Katalog

Martta beşi yabancı altı yeni dizi var TV Daire Başkanı Fahrettin Işıkçı, «Bu televizyon gayri millidir. Yabancı yapımdan geçilmiyor» derken, mart ayı progra mına beş yabancı dizi daha alın dı. Bir TV yetkilisi bu çelişki konusunda «TV'de yepyeni bir program planlaması yapılıyor. Yayınlann şekli, süresi tümüyle değişecek. Ancak bunlar hazır lık gerektiriyor. Yeni dönemde ancak nisanda girebileceğiz, mart bir geçiş ayı olacak» dedi. Martta ekrana gelecek yeni di zi Kaynanalar.. Yabancılar ise, Petroçelli, Pasaklı Sally, Hayat Mücadelesi, Isırgan Otu, Hür Doğanlar. Buna karşılık, bitecek olan Si hirbaz. İnsan Avcısı, Uzay 1999 ve I'jllyana yayından kalkacak. Yeni diziler şöyle: • KAYNANALAR 21 mart pazar akşamı, Columbo'yu gene geç saate kaydırarak yayına girecek ilk bölüm, Kantar Alman ya'da.. Tekin Akmansoy, Haşim Hekimoğlu ve yönetmen Yücel Çakmakh bu bölümün çekımi için geçen hafta Almanya'ya git tiler. Diğer dört bölümün dış sahneleri de çekildi. Kadro geçen yılın aynı. Sütudyo çekimleri, Ayhan Eyikan'ın yönetimin de 29 subatta baslayacak. Bu beş bölüm bittikten sonra, ikinci beş bölümün çekiml yapılacak. • PASAKLI SALLY Tatil gecesi olduğu için yayın süresi uzatılan cuma gecesine 5 mart tan itibaren girecek bu dizi, 30'ar dakikalık 13 bölümden olu şuyor. Saily Fergusan adlı bir kadının 19'uncu asırda, meşhur altına hücum devrinde California yollarmda başlanna gelenle ri anlatıyor. Komedl türündeki yapımda Sallyy'i Jeanette Nolan oynuyor. Amerikan 20 th Century Fox yapımı. • HAYAT Mt'CADELESt Sona erecek Sihirbaz'ın yerine, çarşamba günleri yayınlanacak. İlk yayını 10 ınarta. Gene Amerikan 20 th Century Fox yapımı. Michael Anderson ve Barbra Hershey baş rolleri oynuyorlar. 60'ar dakikalık 26 bölümden olu şuyor. Olay 1870lerde geçiyor. Amerika'da batıya göç devri. Kendilerine yeni bir ülke arayan ailede anne ve baba nehir geçerken boğulurlar. Geriye kalan beş çocuğun doğa ile mücadelesini anlatan heyecanlı bir seriiven fümi. • ISIRGAN OTU Cuma gü nü, Pollyanna'mn yerine yayınlanacak. 19 martta başlıyor. 30' ar dakikalık 13 bölümden oluşan dizi, Fransız j'apımı. Müzikleri ni Süvie Vartan hazırladı. Bu rada yetim çocuğun hayat mücadelesi konu ediliyor. Fransada büyük ilgi toplamıştı. Me lodram türünde. • HÜR DOCiANLAR İlk a dı özgür Doganlar'dı. TRT'nin yeni döneminin dili uyarınca Hür Doğanlar oldu. Pazartesi günü İnsan Avcısının yerine 15 marttan itibaren girecek. 60'ar dakikalık 13 bölüm. Dünyamn en çok satan kitaplanndan Bom Free, Living Free ve Foreever Free'den seçilerek düzenlenen bu dizi Afrika kıtasında geçiyor. Amerikan Columbia yapımı. TV dızisi de, kitaplar kadar büyük ilgı toplamıştı. İnsan ve hayvan ların dünyası, nefes kesen sahnelerle tanıtılryor. • PETROÇELLÎ Geçen yıl yapılan ankette en çok izlenen yabancı dizi olduğu saptanmış, bunun üzerine yeni serinin gece 20,35'te yayınına karar verilmişti. Ancak yeni yönetim, Petroçelli'yi, gene cumartesi 19.00'a Uzay 1999'un yerine koydu. öü'şer dakikalık öykülerden bu kez 27 tanesi satm alındı. Baş rollerde gene Barry Neuinan ve susan Howard var. Radyo TV 19 MUDUR ALİ YÖRÜK'ÜN SINAVINA VE DANIŞMANLARA KARŞI ÇIKTILAR Ankara Televizyonunda görevli 19 müdürün, 10 çubatta yapılan Müdürler toplantısında hazırladıkları ve altını tmzaladıkları bir tutanağın geçen hafta başında Genel Müdür Şaban Karataş'ın eline