Katalog

Cumhuriyet 2 tatürk'ün yaşammda ve aldığı bir takım kararlarda yurt gezilerinin önemli bir yeri vardır. Elliyedi yıl süren ömründe 52 il merkezl 11e birlikte birçok ilçe ve kasabayı ziyaret eden Atatürk, bu gezilerlni bir neden dolayısıyla ve bir amaca hizmet doğrultusunda yapmıştır. Nitekim 19 Aralık 1930 tarihinde çıktığı Trakya gezisi de bu tür gezilerden blridir. Atatürk'ün, Istanbul'dan başlayan Trakya gezisinin amacı, 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı'nın halk üzerindeki etkilerini görmek, kısa bir sürede yurt yüzeyinde hızla örgütlenip gelişen ve Cumhuriyet aleyhtarı gerici bir ortam yaratarak halkı politize eden ve bu arada katıldığı yerel seçimlerde etkili bir güç olduğunu kanıtlayan, bu yüzden feshedilen Serbest Cumhuriyetçi Fırka hakkında yurttaşları aydınlatmaktı. Trakya geziBinin saptanan amacı arasmda ayrıca, tarihsel işlevini başarıyla tamamladığı sonucuna varılan Türkocaklan'nm yerini alacak Halkevleri Hareketı'nln düşünce ortamını hazırlamak vardı. Nitekim Atatürk, 1932 yılmda Türkocaklarını feshedip yerini Halkevlerinin almasını sağlamıştı. Atatürk, Trakya gazisinde, ayrıca Cumhuriyet'in ilk şeker fabrikası olan Alpullu fabrikasını görüp bir özleminl gidermeyi, bu vesileyle şeker sanayiine ilişkin görüşlerini söylemeyi düşünüyordu. •• » Atatürk, 20 Aralık sabahı trenle gezisinin ilk durağı olan Alpullu'ya geldi. Fabrikayı gezdikten sonra şeker sanayiine ilişkin görüşlerini şu sözlerle dile getirdi: «Alpullu Şeker Fabrikası'nı gezdim. Gördüğüm vaziyetten çok memnun kaldım. Müessesenin daba tevessü etrnesinl ve şimdiye kadar oldugundan daha fazla muvaffak olmasmı dilerirn. Memleketimizin her miisait tnıntıkasında şeker fabrikalannın çoğalması ve bu suretle memleketin şeker ihtiyacının temini hedeflerimiz sırasmda tanınmalıdır.» Atatürk, aynı gün, Alpullu'dan Kırk,lareli'ne geldi. îlk gün beledlyeye giderek OLAYLAR VE GÖRÜŞLER ne'ye gittiğl lkinci gün, tarihl yerlerl, camileri, Selimiye'yl ziyaret etti. Halkla toplantılar yaptı. Edirne'ye cami yaptırmasını isteyenlere «Müslümanlıkta, en uzak camiye Ibadete gitmenin daha sevap olduğu» yanıtını verdi. • *• Atatürk, 23 Aralık 1930 günü Türkocağında konuşacaktı. Bu maksatia Türkocagına glttL Ancak konuşmaya hazırlandığı sırada özel şifre memuru kendlsine önemli bir mesaj iletti. Bu sıra Türkocağmı tıklım tıklım dolduran halk Atatürk'ün keyflnin kaçtığmı, kaşlannın çatıldığını gördü. Atatürk'e şifreyle gelen haber, Menemen kasabasında gericilerin Cumhuriyet'e başkaldırdıklan, olaya müdahale eden yedeksubay, öğretmen, genç Kubilay'ın şehit edildiği haberiydi. (Hayınlar, o gericllik olayını 52 yıl önce bugün gerçekleştirip derin üzüntü yaratmışlardı.) Atatürk, oturdugu yerden derhal kalktı, Ankara'da çok önemli lşlerl çıktığmı, hemen gitmek zorunda olduğunu. Edirne'de