Katalog

Cumhuriyet 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER lül önceslnde kara paradan sablt gellrliler dışında kimse şikâyetçi değildl. Başta sanayt kesimi olmak üzere hemen hemen ekonominın her dalında umut, kara paraya bağlanmıştı. 12 Eylül sonrası vergi yasalarındaki değişiklikler öncesl yine gündeme gelmiş ve yukarıda özetlediğimiz gibi sonuç kara paranın başarısıyla noktalanmıştır. Kara paracılarm istedikleri, aslında kara paraya yasal kımllk kazandırmak değil, servet beyanlarının kaldırıl masını sağlamaktır. Çünkü servet beyanı kara parayı elmde bulunduran için önem lı bir ayak bağıdır. Onu aştığı zaman son derece rahatlayacak ve önemli bir yasal engeli aşmış olacaktır. Ancak bu konudakı çabalar ve öneriler ilgili çevrelerde tarsf bulamamış. servet beyanı sistemdeki yerinl korumuştur. Çünkü bilinmektedir ki. servet beyanı uygulamasının yürürlükten kaldırılması çağdaş vergi denetiminin önemli kurumlarından birinin yokedilmesiyie eşanlamlıdır. Bu arada, servet beyanı yerinde kalırken servet affı. ya da servet beyanlarının deeiştirilmesi yeniden gündeme gelmiştir. Hazırlanan tasarıya Eöre. girtenen serveMerin % 20'si degil. bu kez % l'i vergi olarak alınacaktır. Bu oran son derece tehlikeli olup. bunun benimsenmesıyle selecek beş yıldaki vergi gelirlerine ipotek konmuş olacaktır kanısındayız. Kaldı ki, bu oran kara paraya çözüm olmak bir yana onu özlendirecek ve ona hareket esnekliği kazandıracaktır. Çünkü, ödenecek vergi oranmm çok küçük olması. gerçekte var olmayan bazı servetlerin de servet beyanına yansımasına yolaçacak ve gelecekte kacırılacak vergilerle, fazla beyan edilen servet unsurları> dengelenecektir. BÖylece gelecekte ka çırılan vergiler için de sadece yüzde bir oramnda vergi ödenmiş olacaktır. Kara para İçin çözüm yolu bu olamaz. Çözüm yolunun ne olacagı İse açık. etkin ve güçlü bir vergi yönetimi olusturmak. Bu yapılamadığı sürece kara paranm gücü her zaman ve her alanda hissedilecektir. 20 ARALIK 1982 ergi dışı kalmış gelirlerln tümü «kara para» olarak adlandırılır. Bu tanıtım yasadışı yollarla elde edilmiş gelhieri de kapsamaktadır. Çünkü Vergi Usül Yasasının 9. maddesine göre «vergıyi doğuran olaym kanunlarla yasak edilmiş bulunması mükellefiyeti ve vergi sorumluluğunu kaldırmaz.» Bu tanımdan yola çıktığımızda «kara para»nın türa res mi işlemlerin dışında olduğu gerçeğı, ortaya çıkar. Bu ekonomik biriklmin, «ka ra para», «kara servet» ya da «serseri para» olarak adlandırılması da bu yüzdendir. Bu para büyüdüğü olçüde, ekonomi için tehlikell olur ve resmi organlarm aldığı ekonomik» kararların Işlerllğl zayıflar. Dolayısıyla, kara para ve o'na yön verenler ekonomiye de hakim olur ve yönetlrler. Güçlünün buyurgan olduğu doğa yasasındaki gibi... V Servet Beyanım Değiştirmek.. HAZIRLANAN TASARIYA GÖRE GİZLENEN SERVETLERİN %20'Sİ DEĞİL, BU KEZ %1'İ VERGİ OLARAK ALINACAKTIR. BU ORAN, SON DERECE TEHLİKELİDİR VE