Katalog

t Kt brahim Pevgambenn oğ'unu tom edecegı sıraao gokıen nosn bır kocun ın dığını hepırrız bılıyor, bu oloyı her yıl «urban bayromında kutluyoruz. Ibrahim boyle Btr şeym kendısınden nıcın istendığını duşjnneden Tanrının ernrlne bovun eğmıştl Boyleca de yenl blr dınsel denemeye gırmışti. Bu dena •ne d9 dınsel yoşoma yepyenı boyutlor kazan dtrmıştı. Insanın, ve heie öz cocuğunun kurbonı, o donemde ancak ımart ile o.abilırdi. Solt bır teslımıyet bahıs konusuydu. Dınsel duşunce sıstemının ortasına yerleşen bu ıman kavramı, tarıhın ook eskı dönemlerinden ıtiDaren sıyaset borsasındo kote edılmeye bcşiandı ve cıkarcınm elinde etkıl' bır aiet holıne geldı Iman kırrde COKSO, o daho büyuk ış boşarır oldu Amo son vıllarda muzıp tarıhcı er türedt Bunlar pek çok «ıman sahlbi» gercek ve «tü zel kışı»lerın foyalarmı ortaya sermeye başıodılar Hemen ekleyehm kı ıman Kavramı islam alanıno ozgu olmoyıp başka dın mensupları ıcm de aynen bahıs konusudur CUMHURÎYET 7 TEMMUZ 197» I İMAN VE ÇIKAR Burhan OĞUZ UYGARtlK TARIHCISI. YUK. bu torlka'lann ekcnomık güclerinl kırmayı duşunırüş omalıdırlar AşiKpaşazade tar hı, c karı zedeienmış butun bu sosyal kategonn n hıddetınl ve Mehmet Paşayo kırını kaydedlyor Fatih'in sırrını koruyan olumu uzerıne sadrazamın da kotlı, vakıflann ılgasıylo ıig'lıdır Sultanın da oldürulmuş olduğunda pek cok torıhcı b rleşrıektedır Yerıre gecen oğlu II Boyezıd cok dındar olarak toiınmış o'up «velı» lakabını taşıyordu Holvetıyys tarıkatı onun Cem'.e mucadelesınde tümüyle onj destekiemıştı Bu oadışahın tahta gecer gecmez ılk ışı. babası Fatih'in fermanını gerl alıp bu tarıkatın topraklarım gerl vermek olmuş'u Devletın c>karı. Ha'vetıyve'n nkme feda edılmıştı MUHENDİS yan edıyor ve Despot öldüruiüyor 1572 de îoh ta gecen «Muthış» Jan da manostırların emlâKinı nazıneye mal edıvor Bjnu yaparKen de Aynarosa bağlı manastırlann alt n ve gumuş kocırmolarını onlemey amoclıyordu Bır süra once Metropolıt Tofan butun bır hazme ıla Trans ./anya va kacmıştı Bunun d şındo bu prens, buyuk toprok sohıpienne karşı hep serbest koyluyü desteklıyordu Onlar da onun Osmanlı'lcrla mucadelesınde tiayandığı smıtı oıuşturuvorlardı Amo kena' ımt yazlannı memleket savunmasından usiun tutan boyard ların Iho netıyle prens yenıııyor ve Osmanlı tepelemesi (tpnkılı) Romanva uzerıne sert bıcırrde cokuyc Bu ulksnın bağımsızlığı, cok dınoar boyard'lorın cıkanno teda edılıyor Fransız Kotolık Kılısesı «cok Hırsîvan dtndar. lyı kralı «donsuzlar» ıdam ettı» dı/e XVI.. Lul'nm arkasından hâ'â yokınır durur Ovsa Bü yuk Devrım sırasında bu «cok dındar» kışı Fransız dev'etının savaş plânlarının eşı ManeAntoınette tarafından ka^ınbıroderı Avusturvo Imparatoruna oktarılmasıno hıc de engel olma q rışmınde bulunmcmıştı Temsı! ettığı bjyuk iocak saiıbl soylular smıfı rljkler rrarkller DO ronlar memlekel dışma kacıp dusmon orduıarı safında Fransız askerlenyle kıyasıyo dovuştj'er 1294 1877 78 Rus horbı sırasmdo Anadolu O'dw.=!ij carını dışıae takm 5. Turk un son dayanağı olan Anadolu nun bosva/lrjsı Erzurum'u pence pence sa>funurken bır de ordujo tı'us cıkmıstı. Her gun cok savıda asker oluyor ordu kasasında kırV para bulunmadığındon kefenlV bez ledarık edılem.yordu cSonradan» aıye yazıyor Ahmet Muhtar paşanın muhımme kâtıbı «tüccardan bazılan ımdadımıza yetıştl ae veresıyo olarak orduya bır haylıca kefenllk bez verd ler». Yanı uzun sure, ordu İle bırlıkte Erzurum ıcınde muhasarada kalmış tüccar, peşın parayı görmeden orduva bez vermemış1 Moskof orayo gırecek olurso peşın altın para venp a!