uzun süre kalamadığma üzüldüğünü, ancak ilk fırsatta tekrar geleceğini belirterek Edirnelilere veda etti. E5 karayoluyla Babaeski'ye geldi. Burada ker.disinl bekleyen özel trenle tstanbui'a hareket etti. Atatürk, Edirne'de özleminl çektlği Rumeli havasım huzur ve şcüven duygusu içinde soluklamaya olanak bırakmayan, çok önem verdiği Trakya Gezisl'ni yanda bırakmasına neden oîan 23 Aralık MENEMEN İRTÎCA OLAYI'nı ve Cumhurlyet ülküsüne candan bağlı yedeksubay ÖĞRETMEN MUSTAFA KUBİLAY'm acımasızca şehit edilmesini ömrü boyunca üzüntüyle anımsadı; bu nedenle gerici akunlara büyük duyarhk gösterdl. Nazîf Karaçam, ATATÜRK KIRKLARELİ'NDE. (2) Prof. Bozkurt Güvenç, 15 Kasım 1981 FORUM. ATATÜRK VE KÜLTÜR DEVRÎMİ. (3) Prof. Dr. A. Afet tnan, M. KEMAL ATATÜRK'ten TAZDIKLARIM. (1) 23 ARALIK 1982 A Âtatürk'ün Trakya Gezisi ve Menemen Olayı 52 YIL ÖNCE BUGÜN «MENEMEN OLAYI» DÎYE BİLİNEN KARŞI DEVRİM OLAYI PATLAK VERİNCE ATATÜRK ÇOK ONEM VERDİĞÎ TRAKYA GEZİSİNİ YARIDA KESEREK ANKARA'YA DÖNMÜŞTÜ. Cumhuriyet Sahîbi: Cumhuriyet Matbaacılıkve Gazetecîllk T.A.Ş.adına NADİRNADİ CenelYayınMüdürü Müessese Miidüru Yazıİşler.Müdürü Yazı Işleri Müdür Yardimcısı HaberMerkezı Müdürü Mızanpaj Yönetmeni. TEMSfcCkJEK . ANKARA : .İZMİR : • ADANA ; SERVfe ŞEFLEsH HASAN CEMAL EMİNE UŞAKLIGİL OtCAYGÖNENSİN ».AHMET KORULSAN „ YALÇIN BAYER ALIACAR YALÇIN DOĞAN HİKMET ÇETİNKAYA MEHMETMERCAN • Nazif KARAÇAM Gazeteci Yazar burada belde temsilcileriyle bir süre önce yapılan yerel seçim sonuçlarını, geçen olayları ve Kırklareli, Üsküp, Pmarhisar, Vıze gibi yerleşim merkezlerinde seçim lerin yitirilmesi nedenlerini görüştü. Daha sonra halkm her kesiminden önderlerin, aydınlarm, çiftçi ve zanaatkârların toplandığı Halk Fırkasına gitti. Burada halk önderlerinden gelen yakınmalan yanıtladı, Dünya Ekonomik Bunalımı'nın ülkemizdeki etkilerl ve yarattığî sıkıntılar üzerinde durdu. Bir Eüre. önce yapılan belediye seçimlerinden sonra fes hedîlen Serbest Cumhuriyetçi Fırka hakkında. Fethi Okyar ile Cumhuriyetin temel ilkeleri üzerinde vardıkları görüş birliği etrâfında ilk kez geniş açıklamalarda bulundu. Denemenin nlçin yürümedijnni anlattı. Atatürk geceyi istasyonda, özel treninde çalışarak geçirdi. Sonrakl gün Türk ocağına gitti. Burada toplanan ocaklılara, halk temsilcilerine UYGARLIK ve KÜLTÜR kavramlarını ilk kez açıklayarak «TURAl^ ve «HARS» sözcüklerinden anlaşılması gerekenler üzerinde geniş açıklamalarda bulundu. Bu arada, ikiyüz yılı aşkın bir süreden beri sürdürülen Batıhlaşma sorununa da bir açıklık getirerek. «Uygarlığı kültürden ayırmanın olan&ksızuğı ve gereksizligi»nl vurgulayarak «Uygarlıfem üzerinde tekel yoktur» decti. Atatürk daha sonra çunları söyleai: «Benim harstan anladıgım, bir devleti ıneydana getiren bukuki kuruluşlar ile uevletin teınel felsefesinî ihtiva eden zlhniyettlr