ulaşması, bütün hafta süren bir heyecan kaynağı oldu. Müdürler bu tutanağı, aslında Karataş'a vermek, ya da kamuoyuna açıklamak için hazırlamamışlardı. Kendi görüşlerinl bir yazı haline getirmek ve altını imzalamakla, aslında btrbirlerini bağlamayı düşünmüşlerdt. Müdürlerin bu t ü r davranışlanna Cem ve Yalçıntaş devrinde de rastlanmış, örneğln en son, Yalçıntaş"ın Ramazan programl a n n ı n Anayasaya ve TRT ilkelenne aykın olduğunu da, sessiz sedasız attıkları imzalarla belirlemişlerdi. Bu tutanakları, 1lerde kendilerine bir hukuksal sorumluluk yönetildiği zaman, delil olarak ileri süreceklerdi. Ali Yöriik'ün ikinci kez smava alınmasma karşı çıkan ve TRT'deki Danışman yönetiminin kanunsuzluğunu belirleyen tutanağın elle yazılmış bir örneginl de Cumhuriyet Mutıabirleri temin ettiler. Şöyle: •TUTANAKTm. «10^.1976 günü Ankara TV. Müdürlüğünde yapılan Şube Müdürleri toplantısı tutanagıdır. «Genel Müdürlük Makamının 27.1.197G gün ve 573 sayılı olurlan gereğince TV. Daire Başkanlığı Program Yayın Planlama Müdürlüğü, Denetim Bölümü Müdürlüğüne yeterlik sınavından geçtikten sonra, başanlı olduğu takdirde atanması uygun görülen Ali Yörük'ün smavı Olur» da belirtilen jüri üyeleri tarafından 28.1.1976 günü yapümıştır. «Şmav sonucu adı geçen aday gerekli puanı alamamış ve jüri üyelerince başarısız sayılmış, bu durum resmî bir tutanakla belirtilerek makama arzedilmiştir «Ancak daha sonra. tümüyle yeni üyelerinden oluşan ikinci bir sınav komisyonunun 10.2.1976 günü adı geçeni ilk sınav Olur'undaki tarih ve numara ile yeni bir Olur çıkartılarak ve hiç sınav yapılmamış sayılarak tekrar sınava ahndığı öğTenilmiştir. «1 Bu d u r u m birincl sınav komisyonunun geçerli k a r a n n a aykın bulunduğu gibi, kurum içinde adı geçenden daha fazla hak sahibi olduğu kuşkusuz bulunan, söz konusu müdürlükte yıllarca çalışmış, tecrübeli ve yetenekli diğer elemanlann fırsat eşitliğinden yararlanmalarını engelleyici niteliktedir. «Şınavla ilgili işlemlerin izlediği yol, adı geçeni. ne pahasma olursa olsun, söz konusu müdürlüğe getirme gayreti olarak görünmektedir. «Bu sebeple ikinci sınavın usulsüz, haksız, zorlayıcı ve kayıncı nitelikte olduğu görüşündeyiz. «2 Tele\izyonun yasalara uygtın görev anlayışı. değişen yöneticilerinin kurum dışından hiç bir sınav, meslekî eğitim ve deneyden geçmemiş kişileri önemli görevlere atarnalan nedenl ile zedelenmekte. bu durum görevin nite!i?ini bozmaktadır. Avnea kurum içinde çalışma düzenini, personel moralini etkilemekte, yapım ve yayın hizmetlerinde gelişmerl engellemektedir. «TRT yapım ve Yayın Personeli smavla seçilmekte, çeşitli kurslarda egitilmekte, yıllar içinde tecrübe kazanarak. uygun görülen verlere atanmaktadır. Yayın yükünü ve sorumlulugunu vüklenmiç görevlilerin dışına açıktan getirilen. sörev hakkında yefenek, bilgi ve deneyi sınanmamış, sonımlulustı saotanmamış kişilerle yayınm yürütülmesine olanak olmadıfı eörüşündeyiz.» Tutanak altında bulunan imzalar şöyle: 1 Tılmaz Tekin Onay Ank. TV. Md. Vekili 2 G ö k r r Mfiftüoflo Ank. TV. Pro?ram Md. Vekili 3 Ertan Somunkıran Egitim Şube Md. 4 Sedat Örsel Kültür Sube Müdürü 5 Zülâl Aytüre Çocuk Sube Müdürü S Yileri Atamer Müzik Eğlence Şube Müdürii 7 Latif Okul Ön Denetim Redaksiyon Şb. Md. Vekili 8 Kayıhan Keskinok ArMstik Hizmetler Şube Müdürü 9 FIllz tlal Film Işleri Şube Mlidürü 10 Melike Tuğral Arsiv