Katalog

23 ARALIK 1982 KÜLTÜ RYAŞ AM Cumhuriyet 5 \ Garcia Marguez büyüsü Tomris UYAR ... «Bîr öykünün dayandığı teoıel, görünen parçası değil. ardındaki görünmeyen şeylerdir (...) yani kısa bir öykü yazmak için gerekli olan incelemeler ögeler ve gereçler yığınıdiyor Marquez. Tıpkı buzdağı gibi. «Görünen parçası, o parçayı yüzeyde tutan parçanın sekizde bir!.» Sonra özellikle gençler açısından yorumluyor bıTönemli benzetmeyi: «Edebiyatı btttünüyle bilmeden iyi edebiyat yapamazsınız. Edebiyat kültürünü küçümsemekle. 1çinizden gcldiğince yazmaya özenmekle, kafadan atmakla bir yere vanlmaz.» Aynı yazıda. edebiyatın üniversitelerde değil, öbür ya zarları okuyarak öğrenildiğini ileri sürüvor. (Cağdaş Eleştiri Dergisi, sayı 10, kaynaştırmakta, mutlu bıı geleceğin insanlanna «inanılmaz» gibı gelebilecek gündelik zorbalıkSan, olağanüstü kıyım dönerrlerim, o döneme tanık olanlanrı nerdeyse «mıtoman' sayılabilecek abartılı anlatımıyia sergilemekte ustadır Ama Marquez'in bir yüzü daha var. Yukardaki ahntıdaki ciddiyet yükünü zaman zaman hafifleten. zaman zaman okuru ciddiyetinden kuşkuya düşüren bir yüzü. Gerçekten çok konuşuyor Marquez. Çok açıklıyor. Kendini, kendı edebiyatını. ülkesini. dostlarını. karıs;m, öykülerinî, romanlarını naaıl tasarladığını, yazmedan önce kimlere danıştığını (böylelikle yazdıklarmı da önce konuşarak yazdığını öğreniyoruz) Bundan böyle vazmayacn&ını. artık konu kalmadığını belirttikten sonra neler yazınayı pılmazsanız, yağmur yağma yacaktır. Ama hem çağımız kültürüyle donanmış, hem nostaljiyle beslenmiş bir uç adama ınanmamak mümkun mü? Hele konuşmaktan, sczünü söylemektea, kendini savunmaktan olabildiğince kaçman, bir kişiyı dinlemeyi, bir yetkenin sesine kulak vermeyi huy haline getirmiş bir yordamla serpilmişseniz? Marguez, yüzyıllık yağmurlarını. on yıllık uykulanm, dönüp duran. öç peşinde kcşan kan çizgilerini buyruğunuza verip beklediğiniz yağmuru yağdıracaktır sizin için. Çiz diği bildik kişileri tekrar fekrar uzun değneğiyle göstererek yaşadığınız dönemlerin beyninize çakılmasım sağlayacaktır. Şimdilerdeyse Marquez':n çağdaş bir kılığa büründüğünü görüyoruz: Yetkılileri atlatıp olaylann içyüzüne varmaya çalışan gazeteci kimliğiyle. Evet, Kırmızı Pazartesi ile Bir Kayıp Deniz ci, belgesel birer çalışma. öy leyken Marquez, olaylarm akışından çok, yine belli bir olayın edebiyatlaştınlmasıy la ilgilî. «Bayan Forbes'in Mutlu Yazı»nda (Çağdaş Eleştiri, arahk sayısı) kadıncağızı kimin öldürdüğü, «Kardaki Ayak İzleri»nde öykü kahramanlarını kovala yan kanin gerçek hesabı onu ilgilendirmiyor. Olup bitenleri kendi anlatım özelliğine yedirmek, olup bîteni «kendine kazanmai» amacı. Bir Kayıp Denizci.. «Kimileri> diyor. Bana bu Öykünün benim hayal ürünüm olan bir uydurma olduğunu söylüyor. Onlara şu soruyu yöneltiyoruru: «Peki, öyleyse denizdeki on günüm içinde ne yaptığımı sanıyorsunuz?» Marquez'in edebiyat anla yışını çok iyi