Katalog

30 KASIM 1982 KÜLTÜRYAŞAM Cumhuriyet 5 Malik AkseVde egemen olan yaşayan sanatın izleridir Onıın resimlerine, özel ve derin ilgileri nedeniyle halk tasvirlerinin bir yerlerden kanştığı düşünülebilir. Kaya ÖZSEZGİN ni her zaman seçmek mümkıindur. Onun resimlerine, o zel ve derın ilgileri nedeniyle halk tasvirlerinin bir yerler den karıştığı duşünulebılır. Ne var ki Batı resminin payı gibı, halk anlatımının kat kısı da ancak ikinci ya da üçüncu planda değerlendirıle bilecek bir konudur. Sulubo yada renklerin biraz daha koyulaştığı, figürlerin esnek boyutlarla kuşatıldığı yerler, anlatımcı üslup öğelerini ak la getirirken, anatomiye ve akademik oğretiye fazla ilti fat edilmediği yerlerde gele neksel halk tasvirlerinin doğ rudan olmayan katkılan düşunulebiliyor Çıplaklarında ıse, süzülmüş bir beğeninin, seçkin bir leke anlayışmın değeri ön plâna geçebiliyor. Bütün bu sınırlan birbirinden kesin olarak ayırmak, Malik Haca'nın resimlerini incelerken bizi yanlış kanılara götürebilir. Oysa o, bu dalda kendi kuşagının bir öncüsü olarak içtenliğln ve değişmezliğin, kalıcı bir sanat için tek başma ölçü ola bileceği gerçeğini, kendine ilke olarak seçmekle. tüm al ternatiflerin ancak bu İlke çevresinde anlam kazanacağını da önceden belirlemiştir. Hoca Ali Rıza'dan Celâl Esat Arseven'e, Üsküdarh Cevat'a uzanan bir çizgi üze rinde suluboya resmin Batıh anlamdaki tüm deneyleri, doğa ve sanatçı ikilisinin or tak çözümlerinde gelişme göstermişse, bunda, suluboyanın ışıklı bir doğayla bütünleşen teknik özellikleri de herhalde etkili olmuştur. Hoc a Ali Rıza'nın yuzlerce suluboya etudu, Malik Aksel in «ressamlar şehri» dediğı Üsküdar'm, insanı görsel ve düşünsel muhakemeye yonelten dcğasından kaynaklanmıştı Aksel, doğaya bakarken Hoca Ali Rıza gibı, mantık kesılmiş bir göz değildir. Belki doğayı yansıtmaktan çok, çözümlemek is ter gibidır. Bu yonüyle Üsküdarlı Cevat'tan da ayrılır. Bize hem modern zamanlan düşündürur, hem de kişisel bakış ve yorum açılannı, te meli gene doga olan bir re sim ortamında etkili kılmaya çalışır. Dünün yaşammı resimlerine konu yaparken belgeci olmamaya, folklor özentilerine kapılmamaya gereken dikkati gösterir. Ama bu arada Batı özentisine bilinçsizce kapılan yoz kültür ürünlerini ve kendi doğasma sahip çıkamayan bir anlayışı eleştirmekten de geri kalmaz. Ankara'daki sanat yaşamı nın Cumhuriyetle birlikte canlıhk kazanmasmda büyük emekleri geçmiş olan Malik Aksel'in, Ankara'da ilk sergisidir bu. Onun için de bulunduğu kuşağın, eğitici ve öğreticl olarak yüklendiği görev, resim yapma yı vazgeçilmez bir tutkuya dönüştüren asıl görevin yanında genellikle daha baskın çıkmıştır. Cumhuriyet kuşaklanna sanat beğenisi aşılamak, bu yoldaki kurum ve kuruluşlan temellendirmek, çevreye ışık tutmak Malik Aksel ve arkadaşları için her zaman ön plânda gelmiştir. Hele Malik Aksel in özverili bir kuramcı olarak, kitaplan ve yazılanyla bu alana katkısı, daha başm dan bu yana resimleriyle bir likte önemli bir çaba halinde gelişmiştir. Halk resmimizin kaynaklarım araştırmak, bu yoldaki belgeleri derlemek, çağdaş sanatla ge leneksel kültürümüz arasında bağlantılar kurmak, bağ naz saplantılann aşılmasında çevreyi uyancı yazılar ka leme almak, onda tükenme yen bir araştırma bilincini her zaman kamçılamıştır. Şimdi Malik Aksel'in resim lerıne bakarken, bu