Katalog

Cumhuriyet 12 23 ŞUBAT 1982 İSRAİLARALARINIACTI Haig ile Weinbergcr birbirlerine düstü Dış Haberler bervısı ABD Dişi^ıen BaKanı A'exdnder Haıg lle bavunma Bakanı Laspaı VVeınbeıgeı aıasınüakı gıttıkçe derınle^en goruş. ayıılığı, ABD nm bdM u&t duzej yonetıcıle nne goıe Reagan yonetıımnın polıtıkaUrını tehdıt eder duru ma geldı «lnteınatıonal Heraid I n b u ne» gazetesı «Haıg VVember ger e kaışı» Reskınleşen Çjıtış nu» başlıgıyla verdı£ı bır de geılendırmede geıek VVeınber ger m ^eıek Haıg ın bu ayn lıkları ortbas etme çabalarına ragmen ıkı bakan arasındakı ayrılığın bılmen Dısışleri Pentagon rekabetanı aştığının sık sık bellı olduğunu belırttı Ozellıkle Reagan yonetımı bır yandan Ortadogu da ateşkesı ayakta tutmaya, dığer yandan Polonya bunalımmın ortasında Batı ıttıfdkını bırarada tutmaya çalışırken bu ayrılıklar daha da çarpıcı bır şekılde gozler onune serıldı Beyaz Saray, lkl üst düzey gorevlısi uzennde kamuoyunda t&rtışnıa ftçıbOBsını kesınlıkle ıstemediğı içın Weinberger ıle Haig aynbtdsnm göstermemeye çalışıjorlar özel lıkle de VVemberger gıbı Baş kan Reagan ıle uzun bır geç mışe dayanan bır kışısel dost luğu olmayan Haıg, herkesın onunde çatışmaktan kaçrndı. Ancak bır televızyon progra mında sıkıştırılmca Weınberger ıle aynlık ıçmde olduğunu doçruladı ISRAİL NE KADAR ONEMU' . Ortadogu KOnusunda ayrılık Israıl e duşman olmakla suçla dı Haıç ıse ABD Israü Strate jık Işbırlıgı anlaşmasınm ABD taralından askıya alınmasın dan sonra bıle Israıl e gıttığm de Israü yonetıcüermce dostça bır havada karşılandı İSRAİL <Wl, ARAPLAR MI? Bır sure once Ortadogu v a bır gezı yapan Savunma Baka nı Weınberger, Suudı 4rabıs tan Umman ve Urdun'u zıja ret eıtı, ancak Israıl ı es geçtı sız oluyor Dışışlerı uzmanları nm korivusu, Isıaılın ABDye guvensızlık duyması haluıde Lubnan üaki Fılıstınlıleıe ve Surıjeye saldırması Weınberger, ABDnm Israıl' ın polıtıkalarına tutsak olaıak dost Arap ulkelerıyle ılışkılerı nı ıhmal ettıgı kanısında Bııçokları VVeınberger'm Israıl e, hazıran ayında Irak reaklou nun bombalanmasımn \e tem muz ayında 300 sı\ılın olumu ne volaı^an Beyrnt < saldırısı ı nın tatııid&ını odetmek nıyetın de olduğunu duşunuvor DOGAL GAZ ISORIJNU Avrupa konusunda ıse Weın berger ve başlıca yardımcıldrı, bellı başlı muttetık ulkelerın detanta îazlaca bağlı olduguna ve Sovyetler Bırlıgı ne kaışı serthk pohtıkası ızlenmesının savunma butçesıre ve sıyası sakırcalarına kaılanmak nıyetınde olmadıklarına ınanmıs gozukuyoı Bunun bır sonucu olarak Avrupalı drplomatlar Haıgı daha dostça buluyorlar. Ovsa V e berger ın Savunma Vm Bakanlığı Polonya bunahmı dolayısıyla Sovyetler'le yapüan tı(Arkası Sa 11, Su. 6 da) Dışişleri Bakam Haig, Israil dostu olarak nitelenirken, Begin, Weinberger"i «açıkça Israil düşmanı» olmakla suçladı. daha bır belli oluyor. Bu konuda, sorun Israıl m A B D ıçın önerrunın buyukluğu uzerınde dugumlenıyor Gerek Israıl yet kılılen gerek ABD dekı Yahudı lobısı Haıg'ın Wemberger'e oranla İsraıl'e daha dostça davrandığım belırtıyorlar. Israü Başbakanı Manahera Begın bır defasında işi daha da