BUNUN BENİMSENMESİYLE GELECEK BEŞ YILDAKİ VERGİ GELİRLERİNE İPOTEK KONMUŞ OLACAKTIR. Video?.. Ne güzel' Video kasetini makineye yerleştirdin mi televizyon ekranmda film başlıyor. Ne izliyorsun? Kımbilır? Belki bir porno filmi, belki bir Şekspir, belki bir papazm kilisedeki vaazı, belki bir devrim propagandası, belki bir klasik müzik konseri, belki Ronesans sanatçılarınm yapıtları, belki Afrika'da siyahbeyaz kavgası?.. Şlmdilik zenginlerin evlerinde eğlence aracı vtdeo; ama, köy kahvelerine dek yayılabilir. Arabesk kasetlerini teyplerinden eksik etmiyorlar Türklye'nin şoförleri; peki, kasetçilik hep ya leyl üzerine mi sürecek? • Bilimsel ve teknik devrim geliştikçe yeryüzünde önüne geçilemez bir iletişim ağı kurulacak. Gerçi yabancı radyoları düğmeye bastm mı dlnlemek şimdiden olasıdır; ama, orada hem dil engelleri var; hem de mazlum ülke insanlannda köylülük mantıgı ağır bastığından görsel ıletlşlm daha etkili olacaktır. Dünya Futbol Kupasmda, ya de Eurovision Müzik Yarışmasında denizler aşırı bütünlük sağlanmıyor mu? Yarm, değilse öbürgün, dünyanın engel olunamaz yazgısını bilimsel ve teknik devrimin buluşları hızlandıracaktır. İletişim ivmesi yoğunlaştıkça halkları birbirlnden ayıran her türlü duvar yıkılacak; toplumları birbirine düşman eden aracıların gücü azalacak; gerçekler tüm çıplaklığıyla gözlerimizin önüne serilecek... Ne zenginlerin zenginliği gizemll kalacak; ne yoksulların yoksulluğu doğal karşılanacak... • Bilimsel gelişmeler bütün tarih boyunca insanm daha insanca yaşaması için kapılar açtı. Her bilim aşaması, insanm daha çok özgürleşmesl ve daha az sömürülmesi için adımların atılmasmı sağladı. Bilimin gelişmesiyle insanın insanlığı arasmdaki doğru orantı tarihin temel kuramını oluşturdu. Ne var ki 20'nci yüzyılm bilimsel ve teknik devrimini yörüngesinden saptırarak yorumlamamaya çabalayanlar diyorlar kı: « Bilimsel ve teknik devrim geçmişin bütiin kuramlarını yıkmıştır. Süper endüstri toplumlan görülmedik bir aşamaya girmişîerdir. Artık robotla üretlm çağı başlamı^, isçiye de gerek kalmamıştır. Bugün dünyada 1 milyonu aşkm robot, f abrikalarda çahşıyor. Bu gidişle gelişmiş sanayi ülkeleri ve Üçiincü Dünya arasmda uçurum daha da büyüyecektir. "Tarihi halk kitlelerl oluşturur" diyenler yanı!gı içindecîirîer. Bilim«el ve toknik devrimin olaçanüstü at;l<m!arı; ıısfün toplıımiarın üstüniüklerini siırdürmeleri için gerekli tüm silah, araç, gereç, aygıtı sağlamıştır. Mazlum ülkelerin yaşamı üstüne demirden bir kapı gibi kapanmıştır tarih: ve halkın eğilimierini önceden saptayan, eylemlerini yönlendiren, başkaldırmalarını ezen süper güçler dünya halklarını sürü gibi gtideceklerdir.» Ne boş düşlem!.. • Dünyada her büyük değişim derin çelişkîlerin yarattığı uçurumları doldurmak için gerçekleştl. Eğer bugün dünyada zenginlerle yoksullar arasmdaki ayrımlar büyüyor da koskoca Üçüncü Dünya açlık tehlikesi karşısındn bulunuyorsa, bundan tirperlp korkacak kişiler ellerinde büyük olanakları tutanlar olmalıdır. 