belirleyen bir soru bu bence. O, uzak diyarlardan, bizim bilmediğimiz saatlerden ve günlerden geliyor, akla sığmaz serüvenlerini anlatıyor bize, beklediğimiz yağmuru yağdırıyor. Doğu'ya da Batı'ya da. Ama bizler nedense başka üîkelere bizden vağmur götüren, üstelik Marqu8z" den daha tutarlı bir yazarın^ Yaşar Kemal'in büyüsünü görmezden geliyoruz, yağmuruna inanmıyoruz. Neden? «Kişi doğduğu yerde peygamber olamaz» derler. Ondan mı? • duşünce inceleme^ araştırma şahin aipay Niyazi Berkes Adam Yayıncılık, İstanbul, Ekim 1982, 234 s. Niyazi Berkes sosyal bîlim dünyamızın önde gelen isimlerindendir. Türkiye'de Çağdaşlaşma adlı klasik nı telikteki eseri (1. basım. Bilgi Yayınevi, Ankara 1973 / 3. basım, DoğuBatı Yaymlan, İstanbul, tarihsiz), Türkiye'nin son ikiyüz yıl lık toplumsal tarihini öğrenmeye ve araştırmaya yö nelenlerin ilk elde okumaları gereken yapıtlardan bi ridir. (Bu konuda ilk ede okunması gereken diğer ya pıtlar arasmda, her biri farkh yaklaşımlarla yazılmış olan, Bernard Lewis'in The Emergence of Modern Turkey [Çağdaş Türkiye'nin Doğuşu] (1961) ve Doğan Avcıoğlu'nun Türkiye' nin Düzeni (1968) adlı eser leri sayılabilir.) Türkiye'de Çağdaşlaşma' da Berkes, toplumumuzda onseklzinci yüzyılm başlarmda Cumhuriyet'in kuruluşuna kadar yaşanan gellşmeleri «din ve dünya işlerini ayırma davası... mihverinde» inceler. Berkes'in yaklaşımındaki özelliklerden biri, toplumsal değişme lerin, siyasal ve düşünsel düzeydeki gelişmeleri, eğitim ve din kurumlarında meydana gelen yenilikleri temel alan bir bakış açısıyla Incelenmesidir. 1908 Kıbrıs doğumlu olan Berkes, İstanbul Üniversite sl'nde sosyoloji ve felsefe öğrenimi görmüştür. 19351939 yılları arasında ABD' nin Chicago Üniversitesi'nde sosyoloji öğrenimini sür dürmüş; yurda dönüşünden 1950'ye kadar Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi'nde sosyoloji dersleri vermiştir. Üni versite.üzerinde siyasal bas kılarm yoğunlaştığı bir sı rada görevinden alınarak bakanlık emrine atanan Berkes, 1952'de Kanada'ya göçerek McGill Üniversitesi'nde öğretim üyesi olmuş tur. Türkiye'de Çağdaşlaşma'ya temel teşkil eden The Developnıent of Secularism in Turkey [Türkiye' de Laikliğin Gelişmesl] (1964) adlı tanmmış eserini orada yazmıştır. 1975 yı lmda emekli olduktan sonra îngiltere'ye yerleşmiştir.' 1930'lardan bu yana birçok eser veren Berkes'in yu karıda değindiklerimiz dışında İslamcılık, Ulusçuluk, Sosyalizm (2. basıın, 1975): Türk Düşününde Batı Soru nu (1975): TUrkiye İktisat Tarihi, 2 cilt (3. basım, 1976); Asya Mektuplan (1976) adlı kitaplan ve ço ğu 1940'larda Yurt ve Dün ya, 1960'larda Yön, 1970'lerin sonunda Sesimiz dergilerinde yayınlanmış çok sa yıda makalelerl bulunuyor. Berkes'in yaşam öyküsü, te mel görüşlerl, ülkemizde toplum bilimlerine katkısı ve eserleri konusunda daha aynntıh bilgi edlnmek isteyenler. Emre Kongar'ın hazırladığı Türk Toplumbilüncileri I (1982) adlı kltap ta