oteye $ açıkça, Dahası Weınberger Uıdune son derece modern P 16 uçakları ve seyvar uçaksavar tU7elerı satıl masım savundu Savunma BA kanlıgının ıleıı gelen gorevlı lerınden bırı ıse Reagan yone tımınm askeri ılışkılerım Is raü'den Araplara doğru kay dırmaya çalıştığını belırttı. Dışışlerı uzmanları ıse bu demeçlerden fazlasıyla rahat ALEXANDER HAİG Gerek Israılli gerek Avrupalı dıplomatlar dost olarak Haıg'i VVeınberger'e terclh ediyorlar. Hoıg askeri guç kullanımında da daha ıstekli. CASPAR VVEINBERGER *BD'n'n Israıl polıtıkasının tutsağı olarak Arap dostlarını ıhmal ettığı kanısında. Bu yuzden de Israil duşmanlkjıyla suçlanıyor. KARAŞULARINDA AZAMİ SINIR: YENÎ DENIZ HUKUKU SOZLEŞME METNINDE KITA SAHANL1CI KO NUSUNDA CET1R1LEN HUKUMLER TURKlYh' NIN EGE TEZ1 LEHINDE YORUMLANABILECEK N1TEL1KTE 12 mıl rablleceklermın belirtHmesi gelayor. Madde 3, bu sözleşme metnınde «Ulkeler karasularıru en fazla 12 mıle çıkartabılırler» şeklınde bır ıfade halınde yer ahyor Başka bır anlatımla 12 mıl sozleşmede kesm bır sınır olarak konulmuyor, yalmzca azamı sınır gosterıyor Bılındığı gıbı, Yunanıstan Ege'de karasularını 12 mıle çıkarma hakkı bulunduguna ıddıa edıyor. Yunanıstan ın sozleşmenın kabul edılmesı halınde 12 mıl ıd dıasını daha sık bır şekılde gundeme getırmesı şaşııtıcı ol mayacak Bununla bırlıkte, soz leşmemn J O ncu maddesı, ul O kelerın ıyımyetle davranarak sozleşmeden dogan hakları ko tuye kullanmalarını ongoruyor. Kıta sahanlığı sorunu açısından bakıldığmda ıse, sözleşme kıta sahanlığını dogal uzantı esasına gore tanımlıyor Sözleşme, kıyı devletmın kara ulkesının doğal uzantısında yer alan kıta sahanlıgı uzerındekı doğal kaynaklarının araştırılması ve ışletılmesı bakımından Yenl sözleşme tasarısı gelenekegemen haklara sahıp olacagı sel denız hukuku konularını yenı belırtıyor Doğal uzantı kav nı baştan düzenlerken, bır dızı ramı kıta sahanlıgı Yunanıs yenı kavram da getırıyor Buntan ıle olan sorununda Turk lardan bazıları, ekonomık boltaıafının temel pozısyonunun geler, takımada devletlerı ve yarı kapalı denızler statusü gı dayandıgı ana ılke Gelgelelım, sozleşmenın bır bı kavıamlar Işte, gerek gebaşka maddesınde (madde 121), leneksel konuların duzenlenmeadalarm da kıta sahanlığına sı, gerekse getınlen yenı kavramlardan bır bolumu Ege so sahıp olabıleceklerı belırtılıyor sozleşmede yer runları uzerındekı Turk ve Yu Bu hükum alan «KıU sahanlığımn hakkanan pozısyonlarım sıyası olmanıyet ılkelerıne gore belırlensa da hukukı açıdan etkıleyemesı» yolundakı hukmun gerbılecek çekleştırılmesınde Ege açısın1^ MIL SORUNU dan bellı guçlükler getırıyor Bunlarm başmda ise, yeni Turkıye nın bu konuda, başınsozleşmede ulkelenn karasula(Arkası Sa 11, Su 5 de) n sınırını 12 mıle kadar çıka• Sedat ERGIN r SSK Ilac Fabrikası isciieri toplu söziesıne bekliyor SSK ILAC FABRIKASININ IKI UÇ KALEM ILAÇ DIŞINDA URETIME GEÇEMEDIGI BILDIRILIYOR KIT'LERIN DENET1MI IÇl\T KOMİSYON RAPÖRU KİTler yeterli özkaynaga kavusmalı ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Kamu Iktısadı Teşebbuslenmn denetımıne aıt Butçe Plan