ır... Batı Anadolu .köylerınde evlertn bır coğunun kcpısının Cıstunde La Foncıere ve Lıoyd sıgorta kumpanyalannın levhalan cakılı olarck duruyordu. bundan yırmı yirmıbeş yıl önces ne Vadar Bunu o zaman cok merak emıştık Meğer koyun ağosı cıftlığının Yunan tarofından yakılmosını önlemek üzere onu Frans z ve ingılız şlrketler>ne sıgorta ettırm şmıs Bu agalardan baz lcn bu marıfetlerım b>?e onlatırken ayrıca Yunan ordusuno nasıl zevt nvağı sattıklarını. kona^1 Yunan kororgöhıno nasıl yuksek fıyata kıraladıklarını da ••ıkâve etmışlerdı (ağaların tumune kusur kondurmadığımızı do hemen ekleyeiım) ••*•+ Iron üleTGSi Sah 1 devırdı Adam o denlı sev TSIZ kısıydı KI coğumuz mollalara gereğmden COK faz'o kredı acar olduk Kacar'ların egemenlıklennden (1779 1925) berı ve 1960'lara kadar Iran uleması hukümete karşı ısrarlı sıyası muholefet gucunu devomiı olarak ıspatlamıştır Bu gücü bu kışıler önıkı İTiam 5ıîlıö|'nın kurom^ol stntusunden olıyor'ardı Bunlar 1905 1911 meşrutıyet devrımınde bas ro<ü oynamıs'or. daha yenı zamanlardo 6n toprak reformunun uygulanmasıpı onlere cabası ıc1ne duşmuslerdır Crcekten 16 Mavıs 1960 torıhlı toprak reformu kanunu mercıı taklıd Ayetu'.lah Burucırdı'nın fetvası/la meşruti kanunlar ve Şenat'a muhalıf olarak Mân edılmıştır Harita Konuşuyor.. üçükken hantaya bakmayı çok severdım Kahverengı dağlar san yaylalar. yeşu ovalar. mavı denızler Bu doğal ccfrafysL Ya sıyasaJ cografya" Her ülkenın ayn ayn renklere boyandıgı dunya ne ılgınçtır' Turkıye Yunanıstan, Iran, Kıkaragua Şılı Portekız Büyüdükçe sıyasal harıtanın bır başka anlamı olduğunu sezmeye başladım Sozgelımı 1960 larda «1den ele dolaşan bır sıyasa! hanta \ardı Washıngton un çızdığ] bır «Guvenlık Kuşagı^ boydan boya T kapsıyordu dunyayı V ıetnam Afganıstan PaJdstan Iran Turkıye, Yunanıstan Ne oldu bu hantaya? Tarıh babanm elı bu hantayı paramparça etti 1970 lerm başmda bır başka sıyasal hanta gazetelerde dergılerde yayınlanıyordu Bu kez TürklyeYunanistan . Ispanya Portekız» kuşagı faşızmın kara rengme boyanmıştı Peki. o hantaya ne oldu° Tanb. baba o hantayı da \ırtıverdı Dağlar kahverengı. yaylalar san. o\alar yeşîl, deruzler mavıydı dcgal harıtalarda. ama sıyasal hantalann çeşıtlı anlamlan olduğunu msan buyuyup v Hanya'yı e Konyayı bırbınnden ayırdettıkten sonra anlıyor • Tanh babanın eh ABD nın Guneydogu Asya'dan Yunaniatan a dek uzanan Guvenlık Kuşagını» yirmı jılda kopanverdı Onasya dan başlayıp Portekız de b 'en Guney Akdeniz faşızmınjn kemennl parçaladı Sonra neler yaptı' Istersenız Ortadoğu hantasma bır goz atahm. Hantaya özenle bakmak. koca koca ülkelerı kâğıt üstünde el kadar gormek kışıde ügınç duygular uyandırır Bundan yırmı yıl kadar once Ortadoğu hantası demek. CENTO hantası demektı Irak Iran Pakıstan, Turkıye VVashıngton a baglı reumlerın renklenyîe boyanmıştı Tanh baba. bu ışe de ktzjTuş olmalı kı CENTO hantasını buruşturup çöp sepetıne at*ı. lPBO'lara doğru Irak patladı, sonra Pakıstan ikıye çatladı Iran'da Şah gumbürdeyınce, kaldı Turkıye Dıral dedenın dudugu gıbı tek başına Pekı, şundi durum ne 7 Smırlanmıza bakıyorum, herşey ne çabuk dsgışmış? Surıye antıemperyalıst bu" devlet