Katalog

ONÎKİ CUMHUKÎYET 16 AGUSTOS 1979 Yugoslavya fiyat artışlannı dondurmak için ekonomik önlemler alıyor • Bugüne dek fiyat oiıısumunu serbest piyasanın sunum ıstenim dengesine bırakan Yugoslavya, bundan böyle fiyat dondurma ya da tavan fiyat uyguîamasına yönelebilecek. alınacak önlemlerin tenei amocının do bo yukselışı durdurmak oiduğunu öeiırtmektedır Gerçekten de hükumetın ocıkladığı rakaınara gore Yugostavya'do şu sıroiarda enflasyon ntzt % 20'yı buimaktadır. Bunun yonısıra. ulkenın ekonomik yapıstndo da 1979 ;cınde beklenmeyen bazı OKsamaiar ortayo cıkmıştır: Buğday üretım nın bekienemn COK oltında gercekıeşmesı. $sız sayısmın 800 bmı aşmosı, ülkedekı bozı endüstr lenn sorsıntı gecırmesı tu nzTi Dakımından en buyük degerı taşıyan Gviney Aonvat'k kıyılarmda ologelen şıddetlı deprem ve butun bun arın sonucunda dc dış tıcoret acığınm 3 mllvar dolar ibugünkü dsgenyle 450 mıiyar lıra) dolayiarına yukselmes> buniann baş>ndo gelmektedır. Kuşkusuz k' buniann yanında bır de süreklı artış gosteren ham petrol fıyatlannı saymak gerekmektedır Yugoslov yetkıiılerı, petrol fıyatiarındckı artış karşısında ftomanva yo da Macarıstan ın aıdığı lurden onlemlerdsn de xacınmak eğılımındedırler. Gerçekten de ozeilıkie Romonya'nın, ülkede benz.n satışları korşılıöında turıstlenn dovız odemesmı zoruniu kıian karan buyuK tepkıiere neden olmaktadır. Bükreş hukumeti' «Batı ulkeleri dovızlerı» demekle. sosyalist ülkelerden Rorronya'yo gelecek turıstlere buyuk bır zorluk yaratmış bulunmaktadıı Yugoslavya nın aiacağını oçıkiadığt sert ekonomik onlemıenn basmdo fıyatlonn doniurulrnası yo da bunun yerıne. fiyat artışio'inın merkezden saptonan tavanlar<a sınıriand rıiması gelmektedır Yugosav Komünıst Partsının organı olan Borba g.v^tes' de bır suradır «Denetımsız fıyat!orın. lopiumun en yoksui kesimıerinı fozlo<;ıv'o etkiied'ğını ve bu durumun 'i')7eıtnrrc jflrevri<j'm» ısiemektedır. B'j a ö'l m"i<a Tionloro qoro lurumdo blf rtüzeltmeve gıi mnezse. yaz aylarından sonra kıtiespi ısc> ev'emier, hatta genış kapsamlı grevler >vte mumkundür Öte yandan bazı ekonom'Ftier de sert önlemlerin. bızı sndüstr lerde daho fazlc dara'ma vo do *aranrcro neien olacağını savunmaktadırlor (Dıs Hoberter Servisl) El Salvador 50 yıldır askeri hükümetlerce yönetili/or Bir Orta Amenka ülkesi olan El Sairador'un nüfusu İ976 sayunına gore 4,12 mılyondur 82*0 nı1 kıreUk b j yiızolçtjnur.f sahıp ülkede nufusm «o 61.2'si iırsal keslmde yaşamaktadır Bötıda Guatsoaıa, kuzeyde de Honduras ue S'iurlan vardır En btıyük kenti, başkent san Salvador'dur Nuiusu 1971 sayunına gore 337 17i'dix Ifcınc büyuk kentl dor 50 yıia yakın Dir süre askeri hükümetler taraf.