Katalog

Kültür Devrimi nasıl başladı ve gelişti ? 1965 Kasnn: Kültür Devriminin başlaması. Ekim: «Çinli Kruşçev» diye adlandınlan Liu ŞaoŞi Devlet Başkanlığı görevinden alındı. İS Kasnn: Chiao KuanHus, Chf PengFernln yerine Dışişleri Bakanı oldu. 1966 16 IVIayıs: Pekin Belediye Başkanı ve politbüro üyesi PenfChen görevinden alındı. Kızıl Muhafızların yayınlarında Başkan Liu ŞaoŞi'ye saldırılar başladı. Ağustos: Merkez Komitesi toplantısmda «Kültür Devrimi üzerint 16 maddelik bir karar» kabul edildi; polıtbüroda değişikük yapıldı. Lin Piao, partinin tek başkan yardımcısı oldu. Ayın beşinde Başkan M;», «Genel karargâhları bombalayın» çağrısını yaptı. 1969 124 Nisan: Çin Komünist Partisi IX. Kongresinde yeni tüzük Mao ÇeTung'un aröılı olarak gösterilen Lin Piao'nun raporu benimsendi. Aralık: Eyaletlerde yeni parti komitelerinin kurulması başladı; bu çalışmalar ancak 1971 agustosunda tamamlandı. 1975 7g Ocak: Teng KsiaoPing, Çin Komünist Partisi Başkan Yardımcılığına getirildi. 1317 Ocak: Halk Meclisinin gizli toplantısmda, ÇuEnLay'ın «yüzyıl sonuna kadar ülke ekonomisini düryada birinci yapmayı» öngören programı okundu. 29 Ocak: Teng Hsiao Ping Genelkurmay Başkanı, Chang ChunChiao ordu siyasal bölüm yöneticisi oldu. 1 Nisan: Chang ChunChia «Halkın Günlüğü> gazetesinde «Parti ve Devlet içindeki yeni buriuvalara karşı şiddetli bir suçlama yöneltti. 15 Ağustos: «Halkın Günlüğü», Hangchow'caki fabrikalarda ciddi kargaşalıklar olduğunu bildirdi. Politikada Sorunlar ERGUN BALCI Morîna Savası 1971 13 Eylül: Mareşal Lin Piao'nun Pekin'den kaçarken bindiği uçak Moğolistan'da düştü, Lin Piao öldü. 1967 Şubat: «Şangay Komünü» kuruldu, ayın sonuna dogru bu örzü+ «Şangay Devrimci Komitesi»ne dönüştü. Temmuz: VVuhan'da, yersel askeri yöneticilerle, Pekin'den gönderilen «sol» eğilimli grtıplar arasında olaylar çıktı. Ağustos: Kızıl Muhafızlar Pekin/de ABD ve İngiltere Büyükelçılikleriyle Çin Dışişleri Bakanlıgına saldırdülar. 1968 Mart: Solun askert önderleri görevlerinden alındı ve her eyalette devrimci komiteler kuruldu. ÇİN • BAJBAKANLIGA 10 YIL SONRA KAYNAMAYA BAŞLADI TENG HSiAO PiNG'iN ATANMASI BEKHEMEN HEMEN HiÇ ADI DU LENiRKEN, BU GÖREVE YULMAMIJ HUA KUO FENG'iN GETiRilMESiNiN DÜNYADA YOLAÇTIGI S.A$KINLIK SÜRERKEN, YENİ BiR KÜLTÜR DEVRiMiNiN BA5.LADIGINA iLiSJGN HABERLER Y0GUNLA5JY0R. Kampanyanın Başkan Mao'nun emriyle başlatıldığı bildiriliyor PEKİN Çin Halk Cumhuriyeti'nde Çu En Lay'in ölürnüyle. Komtlnist Parti içindeki sürtüşmeler ve iktidar mücadelesi belirgin bir biçimde açığa çıkmıştır. Başbakanlık görevine Teng Hsiao Ping'in atanması beklenirken. bu göreve hemen hemen hiç adı duyulmamış Hua Kuo Feng'in getirilmesinin dünya basınındaki şaşkınlığı sürerken, Çin'de birincisinden 10 yıl sonra yeni bir Kültür Devrimi'nin başladığına ılişkin haberler yoğunlaşmıştır. 