Sube Md. 11 Bülent Varol Tele Spor Sorumlu Vekili 12 Çetin Öner Tiyatro Şube Md. Vekili 13 L'nlen Demiralp Hafta Sonu Sorumlusu 14 Artanç Köksal Grafik Bölüm Md. » • 15 Gülseven C.fiven Dış îlişkiler Bölüm Md. 16 Ayhan Eyikan Dış Kaynaklar ve İlişkiler Şube MüdUrü 17 Ya?ar Yenicell Dekor Bölümü Md. 2S Bahriye Çerik Araştırma Planlama Müdürii 19 Kâmll Aşan Program Koordinasyon Bölüm Şefi. Bu arada, TV Daire Başkanı Işıkçı. Ali Yöriik'ün denetçi degil. Araştırmacı olarak s ı n a ^ alındığmı açıkladı. Yörük, bu hafta Araştırmacı olarak göreve başlayacak. Hıncal ULUÇ HAFTADAN • HANENDE MELEK!. Sabalıattin Ali ve $aban Karataş isımleri bu hafia yanyana ge'.iııor. Karataş'ın özel emri ile. bu haiia Mpltn Erksan'm sonuncu filmi, tüanende yielek» de ekrana çıkıuor. Koparılan bunca güriütüden sor.ra, öyle üzerîııde durulaeak, içinden geniş on,um(ar çıkacak bir füm bekliyorsanız yamUyorsumız. Hanende Meiek, Erksan'ın daha önce yayınlanan anlaşılmaz soyut çahşmalaruıa da benzemiyor. Yartdan fazlatt Seçii Heper'in şarkıları ile dolu tam bir Yeşilçam melodram: havaşında çekildi. (Perşembe 21.00) SEÇMELER • BEIGESELLIER Kırmızi Yaka'ı Zebra (Sah • Î570) Afrika'da lıayvanlarm yaşam:i:\ anlatan ilpiııç bir yaptt. .4jıfc Edebıuatı. Öykülü Türküler'.e bu pece (19M) bi'iyor. Tebessıimler Ülkesi (Çarşamba 18.40) bu hajta Tayland'ı tamttyor. ilgiylc izleyebüirsiniz. haftada Metm Ersoy CBu oe*e 21.25). Hicaz Fash (Salı • 2105). Türk Sanat Miiziği Seyirci Istekleri (Çarşamba 21.05). Serbülent Yasun (Perşembe 20.37), Slürlev bassey (Peri*mbe 22.00;. Erol Evgin (Cuma 2120). Tatil Gecesi (C'jmartesi 21.05) var. Çok Sesli Sanat Müziğ'.nda cıunartesi H.OO'de ORTF Flanr.oni Orkesirası Saint Saer.s'nin org için 3'üncü konçertosunu. pazar (22.05) TRT Orkettrası Chopin'in Fa Minor Pıyano Konçertosu ve Mendelson'un ttalyan Senfonvsı'nin .">n bölümünü seslendirecek. tki aünün solisüeri: Bernard Gavott) (Org), Hülya Saydant (Piyano). • DEMiRPfRDE!. Bir yanda Slal'm Rusyası, hir yanda bölünen Avrupa ve 1946 yıhnda Churchül'in ortaya aı'ı.ğı bir ad: Demiroerde.. Daha Dundü de. haitamn komısu bu. Arnıoa bölünüyor. ya Asya'da.. AUlan bir bomba ve bu bombanm izlerini astrlar boyu taşıyacak Hiroşima'da neler var? Ya hâlâ savaşı bitirmeyen Çin Hındi.. Franm'ya karşı savaşan Ho 5i Min ve ötekiler.. Fransa'da harp sonrası yolsuzluklan, Amerika'nm Avrupa'ya yardıma baslamaı:.. Yafcın tarihin ılginç anları bnvlar. Mutiak izleyin. (Çarşamba 21.50). • SEIDA.. Bu hajta, Hajla Somı'nda. At;la tlvan ve Tuncay Öztürk'ün hazırladikları bir Selda prograır.ı var. Çekimin aüzelliği si:leri şaşırtacak. tDemek böylesi de yapüabiliyormuş» diyeceksiri'z. Görmeğe çalışın. Bol müzikii Me:ın Erksan'ın sorıiDcu filml «Hanende Melek» perşembe akşamı ekrana çıkıyor. TELEVİZYONDA BÜYÜK DEĞIŞIKLİKLER VAR VEKÂLFTEN YAPIUN ATAMAIAR. ÜÇ AY iÇiNDE KESiNLEJECEK. BU ARADA GEÇiCi GÖREVDEN DÖNENlERiN, ESKİ POZiSYONLARINA YENiOEN GETiRilMELERi MÜMKÜN OLACAK. TABii BU ANADOIU'YA «BilGi VE GÖRGÜLERıNi ARTTIRMAK. GEREKÇESiYlE ATANANIARIN, BU SÜRE iÇiNDEKİ TUIUMLARİNA BAĞLI OLACAK. İLK YAYIM YASAĞI Mahmut Tali ÖNGÖREN 1« şubat »6? tarîhinde, bundan ytdl yıl önee Istanbui'da «Emperyalizme ve Sömürüye Karşı Işçi Yüruyüsü» düzenlenmisti. «Kanlı Pazar» adıyla tarihe g«çen o günkü olayların TRT Televizyonu'nda da önemli bir yeri vardır. O döntmde TRT Televizyonu