ve bona dayalı çalışmalann toplamıdır. Devletl meydana getiren toplumu, yani nıilletl düşünün. Bir devlette 13ç türlü faaüyet tasavvur ediyorsunuz? Devlet hayatı, fikrî hayatı, ekonomik hayat, yani ticari, zirai hayat değil mi?» Her ulus, devlet hayatmda, fikri re ekonomik hayatta bîr şeyler yapar, bir şeyier yaratır. tşte bu üç hayatın toplamından meydana gelen degerlere HARS, yani KÜLTÜR denlr.» Atatürk, Türkocağmdaki konuşmasmda, toplumlarda kültürün yani uygarlüc derecesinin bir olamayacağını, bazı farklar bulunabileceğlni belirttikten sonra, yüksek bir kültürün onu yaratan ulus ta kalamayacağını, etkisinin ötekl uluslarda da görülebileceğin). kıtalara yayılabileceğini, bu nedenle bir Avrupa Uygarlığı'ndan söz edildiğini anlattı. Atatürk, 21 Aralık günü Kırklareli'n den karayoluyla Edirne'ye gitti. Edirne' de uzun süre kalmayı düşünüyordu. Edir • Klanbul Haberîerî rSelahaftin GÜLERDış Haberîer : trgun BALCI bkonomı: Osman ULAGAYYurt Haberleri•. Barbaros GENÇAK Kültür: Aydın EMEÇ Magazın • Yalçm PEKSEN Düzeltme: Konur ERTOP . Arastırma: ŞahinALPAY BÜROLAR * KonurSokalf No. 24MYenişehIr ANKARA Tel 175825175866ldare:183335 Tel 25 47 0 9 1 3 1 2 30 Halit Zlya Bulvan No: 65/3 İZMİR Atalürk Caddesi, T.H.K Ijhanı Kat 2/13 AOANA Tel.1455019731 BasanveYayan: CUMHURİYETMatbaacılıkve GazetecilıkT.A.Ş. Törkocaâı Cad. 39/41, CağaloğluISTANBUL P.K.: 246 Istanbul, Tel: 20 97 03 (5hat) TAKVtM IMSAK 6.37 GÜNEŞ 8.21 ÖĞLE IKİNDİ 23 ARALIK 1983 AKŞAM YATSI 19.23 13.13 15.32 17.44 £V£T OKTAY AKBAL Libya'dan Yeni Izlenimler: II TÜRKİYE ELEKTRİK KURUMU BOĞAZİÇİ ELEKTRİK DAĞITIM BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜNDEN BİLDİRİLMİST8R 1 kasım 1982 tarıhı itıbarı ile Istanbul ilinin tvtm e> 'ctrik hizmetlerı Kurumumuzca yenne geürilmekte olduğundan bir kısım abonelerimizin tereddöde düştükleri hususların açıklanmasında yarar görülmuştür 1) Elektrik almak isteyenler. daha öncekl aygalamada olduğu gibi ÎETT'den Kurumumuza devredilen butun elektrik abonman Müdürlük ve Sefliklerine başvurmsürdırlar. 2) Elektrik bedeli yatırmak isteyen abonelerimizs a) Sabit ve gezici veznelerimize. b) Kurumumuz adma tahsilat yapma yetklsinde olan Denizcilik. Etibank. Eskişehır Bankast, Halk Bankası, Tstanbul Bankası, Garanti Bankası. Türk Ticaret Bankası, .Vakıflar >fiaiÖcası ve Ziraat Bankası'nm •* tüm şubelertoe ödeme yapabileceklerdir.. * 3> Sayaç ftiketimlerini kontrol İçin elektrik sayaçlan yanına bırakılan yeşil renkli «Tüketim Bilg\ Kartı» Ue para tahsili mümkün olmadıgındaa. bu kar* ile yapılacak para tahsilat taleplerini abonelerlmiz katiyen yerine getirmemelidir.. 4) Enerji tüketim bedellerine ait ihbarnameler, süratli dağıtımı temin amacı ile, mpvr.ut tahsildarlanmiza ilaveten. para alma yetkisi olmavan elemanlanmızca da abonelerimize ibraz edilmektedir. 