24 şubat tarihli «Halkın Günlüğü• gazetesinde, • Revizyonizme karşı kampanya bizzat Mao ÇeTung tarafından başlatıldı > denilmektedir. Çin Komünist Partisi resmi yayın organı, partinin merkez komitesinin ikiye bölündüğünü açıklamıştır. Bir kısım gözlemciler. Çin'in yeniden içine kapanarak Çu En Lay'in üretime ağırlık veren politikasmdan uzaklaşarak, yeniden ideolojik mücadeleye hız vereceği görüşünde birleşmektedirler. Frankfurter Allegemeine, Süddeutsche Zeitung ve International Herald Tri'oun gazeteleriyle, Newsweek ve Time dergileri bu konudaki yorumlarında Hua Kuo Feng'in Başbakanlığa atanmasıyle Çin Komünist Partisi içinde ve ülke yönetiminde bir sola kayışm başladığını ve genç sendikacı Wang Hung Wen önderliğindeki sol radikal grubun, bir zamanlar Çu En Lay'in önderliğindeki ılımlı kanada karşı iktidar roücadelesinde etkinlik sağladığını belirtmektedirler. Batı basmın'iı belli başlı yayın organları yeni Başbakan Hua Kuo Fer.g'i Başkan Mao'ya son derecede bağlı bir kişi olarak tanımlarken, parti içindeki sol radikal ılımlı kanatlar arasındaki mücadeleye hiç katılmamış olmasına da dikkati çekmektedirler. Gözmlecilerin bir bölümü Hua Kuo Feng'in Başbakan "Ben, Başkan Mao'nun kötü bir öğrencisiyim,. Teng Hsiao Ping, on yıl kadar önce Kültür Devrimi sırasında radikaller tarajından iktidardan uzaklaştırümışU. Ping'in yeniden eski durumuna kavuşabilmesi bir bakıma yaptığı özeleştiri i!e birlikte mümkün oiabilmişti. Ping'in o zamanki özeleştirisi TJME dergisine göre özetie şöyle: cYoldaş hiu Shao Oıi tie ben, bu büyük Kültür Devriminde parti merkezinin ve tüm partinin önde gelen kadroları içinde gerici ve yanlış burjuva çizgisinin temsilcileriyiz. Biz, yalmzca basit hatalar değil, yön ve çizgiye ilişkin hatalar da yaptık. <Başkan Mao'nun düşüncesinden saptık. Kültür Devr.mi hareketinin ana ç\zgisini hatalı olarak kavradık. Başkan Mao'nun kitle çizgisini ihlâl ettik. Liu Shao Chi ile benim hatalanmıza sübjektivizm ve bürokratirm yol açmaktadır. «Benim hatalartmm özii şudnr: Kitle çizgisi sorununda, kitleleri desteklemek ve kiüelere güvenmekten yana değilim. Bunun yerine, kitlelerin devrimine karsı çıkan tarafta yer ahyorum. Sını/ mücadelesi konusunda devrimci proletaryamn yamnda değilim, aksine burjuva sım/ınm sailarmdayım. İki çizgi arasmdaki mücadele meselesinde ise Başkan Mao'nun temsil etliği doğru çizgide değilim. Aksine, burjuva smıfımn gerici çizgisini tems'U ediyorum. tHatalanm, benim Başkan Mao'nun kötü bir öğrencisi olduğumu tümüyle ortaya çıkarmıştır. Bu nedenle önenli, ileri gelen bir görev almak konusunda yeterli olmadtğım açıkiır.y ANKARA UÇAĞI KAZASINDA ÖLEN BİR ÇİFTİN İKİ ÇOCUĞUNA 1,5 MILYON DOLAR ÖDENECEK LOS ANGELES, (Kaliforniya) Paris yakırüarında 3 mart 1974 günü düşen Ankara uçagı davasına bakan Los Angeles Mahkemesi