ından jotıetılmektedir. Nufusun «o 83'umı Mestızosiar olustururken, tazıldenlılertn oranı co 10dur. Gert kalan ". l'i de Latın Ameriia ırklanndin oluşmuştur. Okıuna yazma bılmeyenlerin oraıu H 42'dır. 1821 vilmda tsoanya'dan, 1839'da fla Orta Amenka Federasyonundin bagımsız dnruma gelen El Salvador'un ekonoausi daha çok t* rııaa dayaiid r Tanmsal firürJerl arasında kanve. pamuk. pirinç, mısır, kikao, tüfİD şeker 5n sıracladırıar Sanayımde tse çiıce& to. tekstll en ocemli kesımlerdir ise 172 300 nuf JSİJ Sacta Anavür El Salva KOSTARİKA T1 PANAMA Doğu Avrupa'nın sosvalıst ülkelerının de son zamanlarda enflasyonıst bas*ı altmda kalmalarından ve çeşıtll önlemler almalarından sonra Yugoslavya. doho değış k b,r uygulamaya gececeğını ve sert ekonomik önlemler aiacağını acıklamış bulunmakta. As'ında, Yugoslav ekonomisınde f>yat oiuşumu. sosyalist ülkelerden cok, Batıhiara yakın bır sistem içınde gercekieşmektedır. Yugoslavyo, merkezi bır ekonomı yerlne, dyatların serbest pazarıordakı sunum ıstenim dengesine göre oluşmasım yeğle/egelmektedir. Ancak, son oiarak alınması kararlaştınlan önlemlerin: «Sert fiyat onlemlenyie duşürulmesıni» ögörmektedir. Belgrat hükümeti. konuya ilışkm acıklamosında, ulkede enflosyonun giderek artan bır hızla yukseldığinı vurgulamakta ve Nikaragua'dan sonra El Salvador'daki askeri diktatörlük de sallanıyor GENERAL SOMOZA'NIN DEVRÎLMESİNDEN SONRA, KOMŞU ÜLKE EL SALVADOR"DA HUZURSUZLUK BÜYÜK ÇAPTA ARTTI. EL SALVADOR DÎKTATÖRÜ GENERAL CARLOS RCA.IERO. İCTE VE DIŞTA BÜYÜK BASKI ALTINDA. amıaıoru ^nastaslo Somoza'nın devr, mes nden sonra komşu ulka El Solvador'da da cskerı repmm sa'ianmaya baş'adıgı b idir.lmektedır. «VVashington Post» gazetesmde bu konuda yer alan haber yorumda Ei Saıvaaor'da ozeüıkle Somoza nın devrılrnesınden bu yana huzursjzluğun son derece arttığı ve askeri diktotorluğe karşı tabandan gelen baskıların yoğunlagtığı belırt.lrrektedır. El Sa'vador'un devlet boşkanı General Carlos HumbertD Romero ulkede sıvıi vonetıme gec'lece^mı vacıd etrnışt<r. An cak Ge^era' Rorrp'o'nun bu vaao lâfta kalmış ve askeri yönetım bu konuda harhang1 bir glrtşımde bulunmamıştır. Romero ge ecek yıl mart ayında ülkede sar best secımlerın vapılacağını soyleTi'Ştır Muhalefet lıderier1 Generalm sozünu tutacağını nıc sanmadıklarını bel.rtmektedırler Muhalefete göre. mart oyındo secımler yapılmadığı takdırde ulkede büyuk patlamaıar kacmnmoz oiacaktır. 