Katalog

İEİ nmmlztn tcinde bulundırtju tooiumao! buno* 'ımiara, yeni Cumhurbaşkanı secıiememessntn önemll ölçuae katkıaa bulunaugu gorulmektedır. Bu sorun eski Cumhurbaşkanının gönv süreainln dalmcsına karşın Turklye Büyük Milleı Meclisl'nın yenl Cumhurboşkanı'ni sece» memes! ve Cumhudyet Senatosu Başkanı'nın Cumhurbaskanlıöma vekıllik etm«ye başlomosın<ton kaynaklanmaktadır. Secılmiş bir Cumhurbaşkonı'nm sorHp bulun» dvgu. portlsi )le llişıginln kesllmesl ve Türkıy* Büyük Millet Meclısl üyelığl sıfatının sona ermesi gıbl güvenceleri bulunmcryan blr Cumhurıyet Senatosu Başkanının vekıl olarak yaptığı işlemler büyük tartışmalara neden olmakta, özeliıkle Cumhurıyet Senatosuna üye seçmek giW Işlemler Cumhurbaşkanlığı makamının torafsızlığı fl« kesine gölge duşürmektedir. Ancok. vekılın hongl Işlemleri yapobıleceflt koousünda sürdürülen tartışmalonn çözümlenmesi yanlışa bır yanlış daha eklemekten başko bir sonuc getirmeyecektir ve Iki yanlış bır aognı etmeyocektir. Kanımızca. asıl sorulmosı gereken soru şudur: Anayasamız Cumhurbaşkanı'nın görev suresınln dolması ve yenl Cumhurbaşkonı MCilernemesl durumundo Cumhuriyet Senatosu Başkam'na Cumhurbaşkamno vekiltlk etmek yetfcUti verrrlş midir? Sorunun oçıklıga kavuşması Için Anayasa'» '«m Cumhurbaşkanı'na vekılhk konusunda ve gflrev süresinln sona ermesl ve yeni Cumhurbaskonı seciml konularında getirdığj düzenlemelerl •optamak ve ayırt etmek gereKmektedır. Anayasa'nın vekiltık konusunu aüzenleyen 100, maddftsine göre Cumhurbaşkanma vekillik k l durumda söz konusu olmaktadın Cumhurbaşkanı'nın geçıcl olarak görevroden oynlması, Cumhürbaşkanı makomınm boşolması. (1) Bunlardan geçlcı görevden ayrılma durumu ; hostaiık ve yurt dışma çıkma glbi nedenlerle oluşmakta ve Cumhuriyet Senatosu Başkonı'nın vekılllği Cumhurbaşkanmın görevine dönmeslyle ''•on bulmaktodır. mekte Wr!Hrt». Anoyosado bu konuda WcWr hOküm bulunmaması guclükler yarotmaga eıvenşItdlr, Ayrıca Anayosa da Yuce Dıvana sevK edılen bir bakanın bakanlıktan duşecegını belırleyen 106. md. hukmüne benzer bır hükmün bulunmaması da sorunlar yaratabılecektir. Cumhürbaşkanı makamının boşalması yo ölüm, cekılme gıbı kesın fı lı durumloria ortoya Cikmaktadır, yo da Anayasada hukum oulunmayan süreklı hastalık. vatan haınlığınden doıayı Buçlanma gibı durumlarda gorevlnı yapamayaCak duruma düştuğü kabul olunan eskı Cumhurbaşkanına yenısı secılmceve kador vekillik sözkonusu olmokiadır Acaba Cumhurbaşkanmın gorev süresinln «lolması bır boşalma olarak kabul olunabıür mı? Anayasanın 101. maddesın'n açık hükmu bu soruya olumlu cevap vermek olanağı lanımamaktadır Maddey9 göre «Cumnurbaşkanının görev süresmın dolmasma onbeş gün kalınca veya CumhurboşKanl'ğı boşalınca, Türkıye Buyük MılVet Meclisl yen CumhurbaşKanmı secer. » Görüldüğü gıbı, Anayasa görev süresinln dolması kavramı ıie Cumhurbaşkanlığının boşalması kavramını kesınlıkle bırbırinden ayırmakta, her ikl ayrı durumda do yeni Cumhurbaşkanı seçımı yapılacağını belırlemekted r. Bu Anayasal düzenlemeyle tutarlı sonuclar şunıardır: tSure dolması) boşalmodan oyrı bır kavram olduğuna göre, vatan haınlığınaen dolayı suçlonnok, surekli hostalık gıbı «başka bır sebept olarak yorumlonamaz ve 100. maddedekl vekillik, Cumhurbaşkanmın süresının dolması