jürisinin bu kazada anneleri ile babalarını kaybeden biri üç, öteki dört yaşmda iki kız çocuğuna 1,5 milyon dolar tazminat ödenmesini kararlaştırmıştır. Karar, bu kazadan sonra açılan davalardan hükme bağlanan ilki ve kazaya ilişkin ilk hukuki sonuç olmaktadır. Kazada yakmlarını kaybedenler ihmal nedeniyle uçağm yapımcısı «Mcdonnell Douglas» ve «General Dynamics. şirketleri ile uçağın •ahibi Türk Hava Yollarını ve »ynca Amerikan Hükümetini dava etmislerdir. neUtere Ue rrlanda arasında yıllardır süren ve kamuoyunda «Morina Savaşı diye biUııen balıkçılık anlaştnazlığı sonunda, Iki ülke arasmdaki diplomatik Uiş1973 kilerin kesilmesine dayandı. Izlanda'nın geçen yıl 15 temmuz'da tek taraflı olarak Ağııstos: Çin Kornüni=t Partismin X. Kongresinde, tüzükte ve 2 Aralık: Duvar gazeteleri, eğitim bakarjmı revizyonistlikle aldığı kararla balıkçılık sınırlannı 200 mile çıkardığvnı politbüronun bileşiminde değişiklik yapıldı. suçiadılar. açıklamasından sonra iki ülke arasmdaki Uişkiler hızla Kasım: Konfuçyüs'a karşı eleştiri kampanyası başlatıldı. terginleşmişti. 1976 Nüfusu 200 bin dolaylarında olan ve topraklarımn ye1974 dide altısına yakın bölümü taruna elverişU bulunmayan 8 Ocak: ÇuEnLay öldü. 2 Ocak: Askeri Komuta kademelerinde önemli değişiklikler oldu; 8 Şubat: Hua KuoFeng vekâleten Başbakanhğa getirildi. Izlanda'nın ekonomisi hemen hemen tümüyle balıkçılığa Lin Piao ve Konfuçyüs'u eleştiren yayınlar başladı. 14 Şubat: Teng HsiaoPing, adı açıkça belirtilmeden «kapitalist dayanır. Nitekim ülke ihracatınm »b78i bahk ürünlerinden 1 Kasım: HongKong'ta yayımlanan «Ta Kung Pao» adlı komünist yolu» izlemekle suçlandı. oluşur. gazete. Liu ŞaoŞi'nin «siyasal açıdan oldugu gibi fizık olarak da 17 Şubat: «Halkın Günlüğü» Merkez Komitesinin ikiye İngiltere Ue tzlanda arasmdaki balıkçılık sürtüşmesl öldüğünü» bildirdi. «bölündüğünü» açıkladı. (DIŞ HABERLER SERVtSt) Ue 1950lere kadar uzanır. 1950 yılında İzlanda Hükümetl çıkardığı bir karamame ile baUkçılık sularmı 4 mile kadar genişlettiğini açıklamış, bu açıklama Londra Hükümeti'nin tepkisiyle karşıianmıştı. 1S58 yılında ise diğer bir karamame ile balıkçılık sınırları 12 mile çıkartılmış ve Ingiliz balıkçı gemilerinin bu sııurlar içinde avlanması yasaklanmıştır. Sorun 1960 yıluıda toplanan Cenevre Deniz Konferansında görüşülmüş, ancak konferansta karasuları ile balıkçıhk sınırları konulannda bir karar alınamamıstır. İzlanda'mn 1972'de balıkçılık smırlannı 50 mUe çıkartması iki ülkenin arasını iyiden iyiye gerginleştinniş, Reykjavik Hükümetinin geçen yıl temmuz ayında balıkçılık sımrlannı 2» mile çıkardığını açıklamasından sonra ise ba gerginlik hızla artmıştır. Birbiri ile çok yakından ilişkili olan karasuları ile balıkçılık sınırlannın genişliği konulan deniz hukukçularını yüıyıllardır mesgul etmistir. Günümüze