Katalog

Cumhurıve* 6 EKONOMİ 16 ŞUBAT 1982 EKONOMİDE AYNASj değer yıtırdl Gecen nafta içınde hlsse senetlen değeı kazanan kuruluşlar arasında Kav, Pınar SUt, Hektaş, Sar kuysan, Türk Şışe Cam, Plas tıfay, Kordsa, Batı Anadolu Çımento, Bagfaş. Olmuk, Goodyear ıle Otosan bulu nuyor. Serpa'ya gore geçen hafta yalnız Türk Sıemens' ın hisse senetlermde 3 500 lıralık değer kaybı görüldu Öte yandan, Meban yetkili'erı ıse geçen hafta içınde kendı poıtfoylerinde bulunan hısse senetleri fıyatlannda bir değışıkhk olmadığım bıl dırdıler 1981 yılının en basarılı ihracatcıları belli olmaya basladı fs Bankası kurucu hissesi 500 bin tiraya çıktı ANKARA, (ANKA) Sertnaye pıyasasının hısse senedı bölümündeki canlılık devam ederken, Türkıye îş Bankası kurucu bisselertnin 75 bin hra değer kazanarak 600 bin Uraya yükseldığı büöırıldı îş Bankası hısse *enetlen ıse 7 500 lıralık artışla 45 bın lıradan ışlem gormeye başladı. Serpa yetkılılennden edımlen bılgıye gore, îş Bankası dışında kendi portfoylennde bulunan çeşıtU kuruluşlann hisse senetlerinden 20'sinın daha değeıinde artış kaydedlldi Bir kuruluşun hısse senetlen Ise Otomarsan* Enka, Ram. SiseCam ve Okumus; madalyaları paylasacak y s y # Yalçın YORUMDOĞAN . "Cahil,, mi, Yoksa "Kasıtlı,, mı?.. «1981 seneslnde ozel Imalat sanayil uretiml cun f'yatlarla yuzde 35 2 artmıştır. Ancak, uretım degerl gayrlsafi mllll hasıla zımni deflatoru ve toptan fiyatı endeksi Ile sabit fiyatlarla Ifads edlldiğlnde ozel Imalat sanayil uretimind» reel olarak artış olmadığı ortaya çıkmaktadır.» Bir başka deyımle, ozel kesımın sanayı malları uretımınde '1981 yılında herhangl bir artış yok Uretım artmamış Arttı g'bl gorunen, gerçekte fıyat artışlarından kaynaklanan değerler Yoksa, fıılen orneğın, uc araba yerıne, dort araba uretılmemlş Beş buzdolcbı yerıne altı buzdolabı uretılmemış Bunları söyleyen kırn 7 Bunları soyleyen TUSIAD Yanı, Turk Sanayıcıleri ve Işadomları Derneğı Merkezı Istanbul da bulunan TUSIAD, yılda üç dort kez ılgınç ekonomık raporlar yayınlar Ayrıca ayda bir de «Goruş» adı altında bir broşur yayınlor Ekonomının bellı donemlerınde yayınlanan raporlar tam anlamıyla «işadamlarımn ve sanaylcılerm» goruşunü ycnsıtır Onların fıll deney ve gozlemlerını dıle getırır. Yaklaşık on yıldır bu tur bir gorevi surduren TUSıAD, her yenı yıla gırerken, geçmiş yılın ekonomık dururnunu ve gırılmekte olan yılın da ekonomık beklentılerınl Irdelemeyı alışkarclık edlnmıştır TUSIAD ın son buyuk raporu «1982 yılına gırerken Turk ekonomlsı» admı ta şıyor TUSIAD'ın son raporunda açıkça uretlmde artış gorulmedığı vurgulanıyor Ancak ış uretımın artmaması 24 ocak kararlarının çok onemli bir sonucunun dıle getırılmesıyle kalmıyor Bir başka gerçek daha ortaya cıkıyor Aynı raporun ucuncu cayfasında mıllı gelır artışiarını gosteren bir tablo verılmış Buroda Imalat sanayıınde carı fiyatlarla yuzde 50 5 sabr