkao sozu olduğu g>bl aktarıyorum, «İnsan çabasının her bıcımı gıbı bîlımın de kurumlaştırılıp, baskı demetl altına sokulduğu zoman, ger>cl bır nitelığs surukleneceğını tanınmaz kılığa qıreceqını kabul edıyorum Savunduğum şey varatıcı etkınliKİerını herşeyden onemll îutan baskı kobul etıneyen bılımsel duşunce tutumuyla bılımsel bır araştırma ruhudur. Bu goruşumde bir dağışlklılcj "ipmayt eereksınmıyoruıryy?