Katalog

ın îşçilerin yönetlme katılmalarmın yarar ve sararları, ozellıkle polıtık, ekonomik ve sosyaJ auzursuzluklann süre geldığı donemlerde ıdeolojik tartışmalara konu olur. Endüstrileşme surecımn başlanndan berl, en düstrıyel demokrası, ış, yonetım ıle sermaye arasmdaki ilişkıleri gozönünde bulundurarak, kamuoyunda bılınenln çok üstunde bır düzeyde, çalışanların yonetıme katılmalanru amaçlamaktadır. Endustnyel demokrası fıkrının altında yatan ılke ozetlenecek olursa, ışçınin kendısını ılgllendiren, siyasal ve yonetime ilişkin kararlarda söz sahıbı olması, görüş ufkunu genışleterek b'nune çıkan engeüerı kolayca aşmasını ve daha güçlu bır sorumluluk duygusuyle venmliliğın artmasına yardımcı olmasını amaçlamaktadır. Endustnyel demokrası fıkrını bugün bırçok Ulkelerde sendikaların ve bazı ışverenlenn bemmsedıklerını ve bunu uygulamayı istedıklerini görmek olasıdır. Örneğin, ABD, İngütere ve öbür bazı kapitaüst tılkelerde kâr paylaşımı denemeleri ve 1950'de başlatılan «Vugoslav Ozydnetım> gırışimı gıbı. sunu (an) aynı oranda arttınlamadığı anlarda fıyat artışlan denetlenememektedir. 2. Çalışır durumdaki işletmeler, eldeki üretim olanaklan ve üretim gırdl fiyatlan ile pıyasanın butün emek gücünü kullanamadığı zamanlarda ışsizlık ortaya çıkmaktadır. (Bugün Batı Avrupa'da çalışan Yugoslav işçileri bunun sonucudur). 3. Işletmelerdeki, kapasite ve üretim farklan, her işletmede bölüşülen miktann da farklı olmasma neden olmaktadır. 4. Bazı işletmeler Batı'daki işletmeler gibi davTanmakta, ürettıklen malm kalıtesme önem vermeden kârı yuksek düzeyde tutmaktadırlar. Devletin fiyatlar uzerındeki herhangi bır zorlaması durumunda da üretim alanlannı değıştırmektedırler. 5. Her ne kadar hükümet ilk yatınmlan denetleyebıhyorsa da ışletmelenn fazla kapasıtelerlru ıstedıkleri doğrultuda kullanabılmelen ülkenın genel ekonomı plan dengesinı bozabileoek hacım artmalanna neden olmaktadır. 6. Yonetime katılanlann egnım düzeylerlnin düşuklüjjü işletmelerin hedeflenne ulaşmada dar boğazlar yaratmaktadır. 7 Baa İşletmeler emekçl Ucretlerini yükseltebılmek ıçın zaman zaman bazı emekçılere yol vermektedırler. Bu da ışsızhğın artmasına yol açmaktadır. 8. Işletmelenn kendi ihracat ve ithalatlarını yapabilme olanağına sahlp olmalan fiyatlar üzerınde ters yönde olumsuz etki yapmakta, hatta bazı durumlarda hammadde yoklugu nedenıyle îşletmelerin kspatıimasına neden olmaktadır GörüldügU gibi Yugoslav özvönetim sıstemi bazı yönleri ıle eîestinlebilirse de, gelişım içınde sürdürülmesi. gelecek kuşakların güvencesl olarak ülkenin ekonoınik raıımındı vnrl»««<"iıktlr. CUMHURfYET 16 EKiM 1976 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Kim Kımi Asar ? ÖZ YÖNETİM Dr. Ayhan TAN Hacettepe Universıtesı Öğretim Görevlisi Yugoslav özyönetim sistemınm ana hedefleri ve yapısı şu şekılde özetlenebılır: 1. Üretım Uzerındeki devlet mülkiyeti ılkesi zedelenmemekte ve mulkıyet ışçılere devTedılmektedır. Fakat ışletmelenn yonetimı ve elde edılen gelmn bbluşumu kendılerıne bırakılmaktadır 2 Yönetim gucu, pıramıdm tepesınden aşağıya olan akımı ters çevırmekte, aşağıdan yukanya doğru donüştürmektedır. 3. Ucret sıstemı ortadan kalkmakta; yoneten ler, ucret dagıtanlar ve emekçıler arasında, ayırım yok olmaktadır. 4. Dörtte üçü emekçılerden seçilmış bır tonetim kurulu, işletmenın genel pohtıkasını, ya. tmmlarını, fıyatlandırmayı, endustnyel ilişkıleri ve gelırin boluşumu ılkelennı saptamaktadır. 