durumunda söz konusu olamaz Gercekten, Anayasanın yaptığı bu açık ve kesın ayırım, süre dolması durumunun. vatana ıhanet yo da surekli hostalık gıbı yorum yoluyla boşalmo kavramı içine sokulmasını engellemektedlr Diğer yandan, süresı dolan Cumnurbaşkanı, boşalmo nedenlerınde olduğu glbı görevım yapamayacok bır duruma duşnüş değfldlr. tam tersıne, Anoyoso 7 yıi gıbı uzun blr süreyı kabul ederken. bu uzun sürede Devlet yönetımınde deneyım ve bllgl sohıbi olmasını da amaçlamıştır Bu ocıdan suresı dolan partlsız tarafsız. deneyımH eskl Cumhürbaşkanı yerlne partıli t>ir Cumhurtyet Senatosu Başkanının vekıllıği Anayasonın (Arkası 9. Sayfado) CUMHURIYET 21 AĞUSTOS 1989 Ü olaylar ve görüşler Vekillik Sorunu ve Uygun Çözüm Doç. Dr. Ersan İLAL t O. SIYASAL BÖİMLER FAKÜLTESt InTHğ? yenf CwnMırtwşkonı seçlllnceye kodar sürmeMedır. Moddede belirlenen ölüm ve cekilme durumlan dışında Cumhurtjaşkonı makamının bosolmostr: olusturan cbaska bir 6ebep» ne olobilir? " Her ne kadar moddedekı dOzenlemede gösterflen sebepler sınırlayıci değlllerse de, görevi başındo bulunan blr Cumhurbaşkanına Anayosa dtşı nedenlerle makamının boşalmış varsayıldığının blldlrllemeyeceğl de tartışma götürmez. Anoyasa hastatık durumunu geçlcl olarak Oörevden ayrılmo nedenl saymıştır. Ancok, uygulamada sürekll hastalık Cumhurbaşkonı mokamının boşalması durumu Için «başka blr sebep» olarak yorumlanmış ve 1966 yılında Sayın Cemal Gürsel'ln hastalığı boşalma saytlaak, yeni Cumhürbaşkanı seçlml yoluna gıdılmıştlr. Anoyasada bu konuda düzenteme bulunmaması nedenlyle, durumu çözumlemek amacıyla sakıncalı bır yöntem Izlenmış ve yetklsiz bır kurulca verllen blr rapora dayanılarak. Currhurbaskanınin «gorevmi Ifaya devam buyurmalarına ttbben Imkon bulunmodığı» gerekçesiyle ve «Cumhurboşkanlığı makomınm boşalmosı halinl vâki saymok gerektığı kanaatının hcsıi» otdugunu bıldıren bır Boşbakanhk tezkeresının Turkiye BöyOk Mlllet Meclisl topiantısında okunmo ) *•• Alpay KABACALI Kan gövdeyl göturürken bır «erken seçım»ın tezgâhlanmak ıstenmesl, hiç kuskusuz «turlü çeşitli» hesaplara dayonıyor Ancok, Türkıye'nın bugünku bunalımı Erken Seçim Tezgâhı 1 Komımuzu daha yakındon Itgllendlren Cumhürbaşkanı makamının boşalması durumuysa «öiöm, cekilme veya başka bfr sebepıe» oluşmakta ve Cumhunyet Senatosu Başkonı'nın ve •tyla, yenl Cumhürbaşkanı seC'mfrte gfdHmîştlt. Bu izlenen yönetırrm, Anoyosonın olanoK tanımodığı güvencesız ve sakıncalı bır uygulamo getlrdıgi kuşkusuzdur. Hostalıgın surekliltğlnl ve görevi surdurmekte bir enge) oluşturduğunu saptayacak kurul ve bu kurulun uyguiayacağı ölçütler bellrsız olmakla birlıkte. bu nedenle Cumhurbaşkanlık makamının boşalmış bulunduğu korarmı v«recek yetklH organ do belırlenmış değıldir. Bu konuda gerekll deflışlklıklenn ivedılikle yapılması konımızcu yerinde olocaktır. Cumhurbaşkanmın, Anayosanm 98. moddersl uyorınca, Türkh/e Büyük Mlltet Meclisl torofından vatan hainlöinden suclandırılması ya da Cumhürbaşkanı seçıVebilmek Içln gereklt şartlan yltlrmesl durumlarmda do, Cumhurbaşkanı makamının bosolmış soyılocogı genellıkie kabul edtlmektedtr. Ancak, bu aurumlordo da yöntem ve yetkiler.n Anayasa maddelennde belırtenmemış olması, geVeceKtekl ge! şmeleri sorunlara gebe kılmoktadır. özellikle vaton