olmuş, Irak desen öyle. Iran'm emperyalızme karşı öfkesi henuz burnund&.. Hepten çevnlmışız Kuzeydogumuzda sosyalıst Sovyetler Kuzeybatunızda sosyalıst Bulganstan Bir Ege denızı kalıyor. Batı'ya açık; ama Yunanıstan bu denızın hem yuzüne, hem dıbine, hem göğune el koymak çabasında. Ne yapalım bu durumda' Hantalara bakıyorum bakıyorvun... Hantalar konuşuyor + Antı emperyalıst denızın ortasında bır ada gibı kalmış Türkıve Bız 1920'lerde antı emperyahzmın lokomotıfıydık. şımdı katarın sonundakı yuk vagonu olduk. Arkadaş, dünya değışıjor!. 1954 te Amenkan petrol kumpanyalannın avukatı Mr. Max Ball'm hazırladığı yeısayı benımsemıstik. Turkıye'de 1960'larda petrol deyınce akla ne gehrdı Mobü BP Shell .. Şımdı ne geliyort ' Irak. Libya, Iran * Ve Sovyetler Birlıği. *°" * "' Gördünuz mu petrol haritası da değişmiş. akaryakıt topoğrafyası da... Turkıye"de bır dönemln bıttıgini. bir başka dönemm başladığını hantaya baksa anlar insan .. Hayvan anlamaz. K Fatih'in Toprak Reformu Bundan oncekı bır yazımızda toprakla dınsel ınonçlar arasındakı ılışkıyı ırdeıemıştık Bu kez de yıne toprak mulkıyetı başto olmak uzere obur cıkcrlarlo ıman arasındakılerı gelişıgüzel örneklerle anlctmaya. yanı toprağın tapu sunun ve obur buyuk çıkar'arın eiden kayması balınde «ınran sahıpler,»n!n neler yapabıleceklerını sergılemeye calışacagız Fatıh Sultan Meimet'in 1476 Buğdan seferl hazıneyı oldukca ertmışlı Bunun uzerıne Sultan, devletının bu'Ln tımarlarının sayımını emrettı Ve bundon sonra da vakıfların ve mulk arazının tümune el koydu 8unu daha önce Trabzon ve Karaman ı zaptettıgınde oraıarda da uygulamıştı Mayıs 1478'de Karainanı Mehmet Paşanın sadrazomiığa atanmasıvia bu re'orm büyuk boyutlar kazandı Bundan boyle tımar, sadece Sultanın ıradeslyle dağıtılacaktı ftslında bu uygulama, zaptedılen yerlerae yenı egemenlere fazlaca sevgı beslemeyen eskı sosyal yapının yerıne Osmanlı tacmo bağlı yenı Dir sosyal kotegon yaratmo omacını guduyordu. Ayrıca haz ne de zengınleşecekti Sultanla Karamant Mehmet Paşoyı boyle blr toprak reformuna ıten blr başko neden de bu vakıflann buyuk coğunluğunun tankatıor, ozellıkle Halvetıyye torıkatının tasarrufundo bulunmasıydı Bunlar. mali mulahazalor dısmda. devlet ıcm rahatsız edlci boyutlara varmış olcn Boyard'ların DindaHığı! 1558 de Buğdan prensı Alsxand'u Lopusneonu, Romen hazmesını duzeltmek uzere roy«an dışsatımı tekelını elıne alıyor ve boyard ları fbjyuk toprak sahıbı teodallerı) vergıye bağiıyor Bu sonuncular da onu devırıp verıne Despot'u gecirıyorlar Bu yeni prens da koyluyu rnemnun etmek ıc n kendı memurlarının ve ozellıkle boyord 'arın suıstırrallerıne ve koyiuden aşırı talepler.ne set cekmeyı vaaded yor Bo/ard lonn bu kez de memnun olmarro nedenlerı var Koylu bunlarm aşırı davranışlarına karşı kışkırtılıp korunmakta kı1 se ve n^onast rla r m kıynetlı kutsal eşyalanmn musaderesıyle dnsel duyguları sozde rencıae olmaktad>r Ayr ca Despot'un, Turk boyunduruğunflon kurtuimak ıcın hazırlığıno gırıştiğı savaş Osmanlı ekonomık sıstemıyle kaynasmış boyard1ların cıkorlanna ters düşmekteydı Bunlar ıs Öbür Örnekler Sonuc Bu yazı cercevesı ıcmde ırdelenemeyecek ka dor uzun olan bu konu oslınria şu noktalardo duğumlenıyor: Şah Pehlevı'nın affedılmez günohı sozunu ettığım z toprok reformuydu Şah bunun fcedellnl. el'erınde bü/uV toprak tutan mol lolaro odetmev