Katalog

CÜMHÜBİTET 30 AĞUSTOS 1980 ÜÇ Polonya'da taraflar yeniden sertleşiyor VAUŞOVA (Dtş Haberler S « . *t«0 Polonya'do ozgur sendl *<j deyımmın nasıl tonımlonacağı konusu. hükumetla grevcıler arasındakı uzlaşmozlığın halâ odok noktasını oluşturmakta ve taraflann tutumlannı sertleş ürdıkleri gozlenmektedır Hukum«t yetkılılerı grevlerm «hoşgo njyle karşılanamayacak boyutlara ulaştıgını ve antlsosyalıst unsurlann son derece aşırı ta leplerde bulundugunu» belırten sert demecler yayınlarken, grev cılerın lıderlerı de hükumetten kesın bır yanıt bekfedfkîenm ve sobıriarmın toşma noktası1a geldiğınl duyurmuşlardır Bu orado hukümet yetkılılerf, grev eilerle yopılacak topiantıyı yenıden ertelemlşlerdir. Öte yandan, 700 kişllık Gdon *k bölgesı ortak grev komıtesl uyelen orasında do verilen ödünlerle yetlnme yo da tum 13 teklerde sonuno dek öırenms konusunda göruş ayrılığının kesfnleştığı bıldtrılmektedır Nıtektm grevcılerın bır lıderl tsab nmıe toşıyor> derken ve bu orada grevlerin yenl bazı kent'erde yaygınlaştığına llışkın ha berler gelırken hükümet, yetkıl.leriyle gorijşmelere katılan prevcilerln lıderı, ışc.lert Iş başı vapmaya ve Polonya'yı daha fazkı kargoşaya surükfememeye cağırmıştır Öte yondan Polonyo Komunist Partısı Bırınc! Sekreterl r 0 «Sabnmız taşıyor» diyen grevci işçiler hükumetten özgür sendika istemlerine kesit bir yanıt beklediklerini açıkladılar. Hükümet yetkilileri ise anti sosyalist unsurlann son derecede aşın taleplerde bulunduğunu bildirdL # sınin Işcllerln sabnnı taşırdığı nı behrtırlerken, bazı koynaklar onemlı bır kömür ve demır merkezlnde ışçılerın, kısa sure de uzlaşma ofmaması halınde, greve katılmaya hazır olduklan nı blldırmektedırler Ortak Grev Komltesının bir sozcusü, hukumetle goruşmeler yeniden başladıgı taktırde, Baş bakan bırıncı yardımcısı Jagıels kı'den serbest sendıkalaro 12ın verılıp venlmeyeceğıne tek bır kelımeyle ve doğrudan cevap vermesını ısteyeceklenni soylemıştır Grevdekı ışcılerln uzlaşma Icm 1 Eylute kadar mehıl verdık lenni belırten sozcü, bır uzloş ma olmazsa Sılezya bolgesınde işcllerın greve katılacaklarını baber vermıştır Grevın bır koc kente yayılmasına karşın Sıfez ya son günlere kadar sakm bır durumda ıdı HÜKÜMET SERTLEŞİYOR Bu orada hukumetın de gıttıkce yaygınlaşan grev eylemlen karşısında daho sert bır turum takınmaya başladığı gorülmektedır. Bır hukümet sözcüsü, grevlerln «hoşgorü ile karşılanması mumkün olmayan boyutlara ulaştıgını» behrtere1' antı sos yalıst unsurlann son derece aşrrı taleplerde bulunduguiu soylem ıştır Polonya Enformasyon Aıansı interpressın mudüru Mıroslav Ho|cıechawskı bu durumun fazla devam edemeyeceğını kaydederek şunları soylemıştır *Grevler tehlikeli boyutlara ulaşmış ve ulkeyı sarsmaya başlamıştır» Interpress muourunun bu acıklaması yeriı ve yabancı cok sayıda gazetecıye Interpress bınasındo yapılmıştır Enformasyon mudüru, greve gıden fabrıkalorda