5. Devlet otorıtelerı toplumun bütun olarak kalkınmasından ve uretim gucunun amşmı etkıleyecek ekonomık gelışmeler ıçın yasal yapıyı yaşatmaktan ve genel kalkınma planlannı ortaya koyarak, uygulamadakı guçlükleri ortadan kaldırmaktan sorumludur. 6. özyönetım sıstemı, hastaneler, okuliar, konutlar, tıyatrolar ve sosyal guverüık hızmetlen gibi birçok konularda da uygulanabilmektedır. 7. özyöneUm sisteml herhangi bır doktrin fornnülU içensınde hapsedılmemektedır. Özyönetim Yugoslav ekonomık kalkınmasında ve toplum yasamında çok olumlu değlşıkllklerın oluşmasına neden olmuştur. Blr taraftan pıyasa ekonomısinin temel llkelerinln işlemeslne olanak sağlamaya çalışılırken dığer taraltan ozyonetımle emeğın veriminın artırılması gırışımleri büyuk önem kazanmıştır. Bu çabalar daha çok bireyın üretim ve yonetıme katkısıyls. ekonomıyı canlandırırken, birçok konularda devlet'.n yuktinu azaltmıştır. örneğin, tantn sektörundekl üretimin eorunlu satın alınması, tohumlama planlan, üretınj kooperatıflerinın standartlaştınlması gıbı. Özyönetım plan sıstemınde de değışiklık geürerek ekonomıye uretımın toplam hacmınm sabıt kalmasım gerektirmeyecek blr esneklık sağlamıştır. Boylece her ışletme genel sosyal plan çerçevesmde, kendı çalışma planını çızıp en etkın bıçımde hedeflenne uİBşmaya yonelülmıslerdlr. Batı Deneyi ABD'de yonetime katılma Uzerine birçok bilinısel denemeler yapılmıştır. Bu deneyler sonucunda otorıter lıder grubu ıle demokratlk 11der grubu arasında büyuk gbrüş ayrılıklan ortaya çıkmıstır. Bunlar kısaca şu şekllde ozetlenebllır: Demokratık lıder grubundakl ısçıler amaca nasıl ulaşılacağına kendıleri karar vererek alt düzeyde bır yonetime katılma görevını üzerlertne almışlar ve verımi artırmışlardır. Bu nedenle demokratlk grupta moral ve doyumluluk <tatmln olma> artmıştır. Fakat kışıler arası ılışkılerde, otoriter grubun tepkilerı saldmcı ya da boyun eyıcı olarak gozlenmıştır. Genel olarak deneyler, işçılerln yeteneklennl ortaya koyabılecek sekılde yonetime katılmaları halinde olumlu sonuçlanmış'ır. Bunda ışçınin yaptığı işın onemli olduğuna inanması ve sorumluluk duyarak kendisınin katjosının olduğunu bılmesi onemli rol oynamıştır. Sorunlar Hernekadar özyönetim Yugoslavya'ya ekonomik ve sosyal alanda birçok şeyler kasandırmıssa da, uygulamamn daha önce başka ülkelerde uygulanmarmş olması ve bazı onlemlenn alınmasında geç kalmmış olması bır takım sorunların da ortaya çıkmasına neden olmustur. Bunlar şöyle sıraJanabllır: 1. îşletmelerin net gellrinin çalısanlar arasında bolüşumünü belırleyen ılkeler olmasına karşıhk, bunun harcanmasını kısıtlayan herhangi bır bnlem yoktur. Bu durum çalışanıann tüketim maUanna isteminl (talebini) arttınrken Sonuç Eğer özyönetim ilkeleri lyi saptanırsa, lse yabancılasma, işten soğuma önleniniş olacak, demokratik örgütlerde sağlam temellerle geli$me saglanabilecektir. Bütün bunların oluştunılabilmesi ıçın, işçılenn yönetüne katılmaları tüm olmalıdır. Difer bır deyişle, bir işletme içinde işçılenn katkılan, sadece işletmenin bır kısmmda olmayıp tamamını içıne almahdır. Yonetime kaülma, işçıye saygmlık, sorumluluk ve bagımsızlık kazandıracaktır. Yonetime k«blan blr işçi lçin, is, kendisinin bir parçan, kendi kmrannın yarattifi ve sırurlarını çizdijl bir varlık olmcaktır. teden beri asmaya kesmeye meraklıyızdır