Katalog

Cumhurıyet 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER TÜTÜN: Tütün işlenmesı sırasında oluşan %10 oranmdakı artıklarla, tıcan degerı olma yan ezık, çuruk ve kırıntı tuturüeraen kı toplam uretımın col0'nunu oluştuıur trlkloretı len Ue dzutlenen nıkotın sulJEırık asıtle nıkotı.ı sulfata donuşturulur Nıkotın süllat etkm bir bocek oldurucu oıuşu neaenı üe onernlı ve yan tesırlerı en az olan bir tarım uacıdır Bu naçla ıUçlanan tarım urun.erı guvenlokle tuketılebılır ı930'lu yıilarda nıkotın süllatın Uretırr.ı ıçın Tekel tarafından başla;ılan çalışmalar çeşitli engellemelerle sonuçsuz kalmıştır ojsa Turkjyeae bu şekılde degerlendınlebüe ceü tütun ırıktarı 1530 bın ton kadardır TURLNÇGILLER. Tüm turunçgıller ıle elma, ayva ve şalgamoan elde edılen Pektın gb da sanayıınde koyulasıjıcı \e koruyucu olarak kullanılır &UL VE ÖBLR ÇIÇEKLER: Gul yapraklanndan su buhan damıtması ıle ozütlenen gülyagından ayınlan çeşıtlı esterler kozmetık sa nayıınde kullanılır Yasemın, portaxal çiçegı \e karanfıiaen de benzer yollarla hoş kokulu maadeler yapuır Llkemızde kullanılan geri tesnolojı neuenı ıle ılerı derecede arıtmalar yapiıamucugından nam çıçek ozıerı dısarı satümaktadır. P1RBTRUM: Krızantem tıirü bir bitkı olan piretrum*un çıçekıermden ynpılan Pıret nn ıPıre otu) dogal bir tarım üacıaır Haşa rata iarşı çok etıulıdır Dogu Anadolu aa ya banı olarak jetijen b u bıtraden tutun Koruma ılacı olarak laydalanmak ıçın 1941 44 vıilannda tarla uretımı çalışmaları yapılmış, oaşarılı sonuçlaı aıınmasına karşm bu dogal ılac.ın üretımı çeşitli engellemeler nedeni ıle gerçekleştırılememıştır TARIMSAL ARTIKlıAR: GeneUıkle yakUarak jok eculen ya da nay\anlara beslenen tarırasal artıklard<ın kımya sana>ıme gırdı sağlamanın en ujgun >olu ıçerdıklen sellülozu kazanmakur. belluloz k«ıgıt saiidjUnde kullanılabileceğı gıbi çeşıtlı kımyasal yonMJmlerle ışıenerek asagıdaKi sanayıuerde ae üullanılan onemli bir ara malıdır Yapay elyaf (te.\stıl), SeUuloz nıtrat (patlayıcı), Sellüloz asetat (fılm, cıla), Şeker (ve ondan da alkol üretımi), Maya (gıda), Yağ (.yenebılen ve sınaı turler), Çeşıtlı ester ve eterler. ÇEŞtTLt BtTKILER: Kimyasal ayırma yontemlerı üe yapılanndakı künı maddelerın ayırüıp ılaç etkin madaesı olarak kullanüdığı çeşıtU bıtküerı ecza sarayunın gırdüen olaraK degerlendıreoüme olanagı vardır bu alanda kı gızügucun oüyük olduğu belırtılen Türkıye1 de henuz cıddı bır uretım japılmaaığını da vurgulamak gerekır SONUÇ: Geleneksel bir tarım ülkesi olan Turkıye tanm kesımınden elde ettığı urunlerden ve artıklardan kımya ve obur sanayi dallanna çeşıtlı gırdıler uretebüır Eldekı kay nakların değerlendırılmesi japılmaııdır lu20 yülüc donemler ıçın yapılacak projelerle ulke ekonomısi ıçın yenl ve guvenıhr bır kaynak oıan tanm kesımıne yenı bır bakıs açısı getınlmelıdır Konu ıle ılgılı bır kamuoyu oluşturmak ıçın ülkemızde :yı ornekıer vardır, orneğin melastan sıtrik asit üreten blr Ilrma uretimının yansını dunya pazarlarına satmaktadır. Tanm urunlennın bu yolla degerlendlrilmesı ulke ekonomısmın yarattığı katma değeri onemli ölçüde arttınp genel e)ıonomıye de canlüüc getırecektır 22 ARALIK 1981 ürkıye'de tarım Işletmecıliğinde kullanılan alan 25 rrulyon