Inan Özer'in Berkes'le il gili yazısma bakabilirler. Berkes'in geçtiğimiz haftalarda yayınlanan Ata ATATÜRK VE DEVRİMLER < türk ve Devrimler başlık lı yeni kitabı, en eskisi 1954 ve en yenileri 1981 tarihli yazı ve tebliğlerinden bir derlemeyi kapsıyor. îlk kez bu kitapta yayınlanan metinler arasında Berkes'in ço cukluğundan 1935'te ABD'' ye gidişine'kadar geçen dö nemdeki gözlemlerinl ve otobiyografik notları içeren «Kişisel Anılar»; «1876 Ana yasasınm Öyküsü» (Mayıs 1980'de Î.Ü. Siyasal Bilimler Fakültesi'nin 'Mithat Pa şa ve Dönemi' seminerlne sunulan tebliğ); «Başmdan Sonuna Doğru: Atatürk Za manı» (yine İ.Ü.S.B.F.'nin Ekim 1981 tarihinde düzen lediği «Atatürk» seminerin de okunan tebliğ) bulunuyor. Berkes «Kişisel Anılar»da şöyle yazıyor: «Atatürk... ulusal Türk devletinin bir tarih anlayışı olmasını düşünüyordu. Bunun çözümil nü ne Islamcı, ne Turancı yaklaşımlarda, ne de Türk düşmanlığmı en yükseğine çıkaran Batı tarihçiliğinde buluyordu... Batı bilginleri nin Türk tarihine bakışı, tslamlık tarihçilerinin bakışlarmdaki önyargılara gö re biçimlenmlşti. îslam, Os manlı ve Batı tarihbilimcl liğinde 'Türk' ülkesiz tarih siz, uygarlıksız ve genellikle yıkıcı bir yaratıktır... Türk coğrafyasmı Batı saldınsmdan kurtaran Atatürk... Türk tarihini de Ba tı 'Oryantalistlerinin' ve on ların Köprülü gibi ardıllan nm görüşlerinden kurtarma yı gözüne kestirmişti.» Atatürk ve Devrimler edi nilmesi gereken bir kitap. Kısa... Kısa... Kısa... Ktsa... • Sami Kohen / DEĞİŞEN ÇİN Milliyet Yayınlan, tstanbul, Kasım 1982, 228 s. Sami Kohen Çin'e on jal arayla (1971 ve 1981'de) yap tığı iki ziyaretten sonra kaleme aldığı iki ayrı inceleme dizisini bu kitapta topluyor. Kültür Devrimi'nin «ağır etkisi» altındaki Çin ile Kültür Devrimi'ni tasfiye ederek, yeni bir yola giren Çin'i karşı karşıya getiren, çeşitli yönleriyle tanıtan ilginç bir kitap. Kohen, 1970'lerin Çini'ni anlatan İnceleme dizisini aynen şu sözlerle bitiriyor: «...Pekin'deki gözlemciler kadar Hong Kong'dakl 'sinolog'lar da şuna kanidirler ki, Mao veya Çu'dan sonra hemen olmasa bile daha sonraları Çin'de çok önemli değişiklikler olacaktır. Çin asıllı bir 'sinolog'un şu söz leri bu genel kanıyı aksettiriyor: 'Çin'de rejim değişmes, Ama bugünkü haliyle de devam etmez.'» • tlhan Tekeli / TÜRKftrE'DE KENTLEŞME YAZILABI Turhan Kitabevi, Ankara 1982, 345 s. İlhan Tekeli'nin yeni kitabı, ülkemizdekl kentleşme deneyi üzerine değişik tarih ve yerlerde yayınlanmış onbir makalesini bir araya getiriyor. En eskileri 1974 tarihli olan yazılar, 16. ve 19. yüzyıllarda Anadolu kentlerinde meydana gelen dönüşümlerden, son otuz yılda kentleşmede karşılaşılan sorunlara, kentleşme ile terör arasmdaki ilişkiye değin çeşitli ilginç konuları kapsıyor. Gökhan Menteş ile birlikte kaleme almmış olan «Türkiye'de Holdingleşme» başlıklı makale, holdinglerin mekan daki örgütlenmesi konusunu Işliyor. İlhan Tekeli'nin diğer eserleri