fiyatlarla ıse yuzde 7 6 oranında bir prtışın bulundugu belırtılıyor Yukarıda tırnak içınde belırtılen «Özel keslmın sanayl uretımlnde reel olarak bir artış olmadığı ortaya çıkmaktadır». Aynı rapor, s 38) Cumlesıyle bu tablo bir araya getırildığinde ortaya çok daha Ilgınç bir tablo çıkıyor. Özel kesım Imalat sanayıınde bir artış olmadığına gore, tablodckl yuzde 7 6 oranındakl gerçek uretim artışının tek bir kaynağı var KIT'ler Ozel kesımin sanayl uretiml artmadığına gore ve mılll gelırde sanayl keslminde gerçek olarak yuzde 7 6 oranında bir üretlm artışı sağlandığına gore bu artışın tek bir kaynağı var demektlr Bu da 24 ocak kararlarından bu yana çeşitll kişi ve kurumlarca «Kahrolsun» nldalarıyla zaman zaman «Satışa çıkortılan», zaman zaman «Ortadan kaldırılmak» ıstenen KIT'lerdır Ustelık bu uretım artışının boyutları gerçekten çok anlamlı Ikl yonden llkı, Imalat sanayıındekl uretım artışının genel ekonrmıdekı payı Ikmcısı de uretım artışının «Nasıl ve hangi kaynaklardan» sağlandığı Hang kaynakların kullanılarak belırtılen uretım artışına varıldığı Imalat sanayıı üretımınde kamu kesımınin payı yaklaşık yuzde 30 dolayında bulunuyor Imalat sanayıınde sağlanan uretım artışını bu pay lcındekı yerıne ve bunun gerel ekonomı ıcındekl payına bakarsak, o zaman daha carpıcı bir gerçekle karşılaşırız Kamu kuruluşları 1981 yılında yaklaşık yuzde 20 dolayında bir uretım artışı sağlamışlardır Kamu kesımınde belırtılen u.etım artışının nasıl sağlandığına gelınce Bunu oğrenmek Içın yine aynı TUSIAD raporunun «Para kredl» bolumundekı bılgller* bakalım Raporun 60 61 sayfalarında, «1981 yıiında sanayl kesimi kredllerinln yuzde 75 5 oranında arttığı» belırtıliyor Aynı raporun 53 sayfasında ise, «Sa(Arkası 11. Sayfada) Meral TAMER Ekonomı polıtıkamızın dışsatıma dayandırıldığı, dışsatı mm çeşıtlı yontemlerle ozen dırıldıgı dışsctım patlamasından soz edıldığı, 4 7 mılyar dolarlık dışsatım gerçekleştırı lerek bu alanda Turklye olçu sunde bir rekora ulaşıldıgı ozetle dışsatım seferberlığmın başlatıldığı 1981 yılında ıpı kımler goğusleyecek"? Turkıye nın dışsatımında o nemiı bir payı olan ozellıkle sınaı urunlerin dışsatımcnda ağırlığı bulunan Istanbul da konuyla ılgıli olarak yaptığımız araştırmada, 1980 yılının şampıyonları yme madalyala ra en yakın adaylar olarak on plana cıkarken, dışsatım ra kamlarını buyuk olcudeartıran fırmaların Ortadoğu ıle ış ya pabılenler olduğu da dıkkatı çekıyor Buna karşılık yıllar dır AET ulkelarıyle ış yapan fırmaların ıse bırkac ıstısna dışında 1981 de, 1980 yılı dış satım rakamlarını guçlukle ko ruyabıldıklerl gozlenıyor Istanbul Sanayı Odası ve Is tanbui Tıcaret Odası nın geçen yılkı lıstelerınden yola çıkarak goruşlerıne başvurdu ğumuz dışsatımcılar arasında ISO'nun lıstesınde 1980 yılının altın mada'va sahıbı Otomar san 71 mllyon dolarlık dışsatımla, Turkıye Ş'şe Cam da 70 mılyonluk