hektar aolajmdadır. Uzmanlar bu alanın genışletılemeyeceğını, ancak bırım alandan verımın ujgon temıklerle arttınlabılecegıni belirtmektedirler Tanmsal verlmm arttırılabılmesınde bu kesıme kımva sanajıının saglayaoılecegı çok bnemü katkılar vardır. Bunlarm başmda japay (suri) gubreler gelir. Urunlerm ekım alanında korunmasmda tarım ılaçlan, toplandıktan sonra da son tuketıcıye gıdene kadar bozulmadan korunabılmelerı ıçm lıoru>ucu kımjasal maddelerın kullanılmaları çagdaş tarım ve gıda sanayıle nmn vazgeçılmez koşullarıdır. Yazımızm konusu «ttanm kımya» ılışkısınln obür yanıdır, kısaca tanm kesıml kımya kesımıne ne verebılir? K&muoyunun dıkkatıni bu önemlı konuya çekmek ıçln Turk Mühendıs ve Mimar Odaları BırUğı, kasun ayında düzenledığı Teımık Kongre'de tarunkımya ilışkisinı bu yonü ıle tartışmaya açmıştır. Î Tarım Ürünleri ve Kimya Sanayü Girdisi TÜRKIYE, TARIM KESİMİNDE ELDE ETTİĞİ ÜRUN VE ARTîK. LARDAN KIMYA VE ÖBUR SANAYI DALLARINA ÇEŞITLI «GİRDI»LER ÜRETEBİLİR. Soru? rtada bır soru var Oy!e bır soru kı Komser Megre Şerlok Holms, Baretta Ceymış Bond Nık Karter, ya da daha yetkın bır hafiye bu sorunun çengehnı bükebıhr bılır. Ben duşundüm duşundum, duşündüm, ışın ıçınden bır turlu çıkamadım. O Doç. Ömer KULELİ Hacettepe Ortiversitesı Oğretım Uyesl aşağıda kısa bir özet olarak yapümıstır. ŞEKER PANCARI: Uretımı 1979'da 10 mil yon ton kadar olan şeker pancan başlıca şe ker üretimınde kullanılır Üretilen şekerin *o 8O'ı kadar da melas yanürunü ele geçer. Me las °'o 50 sakkaroz ıçeren degerh bu yan Uründur. M<»ia.«rtain sakkaroz başlıca etal alkol yapımı ıçin kullanılırsa da defışık kımyasal yön temlerle çok çeşitli kımyasallar da melastan uretüebilır. Başlıca üninler sunlardır: Alkoller (Etanol, Bütanol, Glıserol, Furfurol) Asitler (Asetik, Propiyonık, Bütırik, Lakük, Sıtrik, Fumank, Glükonik, Kojik, Lavulınık, Adipik ve yag Asiüeri), Şekerler (Glukoz, Früktoz, Tatsız şeker), Esterler (Oktaasetat, Oktanitrat, Ase tat, îzobüürat, Mono ve Diesterler), dıger (Pıridazon, THP, Sorbit, Mannıt, CVıtammi, Fe nol, Formaldehit, Aseton, Dekstran, Antıbıyo ükler ve Bıyolojık Proteınler). Burada belırtilen kimyasallar gıda, ılâç, yapay reçıne, patlayıa, deterjan, plastık ve kımya sanayıinin dı ğer dallannda kuilanüırlar; bunlardan etanoi, asetik asit, sitnk asit, furfurol, AntibiyotLc, glukoz ve früktoz üretimleri Tlirkiye'de yapıl YACLI TÖHUMLAR: Başlıca ayçiçeğl, pamuk, kolza, keten ve kenevır bitkılerınden elde edilen yağh tohumlardan çıkarüan yaglar yemeklık yag, sınal yaglar ve sabun üretiminde kuilanüırlar. Sabun uretimının yan ürünj olan glisenn ıse patlayıcı, ecza ve kozmetık sanayiılennin onemli bir girdısıdır. Keten, kene vir yağlan (bezır yağı) boya sanayıınde çok kullanılır. TAHILLAR: Hemen hemen her tür tahüdan mayaiama ile alkollü içkiler (bıra, rakı, votka gibi) yapılabılecegı gıbi yenebılır nıtelikte olmayan bozulmuş olanından etıl alkol yapılabı lir. Gıda sanayıınde kuUanıian Pentoz ve ge nış bir değerlendırmesı asağıda yapılan nışas ta da tahıllardan elde edılebıiecek onemli bir sanayı ara malıdır. MISIR: Mısır koçanlarmdan hıdrolız yolu ile elde edılen Purfurol metalurjıde kullanılan kalıp reçmelerını japmaKta kullanılır