100 kişi öfdürüldü Ma/ıs avında bır aya yakın süren kvrışıklMtlar sırasınaa guı/enlık kuvvetlen 100 kmıyı ö»djmuştu Mayıs ayındakı gostenler so'cu gru|>!ar tarafından o'gutienmıs ancaı< goster'lerı IIberal cevreler de desteklemıstır Boyiece tıpkı N Karagua'da o'duğu gıbı. solcularla lıoeraller General Romero'nun dıktc reıımıne karşı bırleş'mıştır. Genera! Somero. ıc ve dış baskılcrm yoğunlasmo*!! u z e n e muhalefetı JÖruşmelere c<Jğtrmıstır Ancak ınson haklan savunucusu Rahip Oacor RoTiero g bı ıtımlı muhaiefet lıderıen bile po'usme z'B caarıfmamıştır Bov ece Romerr'nun ccörı=ı öır croccgando gıns mnden oîe.o gıtTISTI.S El Salvoaor dıktatörü qa!ece kendl g6rüşune yakın çevrelerın tems'lcisi' 'le tcp antıar yapmştı y Vietnamlı göçmenlere ilişkin tutumu yüzünden ünlü şarkıcı Joan Baez CIA ajanı olmakla suçlanıyor JOAN BAEZ JOAN BAEZ İLE GORUŞ AYRILIĞINA DUSEN JANE FONDA İSE DRAMIN KOKENiNDE EKONO.MIK NEDEN LERIN YATTIĞINf BELIRTİYOR kentlen va<?malanan ve asteiiK son zamanlarda biî de Çın ^aldırısı goren bır ulkedır Vıetnam Kııîkusu/ kı ışsızlik buyiık bır sorun orada. Ustehk eskı duzende ahşagel dıkieri yasamı surdurnıekte direnenler de pek çok. Ama, bunun çözumu yuzbınlerce kışiyi çoluk çocuk demeden tekneiere doldurup, 'Nereye giderseniz gıdın' demek olmamalıydı...» Fonda'ya göre, Batı ülkeleri de Vietnam göçmenlenne karşı uzun. hem de çok uzun bır süre kayıtsız kalmışlar. «Ustelik» diyor. •S:md! setırdiKİen çozön^lenn de kalıcı oldugurıu bovltmek çok zo Topiamayi amaçladıklaj'i paraLır srerçe'îten verebılecek^ri kadar mı. yoksa ış olsun dıye mi aynlmış Mtarlar''» f shnda geçmıştekı evlem'eri ortak o!an ıkı banatçının busJr.KU ayrılıklan biraz da Bae/ın yalnızca bır İnsan haklan savunucusu». Fonda nınsa insan haklinnın yanısıra «Sosyaîızmı. de ^avunma eğiliminde olnıasmdan kaynakianıyor (Dı$ Haberler Servisi) Sovyet basını Jane Fonda için 4l Holl/wood patronlarınm korkulu düşüM diyor Sov.otıe' 8'rlğı nce ta OıOn Komson'.Olskoyo utllt dergıdo. Jane honcto hakkında uzun bır yazı cıkmıştır. vczıaa. Fonao nın ıler'cı KISII gı ovulmekte vo kend sın.n sHüliyvyood pa'ronlonn korkulu d'jşu* oıaugu uei'rtı mpKte'iır KQ^nsor^3iska/o gazetesındekı voz va sc e «fonda Amenkan ozguriuk SJ«aşç Inrının sımgesıfii' ve 3T".atıv'", So'aşıiTiırı tumdunyava va»cbıir" s kıs lerden a" tı n^,r » Ote yor.dan. Fonda'nn jAtiarı cx Vururlar» ad.ı fiımı. t>on gunıede Moskova televızyonundo voyına sokulmus v" ha kın bu/uk begenısın«î kazanmıstır. Ancak Sovyetler Bıriıgı basın'. Jcr ne Fonda'nın «Osca kozanmış olmasıpa karsın» oene de «kara listede» buurr'ugunu ve «fılım yapmasmın engelıcnc n,m» de ılen sürmektedir. (Dış Hobetier Servlsı) .\ ödünler ^Auhalefet üderlel. secım voadınln boş söz olduğunu. cünku uıkede sec rn kompaovast ya p.tacak oaamın bulunmadığını beiirtmekteöırler. . , Hükumef, son zamanlarda bazı odunlsr vererek sürgündekı Hrıstıyan Demokrat liderlerı Antonıo Morales ıle Jose Napolyon'un ülkeye dönnelenne rzın vermıştır. Ancak, muhalefetın bıldırdığıne gore, slyosa! nıtelıkteki cınavetlerın ve esrarlı bıcımde koy bolan solcuların sayısında bır