soylu hizmetin değerini daha iyi anhyoruz. Resimler, onun ku ramcı ve araştırmacı yönünün gerisinde kalmıyor. Geride kalan bir kültür mirası na yakılan bir övgü değildir bu resimler. Olanca dlrilikleri ve gerçekçi yonleriyle, hangi tarihte ya da dönemde yapılmış olurlarsa olsunlar. çağdaş bir resim lezzetini, güncel bir konu halinde ön plânda tutmasmı bi liyorlar. Başanlanm ve günümüz sanatına yabancı kal mayan gözlem gücünü de bu resim lezzetine borçlu olsalar gerek. ANLÛSAL1M. M1, TATLIM 9 OLUR. AMA MART'I BEKLE M alik Aksel, Ankara" d a Pedil Sanat Galerısi'nde yer alan suluboya resimlerinın birkaçım ıki kez ımzalamış Bir resminin altında da iki ayn tarih var. Ama bu resimlerde hiç imza bulunmamış olsaydı, biz onlann MaIlk Aksel'e ait olduklannda herhangi bir kuşkuya kapılmayacaktık. Suluboya resmin teknik ııitelikleri, sanat çısının kişiliğini ve beğenisini açığa vurmakta. yağlıboya resme oranla daha güç tutamaklara sahiptir. Ince bir seziş gücüyle birlikte bo yanın saydamlığını öncül hiçbir koşula bağlı kalmak sızın özgür ve rahat bir disiplin içmde değerlendiren Malik Aksel'de, bu tutamak lan yakalamak pek de zor olmuyor. Izleyiclye bu kolay lığı veren, suluboya resimle rine bize özgü figür ve çevre özellikleri değil kuşkusuz. Çünkü Malik Aksel'in suluboya resimlerinde, bugün ta rih olmuş bir yaşamm abartılmış ya da kullanılmış çiz gilerinden çok. suluboyanın bu tür konulara eşlik edebi lecek rahat ve zorlamasız uy gulama biçimi egemendir. Malik Aksel, yaşamı boyunca bu egemenliği elden kaçırmamak için özel bir titizlik gösterdl. En eski ve en ye ni resimleri arasında. güçlü bir inancın yönlendirdiği kararlı bir tutumun açık izleri ~ DUM DUMA KİM KİME ... ve Behic AK auakkabdannı ' , teriîfele B>en şimdi sana/hadi sevgilim terliklerinı" giy^dîuorum ve sen Şimdi se(\ evin bubasısmfeap/yıvurup iteri girceksin tamam mı? Şimdı' orda. hiç kıpırdamadan oturl Ben yemek yapıp/ cocuğu emzınp j ve icfray» haz.!rladıt?fan sonn* seni coğıraca^ınn... Yopman kenlerı anlatacağım^ BU EV0£ Rıfat Ilgaz'm 55. sanat yılı 6 aralıkta kutlanıyor İSTANBUL (THA Sanat Servisi) Yazar ve Şair Rıfat Ilgaz için 6 Aralık 1982 günü saat 20.00'de Şan Muzik Holunde «55. Sanat 70. Yaşı» adlı bir gösteri düzenleniyor. Program, Eleştirmen, Yazar Doğan Hızlan'm yöneteceği bir panelle başlayacak. 40. kuşağı şair ve yazarlarının katılacağı panelde anılar anlatılacak ve ka.tılanlar Rıfat Ilgaz'a sorular sorulacak. Devlet Tıyatrosu ve İstanbul Beledıyesi Şehir Tıyatrolan sanatçıları Rıfat Ilgaz'ın şiirlerinden örnekler sunacaklar. «Haba bam Sınıfı» oyununu ilk sahneleyen Ulvi Uraz Tiyat ro topluluğunun bazı oyuncuları Metin Akpınar, Zeki Alasya, Suzan Ustan, Ercan Yazgan oyundan kısa bölümler sunacaklar. Ses ve Dia gösterisi yapılacak, ayrıca sanatçı Tinıur Selçuk 'da, programa katılacak. Gösterl ücretsiz ve halka açık olacak. Adam Yayıncılık yazarın «Tüm Şiirleri» adı altmda Ocak ayında kitabım çıkaracak. Yalçın Yaymları Güldürü Dizisini sürdürecek. Can Yayınları da «Bacaksız» çocuk dizisini yeniden basacak. Yazar Şair Rıfat Ilgaz 1911'de Cide'de doğdu, orta öğrenimini Kastamonu öğretmen Okulu'nda, Yüksek Öğrenimini de Ankara Gazi Enstitüsü Edebiyat Bo lümünde tamamladı. 1944 de «Sınıf» adlı şiir kitabmdan ötürü hakkında kovuşturma açılıp tutuklandı. Markopaşa, Malumpaşa, Merhumpaşa dergilerinde yazı îşleri müdürlüğü yaptı. 