holnl)* fllyle suçlandınlma durumunda, Cumhurbaşkonının yargılomo sonuclanıncaya kadar gecıcl oiarak görevınden oyrılmış, Anayosa Mahkemesl taraimdon mahkum edılmesl durumunda Iss Cumhurbaşkanlığı makamının boşalmış sayılma•ı gerektijı yolundakl görüşler oognj göruft na, daha «Joflrusu tslstemln Iflasnna. ne erken ne de <za manırtdo» seçımln cözum getırmeyeceği besbelli... Sağcı basının erken seçjmı savunusunun resmıdır: # YORGUN SAVAŞÇILAR! AP orgonı SON HAVADlS'te Tekın Erer, tYor» gun Savascılan başlığı altında diyor ki (15 aguatos) : tDevrınl tamamlamtş bir Meclısle karşı karşıyayız. Tam şımdı Mecllste taze ko na ıhtıyaç var. Bugün içıne düştüğümüz buhrandan bızl çıkaracak canlı. dınamık, ça lışkan bir Meclısi arzuluyoruz. Bugünkü yorgun savoşçılordan böyle bir dınamizm bekleyemeyız. Bır cerken se cım» istemenm en bellı başlı başlı sebebl bu olmalıdır. Kaldı ki bunun dışında cok başka sebepler de mevcut (...) Yorgun savoşcılor k«n» dılenne düşeni yapmışlardır. Kabılıyetlerinl ortaya koymuşlardır. Başarıları n« kadarsa. onu sergılemışlerdir. Onlardan daha çok şey bek lenemeyeceğı gün glbi ortadodır. (...) Önemti olan mllletın arzusudur. Mllletimiz bir «erken seçım»i hararetl* Istemektedir. CünKü bugürtkü meclısln yorgun duştüğü ne hemen herkes ittıfak holındedir.» Güngör Yerdes'in aynı gün ayro gozetede dıklarından blrkoc cümle: «14 ekim 1979 secimlerinl taklben millet tarafından ıktldara odeta zorla getirılen Adalet Partısı, şimdt mllletin her gecen gün daha da artan ısrarıyla genel secımlerin bır an önce yapılmasını talep etmektedır. Millet'... En buyuk hokem, en buyük kuvvetl... Millet*... Bu en bu vuk hakem» karsı sllahlo karşı koyan bir avuç hain ve onların teşrlkkarı blr Halk Partlsi'... Ve mıllete dayanıp gücünü ondan alan Adalet Partisi haykırıyor: Mıllelten korkmayanlar, gelsınler bır an önce sandık başına!. (...) Eğer millet vatan haınjertyle onların koruyuculannı desteklıyorsa, mılletın bır an önce hakemltğine başvu nıp, Ikttdara bir an once get memek neyin nesldır? OKTAV AKBAL EVET HAYIR 'Ali Paşa, Neler Söylüyor? «... Bunlan çevirlr, vertrlz Jtnrşunu. EUmlzde care tukenmış değıldır. En son çare ferdidır. Ortahk kanştıgı zaman elimize silâhı alır, komunistleri yok edenz. Sıkıyönetim ıçınde bırkaç çüruk yumurta vardı, degıştı Ankara zayıftı. Şımdi Ankara Sıkıyönetim Komutanh&uıa sınıf arkadasun, geldi, çok çalışkandır.» Ünlü Ali Pasa boyle konuşmus geçm Kun AP Gemlık kongresınde Alacak sıl&hrnı, komunistleri temlzleyecekl Kendinde bu hakkı görOyort Ya bas* kası da kalksa, «ahnz sılâhı fa^istleri temizlenz» dese ne olacak! Kimlleri. •komünist» saydıgı kimse lenn ortadan kalkmasında kendisi için yarar umar. kımılerl de «foşıst» bildıği kımseleno yok edilmesinde.. <Zayıf> saydıgı Ankara Sıkıyöneüm Komutaaı Nıhat özer'dir Görevlnden aynlmadan Önce Mamak Cezaevınden kaçan faşist katıllerden birinl Ku tahya'aın bır köyunde yakalatarak Ülkü Yolu Derne^ının. dolayısıyla MHP'nın içTüzunü, gerçek klmhi^ıni gün ışığwa çıkaran korgeneral simdl görevmı bfişk» bsr arkidasma bırakarak Ankara Sıkıyönetim Komutanh^ından aynhyor. Yerlne Ah Paç<inın sınıf arkada^ı gelmş. Ali Paşa'ya göre «çok çalışkan«mış . «Bırkaç çuruk yumurta» bir yana itıldijrine g6re Ali Paşa'cüara sokaklara