Mısır tanelerı ıse fermantasyon yolu ıle etüalkole, özütleme ıle nişasta urününe oonüştürülebılır. Içerdığı nişasta ozütlenen tanelerın posaların dan da sellüloz yapılabüır. PATATES: Tıllık uretımi 3,5 milyon ton olan TUrkıye'de bu Orüne daha fasla ağırlık venlmesı gerekır, çunku patates çok çeşıtlı sanayılere ara malı saglajan onemli bir tarım urunudür. Içerdığı yüksek nişasta oranı nede nı ıle çeşith kimyasal yontemlerle değerlendırilebılir. Patatesten elde edılen urürüer ve kullamldıkları jerler asağıda gos*erilmıştir: A Alkollu ıçkıler (Votka) B Nişasta şunıbu (gıda) C. Kuru patates (ekmek ununa kanştırılır) Ç Nişasta şekeri (sirke, bıra, yapay bal, karamel, içki boyalan) (CVıtamıni ve ılaç yapımı) D Proteınlı hamur (hayvan yemı) E Nişasta Patatesten sıcak su ıle ozütlenen nişasta Un olarak gıda sanayiinde önce hıdrolız, sonra da yukseltgeme ile Sorbıtol, Mannitol gıbi deterjan gorevı yapan yüzey etkın maddelerın yapımında Hidroliz ve yukseltgeme sonucu Propıjo nık asit üzerınden CVitamını yapımında Dolgu rnaddesı olarak kagıt sanayıınde Yağ asıtleri ıle esterleştırerek tekstil i e boya sanayıınde apre, emprenye \e emul sıyon yapıcı olarak Fermantasyon yolu İle laktüt asit ve Lysıne yapımında Yapışkan ve koyulaştıncı yapımında kullanılır. HAŞHAŞ: Haşhaş kozasından elde edılen ham afyondan hidroliz ıle yapılan alkoloıdier (kafeın, morfın, papaverin vb) ağn kesıcı üsç lann yapumnda kullanılan en etkın doğal mad delerdır ZEYTtN: Zeytınden yag çıkanldıktan sonra kalan ve pırina adı venlen yağlı küspeden boya, cılâ ve plastık sanaylmda kullanılan furfurü alkol ve kalıpçılıkta kullanılan ruran reçmelen yapılır Turkıye'de bu üreum turune son yıllarda başlanmıştır. SOYA FASULYESt: Yüksek proteın içeren bu urün, açlık tehlikesi ile karşı Karşıj'a olan ınsanlık ıçın en ucuz proteın kaynagıdır Soya fasulyesinden elde edilen protein toz, nap, yapay et vb bıçimlerde gelecekte dunya pazarlannm en çok aranan ürunlerinâen bln ola caktır Turkıye üretımi 3300 ton (1979) gibi çok duşuk bir düzeydedir. Yaşamın temel oğelerınden bırı olan beslenme zıncırınin bir yan dalı olarak doğup gelişen bu onemil sanayı kesımı nedense Turkıye'de pek onemsenmemektedır Oysa dışsatımda gıda sanayıı urunlenne büyük umullar bağlanırken tanm kesımınin sanayınin, ozellıkle kimya sanayıının, gelışmesıne buyuk katkısı olabıleceğı gozardı edümemeladır Tanm kesımınift gıda sanayıının temel girdıleriru sağlamasmın yanında kımya sanayııne de çeşıtlı glrdıler sağladığı uzun yıllardır bılınır. özellıkle Avrupa ülkelennde gelıştınlen bu tür teknolojt, son yıllarda bıyoteknolojik süreçlerle dünya pıyasasına bnemlı mıktarlarda kimyasal maddeler pft^rianrpasim sağlanuştır. Bıyoteknolojik sureçlerin en önemlı ozelugl kuUandıkları hammadde kaynaklarınm yınelenebüır olmasıdır. Bir demırçelık ya da petrokımya sanayıı dünyadakı mevcut hammadde kaynaklannı sürekli tuketrken biyoteknolojının hammaddeleri olan tanm ürünleri aikkatli bir planlama ıle surekli olarak yeruden üretüırler. Güneş enerjısi ile fabnka çaüştırmayı beceremedığımız halde bitkıleri «yeşü fabnkalar» olarak kullanıp onlann geleneksel sanayı dallanna hammadde üretmelerini uzun yıllardır sağlayabılıyoruz. Tanmsal gırdılerle