tasarlamıştı (petrol gelirl ono yetıyordU) iran ıhtılâiını Islâm ın b'r zaferl olarak gos terme,e calışonlonn kı;laklan c ı n l c m Bız de Ziya Paşa'yı onımsamadan gecmeyelım cCok hacılorın cktı hacı zır 1 bagoide» oğoc var En cok da zeytin Ho lıl Bayrak ın soyledığine gore narencye bıle yetışıyor Oysa yukseltı 350 metre Bu rakımda yetışmezmış aslında ne var kl kuzeyının kapalı oimasıyla ncıl' lıyor bunu Uzumu şarobı da unluymuş Şırınce nın Köyün eskı havasını ansıtan han g bi kemerlı bir yapısı var kahveierın bakkal dLkkanlarmın orda Yeterınce güzel doğa olorak bu koy, ancak duşlendiğınde eskı hovası yok gene de Rumlar zomanında birkac eczane. doktor varmış Şımdı yok ^'elıh Cevdet Andav'ın ve Samı Karooren'ın kulaklorı cın lasm1 Tıpkı 'Kaya Çukuru'ndakı gıbi (2) O dopdolu yaşamm yaliızca ızlerı kalmış ) Kucuk bır aşevı bıle yok Eskı donemındekı anısıyla yaşıyor sankı Pehberımız Halıl Bayrok'ın konuşmasındakı havo da tavır da sanki o guzel doneme sığın mışlığı sezd rıverıyor Yokso bızım ulusumuz ıyi calışmıyor da yaşamayı az mı b'hyor, sorusunu uso getırmemek olası mı' Yoksa gezmeyı yıyıp ıcme yı yaşama sevıncını yeterınce tadamıyor, duyamıyor muyuz' Bu güzel Anadolu doğasını yeterınce sevmeyı bıİTiıyor muyuz' Acı amo usa gelmemesl de olonaksız böyıesı sorulorın. İlaçla Oynanmaz.. OKTAY AKBAL Evet Hayır Turk Toblpler Bırliğı Merkez Konseyinin 1978 79 Colışrro Raporundo «herhangı bır tuketım malı olmayan 'sosyalbır arac' nıtelığı taşıyan ılâc» konusunda şun !ar ıstenıyor. Hom moddesınin devlet torafından getırılmesı bu yolla ham madde oyunlarma son verılmesl, etkın bır kaııte kontrolunun kurumsallaştırılması. tıcari ambalaı sıstemınln degıştırılmesı. ılac uretim ve dağıtım alanına kamunun gırmesî» ...Bırlık raporunda ılâc vokluğu' konusundo ıse *Bır yandan errıperyalısı kapıtalıst sısteme bağımlılığın yarattığı do^/ız darlığı. ote vandon ılâc fıyatları uzerınde ılâc fırmalarının yorattığı bunahmırı sonucu olan ılâc vokluğu. hekımlerın ve halkın ctddı sorunian arosında yer almıştır Ilâc somurüsunun artık rohatca surdurulemez duruma gelışı. kamunun bu alano gırmesını zorlayan onermı bır etkendır » denılıyor. Evet, halkımız bır suredır en yaşamsoi ılâcları pıyasada bulamıyor tNe yapayım ben de ılac aımam,» dlyemezsınlz kı 1 Bu bır tuketım maddesı değO, ınsan \aşomıyle ılgılı bir nesne... Nıce hastalar var, yurt dışından bır» bır zorlukla ılâc getırtmeye calışıyor Üc lıralık ılac yüz Mraya1 Bın uğraşla. nıce zaman sonra1... Bu olonağı bulanlarm bır oyrıcalığı. ama halk aspırınle "ıdare edıyor, edebıldığınce1... Ilâc yokluğu hıc bir şeyın yokluğuna benzemez. Bır yakmınızın belırll bır ılâca gereksınme duvduğunu. o ılâcı bulamazsanız o sevdığınız kışıyı yıtırebıleceğınızl duşunun, bu duşünceler. bu olonaksızlıklar korşısınao en koyu umutsuzluklara duşebılır kışı .. Kamu Gczocıları Derneği İle Istonbul Eczocı Odası' nın yoymladığı bildırı, acı, hatta utanc vericı gerceklerl gürt ışığına cıkarmış bulunmaktadır Turkıye Ilâc Işverenlerı Sendıkasına bağlı fırmaların blr sureoen berı sotışlarını durdurduklarını, oysa fabrıkalarda uretımın surduğunu acıklayan bıldırıde «Ilâc fırmalarının ılâc satışlarını durdurarak halk scğl.