yalnız Ankara ve çevresine haftada üç gün yayım yapıyordu. «Kanlı Pazar.tn yasandığı günlerde bu televizyon ikinci yayım yılına ıki hafta önce ba^lamış ve ilk yayım yılı içinde kamuoyunu oluşturma, teyircilerini çevrelerindeki olaylar üzerinde aydınlatma ve düşündürme konularında hiç çaba gojlerememişti. Bu yeni TV yönetiminin çeşitli kuruluş sorunları vardı ve TRT Genel Müdürlüğü bu sorunlarla hiç ilgilenmiyordu. TV yönetimi de bir yandfn ilk yayımları büyük zorluklarla yürülmeye çalışırken, öbür yandan da kuruluş sorunlarına tek başına çözümler aranmaktaydı. İşte bu durumdaki İlk TRT Televizyonu «Kanlı Pazar» olaylartnın filminl yayımlama girişiminde bulundu, Başbakan Demirel bu filmin teltvizyondan gösterilmesini yasaklamak için TRT'ye yayım yasağı koydu ve böylece de siyasal dikkatler ilk kez TRT Televizyonu'na ve enu yönetenlere çevrildi. «Kanlı Pazar» olayları İle ilgili filmin Başbakan tarafından önlenmesi TRT'ye koyulan ilk yayım yaıağıdır. belgenin tek karesini görmek olanağını bulamamış oluşlarıdır. «Kanlı Pazar» olayları olmuş ve ardından bir iki gün geçmiştir. TV yönetimi TRT Haber merkezi'nin bu olayların filmini göstermemiş oluşunun derinliğinde yatan nedenlerden daha çok, televizyonun seyirciye olan görevini yapmaması üzerinde durmaktadır. TRT Haber Merkezi'nin emrinde iki kamera ekibi ve yeterli bir bütçe vardır. Eğer olayın filmi TRT Haber Merkezi'ndeki kamera ekiplerine haklı bir nedtnle çektirilmemiş olsa bile, bu bütçe ile TRT dışındaki profesyonel bir film ekibine «Kanlı Pazar» olaylarını saptama görev i vsrilebilirdi. Nitekim pek çok önemsiz olay bu Haber Merkezi tarafından sözkonusu yola başvurularak elde edilmekteydi. İşte bu gibi çareslzlikler içindeki TV yönetimi biraz da bir rastlantı sonucu Istanbui'da böyle bir film çekildiğini duyar. Verilen bilgiye göre (Kanlı Pazarı olayları filmlnin nerede olduğunu öğrenmek için İstanbul Teknik Unlversitesi'ndeki bir öğrenci ile ilişki kurulması gerekmektedir. Bu öğrencinin adı Harun Karadeniz'dir. Kendisine telefon eden TV yetkilisine Karadeniz derhal olumlu yanıtı verir. Hemen filmi çekenlerle ya da filmin sahipleriyle ilişki kurulacak ve filmin Ankara'ya TV yönetimine gönderilmesi sağlanacaktır. Daha sonra filmin Ankara'ya gonderileceği haberi bu konuyla ilgili TV yöneticisine bildirilir. TRT Televizyonu yönetiminin filmle ilgili başka bir cabası olmaz. Film gelecek, izlenecek, hem konu bakımından, hem de teknik bakımdan TV yayımına uygun olup olmadığı gözden geçirilecek ve •ncak bundan sonra da TRT Televizyonu'nun hafta sonlarmda yayımlanmakta olduğu «Panorama» adlı programında gösterilip gösterilmeyeceği kararlaştırılacaktır. Cumhuriyet'in sorulannı yanıtlarken «Büyük defişiklik yapmadım» diyen Şaban Karataş'ın televizyonunda geçen hafta büjrük değişiklikler oldu. Bir yanda «Bu Müdürler Cuntasını dağıtacağım, cunta ne demekmiş. diyen TV Daire Başkanı Fahrettin Işıkçı'nın kararlıhğı, atamalan gerçekleştirirken, bir yanda da «Gitsinler de memleketlerini tanısınlar, o zaman memleket sorunlannı daha iyi ortaya çıkarırlar. diyen Şaban Karataş'ın görüşleri, «Sürgün» yerini belirledi. TV'nin ünlü Müdürleri 3'er ay geçici görevle Anadolu'ya gideceklerdi. Hafta başmda ilk haber «Ali Yörük'ün atanmasına ve danışmanlara karşı çıkan tutanağın altında imzalan bulunan 18 kişinin tümünün sürüleceği. şeklinde