uretım durduğu ıcm grev olmayan sanayl kuruluşiarındo bıle üretımın fel ce uğradığını, hammadde yokluğundan bırcok kuruluşun faoiıyetını tatıl etmek zorurdc kal dığını belırtmıştır Gdonsk bolgesınde en az 300 000 ışcmın grevde olduğu tahmın edılmektedır Boltık kıyısındakı dığer kentlerde de bınlerce ıçcı ışı bırakmışlardır Interpress mudurü antı sosyalist unsurlann cok sayıdo işcıyi grev e zorlodığını ve bunların kabulu mumkun olmoyan teklıflerle ortaya çıktıklarını one surmuştur. Bu arada gözaltına alınan Polonyalı repm aleyhtarlarından bırının «devlete karşı faall yetlerde bulunmak»la suclandığı öğrenılmıştır KOR'un uye Sı olan v e cGlovv Ses» adlı gazetenın yazıışierını yurutmekte olan Ludvvıg Born'un başka nelerle suclandığı bılınmemektedır Varşova dakı Batılı gazetelere grevın gelışmesıyle ılgılı bılgı veren. «KOR Sosyal Savunma» Komıtesi uyelerınden bır kısmının tutuklanmasından sonra Batılı gazetecılerın haber kaynakları azalmıştır DÜNYADA BUGÜN ALİ SİRMEN Erkmen ve Atatürk Politikası Menderes'ın eskı bakanı, Demırel'ın Dışlşlerl Bakanı Hayrett n Erkmen MSP'nın kendısı hakkında yonelttığl gensorudakı sucîamalaro yanıt venrken sozunu tamamlayamadan kursuden ınmek zorunda kalmış Belkı de ş mdıye dek hıc bır bakan, Sayın Erkmen kadar sozunu tamamlayamadıgına sevınmemıştir. Cunku Demırel'ın Dışışlen Bakanının konuşmasında soyledığı sozler de pek ıncır cekırdeğı doldurmamaktadır Onu daha buyuk tutarsızlıklara duşmekten koruyon olsa olsa zaman kısıtlaması oimuştur. Ne dıyor, Sayın Erkmen'' Dıyor kı, Bsnım ozel ve şahs dış polıtıkam olamaz. Hlc bir Dışışlen Bakanının olamaz Bu sozlerdekı doğruluk payını kım yadsıyabılır kı? Gerçekten Erkmen'ın kışılığınde eleştırılen başta Demırgl olmak uzere tum bır hukumettır B z bu bütun ıcınde Sayın Erkmen'ın oyle pek onemlı yerı olmodığını bılıyoruz Sayın Erkmen, Sayın Özai kadar bıle onemli değ Idır bu hukumette Oogallıkla dış polıtikanın mımarı da o degıld r Ama Sayın Erkmen Bakanlığı ic'nde, yenı ekonomık duzenı savunan, Turkıye'nın daha bağımsız daha ekonomık ve ulusol cıkarlanna yone'ık bır politika ıztemesınl savunan kışıler teker teker hallac pamuğu gıbi atmıştır. Bu atamaıarın sorumlusu Bay Erkmen'dır Bay Erkmen hukumetın dış polıtıkasının tek sorumîusu değıldır ama, o politika ıcm Meclıs onunde konuşma durumunda olan kışıdır Işte Sayın Erkmen o konuşmasında herşeyl bırblrlne karıştırmaktadır Dıyor kı Sayın Erkmen «Bu hukumetın dış politikası Cumhurıyet'ın geleneksel polıtıkasıdır ve Ataturk'un cızdığı yolu temel alan polıtıkadır Ataturk'un bu yolu nu nkar edenier cağdışı kalmaya mahkumdurlar» Bay Erkmen, patentı Fsyzıoğlu'nda bulunan ucuz bir gardrop Ataturkculuğune sarılmış goruluyor Takkeli ve takunyalı MSP'ye karşı boyle bır yol tutarsa ılerıcı ve cağdaş bır gorunum kazanocağını sanıyor Oysa Sayın Erkmen artık ogrenmış olmalıydı kı, rugcn iskarpın ve smokın ile de takkeli va takunyalılar