1leri toplum denilen sanayileşmiş ülkeleri çepeçevre saran tnazlum haikların çemberleri sıkıştıkça, dünyanın JeopolitiŞinde büyük değişimler kaçmılmazlık sürecine girer. • Blr ellnde vlskl kadehi, ötekl elinde purosuyla, evinin lüks salonunda videonun keyfine dalmi8 kişl, ne kadar uzak bir ülkede yaşarsa yaşasm, su soruyu kendisine sormalı: Ben yeryüzünü ayağıma getirip evimin bir odasma sığdırıyorum; acaba dünya benim odama sığar mı? Dünya şimdiye dek kimin sarayma sığmış kl, senin salonuna sığsın a dostum? Kemal KILICDAROĞLU Maliye Bakanhğı Müş,avir Hesap Uzmanı rarları öbür kesim lşlemez duruma getlrebilmelcteüir. Kara paranın çıkarlarıyla, kamu çıkarlarının çeliştiği böyle bir ortamda, kara paraya görünürde her ıkı kesım de, çözüm arar duruma gelmiştir. Aranan çözüm 1981 yılında bulunmuş, kamuoyunda «servet ve stok affı» olarak adlandırılan bir yasayla (Tahsilatın Hızlandırılması Hakkında Kanun) % 20 vergi alınmak suretiyle kara servete yasal kimlik kazandırılmak istenmiştir. Bu çbzüm yoluyla Hazinenin milyarlarca liralık ek gelir sağlayacağı hesaplanmıştır öyle ya, 400 mılyarlık kara paranın 100 milyarlık kısmı beyan edilse, Hazineye gelecek ek gelir 20 milyar llra olacaktır. Ancak sonuç tüm tahminlerin dışında olmuştur. Bu yolla Hazine, bırakm bir milyarı bir liralık gelir dahi sağlayamamıştır. Çünkü hiçbir yükümlü % 20 vergiye razı olup (normal vergi oranmm % 40 olmasına karşm) ek servet bildirimlyle kara servetini beyan etmemiştir. Sanıyorum bu sonuç çoğu kişiyl şaşkma çevirmiştir. öyle ya milyarlarca liralık gelir bekle, buna karşm bir lira dahi olsa gelir elde etme. Dünyanın hiçbir ülkesinde olmayan bir olay ve amacmdan bu denli uzak bir yasa. Dünya hukuk literatürü İçin llginç bir örnek ve olağanüstü inanılmaz bir sonuç. Evet neden böyle oldu? Sorunun yanıtı kara paranın oluşum fel&etesıyle yakmdan ilgili. Kara para, kolay ve büyuk kârı seven paradır. Çifte fiyat, karaborsa, stokçuluk kara paranın oluşumuna ve büyümesine yolaçan olgulardır. Bu paranın resmi kimliğe bürünmes) demek; kara paracı açısından kısa dönemli kolay ve büyük kârların yıtirilmesi demek tır. Kaldı ki, bunun % 20'lik bir de maliyeti vardır. Olağanüstü kazanca alışmış bu para, yüzde 20 ödenerek yasal konumuna oturmak istememiştir. ÇUnkü vergi yönetımi kara parayı ortaya çıkaracak etkinlikte değildir. Olsa bile, enflasyon ortamında kara paracının bugün ödeyeceği % 20'lik gelir diliml, gelecekte cezalı ödeyeceği vergiden daha yüksek olacaktır. Bizim Ticaret Kanunumuz «tacir basiretli bir işadamı gibi hareket etmek zorundadır» der. Gerçekten de öyle olması gerekir. Madem ki, tacir gelecekte ki çıkarlannı düşünerek karar verecektir, o halde kara parasını % 20 ödeyerek yasal kimliğe kavuşturmaktan kaçmacaktır. Kaçınmaması zarannadır. Ne zaman vergî yönetlmlnin etkln kılınacağmdan söz edilse, hemen kara paraya çözüm bulunması istenir. 