dek uygulanmış olan 3 millik karasuyu ilkesinin kökeni 18. Tfüryıla uzanır. Bu asırda tamnmış Hollandalı hukukçu Byn kersboek, ünlü «topatımu ilkesini öne BAŞKAN HUNG WEN: sürmüştü. Ökeye göre, devletierin karasulannın genişliği MAO: Çin kıyıdan atılan bir top mermisinin gittiçi mesafe kadar 24 şubat Komfinist olacaktı. Böylece o zamanki top menziline uygun olarak tarihli Partisi 3 mil karasuyu ilkesi Uluslararası Hukukta yerleşti. < Halkın içindeld ABD, tngiltere, Japonya gibi, güçlü balıkçıUk fllolan Günlüğü» radikal De öteki ülkelerin karasuları sınırlarına kadar avlanabilen gazetesin* grubun büyük denizci ülkeler 3 millik karasuyu ilkesini titizlikle göre Uderi savunmuşlardır. Buna karşılık bir dizi küçük ülke özel«revizyonizme ohtağn likle çağımızda deniz ürünlerinden yararlanma amacıyla karsı öne sürülen bu Ukeye karşı çıkmış ve karasularını genişletmişlerdir. kampanyayı» (renç bir Örneğin Jskandinav ülkeleri uzun süredir karasulannın baslatü sendikaeı fenişliğinl 4 mile çıkarmışlar. Yunanistan karasularını lUS'da C mile, Mısır ise 195j'de 12 mile çıkartmıştır. Kiml Lâtin Amerlka ülkeleri ise karasulannda 200 mflltk genlşlik iddia etmektedirler. Bunlar arasında El Salvador, Honduras, Şill, Peru ve Ekvator sayılabilir. Çin Komünist Partisi sicrümektedir. Mao Sl yaşmda. Meksika da, S Haziran'dan Itibaren karasulannı 2M mile hiyerarşisinde yüksek kademelere Teng Hs:ao Ping 71 yaşmda, bir çıkaracağını açıklamıştır... ancak son ifci yıl içinde gelen süre önce ölen Çu En Lay ise 2M miUik karasuyunun LlusUrarası Hukukta kabul «tirprtz> Başbakan Hua Kuo 80 ı/aştndaydı. edilemeyeceği söylenebilir. Feng. tanm uzmanıdır. Hua Kuo Feng, Kültür Devrimi 1958 ve 1960'ta Cenevre'de toplanan 1. ve 2. Deniz HuFeng, genç sendikacı Wang sırasında önemli idari görevlgde kuku Konferanslannda karasuları ve baüfcçılık sınjrlan Hung Vien'den sonra Çin'de bulunmuşvtr, Kültür Devrimi nin siyasal kariyerini en hızlı konulannda kesin bir ölçü konamamıştı. ilk yillornda Yenan'daki Devrimct tamamlayan kişidir. (45 yaşmdaki Geçen yıl gene Cenevre'de toplanan 3. Deniz Hukuku Komite'nirı Başkan YardımcıUğın<j Vîang Hung Wen, bugiin Çin Konferansmda ise karasularımn 12 mile çıkarılması ve 200 getirilen Feng, 13T0'te bu Komünist Partisinde Başkan millik «Ekonomik Bölge» kavrammın kabul edilmesi yokomitenin başkaıüığıva atanmıfUr. Mao'dan sonra ikinci etkın fciji lunda güçlü bir eğilim bellrmiştir. Ancak bu konuda kesin Hua Kuo Fena ancak 1969 durumundadır.) karar mart ayında New îork'ta tekrar toplanacak olan yütndaki 9. Parti Kongresinâ* Başkan Mao'mn doı'jduğu e'jalet Çin Komünist Partisinin Merkez Deniz Hukuku Konferansmda annacaktır. olan Yenan (Hunan)'da doğmuş Komitesint aimrrustır. Balıkçıbk sunrlan konusu ise, Uluslararası Deniz Huoian Hua Kuo Feng ise, Çin 1975 j/ı.'