5) Elektrik tahsilatı konusunda son günlerde Kurumumuz personeli olmayan bazı kişilerin para tahsil etmek istemelerı gözlendiğınden, abonelerimizin tahsilat ile Ügili işlem yapmak isteyen bu kişilerden Kurumumuz personeh olduklannı gösterir mühürlü kimlik kartlannı mutlaka talep etmelidirler... 6) Abonelerimiz. elelrtrik anzalarında bölgesel olarak belirtilen aşağıdaki telefon No'larma başvurmahdırlar. BÖLGESI TELEFON NOı 40 2110/8 hat Beyoğlu mmtıkasJ elektrik arıza 4110 80/5 hat Caglayan mıntıkası Elekt. arıza 63 56 35 Istinye mıntıkası Elekt anza 2662 74/5 hat Istanbul mıntıkası Elekt arıza 711180/2 hat Bakırköy mıntıkası Elekt anza 84 35 78/2 hat Yenibosna mıntıkası Elekt anza 76 10 18/2 hat Bayrampaga mıntıkası Elekt. Ar. 30 60 07/2 hat Kadıköy mıntıkası Elekt arıza 38 85 80/4 hat Kadıköy mıntıkası Elekt. arıza 32 02 İÖ/2 hat Vaniköy mintıkası Elekt arıza Kartal/Mal. mıntıkası Elekt Ar. 52 60 91/2 hat Kartal mıntıkası Elektrik arıza 53 57 44/2 hat Ümraniye mıntıkası Elekt anza 35 3017/3 hat Osküdar mıntıkası Elekt ari7a 3305 26 Dolavoba mıntıkası Elekt. arıza 54 49 50/2 hat Büyükada Elekt anza (Kündüz) 5168 28 Büvükada Elekt anza (gece) 516170 Heybeliada Elektrik anza 5185 33 Kınalıada Elektrik arıza 58 50 33 Burga?ada Elektrik anza 518067 7) Yukarıda açıklanan konulann dışında abonelerimlz olabilecek sorunlan ile ilgili olarak 21 17 00 Nolu telefona aynca müracaat edebilerpklerdir. Saym abonelerimize önemlp duvunılur (Basın 26701) . 8748 Abdülhamid'in <anti koloniyalist» politikasmı merak mı ettiniz? Konuşmacı arkadaşa göre «Kızıl Sultan» diye ün kazanan bu Padişah yalnızca Osmanh'yı değil butün îslam dünyasını sömürgecilerden kurtarmak istermiş. Îslam Birliği fikrini benimsemiş. Hedefi de, sömürgeleştirilmiş Islâm ülkelerindeki halk oylemlerini kışkırtmak ve korumakmış. Bu amaçla çeşitli Îslam ülkelerine adam göndermiş, gazeteler çıkartmış. Bu arada Çin'de üniversite bile kurdurmuş, Müslüman liderlere bayrak, Kuran göndermiş. para yardımı yapmış. Gerçi hedefo vanlamamış, hiç bir sonuç almamamış, ama yin© de îslam dayanışması olarak atılan bir adımmış. Abdülhamid'in bu «anti koloniyalist» politikasının Ba tı'daki etMsi derin olmuş. Bu yüzden Baü'nın sömürgeci devletleri türlü entrikalar çevinniş, Abdülhamid'i bir an önce devirmek için uğraşmışlar... Bu sözler, hiç bir tartışma yaratmadı ne yazjk kü... Anti koloniyalist Arap ülkelerinin tarihdleri yalnızca dinlediler, ne benimsediler bu düşüncelerl, ne de herhangi bir tepki gösterdiler. Son yıllarda Abdülhamid'e biçilmek istenen yeni kişilik, yeni «yüz> bir kez daha ortaya çıkmış oldu böylece... Bu konuşmanm üzerinde özeüikle duruyorum, konuyu tartışmaya açmak için, Abdülhamid'in anti koloniyalist. anti kapitalist yönleri üzerinde (böyle bir şey gerçek ise?) gerekli tartışmalann yapılabilmesi