Katalog

DÖRT CUMHUSÎYET 29 MAYIS 1880 POLİJİKA Bıçak VE. ÖTESİ Kemiğe MEHMED KEMAL TÜRKİYE'DE DUIMYADA U EKONOMI/TICARE7 Cumhurîyet EKOINIOMİ SERVİSİ Dayandı AET ve Türkiyede kamuoyları birbirini tanımıyor,, Dinç TAYANÇ toplom 184 haber, yorum, yazi yayınlandığına değınerek şoyle demlştın «Hk bakışto bu sayı cfoyurucu gelebılır. Ancak, yazı larm scenklerl irdelendığındo AET'nın yapısa! olarok araştırılmasmda ekslklıkler olduğu aorülmektedır » Buna karşılık Mustafa Garceker teblığınde, Avrupa'da ba sının Turkıye'yı «Yanlış ve yaboncı bır yaklaşımlo» değerlen dlrdiğınl vurgulayarak: «TOrkiye'nm kendıne ozgü gecjrışı, yapısı, ılişkılerı ve çevresi gıbi ögsler temelıne dayalı olmayan bu değerlendırmeler, görüntunun carpıtılmasına yol açmaktadır» demıştır. «YANLIŞLIKLAR»: Doktorasını Turk gozeteclllği üzerine yapan ve şu sıralorda Ingılız Guardıan gazetesının Turkıye temsılcılığınl yuruten Davıd Barchard ise konuamasındo: «inglllz fcasını TCırklyo'yl olumlu gözle görmemektedir» diyerek soze başladıkton eonra. yabancı basının Turktye'yl değerlendlrirken ön plan da uyuşturucu madde, terör, gocmen ışcıler gıbı yaklaşımlar dan hober verrreyl yeğledlklerınl llen surmus ve cBu yanlışlıkların duzeltılmesi konusun da Turkıye yeterlı cabayı gostermemektedır > demıştlr. Ancok konuşmacı, oturumu Izleyenlerın «Neden Batı, kendısının önemlı poy ve sorumlu luklan olan dığer konjlarda: örneğın, Turkıye ye sokulon si lahla, ülkenın Içınde bulunduâu ekonomık bunolımlar v« benzen konulara eğılmez de, dunya pıyasalorındokl yen büyütulduğu kodar oltnayan uyuç turucu maddeler konu^undo du yorlı davrantr» bıçımındekl bır soruya acıklayıcı yanıt getırememlş ve: «Elımızde bu konulara değgın belgeler yoktur» demeıkle yetınmıştır. taturk'un sagkğında Kemalizm. tek partiU blr rejundi ama. kendıne özgü bir demokreslycU. Reıimde. blr ve İM dereoeli seçmenlenn ar*cılıftı ile seçım yapdıyor, parlamento kuruluyon parlamento icınden bır hukumet oluşturuluyor. Hükümetin denettmi, önce yukarda, sonra tek parö ve onun parlamentosu lçınde yapüıyor. Görülebılen her turlü bozukluklar, kınk çıluklar, kendi icınde denetleniyor. hatta yargıya bağlanıyor. (Havuz Yavuz davası, Sırn Benlıoğlu nun mahkemeve veribnesi, hatta daha sonralan Tekel yolsuzluğu yargı önüne gretirilınig, Yüce Dlvan ışletünuştır.) Ataturk'un olümünden sonradır ki (Saracoğlu'mm Başbakanlık dönenunde) resmi göruş kamuoyu önünde sağcılık ve solculuk tartışmasına gınşmış ve bunu başlatmıştar. Sağcılık, şenatçılik ve ırkçüık gıbi alınnuş; solculuk ise Rus aıanlıgu Rusçuluk sayümıştır. Her tkl akım da aşınydu ekono mideki Istemleri gözardı edümiştl. Ceza yasasındaki 141 ve 142 solculuğun ekonomidekl lstemlenni yasaklanuş, ışçi sınıfı diktatörlü&ü sayümıştır. Burjuva dıktasma bugun oldu£u gıbi ses çıkanlmıyordu. Bu dönemde Kemalizm, egemen çevrelero» «olculuğun