idi. Oysa tutanak gerçi Şaban Karataş'ı öfkelendirmişti ama, çok önceden planlanan atamaIprla pek üçrisi yoktu. İkinci haber Korıren»ral Musn Öğün'ün bir listeyi Karataş'a verdiği ve «Bunları tasfiye et dediği şeklinde oldu. Lockheed soruşturması ile uğraşan Öğün Paşa'nın görevden ayrıldığı günden beri TRT konusu ile ilgilenmediğini bilenler. bu iddiaya da gülüp geçtiler. Gerçekte atamaların altında çok başka sebebler vardı. Bir defa Müdürler Cuntası dağılacaktı. tkincisi, yıllardan beri TRT'de ikili. üçlü oynadıklan bilinenler. yüze başka konuşup. başka yerlcrdc daha baska konuştuklan ileri sürülenler temizlenecekti. Üçüncüsü. aşırı sol kurukış ve derneklerle ilişkileri tespit edilen sivri kişiler ayıklanacaktı. Ortaya çıkan atamalar. kurunun yanında yanmış bazı yaşlarla birlikte, bu üç gerekçenin geçerligini ortaya çıkardı. Hafta başında 30 kişi civannda bulunan temizlik listesi uzun süren tartışmalar. araştırmalar. hatta pazarlıklar sonunda, çok aşağılara 15'e kadar düştü. Müdürlerden Sedat Örsel 'ki, kulislere katılmamakla ve düşündüklerini herkesin yüzüne söyleme medeni cesareti ile tanınmıştı.'». Zülal Aytüre (Bugüne kadar Müdürler seviyesindeki kulislere katıldığı pek görülmemişti\ yerlerinde kaldılar. Değisecekleri iddia edilen Ayhan Eyikan (Dış Kaynaklar) ve Filiz İlal fFilm İşleri> de yerlerini korudular. Müzik Eğlence Subesi Müdürü Y'ileri Atamer Gaziantep TeleviTyonuna 3 ay geçici görevle atandı. Yerine ayni şube şeflerinden Kaynak Gültekin vekaleten getirildi. ^Sitim Şubesi Müdürü Ertan Somunkıran 3 ay geçici görevle Kars'a atandı. Yerine Film Seslendirme Şubesi Müdürü Özer Çiner getirildi. Çiner'in yerine de Film Şeslendirme Şeflerinden Birim Baysug vekaleten getirildi. Eğitim Şubesi Ertan Somunkıran 3 ay geçici görevle Kars'a Program Müdürlüğüne vekaleten atandı. Denetim Şube Müdür Vekili Lâtif Okul İzmir'e programcı olarak yollandı. İzmir Televizyonu Müdürü Erol Aksoy, Özdemir İnce'den boşalan Yayın ve Planlama Müdürlüğüne <Ankara) getirildi. Istanbul Televizyonu Müdürü Alpaslan Öner, geçici görevle Ankara TV Müdür Yardımcüığına alındı. Istanbul ve îzmir TV Müdürlüklerine, ayni televizyonlarda Teknik Müdürlük yapan Yüksek Mühendislerin vekaleten atanmaları düşünülüyor. Yapımcı Gürol Sözen idari göreve alındı. Tiyatro Şubesi elemanlarmdan Çetin Öner İstanbul TV'si emrine atandı. İstanbul'dan yapımcı Şüheylâ Tezel Ankara'ya alındı. Eğitim Şubesi Şeflerinden Şağhan Dolu, Erzurum Televi2yonuna geçici görevle gönderildi. Vekaleten yapılan atamalar, üç ay içinde kesinleşecek. Bu arada geçici görevden dönenlerin, eski pozisyonlanna yeniden getirilmeleri de mümkün olacak. Tabii bu Anadolu'ya Bilgi ve görgülerini arttırmak» gerekçesi ile atananlann, bu süre içindeki tutumlanna bağh olacak. Ceçen haftanın resmen açıklanan t*k asaleten ataması ise, Tiyatro Şubesi Müdürlüğüne Oğuz Bora'nın getirilmesi oldu. Bo'ra dördüncü derece bu kadroyu baskılar sonunda kabul etti ve görevine başladı. Niçin gerek görüldü? Daha emekleme çağında olan ilk TV yönetimi böyl* bir filmin yayımına niçin gerek görmüştü? O günlerde Türkiye' de olmaması gereken olaylar bugünkü değin çok değildi. Fakat yine de gençler öldürülüyor, katilleri bulunamıyor, güveniik kuvvetleri ile oğrenciier ve halk arasında ç»tı$malar çıkıyordu. Adalet Partisi o günlerde de iktidardaydı. Yine o günlerde, bugünkü