ğını buyuk tehlıke icıne atmalorı bunlarm IİK defa ycptıkları bır ış değıldır Ve böyle boşıboş bırakılırsa son defa da olmayacaktır. fakat bu defa durum cok daha cıddıdır. Ilâc patronlannın bu kararıyie Turkıye şımdıye kadcr gorulmemış bır ölcüde ılâc sıkıntısının ve \okluğunun ıcıne duşecektır Bu karar bır anlamdo ılac yokluğu nedenıyle hayatlarını kaybedebılecek ınsanları dusundüğümuzde bır toplu cınayet korarıdın denılmektedır İstanbul Eczacı Odası Başkanı Adnan Gümüşen Ila Kamu Eczacıları Derneği Baskanı Rıfat Guney'ın ortak Imzasını taşıyan bu acıklarnada hukumet yetkılılerının dıkkatı bu konuyo cekılıyor 'Bu toplu cınayet kararı' nın nerden kaynaklandığı neye dayandınldığı, ya do dayanaırılmak ıstendığı de şu cumleıerle anlatılıyor: «Ilâc patronlannın bu kararı almalannın nedenı, açıkladıkları gıbı. ham modde yokluğu ya do fıyat alomamaları değıldır. Cünku kendılerıne kısa bır zaman once yuzde yüze varan zamlı fıyatlar verılmıştır. Korar polıtık bir karardır ve ılâc patron arı Turkıye'de yaşanon bazı yokluk lora birde ılâc yokluğunu ekleyerek TUSIAD'ın paralı llanlarlo başlattığı hukumetı duşürme planlarına katkıda bulunmak ıstemektedırler» Buyuk anamalcı guc'er Ecevit hükümetınln 'kendl yanlorında' olmadığını o'amavocoamı onladıklan günOen ben Demırel cı. daho doğrusu anamalcı bır MC ıktıdarınm yenıden ışboşına donmesı ıcm tum cobalannı bır arayo getırmışlerdır Hur Teşebbus Konsey'lerı. dernekler. bıimerı neler, hepsı hepsı, bu amacın gercekleştırılımesı ıc n ışbırnğı etmış, kesenın oğzını acmıştır. Hepsını denedoer bır bır... So'orlerı bo\kota ıtmek. dukkân kepenklerını ındırtmek, onu yapmak, bunu yapmak; hıc bırı yarat getırmedı hıc bırı huKumetı devırecek yeterlıkte olamadı CHPden mılletveK lı ayartmak, bokanları aııp ote /ana geclrmek bı e Ecevıt hükümetinı yıkomadı. NedEni de herşeye karsm, tüm yetersız davronışlarıno karşın. Ecevıt ıktıdarınm anamalcıların tutsağı olmayışı. halktan guc alması, yurt ve uius gercekLerıne bağlı kclmasıdır Bu kez Ilâc oatronlon ışe gırtşıyor Bır de onlar denesmler bu vıkım ışını. bakalım ne oiacak1 İlâcsızlıkton holk kınıacokmış. kımın umurunaa' Hedef buvuk, Ecevıl'l devlrmek, ıktıdarın ana.naldan yano Demırel'e ve MCve gecmesım soglomck Oıkar kopıları oncak böyle brr ıktidar torotından ac'acak. bunu bülyorlar 1 .. Kamu Eczacılar Derneği ile İstanbul Eczacılar Odasının bıldırısı şu sozlerle bıtıyor «llâc tekellerının halkımızın sağlığı uzerıne kurduğu bu cınayet plânlorı bozulmalıdır Hukumet, 1262 sayıiı yasanın kendısıne tanıdığı hckîarı kulıanarak. zamon gecırmeden ılâc satışlorını duraiıran fırmalorın 1 âc ru''satiarını ıptal etmelı va buna rağmen kararlanndo dırenen fırmalar 'se kamulaştırılnıclıaır > Turk Tabıpler Bırlıgı de cyn> konıdodır «İlâc ""Cîusunda komu yararıno olan tüm d6gışıklikler destek'»necektır Kuşkusuz ılâc konusu antl emperyolıst ve ontı tekel savosımm onemlı bır bolümudur Bu sovaşım ılâc uretımının tumu kamulaştırılıncaya kadar surecektır.» Evet. herşev opacık apoydınhk... Oynonan oyunlar do npden'en de bu ovunlan bozmanın yollon 60 . u vazının nıce zamandır orgusunO kurmuşiuğum vardı Selcuk'un Kırkınco Koyu ıu sorma/a başlayalı beş altı yıl oluyor. Otobüs şoforlerıne. şofor yardımcılarıno ya da otobuste yanımda oturan her hangi bır volcuya Ege' n n zeytını, uzümu tutunü pamuğu bol ovalarındo otobus ka/ıp gıderken va da csfait bır demıryolunu koprusjz moprj süz aşıp gecerken . Ve en sonunda . Işte «Kırkıco» yolu B ve EgeMe Bir Yer I