için 22 Temmuz 1982 tarihli sayfamıza başvurulabilir. • Orhan Kurmuş / İKTİSAT TARİHİNtN DOĞUŞü Savaş Yayınlan, Ankara, Kasım 1982, 252 s. Orhan Kurmuş'un doçentlik tezl, bir bilim olarak «iktisat tarihinin tarihi» üzerine bir deneme. Çalışma esas olarak 1830'lardan 20. yüzyılın başlarına kadarki dö neme yayılan Ingiliz Tarihri Okulu'na dahil düşünürlerin iktisat bilimi ve yöntemi üzerine görüşlerinin açıklanması ve eleştirilmesinl kapsıyor. Kurmuş, tezinin başından geçenleri anlatırken şunları yazıyor: «1981 Mart aymda tezimi Üniversitelerarası Kurul'a sundum. Aynı yılın Ekim aymda toplanan jüri, tezi oy çoğunluğu ile red detti... Beni şaşırtan tezin reddedilmesi değil, neden red dedildiğinin belli olmamasıydı... Tezimin nasıl düzeltileceği konusunda en ufak bir ipucuna sahip olmadığım için bana en uygun gelen yolu seçtim. Tezin başma 6 say falık bir giriş bölümü ekledim, sonuç kısmını da değişik kelüne ve cümlelerle yeniden yazdım... 20 Ekim 1982 tarihinde toplanan jüri bu kez [tezi] 4l'llk b>r oy çoğun luğuyla kabul etti.» Ülkemizde akademik tezlerin nasıl red veya kabul edildiği konusunda düşündürücü bir örnek. • Üstün Ergüder / TÜRKtYET)E TARIM DESTEK SİYASASI VE StYASET Boğaziçi Ü., İdari Bilimler F. Yayını, tstanbul 1981, 119 s. Çeşitli araştırmalar ülkemizde tarımsal ürünleri fıyat ve alım garantisi Ue destekleme politikalarmm belir lenmeslnde Iktisadi etkenlerden çok siyasal etkenlerin rol oynadığına işaret etmektedir. Elimizdeki çalışma, bu sap tamadan hareket ederek, ülkemizde siyasal değişkenlerin tarım destek politikaları üzerindeki etkisini istatistiksel yöntemle inceliyor. Tütün ve buğday örnek alınarak, seçlmll veya seçimi izleyen yıllarda ve kritik siyasal dönem ler»le (19501952, 19601962, 19731974) destekleme politikaları arasmdaki ilişki araştırılıyor. Siyasal katılma ile ilgili değişkenlerin belirli dönemlerde destek politikaları üzerinde etkili olduğu, ancak bu politikaları yalnızca siyasal etkenlerle açıklamanm doğru olmayacağı sonucuna varılıyor. Üstün Ergüder'in henüz kitap olarak yaymlanmamış bulunan Seçim Sistomleri ve Türk Demokrasisi (1981) adlı bir çalışması daha var. Güncel bir yanı olan bu çalışmada, seçim sistemlerinin siyasal hayatımız üzerindeki etkileri inceleniyor. • Zeynep Kerman / BELÇÎKA TEMŞİLCtLİĞİ VEStKALARINA GÖRE MÎLLİ MÜCADELE Dergâh Yayınlan, tstanbul, Haziran 1982, 54 s. +' Belgeler. istanbul Üniversitesi'nden Doç. Dr. Zeynep Kerman' in hazırladığı küçük kitapçıkta Belçika Dışişleri Bakanlığı arşivlerinde bulunan, Milli Mücadele sırasmda Türki ye'den gönderilen raporlann «dikkate değer» bir bölümü nün Türkçe özetleri ve raporlann tıpkıbasımları yer alıyor. «Yüzyıllık Yalnızlık», Türkçesi: Seçkîn Cılızoğlu, Sander Yayınevi. «Albaya Kimseden Mektup Yok», Türkçesi: Beril Eyüboğlu, Cem Yayınevi. «Başkan Babamızın Sonbaharı», Türkçesi: Tomris Uyar, Can Yayınlan. «Kınnızı Pazartesi», Türkçesi: Faik