azalmo oimamıştır. Bır muhaiefet liderl şöyle demıştır. •Hukumet bır yandan seçımlerden söz ediyor o'e vandan so'culan oldurmeye devam edt yor». Muhalefete gore, Hazırcn ayında hukumet kuvvetlen 123 k.sı oldürmustur Buna karsılık sol cu mılıtan'or ao 14 guvenl k vetkılıs.nı oîdürmuştur. Cotısmalar ozellık e N karogua'da Gsne ral Somoza'nın devrıimesnden sonra voğunlaş mıştır. Bu cıgu ise gerek El Salvvdor'dakı askerı reıımı gsrekse A8D',ı ka,'Qiıandırmaktadtf. VVoshıngton. N'karagua'dokı hcröKetın tüm Orto Amerıka üîkelerıne yavılmosından ve bolgenm Kuba'nın nufuzu altına gırme^.nden kavcjüanmak tadır. Genera1 Romero tktıdarda koldığı süre, El Soıvador'dakı kurtuluş nucadelesının daha da radıkoi bır nıtenğe bürüneceqı belırt'!:neı<te dır Kımı sıyasa gozlemcıye gore ise General Romero ıktıdan îerketmek ıstemek'e. ancak ordu komuıonları «endıs.ne enge> oimaktodır. (Oış Haberler Ssrvısi) Zamaa bazı insanlann çeşitlı konulardaki tavırlannı pekiştinp daha bir sa^lamlaştmrken, bazılannın da göruşlermden sapmalanna yol açar. 1960'h yıilarrn «İlericl kadınlan» arasmda, iki Amerikan sanatçısından çok sık söz edilirdi: Joan Baez ve Jane Fonda. Her ikisi de Amerika'nm Vıetnam'daki saldınlannı kmarlar, dunyanın çeşıtli bölgelerinde ginşılen kıyımlan, yapüan sömüruleri alabıldıgınce eleştirirlerdj. Bugunse yollan hemen hemen ayrümıs gibi. Joan Baez, Amerikan kamuoyunun sol cevrelerinde «CIA'nın işbirlikçisi» olarak tanımlanmakta; Jane Fonda ise tom tersine. saygınlığınj gıderek pekıştiriyor. Baez, özgün sesiyle kendisîni dünyaya tanıtan ünlu %arkıcı, arük «Yalnızca insan haklarını savnnduğunu» açıklaraış bulunuvor. Şımdikı beJiı başlı uğraşıysa. Vıetnam Sosyaîist Halk Cumhuriyetı'nın, ülkeden attığı ve sayılan yazbınJeri bu!an v,m asılb Vıetnamlılar (Hoa'lar)... Gazetelere açLk mektuplar yollayan ve Hanoi hukümetine dogrudan doâruya başvuran Baez. tüm bunları «Emperyalizmin insana yaptığı zulumle. sosvaliznun vaptıgı arasında bunca tark yoktuı dıyerek açıklıyor. Bugün 33 yaşına gelen ünlu «folk» sar3cısi: «Aslında bana CIA ya hızmet ettığlmi söyleyenîer otıırup düşünmelidır. Oynanan bir insanlık dramı vardır ve ben bu konuda ınsanüğımın gerektigini yapıyorum» demekte. Bu açıdaa bakıldığmda. Baer belk! de haklı. cunku o; 19«0'1I yıllarda Beifast Yuruyai$une katılmış Kara Panterler Orgutu nü desteklemiş. tan:m ışçflenain unlu grevlennde onların yanında bulunmaktan gen kalraamış bır kadın. Ne var k: daha sonraki yıHarda «Amerikan insancıMıgı» akımına kapılma'ktan da kurtulamamış Çoğuna gore Baez «Farkında olmadRp Amenkan emperyaüzminin çıkarlar.na hı^rn^t eder olmtı; Ununden yararlananlar cia on'j kendS imaçlan dogrultusunda kıilianmaktan geri durmuyorlar doğal olarak » Ote yanda Fonda var 30 lannın sonunda unünun ve sanatınm dorusuna c'kan ve Oscar kazanan ve hâ!