elde silâh fırlayıp «komünıst» avina girişme yolu da tıkandı demektirl Yen) görevhler bu is t yasal yollardan yapacaklar. Anayasa çizgismm dışına taşaa. silahlı eylemîere gınşerek demokratik savaşıma uymai, yakışmaz ışlere girişenler. «çuruk yumurta» olmayan yetkıhlerın çabasıyla kısa zarcanda Busturulur, yakayı ele verir artıkl AP Bursa mflletvekilidir Ali Elverdi... Denlz Cezmiş ve arkadaslannı, «Anayasayı degistirmek ve yıkmaya kalkışmak»tan ötüru idam cezası vererek, sehpaya gönderen mahkemenin başkatudır. Aradan yıllar geçtı, şımdı iyiç© anlıyoruz Denlz Gez miş hakkında verılen bu ağır yargının, yenne getirt len bu korkunç cezcının nasıl tnsaîsız, yanlış ve her turlu insanca duygulara aykın olduğunu .. O gün de bilıyorduk, yazarak da duyuyorduk goruslerimud, ama bugün gerçek iyice ortadadır. Deruz Ge* miş ve arkadaşları klmseyi öldürmedıler. ne polıs, ne asker ne sivil kitnsenln kanını dökmedıler Anayasayı «tağyır ve tebdıl» suçunu lşleyenler, işlemek içln çırpınanlar ortalık yerde durup dunırken, Gezmis ve arkadaşlan daha iyi bir düzen, daha iyi bır toplum yaratmak, bırşeyler yapmak çabalannın. daha dogrusu ateşll gençliklerinın kurbanı oldular. İşledaklen suçun cezası asılmak olmamalıydı... Ama Ali Paşa Mahkemesı Denlz ve arkadaslannı ölume mahkum etti. «Elimize sllahı alır komunistleri yok ederiz» diye konuşan bir gözu dfinmüş kisinin. blr de yetklll, güçlu, bır mahkeme başkanı olarak neler yapabıleceğıni duşunmek zor degildir. Kimse sormayacak mı bu emekli pasadan, Sıkıyönetimdeki çürük yumurtalarla neyi. kimi. kımlerı belırtmek ıstedigını?... Yasalar ve Anayasa dofirultusunda görev yapan Ankara Sıkıyönettm Ko mutanı Nihat özer, Mamak Cezaevinden Olkucü katillerl kaçıranlan tutuklamakla, bu korkunç kaçırma olayını kamuoyu önünde aydınlatmakla, görevden aynlmadan önce de o kaçaklardan birini ya kalatmakla, o Ülkucü katilı kimlertn. hangi MHP yandaşlan derneklenn, kışılerin korudugunu bir bir ortaya çıkarmakla mı •çüruk yumurta» olmuştur. Alı Paşa'nın, Turkeş'm ya da onlar gibi duşönen demokraük Turkiye'nin, Anayasa Devletinin düş» manlannın gözünde?... Ali Paşa'nın sorumlu komutanian suçlayan, lekelemeye çalışan sözlermin hesabını kendısuıden sorulmahdır. «Son çare ferdidır, elimize silâh alıp komunistleri temızlenz» dıyerek bir takım çevrelerl cinayete, suça kışkırtan bu gözü dönmüş AP milletvekillni önce kendi partisi haysıyet divanına vererek tutumunu desteklemediğiol göstermelidir. Ali Paşa bir buyuk halk kıyımım dört gözle bek leyenlere önculük etmektedır. yol göstermektedir, akıl vermektedlr. Her seyden önce bu tör sözler, dav ranışlar TBMM'nde Anayasa'ya bağlı kalaoagı layüc cumhurıyet ükelerinden aynlmayacagı konusun da verdiği söze aykındır. Nıy e o ant içilir? Bağh kalmak için... Andına bağh kalmayan parlamenterin Turkıye demokrasisinın kutsal ocağmda yeri ola roaz. olmamalıdır. Cınayetlerj kışkırtan, Sıkıyönettm görevlilenm suçlayan Bay Elverdi'nin kımlığü kafasımn içındeki gerçek özıemlen. tuyetleri zatan bjliniyordu Şimdi hıç çekmmeden bunlan açıkça ortakga dölcmekîen de çekîmniyor. Bir bildigi mi var, yoksa gözuna görünen mi? Znfnftn. yaıtpand* hiç bır zaman şasmayan, aldanmayaa buna bız« en Vosa •ürede göstereoektır. lr ulkede enflasyon sebeplerınln