Baysal, Can Yayınlan. «Bir Kayıp Denizci», Türkçesi: İsmail Yerguz, Can Yayuıları. «Yaprak Fırtınası», Türkçesi: Yaşar Anday, Alan Yayıncılık. «Marquez'den Marquez Üstüne> Adnan Benk). Türk okuru, Marquez''n büyüsüne kapılah çok oldu. Yaprak Fırtınasrnı unutulmaz destan Yüzyıllık Yalnızlık izledi. Sonra Albaya Kimseden Mektup Yok, Baş kan Babamızın Sonbaharı, Kırmızı Pazartesi, Bir Kayıp Denizci ve Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldıktan son ra dergilerde yayımlanan tek tük öyküler... Aynca, çok yazıldı Marquez üstüno (düşünün, benim üçüncü yazım oluyor bu). Batı basınında yayımlanan konuşmalan da günü gününe aktanldı. Ne denüiyor özetle? Marquez, usta bir yazardır, karabasan rejîmlerle yönetilen ÜTfceler halklarmm destaninı W karabasan ör güsü içinde vermekte çok başarılıdır. «Ulkesine özgü» olanla «ülkelere özgü olant tasarladığını da ekleyebiliyor yazısına. «Mucizevi ger çekçilik»ten dem vuruyor, mucıze ile gerçek ilintisini incelerken Che Guevera deneyiminden söz ediyor. Evet, çok konuşan bir yazar Marquez. Bu, onun kusuru değil elbet, onu «o» yapan özelliği. Bir panayıra gelen garip bir çingene gibi, bir meddah gibi aoalatıyor öyküsünü. Tıpkı bir meddah gibi iç çekişlerle, mendillerin va havlulann kullanılış ritmleriyle sürüklüyor dinleyeni. Sözünü ettiği «sekizde bir»i, yaptığı işe dört dörtlük oturtuyor. Yıllar yılı kuraklıktan kavrulan bir kasabaya, aşksızlıktan kuruyan bir kıza yağmuru getirmeyi beceran ünlü Yagmurcu tipi gibı kılpayı bir durum sözkonusu Marquez'del Ona inanmazsanız, büyüsüne ka Burhan Oğuz TÜRKİYE HALKININ KÜLTÜR KÖKENLERI, II Cilt Doğu Batı Yayınlan, İstanbul 1982, 1221 s. 4 Fotoğraflar. Burhan Oğuz'un on cilt olarak planlanan ve henüz iki cildı yayınlanmış olan Türkiye Halhının iültür Kökenleri: Teknihleri, Müesseseleri, İnanç ve Adetleri adlı kapsamlı eseri 1982 Sedat Simavi Sosyal Bilimler Ödülü'nü kazandı. Eserin kültür nedir sorusunu yanıtlamaya çahşan ve «beslenme teknikleri» konusunu ele alan birinci cildi 1976 yılında çılcmıştı. «Tanm, Hayvancıhk, Meteoroloji» alanlannı inceleyen ikinci cilt de bu yıl basıldı. İstanbul Teknik Üniversitesi'nde öğrenim görmüş bir makina ve elektrik mühendisi olan Burhan Oğuz, 1979'a kadar çeşitli sanayi tesislerinin kuruluş ve işletilmesinde görev almıştır. O tarihten sonra Edirne Devlet Mimarlık ve Mühendislik Akademi'sinde (şimdi Trakya Üniversitesi) öğretim görevlisi olan Oğuz'un teknîk konulardaki 3 kitabı yanısıra, sosyal ve ekonomik konularda makaleleri ve Edirne D.M.M.A. tarafından yayınlanmış TürkIslam Mezartaşlan Süslemelerinde İnanç ve Adetlere İlişkin Simgeler adlı küçük' bîr kitabı bulunuyor. Osman Ulagay'm Burhan Oğuz'la Türkiye'de sanayileşme ve kalkmma sorunlan üzerine yaptıgı bir söyleşi gazetemizin 19.12.1982 tarihli nüshasmda yayınlandı. 