gibi, pek çok olmaması gereken olay kitleler tarafından olağan görülüyordu. Gerçi bu olmaması gereken olaylar «Kanlı Pazar» günlerinde bugünküler gibi yoğunlaşmamışlardı. Ama o günlerde özerk bir radyomuz ve televizyonumuz vardı. Bu radyolar ve TV bugünkü gibi yasa dışı yollarla susturulmuş da değildi. O halde ister yeni olsun, ister çesitli kuruluş sorunları ile kıvransın, madem ki bir televizyonumuz vardı ve madem ki bu televizyonumuz ağır aksak da olsa yayım yapıyordu, bu TV «Kanlı Pazar» olaylarının filmini göstermek zorundaydı. Halk yalnız başkent ve çevresinde o günkü televizyonu izliyor olsa bile, Türkiye'nin bu tek TV aracından hiç de olağan olmayan olayiarı filmle izlemek ve bu olaylara yeşil ışık yakanları tanımak zarundaydı. Aksi halde bir ülkede olmaması gereken olaylar yavaş yavaş olağanmış gibi görünmeye başlar ve bugünkü duruma gelinebilirdi Elbette «Kanlı Pazar» olaylarının, yayım alanı son derece dar olan ilk televizyondan gösterilmesiyle, halkın uyanması ve bu gibi olmaması gereken olayları hemen tepki göstermesi ve onların sorumluları hakkında kesin yargılara varması beklenemezdi. Fakat ne de olsa bu gibi olayları görüntüleriyle birlikte seyirciye sunmak en azından bir görev değil miydi? Ve bu görev ilerdeki yıllarda genişleyecek ve gelişecek olan Türk Televizyonu'na bazı olumlu gelenekleri d» yerleştiremez miydi?. Demirel, devreye giriyor Filmi Harun Karadeniz'den isteyen TV yetkilisi bu bekleme dönemi içinde, henüz eline geçmeyen ve yayımlanıp yayımlanmayacağı belli olmayan sözkonusu belge hakkında İstanbul'a yaptığı telefon konuşmasının dışmda kimseye bir şey söylememiş, her hangi bir açıklama yapmış değildir. 21 Şubat 1969 tarihinde Başbakanlık Müsteşarı Munis Faik Ozansoy TRT Genel Müdürlüğüne telefon edip Başbakan Demirel'in filmi yasakladığını bildirir. Yazılı yayım yasağı ise arkadan geiecektir. TRT'deki İlk tepki büyük bir şaşkınlıktır. Çünkü henüz TV yönetimine ulaşmamış olan bu filmi" içindekileri Başbakan nereden ve nasıl bilmektedir ki, bunların «Milli Güvenliğe aykırı» bir durum yarattığına karar vermiştir? Merak edilen bir başka durum daha vardır: TV yönetiminin böyle bir film göstereceği nasıl öğrenilmiştir? Film henüz TV yönetimine gctmediği ve yayımlanmasına da karar verilmediği için, durumu bir TV yetkilisinden başka kimse bilmemektedir. Filmin haberini harhalde TRT'deki telefonları dinleyen kuşlar gerekli yerlere ulaştırmıştı. Çünkü bu kuşların daha sonrak! dönemlerde çok daha etkin görevleri büyük başarıylaf!) yerine getirdikleri görülmüştür. Hâlâ da görülüyor. "AYLA ALGAN DEĞÎL BARIŞ MANÇO OLSUN" Televizyon Dairesince hazırlanan mart ayı yayın program taslağı ile Genel Müdür Şaban Karataş ve danışmanlan da yakından ilgileniyor ve zaman zaman bazı programları değiştiriyor, ya da yayından çıkarıyorlar. Bunlardan biri de, Türk Hafif Müzigi Solist proçramı. Şaban Karataş Ayla Algan'ı çizdi. yerine Banş Manço'vu koydu. Ancak Manço Avrupa'da. Dönerse programa eirecek. Manço ile bir programı da, Nevzat Yalçıntaş emretmişti. Filmde ne vardı? TRT'ye konan ilk yayım yasağı sonucuna TRT Televizyonu'nda gösterilmeyen «Kanlı Pazar» olayları filminde polisin Taksim'de gençlere saldıranları açıkça koruduğu, eli sopaiı birtakım kişilerin polisin gözleri önünde rahatça dolaştıkları, ortalığı yatıştırmakla görevli olan klmselerin oraya buraya taş