Katalog

ÇAĞDAŞ YAYINLARI Den Atatürkçü Değilim NADİR NADİ EDEHL200 Ü R A UUTM Adrest: Turhocağt Cad. 39/41 CAÛALOCLU ISTANBUL ANKARA DEVYOL DAVASI BASLIYOR Cumhuriyet 186 idam isteniyor 59. Yıl; Sayı: 20906 Kurucusu: Yunus NADt 30 TL. 18 Ekim 1982 Pazartesi 2 cilt halindeki toplam 1329 sayfa iddianamesi olan dava MHP ve DİSK gibi 12 Eylül'den sonra açılan en önemli davalardan biri. 66 idam istemli Uşak Dev Yol davası da 21 ekimde İzmir'de başlayacak. 178 sanığın 11 kişiyi öldürdükleri öne sürülüyor. (Haberi 7. Sayfa'da) üersanelerî Lise sonlar: 16 Ekim BeKiemeiiier:i8Eklm Istanour 22831627 4092 3i 69 | tierkez I EOIme; I Çanaftkaie 2359 547 sanıklı, 186 kişi için ölüm cezasımn istendiği Ankara Dev Yol davası bugün Ankara Sıkıyönetim Komutankğı 1 No'lu Askeri Mahkemesi'nde başkyor. Davanın 547 sanığından 418'nin tutuklu, bir kısmı aranıyor. 345 sanık 515 yıl, 35 sanık 35 yıl hapis cezası istemiyle yargüanacak. Carter'in danısmani Henze: Ermenî terörünün doğrudan sorumlusu Sovyeller ILGINÇ TABLO TMMOB Makine Mühendisleri Odası'nın Anayasa panelinde konuşanların tümü 1982 tasarısını çeşıtli yönlerden eleştirdiler. Panelde biraraya gelen konuşmacılar ilginç bir tablo oluşturuyordm (Soldan sağa) Metin Toker. Halil Tunç, Deniz Baykal, Cavit Savcı, Ali Koçman, Mehmet Ali Aybar, Oğuz Aygun.. (Fotoğraf: THA) ANKARA (Cumhuriyet Büro su) Dr. Paul Henze, son gün terde Türk basınmda sık sik ismine rastlanan bir Amerıkalı. AB0 Başkanı Carter döneminde Brzezinskl'nin başkanh ğmı yaptığı Ulusal Güvenlik Konseyi üyesı olan, başkanhğa Reagan gehnce de serbest çalışmaya başlayan Dr. Henze' nın özel ılgı alanı Türkıye. Türkıye üzerme bir tartışma mı var, Dr. Henze oradadır ve Turkiye'yi kollayan bir konuşma yapacaktır. New York Ti mes gazetesi Türkıye eki yayın lıyorsa Dr. Henze Türkiye'nın turizm potansiyelini konu alan bir yazı kaleme alacaktır. Hen ze, bundan bir sure önco SİSAV'm Istanbul'da düzenlediği «1980lerde NATO» konulu sempozyumda yaptığı konuşmayla da dıkkatı çekti. Paul Henze, bu konuşmasında Turk dıplomatlanna ve temsılcıhklerına yönelen Ermenı terorunün arkasında doğrudan Sovyetier Birlıği'nin bulunduğunu öne sürdü. Henze'nin bu sözlerı çe şitli yankılara yol açmıştı. Paul Henz e ile söyleşimizde, biz de konuya Ermeni terörün den girdık ve ilk olarak şu so ruyu yönelttik: «Ermeni terörünün arkasında sovyetier Birliği'nin bulunduğunu öne sürüyorsunuz. Bu iddianız kanıtlara mı, yoksa varsayımlara mı dayanıyor?» Henze soze «ben herşeyden önce tarihe inanıynrum» dıye pnrivor ve bupomku (Arkası Sa. 9. Sü. 4 de) Herhangi bir ansiklopediyi açtığınızda «Cemal Madanoğlu» madaesinüe şunlan okursunuz: «Madanoğlu (Cemal) . Türk Generali ve siyaset adamı. Eşme'de 1907'de doğdu. Kulell Askeri LL«esini ve Harp Okulunn bltirdi. (1926), 1941'de Kara Harp Akademisi'nden kurmay subay olarak çıkü. 19531954 yıllannda Kore Savaşmda Türk Kumandan Yardımcısıydı. Kore'den dönüşünde Tuğgeneral oldu. (1954). Sivas ve Siirt'te 12'inci Tümen'in başında bnlundu. Erzurum'da Ordu Kurmay Başkanhğı (1957), Ankara'da Zırblı Eğltim Tiimen (1958), Elanğ'da 10'uncu Tümen Kumandanlığı yaptı. Kara Kuvvetleri Lojiatik Başkanlığı'na tayin edildi. (1959), Silahu Kuvvetlerln çeşitli kademclerinde bir süreden beri başlayan devrim hanrlığı uıun süre bir ydneticiden yoksun kalmıştı Siyasi ortamdaki iedîrginliği hisseden Madanoğlu kendisine bu gürev önerildiği ramaıı kabul etti. 27 Mayıs Ihtilalinin gerçekleştirilsnesine birinci planda katıldı. 