kadar cağdışı ve gerıcı olmak olas'dır Işte Erkmen'm guttuğu politika ve ardından gıttığı Başbakanlar bu gerceğın en somut orneklerıdır Tam bağımsızlığın ekonomık bağımsızlıkla sağlanabMecegını soyleyen Ataturk'un yolu, ulkeyı IMF'ye sonuna dek teslım etmak mıdır'' Bunun neresı Ataturkcu politıkadır^ Mazlum uluslardan sozeden Ataturk'un pollt(kasryla Fılstın halkını yıllardır ışgal a'tında tutan ve Kudus'u başkent ılân eaen Israıl ile ABD'de Sam Amcasının golgesınde kjmda cynamak ne derecede bağdaşmaktadır " > Kuru bır protesto ile yetınıp Israil ile ılışkileri sürduren tek müsluman ulke olarak kalan Demırel iktıdan, Arap ve Islâm dun/ası le ılışkılerının cok iyi olduğunu nasıl soylsyebı'ır 9 DeTiırel'ın harıka cocuğu Doğan Kasaroğlu TRT'den Turk halkını kandırmaya colışıyordu. Sımdı benzer sozlerle Bay Erkmen de parlamento kursusunden mılletvekıderını mı kandıracak' 714 sayılı notamın kaldırılmasının ne denlı buyük b r yanlış olduğunu Rum ve Yunan torafının ondan sonrokı uygulamaları gozler onune sermıştır Hatta Sayın Genelkurmay Başkanı bıle Rum Yunan tarafının bu uygulamalamı sert bır şekılde eleştırmış Şımdı bu noktaları gormezlıkten gelerek, kararın hukumetın ve askeri makamların gorduğu gerek uzerme notamın kaldırıldığını soyleyen Erkmen kendı polıtık sorumluluğuna askerı makamları da katma kurnazlığını mı gostermek istıDemirel'ln pek fazla kullanıhp aşmmış polftkası bu alanda bır kez dana mı denenıyor? Sayın Erkmen daha kımbılır neler söylevecekti Allahtan k suresı bıttı de kurtuldu Şımdı Turk halkı da fosızmle özdeleşmış bulunan Turkıyeyı dışarıya peşkeş ceken ve Sayın Erkmsn'ın de uyesı olduğu bır ıktıdarın suresının dolmasını beklıyor kurtuimak ıcın Gdansk bolgesi ortak grev komıtesi lıderl Lech VValeso (sağda) bır toplantıda ber oıansı PAP bu hoberlerl doğrulamamıştır ANLAŞMAZLlGlN ODAK NOKTASI Anloşmazlığın odak noktasını oluşturan ozgur send kalar konusunda hukumet sendı«alo rın gızlı ve demokratık seçırnlerle belırlenmes'nı kabul etmekte oncok sendıkaların var olan sosyal St sısleme karşı ey lemde bulunamayacağını, Komunıst Partı n n onculuğunü ka bul etmesını ılerde sı/asal por t ye donuşecek bıçımde orguî lenTtemeSını ve bır uluslararası ışcı sendıkoları orgutune u/e olmamosını ongormektedır Grev komıtesi lıderlerı ise ye nı kurulacak sendika sıstemının devlet ve komünıst partısın den bağımsız olmasında dlrenmekte ve devlet denetımınl red detmektedırler SABRIMIZ TAŞIYOR Grev lıderlerı, hukumetın ser best sendıkolara ızın vermeme Gierek'in yerine geçmesî beklenen Olszowskî Edword Gıerek'ln de otaylor nedenıyle ıstlfa edebıleceğı söy lenmektedlr Batılı aıonslor oncekl gün Gierek'in ıstıfa ederek yenne kablna ve polıtburodakl son değişıklıklerle polıtburoya yeniden alınan Olszowskl'nın geldığl yolunda haberler almışlar. ancak Polonya resmı ha BATI AVRUPALI KOMÜNİSTLER POLONYA KONUSUNDA NE DÜŞÜNÜYOR? (Dts Haberler