â yıldız olan eylemci.. «Ben daha bu für eylemlere girmeden " çok öncelen. Baez'in unü yaygındı. O benim ' kendime örnek aîdıgım bir eylemci. bır bansseverdi» divor Aslında buşun onun CIA ajanı olduğımu sövlemek ne denlı yerinde olur bilmiyorum Ozellikle Vietnam göçmenierl konusunda herkesm düstü*u yamîgıya dü^üyor sanınm. Vietnam'dan çıkartılarüar. salt polltik bir olsru değil... Ekonomis* Amerikan uçaklan tarafından yerle bir edllen. U HAFTA Kara Afrlka'dort konuklorımılı seldmladık başkent Ankarada Sierra Leone Dışlşlen Bokanı Abduloi Osman Condeh, eşi ve yardımcıları guzel bir ruzgâr estirdıler, ak bir selam sundular Türk dostlarına Slerre Leone, Afrika'nın güçlü ülkelerlnden biri, B. Mılletler'de de btz» kök söktürdü yıüarca Bu ulkenin Dışişleri Bakantnı başkentimizde selamlomak guzel bir otay doğrusu, bu olayı yaratan Dışişleri Bakanı Gunduz Ökcun'u kutlomak gerekir. B Gecmiş yıllarda Türk dış polltikasını yönetenler Ataturtc'un cizglsinden hayli sapmışlardı biliyorsunuz. Kurtuluş Savaşlarının öncülüğünu yapmış bır ulkenin kara Afrika'nın ak günlere ulaşmak lcin surdürdüğü savaşa seyircl kalması büyük bir yanlış. Turk hotkının eğilimlerine de ters dusen bu yanlıs oolitikoyı acı blclmde ödemiş bulunuyoruz. Afrlka'yı yalnız Kıbns scrrunu kapımızı çaldığı zaman onımsomakla, bilmem iyl nlyet elcileri yollamakla sonuc alınamayccağını deneyler gösterdi. B. Mil Artık yeter, blrblrimirl tamvaîım. diye sostendi bue. Eski bır tarihınız. zengın bır kulturunuı var, guzel bir ülkenız. değerlı deneyleriniz.. Osmonh Imparatorluğu donemınce Muslümanlığı Afrika'ya kadar sız gelırd nı; ritekim odım da Osman benlm . Kurtuluş Savoslarının önculüğü yapan bfr ulkesınlz, kalkınma yolunda üerliyorsunuz, NATO do olmonız, cok uluslu kuruluşlarta isbırllaıri? bır yana sızden öğrenecek cok şeyımız var sursun artık... Başloyon dıyalog Cun, Prof Esmer'in Lozan Konferonsmo bır gazetecı olarak katıldıgrm anlatarak Lozcn' dan Turk dıs polıtıkasına tır gecs yaptı, b j politikanm cizgilerını bes «d» harfıyle ozet'e di. Once detant. Ataturk'un uikerie bnrıs, av rsnds oarıs slccanı sonra lngı!ı?CPSı *d> hor fiyle başlcıyan darokssı. somuraec.line fcnrsı savcs, kalkınma ve sicıhsızlonma ılkelenyle ozet'en'yor dıs poiıtıkcmız Masayı cevrslıyen konrklor arcs'nda Suudl Arobıstan, Libya, fos Somalı gt'yopyo, Endonezya ve Isvec e'cıien de vordı Okcun'ü ilgıyle dinlediler. Somaiı ve Etıyopvo elcileri karo Afnkcnın oze't klerıni tasıyor, kara kaın : bakıyor, ak ak qu ı;msuyorlof. Sierra Leone Dıçislerı Bo"conı'nın e«: v!» de konuştum b>r oralık, Nezıhe Okcun ıle oksamın en guzel resmmı olusturuyorlordı SoyoT Condeh cok