1955'den sonra çalışmalarını mizah hikâye ve romanları türünde yoğunlaştırdı. Rıfat Ilgaz, bilindiğı gibi 1982 Madaralı Roman Ödülü'nü «Yüdız Karayel» romanıyla aldı. YAPIMEVİ GALERILER Caddâostm Ev/Oekorasyon'un 45 46 71 Karma Resim Sergîsi KurtuluşCad.191B Sinemköy/İst. Tel.404783 $ENOLYORQZULJ RESİM SERGİSİ 223Aralık .URARTSAN/VT GALEÖİSt L lycsi vcaalerisb büyukonufoduUisanatç»! Pfof. ADIMAN COKER ALTINRMET RESİM YARtŞMASfSERCföt 215ARAUK1982 3 Altın PaW ÖdüUü sanatpsı 10 Başan OdulO sanatçısı G tanınmi} l 130aralık Bağdat C a d . N o : 2 5 6 T e l : 58 87 98 Veni Yayınlar, Ankara cad.11 Cağatogkı İst. Tel: 26 2310 İFSAKtemol KURSU BHjGtP.K.272Beyoğlu FOTOGRAF 1 C"| MAÇKA SANAT GALERİs! [CUMAU KAYIHAN KESKfNOK 12OArahk n$VİKİYECJU.«a.1».Nl$ANTA$MST)UI«ll ^ W 4717*3 İFSAK ŞİŞHANE VOKUŞU B«<İŞ AVİZE OSTÜ şlşhano mübin orhon RESİM SERGİSİ 3Oaralık25kasım Te!: 40 80 23 RESİM SERGİSİ 115aralk1^ açılış kokteyli lAratık 198217.0019.00 Taksim Sanat Galerisi RMim SargM Eyum Cad. 31 Ist" Hürrîuet Kîtap...Yayın MIYATRO YAYINLARI cem yayınevi KİTAPBİR ara!ık82 ANTONİN ARTAUD Vahşet Tiyatrosu / M E H MET GURELİ Dört Öyki'/TURGAYÖZENUyarı Metınleri Şıirler/ SERDAR IŞIN Şiırler / AHMET SOYSAL Kurumlar özgürluk ve Spinoza/ANDREBRETON PAULELUARDRENE C H A R Şiırler / FRİEDRİC HÖLDERLİN Şiir Birayın en seçkin ürünlerini sunan dergi Sanatta Cinsellikî HULKİ AKTUNÇ, HINCAL ULUÇ, MURAT BELCE, ATİLLA DORSAY. VEDAT CÜNYOL.CÜVEN TURAN, SEZER TANSUĞ, DEMİRTAŞ CEYHUIM, İSMET ZEKİ EYUBOĞLU, KONUR ERTOP İNCELEDİ... Ünlü Halk Ozanımız AŞIK VEYSEL'in BÜTUN ŞİİRLERl'ni Sunar. Dostlar Beni Hatırlasın Yakmda Çıkacak: Ümit Yaşar Oğuzcan'm Son Yergi Şiirleri «Muzaffer İzgü'nün Guldurü Öykülen» Çıkmış Öteki Yaymlarımız: Çetin Altan: Bir Yumak İnsan, Şeytar nın Aynalan, Mehmet Altan.: Ddrt Mevsim Sonbahar, Sadıh Şendil: 7 Kocah Hürmüz, Çapkuı Enişte. Mujdat Gezen: Meddah, Kuzucuk, Köşeyi Dönen Adam, Uçurtma, Ustalanm, Bir Bulut Olsam, Gırgıriye, Evde Karagoz, Aptal Hamdi. GENEL DAĞITIM: istanbul, Ankara, Anadolu CEM MAY DAĞITIM Tel: 27 01 53 Izmir, Ege Dagıtım DATİÇ Tel: 13 87 8613 28 38 DİKİZ AYNASI ATİLLA ÖZKIRIMLI UÇTU UÇTU ALİ UÇTU TÜRK EDEBİYATI ANSİKLOPEDİSİ 4 Cilt başlangıçtan günümöze • Ankara Sanat Tiyatrosu yirminci yılını kutluyor AYŞEGÜLYÜKSELVE S. CÜNAY AKARSU YAZDI yazartaryapıtlarterimlerkavramlar • İstanbul sokaklan... SALÂH BİRSEL YAZDI, ARA CÜLER GÖRÜNTÜLEDİ • Hollyıvood, Vietnam Savaşı'na nasıl bakıyor? BURÇAK EVREN DEĞERLENDİRDİ • BekirYıldız: "İnsanoğlunun bir eli uzayda,bir eli uçkurunda" ADNAN ÖZYALÇINER KONUŞTU OKTAYAKBAL önce siir vardı JOSEPH CONPAO ler/PAULCELANŞiirler/BORİSVİANMona Lisa/JORGELUİSBORGES Olağanüstü Bir Film Epilog / CESARE PAVESE Pale / LALE MÜLDÜRŞiirler/SA LİH ECER Şiırler / SAMİBAYDARŞiirler/ JOHN CAGE Üçüncü Şahısta Miro: 8 Açıklama /YAVUZ TANYELİ Orhan Peker. • Ali Yüce: Acıyı güzelleştiren insan YAŞAR SEYMAN KONUŞTU öylfO, şltr, slnema, tlyatro, plastlk sanatiar, eieştirl, inceleme, deneme, müzllc, fotofiraf ve lcitap tanıtma yazılan, desen ve fotoğraflarıyla altmış imza birarada dcgerii khapiar yaytmlar. OLUM SEFERI çeviren:HAJJUKSAHIN ADAM YAYINCILIK CHRISTÖPHER CAXJDWELL ölen Bir KUItiir Üzerine İncelemeler METİS YAYINLARI M«şrutly«t Cad. 131/301 Beyoğlu/istanbul Genel Dağıtım : CEMMAY