tıretim yapan biyoteknolojının onemli bir özellığı de enerji tükeümının, benzer ya da ayru tıretunleri gerçekleştıren ötekı agır sanayi turlerınm enerji tuketıminden daha az olmasıdır. Doğal olaylan, örneğin vucudumuzdaki enzimlerm «uişma»™^ örnek alarak gelistırilen bu sureçlenn çoğunlugu çevre sıcaklıgı ve normal basınçta Uretım yaparken kendısıne rakip olan geleneksel kimya sanayıi yuksek sıcaklık ve yuksek basınçta çauşarak binm ürün başına çok daha fazla enerji tüketırler. örneğin petrolden etılen, ondan da etıl alkol üretımi bu enerji yogun uretıme bir ornektır, karşıtı olan bıyoteknolojik sureç ıse hemen her tur tarım artıgından mayaiama (fermantasyon) üe ayru lirunu (etıl alkolu) daha az enerjı tuketerek uretır Bu açıdan bakıldığında bir tarım ulke sı olan Turkıye pek çok ülkeden daha şanslı bir dunımdadır Tanm üninlennı sanayı urunlenne donusturmek kuşkusuz Ulke ekonomısinın katma değerını de önemlı olçude arttıracaktır. Turkıye'de yetıştirılen tanm urunlermın kımya sanayıı gırdısı olarak değerlendırılmesi 12 Eylul'den önce sıgara karaborsası vardı. Sigara kaçakçüığı vardı. Sıgara kıtlıgı vai'dı Sıgara kıtlıgı Sıgara karaborsasuıı yaratıyordu, sıgara karaborsası sıgara kaçakçılıgını pompalıyordu. Bir yandan TIR'larla bır yandan motorlarla, bır yandan gemılerle çeşıtlj markaîarda Amenkan sıgaralan j urda sokuluyor küçuk çocuklara sokaklarda sattırılıyordu Devletm buyuklen de Amenkan sıgarası ıçmeye başlamışlardı Mıüetvekıllen BaKanlar, yuksek burokratlar bırbırlenne Amenkan sıgarası ıkram edıyorlardı Ozel sermaye yanlısı yazarlar, uzmanlar, yandaşlar. polıtıkacılar gaze^ecıler de konuşuyorlardı Devletçılık kotudur Devlet sıgara yapamaz. özel sektör bu ışın ıçine gırdı mı, herşey düzelecehtır Devlet, elıru etegını bu ışlerden çekmelı Uluslararası tutun tekellen ve sıgara kumpanyalan Turkıje pazanna goz dıkmışlerdı Paravan şırketler kurmak istıyorlardı Mafıa babalan Turkıv e i i orumcek agı gıbı sarmışlardı Tekel ıdaresı neden sıgara uretemivordu9 YoKsa karanlık bır nottada bırbınne dolanan bır ortakhk mı sozkonusuydu? Ozel sektor babalan vabancı sıgara şırketlerlyle anlaşmalarını yapmışlar bekhyorlardı Sıgara karaborsası kaçakçılıgı kıtlıgı surüyordu UC/CIOİCI/fflCI • 1 Burhan IARFAD Anlamazlıktan Gelmek u köşede 11 ağustos 1981 günu çıkan yazunın baslığı «Suç Duyurusu»ydu. BoğazıçVmn butunüyle ve aynntılanyla yokedılmekte olduj^ından yakındıtım yazıda, gozu dönmuş çıkar saldınlannın, en son yoketme orneklen, apaçık bır anlatımla ve belgelere dayanarak anlatüıyordu. Yazı şoyle hatıyordu. «Böylesıne bır ortamda 'Suç Duyurusu'nun sonucunu bekhyorum Sorumlululc duyan bır yazar olarak.» B Bekledım de Telefon ettım îstanbul Belediyesuıe gittım. Konunun ıncelenmekte oldugu cevabını aldım. Yıne bekledım Arada bır telefon ettım. Gunun bınnde saxı zarflı bır mektup geldı Hemen okudum. Ne var kl, sorulann hıç bın açıklığa kavtışturulmamıştı Bır daktılo sayfası tutan mektupta, her şey havada bırakılmıştı Anlamazhktan gelmok başanyla uyg\üanmışb Basın Yayın Turizm Müdurlüğü'nün 1611 sayı ve 13 kasım gunlü mektubunun önemlı bölümünü aktanyorum: •Göksu ve Küçüksu bölgesı 21 eylül 1979 tanhh plana göre köyıçı yerleşme ve yeşıl harakterlı