DÜŞMANLIKLARDAN, EIVIPERYA LIZMİN OYUNXARINDAN ARINMIŞ BIR DOSTLUK VE BARIŞIN KURULMASI, EGENİN İKİ KIYISINDAKİ HALKIN ÖZLEMİDİR. ŞİRİNCE Soylentıye gore Meryem Ana nın Bulbul Doğı ndak |Panaya Kapulu) evıne yerleşmesıne benzer olaylar anlotılıyordu bu koye değgın Ne var kı «Cırkınce» d'ye adlandırılıyormuş o zamanlar Meryem'ın Bulbül Dağı'no kacmosına koşut olaylardı bunlar Bu koyün halkı da Meryem gıbı ken dısıne bır sığınak edınmıştı ve kımseler kendllerlnı bulmasın lar diye Acılordan. ışkenceler den uzak Cırkınce'ye değgın ilk duyduklarım bunlardı 9 nısan 1979 pazartesı yağmurlu bir gun Aradığımız koyun Şırınce olduğunu oğrenınce yolo cıktık Kuşadası'ndan Selcuk'to koyün mlnıbüsünü bulduk. Ben düşler ıcmdeydım. Tanıma uyuyordu yolun uzanışı. «Işte demirvolunu gectıkı dıyordum lcımden Arkadaşım Derman Bayladı'ya da yınell yordum bunu ŞoförOmuz yanındokıyle dun akşam ictiklerl şarabı konuşmaya başlodı. Yolumuz kuzeye yoneldı demir yolunu gecınce. Her hangı blr Ege yoluydu. Ege'de bır «yer» m.'> Ege'de «bır tek yer» m\"> Ege'de yerler coktur. Sayılosı g bı değıl Doğa, torlh, özellk yonünden Ege, varsı!. İkl yonda zeytın ve ıncır ağacları. Az sonra kımlıği yıtık bır yıkıntı {Antik dönemde belli bır yerl var doğal kı). Doha sonra bır su değırmenı yıkıntısı. Duşlüyo rum: Değirmen taşlarının arasından dökülen unun sıcaklığını, kokusunu duyabılıyorum. Va mınlbüs gjdıyor Akdeniz bıtkıterınfn kuşattığı yolda Mahmut ALPTEKİN bır kayanın dıbınde toplarlar tutsakları Manolı Aksıyotıs bu tutsak karrpından kacmoyı başarır. Sıp'l Dağı nı aşorok Kuşadası rdan Sısam'a yuzerek kurtulur (1) Sotırıyu nan romanı boyle bı ter «Mubodıl» Rumlar'ın yurtsomo duygularının altı cıziıerek Bır gazetecıye anılarını an lotandır Manolı Aksıyotıs Belgesel yanlan da bulunan bır romordır bu Özellıkle kahraiia nın yaşam sayfalan dıie getırılırken Aynı zamanda vansıttığı done^ı enıne boyuna e'e alon, Egeyı. Levonten Izmır'ı, her yonden somürulen Osmon lı'yı ve Anadolu koylusunü Sa vaştan once yani aynı toprakları ve yaşamı paylaşan ınsanların arasına düşmanlık tohum ları daha atılmomışken bu ınsanların, Turkler'ın ve Rumlor'ın yan yana, kordeşce yaşama lannı vurgulayan bır yapıttır bu. (Insancılık perdesl ardında yer yer bılınen Yunan polıtıkasınm ızlerı görülmez değıl. Bu yazının konusu bu olmadığı Içın uzerınde durmuyoruz bu yönün) Bu yapıtın etkıll yanlanndan bıri sovaşın doğurduğu acıları iyi dıle getırebılmesıydı bence. Ben de bır Anadolu köylüsuyüm. Aynı hovayı soluyordum. Aynı acıları duyuyordum. Emperyalızm benlm de yakınlarımı, dedelerıml o cepheden bu cepheye sürükleyıp durmuştu. Kardeş kardeş yaşadığımız ınsanları önunde sonunda kıran kırana bır ölüm kalım savaşıno tutuşturmuştu. Kendısı de uzak tan seyreder olmuştu Eline dOnyalar gececek duşleri kura raktan O'nun ölıne dunyalor gecmemıştı belkı ama savaşa tutuşan bu eskl dost ve kardeş Insonlar cok sey yıtırmışlerdl onların sayelennde (') Nıce oğullarını. cocuklarını. evlerınl. barklarını... bılgı verebılecek bınnl bulmoya gıdıyor birkac kışı Bız de «Ado cayı»mızı yudumluyoruz Ellı. ellıbeş yaşlannda gos teren. Halll Bayrak gelıyor Köyun kuzeyıne yönelıyoruz ılkın İlgınc yapılar adım başına karşı mızda Kultur Bakanlığı'nın mu ze olarak saptadığı evı gosterıyorlar Buyucek bır ceşme. Çamaşır yıkama yerıymış eskl den Mubadıller ılk