ekononudeJd istemlenne karşı bir baskı aracı olarak kullanıknak ıstenmlştır. Sermayed sınıf, hem CHP'de, hem DFde Kemalızmi ekonomıden. özgürlükten pay isteyen ışçı sınıfının ve onun yanında bulunan aydınlann karşısma bır baskı aracı olarak dıkmiştir. «Kemalizm, öyle değıl, böyledir» dıyenler çıkmca da bunlar ror guçlennin buyruğuna venlerek haplslere atılmıştır. Çok partıh dönemo gırmışız, Bu ddnemde solcu parblenn de bulunması istenmıyor. Görulmuştür kı Kemahzmın solculara karşı bır baskı aracı olarak kullanıljnası yetmıyor, o zaman demokrasıyi bir baskı aracı kullanmak denenıruştır. 1950'den 1960'a kadar sermayecıler demokrasiyı solculara karşı bır baskı aracı olarak kuUanmışlardır. Sermayeci sınıf, Amenkancı, NATO'cu, CENTO'cu ohırken, demokrasiyı gene bunlara karşı çıkan düşunurlere ve emekçılere karşı bır baskı aracı olarak kullanma becensıni göstermıştir. O yıllarda ekonomırun parasal ve ürettm araolan olarak yuzde kırkını elınde bulunduran sermavecı sınıfı, ışcı ve emekçı sınıflara ekonomıye parasal ve uretım araçlan olarak katılma hakkı tanunamıştır. Partılerın ıçınde ya da dışında ışçı ve emekcı sınıfların parasal ve uretım araçlanna katüma ıstemlerıni hep solculuk diye damgalanuştır. Işçı, emekçı sıruflar sermayeci demokr&sisinde bır oy deposu olarak kullanılnuştır Çünkü bu sınıflann arenada mucadele eden sıyasal parülerl yoktur, var&a da yeraltına itılmlştır. Parasal ve uretım araçlan gücü sermayednln eiinde hep somut, emekçi ve ışçı sınıflannm ehnda ise hep soyut kalmıştır. Bu çelışki, sermayecl demokrasısı ıçınde bır türlu açıklığa kavuşturulamamış, sıyasete aktanlamamıştır. Resmı gorüş, bu durumu, ışçıye ış alanlan açma, ekmek ve 84 verme, çalışan ve çalıştıran dıye yorumlamıştır. Do&rusu söylenmek ıstendığınde horlanmış. ruçlanmıştır. Işte Ecevit solculuğu bu sırada köklu bir parü olan CHP ıçmde ortaya çıkmıştır. «Toprak ekenin. su kullananın» slogaru toplumun içınde çöreklenen bır çok ıstemlenn sımgesı olmuştur. Ecevıfe, bunlan sovlemeyı yasaklayamamışlardır. Elbette toprakta ve suda belırlenmış olan özlemler başka alanlara da yansıyacaktı. Soylenemese bıle böyle özlemlenn de karşılanabılecegıni halkımız Ecevit CHP* smde gormuştur. Büyuk kalabahklar halinde Ecevıt'ın ardına duşulmesı bu vüzdendır Burada bır yanılgı vardır, CHP kadrosu, büyuk kalabalıkların kendı ardına dusmesı kerametmı kendınde sanmıştır CKsa bu keramet degıl, uzun yıllann bınkımı olan bır ozlemdedır CHP, bır sosyal demokrat partı olarak bu özlemlerı ardına alarak ıktıdar yolunu açacak yerde tutmuş kendıne özgiı bır solculuk ıcat etmeye kalkışmıştır 1977 seçıml»^rınde kendıru dışındakı soldan soyutlamalar, kendi dışındakı bolu kuçumsemeler, mebus Ustelen yaoıhrken bolgesel oyunlar çevırmeler, dost kayırmalar çok yanıltıcı olmuştur Once değılse de sonra ve ozelhkle Senato yenıleme ve