dışsatımia başa gureşıyorlar Bu arada 1980 yı lının bıtımıne uç ay kala dışsatıma başlayan ve Mehmet Okumuş'un ifadesıne gore 1981 de coğunluğu Lıbya ya olmak uzere 82 mılyon dolarlık dışsatım yapan Okumuş Holdıng buyuk bir sıcramayla bu alanda on saflara ulaşmış gorunuyor Istanbul Tıcaret Odası nın lıstesıne baktığımızda ıse 1980 yılının altın (Turk Hava Yolları) gumuş (Denız Naklıyat) ve bronz (ENKA Pazar lama) madalya sahıplerının bu yıl da aynı yerlerını koruya cakları anlaşılıyor THY ve De nız Naklıyat ın ulaşım aracılığıyla ulkeye dovız kazandıran deviet kuruluşlan olduğunu dıkkate alarak bir dışsatım şırketı olan ENKA Pazarlama' nın bu alandakı başarısını ozellıkl a vurgulamak gerekıyor ISO'nun yanı sıra ITOya da uye bulunan Turkıye Şışe Cam 70 mılyon dolarla Koc Holdıng'ın dışsatım şırketı Ram Dış Tıcaret 65 mılyon do larla ENKA Pazarlama yı ızlı yor KENDİ TAHMINLERİNİ BILE AŞTILAR Bu arada dıkkat çekıcl o lan bir nokta da, soz konusu fırmaların bir coğunun 1981 e ılışkın kendı tahmınlerını bıle mılyon dolarlık ıhracat gerçek leştıren ENKA Pazorlama nın Ihracat Muduru Melıh Halef oğlu da aynı gunlerde fırma larınip 1981 yılına ılışkın ıhra cat rakamını 80 mılyon dolar olarak tahmın etmıştı ORTADOĞU'YA YÖNELEBİLENLER KARLI CIKTI 1981 de başarılarını artıra de 71 milyon dolara cıkartmış bulunuyor Şehırıcı ve şehırler arası otobus ureten ve bunlan ıhrac eden Otomarsan fırmasının başlıca alıcıları Irak, Mısır, Surıye, Urdun Pakıstan ve Tunus Gıda maddelerı ve inşaat malzemelerınden orman urunlerme ve kımyevı maddelere deK her tur malın dışsatımını yapan ENKA Pazarlama'nın dışsatımında 1980'dekı 29 5 mılyon dolarlık değerden, 1981 de 85 mılyon dolarlık dsğere ulaşılmış bulunuyor Ja ponya dan ABD ye dek çok sa yıda ulkeys rnal satan ENKA' nın bas alıcıları ıse Irak ve Lıbya Dışsatımını 25 mllyon dolar dan 70 milyon dolaro çıkarıtin başarısını gosteren ve ge lecek yıl ıçın de 125 mılyon do larlık oışsatım planlayan Turkıye Şışe Cam Fabrıkaları'nın muşt'ilerı arasında da başto Lıbya olmak uzere ce şıtlı Ortadoğu ulkelerının on plana cıktığı goruluyor 1981 e dek en buyuk muşterısı Federal Almanya olan 9'Şe • Cam 1981'de Batı Almanya'va 8 mıl yon dolarlık ıhracat yaporken Lıbya'ya 15 mılyon dolarlık mal satmış bulunuyor. Çeşîtü Şirketlerin kendi beyanlarma göre 1980 ve 1981 dışsatımları 1981 FtRMA ADI ENKA PAZAKLAMA OKÜMÜ3 HOLDÎNO OTOMARSAN ŞIŞE CAM R\M DIŞ TICARET onernlı olcude aşmış bulunma ları Ram Dış Tıcaret ın o do nemdekı Genel Muduru Doğan Sılay yıl sonuna 2 5 ay gıbı kısa bir sure kala kendısıyle goruştuğumuzde 1981 yılı ıh racat rakamını 5560 mılyon dolar olarak tahmın etmıştı, ancak yı| sona erdığınde fırmanın ıhracat rakamı 65 mıl yon dolara ulaştı 1981 ds 85 (mUyon dolar) (milyon dolar) 29.5 4,5 29,3 25 17 85 82 71 70 «5 Tütüne 230 lira baş fiyat verilmesi bekhniyor IZMIR, (Cumhurıyet Ege