12 Ey Servet Beyamyla İlgisi Servet beyamyla blr kişi tüm varlıklanm, alacaklarını ve borçlarını beyan etmektedir. Yani gerçek blr servet beyanının kara parayı da kapsaması gerekir.. Ancak kara para servet beyanına gîrerse, yapılacak bir vergi incelemesiyle or taya çıkacaktır. Bu nedenle servet beyanları genelllkle servetini beyan eden kişlnin gerçek ekonomik durumunu belgelemez. Kara servet, beyandışı tutulur. Ancak bu gîzleme ne zamana dek sürecek ve ne ölçüde olabilecektlr. Çünkü, yapısı gereği her yıl gittikçe büyüyen kara para bugün patlama noktasına yani gizlenemez duruma gelmlştir. Çuvala sığmayan mızrak gibi... Kuşkusuz bu durum kara parayı ellnde bulunduranları son derece rahatsız etmektedir. Kara paranm ulaştığı boyuttan (ki bunun 400600 mll yar lira arasında olduğu hesaplanmaktadır) rahatsız olan bir diğer kesim ise, ekonomik kararlar alan kamu yöneticileridir. Görülüyor kl, rahatsızlık iki yönlüdür. Bir kesimin aldığı ekonomik ka Yine Gündemde... £VCT HftVlR OKTAY AKBAL G Bir Asker Konuşuyor.. 'Insan da hep aynı insan değildir; değişir. Ancak karahterdeki temel nitelikler bu değiştmin çızgilerini belirler. Bu diyalehtik gerçeği Madanoğlu'nun içtenlikli ve inandırıcı anüannda saptıyoruz. Asker Madanoğlu, kimi zaman olaylara ve insanlara bir sanatçı duyarlığıyle yaklaşıyor, kendi benüğitıe dönük duran mantığı ise özeleştirinin acımasız yöntemini hiç bir zaman elden bırakmıyor. Anıların değerini büyüten nitelik de bu yöntemdedir. Hem kendi kişiliğini hem içinde yaşadığı kurumu eleştirisel bir yaklaşımla belirleyen Madanoğîu'nun şimdiye değin Türkiye'de yajnlamamış bir işi başardığmı söyleyebiliriz.» Böyle yazmış kitabm önsözünde îlhato Seîçük... Emekli Korgeneral Cemal Madanoğlu'nun »Anüdr'ınm birind cildi şu günlerde yaymlandı. 1911 ile 1938 arasmdaki bir dönemi kapsıyan bu anılar ilgiyle okunacak değerdedir. Bir asker, tam bir asker, ger çek bir asker, Atatürk devrimcîsi bir asker, geçmişine eğiliyor. Tam bir yansızhkla, hatta kimi zaman kendini bile en acı biçimde eleştirerek; çevresini de aynı gerçekçi yöntemle eleştirerek... Böyle anılar azdır. Anı yazan, ya da amlannı anlatan yaşh kişiler çoğunlukla "bakın ben neler yaptım. ben ne önemli işler başardım' der gibidirler. Oysa Madanoğlu, çocuklugundan 1938'e, tkinci Dünya Savaşı öncesine, Atatürk'ün filüm yıhna dek yaşadıklannı tam bir içtenlikle. rahatlıkla anlatmaktadır. Zaman zaman kendinle, yaşammdakl bir takım olay larla 'humour' dolu bir dille eğlenerek... Madanoğlu'nun ilk anımsadığı nedir? Annesl bir gün onu çağırmış, îzmit'te blr evde... 'Bak demiş denizin ucu.' 