ı ocak aymda Başbakan kukunda en az karasuları kadar tartışümış bir konudur. Komünist Partisi hiyerarşisinde Yardtmcthğtna ve Kamu Güvenliği Aslında ülkelerin karasulannı genişletmelerinin en önemli ancak 11. sırada yer almaktadtr. Dış ülkelerde hemen hemen Hiç Bakanhğına getirilen Feng'in, nedenlerinden biri böylece balıkçılık sınırlamu da geniş700 müyou Çinli çiftçi için yeni tamnmayan Feng, Çin'in 12 letmek olduğundan iki sorun birbiriyle çok yakından Ugili bir is reiormu anlamma gelen Başbakan Yardtmcısı arasında da oiup kimi zaraan içiçe girmis durumdadır. larımın nckineleşmesine ilişkin 6. sırada bulunmaktadır. 54 Ülkelerin eğilimi ise genellikle balıkçılık sınırlannı dev projenin baş yöneticisi Vaşjndaki Feng, Çin'in son çeşitli biçimlerde genişletme yönünde olmuştur. Örneğin derecede yaşU yöneiici kadrosunda olduğu bi'dirilmektedir. ABD, 1945te •Truman bildirisi. ile, karasulanna bitişik «çofc gev.ç bir politikacı» olarak HUA KUO FENG CDi$ Haberler Servisi) bölgelerde «Balık Konıma Bölgeleri» kurduğunu açıklamıştır. Isveç ve Norveç, uzun süredir 4 millik balıkçılık sının nyjrulamaktadırlar. Danimarka ise 1959 yılında ingiltere Ue lığa atanmasınm sol radikal grup için bir basan olduğunu be Batı basmmda Çin'e ilişkin son gelişmeleri yansıtan haber yorumyaptığı anlaşma ile balıkçılık sınırlannı 6 mile çıkartmıştır. lirtirken, diğer bir bölümü de bu atamanın sol radikal kanat larda bu eleştirilerin; hedefi olan Teng Hsiao Ping'i aşarak, Görüldüğü gibi balıkçılık sınırlar konusunda Uluslartarafından güçlü bir lider bulununcaya dek boşluk doldurmaJc Çu En Lay'a kadar ulastığı öne sürülraektedir. Batılı yorumarası Hukukta kesin kurallar yoktur. Ülkeler bu sınırlan amacına yönelik olduğunu belirtmektedirler. cular Teng'e karşı yürütülen kampanyaüa partiye son yıUarda kıyılarma yakın bölgelerdeki bahk ürünlerini korumak için alınan üyeler, partinin örgütlenmesi, ordunun rolü, üniversite zaman zaman genişletmişlerdir. Balıkçıhk sınırlannı genişBOY HEDEFi OLAN sistemi, bilim adamlanmn ayrıcalıklan. ekonomik gelişmenin leten ülkeler genellikle küçük devletler, bunu protesto ideolojiye üstün kılınması gibi konulann şiddetle eleştirildiğiedenler ise büyük denizci ülkeler olmuştur. Sorun temelde, Bu arada kısa bir süre öncesine değin Çin'in en güçlü liderlerinden ne dikkati çekerek, bu eleştirilerin açıkça Çu En Lay'a ve o17. ve lg'iuci asırlarda güçlü denizci ülkeler yararına konolan Teng, şimdi yeni bir siyasal mücadelenin boy hedefi hanun siyasetine yönetildiğini savunmaktadırlar. muş olan bir dizi kuralın. çağımızda küçük ülkelerin çıline gelmiştir. Duvar gazetelerinde aleyhine başlatılan kamkarlanyla çatışması ve küçük ülkelerin bu oluşuma başpanyada Teng, adı açıkça belirtilmeden • İkinci Kruşçef» olaYORUMUR YÖRUMLAR kaldırmasıdır rak nitelenmekte, ayrıca