0 ATATÜRK ANTOLOJİSİ Hazırlayan: Yusuf Çotuksöken / 240 sayfa / Inkılâp ve Aka Kitabevleri. Yusuf Çotuksöken. Türk Dil Kurumu üyesi. Ansiklopedj ve sözlük türündeki çalışmalannm yanı sıra, orta derecelî okullarcia başvuru kıtabı olarak kullanılabilecek türde kitaplar hazırhyor. Çotuksöken, kitabm Önsözünde, bu kitabı hazırlamasmm amaçlanm töyle açıklıyor. «Bu kitabm genel amacı, Atatürkçü düşüncenin genç kuşaklarca benimscnmesine katkıda bulunmak. cze! amacı da orta öğretim kurumlarında öğretmenin ve öğrenclnln özellikle Atatiirk'ü anma törenierlnde yararlanabileceği bir kaynak olmaktadır.» Kitabın başında önce kısaca Atatürk'ün yaşam'. sunuluyor. Daha sonra Atatürk'ün çeşitli konulaıdaki temel gcrüşleri ve düşüncelerine yer veriliyor. Ayrıca, Atatürk üzerine düşünce ve vorumlar, yabancıların gözüyte Atatürk, anılarda Atatürk, Atatürk :çin şiirlerden seçmeler, gençliğin andı, Atatürk ve AtatürkçUlük üzerine seçme kaynakça bölümlerl yer alıyor. "Yaşam icin Şiir,, adlı aylık secki ocakta cıkıyor Kültür Servisi Ocak 1983' ten başlayarak, «Yaşam İçin Şiir» adlı yeni bir aylık seçki yayınlanacak. «Yaşam İçin Şiir» Oktay Akıncı, Mehmet Müfit ve Mazhar Candan tarafından hazırlanıyor. TeknUc düzenini tsa Çelik'in Ustlendigi «Yaşam tcfat Şür»in ocak ayındakl ilk seçkisinde, Ahmet Erhan, Behcet Aysan, Refik Durbaş, Ataol Behramoğlu, Hüsevin Haydar ve habomir Levçev'in şiirlerl. Asım Bezircî'nin şiir üzerine sözlerden seçme çevirileri ve Cengiz öndersever'in bir yazısı yer alıyor. «Yaşam tçin Şür»i yayma ha zırlayan Oktay Akıncı, Mehmet MDfit ve Mazhar Candan, bu çalışmalanyla ilsrUl olarak, «Su anda ülkemizde çok yaysm ve dağmık bulunan toplom cn gercekc! çiirin özsuynnn pür bir damar halinde akrttnayı amaçlıyornz.» deduer. . # SU ÇÜRÜDÜ 6EN &R KANGUKU VAVRUSUVUM. MODERN A.LEDE OpASINIM KAPANM/IZ Ahmet Telli'nin şlirleri / 87 Sayfa / Dayanışma Yaymlan aHüznün îsyan Olur» adlı yapıtıyla 1980 Ömer Faruk Tcprak Şiir ödülü'nü, «Saklı Kalan» adlı şiif kitabıyla Yazko 1982 Şiir Özendirme Ödülü'nü kazanan Ahmet Telli'nin beşincl yapıtı «Su Çürüdü». Ödül kazanan kitaplan dışında, 1979'da «Yangın Yıllan», 1980'de «Dövüşen Anlatsın» adh kitaplan y&yınlandı. «Su Çürüdü», «Acının tutanakçısıydım / anlatıp durdum aşklan / aynlıklan ve o destan / yalni7İığını ömrümüzün» diye başlıyor ve «Soluk Soluğa», «Veba», »Buz Renginde» başhkları alt.mdaki şiirlerle sUrüyor. # Yazan: Aleksandr puşkln / Çeviren: Ataol Behramoğlu / 220 S»ayfa / Yazko Yayını Yurt dışına yolculuk yapmayı çok istedığl halde bu isteğini gerçekleştiremeyen Puşkin, 1829 yılmda subay olarak katüdığ1. Osmanh Eus Savaşı dolayısıyla Anadolu'yu tanıdı. Doğayı ve savaşı olağanüslü bir ustalıkla gözler önüne serdiği «Erzurum Ycîculuğu»nun Gorki ve Tolstoy gibi dev yazarlan etkllediği söylenir. Ritapta aynca, Rus taşra yaşammı, inceden inceye alaya alan «Goryuhino Kdyü Tarihi», Puşkin'ln ilk baş yapıtı sayılsn «Maça Kızı», «Kırcali», «Roslatlev», «Mısır Geceleri», «Mektuplarla Roman» ve yarım kaJmış «Büyük