'Burnumu cama dayadım, pencereden baktım tzmit körfezinin bitiml görünüyor. Unutamadığım ilk anısı budur: Denizin ucunu görmek... Bir başka anısı da, ağabeyinin kocaman kılıcmı cebine soktuğunu görmesidir. Küçük Cemal sorar niye kıhcı cebine soktuğunu... Ağabeyi 'Sen Balkan savaşını bilmiyorsun. Bütün Rumeli elden gitti. Halk muhacîr oldu. Yenildik. îşte bu olayın utancını unutmamak gerekir. Emir verdiler, kılıclar artık böyle taşınacak, gösterilmeyecek.» Madanoğlu unutmamış bu ilk anılan... Böyledir çocukluğun ilk amlan yaşam boyu etkinliğinl sürdürür. Bir kişinin yetişmesinde etkili olur. ona yön verir. kişiliğini kazandınr. Madanoğlu da asker olarak 'kıhcı cebinde dolaşmak' istemez. Bir şeyler yapmak, yararlı olmak, ulusuna. yurduna yengiler kazandırmak özlemini taşıyacaktır. 'Anılar'm ilk cildinde bir 'asker'in yetisme aşamasındakl dönüşümlerini tanır, öğrenirlz. Bir avncalığı. bir özelliği yoktur bu asker yaşamınm... Binlerce. onbinlerce askerin yetişmesi gibidir. Ne var ki çok dünist bir insandır bu 'asker...' Kendi yanılpüannı, yaptığı yanlışlan da açıkça söylemekten çekinmez. Kendine ve çevresine eleştirisel bir gözle bakmasını bilir. 'Anılar'm birinci cildini size anlatmak lstemem. Gazetemizde belki de izlediniz. Ama kitap haünde okumak daha baska oluyor. însan, 1938'den sonraki yıllann Madanoğlu'sunun serüvenlerini merak ediyor. Anılar'm 2. cildinde bulacağız bütün bunlan... Gazetemizde ancak bir bölümü yayınlayabilen, bu Anılar'm bir bütün olarak kitap halinde basılacağı günü beklemek gerek. Denecek ki, ne var bunda, herhangi bir askerin yaşamı işte!.. Evet, 'herhangi* bir askerin yaşamı, ama nice özellikler, nitelikler, genellemeler saklı bunda... 19O7'de doğan Cemal Madanoğlu'nun gençlik yıllanndaki serüvenleri ilginç bir roman gibi sürükleyicl. Herkes bilir. Cemal Madanoğlu 27 Mayıs 1960 'Olay'ının bas kahramanıdır. 'Olay' diyorum, oysa pe kâla 'devrimci atıhm' diyebillrdim. 27 Mayıs 1960 döno mecî Türk halkmın demokrasi savaşımmda bir aşama olmuştur. bunu yadsımak güc. tarihten silmek ise olası değil.. İşte bu önemli 'Olay'm kahramanı Cemal Madanoğlu'nun 27 Mayıs konusundaki sözleri. anıian. yorumlan tarih açısından büyük önem tsşıyor. Yannın tarihçileri bu tür anılan büyük önemle yorumlayacaklar. Hiç bir şey gözden kaçmayacak, her şev yerli yerine konacak... Çsğdaş Yayınlan'nda çıkan 'Anılar' (1911 1938) bu sünlerin okunacak kitaplanndan biridir. Atatürk'ün bir 8özü vardır; çocukluğumda her ulusal bayramda meydanlara sokaklara asılırdi: 'Dünü unutma. bugünü daha iyi anlarsm.' 27 Mayıs 1961' den bu yana tam 22 yıl geçti. €dünf oldu 27 Mayıs. Tam yirmi vıl ulusai bayram olarak kutlanan bir toplumsai olaym baskahramanmra anlattıklanna kulak verilmez mi? Böyle bir insanm gençliği, oleunluk cağları merak uvandırmaz mı? Sözü uzatmak gereksizs Madanoğlu'nun 'Anv lar 2'inl alm okuytııı. azetelerde zaman zaman dönemin de protesto edilen senet lerin değeri milyar lıraya yükseldi diye haberler yayınlanmaktadır. Son olarak 10 kasım 1982 tarihli gazetelerde ve bu arada Cura huriyet'te de 1982 yılınm ocakeylul döneminüe protes to edilen senetlerin değeri nin 167,a milyar llrayı ve senet sayısınm ise 1,6 mil yonu aştığı