Ama bunu sv kın bir özelliğimiz gibi değerlendirmeyelim; gunaha ffirmis oluruz. Türkün barbarlığı Batıda çok işlenmiş, Haçlı seferlerinden Osmanlı Fetihlerinden kalmış anılar üstüne edebi>at geliştirihniştir. Ayrıca Osmanlı Imparatorlujunun son donemlerindeki milli}etler Uaveasından zarar sörfn Rumlann, Krmenilerin, Avrupa ve Amerika'da propaçandalan var. Hepsi üstüste bindi mi, Batılının kafasında Türk canavarlaşır. Zaten insanı sovuna göre değerlendiren kafava bakılırsa, zencl asajplıktır. Türk barbardır, Cermen üstündür, Anelosakson zemzemle vıkanmıştır, Fransız zekldir; daha neler Bu geriei dünya görüşü, bizim tatlı su aydınlarını da etkilemistir. Kaba, eeri, hotzot meraklısı kisiler olduğumuzn, asmaya kesmeve düşkünlüğümüzu anlata an lata bitiremezler. Ovsa asmava kesmeye meraklı yalnız blz miylz? tnglYiTİn. Almanın, Fransızm, Amerikalının, tüm >eryuzünü kana bovavan evlemlerine ne dl>eceğiz? tnsanlann bir yerde en \ahşi havvandan daha vabşi olduklannı goriiyoruz. Hirosima'>a atom bombasmı atan Amerikalı, Oıaylr işkencelerirle ün \apan Fransız, Yahudileri eaz ndalannda sabun yapan Alman, uvçar; ve sömürKeciliğin zulmünü sineslne çeken Asvalı Afrikalı, kaba ve vahşi . Olur ma? İnsanı vahşileştlren, savaşcı yapan, fözünü döndürffl etken artüt bilrnivor Tum kavealann kökenindrkl mal çatışmasını. sömürü hırsını. sınıfsal özü unntmamak Rerek. Bu vüzden Avnıpalı empcrvalist, yüzbinlerce mazlumu blr kalemde harcar: sanşın Cermen in«anoğlundan sabun yapar; asiret beyi hasmının kellesini uçurur; Türkiye'de «k mk. darafaçlan kurulur. O Yugoslav Deneyi Yukanda temel felsefesl açıklanan özyönetlm, Yugoslav ekonomık kalkınmasında, 1950'de uygulanmaya başlamasından bu yana, yem bır dönem olusturmuştur. Bu kitaplar okutulamaz. OKTAY AKBAL Evet Hayır Iş Güvenliği ve işletmeler Ekonomik ve sosyal gellşme 11* birlıkte, ekonominin bücrelerl sayılan Îşletmelerin sorumluluk alanlan da genişlemektedır. tsletmeler de kendı bünyelerinde aldıklan çesitlı ekonomık, teknık, brgütsel ve yönetsel önlemlerle, artan sorumluluklannm gereklennı yerine getirmektedlrler. Üretim araç ve gereçleri ıle uretim surecındekl gelismeler, gıttıkçe kompleks hale gelen teknolojık bılgı isletme faalıyetleruıın, gerek işletmede çalışanlann saglıgma, gerek bu faalıyetler sonucu elde edılen mal ve hızmetleri kullananlann sağlığına zarar vermeyecek şekllde gerçekleşUrilmesi zorunlulugunu arttırmışör. îş güvenlığı adı altında ele ahnan bu konulara iliskin sorunlar güncel hale gelmiş bulunmaktadır. Asağıda, is güvenliği konusunda işletme yöneüımnin sorumlulugu üzennde duracağız. Genış anlamda olmak Uzere, iş güvenliği dendiğinde, üretım sürecinin, her türlü tiretim araç ve gereçleri ile üretimin yapıldıgı yerin ve Uretim sonucu elde edilen mal veya bizmetlerin, işletmede çalışanların ve bu mal ve hizmetlerden yararlananlann saglıgına zarar vermemesi için gerekli çalısmalann yapılması ve onlemlenn alınması anlaşılmaktadır. Başka bir deyimle çevre kirlenmesı, halk saglığı ve mamul emnlyetl gibi konularda genlş anlamda ış güvenliği kapsamına gırmektedır. Başlıbaşına bir uzmanlık alanı haline gelmiş olan bu konu, yabancı lıteratürde «gıivenlık yonetımı. (safety management) olarak ıncelenmekte ve işletmeler gerekli örgütsel degişıklıkleri yapmaktadırlar. Ancak, İs güvenliği denildıgınde, daha çok dar anlamda olmak üzere ış kazaları ile meslek