Petro'nun Arabı» adlı öykü ve anlatıian var. ERZURUM YOLCULUĞU, MAÇA KIZI, MISIR GECELERİ James Joyce'un «Ulysses» rpmanı oyunlaştirıldı Kültür Servisi Birçok yapıtmın çevirilip çevrUemeyecegl tartışma konusu olan, ülkemizde de Murat Belee'nin dllimlze kazandırdığı «Sanatçmm Bir Genç Adam Olarak Portresi» adlı romamvla tanınan trlandalı yazar James Joyce'un «Ulysses» adlı vapıtı sahneye uyarlandı. Genç Fransız tiyatro toplululuğu «Theatre par le Bas» tarafından oyunlaştınlan «ülysses» bu ay Pransa'nm başkenti Paris'te serRilenmeye başladı. KİMKİME DUMDUMA Behiç AK # OYUNCULUK SANATI VE DEKOR Yazan: Bertnld Brecht / Çeviren: Kamuran Şipal / 208 Sayfa / Say Kltap Fazarlama Bertold Brech'in tiyatro konusundaki görüşlerl ve uygulamaya yönelik pratik bilgiler söz Konusu «Oyunculuk Sanatı ve Dekor» adlı kitapta. Yararlanılan kaynaklar belirtilmemekle bi?likte, bu kitaba bir «seçme» ölyebiliriz. Oyunculuk sanatı, rol üzerinde çalışma, oyun kişilerinin inşası, oyuncu, seyirci ilişkisi, oyunculara direktifler, prova yöneticisinin davranışı gibi ara bölümlerle veriliyor. Ardından dekor ve müzigin «epik tiyatroda» nasıl olması gerektiğl aynntıyla açıklanıyor. K\tabın sonuna bir de «tsimler ve kavramlat sözlüğü» eklenmlş. Yazan: Jean Rhys / Çeviren Pınar Kfir / 216 Sayfa / Gan Yayınlan Türkçede yalnızca «Günaydın Geceyansı» adlı romanıyla tamyoruz Rhys'ı. Jean Rhys, yetmiş yaşlarındayken kaleme aldığı «Genlş, Genlş Bir Denlz»de, ünlü «Jean Eyre» romanındaki dsli ksdından yola çıkıyor, ama apayn yerlere vararak sarsıcı bir trajedi yaratıyor. Kitabın bir başka Uginç yanı da, bu linlü tngiliz kadın yazan dilimize bir kadın rcmancımızın, Pınar Kür' ün çevirmiş olması. Yazan: Nikos Kazancakis / Çeviren: Tuğrul Tanyol / 455 Sayfa / Can Yayınlan Çağdaş Yunan edebiyatınm büyük rcmancılarından NOcos Kazancakis, ülkemizde yıllardır çevrilen, taranan bir yazar. Yur.anlı sinema yönetmeni Kakoyannis'in beyaz perdeye uyarladığı «Zorba» romanıyla sinema •;evi'cis!ne de ulaşmış bir edebiyatçı. Yıllar önce tatsız bir çevirisl yayınlanan «Yeniden Çarmıha (îerilen İsa»yı bu kez Tjığrul Tanyol'un yeni bir çevirisiyle sunuyor Can Yayınlan, Kazancakis, ününiin belki de en büyük payıra borçlu olduğu bu romanında. düşman önünden kaçarken, evierini ve topraklarmı hırakmak zorunda kalan insanlann büviik dramım dile getiriyor. # GENİŞ, GENÎŞ BÎR DENİZ Marquez'in «Kırmızı Pazartesi» romanı ABD'de yenî yayınlandı Kültür Servisi ABD'de La tin Amerikaiı ikl büyük yazann yapıtlan basanlı cevirilerle înRilizcede ilk kez vayınlandı. Perulu yazar Mario Vargas Llosa'nın «Julia Tevze Ue Senaryo Yazan» adlı vapıtı ve bu yılın Nobel Edebiyat ödülü sahibi Kolombivalı yazar Gabriel Garcia Marauez'in bizde «Kırmızı Pazartesi» adıyla vayınlanan. «önceden Haber Verilmiş Bir Ölütnün öyküsü» adlı romanı ABD'de edebiyat^ severler tarafmdan büyük bîr îlelvle karsüandı. % YENİDEN ÇARMfflA GERİLEN İSA