başında devletln mali sıkıntısı ve hu kumetlerın tutumu gelır. Yozık k| hükümetler çoğatan glderle rinl karsılamak ve ödemek Içln vergi yasalarmda değişıkllk ya parak vergı alacaklan yerde kâgıt para basmayı (falzsiz borc), kamu mal ve hlzmetterl ne zam yopmayı tercıh etmekte dirler. Tedavüldekl bcnknot mıktannın 200 mılyon aşması, blzde son yıllarda hükümetlerin para enflasyununu artırdıktarının açık kanıtıdır Nıtekim. Merkez Bankasmın 4 nisan 1980 tarıhll venlerine göre. 28. 319804 4.1980 tarıhlerl ara•ında bir hafta zarfında plyosaya 19.1 mılyar lira tutarında kâgıt para sürulmüş ve banknot mıktarı bır hoftada %10.4 oranında artış kaydederek emlsyon hacml 202,3 mılyar llraya yükselmıştir. 4 4.1980 27.6. 1980 tarıhlerl arasında gecen uç aylık dönemde emlsyon hacml zorlomolar sonucu Imş ve çıkışlarla 200 mılyar uzerinde «eyretmış ve 27.61980 günu 202 mılyar lirayı aşmıştır. ııukümetın üretıcıye destekleme alımlarından ve ışcilere kıdem tazmınatından olan günü gecmiş 25 mılyar cıvarındakl borcu duşunülürse, İMF'den ızın alınabııdığl anda, kamu kredılerınde sağlanacak gen şlık ölçüsünde emısyon hacmı artacak ve ekım 1980 sonunda 250 milyar lıraya ulaşabılecektlr. Emısyon hacmının artışı yen! zamlara ve fiyat artışlarınu neden olacak. hukümetçe uygulandığı soylemlen sıkı para polıtıkasında genişiemelere yol açacaktır, Enflasyonun etkılerl zamanla genlşler. Blr kez enflasyon başladı mı hükümetler istese de bunu durduramazlar. VeterII olmayan vergılerle ve Jc borc lanmalarla scğlanan gelırler fıyatların süreklı olarak yüksslmesı karşısında artan gereksc nımleri karşılayamaz. Gereksı6inımler arttıkça ve bunlorı temın ıcın para gerektıkçe hukumetler daha çok para çıkarmaya yönelırler. Para arttıkç a fiyatlar yükselir ve daha çok paraya ihtıyaç hosıl olur. Sonunda fasıt bır daıre içıne düşulur ve bunun dışına çıkılamaz. Nıtekim, ulkemız de bu faslt daırenın dışıno cıkamamaktadır B Para Düşüyor^ Fiyatlar Artıyor % HÜKÜMETİN tCRAATI, ENFLASYONUN HIZINI YAVAŞLATMAYA DEĞİL, ABTTIRMAYA YÖNEIİKTtR, BU YILIN SONUNDA FİYAT ARTIŞLARI YÜZDE YÜZÜ AŞACAKTIR. todır. t... Dünyada. bır paroya Itıbarını lade etmek kadar fluc bır şey yoktur.» (A. Thıers Histoıre de la Revolutlon Cilt VIII • Fasıl XXXII,Sh: 98». ülkelerin paraları kıymetsiz ve lUborsız olunca paralardon bır veya ıki sıfırın atılarok sılınerek yeni b,r paranın tedavule çıkarılması yoluna gıdıldlgı olmuştur. Buna son bır örnek de Gensral De Gaulle zamanında Fransa da yapılan operasyondur. Yenı Fronsız frangı ile Fransız parası değer ve hem de dünya para pıyasalannda sağlam paralarla değıştlrılebılme (Convertlble) olanağı kazanmıştır Fransada yapılan bu operasyon bızde yapılabıllr mı? Ekonomik durumumuz ve böyle bır torıhsel karan verecek olanlorın kişıllklerl yonünden bunun yapılması olanak dışı görülmektedır. Uretım duşmekte; sanayl Işletmelerl %50'nin altında blr kopasıte il» calışmakta: dovlz darboğazı aşılamamakta. petrol. enerjl sorunu devam et mekte; işslzlık ortmakta; milyorlarca dolar dış borcumuz bulunmakta ve paramız dunya pıyasalarında yabancı paralarla değıştırılememektedlr Ka zanan daha cok kazanmakta, zengınler daha çok zengınleşmekte ve enflasyon yenı zenglnler yaratmaktadır. Enflasyon vergı hasılatını arttırmakta