Servisi) Polonya'daki aelışmeler konusunda Batı Avrupa'dakl komünıst partılerden de tepkıler gelmeye başlamıştır Avrupa'nın en buyük komünıst partısı olan Italyan Komunist Partısi, fPolonyo'dakı ayaklanma, bızım sosyalızmın oncak demokrası yoluyla kurulabıleceğl yolundak| gorüşumüzün doğruluğunu kanıtlamaktadır» demıştır IKP yayın organı UNİTA, eEleştırıye mutlaka Izın venlmelıdır. Bız zaten bunu Polonyalı lıderlere daha önce söylemıştık» denllmıştır İspanya Komunlst Partlsı Ise Polonya'daki olayların dlğer Avrupa ulkelerımn de bır olçude demokratikleşmesınl sağlayacağını umduğunu ummaktadır. IKP'ye göre tPolonyalı Işçılerın kampanyosı, Doğu Avrupa ülkelerinın demokratlkleşmesl yolunda bir orrvek oluşturabılır » Son zamanlarda Moskova ctzgısıne yeniden cok yakloşan Fransız Komünıst Partısi de, Polonya'daki olaylan, tYonetımın yetersızlıklen, yanılgıları ve hatalarına> bağlamaktadır FKP, Polonya'daki olayların nedenlerıni yalnızca ekonomık sorunlara bağlamakla bırlıkte, bu olayın sosyalızmın tarıhınde bir donum noktası olduğunu ıfade etmekted r FKP nın denetımındekı Işcı Sendıkaları Konfederasyonu CGT'nın Başkanı Georges Seguy da, Polonyalı ışçılerın ozgur sendika ıstemlerını cPoonya'nın smırlarmı aşan onemlı bır aşomo» olarak nıtelemıştır. kimdir? VTYANA ta.a.1 ya'da görevınden ıstıfa edecegı soylenen Komünıst Partısı Bırıncı Sekreteri Edward Gierek'in yenne en kuvvetlı aday olan Stefan Olszovvskı. son kabme ve polıtburo detlşıklıklenyle yonetıme yeniden getınlmıştır. Bundan yalnızca altı ay önce hukumetın ekonomj poIitıkasını eleştırdığı ıçın Polonya Komünıst Partısı ndekı bütun görevlennden atman Olszowskı, ekonomık konularda uzmanlaşmış bır kışi «ayılmaktadır Partı yüksek kademelenntJe gorev alanlann çogunun eskı ışçıler olmasma karşılık Olszowskı, Edebıyat Fakultesı mezunudur ve Latınceyı çok iyi konuşmaktadır. Batıb bır dıplomat Olszovvski ıçın «Aydın bır kımsedır Partı ıçmdekı genç aydınlara so2unü geçırebılır» demıştır Polonya'nın eski Dışışlen Bakanlanndan bın olan Olszowskı 49 yaşında olup 1976 yıhndakı benzen bır ışçı huzursuzlugunu ıncehyen komısyonun başında gorev almış ve ışlenn tatlıya bağlanmasında onemlı rol oynamışti. Olszowskl, geçen kış aylannda, ızlenen ekonomık polıtıkalann hatalarla dolu olduğunu ıhtar ederken huzursuzluğun daha buyumeden önlenmesi ıçm tedbır alınmasını ıstemjştı Ancak Olszovvskı, bu uyansının hemen ardından Polıtburodan atılnuş ve Dogu Almanyaya Buyukelçı olanak gonderılmıştı. Bir öğretmenin oglu olan OIszowskı, Latıncenın yanı sıra Ingılızce, Almanca ve Fransızca da konuşmaktadır. j Brejnev: «ABD, çok tehlikeli | bir politika izliyor» MOSKOVA (Dış Haberler Servlsı) Sovyet Devlet Başkanı Leonıd Breınev, Aıma Ata da yaptığı onemll bır siyasal konuşmoda Amerıka Bırleşık Devletlen nı «cok tehlıkelt bır politika» ızlemekle suclomış ve kınamıştır «Sovyetler Bırliğı'nın ambargolar ve boykotlarla dunyadan