Komısyonu tarafmdan hazırlanan raporda, KIT lerın yeterli olçude oz kaynaga kavuşluruunası geıektıgı savunu larak bu kuruluşlarda jabancı ka>nak kullammuım en uygun duzeyde tutulması ıstendı Butçe Plan komısyonu nun raporunda KİT'lerın malı ya pılarındakı sorunların çozum leıı ıçın şu onerıler getırüdı • KIT'ler yeterli olçude ozkaynaga kavuşturmalı, flyat ve satış pohtikaları ozkaynak yetersızlıgıne yol açmajacak bır bıçımde tesbıt edılmesı, yabancı kajnak kullanunının optımal duzeyde tutulmahi suratıyle faız gıderlerı asgaıı hadde ındırilnıeli • Kuruluşlar hazıne resmi daıreıer ve bırbırlerı arasmdakı alacak ve borçlaıının bır an evvel tasfıyesıjle lıkıdıte sıkın tısıııdan kurtarılmalı, • Hesaplanacak zararUıda makul bır kar pajı dikkate alınmalı ve bu zararların odennıesı, gerektigınde ınahsubu sonradan vapılmak uzere >ılı ıçinde avans olaıak odenıede bulunulmalı, • KIT lerııı »caynaK ıhtıya cının karşılanmasında, ekonomık onceuklerın gozonunde bulundurulmalı 0 I^letme ve yatırıra faaliyetlerı hıç olmazsa kaynak bakımından bırbırınden ayrümalı, yatırun kaynaklarının ışletme (aaliyetlerıne, işletme sermayesinin ozellıkle kısa va deh yabancı kaynakların yatııimlara tahsisi kesınlıkle onlenmeli, fınasman kaynagı saglanmadıkça yatırıma yonelınmemesı, • ÇeşıtU kamu kuruluşlarının (SSh, BagKur ve Emekli handıgı) forüarını, hazmeden sağlanan kredıler ıle dış kajnaklardan sağlanan Kredılerı kullanan devlet yatırım bankasının KIT'lerın fınansmanında daha etkın olabılmesı ıçın sayılan tonlar ve hazine dışında, sermaye pıyasasmdan da kaynak temın edıcı faaliyetler de bulunması ve KIT'lere sag lanan tum ıç ve dış kredıleıde bu kuruluşun aracılık etmesınl sağlayacak tedbırler alınmalı, • Malı yılla takvım yılı fark lılıgından dogan ve yatırımları bır olçude aksatan odeme gecıkmelennin azaltüması çareleri araamalı, Komısyon raporunda KİTler de üretıme ülşkın onerıler ıse şoyle sıralandı • Yenı tesıslerın kurulus yerlerının seçuninde objektıt kriterler on planda tııtulmalı, • Kuruluşlarm optımal kapa sıtede olmalarına ıtma gosteıılmelı, optımal kapasıtemn al tına auşmüş tesısler tevsı e dılmelı ve kapasıteden azamı yararlanma tedbırlen alınmalı, 0 Ekonomık ve fizıkı omurlerını tamamlamış olup, rantabl çaüşmaları mumkun olmayan tesisler yenılenmeli, • Malıyetlerı düşurmeye 5Önelık tedbırler alınmalı ve venmlıuk ılkesıne önem verıl melı, • Araştırma • gellştirme r e kalıte kontrolu bırimleri kurulmalı, verimll kılınmalı ve ozellıkle teknık personel lçin cazıp hale getırilmeli, T4SFIYE • Toplam üretım ıçmde pay ları hıç denecek kadar az olan, dusuk kapasıtelı ve basıt tek nolojılı kuruluşlarm tasfıyesi ıle aynı alanda faalıyet gosteren kuruluşlar bır tek kuruluşta toplanmalı • KİT statusundeki tek slgorta şırketi olan Guven Türk Anonlm Sıgorta Şirketi tum KİT lerın ihtıyaçlarını yeterınce karşıiayabilecek şeldlde guçlendırilmelı.. ANKARA Önümüzdeki ay Kew York ta çalışmalarına baş layacak Uçuncu Demz Hukuku Konferansı onbırıncı donem toplantısında, yenı denız huku ku sozleşmesmm kabul edılmesı, Turkıye ıle Yunanıstan'ın