ve vergı tahsilatı yenl vergı yasaları çıkarmadan ve yenı vergıler getırmeden ve vergı verenlerin kapsamı genışletılmeden yapılmcktadır Kışıler yonünden ekonomik menfaatlerın cok celışkıli olduğu blr ortamda para ıle oynamak kolay bır ış olmadığı gıbı, üretım yetersizlifll v e süratlj nufüs ortışı. yenl bır para çıkarılması halınde, çok kısa bir sure sonra fiyatı on lıraya ınecek olan bır malın fıyatımn tekrar yuz lıraya yükselmesıne neden olacaktır. Paraya degerını veren onun yerinı aldığı mübadele oraçlonnın yeterlılığı ve arz ve tatep dengesıdır. Bu husus sağlanmadan yapılanlar kâğıt üzerinde kalmaya mahkOmdur. # 19 MAYISTN RÜZGÂRLARI!.. 17 oğustos gunlü TERCÜMANfdo Nazlı Hıcok, Oazetesinln bugünkü Iktidarı destekledıgını ve azınlık hukümetlnin ülkeyl «nurlu ufuklara» götürdügünu BovurtOflttldıöıni uoutmuş görünerek sunları yozjyor. •Bugun d« vaton tehllkededır. «Kurtarılmış bolgeler» düşman Işgalinl ondırmakto, o bölgelerde, memleketimlzl daha büyük bir karanlığo gö mecek iç savoşın planlon ya pılmaktadır. Topraklarımız üzermde elem ruzgârları esl yor, baykuş seslerl ötüyor. «Bıze bir Mustofa Kemol ge rekı diyortar... «1919 ruhunu ancak o canlondırabillr» Halbukl Mustafa Kemol milII Iradenln Ifadesırra fırsat vermeyen btr donemin kahromanıydı. (...) Bugün ise. demokraslmlz, halVo, Iradesl ni belli etme Imkânlarını tanımıştır. Olağanüstü vosıf» lan hoiz btr Insona değit, ayağı vere basan. tecrubeli ve vatansever blr kodroya, bu kadronun görev yopmasını kolayloştıracak Isllk rara Ihtlyaç vardır. Erken s * Cim memleketi böylo blr ttetlceye ujştırırsa anılmoya değer bır tarih olarak zlhmlerde yer edecek, 19 May» ın sertnletıcl ruzgarian yenl den esmeye başloyacaktif.ı Mehmet Ali TUNABOYLU blt golırlılerln sotınolma gücunu ozaltmaktadır. Enflasyonun «urolle ılerledigi bir ülkede para blrıktırmek akril» bir haraket olmaz. (Yuksek faızle, yanıltıcı reklamkırl<] halkın parasını ce* ken ve bankerierle rekabetl ken dılerine yakıştıran bankalarımıZın kamu yaranna çotışıp calışmad'klan her halde duşunülmeye değerchr) Rahmetl, hoco mız Prof Hazım Atıf KuyucaJ<'ın Pora ve Banka derslerinde onlattığı şu örneğl her zaman anımsarım«... Almanya'da enflasyon 8ırasındo blr baba ölerek ikı oglundan her birıne oldukça buyuk bır servet bırakmış; oğullarından buyüğü parasını en emın tohvılata yatırmış, öbürü de bütun servetıni eğlenceye ve ıckıye sorfettlkten sonra hatıra olmak üzers bos şişelen sakkımış, morkın değerden düşmesıyle oyle bır zaman gelmış ki, gencln ellndekl boş şlşelerln kıymetı büyük kardeşlnın bütün servetıni yotırdıgı tahvılatın kıymetınden fazla olmuş. .» Enflosyonun bu etkısidlr ki, halkın gerekll gereksiz mala hucum etmesıne neden olmokta, bugün alınan yarın bulunmamakto veya blrkoc mısll flyaia alınmaktadır. Hızlı enflosyon sürecınde mal alanlar doıma kâriı çıktığı lcln. halkın mola hucum etmesl tabll karşılanmaktodır. Faız, şimdl serbest bırakılmastna roğmen, enflasyon tahribatmı önleyemedıgi icln bırıkfmlertnl mala dönüştüranler kartı çıkmaktadırlar. Işadamları, sanayıcıler ve tocirler enflasyon donamlerınde çok kâr •dericr. 