üretime ağırlık vermek ve sınıf mücadelesini hafife almakla suçlanmaktadır. Ancak bu isyanı uluslararası toplantılarda ve diğer Çu En Lay'in ölümünden sonra Teng Hsiao Ping'in Başbakanlık ülkelerin nzası ile sahnelemek herhalde tek taraflı davÇin Komünist Partisi'nin yayın organı «Halkın Gazetesi» de bu görevine atanmamasına ilişkin yorumlar genel çi2gileriyle çu ranışlardan daha yararlı sonuç verir. Zira tek taraflı kampanyaya katılmış ve «kapitalist yola giren yöneticilerin, noktalarda toplanmaktadır: kararlar Uluslararası Hukukta keyfi davranış çığırınm açılkendilerinden önce özellikle Liu Şao Şi ve Lin Piao'nun uzak• Teng Hsiao Ping'in Komünist Parti içjndeki sol radikallerle masına neden olabilir ki, bu takdlrde büyük devletler karlaştınldıklan gibi, iktidardan uzaklaştırümalan gerektiğini» siyasal görüş ayrıhklan ve iktidar mücadelesi içinde bulunması. sısmda zararlı çıkacak olanlar yine küçük ülkelerdir. * belirtmiştir. • Teng'in, Kültür Devrimi yıllanndaki eski muhalifleri taraİzlanda'mn durumu ise tamamen «sui peneris». kendine fından ikinci siyasal kariyerini tamanüarken yeniden alt edilö«güdür. Çünkü balıkçılık bu küçük ülkenin tek yaşam mesi. kaynağıdır. 200 bin kişilik bu ülke. nüfusu 50 milyonun Hua Kuo Feng'in Başbakanlığa atanması ve bu atamanın ülke poüzerinde koca Ingiltere'nin güçlü balıkçıhk filosu ile, çevlitikasuıda oluşturabileceği gelişmelere ilişkin farklı görüşleri redeki balıklann çoğunu toplamasını seyredecek durumda yansıtan yorumlar ise şöyle sıralanabilir: değildir. • Hua Kuo Feng'in Başbakanlığa atanmasıyle, Çin'in son yılİzlanda'mn yardımına ise çok ilginç bir rastlantı olarak, larda dış ülkelere açılma politikasmdaa vaz geçerek, yeniden hiç onu düşiinmediği halde, ABD gelmiştir ya da pek yaiç politikaya ağırlık verecektir. kında gelecektir. • Hua Kuo Feng'in atanması Çin Komünist Partisi içinde v« U.S. News and VVorld Report. dergisinin bildirdiğine ülke politikasında sola doğru bir kayışm belirtisidir. g5re ABD, kendi karasulan yakınlarına kadar sokıılan • Feng'in göreve getirilmesiyle Çin'in Sovyetler'e karşı izlediSovyet ve Japon balıkçı filolarına karşı balıkları korumak TENG ği politikada bir değişiklik beklenmemekte, ancak bu politikaamacıyla, önümüzdeki yaz balıkçılık sınırlannı 200 mile HStAO nın daha sertleşmeyeceğüıin de kesin olduğu görüşüode birleçıkarmaya karar vermiştir. PtNG şilmektedir. Bu durumda, tngiltere'nin tzlanda'ya birşey söylemesl Çu En • Çin Komünist Partisi içindeki «Külttir Devrimi Grubu» Hua güç olacaktır. Lay'm Kuo Feng'i, Mao'nun mirasına ilişkin rrjcadele sona erinceye ve hangi kanadın ağırlık kazanacağı belirleninccye dek bir «ge(ilümüyl* çici figür» olarak işbaşma getirmiştir. birlikte Başbakanlığa • Çin'de yılbaşından bu yana yapılan resmi açıklamalarda getirilmesine pragmatizm