hastalıklarınm önlenmesi ve sağhklı çaüsma koşullannın gellştlrilmesi ıle sınırlı kalan bır çalışma alanı anlaşümaktadır. Aşagıda bu anlam esas almacaktır. Doç. Dr. Tamer KOÇEL İ. Ü. tsletma FtitulteH ÖJretim Üytsl tek İş kualsnrun «ayısın* vey» belirli meslek hastalıklarına yakalananlann sayılanna bakarak değerlemek genellikle zor olmaitadır. Bu nedenle, gerek çeşitli endustri dallannm iş güvenügı açLsından gösterdikleri durumu, gerekse aynı endustri dalı ıçıadeki çeşitli îşletmelerin iş güvenliğı açısından durumlanm belirlemek ve karsılaştumakta kullaaılan gbstergeler vardır. Bu gostergelerden blrincisi Kaza Frekans Onaı olarak adlandınlan orandır. Bu oran, bır mılyon iş gücü saatl basına yaralanma ve sakat kalm» ile s o nuçlanan ış ira«yi^nr"Ti sayısmı gosterır. örnegln 400 klşi çalıştıran ye haftada | 0 saat v yüda e ^tfs^U..çnlrailaıı bır işiehaede bır yü içlnd» sakat kalrn* il« jo> nuçlanan 10 ly kazası oîmuşsa, bu işletmenin Kaza Frekans Oranı 12.5 (10x1000000/40x50x400) olacaktır. Diğer gösterge, yaralanma ve sakat kalma ıle sonuçlanan kazaların cıddıyet derecesinı gosteren Kaza Cıddiyet Oranıdır. Bu oranda, bır mılyon işgucU saati başına, kazaların vücudun çeşitli yer ve organlannda sebep oldugu yaralanma ve sakat kalmalara (ve ölümlere) ayn ayn katsayılar venlmek suretıyle kaybedilen zaman olarak hesaplanmaktadır. Yukanda sözü edilen katsayılar hem kaza sonucu fiilen kaybedilen iş günü sayısını hem de kazanın yaralanma, sakat kalma veya ölümle sonuçlanmasına göre değişen ağırlıktaki standart zamam ıçermektedır. Iş güvenlıfine ilışkin çalışmalarm standart göstergeleri haline gelmiş olan yukarıdaki oranlarm her işletme ve her endustri dalı itıbarıyle hesaplanması yoiu ıle, yıllar itibarıyle isletmelerm iş güvenliği açısından durumlannı deferleme ve gerekll onlemlen alma olanaklan doğmaktadır. Bu oranlardakl bir milyon ış gücü saatini, ışletmelenn çalıştırdıklan ortalama personel sayılanna göre daha aşağılara dusürmek mUmkundUr. İş güvenlltl Ua sorumlu organlar, aynı zamanda, diğer yönetl cileri de eğltmek görevi İle bas basadırlar. vet, »çık konusmaüyız: Bu kitaplarla öğrettm yapüamaz. Bay Türkeş'in «komando>cu kafasına göre hazırlatılan orU öğretiın kitaplan bir an önce değiştirilmeU, hiç dejtüsc, öğretlm geçen yıl okutulan kitaplarla surdurülmelldir. Atatürk ilkelerine Inanan tüm oğretmenleri bu tür gericl çağdışı kitaplan öğretim dışı tutma>a çağınyorum. Biliyorum kl, orta öğretimde görevli öğretmenlerlmizin bfiyük çogunluğu «tek kitap» olarak kendiierine sunulan bu çağdışı yapıtları bır yana itecek, hiç değüse kendı yorumları, açıklamalanyle vereceklerdi derslerini... Bunu herşeyi göze alarak yapacaklardır, yapmak zorundadırtar. Çünkü MC tğitim Bakanlığmı ele geçlrmiş bulunan çağdışı kafaların ve onlarla işbirliği halinde btılttnan geriei kimselerin eçemenJiklerı geçicidir. Anayasa çizgisindeM güçler komando kafasıvle girişilen tüm işlerin karşısındadır. Atatürk devriminden vana öğretmenleruniz çetin bir sınavla karşı karşıyadırlar. Ya çağdışı kitaplan okutscaklar, ys da «böyle kitaplar okutulmaz» deyip karşı çıkacaklar.BUIyormn kolay iş değildir bu. Aluriar sürerler adamı, atarlar, başını dertlere sokaklar. Ne var k] Türk öğretmeni bir takun çağdışı kafaların güdeceği sürünfln blreyleri defildir. EUne ne veriilrse onu okulan. oradaki söziere körükörüne uyan, öğrencileri de o >önde eğiten birer robot olımazlar onlar... Türkiye Cumhurıyeti'nin eğitim tarihi pöz önüne alındığında, en ilert, en güzel, en yararb atüımların herkesten önce öğretmenlercf, destcklendipl, savmıulduğu pörntecektir. Atatürk devrimlnin temel ilkelerini benlmsemlştir öğretmenlerimiz. Bu ilkeleri çagdaş uygarlığın, toplumun gerektirdiği anlamda, yönde geliştirmekle yükümlü olduklanna lnananların başında onlar gelir. Kurdukları dernekler, »endlkalar, birlikler en güçlü, en etkili örgütler olmuşlardır. Öyleyse çafdışı kafaların eUne geçmış MiUl Eğitim Bakanlıfı'nın belirli kfanaelere bazırlattığı >tek» ders kitaplannı okutmamak bu aydıo Idşilerin görevidir. E YİNE U SitAUKOAYIZ Ülkemis, trafik kazalannda olduğu gibi, İş kazalan konusunda da ılk sıralarda yer almaktadır. Bu konu ile llgili haberler ve yazı dızıleri sık sık basında, özelllkle bu gazetede, yer almak tadır. Ancak trafik kazalanndaki ilgihlerin umursamaz tutumuna benzer tutum iş kazalan konusunda da gÖrUlmektedlr. 1974 tariblt îşçl Sağlığı ve tş GüvenUğl Tüzüğü'nün geürdiği hükümler, bu alanın, fMk, klmya, mühendislüc, ekonomi, psikoloji, sosyoloji ve tıp biUmlerlnin temel kavramlannı bilmeyi gerektirdiğinl göstermistir. Bu nedenle isletmelerimiz, bır yandan İş güvenliğini ilışkin çalışmalan yapacak organlan oluşturarak örgütsel öniemleri alırken, bir yandan da her kademedekl yöneticiyl iş güvenliği konusunda bilinçli hale getirmelidirler. Öte yandan, isletmelerimiz iş güvenliği konusundaki standart göstergeleri her yıl yayınlayarak bu konuya verdlkleri öneml göstermelldir. tnsanlığma vakışır blrşey midir bu? Deçildir elbet . Ne var ki Türklve'dp sermare sinıfıflin parasal hırsını ve yoğun propagandasım hiç unutmıyalıra. Zensin sofralanndan sotyete aalonlanna, poUtik» kulisle> rinden patron toplanfalanna defin lşletilen bir fiktr ortalıkta dolaşjvor: Komünistler lktldara geçerlerse hepimlzl aıarlar; sola nefes aldırmıvalun. Kimmiş komünist? Kiml asacak? YıUardan beri göğsiine komünist yaftasını üiştirdiğimiz aydınlan ve emekçlleri ezip zindana tıkmış, öldflrüp acmısız. Asan kesen kim? Komünistlerin adam asıp kestikleri palavradır. Ama sınu* savaşının knısttfı yerde, kapitalist de adam asıp keser, komünist de .. îşte Lübnan! Sağcısı solcusu birbirine glıv mlş, ülke tnezbahaya dönmüş. Herkesin elinde silâh. Hıristiyanı, Müslümanı, sosyalisti, kapitalistl, savasm öfkesinl benimsemia. Peld, bu lsln başka yolu yok mu? Var. Fiktr öıyürlüklerinin geçerll bulımduğu ve siyasal demokrastnln lşlediğl yerlerde sorunlan aygarca ve lasanca çömeye yft> nelenlerl de iıliyoruz. TürUye'de flkir SzjrSrlfiğü yok, biUm »ıjürlüp yok, Batı demokrasisi yok, Komünist Partisi yok. Ne var? Korku üretimi var. Bu Üretimin tezgâhtarlanndan Tflrktş Genel Başkanı Halil Tunç, önceld gün bir demeç verlp demiş ki: • Bofffin blr sol darbe olsa Koçtan önce benl aaarlar. Sa| da bir darbe yapsa, önce benl asar J Sağtnı solunu bilmiyenin, sağına soğan, soluna sarmısak asarlar. Bugün Cephe llrtidannın bası Demlrel <Ben sağayun» diyor. Erbakan Hoca Demirel'l de bcğenmiyor «O renkatıdlr, ben sağcıyun» diye övünüyor. Feyzi Beyin sağcılığına masallah!.. Türkeş'e Ue hiç dlyecek yok. Alpaslan'dan sağcısı dostlar başına! Sağ toplanıp bütünleserek lök gibi oturmuş lktldara... Ama Halü Tunç'u aamıyor, bağrına banyor. Daha «e. çenlerde DİSK yöneticilerinin başlanna gelenleri