26 mayıs gecesi devrinıin Ankara Kotnutanı olarak harekâtı yönetti. MiUî Birlik Komitesi üyesl olarak Ankara Kumandanhğı yaptı. Genel s e . çimlere kadar (1961) görevlerinl sürdüren Korgeneral Madanoğlu parlamentoya girmedi. Sivil yönctimin kurulmasından sonra Ordu'dan istifa etti. l!)64'te tstanbul' dan bağımsız olarak miUetveldlliğine adaylığını koydu. Seçim! kazanamadı. 1965'te Cumhurbaşkanlığı Kontenjan adayı olarak senatoya girdi. 12 Mart'tan sonra, 1972'de Orduda gizli örgiıt kurma iddiasıyla yargılandı. Beraat e t t U • Makine Mühendisleri Odası'nın Anayasa Paneli Aygün: 1961 Anayasasından daha genis özgürlüklerden yanayız ANKARA, (Cunünıriyet Bürosu) TMMOB Makine Mü hendısleri Odası Ankara ubesi'nin düzenlediği panelde konuşan eski milletvekıli trs tneclis grup başkanvekillerinden Oğuz Aygün, «Biz 1961 Anayasası'tun getirmiş olduğu tizgürlüklerden daha geniş şeIdlde özgürlüklerden yanayız» dedi. Aygün, «Bunu bUerek söylüyorum. Bazuannın anlayablleceği anlamda söylüyo rum» diye konuştu. öncekı gün Sanatevi'nde yapılan pa neide eski milletvekıli Mehmet Ali Aybar, «En önemli sorun, sivil toplum olmaktır» dedi. TUrktş Eski Genel Başkanı Halil Tunç Anayasa Tasarısı nın Atatürk milliyetçiliği ile ilgisinin bulunmadığını öne sürdü. Eski milletvekili ve Enerji ve Tabii Kaynaklar eski Bakanı Deniz Baykal, «dar» bir Anayasa ile yola çıkıldığı na işaret ettı, Gazetecı Metin Toker. tasanyla «Öküzle rin altuıda buzağı aranmasına çanak tutulduğunu» belirttı. TÜSÎAD Başkanı Ali Koçman haklann yasalarla düzenlenmesinin Anayasa dan daha bu yük önem taşıdığını 1leri sürdü. Panelın ikınci tur gdrüşme lerınde konuşmacılar ozetle şu görüşlen dıle getırdiler. m METIN TOKER «Tasanyla öküzlerin altuıda buzağı aranmasına çanak tutuluyor. Tasan aslında gerek tiren hallerin icabı olmayan (Arkası Sa, 11. Sü. 6 da) Ansiklopediler böyle diyorlar... Ama bu kuru bilgılerin ardındafeosfeocobir yaşam, ilginç btr hlşilık, yaman bir insan. sayısız insan manzarası ve bir hayat boyu ölüm halıfn savaşımı var.. Madanoğlu'nun anilannda bir kişinin özyaşamı değil, Türkiye'ntn yakın tarihçesi v« toplumsal haritası da okunuyor. 8. SAYFADA Calısmalar bir hafta icinde tamamlanacak ÂBDIi hukukcuların Türkîye raporu: MGK, Anayasa tasarısını resmen görüsmeye baslıyor j£ Milletvekillerinin dokunulmazhklan, bir dönem için sürecek. Milletvekili 2. kez seçilse bile suç işlediği takdirde dokunulmazlığından yararlanamayacak ve mahkemeye verilecek. 3 büyük kentte seçimler tekrorlanocok Türkıye yi NATO'ya bağlayan en önemli ilke demokrasidir» Sedat ERGİN ANKARA ABD'de Kongre ile Beyaz Saray arasında ortak bir organ olan AGİK (Avrupa Guvenlık,ve Işbirliği Komitesi)ne Türkiye ile ilgili olarak sunulan raporda «Türkiye' nin Batı ile bağları yalnızca ortak güvenlik ihtiyaçlarına dayannıamalıdır. Aynı zamanda ortak hedefler v e siyasi ve sosyal değerleri paylaşmahyız. Türklye*yl NATO müttefiklerine bağlayan en önemli ikl üke demokrasi ve özgürlüklerdir» denildi. Bundan bir süre önce Türkiye'ye geterek resmı ve sivil kesimden birçok kişiyle temaslarda bulunan AGlK Komitesi'nin hukuk danış manlan Ollver İle SletezingerMn hazırladıklan raporda 12 Eylül öncesi ve sonrası durum geniş bir