mılletvekıli ara s«çımlennde yajgın halk kıtlelennın kendınden ne bekledıgının kendısının ise nelen veremedığının farkına varmıştır ama çok geç kalmıştır CHP dışındakı sol, legal olarak siyasal ve 6rgutsel deneyı olmadıgı ıcm hıç bır zajnan bır araya gelememıştır, bunu anlıyoruz. Ama bunuva solcusu da sıjasal ve orgntsel deneyı olduğu halde bolunmenın ve avnlıkçılıgın hıç bır zaman üstune cıkamamtştır Karşıtlan bunun kotanlmasını istemezler ama, uzun yıllarm özlemler bınkımi olan bu tanhsel fırsat ve sans bunu saglavabıhrdı. Ecevıt'ın zuhurunda soîculuk tartışması acmayanlar solculuk tartışmasına gırışmeyenler. «Ben Ecevıt'ın tayfabiyım» dıyenler, bu tanhsel fırsatı ve şansi EceMt'e tanımışlardır Gelehm bugune... Demokrası, Turgut Sulevman Beyler elıyle ekonomıde ve siyasette bır baskı araci olarak çoktan kullanılmaktadır Işlenne yaradıgı surece demokrasıden yaramadıgı surece her turlü baskıdan yanadırlar Olumlenn genç solcular venne CHP nın genç mıhtanlarma gelıp dayan7 dıgı bunu kanıtlamıyor mu" Burokrası, yargıcı, savcısı yönetjcısı ogretmenı, buro memurlan ıle agır baskı altında degıl mıdır^ Baskı gaç kazandıkça sıvıl bürokrasıden sıvıl olmayan burokrasıye de turlu ovunlar te?gâh!anarak bulastırılmı\ or mu1' Oyleyse CHP nın önce kendı partısı ıçınde yanügılar kavgasını kesmesı sonra dışında baskıya ugrayan sruçlerı yanına alması. kımınle savasacağını kımınle ortakhk edecegını saptaması gerekır. Empervalızmın son çaresı demek olan faşızmle mücadele CHP'yı de asmıştır. CHP. bundan önce yıtırdıgı tanhsel fırsata yanacak yerde. «Faşızmle, emperyahzmle duzen değişıkliği demek olan yeni kapıtalizmle mucadele eden herkesle berabenm» demehdrr Faşızmle diyalog bıtmıştır. Dıyalog, birbırlerıne yakm olanlar arasındadır. A TOrVtye fle Avrupa Ekonomlk Topluluğu (AET)nun karşılıklı llışkılerml sürdürürken, bırbırlerlnl «yapısal olarak» yetsrınce tanımadıklan ve günümuzde tTurkıye'nın tam üyelrğı» sorununun tartışma gündemınde yeralmosıno karşılık, bu eksıkltğin gıderilemedlğl savunulmokta ve Türkıye'de AET'nln cyapısı» konusunda yeterınce yayın yapılrradığı, buna kar şılık Avrupa Ekonomlk Topluıu ğu ulkelerın de Türklye'ye bokış acılorının yanlışlıklarla do lu olduğu ve bunların sonucun da her ıkl tarafın kamuoylonnın da birblrlerın» kar$ı tutumlanndo da fyanlış değerlendlrmelenn> egemen olduğu belırtilmektedlr. Bursa Ünlvepsltesl Iktlsadt ve Sosyal Bılımler Fakültesi Sıyasal Bıllmler Bölümü ıle İstanbul Unıversıtesi Iktisat Fokültesl'nin ortoklaşa düzenledikleri «Avrupa ve Türklye'nln Birblrlerine Olan Tavırlorı» 89mlnerlnın «Avrupa ve Türk Basınlan Bırbırlarlnl Nosıl Gorüyorlar» konulu oturumunda su nulan bıldirller ve yopılan tartışmalarda konuşmacılor «tonıma» sorunu uzerınde ceşıtll Oorüslerlnl savunmuşlardır. AET Enformasvon Başkanı Robert Cox'un konuşmasındo: «Avrupa'da Fıldışı