billyoruz. TÜRKİŞ Genel Başkanı lse Senatörlük koltufuna yan 12 Mart'da sağ cunU pariamentonnn sağ kanadıyla i#blrliğlnde adam asryordu; Halü Tunç yine »ağcüann, yaoi sennayecilerin has adamı olarak tnuteberdl. Oyle değil mi Vaıinfton portakalı? ic «<* ÖKIEM Işletmelerde çalışma yöntem ve tekniklennin, araç ve gereç lerin, kullanılan hammadde ve malzemelenn çalışanların sağlı ğma zararlı olup olmadıklannı Incelemek, gerekli öniemleri o nermak ve çalışanlan eğltmek görevlerini kim yapacaktır? Işyerlerinde güvenli ve sağlıklı ça lışma koşulları gerçekleştlrmek işletmelenn tepe yoneücılerinın sorumluluklan arasındadır. Ancak, iş güvenliği konusunun blr uzmanlık alam haline gelmesl ne deniyle, tepe yöneticisi bu sorumluluğunu heeknjon karalıy la yerine getinfbüeeek^r. RHçült işletmelerde İş gUvenli£i tumanı, iş güvenliği mühendisi gibi ünvan taşıvan kisiler sözü edilen alanda çalışırken İşletmeler büyüdükçe ış güvenlığıne ilışkin ko nularla ugraşmak uzere ayn bir îş GUvenligi Bölümü (Depart' manı) kurulmaktadır. Şu hususu hemen belirtmek gerekir kl, ister bir kişinin sorumluluğuna, ister blr organın sorumluluğuna verilmiş olun, iş güvenllğini ve sağlıklı çalışma ko şullannı incelemek, araştırmak ve gerekli öniemleri önermekle le gorevn bu organın çalışması kurmay bır çalışma nlteliğinde olacaktır. Başka blr deyimle iş kazalannı önlemek ıçin gerekli öniemleri almaL, çalışanların uygun davranışlan göstermelerinl sağlamak emır • komuta organla nnm görevidir. İş Güvenliği bölümü, diğer bölümlenn ış güven liğı konusundaki etkınliklerini arttıncı çalışmalan yapacaktır. Bundan çıkanlabılecek sonuç şu dur: tş güvenlığı konusunda blr veya bırkaç kışıyi görevlendir» mekle, sağlıklı ve güvenli . 4ısma koşullannın gerçekleştirilece ğl şüphelidir. Çünkü önemli olan, ışlenn fiilen yapüdığı bölümlerdeki yöneöcilerin, özeULtle birinci kademe yöneticilerin, tu tum, anlayış ve davranışlandır. ÜNİVERSİTE ve AKADEMİLERE HAZIRLAMADA Geçen gün •Cumhuriyet>te arkadaşımız Şfikran Ketenci'nln flglnç yazısını okudunuz. Bay Türkeş'in doknz ışık fcuramı bile lise tarftı kitaplaruıa sokuJmustnr. Bay Kafesoflu, «Türk futunaU felsefesinden, Turan denilen milli birlikten, dunyayı Türk töresinln hımayesine almaktan, basks uluslan baskı altında tutmaktan, Türk düşüncesinin temel Ukesinin bükmetme duygusuna da>andığından, buniara benzer bir takun «sey»lerden söz etmektedir. Bay Kafesoğlu geçen yülarca çıkan tdtabuun dllini de Osmanlılaştırmaktan çekinmemiştir! Kitabının sonuna eklediği yanlış doğnı» çizelgesl otuı kırk sayfa tutmakta, burada bugün herkesin kuilandığı Türkçe sözcuklerin Arapça ve Farsçalan verilmektedir. Örneğin, «olay» yanlısmış «hadise» doğruymuş! Bunun gibi bir takım düzeltmeler«Oynanan Büyük Oyunun bir bölümü de budur. Orta öğretimde >tek> kıtapla öğrencilerin kafalarını kanştırmak, komando ordularına yenilerini eklernek... Geçen gün burda çıkan yazımda «Kısa sürede bir faşizm tehlikesi belki yoktur, belkJ gerçekleştirme olanaklan sıfırdır, ama uzun sürede Türkiye planlı ve yöntemll bir biçimde gericiliğin, fasizmin kucağına itilebillr demiştün. Oğretmen okullaruu, Enstitülerini çafdışı kafalanna uygun gençlerle doldurmak, böyle gençleri «öğretmen» yaparak okullara göndermek, yönetici kadrolara yerlestirmek.» Tek kitap»!a kafaları koşullandırarak yetisen genç kuşaklan çağdaş ujgarlık, Atatürk ilkeleri, Anayasa