Burosu) 1981 urunü Ege •kicı yoprak tutun pıyasası Gumruk ve Tekel BaKanı Prof Dr Alı Bozer tarafından yann sabah açılacak Bu yıl uygulanacak başfıyatın 225230 lıra dolayında açıklanması beklenıyor. Bu arada Izmıre gelen tekel alım heyetının son hazırlıkları gozden gecırrîıgı ogrenıldı Edınılen bılgılere gore Gumruk ve Tekel Bakanlığı başfıyot konusunda Bakanlar Kurulu'na 250 lıra dolayında bir teklıfte bulundugu ancak Malıye Bakanlığı ıle Başbakan Yardımcısı Turgut Özal1ın enflasyonu korukleyıcı olur gerekçesıyle bu teklıfe kar«ı çıktığı ogrenıldı Başfıyat konusundakı haberıen tuccar v e ıhracatcıların olumlu karşıladıkları belırtılırken, uretıcller 230 lıralık başfıyatın malıyetlerı karşılamayacağım one suruyorlar. Boylece. uretıcılerın tutunu tuccara satmaya calışacakları tahmın edılıyor. f DÖTWn DÖVIZ KURURI Cüui Döviz Alış 144 00 Xî5 59 854 ,60 00 3 52 18 33 23 66 54 75 24 75 74 88 1126 59 83 118 31 504 01 33 94 263 38 42 11 • D3viz Satış 146 88 158 70 8 71 6120 3 59 18 70 24 13 55 35 25 25 76 38 11 4ö 6103 120 68 514 09 24 42 268 65 42 95 Efektif Efektif Alış Satış 144 00 148 32 147 81 160 26 8"H 8 80 60 00 6180 3 34 3 63 18 33 18 88 23 66 24 37 54 75 56 39 24 75 25 49 74 88 77 13 10 70 1160 5b 84 6162 112 39 12186 578 81 Sİ9 13 22 74 24 66 263 38 27128 40 00 43 37 rak surduren dışsatımcılan mızl 0 ılg lı olarak dıkkatı ce ken bir dığer nokta da Ortadogu ıle ış yapabılenlerın, ozellıkle Irak ve Lıbya ya mal satabılenlerın dışsatım rakam larında onemll artışlar sağlayabılmelerı Örneğın 1980 ın a tin madalya sahıbı Otomarsan, o yıl 29 2 mılyon dolar olan dışsatım rakamını 1981 Bankacılık Enstitüsü seminer düzenledi 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilıru 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangv 1 Hollanda Florıni 1 îsveç Kronu 1 îsviçre Frang* 100 Italyan Lıreti 100 Japon Yenı 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dınan 1 Norveç Kronu 1 Sterlın 1 S. Arabistan Rıyall ! Bankacılık sektöründe tekelci egilimin güdenecegi belirtildi Ekonomi Servisl Para Kre dı Kurulu'nun bankaların duzenlemesı ıle ılgıli 55 sayılı kararının bankacılık sektorunde varolan tekelci yapıyı daha da sertleştıreceğı ve bunun ku cuk bankaların pıyasadan sı lınmesı gıbi cok ağır bir bede lı olacağı one suruldu Istanbul Unıversıtesı Iktısat Fakultesı Bankacılık Enstıtusu' nun Prof Dr Akın llkın Baş kanlığında Sheraton Otelınde duzenledığı «KamuMalı Aracı kesım ilışklleri» konulu semınerın ılk bolumunde Prof Dr Demır Demırgıl ve Yapı Kredı Bankası Genel Mudur Yardımcısı Dr Alı Ihsan Karacan bırer teblığ sundular Demır Demırgıl, devletın ban ka'arı denetlemesının, mevduat sohıbmın korunmasına kredılerın uygun sektorlere dağıtıl masında ve bankaların para yaratma guçlerının kontrolune yonelık olması gerektığını, oysa yenı duzenlemeyle bu ılke lere ters bırtakım sorunlar doğ duğunu