hoş bır kodın, vaktıyle ogretmenmıs, ıkı yıldır calısmıyor Afrıkalı kociınlorm baska bır havası. bır sıcaklıgı var Boyan Condeh ayrıca cok zarıf Ulkesının sorunlanm ıyı biliyor ve guzel cktarıyor. Onunlo konusurken boska bır Afrıkalı kadını anımsodım Mamongina Kenyatto'yı . Afrıka'nm Sofıo Loren"' d>yorlardı ona, dipdıri cızÇ'lerıyle bır tonrıca yon tusuna benzıyordu necieyse Porıs moön=mı laştyor. bıraz da Koel agacıno benzıyorciu P>rlantolar ıcındeydı Kora Afrika'do boylesme bır parıltı beni uzun uzun duşundurmuş o zaman Bayan Condoh'in bcska bir güreiü^it ve sadelığı var. Kenyo ve Sierra Leone arasındaki degişiklıgı vurgular gıbı... Hafta başında konuklar koşkundo Kara Afrika Dışişleri Bakanı ve eşi onuruna verilen akşam yemeğinde ben de bulundum. Afrikado yaşanan olaylorı ılgiyle izlerhn yıilardır, bu llgi Hıfzı Topuz'dan dinlediğlm öykülerle başladı ılk kez. Lumumba yı sevgiyle anımsarım her zaman. Cezayir'in kurtuluş savoşı sona ererken Belgrad'da korşılaşttğım savaşçıiarın acı sitemi kulağımda çınlar hâlâ. Cezayir dağlarında savaştıklan zaman cep radyolarındo Ankara'yı dlnlediklerlni, Mustata Kemalin ul kesinden destekleyici bir ses duymadıklannı soylemişlerdi bana Tunus'ta uğradığım düş kırıktığından uzun süre kurtulamadım. Modagaskar'a kadar uzanan bir uçak yolculuğundan sonra uğradığım Kenya'da da öyle. Safar.ler ülkeslnde yeni sömürgeciliğin cok somut bellrtilerini gördüm. Kanya nın koşulları çok başka, ama yanıbaşında Tanzanya, öğretmen Nyerere'nın yönetlmınde ayrı bir doğnıltuda.. Sonra Mahmut Oikerdem in Gana ya gidlşıni anımsıyorum. O yıllarda Afrika'ya otanmak diplomatlarımız lcln surgun sayılırdı. Oikerdem'l de başka bir merkeze yollamak Istemediklerl lcln Acrayo yollandılor ama değerii dtplomatımız bu sakat yonteml en güzel biçimde yanıtladı. ANKARA... ANKA... Kara Afrikadan ak bir selam Müşerref HEKİMOĞLU Kara Afrikalı Bakanın lcten. şiirsel bir konuşması var, dinteyenleri cok etkiledı Gunduz Okcun ile Condeh arasında sıcak bır diyalog oluşmusa benzer. Okçün ona «sevgilı arfcadaşımı diye seslenıyor, Sierra Leoneli Bakan da «kardeşim» diyor. İki Bakanın Londra'da aynı universitede buiunmaiarı da hoş bır rastlanh. Konuklar arasında Siyasal Bilgiler Fakülte snden Prof. Ahmet Şukrü Esmer ve Doçent Kurkçuoglu da vardı. O'şışlerı Bakantmız Ok letlar'de kara eller beyaz elleri bastırdı zaman zaman. Turkiye buyuk bir yalnızlığa düştü. Aslında Afrika da yaşananlara seylrci kaidığımız surecs Kıbns sorununu anlatmok otanoğından da yoksun kalmışız Gecen akşam Slerra Leonell konuklar da bellrttiier bunu, Bir dtyotog kurulmazsa haklı davalan anlatmak ortomı bile bulunomıyor. Slerro Leone Dışlşferl Bakanı Condeh sofra konuşmasına cok llginc bir oykuyle başladı.