çizglsindeo koparmak, uzakiaştırmak... Bir kez daha söyleyeyim, işte hesaplar, tşte düsünceler, işte gerçek... Evet, töm öğretmenler karşı çıkmahdırlar bu «çağdışı. Idtaplara TÖBDER, Türk Dll Kurumu, Türk Tarih Kurumu, Yaıarlar Sendikası, Barolar Birliği, aydınlıktan, llerici düşünceden, Atatürk ilkelerinden yana tüm dernekler. birlikler, örgütler, öğretmenler, tüm düşünen kafalar... CHP milletvekilleri Meclis'te gerektifl zaman başanlı sonuçlar aunacagını kanıtlamışlardır. Türk ÎMilli Eğitiminde başlatılan bu .uzun süre içinde faşistleştirme nlvetleri, hegaplan bir an önce durdurulmalı. önlenmelidir. Türk aydımmn, Atatiirk'e. Anavasa'ya, çağdaş uygarlığa ba*U bilinçli yurtUşlann güncel görev bndur. Eğitimdeld bn yozlaştırmaya, bu faşistleştirme eylemine karşı çıkmak VEFATLAR İÇİN Kıymetll hocalar ve dua nanlardan müteşekkil oenaze merasim eöbüniz bir telefonla emrinlzdedir. Gazete ll&nı ve umum muamelât içtn ayn blr Ucret alınmaz. Cenaze lşlerini lşletmemlz deruhte eder aa gUnlertnızl paylaşıns. © yıldız dersanesi 15 SAATLJK PARAS1Z DENEME KUKSLARIMIZA KATIUNIZ. E2eklemeiller 1623 EKİM de 1518 EKİM de KAYITLAR DEVAM ETMEKTEDtR. BROŞÜR İSTEYÎNİZ. Yumurcak Sineması yanı BEŞİKTAŞ 4846 2 3 6 1 3 2 92 (Teleajans 955) 11868 15 GÜVEKL1Gİ OOSIERGELERİ Çeşitli endüstrl dallan, gerek kullandıklan teknolojl, gerekse uretim faaliyetlerinin nitelıgi ve kullamlan hammaddelenn özellıklerı nedenıyle ış güvenliği yonünden farklüıklar göstermektedlr. Ancak bu farklılıklan tek ISlAM CENAZE IJURi 40 68 86 IEL47 20 06 NOT: Bütün muameleier ısletmeye ait olmak üzere yurt içl ve yurt CUşuıdan yurda cenaze nakll yapüır. GÜDÜD ner saatlnde emrinlzdedir. Cumhuriyet 11692 T. C. MALiYE BAKANLIĞI HAZiNE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VE MiiT GENEL SEKRETERLiĞiNDEN: Hava Kuvvetleri Komutanlığı adına ASKERI ÖĞRENCI ALINACAKTIR 1 19761977 Ogrenua yıhnda Hacettepe ünivenitest Tıp Fakültesi; Ankara Ünlversitesl Tıp FakUltetl; tstanbul Universıtesı Tıp Fakültesi (CerraapaşaÇapa); Orudogu Teknik Ürüversıtesi Münendısllk Pakültesı Elektrlk • Elektronlk, Makina Bölümlert İle EUektru; Elektronlk ve Maklna veya bu düzeyde Master'e lmkan veren branslardan Siatem Analıa ve Programcısı yetlstırilmek Uzere; îstanbul Teknık Ünlversitesl Maldna Fakültesi üçak Bölümü, Elektnk Fakültesi Elektnk • Elelrtronik Bölümünün bütun smıflanudan; Ankara Ünlversitesl Feo Fakültesi üe Ortadofu Teknık Ünlversitesi Fen ve Sanat Bilsmlert PakUlteslnin Klrnya ve Fizlk Munendlsllği bölümleri İle Matematik (Yüksek Matematık kredisi olarak yetlşen) Bölümünün ileri suuflanndan Hava Kuvvetleri Komutanlıgı adına Askeri öğrenci almacaktır. 2 MUracaattann kabulü 24 aralık 1976 Urihlne kadar devamlı olarak sürdurülecektır. Aşağıda belırtilen on şart lan haiz adaylann kayttkabul Islemlen bekletıimeksuifl tamamlanac&ktır. Ankara FakUlte ve YUksek Okullarından müracaat edeceklertn Hava Kuvvetleri Komutanlığına (ANKARA) îstanbul FakUlte ve YUksek Okullanndan müracaat edeceklenn lsfi Hava Harp Okulu Komutanlığına (Yesilyurt ÎSTANBUL) dilekçe İle veya şansen başvurmalan geretanektedlr. a. TUrk Vatandaşı olmak (Erkek) b. 19761977 öğrenlm yılında 1 tncı sınıfa kesln kaydını yaptırmış olmak. ara sınıfta olanlar için takıntısız «• nif geçmefc. 0. 