ıskân ve mesıre yerlerıne ayrılrmftır Ote yandan Küçüksu çayın mesıre yennde herhangı bır ışgal ve haçah ınşaat bulunmamaktadır Yazınızda sözu edılen yapılar ıse Kuçuksu alanı cUşındadır. Yemmahalle teoyıçi yerleşım bolgesınde olup bır hısmı ruhsatlıdır Ruhsatı olmayanlar hakkında Imar kanunu hükümlerı eksıksız uygulanmaktacUr » Beledıye de, ben de Turkçe yazışıyoruz. Fakat sözlerın anlamı değışık gıbı' Ben. «Göksu çayın duşman ışgalınde tahnbe uğramış yerler görunumündeydı» dıyorum. Beledıye: «Küçüksu çayırı mesıre yennde herhangı bır ışgal ve kaçak ınşaat bulunmamaktadır» cevabmı venyor. Küçüksu ve Göksu nun ayn yerler oldugunu bılmeyebılır mı îstanbul Beledıyesı ımarcıları? Mektubu okuyunca oralara vıne gittım Turıng Kurumu Genel Muduru Çelık Gulersoy ve genç meslektaşım Denız Som la bırhkte. Söz konusu yazı agustos 1981 de yazılmıştı. Aralık başmda durum hızlanmıştı Yokedılen Salıha Sultan Vakfı bostanlannın topraklarında yapılanmalar Elmalı bendıne vaklaşıyorda Kuçuksu çayırında yıllarca önce Hekımbaşı Çıfthgı yonunde başlamış plana aykın apartmanlar, vamaçlarda gecekondulann da katılmasıyla, Elmah bendıne ıyıce yaklaşmada Elmalı bendıne ulaştığında Beledıye ımarcüan bılmem ne yaparlar? tstanbul Belediyesl'nin ımar ışlennde tutumunu gosteren bır başka örnek 1973 ve 1979 tarıhll ve 1/5000 ölçsklı Bogazıçı doğal ve tanhı Sıt değerlennı ıçeren nazım plan ızah ve uygulama raporunun 4 5 9 madd&sının II bendmde şunlar yazıh •Şehır Merkezıne bagımh Etkılenme Bolgest içınde bulunan ve Istanbul'da planlama dönemmın ük toplu yerleşme örneklennden olup bugün şehrın prestıj mahalielerı olarak kabul edılen Bırıncı Ikıncı, Uçüncü ve Dordüncü Levent mahalielerı ve Etıler mahallesı kendı onanlı mevzıı ımar planlanndakı plan tanzımlen, yapılanma ölçulerı, bına tıplerı ve butün ozellıklenyle korunacaklardır » Oysa özellıkle şu son aylarda Levent mahallelennde buldozerler yapılan çatır çatır yıkmakta, yıktınlan evın yennde yenı zengın begenısı uydurma görunumlu çırkın yapılar yukselmektedır. Beledıye Imar Mudurlügu ya da ılgılı Şube Mü dürlüğu butün bu olup bıttüerıa yasal oldugunu söyleyemez sanınm Bır vanda planlar. yonetmehkler ve plan raporlan! Ote yanda planlan ve yonetmelıklen ve plan raporlannı yok bılen uygulamalar' 1950 ü yıllann o çırkm, «Plan degıl, pılav» kaba sakasına çok benzer bır durum Yazık kı böylet tatürk'ün 100 doğum yılını uğurlarken bozı gercek lere değınmeden gecmek, bizl birtakım yonılgılora iter Turkıye'de ve UNESCOya bağ lı bırkaç ülKede 1981 yılının tATATURK YILI» olarak ılan edilişi, bizler <cm kuşkusuz mutlu bır oıaydır Buna bır rastlantı demek ıçımızden gecmez. Ataturk gıbı yırmıncl yuzyıla damgasm vurmuş, dünya ATATÜRK GERÇEĞİNİ DUYUP YAbarışına gıdeı yolları acmış bir ınsan Içın bunlar cz bıle ŞAMADIKÇA NE O'NUN ÖNERDIĞt gelır Gelmiş gecmış devlet aÇAĞDAŞ UYGARLIK DÜZEYINE damlcn içerısınde böylesıne ULAŞABILİRtZ, NE DE ULUS OLAbağımsızlıga ozgurluğe, cağdaş duşunceye bıhmsellığe RAK KENDIMİZİ BULABİLJRİZ. ve sömu'usuzce vaşama yolu olan demokrasıye gönül vermış, bunları teker teker uyŞükrü KACAR gulayıp gercekleştırmış insana az rastlanır Hele geri kalret etmlştir Hayranl'kla bakmış, güçlü ve lleri de/letler