Kıyısı ya da Nepol hoWkında kıtap bulmak tnurrkundur de Turkıye hakkmda bulabllmek mümkun değıldır» demesınden scnra; AET Türklye Temsılcılığı Yonetıcısı Alaın Servantıe ve Basın Yovm Genel Mudurluğu Haberler Daıresı Başkanı Mustafa Gerceker de teblığlennds aynı ko nuya deölnmlslerdir. AET'NİN YAPISI Alaın Servontie, 1980 yılı ba çından 7 mayısa değln, Turk basınının önde gelen beş gazetesmde AET Ile llgllı olarok LİRA DALGALANMAYA BIRAKILIYOR caktıf FAIZ ORANLARI SdRBEST Nı,et mektubuna gore, »erba>: bırakılarak pıyasada b«.ır'ene.'^k bır başka buyukıuk de toc oronlarıdır. IMF'nın en CCK uzerınde durduğu konu'Gnr başında gelen, faiz orcnıarı gerek mevduat ıcm, ge le^se kredıler içın serbest Dırck'iacok, sablt bır degerden amaııııccaktır Faız oranlar'Packı buyuklukler, kredı kulumlar (bankalar) lle mevduoı sahıplerl ve kredl alacaklar Başbakanlık Musteşan ve Devlet Planlama Teşkılatı Mus trosınoakl «pazarlıkla» bellrteşar Vekıll Turgut Ozal Baş 'onecektır. Mevduat ve kredıkanlığında, Malrye Bokanlıgı mn vadesıne ve mıktarına ba MmaKeızın faız oranlannın Hazlna Genel Sekreteri Kaya 6ertest bırakılması sonucunErdem ve DPT Iktisadl Planlama Dalresl Başkanı Yıldırım da. fıill rakamları (oranları) pfAktürk tarafından hazırlanon yaso koşulları saptamış oloüc yıllık nlyet mektubunun bu ca^iır. Bugünkü uygulama dıkkate gunlerde Mallye Bakanı Ismet Se^gın'ın Imzalomasından son almdığinda, orneğın tasarnıf ra VVashlngton'a IMF'ye gon rıevduatında fczlerın yuzde 40 a, kredılerde de yuzde 50* derılmesi beklenmektedır. Nıyet mektubunun en önem ye dek yükselebıleceğı bıldirıln bolumlerınden birt Türk lı mektedır. KAMU KURULUŞLAR! rasının degerme lllşkindır. IMF lle anlaşmaya vanlan IMF ile vanlan anlaşmaya go re, «Turkıye büyuk bır Ihra bir başka önemlı konu. Kamu cat darboğazında bulunmakta Iktısadı Kuruluşlarının (KİT) du ve ıhıocatı artırmak lcln llra rumudur. 24 Ocak'ta alınon kanın dış degerınm surekll o'arok rarlar doğrultusunda kamu kuCozaen geçlrılmesınln zorun ruluşlan urün fıyatları serbest lu» o'duğu belırtllmektedır. An b.rakılmış, zarar eden kamu ku ruluşunun urunlerlne hemen ıcşmcyo göre, bundan böyle yuKsetc oranlı devalüasyonlar ıam yapılmosı öngörulmuştur yerıne, sık sık «ayarlamolar» Boy'e bır uygulamo gecen bes yapılacak ve Türk lırasının ay ıçlnde yurütülmuştür. Şımdl eogeri pıyosada belirlenecek oynı uvgulamonın bundon böy ttr Boylelıkle hemen her hafta lu de sürdürüleceğl nıyet mekTurV lırası devalue edllecek ve tubunda yer almoktadır An•ureklı değer kaybına ugrayo cok, önemll blr fark vordır. Bu ANKARA, {Cumhurfyet BOrosu) Demlrel hukumeti lle Uluslararast Para Fonu (IMF) arasında üc yıl süreyle Imzalanması kararlaştırılan nıvet mek tubunun ana hatlan bellt olmuştur. Bugune dek dünyada sodece dort ülkeyle IMF orasında imzalanmış bulunan ve beşıncl ulke olarak Turkıye'nın