için... Neyse, biz konuya donelım. Türkiye B. Elçisi Mustafa Aşulla'nın Arapca yaptığı konuşma büyük ilgi uyandırdı. Doç. Dr. llber Ortayh'nm Arapca başlayıp tngilizce sürdürdüğü konuşma da öyle... Turk konuşmacılaru. bir bölümü Ingilizce'yi, pek azı Arapca'yı seçtiler. Yalnız Ercüment Kuran, Bayram Kodaman, Bilal Şimşir, Özcan Mert, Türkçe konuştular Emel Doğramacı, Ahmet Uğur ise sağlam Arapca bilgilerini konuşmalarıyla kanıtladılar. Konuşma konulan şöyleydi: Arap Türk ilişkilerinı inceleme kaynaklari; Kültür ilişkileri ve siya sai ve ideolojik etkıleri; Arap eyaletlerindeki Osman h yönetimimn ekonomik ve siyasal firgütlenmesi, Osmanlı ve Arap ilişkileri konusunda Batının görüşleri, Osmanlı İmparatorluğuna sömürgeciliğin girişi; Batı sömurgeciliğine karşı Arap ve Türk direnışi vb... Turk tarihcilerınin konuşmalan Arap tanh araştırmalarma yeni ufuklar açıyordu. Bu ara, da Ercüment Kuran'ın «Osmanh kültürüne Arap ay cunlarının katkıları, Sina Akşin'in «Türk Suriye ilişkileri» llber Ortayh'nın «Avrupa rönesansına İsiam etkileri» Engin Akarh'nın «18611915 arasında Osmanlı Politikası», Bayram Kodaman'ın «Batı emperyalizmine karşı Abdülhamid'in Libya politikası» Orhan Koloğlu'nun «libya savaşı süresince Osmanlı parlamentosuna ve basına yollaııan bildiriler» onemle anılmaya değer. Yabancı tanhciler arasında da Tunus'lu Abdulhalıl Tamımı, Batı Almanya'h Ludvig Haarman, Sudan'lı Ahmet Ibrahim, Ürdünlü Abdülaziz Muhammed Avadh, Cezayırli Yahya bın Azız ve Smgapur Unıversıtesınde Dr. Pennell, ABU San Diego Unıversıtesı'nden 1. Poroy, Harward Unıversitesı'n dnn Lısa Anderson vb. tanhciler TurkArap ilişkileri kuııuiarında ilgmç bildiriler sundular. Bu konuşma lann lurkçe, Ingılızce, Arapca bir kitapta toplanma.sj çok lyi olacaktır. Ancak Lıbyalılar bunu kendı dillennde yapıyor, böylece bu konular yalnız Arap kuitur dunyasının sınırlan ıçinde kalıyor. Hiç değılse bızım Tarıh^nstıtulerimiz boyle uluslarara5ı toplantılarda yapılan konuşmaları bir cilt halinde tcplayabılse. Geçen yılkı Atatürk Seminerindeki konuşnıalar da çok yararlıydı, ama Türk kamuoyu bunlan oğrenemedi. Hiç değilse toplantıya katılan saym tanhciler bu tür toplantıları aynntılanyle belırtea ya<cılar yayınlasalar.. O da pek olmuyor!.. Ubya'nın başkentı Trablus gunden gune Kültür yaşttmınının da onemlı merkezlerinden biri olmaya başlıyor. Lıbyalılar Turklere, Turk tarıhine, Türk ulusuyla ılişkilere büyük önem veriyorlar; geçmişi ayrıntılarıyla aydınlatmak çabası içindeler.. Ötekı Arap ülkelermden daha büyuk, daha geniş bir ilg) ve yakınlık gösteriyorlar Türk ulusunun geçmişıne ve bugününe... Bu, Libya ile Türkiye arasındakl sağlam dostluğu kanıtlamaz mı?.. Unutmayalım ki Atatürk'ün 100. yılı dolayısıyla yabancı ülkelerde, özellıkle Arap ülkelerinde düzenlenen tek bilimsel toplantı Libya'da gerçekleştirilmiştir. Bu