yanan meşalesı, bugunlere oltarafından yıllarca somurul duğu kadar yarınlara do uza mıştır yaptıklarımıza yapılanlara «Geç de olsa bana donnan ışıklı "oludur Çoğdaşmuş yoksul ulkelerın. en az menın, bana inanmanın yolulıkta ve bıl msellıkte sımgebızım kador onu sımgeleştırnu buldu şu ülkemın ınsanlaleşen devlet adamlığı klşilığıymeleri elbetts nedensız değılrı ı dıye de sevınmıs, ruhu şale Ataturk tazeliğını surdurudır. dolmuştur. yor ve surdürecektır de A 100. Yıh Uğurlarken XXX Bır kez Ataturk bir gerçektır. Bu Ataturk gerçeğını duyup yaşamadıkça ne O'nun onerdığı çagjaş uvgarl'k dd«yıne ulaşabılırız, ne de ulus olarak kendiTiızı bulabılırız Şu son 30 yı'lık donemda neler yıtırmedık k ı ' Atoturk un en buyuk armcığont olan,Cumhurıyetın bıle temelıne d ı n o mlt koyma/a veltendık Cok guvendığı genclığı parça parCa ett k Onları ulkeyı kana bu ayan eylemlere ıttık Bu, O Yuce hsan dan Iyıce ders okımadığımızin acık kanıtıdır Bu, Ataturkcu duşunce ve fel sefenın ruhuna erışemememn acı goruntusudür Onun yurtta barış dunyada borış ılkesim ıyıce kavramış ve benımsemış olsaydık, oylesıne karaeş kavgasma tutuşmaz ulkeyı parçalamayı amaçlayan duşuncelere cracı olmazdık 12 Ev lul'den sonra durıun degıştı Ne sıgara kıtlıgı kaldı, ne sıgara karaborsası ne sıeara kaçakçılıgı? Ne olmuştu? Tekel ın fabnkalan çalışmaya başlamıştı Bazı fabnkalarda çalışamıvan makınelenn bozuk va da eskımış parçalaı ı Makme Kımva Endustnsı Kurumu'nda yaptınlmış devreye sokulmuştu Lretım bırdenbıre artıvermıştı Ğumruk ve Tekel Bakanı Recaı Baturalp ne dıvordu lç tuketımı karşdadık yakında d'şsatıma başlıyacagız, bu ışın uzerındeyız Bırmucıze mı sozJconusu>du7 12 Eylul den sonra kuru'an Bulent Ulusu hu kumet'nın progranıında ozel sjk'ors sıgara fabnkd lan kurdurmak üzenne sozler \ardı Çunku yenı yo netım gerçeklen yeterınce bılmıyordu Tekel ıdare sındekı olumlu gehşme uzenne ozel sektore yabaııcı larla ortaklaşa sıgara vapımını ongoren tasanlar ve projeler askıda kaldı. Tekel m sa^duvu ve bılgjvle çalıstınlması Ma fıa'nın düzenını bozmuş, kaçakçılan ışsız bırakmı» karaborsayı ortadan kaldırmıştı. Şımdı gazetelerde okudugumuza gör» sıgara uretimının ıç tuketımı fazlasıyla karşılayacak duze ye çıkması uzenne >apımı surdurulen 6 sıgara fab nkasının 4 u gozden çıkarılmış Izmır ve Akhısdi Fabnkalarının yapımı askıva alınmış Erzurtım vd Dıjarbakır fabnkalannda ıse yapım durmuş Ve bu haben veren gazete bır de yazı sunuyor « Devlet sıgara tekelım kaldırmalı ozel sekto re sıgara yapımı alanını açmalıdır » Neden? Sıgarada ozel sektor demek, Amenkan sıgara tekellennın Turkıye pazannı ele geçırmesı demekür Bu arada Gümruk ve Tekel Bakanı Recaı Baturalp' ın da degıştırılmesı sozkonusudur Tam sıgara ı§len yoluna gırmışken neler oluyor9 Bıllnen ge'çek odur kl, dünya ınsan'ıgı gerıye değıl, hep ıleriye gıdıyor Doğruyu g j zelı iyıyı bulmaya çalışıycr Insanca ve hakça yaşamann bılınclı yollarını arıyor. Uygar dunyada kişıierln kışılerı top lumların toplumları somurmelerı esk si gıbı hoş gorulmüyor Bunun ıçın gerekırse ortak cepheler bıle oluşturuluyor Bır Türk Kurtuluş Savaşı o'gusunu bılenler, bunun bılıncıne erenler, ozgürluğun ve ba ğımsızlığın anlarrını daha lyı vurgulamaya çalışıyorlar