geldıklerın de bu ış ıcm kullanılıyormuş. Daha sonra herkes camaşırını kendı evınde «cıtmeye» durmuş Bugun kullanılmıyorrruş artık Sonra guneye yönelıyoruz Evler gercekten İlgınc Sof ronbolu evlerıne benzıyor Catı ya yakın boyalar renklerınl azıcık yıtırmışler ama gene de yeni gıbı Ve köyün kılısesl Bır kılıse daha. Yıkılmayo yuz tut muş tkısı de. Köyun okulu guzel bır yapı. Yıkmaya kalkmışlor Birkac köylünün uğroşmasıyla kurtulmuş yıkımın elınden. Onormışlar Safranbolu gıbl bu köyun de korunması ge reklıdir kanısındayız. Gec bıle kalınmıştır Muhtarlık odasına dönüyoruz Halıl Bey'ın anlattığına gore hepsı Yunanistan'a yollanmış bu köy halkıntn. Kurtuluş Savaşı'nın bıtimınde. Batı Trak ya'dan gelıp yerleşmış şımdıkl halkı da Cırkınce'ye. Sonra da adım Şıcınce'ye çevlrmışler. Cirkince adınm geldıği söylenc» de (efsane) de şöyle: Ortaklar yöresınde bır Rum Beyı'ne bağ lı koy halkı ortık özgür yaşamak ıstedıklerını söylemışler. «Sız rencberlıkten başka ne Iş bılırsınız kı'» dıye karşılamış tsteklennı Bey «Bu ış ıcm de toprak gerek Toprak buldunuz m u ' ı «Bız bulduk bıle» demışler. «Nasıl bir yer' Güzel mı bari'> «Azıcık toprağı. ağacı vor Ürün de verıyor. Pek güzel değıl, cırkınce b.r yer ama ıdare eder > Hıc de 'cirklnce' blr yer değıl oysa. Beylerinı kandırmok ıcm böyle soylediklerl belli. 'Gü zel' dıye nıteleselerdı belkl de ız n vermeyıverırdı. Olur ya... Köyu cevreleyen tepelerde kestaneden tutun da pek cok BARIŞ KÖPRÜSÜ Emperyalizmın oyunuyla karş: karşıya gelmış ınsanlar yerlennden, yurtlarından olmuşlar. 1973'te Manolı Aksıyotıs eskı koyüne, Şırınce'ye gelmış Bağ evınde yaîmış bırkoc gun Başka gelen'er de olmuş Bızım Rume'ı'de bıraktıklarıpı şımdı görduklerınde yaptıkları gıbı es kı topraklarıno yüz surüyorlarmış gelenler Ağlayanlar da varmış Ege'nın ıkı yakasındokı bu ınsanlara BARIŞ savaşın verdığınden cok verecektır Ne varsa barıştadır. Bız'm ulusumuz, Türk Ulusu Insancıdır, barışcıdır Bu konuda ozverılıdır. Manolı Aksıyotıs'ın yayınlayacağını duyduğumuz «Banş Koprusu» yapıtının adı anlamlı dır. Dılerız Ege'nın ıkı kıyısındakl insanların barış ıcinde ya şamalarına bır köpru olsun bu yapıt Duşmanlıklardan. emperyolızmin oyunlarından orırlmış bır dostluk ve barış ortamının kurulması ve sağlam temellere oturtulması Ege'nın ıkı kıyısındakı halkın ozlemıdır. Bundan kuşkumuz yok Zaten dünya halklannın bırbırıne ne düşman lığı olabıllr k ı ' BARIŞ lcin guc lu bır SAVAŞIM gerek. Düşunen, duyart ve bılınclı her yurttaşın katkısıylo gercekleşebilir banş (1) Manoll, Kuşadası'ndan SI sam'a yüzduğunu soyler. Ne kt oldukca zor gorunuyor bu. Olsa olsa Kalamaki'den (Güzelcomlı) yüzmuştur diye duşünü yorum. Burada Ege Denizl bir boğaz hallnl almıştır. Yapılar kolayca goriınür Sisam'don bakan Venizelos'un: «Her gecen Türk bu boğaza bir taş otsaydı Anadolu kıyısıyia bu ado birle?irdi» dedlğl soylenir. (2) Kaya Cukuru Melih Cm det Anday'ın röTOrta|ı Cumhuriyet Gazetesl. TGS'nin 27. kuruluş yılı toplantısına çağrı TURKIYE GAZETECİLER SENDİKASI'NIN KURULUŞUNUN 27'NCI YILDÖNUMü DOLAYISIYLA 10 TEMMUZ SAL! GÜNU SAAT 10 00DA CAĞALOĞLU BASIN SARAYI'NDA BIR TOPLANTI DUZENLENMIgTIR. TGS'NıN HAYATTA OLAN KURUCULARINA TORENLE BlRER PLAKET VERILECEKTIR. TOPLANTIYA TUM JYELERIMIZ CAĞRILIDIR KONUŞIVIACILAR: PROF. METİN KUTAL SENATÖR AHMET YILDIZ GAZETECİ CETİN ALTAN. ORHAN ERİNC VE NAİL