1976 yılmda ciro oJNlaifli, üretım dustugu halae, Türkıye'de en yuksek kârlar e(d« edılmıştır. Enflasyon donemınde topıam paranın kıymetı duşer. Para entlasyonu bır ulkede cervetın bır sınıf halktan öbürune gecmesıne sebep olan; uretımi, ıtıbarı ve tasarrufu sarsan, haıkı tuketıme ıten ve zararları kısa bir sure ıçınde devlete scğladığı yarardan çok fazla olan blr olaydır. Va bu olay Türkıye'de son yıllarda yaşanmaktadır ve bu gıdışle ve tutumla yaşanacaktır. Bugun üç rokama yakiaşan enflasyon hızını Sayın Demırel de yavaş tatomayacoktır. Hukümetın ıcraotı enilasyon hızını yavaşlat maya değıl, artırmaya yonelıktır. 1980 yılının altı ayında fıyat artışian bırıkmelı olarak % 57'yl bulmuştur. Bunun blr anlamı da, yıl sonunda fıyat crtışlarının % 100'ü aşacağıdır. Bunun boslt kanUlan bütce oçıgının her ay devamlı artması ve yıl sonunda 250 milyarı bulma Istldodında olması ve hükumetln Istegi lle İMF'den Merkez Bankası komu kesımı kredilen lle net lc varlıkları lcln uygulanan lımıtlerln yükseltılmesı Isteğıne karşın IMF'ın önerecegi 300 milyarlık zam kararlarının olınması olacaktır Enflasyon, paranın deflerıni süratle dDşOrmektedlr. Değeti düşen paranın itlban azatmok % YA FAŞİST TERÖR? MHP orgonı HERGÛN'de Taha Akyol, «Erkeo seçlm meselesUm şöyle «tahlıl» ediyor (15 agustos) : «Ecevlt, partismi topanamak ve kamuoyunda Itlborlandırmak lcin ne desa olmuyor; faşlzm maşlzm, Lfttın Amenko matınomerıka. terör merör. Ecevlt mec*jvit. Üstundafl kustündağ ru* muyor; ışte Meclıs'teki bütün partiler erken seçım istıyor CHP tek başına kaçıyor. Et bakan büe seçlm Istlyor. Erbakan bıle dıyorum, çünkü Bu zötı dahiyanenln bu birkac gün Içınde ne yapacağı belli olmazl Ama Erbakan yl ne kıvırocak olsa bıle, dünya ölemee görOlmOştür kl, Törkf ye'de Ecevit'ten boşka seclmden kaçan yok! ÖYieyse terörde seçım olmaz lafı. luf tır, bohanedir. Kâtibin kötCsü kaleme suç bulurt Ylr«9 de kesıt konusmamak gerekır. özellikle MSP krvırabillr. Sol, bir erken seçlmI ontemek. içm teröru tırmandırobillr, aklo gelmedık şeyier olablllr. Görellm Mevla rteyler / Neylerso guzel eyler. Böyle diyor Erzurumlu İbrohlm Hakkı hazretlerl.» # SABKLA BEKLEVÎEK... • •• Banknot (Karşıiıksız ka§ıt para), ıtıbara dayanan bır tedavul aracıdır. itıbarın genışlemesl ıse ekonomıye ve ekonomik durumdakı gelışmeye ve istıkraro bağııdır. Kağıt para ıhtıyactan fazla çıkarıldığı zaman devamlı olarak fiyatlar yükselmış, tedavulde madeni para prım yoprnış; spekülasyon artmış. reel sermaye terakümü azalmış, borçlular kazanıp alacaklılar zarar etmış, özet ola rak ülkenin ekonomik ve sosyal bünyesj büyük sarsıntılara moruz kalmıştır. Paranın ıtıbarını sağlamok ICln uretımı arttırrrok; nufus ortışını onlemek; enflasyon hızını yovaşlatıcı onlemleri alıp vatandaşı gerçek bır özveriye coğırıp ekonomıye cekl duzen vermek gerekmektedir. 25 ocak korarlorı ıle bu sağlanamadığın dan Turkıyenın düzluğe cıkması olası görülmemektedlr. Unutulmasın, Atatürk zamonında paramız itıbarlı ve bır dolar 80 kuruştu', Paranın bu itıborında, Türklyenin sıyasal ve ekonomik bağımsızlığının büyük payt vardı. MSP orgonı MİLÜ GAZETE'de 2ek» Ceyhon. «Kuloklan tırmalayan kahkahalar» başlığı altında çoyte yazıyor (15 oğusuos) : «Süleymon bey thayatıinın bohannı yoşıyorum» di yerek kahkahalar atıyormuş. Oysa, 15'lnde, 2 0 * 5 ^ 6 genc ler «hoyatlarının boharında» dunyaya veda edıyorlar. (...) Bu tıplenn ortık tarıhın koranlıöındo koldığım umuyorduk. Yanılmışız. Günümüzde de yaşıyorlar. Hem de kahkaholar atarok!... Mıl letln acısı uzerinde ağız todı lle kohkahalar atıp ne ka dar mesut ve bahttyar olduk tarını açıklıyorlar. (...) Her gün bunlan teşhir edeceğız. Her gün yakalarına yapışacağız. Milletin acıstnı kendilerıne kahkaha konusu yapanlan tanıtocogız. Taa ki millet gerçeklert görsun. Kendı oyları ıle Kimlori başına getırdığıni anlasın. 