Kafalarmı daha lyı ışletenler, Ataturk un sadece osker bır kışı, bır komutan olmayıp. çag daşlık ve bılımseliık yarışında onda yer alan devrımcı Ve u1kucu bır kışı oldugunu ac kça belirlemeyı amacl'yorlar Mutlu bir aşama Inonıyoruz kı Atatürkçüluk bağımsızlığ n cogdaş auşuncenın, bılımsellıgın akılcılığın 100 doğum yı'ında onu sevenler sevmıvenler devnmlerını ve djşuncelennı benlmseyenler benımsemeyenler, ne ılgınçtır kı kendılerınl onda bulmaya calıştılar Ona ulaşmak onda butunleşmek içın olanca güçlennı kullandılar Onu unutmadıklannı kanıtlamak icın savısız anıtlar bustler dıkıldi UlKeyi de aşan kışılığını belırlemek ıçın çeşıtlı semınerler düzenlendi, konferanstar verıldı Dun ona karşı olanlar ^ımdl onunla birlıkte voşadılar ona ovguler yagdırdılar B j bır bakıma mutlu bir aşamadır. Cok değıl. 12 Eylul den önce Atatürk'u dıle getırenlere, fAtaturkçuyüm» dı yenlere tüm güçlenyle saldıran kışılerın bugun Atatürk'u sever ve sayar göuikmelerı eıbette kı goğuslerımızı kabar tıyor, bızlere güvenll yarınlar vadediyo (Eğer bunu gecıcı olarok yapm'yorlarsa) Başkentın yobeğınde, ANITKABIRde yaiTtakta olan o yuce Insan bıle bu duruma hoy 12 Eylul karanlık kapılar arkasında cevrılenlerı onledı elbette Ataturk e donmenın, onunla butunleşmenın tek kurtuluş yolu oHuğunu ıyıce kavNe var Id... ramalıvız Ataturk e donmek, onun de/rim ılke ve duşünceNe varkı bu yapılanlartn lerını uygulamckla olur Buyüzeyde kaldığma, temelde tun dunva uluslannm ıleriye koklu değışımıer getırmedığıgıtmek ıcın savaşım verdıklerı ne olan kuşkıımuzu atamıyoruz ıcimızden Ataturk ölelı şu şu donemde bız elbette kı, gerıye g'demeyız Bır erdemlık kadar yıl oidu Arkasındon kac yonetimı o'an demokraslyl Aolayla karşı karşıya geldık 27 taturk bunun Icın secmış koMayıslarda 12 Martlarda da runması ve ko'lanması gorevıhep ona yapıştık ondan aynı bunun ıdn Turk Sılahlı Kuvrılmıyacağımıza soz verdık Ama cok gecmeden gene bıl vetlerı ne vermıştı Ordusuyla, dığ'mizı okuduk gene ona ve halkıylo gençlığıyis Turk uluılkelerme ters duşmeve başkı sunu bır butun oıarak kabul Oğun dık Şırrdı 12 Eylullerdeyız Yı etm stı Ataturk «Turk Calış Guven1) dedıgı zaman ne o bıl nen becenlerımızle Ada butunleşmenın, bırlık oltatürkcü yönetme yaklaşım manın, çok calışmanın gereksaglamak Ataturkçü görüntude gozukmek ıçin tum ze lılığım vurgulannak ıstemıştı kâmi2i calıstırıyoruz Içtenlı Şımdı o aramızda yok Ama, ısek, bravo bızlere, brovo Ata çoğalan Mustofa Kemaller var turkle bütünlesenlere Onun Onlar yasadıkco. Ataturk ve adını bıle anmaları bızlere ılkelerı de yoşayacaktır Safmutluluk verıyor bızlerı se 'or gıdere< kabarı/or Istemevındınyor Curnhurıyetın ucün sek b le onda kendımızı bulcu çevrek yuzyılında Ataturk mak Ataturk Yolu'nda yuruyolunda o'anıamanın onunla nek zorundavız Bıimelıyız kı, gerçekten bütunleşememenın Atcturk heo kendırı vemlıyor ocı burkuntusunu duyuyoruz venılendıkçe de guclenıyor. (^Cumhuriyet 22 ARALIK 1931 Kubilay'ı anma töreru fzmlr 20 Kubılay ın şehıt eaıldıgı gune tesaduf eden 23 aralık çarşamba gunu yapılacak merasimın programı hazırlonmıştır Torene Umır ın her sınıf halk teşekkullerıne mensup 500 kışılık bır heyet ıştırak edecek bu heyet hususı trenle sabahleyın