ımzalamak durumunda kaldığı üc yıllık nıyet mektubuna göre, Türk lırası dalgalanmaya bırokılmakta. falz oranlan serbest bırakılmakta, 8urekll zarar eden kamu kuru luşlarının ozel kesıme devrl öngorülmektedlr. Yalçın DOĞAN da sureklı zarar nden ve zamma ragmen zarardan kurtulamayan KIT'ierın ozel kesıme devredılmesıne ılışkındir. Harhangı bır KİT bu durumda kaidığında, bunun yasalar çerçevesınde devır yontemı ayrıca belırlenecektır. Kesın olan, bundan sonra hıcbır devlet kuruluşunun haz ne subvansıyonundan yararlanmayacagı ve Merkez Bonkası ka/naklarının subvansıyon ıcm kullanılmayacağıdır. TABAN FİYATLARI Bır başka konu taban fıyatlarına ılışkındir. Taban fıyat.orının duşuk tutulması ana ılkedlr. Ancak, özellıkle polıtık nedenlerle taban fıyatı yuksek tutulduğu takdirde, taban fıyatma konu olan o ürunden üretılen maddelerın, nıhaı mallann fıyotlarına zam yapılacaktır. Boylece taban fiyatı bır onlam da o urünun nıhaı malını kullananlarca fınanse edılmlş olacaktır. Tosorısı» Nryet Mektubundo hükumetin bır gırlşımi olorok gösterılmektedır. Memur avlıklorının artmasında olçü olarak kullanılan katsayının İse, «dlkkatlı kullanılacağı» ongorulmektedır. YATIRIMLAR AZALACAK Para polıtıkasn, !a ılglll 8»kı onlemler alnacağı uzennde d° yru makta ve emısyon haomının sınırlandırılacağı bellrtılmei !&^ır Sıkı para polıtıkasi ıle bır yandan devletın carl har camaları, bır yandan da yatınm harcamaları azalaeakttr. Yatırımlarda benzer azalrranın ozel kesımde de uygulonabılmesi icm, bır yandan foız oran lon kredılsrde yuKsek tutulocak, (serbest bırakılarak), blr yandan da Merkez Bankasi para polıtıkasıyla benzer sıkı uyflulamayı sürdurecektır. KOTA ARTTIRIUYOR Öte yandan, doğrudan TOrMye'oe ekonomınm ışleyıştyle D gılı olma>on. ancok tum İMF uyelerı ulkelerı etkıleyen bır baş^a celışme İMF'de kota ortı Bu uygulamamn llk örneğl rımıyla ılgılıdlr. coyda görülmüştur IMF'ye uye ulkeler İMFdeo para cekebı'mek (dolar olmak) ÜCRETLER VE AYLIKLAR Nıyet Mektubunda AP HUKU ıcm be'll bır pay (kota) yotırmetl fryat artışlannın yuksek makta ve bu paya qore dolar olduğunu bemmsemekte ve cr cekmektedırler Turkıys'nln şu tışlarm özellıkle ucretlerdekı andokl IMF kotası 200 milyon ortışlardan kaynaklandı^ı vur ozel cekme hakkıdır Turr uye gulanmaktodır Fıyat crtışları ülkeler IMF'dekı kotolarını yuknı onlemek ıcın ücret artışlan seltmekte olduklarmdon, Turkının duşuk tutulması uzerınde ye de bu payını yukseltecektır. on'aşmaya vorılmıştır Imzalanon Nı\et Mektubu kar Edtnıleo bılgılere qoe buna şılığı uc yılda IMF'den alınamemur oylıkion da dahıl bulun cak 1 mıiyar 625 mılyon dolar maktadır. Ücret artışlarmı sı tutarındakı kredı IMF'nln degınırlarrok lcm halen Meclısler çık turdekı kredılerınden o)uşde bulunon «EşelMobıl Yasa maktadır. 