8u anda yapabılecegl tek le. <8u anarşınln bu terörun içine nasıl geçebilırim» otması gereken bır Boşbokan oy hesabı lle meşgul o* luyor ve durumu kendı lentne görerek kahkahalar attyorso bunun sorumlusu klnv dlr? Bunun sorumlusu, bu şahsıyette bir kışıyı o makama getirenlerdır. Yani ona oy verenlerdir, secenlerdir. Sectığıniz. Başbakan yaptığınız kişiyl yakından tanıyın.ı Enflasyofi içte flyatlon yükselttlğl gıbi, dışsal kambiyoyu da yukseitır. Yanı ülkenın parasının dış ülkelerin paralarma göre değerl düşer. Bazan paranın değerl içte yavoş yavaş düştüğü halde. dış değer duşüşü daha sür'otU olur. Bunun ne deni de kambıyonun daha hassas oiuşudur. Bu sebepledlr kl, Türk llrası son yıllarda surekij olarak devalüe edılmekte ve kısa blr süre sonra blr dolor 100 lıra olacaktır. 4 8 1980 günu yapılan mını devalüasyonla alif kuru 78 lıra olan bır ABD dolan 80. lıra olmuştur. Yıl sonunda doların 100 ve hazıran 1981 sonunda 150. lira olmo8i olasıdır ve esasen 25 ocak karartarını hükumete tcvstye edenienn göruşu budur ve bu göru$ sahıplerl doiarın 150 lira olması hahnoe ekonomınin Sağlığo kavuşacağı kanısındadırlar. Enflasyon. Nllndlg) glbl, sO • •• Gulor Elektronİk İççisl, sendıkanaz uyest YUSUF SEVİN'in Işçı suufı duşmanlannca alçakça katlinl nefretle kınar, ailesine, Güler Elektronık ışçüenne ve tum üyelenmize başsağlıgı dlleriz. Anısı yasatüacak. rÜRKÎYE MADENJŞ SENDÖCASI GENEL YÛBÜTME KUBULU 5UYÜCU SEDAT PAŞAL. Ruyada içlşlert Bakanı mevkllne oturtulmat teklifıyle korşılaştım. Fakat, birtakım şartlarım oidugu lcin Sayın Başbakan'a bunlan blldlrdım ve: «Bunlar yenne getırilırse. benden blr süre lcraat beklenmemek şartıyla oiurum» dedim. Sayın Bo»bakoo da uygun cevap verdıler. (...) ... Ayrıca, onbeş kadar da Inceleme suresl ederlm. Saytn Başbakan biraz hoyret etmiş görunerek: N e gibl inceleme? dıye sordu. Efendlm, bız Türkler anarşınin va terörön de yabancılorı değılız. (...) Kuyucu Murod Poşo Olbl blr ptrl fonl bunun lcin Anadolu'da harekets gectl. Kuyuculugu da memleketi bâlmek ve sotmok Isteyenlerl haklonndaa gelıp kuyulara doidurma•ından gellyor. 8«loa İSMAİU (H«wgun, 184.19801 SATIUK VOLKSVVAGEN 8AHIBİNDEN COK TEMtZ 1971 SONU 1300 VOLKSVVAGEN SATILlKTIR TELEFON. 45 75 23 N*DtS NADt I G«neı Y»ytn UööttrO ' Oktay &URTBÖ&E • > U t K m » MMOrt : Bmta | & 7OIİSİ6I1 UfiUOlfl : <X*tt> I B M S S <re nT»n : OmaJjartJ»)» iti'beacUı* •a GaaetseOlk TJ13 OtgatoeJn rarkec» p O>d No.: •• • «l. ftoRa Kotocc . *» i Tdetoo : » 7 7 M CUMHURÎYET M8IN MUUL TMâUMA UYHATI TÂÂHIlOt EDEH ABONE ÜCRETLERİ nn ı aoe «oo TAKVİM H AĞGSTO8 UNİ (HhKş 6J3 1S1T ı # BOKOLAH . ANİUIU Kataa 24/4 7eal«ebtı Tei . » 53 88 17 «5» 0 tZNfit: a*Kt Oja Bolvan Ko «S, KatS Tei : » « ? « U1SM • I D U U l Atutut Oıd. TOık Ba«a Kanaaa U Bazs Sat: » N o : U I * : U5S0 Miem «• tks T«t a SS ss I7Oi 30ü) V.O