GÜRELİ BİR ANADOLU KÖYÜ Dıdo Sotırryu'nun «Benden Selâm Soyle Anadoluya» adlı ro monınöa tanımıştım bu koyü. Çarpmıştı benı oradakı yaşam, insanlarının sıcaklığı. Sankl bugun de orada yaşıyor gıbl ol malan Arnold Toynbee'nın yak laşık aktaracağım bır sozu var unutomadığım: «Toprağın yoşıl ya da kırcc col olması değıldır bom ıigriendıren Orado bır macera, insanlık macerası gec mışse ışte o ılgılendırır benı > Belırtllen özellıktekı yerler daha cok Ortadoğu'da Bana göre, özellıkle Kudus ve yöresınde yoğundur Peygamberler Tanhrmn gect'ğl yerlerds. Evet, insonlık mccerasınm yaşandığı topraklar coktur daho yeryüzünde. Ege ve Akdeniz kı yıları da ılgınctır bu yönden kuşkusuz Bu konudo en başto soyılmalıdır bu yoreler TGS Genel Yönetun Kurııîu TÜRKYAPISIEVLER Gür bltkılerin, zeytlnlerın ara sından tırmanıyor yolumuz. Ko yak doğuyo yönelıyor. Tepede birkac ev görunuyor. Rum yapısı evler bulacağırrızı sanırken Türk yapısı evier görünce şaşırmamok olanaksız. Kahveye oturuyoruz. Koy hakkında Maliye Bakanlığından Maliye Müfettiş Muavinligi Giriş Sınavı Maliye Teft.ş Kurulu Başkanlığınca 3 9 1979 pazortesl günu saat 9.30'da, Ankara ve istanbul'da Maliye Mütettış Muavınlığı gınş sınavı ocılacaktır GİRİŞ SINAVINA KATIUBİLMEK İÇİNa) Devlet Memurları Kanununun 48. maddeslnde vazılı nitelıklere sahip olmak: b) 1.1.1979 tarihlnde (30) yasını doldurmamış bulunmak: c) Sıyasal Bligıler. iktısat. Hukuk, Işletme. Ortadoğu Teknik Unıversıtesı İdarl İlımler, Hacettepe Ûnıversıte8i Sosyal ve Idarı Bılımler, Boğazıcl Unıversıtesı Sosyal Bıllmler Fakültelerı ile tktısadı ve Tıcarı İlımler Akodemilerınden veya bunlara denklığl Mıllı Eğıtım Bakanlığınca kabul edılen yurt ıcı ve yurt dışı fakülte veya vuksek okullardan bırıni bıtırmış olmak, gerekmektedlr. Isteklılerın sınav lcin gereklı belgelerie sınav konulannı belırten broşurü, adları gecen Fakulte ve Akademılerte, Ankara'da Teftış Kurulu Başkanlığından, İstanbul ve Izmir Defterdarlıklarında Maiıye Mufettışlerınden. bizzat veya mektuplo sağlayarak başvurma ve kayıt Işlemı Içın en gec 23 81979 persembe gunü calışma saatının bıtımıne kadar Maliye Teftış Kuruıu Baskanlığına boşvurmoları ilân olunur ÇIKIYOR UĞUR MUMCU AKSİYOTİS DİYE BÎRİ Dıdo Sotirryu'nun roman kah romanı Monolı Aksıyotıs odlı bir Anadolu köylüsüdür. Osmanlı, I Dünya Savaşı'nda Amele Taburu'na almıştır Monolı'yı. Ve Yunan Izmır'e cıktıktan sonra da Manolı Yunan Ordusu'no alınmıştır. Savaşın acıları cnlattlır romanın sayfalorında va, Manolı'nın yaşontısı da aynı onemde vurgulonır Sovaşın acıları ve sonucu Manoli'nın kışılığınde sımgeleşecektir Izmlr e doğru akan Turk Ordusu'nun önünde tutsak olur Monolı de Sıpıl Dağı'nm eteğınde (Manısa'nın 5 6 Km do ğusundo) flif kıvı'an cok <;arp 'ÇIKMAZ SOKAK, • • • • • Bır döneme ışık tutan anı ve belgeler.. Sılahlı eylemlenn vardığı cıkmaz sokaklor. Ertuğrul Kurkcü, Yusuf Küpelı. Nahit Tören, Münlr Ramazan Aktoiga, Orhan Savaşcı Fevzl Bal yazarla bırtıkte gecmışı değeriendırdıler.. Devrımcılerın eleştıp ve özeleştırılerl.. Gecmış olaylarla ılgıli tutanok ve hukuksai belgeler Uğur Mumcu bu kıtapta sılahlı eylemlerı elestırryor. «Genclığın yolu, ışcı sınıfının yoludur» Yokında butün kıtapcılonda Dağıtım TEKİN YAYINEVİ. İST / 27 69 81 (Cumhurlyet 5412) 1 S«ma HIZ1RER (Baran) n« HalOV HIZIRER Evlendıler 4.7.1979 Kadıköy (Basın 17397" 5401