Ege sorunu uzerındekı pozıs yonları açısından bir dızı yenl hukukı sonuç getirecek. Uluslararası alanda denız hukukunun butun yonlerını düzenleyen yenı konvansıyon taslağı Üçüncü Denız Hukuku Konferansının bundan oncekl fen oturumunda ayrıntılı bır şekılde tartışılmış ve ağustos ayında yapılan onuncu oturumda ana taslak uzerınde genei bır anlaşmaya varılmıştı Onbırıncı oturum 8 mart tanhınde başlayacak ve nıs.an ayının sonuna kadar surecek Toplantıya katılacak Turk heyetıne Turkıye'nm Biîleşmış Mılletler Daımı Temsılcısı Coşkun Kırca başkanlık edecek. Dokuz yıldır suren Üçüncü Denız Hukuku Konferansının, onbırıncı oturumla bırhkte sona erıp, ermeyecegı ABD'nın tutumuna bakıyor Bunun nedenı, Eeagan yonetımınm göreve geldıkten sonra sözleşme Şükran KETENCİ 1979 yılı mayıs ayında açılan Sosyal Sıgortalar Kurumu Ilac Fabrıkasında, hala gercek anlamda ılac uretımı yapılamadıgı bıldırılıyor Fabrıkanın 80 ışçısının toplu ış sozleşmesı 1979 temmuz ayından bu yana bagıtlanamadı Sosyal hakları olmaksmn o tanhten bu yana asgarı urret alan ışçıler «gerçek ış ve ucret» bekledıklerını bıldırıyorlar SSK ılac fab rıkasının serum ve şurup bolumlerı calıştırılmıyor 2% kalem ılac uretebılecfk kapasıtedekı makıne'e'.r boş bekledığı bıldırıI yer Fabrıkada sadece (Arkası Sa 11, Su 4 de) taslağını yenl baştan incelemeye almış olması Reagan yonetlmının ıtırazları ABD nın Baş kan Carter donemınde kabul ettığı Okyanuslardakı kaynakları ışletecek «Uluslararası Denız Yatağı Otoritesı»nin ışlevlerı uzerınde toplanıyor Eğer, Reagan yonetıml ABD nın tutumunu buyuk çapta değıştırerek toplantıyı krıze sokmazsa, Uçuncu Denız Hukuku Konfe ransı tamamlanmış olacak Bu durumda eylul avında Karakas'ta düzenlenecek bır torenle yeni denız hukuku sozleşmesı ımzalanacak ve dunya devletlennin katılma durumlarına göre yurürluğe gırecek. ZONGULDAK'TA• • • • • • • • GOCUK: 1 OLU ZONGULDAK (ANKA) Zonguldak Karadon bölgesınin Kılımlı bolumundekı komur madenı ocagında oncekı akşam meydana gelen gocuk sonunda bır ıgçı oldü, bır ışçı de agır yaralandı Edımlen bılgılere gore, saat 17 15 sıralarındd komur madenınm adı geçen bolumünde dıpten gelen bır gocük ocagın 124 metre derınlıgınde büyuk bır çokmeye yol açtı Bu sırada ocakta çalışmakta olan kazmacılardan 29 yaşmdaki Mutullah Aladağ ıle 32 yaşındakı Kemal Ülku goçuk altında kaldılar Kemal Ülktl agır yaralı olarak kurtarıhrken, Mutullah Aladag goçılkten olu olarak çıkarıldı [Tarıtn calısanları sosyal güvenceye kavusturulacak p Tutum: Anayasa Komisyonu hala kendisine bir yöntem secemedi A\KARA, (Cumhuriyet Burosu) Danışma Meclisi Sakarya üyesı Cahıt Tutum, gündem dışı konuşmasında, Meclısın çalışmalarını yetersız buldugunu soyledı ve «Da nışma Meclısı geçen 4 ay ıçinde rutın çalışma gorevmi yerıne getirmek ıçın kurulmuş bır Meclıs gibl çalışmıştır» dedi Danışma Mechsının «Anayasayı hazırlama işini Ko^ mısyona havale etmenın rehavetı içinde gozuktuğünü» one suren Tutum Anayasa Komısyonunu «çalışmalarını hala bır takvıme baglamadığı» ıddıasıyla eleştırdi, «Hala kendilerıne bır takvım, bır yontem seçmemişlerdir» dedı Daha sonra Komısyon Başkanlarının ortak onergesıyle Danışma Meclısının Genel Kurul çalışmaları haîta da uç güne ındırıldı Bu arada Anayasa Komısyonu 3 çalışma raporumı bugun Danışma Meclisi Genel Kuruluna sunulacak. Komısyon, raporda yenı Anayasanm hazırlanmasına İIİ5kın calışmalar konusunda bılgı verecek. ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Sosyal Güvenlık Bokarrt Sadık Şıde, tarımda kend! nam vo hssabına çalışan cıftcıler ııle tonm ve orman Işcılerinın sosyal gövonlık hakkınnı sağlayocak kanun tasarısının bu yt hazırlanacağını acıkladı. Şıde, dun toplanan Sosyal Güvenlık Kurulu'nun acılışında yaptığı konuşmada kurulun sosyal guvonlık normlarınin tek bir ışleyış sıstemı ıçerısınde bütünleştırılmesı ve yurt dışındak) Turklerın scsyal guvenlıklerıyle ılgılı önlemler alınması konuları uzerınde calışmalar ya pacağını bıldırdı. Sosyol Güvenlık Kurulu'nım 6 ayda bir kez toplanacağınt belırten Şıde, kurulun 1982 yı lı calışma programına ılışktn şu bılgıleri verdı • Tarımda kendl nam ve hesabına çalışan çiftçiler ıle tarım ve orman ışcılerınin buUfuk GULDEMIR gune kadar sağlanamayan sosyal güvenlık haklarını koru yacak olan kanun tasarısının ' ANKARA Meclıslerde gun hazırlanması, âem dışına taşılarak yapılan ko• Kalkınma planlarında da nuşmalara parlamento dılınde behrtildiğı gıbi suratlı sağlık«gundem dışı konuşma» denır. lı bır ekonomık kalkınma sure Damşma Meclısının geçen haltakı çalışmaları gıindemde faz ci ıçinde sosyal guvenlik ve la yasa tasarı ve onerısı bulun sosyal refahın yaygınlaştırılması ve bunu takiben verilmaması nedenıyle gundemdışı ışler uzerınde yoğunlaştı Gun miş bulunan hakların etkınleş dem dışı konuşmalarda Meclı tırılmesi, sın gündemınde bulunmayıp ul• Sosyal güvenlık ve soske gündemınde bulunan sorun yal refah amaçlayan program lara değınıldı ve çozümler ge ve araçların uyumlu bır polıtırılmesı Jstendl. Bıngdl tıyesl tıka içinde yurutulmesı ve daMehmet Aydar'ın deyımıyle bu ğınık uygulamayı gıdermek su sorunlar arasında «Komulmek ozg^ırlüğunun kısıtlanması» da retıyle, farklı normların tek bir ışleyış sıstemi icerlsinde bulunuyordu Mehmet Aydar'm butunlestirılmesl, geçenlerde bır yakını olmuştü Yakınımn cenazesını Bıngol'e • Yurt dışındakl vatandaşgotururken sorunlarla karşüa lanmızın sosyal güvenlık hak şan Aydar, konuyu Meclısın lannı korumak ve gelıştlrmek getlrdi ve ysptıgı moksodıyla gerakll onlemlerin (Arkası Sa. 11, 9ü, 2 de) abnmsMi» Danışma Meclisi'nden izlenimler.. NATOYA NASÎL GİRDİK? Baskanlık ve yarı baskanlık sistemi sakıncalıdır,. Istanbul Haber Servısi Is tanbul Unıversıtesı Iktısat Fa kultesı Sıyası llımler Enstıtusu nun Anayasaya ilışkın goruşunde, «Yenı Anayasa'nın halk egemenlıgıne dayanan, ozgur, demokratık, çogulcu, parlamenter, laık, ekonomık, toplumsal gelışmelere acık, sosyal hukuk devletı anlayışını benımseyen ılkelere dayanması gerektığı» vurgulandı. Enstıtu nün bu konudakl aCiklamasında «Yenl bir Anayasa esas olarak, özgur bır tarttşma ortamı ıçinde bu ılkelere dayanılarak hazırlanabılir, kabul edilebılir ve uygulama