attıkları, o günkü mitinge büyük bir kalabalığın katıldığı Amerika Birleşik Devletleri'nin ve onun i . Filosu'nun protesto edlldiği, daha önce ölmüş olan Vedat Demircioğlu'nun katledilmesinin protesto edilişi ve o günkü iktidarın hosuna gihneyecek daha pek çok olay sergileniyordu. Haber merkezi susuyor Gerçekte «Kanlı Pazar» olaylarının filmini TRT'nin Haber Merkezi sağlamalı ve göstermeliydi. Çünkü ilk yayım gününden itibaren TRT Televizyonu'nun heberlerini yeni TV yönetimi değil, tam dört yıllık tecrübeye, uygulamaya ve olanaklara sahip TRT Haber Merkezi hazırlamaktaydı. Fakat bu Haber Merkezi'nin işine böyle olağanüstü bir olayın filmini göstermek gelmezdi. Çiinkü bu görevin yerine getirilmesi iktidarın şimşeklerini de çeker, sonra sorumluların başına bir sürü güçlük çıkarılırdı. Nitekim o günlerde iktidarda bulunan AP'nin Genel Başkanı Demirel ilk TRT Yasası'nın 17. maddesine sığınarak «Milli güvenliği bozuyor» gerekçesiyle «Kanlı Pazar» olaylarının filmini TRT Televizyonu'nda gösterilmesini yasakladı. Başbakan kuruluşundan bu yana TRT'ye ilk kez böyle bir yayım yasağı koyma gereğinl nasıl ve neden uuymuştu? Filmi izlemiş ve «Kanlı Pazar» olaylarının bu filmde çeşitli kurgu yolları ile tahrif edilerek gösterildiğini mi saptamıştı? EMEKLILER DE YASAKLANDI Yavuz Tarakçıoğlu'nun Panorama programı içinde hazıriadıffı Emekliler adlı yapnt geçen hafta TRT danışmanlarınca yayından çıkanldı. Yerine Dr. Haluk Nurbakı ile TV'nin ortaklaşa hazırladığı Bilim ve Sağlık adlı yeni dizinin ilki kondu. Yasaklama gerekçesi. programda siyasal bölümler bulunması. Sağlık konuları lle Dr. Nurbaki'yi görevlendiren Karataş. Hafta Sonu içindeki Dr. Mustafa Serif Onaran'ın yaptığı Satlığımız adlı programm da bundan böyle yamlmamasmı emretti. Mızrak çuvala girmiyor Filmi niçin yasakladığını soran gazetecilere Demirel şu yanıtı verdi: «Âmme nizamını korumak bize ait. Yani her gün kargaşalık mı çıksın isteniyor Türkiye'de? Kargaşalık istenmiyorsa, kanunların bize verdiği yetkiyi kullanıyoruz... Türkiye'nin efkârını mütemadiyen gergin tutmakta fayda yok. Türkiye'de mütemadiyen hâdiseler çıkması, bir takım adamlann eğlenmesine sebeb oluyorsa, bir buna müsaade edemeyiz Başka eğlence şekilleri aramak lâzım. Biz yetkimizl kullanarak bu filmi yasakladık.» Yedi yıl önce görmediği bir filmi seyrederek TRT'ye ilk yayım yasağını koyan Demirele yukarıdaki kendi sözlerinl bugünkü olaylar doıayısıyla hatırlatmakta yarar var. Çünkü küçücük bir televizyonun dar yayım alanında oluşturacağı kamuoyundan bu denli çok çekinen Başbakan'ın yedi yıi önce çuvala koymaya çalıştığı mızrağın artık bugün o çuvala hiç sığmayacağı adamakıllı anlaşılmış bulunuyor. Hem Türkiye'de her gün bir iki tanesiyle karşılaştığtmız bazılarına olağanmış gibi gelen olağanüstü olayiardan, hem de aynı Başbakan tarafından bu olayları artık şimdi yayım yasaklarına gerek kalmadan vermeyecek duruma getirilen TRT'den öturü... Film nasıl elde edildi? Bu sorulara olumlu bakan sözkonusu yayım İşin bir başka ilginç TRT'ye sözlü ve sonra televizyonda göstermek bir yanıt vermek olanaksızdır. Başyasağı.