ve ekonomizmden uzaklaşroa ve ideolojik ilkelere kesin dönüş \urgulanmaktadır. Hua Kuo Feng'ın Başbakanlığa atangözle ması bu olgu ile yakından ilişkilidir. bakılıyordu; • Bu atama Çin Komünist Partisi içindeki radikallerle ılımlı oysa kanat arasında uzlaşmayı sağlayabilecefctir. beklenen Hua Kuo Feng'in Çin Halk Çumhuriyeti Başbakanlığa atanmasınm ferçekleşmedi; Washington ve Moskova'daki tepkileri de ilginç oimuştur. aleyjıinde başlatılan ABD İLE İLİJKİLER kampanyanın kendisini VVashington Hua Kue Feng'in atanmasma ilişkin açıklamasında, bu gelişmenin Çin Amerikan ilişkilerini etkilemeyeceğini belirtaşıp mekle yetinmiştir. Kısa bir süre önce Çîo Halk Çumhuriyeti' Çu'.va ni resmen ziyaret eden Başkan Ford ise, Hua Kuo Feng ila ulaştıp bile tanıştırüıp taruştırılmadığını bile hatırlajnadığını söylemiştir. Feng'in Çin Başbakanlığına atanmasmı Uk günlerde yorumlamaktan kaçınan Moskova bu gelişmenin üzerinden bir süre geçtikten sonra yaptığı yorumda Feng'in Çin Komünist Partisi içindeki ılımlı ve radikal kanatlar arasmda son zamanlarda artan sürtüşmeleri hafifletmek amacıyle bir «uzlaştırıcı figür» olarak bu göreve getirildiğini belirtmektedir. Î 'Sürprîz Başbakan,, Hua Feng, bir tanm uzmanı MOSKOVA NE DiYOR! Batı AlmanyaMa Çalışma Bakanhğı ile Işçi Bulma Kurumu işsizlik konusunda farkh görüşlere sahip LOS ANGELES MAHKEME JÜRiSi, 3 MART 1974 GÜNÜ PARiS YAKINLARINDA DÜŞEN ÜÇAKTA ANNE VE BABALARINI KAYBEDEN BiRi ÜÇ, ÖTEKi DÖRT YAŞJNDA iKi KIZ ÇOCUĞUNA TAZMiNAT ÖDENMESiNi KARARA BAGLADI; BU KARARLA KAZADAN SONRA AÇILAN İLK DAVA SONUÇLANMIŞ OLUYOR. Ankara uçağı. Paristen havalandıktan 11 dakika sonra Ermenonville ormanı üzerine düşmüş ve uçakta bulunan 34« kişiden kurtulan olmamıştı. Yapılan soruşturma ise uçağın düşmesine. bağaj bölümünün kapağının uçuş sırasında açılmasımn yolaçtığını ortaya koymuştu. Kaza kurbanlanmn yakınlan. buna benzer bir olayın daha önce 19Î2 yılı ağustos ayında Kanada'da meydana geldiğini ve o olaydaki «Douglas DC10» uçağımn tehlikeyi kıl payı atlatıp ıniç yapabildiğini. ilgililerin bu olaydan sonra uçaklarda yapılması gerekli değişikliği yapmayı ihmaJ ettiklerini öne sürmüşlerdir. Yapımcı şirkeflerin bulur.dukları Kaliforniya evaletindeki mah keme, öteki şikâyeıçilerin de hangi ölçülerde tazminat alacaklannı ortaya koymuş bulunmaktadlr ve bu öiçülere göre. ödenecek tazminat milyonlarca dolan bulacaktır. İki öksüzün a\Tikatiarı bunlara 2 milyon dolar tazminat ödenmesi isteminde bulunmuşlar. uçak yapımcısı şirketler ise 300 bin dolarlık bir karşı öneride bulunmuşlardı. Los Angeles Mahkemesi jürisi. baba David Kween için 8Î9.45O dolar. eşi Phyllis Kween için de 630.500 dolar tazminat ödenmesini kararlaştırmıştır. Türk Hava Yollan ise, hava taşımacılarının soramluluklarını düzenleyen Varşova anlaşması uyarınca bir tazminat fonuna