tecrıt edllemeyeceğınl» soyleyen Breınev, Fran sa vs Federal Almanya lıderlerfyle kısa sure önce yaptığı goruşmelerı bu goruşune kanıt olarak gostermıştır. ABD n n nukleer savaş strateiısınde yaptığı son degışıklıgı de şıddetle eleştıren Sovyet lıderı, bu polıtikanın temel a macının nukleer savoş fıkrına kamuoyunu alıştırmak olduğu nu soylem ştır. Konuşmasında Afgan stan dakı duruma da değınen Leontd Breınev. Afganıstan bunalımının sıyosal yollorla cozumlen mssınden yana olduğunu kaydettıkten sonra «bu konuda bıze duşen gorevı sonuna | I dek yerıne getırmeye kararlı yız » demıştır f Breınev Sovyetler Bırhğı'nin | Len nıst Mkstere ve Hetsmki Bel . gesıne baglı kolarak Batı Av I rupa ulkelerıyls llışkılerı gelış • tırmek kararmda olduğunu da I vurgulamıştır I Sovyetler Bırlığı'nın Japonya ı'e de ılışkılerım gelıştırmeyı amacladığını soyleyen Brejnev, oncak bu ısteklerınm Joponya yı mılıtarızme suruklsyen dış gucler tarafından engellendığı goruşunu savunmuştur. ' ABD'YE GİTMEK İSTEYEN KÜBALI'LAR UÇAK İŞGAL ETTİ LIMA (a a ) R o de Janeiro Los Angsles sefennı yopan ve yakıt almak ıçın Lıma Hava a'anına ınen Amerıkan «Branıff» Havayollarının DC8 tıpındekı yolcu ucağı kalkısa hozırlandıgı sırada 400 Kuba'lının saldınsına uğramış ve 170 kışı ucakta bulunan 14 yolcuyu rehın almıştır Polısın verdığı bılgıye göre Los Angeles'e gıtmek uzere son hazırlıkları yapılan ucağa 400 Kuba lı termınal yapısından cıkarak koşmaya başlamıştır Pohs bu kışıleri durdurmak ıcm ateş etmış, ancak 170 Kü ba lı uçağ<J bınmeyı başarmıştır P«ru polısının açtığı ateş sonucu 3 Kuba'lının yaralandığı belırienmıştır Yaralananlar arasmda, pıste atlamak ıcm ter mınalın camlarını kıran Kuba'lıların da bulunduğu yıne po!ıs tarafından kaydedılmıştır Kubalı'ların, ABD'de bulunan aılelennın yanına gıtmek ıstedıklerı öğrenılmıştır Ucaktakı rehınelerden 11'ı yolcu 3'de tekn syendır. ı«qalcı Kuba'lılardan 65 ının . 0= çocuk olduğu sanılmaktadır. m ÇİN BAŞBAKANI DENG: «VİETNAM'A İKİNCİ BİR DERS VEREBİLİRİZ» MlLANO, ( 0 0 ) Cm Boşbakanı Deng Xıaopıng, Vıetnam'a tıkıncı bır ders» verebıleceklerını soylemış ve «Cm ın buna hakkı olduğunu> one surmüştur Unlü Italyan kadın gazeteci Orıana Fallaci ile yoptığı goruşmede şubat 1979'da «Cm'ın Vıetnam'a savunma omacıyla saldırdığını» da one suren Deng uluslararası tepkı yuzunden bu saldırının etkılr olmadığını soytemtştır Mılano'da yayımlanan Corrıere Dello Sera adlı gazetede yer alan göruşmede, Mao konusuna da degınen Deng, tKuruşcev'ın Sovyetfer Bırlığı Komünıst Partısının 20 Kurultayında Stalın' e yaptıklartnı Çın, Başkon Maoya hıc bır zaman yapmayacaktır» demıştır Mao nun tum yaşamını Cm'e adadıgı ve devrımı kurtardığını da soyleyen Deng Mao'nun yaşamının son yıllarında buyuk hatalar yaptıgını da one surmüştür. Deng, ancak Mao'nun katkılarının hatalarından daha fazla olduğunu vurgulamıştır. Uluslararası At örgütüne göre, İranda Humeyni