haberi yer almıştır. Bir önceki yılm eşdönemine göre değerdeki ar tış yüzde 85 senet artışı ise yuzde 10 oranındadır. Bilindiği üzere. ticarî bir senedi kabul veya ödeme için borçluya ibrazmda ka bul veya tediye edilmemesi halinde durumun Noter nez dinde «tesbit ve tevsikini» sağlamak için yapılan işle me protesto denilmcktedir.. Protesto «ademi kabulden» (kabul etmeme) ve «ftdemi tediyeden» (Ödememeden) ol mak uzere iki türdür. Kabul etmeyiT prötestoları po liçelerin kabulü ile ilgili konumuz dışmda başka bir özel durumdur. Gazetelerde okuduğumuz, her ay değer ve sayısı artan protesto ise ödememe protestosu (Ademi tediye protestosu) dur. Protesto kişinin itibarıru zedelemektedir. îş hayatında asıl oian, maddi sermaye ka dar manevî itibann da varlı ğıdır Bunun içindir ki. itibarına düşkün olan kîşiler ve tacirler. protestodan çekinirler. Protesto olmamak için katlanamayacaldan özveri voktur. Ancak bu olay dün ve bugün farkh yorum lanmaktadır. Dün, • Pro testo, bir tacirin hayatı meslekiyesinde tezahüre başlayan blr sukutun ilk ve fakat meş'um bir habercisi gibi te lâlıki olunur..» (Namık Zeki Aral . Senedatı Ticarive syf. 8) yorumlanıyor, bugün ise. bazılarınca bir kâğıt parçası gibi görülebiliyor. 1211 Sayıh Yasanm 44. maddesine göre, bankalann keşide ettikleri protestolar, bankalara duyurulmak üze re Merkez Bankasında top lanmaktadır. Toplanma ve bankalara duyurulma esaslan. TC. Merkez Bankası ile Türkiye Bankalar Birliği tarafmdan saptanmaktadır. Protestolann Merkez Banka sında toplanması ve bankala ra duyurulması. banka plas manlarımn güvenlik altına almması ve malî durtunu bo zulmuş olan kimselere/ karsı Senet Protestosu AZ GELİŞMİŞ ÜLKELERDE LİBERAL EKONOMİ KURALLARI UYGULANDIĞI SÜRECE, EKONOMİDE DURGUNLUKTAN KURTULUŞ ZORLAŞMAKTADIR. PROTESTO EDİLEN SENETLERİN TUTARI VE SAYISI DA HER AY ARTARAK SÜRÜP GİDECEKTÎR. Mehmet Ali TUNABOYLUkredı açılmaması ve dolayı sıyle bankalann korunmasını amaçlamaktadır. Protesto edilen senetlerden 25.000 lirayı aşanlar be lırji günlerde bankalarca bır listeyle T.C, Merkez Ban kası'na bildirilmektedir. Mer kez Bankası bankalardan al dığı listeleri birleştirerek dü zenledıği yeni listeleri belirli zamanlarda bankalara göndermektedir. Bankalann istihbarat servislerince Mer kez Bankasmdan alman lis teler incelenmektedir. Banka şubeleri müşterisinin adına listelerde rastlarsa bunun nedenini araştırmakta, icabında açtıgı ve kullandır dığı krediyi durdurduğu ve kestiği gibi, bazı hallerde müşterisi hakkında alacağının tahsili için yasal yollara başvurmaktadırlar. llke olarak bankalar müşterileri nin protesto edilmeleri halinde o protesto kaldınlmadan kredi kullandırmak iste mezler. Onun için bankalar la çalışan ve banka kredisin den yararlanan ve yararlanmak isteyen firmalar hukukt statü ve şekilleri ne olur sa olsun protesto olmak is temezler. Bankalar kredî aç tıklan firmalardan iskonto, iştirâ ve teminata