on milyon dolar yatırmış bulunmaktadır. (a.a.) Moskova'nm görüşüne göre Çin'deki liderlik mücadelesi yalmzca Çu En Lay'in halefliği sorunu değildir, Başkan Mao'nun da haiefliği sorununu kapsamaktadır. Moskova'mn yorumu şöyle devam etmektedir: «Komünist Parti içinde sol radikal diye anılan grup, parti ve yönetimdeki etkinliklermi arttırabilmek için Başkan Mao'nun kendilerine olan zaafından yararlanmak istemektedirler. Sürekli olarak sol radikalleri destekleyen Mao ise, ayni zamanda siyasal gruplaşmaların üzerinde kalarak takem durumunda olmayı da başarabilmiştir. Parti içindeki liımlılar ise daha realist bir iç ve dış politika izliyorlar ve giftıcel sorunlara pratik çözümler getirerek yönetici kademelerdeîd yerlerini sağlamlaştınyorlar. Bu arada Hua Kuo Feng ise parti içindeki kanat tartışmalanmn dışmda kalmayı başarnuş ve daima Mao'ya bağlılığıyle tanmmıştır.» BiRliK • ELEŞTiRi • BiRLiK Son gelişmeleri değsrlendiren Batılı gözlerariier Mao'nun sık sık andığı birlik • eleştiri • birlık ilkesinin «birlik> döneminin Çu En Lay'in ölümüyle kapandığı ve «eleşttri» dönemine geçildiği görüşünde birleşmektedirler. Yorumcular aynca, sol radikal kanadın parti içinde ılımlılara karşı kısa dönemde kesin bir üstünlük sağlayabilmelerinin de mümkün olmadığınj belîrtmektedirler. (Ihs Haberler Servisi) BONN (ANKA DPA) Federal Almanya'da istihdam sorununda birkaç haftaya kadar bir iyileşme olacağı belirtihnektedir. Ekonomi Bakanlığının aylıJt raporunda öngörülen tahminlere göre, en geç mart ayı içinde işsizlik durumunda olumlu bir gelişme olacaktır. Raporda, ocak aymda 1 milyon 350 bin kişiye çıkan işsiz sayısmdaki bu artışın esas nedeninin soguk hava gibi mevsim koşullanndan ileri geldiği öne sürülmüstür. Aylık rapora göre, geçen yaz ekonomide görülen düzelmede yıl sonuna doğru bazı değişmeler olmuş ve 1975'in son iki ayında yabancı ülkelerin Alman mallanna karşı talebinde bir düşme görülmüştür. Ancak, bu düşüş iç piyasadaki talep artışıyla giderilmiştir. Aksi iddialar öte vandan. Nurembere'de bir açıklama yapan Federal îş ve îşçi Bulma Kurumu sözcüsü geçen yıl 1 milyon 74 bin olan ortalaına yıllık işsiz sayısında bu yıl tedbir alınmadığı takdirde 300 bin kişilik artış olacagını belirtmiştir. Kurumun Başkan yardımcısı Helmut Minta, Alman DPA Ajansına verdiği demeçte kısa süre çalışan işçüere yapılan ödemelerin geçen yıl 2,2 milyar tark olduğunu, bu yıl ise bu ödemelerin 2^5 milyar marka çıkacağmı, bunun 850 bin işçinin kısa süre çalıştıklan anlamına geldiğini söylemiştir. Helmut Minta, istihdam yarat ma programlan için 1,629 milyar mark harcanmasının programlandığını sözlerine eklemiştir. Halen de Federal Almanya'da 535 bin Türk işçisi bulunmaktadır. 1974 ve 1975 yılında yurda kesin dönüş yapan 140 bin işçimizin büyük bir bölümü ise Federal Almanya' dan eelmistir.