olanağı bulabllır» denıldı Anayasa ile partüer sıstemının uyumlu olması ıstenen raporda devamla şoyle denlldı. «Anayata I I * siyaaal portller sıstemı arasında temel ılkeler uzerınde uyum sağlanma sı bakımından en etkın faktor, kuşkusuz ozu ıtıbarıyle Anayasa nın toplumdakı varolan sıyasaı egılımlerın ortak urunu olmasıdır Onemlı sıyasaı egı'ımterden bır veya bırkaçını, ya da tamamını dışlama, toplumustu bır Anayasa tısadı ve toplumsal kalkınmaıle sıyasal partı sıstemının bu Sı gayretlerinın gelıştırılmesıntunleşmesını beklemek yanlış de ozunde çok başarılı olmuş olur » tur. iktısadı ve toplumsal gelışme sorunlarının çozumunde coğulculugun kacınılmaz bır arac olarak gorulmesı gerektı gı belırtılen raporda şu goruşe yer verılıyor «iste 1961 Anayasası boyle bir gerçeğın ve ıradenın urunu dur. Turk toplumunun cağdaş lasma yönundeki genel bır ira d« beyanıdır. Nıtekim sozkonutu Anayasa Türkiye'nln ikRaporda dah a sonra cağdaş toplumun sıyasal sıstemlerının ışlemesınde temel hak ve ozgurluklerın vazgeçılmez bır onemı olduğu vurgulanıyor, temel hak ve ozgurlukle nn ışlevlerı sayılıyor ozetle şoyle denılıyor «özguıiuğun bir fantezi olduğu şeklınde algılanması, toplumumuzun yetennce ozgür lük ortamnKi hazır olmadığını alma ışlemlerının başlamasıyla avukat ısteme hakkının baş latılması, ışsızlık, genel saglık sıgortasının Anayasal guvenceye bağlanması ıstenıyor. Raporda daha sonra secım kanalıyla denetlenmıyen Cumhurbaşkanı na onemlı yetkıler verılmesının sakıncaıarı uzerın de duruluyor ulkemız koşulları açısından tam veya yarı baskanlık sıstemın n bır dızı sakıncalan olabıleceğı vurgulanarak, şoyle denıııyor «Oncelıkle Anayasal deneyımlerimlz, her turlu yetkıleri uzerinde toplayan saltcnatın başlangıctan berı sınırlanması amacından yola çıktığı ıçın, bu cızgıyl ızlemış ve en açık ıfadesıni de 1961 Anayasası n da bulmuştur. Genel oyia beiırlenen bir Cumhurbaskanı doğal olarak sıyasal çekışmelerln lcine cekıiecek Devletın birlığıni ve temsıllnı ustlenen makam yıpranabılecektır. Oysa ulusal bir lıgın ve geneı oydaşmanın zor saglandıgı geçış topiumlannda kı toplumumuz bu özellıklerı taşımaktadır ulus bir lıginın temsılcısı olan mokamın yıpranmasına musamaha edılemez Bu bakımdan, sozko nusu makam hemen her krizi bıraz daha dıktaya kayarak atlatma eğılırmnde kalacaktır. Baskanlık sıstemının bozulmus halı kacınılmaz olarak ardı or kası kesılmeyen hukumet dar belerı gırışımlerl olur» Raporda yargı kuruluslarınm denetımınde olmıyar devlet faalıyetının sozkonLSc olmaması gerektığı vurgulanıyor mahkemeler ve ya gıçların bağımsızlığı uzerınde duruluyor vurgulamak ve bu cıkış nokta larından hareket ederek ozgur luklerın gereklı yasa! guvence lerını kurmamok ya da dar bır ozgurluk anlayışı ıle hareket etmek yapılabılecek en buyuk yanlış olur» Raporda, 1961 Anayasası'nın temel hak ve ozgurluklere getırdıgı genel cerceveye ek olarak ozgurluklerın sınırlandırılmasına yonelık yasa taoarılarının yargısal denetımi saklı kalmak koşulu ıte Anayasa Mahkemesı nın on Incele mesınden gecınlmesı önerılıyor. Tutukluluk ve gözcritına