veya sair suret ve şekillerde aldıkla n senetlerin borçlulannm protesto olması halinde, ban ka müşterisinin kredisini kes memekle (durdurmamakla) beraber, protesto edilen kişinin senedin îçerdiği tutara göre, durumunu aragtırıp senet borçlusu ile müşte rısi arasmdaki llişkiyi saptar ve ona göre kredinin de vamı hakkında bir karar vermesi kaçınılmaz olmaktadır. Bu nedenle, banka müş terisi kişisel protesto olma makla beraber. bankaya verdıği senedin borçlusunun da protesto olmasıru arzu etmez ve senedin protesto ol mamasına çaba gösterir, ban kalarda senetlerin vadesinden önce veya protestonun yapıldıgı / yapılacağı iki iş günu içinde muamelesiz ia de buyruğunun bankaya verilmesinin nedenini bunda aramak gerekir. Bankalarca açılan kredilerin donmasında ve geri dönmemesinde ya da geç dönmesinde protesto edilen senetlerin de etken ol duğunu söylemek yanhş olmaz. Istikrar tedbirleri diye ad landırılan 24 Ocak kararlan nin uygulanması sonucu or taya çıkan tablo, iç açıcı ol maktan uzaktır. Sıkı para politikası gereği nakit dar lığı sürmekte, ve finansman güçlüğünün de sürmekte ol ması, kararlann düzeltilme si için ek önlemlerin almmasını gündeme getirmiştir. Temel maddelerin üretiminin düştüğü ve yatınmlarm yavaşladığı bir ortamda, ıh racatta belirlenen hedeflere ulaşıîamayacağı anlaşılmakta; işçi döviz girlşi azalmakta; iç borçlanma art makta, ödenen dış borç ana para ve faizleri toplamı ka dar dış borçlanmalar yapılmakta; işsizlik artmakta fi yatlar yükselmekte, enflasyon hızı varsayımlı olarak 1982 yılı için yüzde 25 olarak kabul edilmesine karşm, ger çekte yüzde 40'larda seyret mekte; vergi tahsilâtı istenilen düzeye çıkanlamamak ta ve ekonomi durgunluğa doğru sürüklenmektedir. E konomide durgunluk yapısal bir nıtelikte görülmekte, nedenleri de sanayide kuru lus ve gelişme yıllarma kadar dayandınlmaktadır. iç is temin (talebin) canlanması ile bu durgunluktan çıkılabileceği belirtiliyor kuramcılarca. Bu yaygin bir görüşun ifa desidir. İç istemin canlanma sı, maliyet enflasyonu ve fi yat artışları karşısmda çok zor görünmektedir. Gerçek gelirleri her vıl düşen işçi, memur, emekli ve küçük es nafın tüketiminin arttınlma sı, her geçen gün zorlaşmak tadır. Bu nasıl olacaktır?..» sorusu hep dillerdedir. Bu ekonomik ortamda karar6izlık ve bezginlik yaygin laşmakta, borç ve taahhütle re bağlıhk azalmaktadır. Is tem yetersizliği işletmeleri stoka zorlarken taahhütlerin zamanında yerine getirilmesini güçleştirmektedir. Alım ve satıaılarda ödeme aracı olarak kullanılan bonolar gününde öderımemekte ve protesto edilen senetle rin sayısı ile tutan gün geç tikçe artmaktadır. Protesto edilen senetlerin aylar ve yıllar itibariyle artan bir gidiş göstermesi. ekonomide işlerin istenilen düzeyde olmadığını. piyasada alım ve satımla ilgili ödemelerin rahat yapılamadığım tanıt lamaktadır. Protesto edilen senetlertn vanı sıra büyük şehirlerimlzde başta Istanbul olmak