'Ev'iennıek isteyenler içîn enbüyükavantajlar EKO MÜLK11 PROJESİNDE DEGİSMEZ FÎAT EkoMulk II proiesicde Ekotaş'a odeyeceğiniz para, S.S.K. kredi limitleri ile ilgili kısımlar hariç sabittir 'degismez. EkoMUIk Soytaş'tn başlattığı Ekotaş'ın gelıştırdıği '•Ekonomık Mülk Edınmc" sistemidîr EkoMülk I Projesi 1500aiîeyi e\lend"rriyor. EkoMülk II projesi ile ,' 1050 aile daha evlenecek EKOMÜLKII YE DİGER A\^N1A)LAR • lstanbul / da"ŞEHİRİÇİNDE ŞEHİR* YENİKENT'te 80m 2 /l00m 2 daireler • 60.00070.000 TL Peşinat 3.5O0 6.500 TL taksit • ^ 1 8 GELİR (îade durumuada) • ÜCRETSİZ SÎGORTA. GELİN EV SAHİBİ OLUN Bu devirde bu avantajlan ancak EKOMÜLKII projesinde bulabilirsiniz. Gelin görüşelim, gelin ev sahibi olun. "2 ,25 =8 Broşürümüzu sıze ulastırabılmemiz ıçın lutfen bu kuponu doldurup adreslerımızden bırıne gondennız. EKONOMIK KONUT ORGANİZASYON VETÎCAMT A.% Ortaklar Cad. 4/13 Mecidıyekoyîsttnbnl Tel: 67 41 94 SATIŞ YERLERÎ PROJE PAZARLAMA VE TJCARET KARAKÖY « AKTtF PAZARLAMAÇUBESİ Necatıbey Cad Saıt DCT.rba8t?H»«K«tJ Karakoylstanbul Ttl: 493970444817 JCADIKOY ŞTTBESt Altıyol. Istanbul Bankau f » « No. S Kat 2 KadıkoyIstanbul T d : 38 77 48 HAHBÎYE 5tWESt H3İıskârjazıCtd.J5a ( Kentcrkr Tiyatron Bltfl) HarbıyeUtanlnıl Tet: 47 » 7947 « 7 * « » «0 ANKARA ŞtBESt AtaUırk Bubrın Anrugın I| Hant T6/3I KıalayAnkan Tdcfon : 25 54 6» Omktar Ctd. 4/1] Meodıy«k6yl»t. Tti: 67 41 94 (llancılık: 4094) • 2946 BAŞSAĞLIĞI Aile büyuğümüz, değerl! insan, BAĞDATLI KOYU Eşrafından AMCAM TEŞEKKÜR Oğlumuz Şukrü Murat'ın doğumunu boşanyla gercekleştiren Kıymetll Kadın Doğum Hastalıktan Mutehassısları, ryl dostlar. V EF AT Verhum Osman Fırtı Bey ve Merhume Vuskrt Honım'ın cğlu. Zarıfe Arpad'ın eşi. Dr. Atrf Arpad'tn babası, Işrl Arpad'ın kayınpederl, Osman Arpad'ın dedesf, Nejat ve Mazlume Arpad'ın ağabeyl, Vedia Arpad'ın kayınbiraderl, Haluk ve Ind Arpad'ın omcas», BAŞSAĞLIĞI Kurulumuz emeklı üyelerinden Sayın Gazi Turaloğlu'nu koyb«tme uzuntusü ıclnde bulunuyoaız. Merhuma Tanrıdan rahmet dıler, acılannı paylaşırız. Oğlu Muharrem'e. geiını Aysel'e, Eşım Fadıme'ye, tüm Bağdatlı köyu halKına ve yakınlarına sabır ve başsağlığı dılerlz. Yakup TURALOĞLU Dr. VEDAT YEĞİNSU ve Dr. METİN ORALER ile omellyathane hemşırelen, Kısmen BUYUKTURK, Gözln ŞENYURT, doğum servısı hemşırelen Sanıhe GOKMEN, Zuhol VAROL, Erdem CAVIDAN, Ayten ÇETINBAŞ'a gösterdıklerı yakın ılgıden dolayı teşekkürlerimizl sunarız. ANNESİ BABASI Nevın UZEL Mocit UZEL Dr. PERİHAN ÖZREN ve Cocuk Hastalıkları Mütehassısı, SUAT ARPAD hakkın rahmetlne kavuşmuştur. Cenazesl 29 51980 perşembe günü, Tesvıkıye Camıınde kılınacok öğle namozından sonra, Zıncırtokuyu Mezarlığı'nda toprağa verllecektfr. N O T : Clçek gönderflmemesi rioa olunur. A i L ESI Nihat Danışman 28 5 1980 günü Istanbul'da vefat etmıştlr Aı'esme, yckınlarına ve kurulumuz uyelerıne başsağlığı dılerız. BAŞBAKANLIK YUKSEK DENETLEME KURULU BAŞKANLIĞI (Cumhuriyet 2950i