biçimda incelendi. Raporun «sonuç ve tavslyeier» başhğını taşıyan sonuç bölümünde 12 Eylül'ün getirdikleri üzerinde kişllerln değişik görüşlere sahlp oldukları kaydedildi. Bazı kişilerin askerl yönetımin değerli bir işlevi yerine getirmeyi sürdürdüğüne inandıklan, bazı kişilerin ıse demokrasiye dönülmesi zamanmın geldiğl düşüncesini taşıdıkları iiade edildi. PASOK yerel secimSerde oy yitirdi Stelyo BERBERAKİS HASAN FEHMt GÜNEŞ Demokrasiye he ınen geçiş amacı güdülınüyor, aksine, ara dönem öngörülüyor. İSMAİL HAKKI BİRLER, Vatandaşlarm hak ve özgürlükleri mut laka kötüye kullanacağı düşünülüyor. ATINA Yunanıstan'da dun yapılan yerel seçimlerde iktidardaki PanHelenik Sosyalıs»; Hareket Partısi'nın (PASOK) desteklediği belediye başkan adayları ılk verilere gore uç bü yuk kentte oy yitirdi. Atina, Pire ve Selanik'te hıç bir aday yasanm gerektırdiğ. yüzde 50 oranmda oyu toplaya madığı için bu kentlerde seçimler gelecek pazar günü yıne • lenecek. ikinci tur seçimlerde, Komünistlerin PASOK'u destek lemesiyîe Papandreu'nun desteklerbğı adaylara şansm güle ceği anlaşılıyor. Atina'da gayriresmi sonuçli ra gore, PASOK'un desteklediği (Arkası Sa. 9. SU. 3 de) ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) MGK, Anayasa tasarısı tizerindeki görüşmelenne bugün resmen başlayacak. MGK'de genellikle asker hukukçulardan oluşan Ihtisas Komısyonu. tasanya efün son biçimmi verdı. Konsey'in tasan uzerınde kesm kararlar alacağı ve bunun da bir hafta süreceği öğrenildi. Öğrenıldiğine göıe, düne kadar kapatılan siyasi partılerin yöneticilerine seçım yasağı getiren bir hüküm geoıci maddelere konmadı. Ayrıca, iki gündür süren çalışmalara Anavasa Komisyonu Başkanı, Prof. Orhan Aldıkaçtı çağnlmadı. Görüşmeler, özellikle Anayasa'yla ilgili calışmalar yapan Ihtisas Komisyonu'nda sürdü. Cumhurivet muhabırinin edindiği bilgıye göre, tasarıda yapılması beklenen değisiklikler ve getirilen veniliklerden bazıları şövle: • Milletvekillerinin dokunulmazhklan, bir dönem İçin surecek. Milletvekili ikinci kez seçilse bile bir suc işlediği taktirde dokunulmazlık hakİZMIR, (Cumhuriyet Ege kından yararlaramayacak, mah Bürosu) Teslş Federaskemeye verilebilecek . yonu Genel Başkanı Orhan • Yüce Divan görevini Erçelik, TıîrkIş'in dar bîr şimdiye kadar oldugu gibi siDJr çıkan ile faaliyet sürAnayasa Mahkemesi vapacak. düren bvr işçi kuruluşu olTasarıda bu Yargıtaya bıramadıgını belırterek, tek yan kılmıştı. lı düzenlenmlş hükümlerie • Çahşma hayatıvla ılgili talimat)ar!a. emirlerle çalıs bolümlerde büyuk değişiklikma barışmın kurulamayacaler getirildi. YHK, tasarıdaki etkinlığınden çıkanldı. Bu ğını kaydetti ve «Anayasa ilgili bölüme, Katasanmnda getirilen hüküm nunla nunla düzenlenir kaydı kolerie çahşma barışmın kuru nuldu. Grevle ilgili kısıtlama laca&mı düşünmek hayaldir» kaldınldı Check Off sistededi. mi yeniden getirildi. (Check Izmir Tek Teslş SendlkaOf sisteminin kalması konusunda Odalar Birligi ile işvesı Konerpsi'nde konuşan Er (Arkası Sa. 9. Sü. 6 da) (Arkası Sa. 9. Sü. 2 de) Raporla ilgili aynntılı haber 14. sayfada Ercelik: Tasarıdaki hükümlerie calısma barısını düsünmek Anayasa tasarısı icin ne dediler? m • • • Yeni teknolojik ürünler, teknik gelişmeler Okurlar için «iletişim köşesi» Arkeolojiden zoolojiye, yeni bulgular, yeni kuramlar I GÜNEŞ: MİLİTARİSTYÖNETİMMODELİ AMAÇLANIYOR. BİRLER: EVET HAYIR VATANSEVERLİK ÖLÇÜSÜ OLMAZ. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Eski milletvekilleri Hasan Fehmi Güneş ve İsmail Hakkı Birler, Anayasa taslağını eleştirdiler. Birler, Anayasa'ya verilen evet ve hayır oylarının vatanseverlik ölçtisti olamayacağını bellrtirken Güneş, «taslak militarist yönetimi amaçlıyor», dedi. Hasan Fehmi Güneş, «Anayasa taslagındaki işçi işveren dengesini nasıl değerlendiriyorsunuz?» sorusunu «Kurda da kuzuya da eşit özgiirlük, kuzunun ölümü demektir» biçlminde yanıtladı. Güneş, «Taslağın getirdiği düzenleme içinde, işçi sendikalarının çağdaş demokrasilerdeki işlevlerini yerine getiremeyecek şekilde güdükleş(Arkası Sa. 11, Sü. 4 de) Dış ülkelerdeki Yunanlıları yardıma çağırdı ReşitCANBEYÜ nin yönetimincle Karamanlis: Kıbrıs'ı, Türk ordusundan kurtarmalıyız LEFKOŞE, (THA)Yunanis tan Devlet Başkanı Karamanlis, Yunanıstan'ın, Kıbrıs'ı Turk işgalinden kurtarmak ve adaya yeniden bağımsızlığını vermek ve Ege'deki ulusal topraklarını koruyabilmek için sa vunmasını güçlendirmek bakımmdan dış ülkelerde yaşayan Yunanlılarm ıiesteğine muhtaç olduğunu bildirerek bu durum ları bu konuda daha faal rol oynamaya çağırdı. Karamanlis, Kanada'mn Que beo kentüıde Yunanlılarm onu(Arkası Sa. 9. Sü. 2 de) * va/c/nc/aCumhuriyelte Gizli • sayfalarda Sovyet tarımında özej tfr* şebbüsün ağırlığı giderek arüyor. Bakanlık lastik zammını durdurdu I Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Turgut, kanı Turgut bu konuda söyledi: lastik üreten firmaların bugünden geçerli ol şunlan fiyatlar, dört flrma«Bu mak üzere ortaklaşa aldıklan % 10'luk zam nın anlaşarak kendllerinin yapma kararının geçersiz olduğunu söyledi. tesblt ettiğl fiyatlardır. Bu ANKARA (a.a.) Sanayl ve Teknoloji Bakanı Mehmet Turgut lastik fiyatlanna yapılan zammın geçersiz olduğunu söyledi. Mehmet Turgut lasttk fi yatlanna yapılacak zammın bir yerde kartel flyatıdrr. Py Ilkesi m Bakanlıkça saptanıp, önümüzdekl günlerde açtklanacağmı, bu nedenle yurttaşların eski fiyatlar üzerinden lastU satın altnalarını lstedi. Sanayi ve Teknolojl Ba Bunun İçin, blz bu fiyatları Bakanlık olarak tesbil ediyoruz. Bu flyatlan ilan edinceye kadar vatandaşlarm bn flyattan lastik alma malan lazim. Vatandaşlardan bunu rica ediyorum. Vatandaşlarm, lastikleri biz ilan edinceye kadar eski fiyattan almaları gerekir. Biz Bakanlık olarak, yapılao bu zammı geçersiz kabul ediyoruz. Dört firma biraraya gelmiş fiyat artırıyor. Bu tekel fiyatıdır. Biz fiyatları inceliyornz, Ba kanlıkça öniimüzdeki günlerde ilan edecegiz. Biz İlan edinceye kada.* vatanda; (Arkası Sa. 9, Sü. S de) 3. sayfada • ABD11 işadamlan Ege'da soya yaünmlanyla Ugllendt 0. sayfada • Tutanaklardan KöyKoop ve Kayserİ DevYol davalan. 7. sayfada Tıbbi aygıtlarla dolu 205 sandık be& yıldır açılmadan duruyor. BOtçe tasansının madd«> leriue geçiliyor. #15. derecedeki emekli mernurların maaşları 9 Sayfada Anayasa tasarısı kamuoyuna sunulduğu günden bu yana tasan üzerindeki görüşlerimizi, görüşlerlmiz ile blrllkte, endişelerimlzi açıklıyoruz. Artık bu aşamada, Anayasa tasansmdan çok «oylama biçimi» önem kazannuş bulunuj ar. Bu yüzden «Anayasa'nın Halkoyuna Sunulması Hakkındaki Kanun»un s«çim güvenllğini etkileyeceğinl sandığunız bazı noktaları üzerinde durmayı gerekll görüyoruz. Daha önce de değlndtğimiz bu konu, «han(Arkası Sa. 9 Sü. 7 de) • • 14. sayfada