döneminde 1200 kişi idam edildi Dış Haberler Servisl Uluslararası Af Orgutu Iran da son 18 ay ıcmde 1 200 kışının ıdam edıldığını acıklamıştır Af Orgutu bu tahmının, dunya basınyayın araclarında cıkan yayınları ızleyen Insan Hakları Orgutu'nun ıncelemelerıne doyandığını belırtmıştır Idam edılenler arasında sıyası suclular bulunduğu gıbı uyuşturucu madde sucluları, seks sucluları ve yolsuzluk yapanlar da vardır Uluslararası Af Orgutu Iran Başbakanı Muhammed Alı Recaı ye bır mektup gondererek devrımden bu yana ınsan haklcrmın süreklı olarak cığnenmesınden ve ıdam edılenlerın sayısının kabarması Karşısında endışe duyduğunu belırtmıştır Bu mektupla Iran mokatnlannın kendı fıkırlerıni paylaşmadıkları ıcın hapse attıklan kışller arasında Parlamento uyelerının bulunduğunu da belırttıklerı bıldınlmektedır. Başbakana gonderılen mektupta Amerıkalı rehıneler sorununa da değınıldığı eklenmektedir. öte yandan İran'da dün uyuş turucu madde suçlarına bakan devrımcı mahkemelerın kararıyla 5 Iranlı ve 2 Paklstanlı ıdam edılmıştır Bır süre oncekı darbe girlşlmı nedenıyle Idam edılenlerın sayısı ıse 71'dır. Idam edılenler orasındo 100 kışının kuzey bölgedeki etnık gruptan olduğu tahmın edılmektedır CEMALETTİN YALÇIN 29 81979 gunü katledıldi. Anısını yaşatacagız. ARKADAŞLARI ILKSA.N ışçısı HAMZA CAN'ı ışçı smıfı haınlen katlettı. yaşatacagız.. Anısı ve mucadelesıni İLK SAN ÇALIŞANLARI Cumhunyet 4878 1 çalışabüecek reklamyazarlan aranıyor! 4J DISKın kurucusu Türkjye ışçı smıfmın büyuk nden, degerh ınsan Kemal TÜRKLER faşıst çeteler ı<ırafından alçakça katledıldi. mücadelemıze ışık tutacakbr. Anısı MADENİŞ 16. BÖLGE GULOK IŞÇILERI Cumhunyet 4875 Beyrut'ta bir gazeteci öldürüldü BEYRUT, (a.o) BGyrvfta yayımlanan «El Lıwa» gazetesı muhabırlennden Yahya Hozurı dun sılâhlı kışılerın oçtığı ateş sonucu olmuştur. Irak yanlısı BAAS Sosyalist Part'Si uyesı olduğu belırlen«n Hazun'nın ölumu İle Lübnan'da bu yıl ıcınde oldürüien gazetecılenn sayısı 3'e yukselmış tır. Polıs Şıı Mezhebınddn oksn Hazurı'n'n. evının yakınlarında ekmek alırken öldürüldüğünu =ioylemıştır. TEŞEKKÜR Kıymetlı babamız Huseyln Bozkurt'un yıllardan berı cektığı hastalığa 22 81980 günü teşhıs koyarak amelıyatla eskı halıne kavuşacağını mü|deleyen ve 28 8 1980 günü başarılı bır amelıyat sonucu bobamızı bızlere kazandıran, eşsız ve mustesna ınsan; Doc. Dr. Ozgeçmişinizi kısaca anlatan bır mektupla başvuracağmız adres; NÜKHET İPEKÇİ ile ENGİN İZET nişanlandılar 28 Ağustos 1980 Istanbul ÇETİN ÇOHRUK İle, Uz Dr Zıya Canık, Muharrem Erceker, Dr. Reşıt Yıldtz Sedat Erkuc. Halıt Uzun ve Tıp Fakültesı K B B Kllnıği hemşırelen ile colışanlarma şukranlarımızı sunarız. COCUKLARI AJAVÇ AOA REKIAM HİZ.VJETLERİ ITD ŞTf. Vahkonagı C a a , Akkavak Sok , 31, Nışantaşı, Istanbul • TRD 322586 Nolu Vıyana konsolosluğundan aldıgım pasaportumu kay bettım, Geçersızdır. Husnü OKÇU (Cumhunyet: 486» (Asa A.Ş.: 707) 4699