izmırden Menemen e gıdecektır Halk Menemen hukumet meyaanında top lonacak v e burada Menemen Beledıye Reısı ıle bır Boro genel rıeyeti dun toplonmıştır Toplantıda senelık lacre heyetı raporu okupmuş, genel heyetın tosvıbıne sunulmuştur. Bundan sonra yenı sene butçes.n n goruşulmesıne geçılmış ve butçe etrafında tetkıkct yapmak uzeCuma gunu Taksım Stadyumu ndo Fenerbahce Gc atasaray karma sıyla ılk maçını yopacak olan meşhur Slavya futogretmen tarafındon nutuk ırat eaılecektır Oaho sonra askerı bando onde olduğu nalde Kubılay ın mezorına gldılecek, mezarda da Kubılay ın mektep arkaaaşı bır oğretmen 'aratından nutuk soyıenecektır Bundan sonra mezara çıçekler bıraKilacak ve heyet Izmır e donecektır Merasım mud detınce Menemen dukkan lan kapalı bulundurula caktır re bır encumen kurulmosına karar verılmıştır. Encumen tclışmalannı tamamladıkton sonra bır rapor hazırlayacak ve ge neı heyet tekrar topıanarak butçe haKkındakı ka rarını vertcektır Baro dun senelık toplantısını yaptı Slavj^a takımı geliyor SÜMERBANK YARIMCA SERAMİK SANAYİI MÜESSESESİNDEN 50.000 ADET VKS35 İZOLATÖRÜ CİVATA TAKIMI AUNACAKTIR 1 MOessesennz elektroporselen unıtesının ıhtıyacı 50 000 adet VKS35 ızolatoru cıvata takımı kapolı zor: usulu teklıf alınmak suretıyle 3012 1981 günu saat 17 00 ye kadar ıhale ed lerek satın alınacaktır 2 Bu şe aıt muvakkat temınat 500 000Tl olup ıhale saatırden once muessesemız veznes ne nakten veya bonka temınat mektubu olarak yatırılacaktır 3 Genış bılgı ve bu ışe aıt şartname muessesemlz Tıcaret Mudurluğunden temın eoılebılır 4 Muessesemız, 2490 sayılı kanuna tabı olmayıp, dıledı^ıne dıledığ mıktarda vermeye serbesttır. (Basın 25731) 10228 DEVLET HAVA MEYDANLARI İŞLETMESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN 1 Teşkııatımız Izrrır Adana ve Elozığ Meydan Mudurluklerınde ıstıhdam edılmek uzere Elektronık Muhendısı Teknıken ve Teknısyenı ıle Inşaat Tekn.syenı alınacaktır 2 ARANAN NITELIKLER a ) 657 sayılı Devlet Memurlan Yasasının değlşık 48 maddesınaekı nıtelıkler ve şartlara uymak, b ) Asgarı Sanat Okulunun llgı! bolumlerınden mezun oımak c ) Askerlık gorevını yapmış olanlar konulannda pratık tecrubeye sahıp olanlar tercıh edıllr 3 Sınavlar 6 1 1982 tarıhınds Izmır Adana ve Elazıg Meyoan Mudurlu^lerınde soat 10 00 da yapılacaktır 4 Isteklılerın resırrlı nufus cuzdan'annın tastıkll orneklen ekll dılekçelen ıle ımtıha'vn yapılacağı Izmlr, Adana ve Elazığ Meydan Müdurluklerıne müracaatlan gerekmektedir. (Basın 25975) • 10229 bolcuları 24 aralık perşembe gunu oğleden evvel Sırkecı ıstasyonuna gelecekleıdır Cumhuriyel Smbibt: Cumnunyet MatbaacıliK ve Crazetecüık l\ ş adına NAUlR NAUl Genel Yavın Müdüru HAb%N CE»L\L Müessese Muduru EMİNfc. U^AKLIGIL Xaa Işlen Mudürü . . OKAV (.ÜNENStN Basao ve i a j a o . Cumhurıyet Matbaacüik ve üazeteclUk T ^ 3 Ca&aloglu Türkocaeı Cad 39(1 Posta Kutusu: 446 İSTANBUI FEU ai < J 03 T BORUltK• • ANKARA Konuı tioKak 2Aı<\ YENİ^EHIH Tel 17 58 25 17 58 bb Idare 18 33 35 • İZMİK : Haüt Zıya Bulvan No hS Kat 3 Iei. S> 4? U H UU% 9f AUANA: Ataturk Cadaesı I"uri5 Hava Kurumu U Haru Kat 2 No U Tel 14 Va 19 731 tmsak 6^6 Güneş 8J21 1 AK Vt M 22. AR1LIK 1981 öğle tkinrtı Akşam 1312 15 J l 1744 Yatsı 19.23