ıı filmi izlemeden koymuştur. yanı da, Basbakan'ır. yayım yasağı yazıl: olarak bildirildiği zaman filmi isteyen TV yöneticileri bile daha bu AVRUPA GÜREŞ §AMPIYONASI EKRANLARA GELIYOR 1823 nisan tarihlerinde Leningrad'da yapılacak Avrupa Serbest ve Greko Romen Şampiyonaları TRT televizyonundan verilecek. Şampıyona sabah ve öğleden sonra Lkişer bölüm halinde yapılacak. TV Spor Şubesi yaymın bu saatlerde naklen mi, yoksa banda alınmış şeklinin r;ece mi verileceği konusunda henüz ka rar vennedi. Yayın naklen yapılırsa, gece geniş bu; özet verilecek. KARATAŞ, EBCİOĞLU'NU GÖREVDEN ALDI TRT Genel Müdürü Şaban Karataş, Stüdyo İstanbul sunucusu Fecri Ebcioğlu'nun ekrandan almmasını ve programı Halit Kıvanç'ın sunmasını istedi. Ebcioğlu, TV'de sunuculuğa başladıktan sonra, Istanbui'da bir gazino ile anlaşmış ve bir dergiye yaptıgı açıklamada «Bu ışi bana haberim olmadan Fahrettin Aslan'la görüşen Ştüdyo İstanbul yapımcılan Cengiz Baysal ve Namık Kasapbaşıoğlu tezgahladüar» demişti. Haberi de dergiye Halit Kıvanç yazmıştı. Geçen hafta Ankara'ya gelen İstanbul TeJevizyonu program sorumlusu Meral Savcı Cumhuriyet muhabirıne «Cengiz ve Namık'ın1 bu işle ilgileri olamaz. Fahrettin Aslan'ı tanımazlar bile. Fecri nin türkçesini bilirsiniz. Kimbilir neyi anlatmak isterken, ne söylemistir» dedi. TV'de Sinema Atillâ DORSAY ESKİ ZAMAN ELBİSELERL ÜZERİNE # Metin Erksan ve «5 Türk hikâyesi» fırtınası, 4. uyarlama olan «Eski Zaman Elbiselerinnm (nihayet) gösterilmesi ile bir aşa ma daha katettı ve tşimdilik) duruldu. tlerde, 5. filmin de gös terilmesiyle, bu talihsiz serüvene yeniden ve toplu biçimde eğil mek gerekecek.. Şimdilik şunu söyleyelim: «Eski Zaman Elbiseleri». bizce gördüğümüz 4 uyarlama içinde en başarılı olanıdır. % Bu öykünün, içerdiği gerçek dışı (irreel) ve gerçeküstü (surreel) yanlarla, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın genel sanatçı kişiliğiyle ne denli uyum içinde olduâu tartısılabilir. Ancak. «Ne icinlir. Bir kaza sonucu kendini kay beden, gözlerini açtığmda esrarh bir evde dış evrenden kopmuşa benzeyen bir çifte (bir babakız, veya bir kankoca.. Burası anlaşılmaz) rastlayan genç adamın öyküsünde, Tanpınar'ın dış dünya ile iç âlem arasmdaki çelişki; geçmiş, geçmekte olan kültüre ve onun değerlerine öziem gibi temaları belirgindir. Eskiyi simgeleyen bir sürü giysi ve eşya arasında yaşarlar esrarlı çüt; kadın, erkeğin isteği üzerine geçmişin giysileriyle dolaşır süreklı. Genç adam uyandığında evde kimseyi bulamaz: Bir düş mü görmüştür? Evde eecirdiei inatçı tekrarlardan, uzatmalardan, altı aşırı çizümiş grotesk etkilerden geniş ölçüde uzaklaşa bildiği görülüyor. Bu tür bir öykuye uygun bir anlatımı bu filmde yakalanuş Erksan... Kendine özgü görsel motifleri (örneğin «Sevmek Zamanısndan beri süregelen «Devâsâ fotoğraflar» imajını) yine sıkça kullanıyor.. Ancak, erkeğin evindeki dev balonlar, veya kumar oynanan evdeki oyun kâğıdı motofli kapılar gibi ögeler olsun, değişik merceklerle oluşturulan kamera oyunlan olsun, bu kez öykünün genel havasına çok iyi uyuyor. Erksan'ın gözde moüflerinl Içerdiği eiçüde Erksan tarafından benimsenmiş ve belli bir usluba erişmiş bir film «Eski Zaman Elbiseleri».. Ve Erksan'ın hikâye uyarlamaları içinde, düşündügüne ulaşabüdiği belö de tek örnek.. • «Ankara Ekspresi»nl seyrettiniz mi? Bu filmin 1971 Antalya Şenliğinde en iyi lilm. en iyi senaryo (evet. vanlıs okumadınız, en iyi senarvo). en iyi oyuncu, vs. olarak sayısız 'idül aldığına inanmak, herhalde size de zor Relmiştir. Eîvet. bu «rüya değil, gerçek»tir ve sinema sanatıyla hiç bir iliskisi olma Bu hafta, önemli bir FrnrH filmî