üzere «Vadeli çek» denilen ileri tarihli çeklerin bono gibi dolaşması ayrıca düşünülmeye değer bir husustur. îstanbul piyasasında yaygm vadeli çekle Ödemede, çeki alan kişinin bankaya ibrazında karsılığı olmadığı zaman çekin arkasma gerekli açıklamanm yazılması nı çok kere istememekte, çeki alarak, kendisine veren kişiye gitmekte, çekin tama "mını ya da bir kısmını tahsil edebllmekte, çoklukla da kısmî tahsilât yapmakta ve fark için aynı şekilde veni ve ileri tarihli bir çek almakta dır. Bazı malın alım ve sa tımında bu uygulamayı benimsemevenlerin mal alım ve satımlannın zorlaştıgı söy lenmektedir. Az gelişmiş ülkelerde libsraî ekonomi kuralları uv eulandığı sürece ekonomik durgunluktan kurtulmak zor laşmaktadır. Ve protesto edilen senetlerin de§er ve sa yısı her ay artacak ve artması sürüp gidecektir. Cumhunyeî Sahibi: Cumhuriyet MatbaacılıkveGazetecüik T.A.Ş. adına NADİR NADİ Cenel Yayın Müdürü Müeşsese Müdürü Yazı İşleri Müdürü HASAN CF.MAL EMİNE USAKLICİL OKAYGONENSİN AHMETKORULSAN YALÇIN BAYER ALİ ACAR YALÇIN DOĞAN . HİKMETÇETİNKAYA ....MEHMET MERCAN • • Yazı İşleri MüdürYardımcısı Haber Merkezi Müdürü Mizanpaj Yönetmeni .ANKARA • İ2MİR •ADANA SERVİS ŞEFLERİ TEMSJLCİLER Utanbul HaberleriSelahatfinGÜLER D15 H.ıberler : • Ergun BALCI Fkononıı Osman ULAGAY\urt Haberlerı: Barbaros GENÇAK Küllür: Aydın EMEÇ Magazın : Yalçın PEKŞEN Düzeltme : Konur ERTOP Araştırma: Şahin ALPAY BUROLAR Konur Sokak No. 24/4 Yenişehir ANKARA Tel.17 53 2517 58 66ldare. 18 33 35 HalitZlyaBulvarı No: 65/3 İZMİR Tel: 2547 09131230 Alatürk Caddesl, T.H. K Işhanı Kal 2/13 ADANA Tel: 14 55019 731 Basan va Yayan: CUMHURİYET Matbaacılıkve .Ga/etecltlkT.A.Ş. Türkocauı Cad. 39/41, Cağaloğlu İSTANBUL P.K.: 246 îstanbul. Tel: 20 97 03 (5hal) Telefonumuz 43 24 08 olarak değişti Kamhi Tercüme Servisi ANKARA, İSTANBUL VE İZMİR'DE EV HANIMLARINA MÜJDE PEVA Aile Tttketim Paneline üye Olabllirsinls Üyelik Koşulları: Evin alışverişinl yapar olmak. 19 ile 60 yaş arasında bulunmak. Okur yazar olmak. Okunaklı yazısı olmak. Yapılacak tş ve Kazanç: Belirli mallardan satın aldıkça PEVA formuna yazmak. « Haftada blr anketçlmlze formu vermek. Her ay blr hediye kuponu verilir (250 TL.)' Yılda bir eşya pivangosu çekilir. PEVA Aile Tüketim Paneline üye olmak İçin adresimize bir mektup yazmız. Yaklaşık olarak ayhk rnutfak masrafmızı, yaşınızı ve tahslllnlzl bîldirln. PEVA, Piyasa Etüd ve Araştırma Ltd. Ştl. tstiklâl Cad., Imam Sok. No: 1 Beyoglu îst. TA1CVİM 2(1 /»•' • • «K 198? IMSAK GÜNEŞ ÖĞLE İKİNDI AKŞAM 6.35 8.20 YATSl 19.22 13.11 15.30 17.43 Ortaokul ve Lise mezunlanna. JŞGARANTtSl İlkokul mezunlanna BEYAZIT Mithatp«jaC»d.l4 TeI:222106 BEYOGLU l«ÜklalC«d. Tel:4490U KERMES Türkiye Kızılay Demeği Beşiktaş Şubesinin Kermesi 20 Aralık, pazartesi günü saat 11 OO'de Nigantaşı Şişli Terakki Lisesi'nde yapılacaktır. Bekleri2. (Cumhurivet 8672) 1ŞOLANAKLARL KADIKÖY Altıyol,Ku«dm C«iNo:8 Tel:36US0