kaaarı bılp yeter... tkınci Libya gezisi bana yepyeni ızlenimler, sevındırici duygulanmalar, unutulmaz dostluklar kazundırdı Yeri geldikçe konuyu değişik yönlerden 3İe almak istiyorum Yüz bin Türk'ün çalıştığı, Türkiye'ye yılda 9 milyar dolar gelir sağlayan bu ülke yakından tanımaya, özellikleri, niteliklert ile öğrenilmeye değer. VEFAT MERHUM MEHMET KASIM KÖSEOĞLU İLE AYŞE KÖSEOĞLU'NUN TORUNU. MERHUM ÖMER FARUK BAHADIR İLE MUKADDER ÖZDEN'İN r OĞULLARI, NEC VE CEMlLBAHADIR.^1 .KAfiDEŞLEfiJ. DEHA* NE. KORKUT VEİBOZKUei "öZDEN'İK ÇOK.SEVGİU AĞABEYLERİ.ZERRİNİLEGÜLAY BAHADIR'IN KAYINBİRADERİ, ÖZLEM, SELİN, GONCA BAHADIR'IN ÇOK DEĞERLİ AMCALARI VE Abidîn Cevher Ozden'in oğlu, evladı R. HAKAN BAHA 20 ARALIK 1982 GÜNÜ GENÇÜĞİNE HAKKIN RAHMETİNE KAVUŞMUŞTUR. DOYAMADAN AZİZ NAAŞI 23 ARALIK 1982 PERŞEMBE GÜNÜ (BUGÜN) ERENKÖY GALİP PAŞA (BAĞDAT CAD.) CAMll'NDE KILINACAK ÖĞLE NAMAZINI MÜTEAKİP KARACAAHMET MEZARUĞINDA DEFNI3DİLECEKTİR. Izmir Meydan Oyuncuları Tiyatrosu Müzikli Çocuk Oyunları Palyaço Yazan: Müjdat Gezen PTT Genel Müdürlügü İstanbul Telefon Başmüdürhiğünden (Kaınulaştırma İçin îlanen Tebligat) Beyoğlu telefon santral blnasına te\«5l olanağı sağlamak amacı ile PTT Genel Müdürlüğünce evvel kamulaştırılması kararlaştırılan agağıda vasıfları yazıh taşınmaz mala yetkili Kıymet Takdir Komisyonunca yine aşağıda gösterilen bedel takdir edilmiş olup, bu taşmmaz malın takdir edilen bedelle kamulaştırılması Teşekkülümüzce uygun görülmüştür. Kamulaştırma PTT Genel Müdürlüğsll lehine yapılmış olup, dava açılması halinde husumet tir. Söz konusu taşınmaz malın sahibi I^ıtma'nın (Tapu kaydında soyadı yok) adresl bulunamadıgından, gerek Tapu, gerekse Vergi Dairesl ve Muhtarlık kayıtlarmda ve mahalll Emniyet teşkilâtınca yapılan araştırmada adı geçenin tebligat adresi tesbit edilemediğinden kendlsine tebligat yapılamamış; bu nedenle itenen tebligat zorunluğtt doğmuştur. Takdir olunan bedel, kabul edilen nzaen ferağ verilmek istendlğl takdirde gerekli l§lem yapılıp kamulaştırma bedeli ödenmek üzere hak sahibinin süresi lçerisinde Başmüdlürlügümüze müracaat etmesi; aksl halde tescilin hukuki yollardan yapılacağı ilgiüye teblig yerine kaim olmak üzere ilân olunur. KAMULAŞTIRILACAK TAŞINMAZ MALIN TSzfilMaliki Takdir edilen bedel Parsal çümü Cinsi tli llçesl MahaUesi Sokağı Fafta Ada Fatma (Tapu kütüğünde Arsa bedeli: 900.Û00, TL. Ahşap soyadı yazılı değil) 23 22.50 dükkân Blna bedeli: 415.660, TU tstanbul Beyoğlu Tomtom Yenlçarşı 34 323 1.315.650,TL. (Basm: 2674S) 8769 PTT Genel Müdürlügüne tevcih edilecek Bremen Mızıkaçıları Yer: Hatay Sineması Gönül Durağı Tel: 254681 1 Ocak 1983'te başlıyor 9 Evlenme cüzdanımızı kay bettik, hükümsuzdur. âzts ve Güler KARADLMAN • Yıldız Üniversitesi'nden 1981 82 dönemiade aldığım kimlik kartımı kaybettün, hükümsüzdür. CelaJ