belırttı ve şoyle de vam eîtı «Turkıye'ds 4 buyuk bankanın temerkuz oranı yuzde 65'tir. Yenl duzenleme ile 4 bankanın oluşturduğu fllli ol'go polun resmileştırllmesl ve desteklenmesı istenlyorsa, bunun kuçuk bankaların pıyasadan sı linmesi gıbl çok ağır bir bedeII olocaktır» Yasa cıkarmakla sorunlar cozumlenemeyeceğı nı one süren Demırgil zaten onemll sorunlarla karşı karşıya bulunan bankacılık sektorune yeni yukler getırıldıgını soyledl All Ihsan Karacan da kararın olıgopolcu yapıyı sertleştıreceğını ve bunun da dığer endustrılerın pıyasa modellerını etkı leyeceğını bellrttıkten sonra «karar yenı kurulacak bankalarla mevcut bankalar arasında haksız bir ayınma yol açmıştır» dedı Karacan ozkaynak/yabancı kaynak dengesını gozeterek sermaye tutarlarını bankaların serbestçe belırleme lerıni zorunlu karşılıkların yenıden gozden gecırilmesını, faız farkı ladesi fonu kesıntllerınin kaldırılmasını Istedı. ALTIIM GÜMÜS FİYATLARI 12 Şubatla fark 15050 lıra duştü Fark yok 15 lıra duştu 20 Hra duştu Fark vol< Cumhurlyet Reşat Kulpsuz 24 Ayar 22 Ayar Bılezik Gumuş 15 Şubat 1982 12 200 12 350 12 500 12700 1 850 1 860 1 6 8 0 1780 41 5 0 42 50 Kafemı kullanıp, kendime güvenli bir yol seçtim. Sizde kendinize güvenli bir yol şeçin rahat ve huzur içinde olun. Banker Kastelli sermaye piyasasında güçlü, güvenli... GENEL MODÜRLÜK Kastel 1* Merktzı Slrk«el/İSTANBUL TEU 20 99 00/01 280259 ÎZMİR Cumhuny»! Mey Veyd«n Apt No 11 Kat 1 Daıre 3 İZMİR TEL 21 209421 9590/91/92 ANTALYA 4 VakrtHanAsmaKatNo'21 Bahçekapı/İSTANBUL TEÜ20532O(5Hat)22105Z 22147922 33 9S BAHÇEKAPt AtaturkCad Rajıl Berberoglu Ishanı Kat 1 No 6 ANTALYA TEL 50 4975 51 Tahvil mevduat sertifikası alarak satarak size sermaye piyasasının büyük imkanlarınt sunuyor. Satın aldığınız menkul değerleri dilediğiniz an geri satabilirsiniz. BURSA Ataturk Cad Kurtuf Ijhar» No 59 Asrna Kat BURSA TEL 2036911338 KADIKÖY AHıyolEfeslşhanKati TEL 38182838 06 9338 07 58 384t173 ŞİŞLÎ BuyukdereCadNo^Katf Kad*ay/ ISTANBUL SAMSUN KâzımpasaCadNoSKati SAMSUN TEL19 48220 89320 894 (S*lı Caml Kar^ısı) Sıslı/İSTANBUL TEL 46 431246 39 4346 42 71 ESKİŞEHİR Köprubası Meydanı lnftnu Cad. Porsuk Ishanı Kat 2 No 201 202 ESKİŞEHİR fEL16185 Cumhunyef Cad ErkApt. No14Kat2 Elmadağ/İSTANBUL TEL41 62 5041 62 51 41 62 52 416253 ELHADAĞ KAYSERİ Cumhunyel Mah Valan Cao*. BuyukaKsal'a! Işhanı No 16 Kat 2 KAYSERİ • TEL 13 931 BAKIRKÖY Ebüzzıya Cad Kastel Hart No9 Bakırköy/İSTANBUU TEL: 712644 MERSİN AtaturVCad No14/L MERSIN TEL 16 458 KAİSER Slr 60 6000Frankfurt/M Deulschland TEL: (0611) 233243 233244253326 TELEC 4189679 KaslD Banker Kastelli Menkul Degerier Tlcaret A.§. BANKER KASTELLİ MENKUL DEĞERLER TİCARET A 5 'nın NOMİNALSERMAYESİ TAMAMl ÖDENMİŞ OLUP 600.000 OOO.TCdır. FRANKFURT ANKARA AtaturkButv«nNo:9T Kat 4 Kızılay/ANKARA TEU1759 001832 54 J Yeni sistem için açıklama isteyinİ2 Adım Soyadım Adresim ,