1 tncı smıl ıçın en çok 20 yaşında olmak, d. Askeri ve eivtl okullardan çıkanlmamış olmak, e. Herhangı mr resml veya özel mUesseaeye karşj mali ve mecburi hlzmet yönünden yükümlü bulunmamak 3. Daha genlş bllgi ıçın Hava Kuvvetleri KomutanlıCına (ANKARA) b&svuruiacaktır. (Basın: 25473/11594) T.B.T.A.K, MARMARA BiLiMSEL VE ENDÜSTRiYEL ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ Sınavla Devlet Memuru Almacaktır 1 SINAV : A) Glriş sınavmda istekli olanlarda aranacak şartlar şunlardır: a) 657 sayıü Devlet Memurlan Kanununun 48'lncl maddeslnde yazılı şartlara sahip bulunmak, b) Sınavın açıldığı tarihte 30 yasım doldurmamış bulunmak, c) Siyasal Bügıler, îktısat, Hukuk, Ortadoğu Teknik Ünıversıtesı, Idarî Ilımler Akademilerinden (ya da eşıtlıgı Milli Eğitim Bakanhğınca onanmış yabancı bır Fakülte veya Yüksek Okullardan birinden) mezun olmak. d) Ingılızce, Fransızca veya Almanca dillerinden binni on şart olarak Oilmek, B) Adaylar (yazılı) ve (sözlü) olmak Uzere iki sınava tabı tutulurlar. Yazılı sınavda başarı gosterenler, ayrıca sozlü sınava alınırlar, 2 tSTENEN BELGELER : a) Nufus cüzdanı örnegi, b) Kendı el yazısı ile hal tercumesi, c) Askerlık görevını yaptıgını ya da sınav tarihinde ertelenmış bulunduğunu gosterir belge, ct) YuKsek oğrenım bıtırme dıploma veya belgesı, e> Doğruluk kâğıdl (Cumhuriyet SavcıUğından) f) 2 adet (otogral. 3 GİRİŞ S1NAV1NA BAŞVURMA SLRESt : Glris yazılı sınavlan Anisara'da 15 Kasını 1976 tarıhlnde saat 9 00'da baslayacaktır. Isteklilerin daha genış bilgı lçin Malıye Bakanlığı Hazine Genel Müdurlujju ve MİİT Genel Sekreterlığı Personel Şubesi Müdürlüğüne başvurmalan, sınava girmek ıçın de en geç 8 Kasım 1976 Pazartesl mesai saati bıtımıne kadar blr dilekçe ve gerekli belgelerle birlikte belırtilen Şube Müdürlüğüne mUracaatlan ftereklr. 4 DEVLET MEMURLUÛUNA AUNMA: Gins sınavmda başanlj olanlar Devlet Memurluğuna alınarak Hazine Genel Müaürlüğü ve MÎÎT genel Sekreterliği Merkez kadroıannda çalıştınlacaklardır. Merkez kadrolannda belirli sürelerde çalışanların yurt dışında Maliye Ataşesi olarak istihdamlan Çalışma Yönetmeliğı esaslanndandır. (Basm: 26070/11698) HALKKMÎZA ÇAĞRI Yiğit DİSK lşçilerinl demokrası mücadelesl vermek suçuyla ıssızliğe ve açlıga mahkum ederek yıldıracagını »»• nan patronların hevesıni boşa çıkaralım. Demokrasl rnücadelesine ÎS BANKASI MERTER ŞUBESİ 183 numaralı DİSK Dayanışma Fonuna bır günlük net emegımızi armağan ederek katılalun, Türkiye Yazarlar Sendikası Başkanı Aziz Nesin, îlerici Kadmlar Derneğı Genel Başkanı Berla Onger, Kankaturculer Derneğı Paşkanı Tan üral, Ilerıcı Gençler Derneğı Genel Başkanı Ahmet Sokıicu, TOBDER Istanbul 9b. Başkanı Talıp özturk, TUSDER Istanbul Şb. Başkam Ah Rıza Koca, TUTED tstanbul Şb. Başkanı Kemal Daysal, TüMOD lstanbul Şb. Başkanı Prot. Dr. Ümit Doganay. TUMAS îstanbul Şb. Başkanı Dr. Burhan Şenatalar, İstanbul Halkevlen Kuordınasyon Kurulu Başkanı Şeflk Asan. NOT Katkılannız Iş Bankasının berhangi bir «ubesln* yatı. liabilir. (Cumhuriyet: 11708) TORNACI, PLANYACI ALINACAKTIR îşleOne ÂmirUgınde çalıstınlmak Uzere, askerliginl yapmış, ıkı Uç yıl tecrübeli bır tomaa ve bır planyacıya acele ıhtiyaç vardır. îsteklılertn. şansen Gebze Işyerinde Personel Müdürlügüne başvurmalan rica olunur. (Basın: 26047/11696) Erkek memur almacaktır Başmüdürlüğümüz servislerinde (boş 36 adet) öoş ve boşalacak memur kadrolannın doldurulmasını temınen 36.10.1976 günü »aat 14.00'de yapılacak sınav ile Kff«B"flnİBr arasından yeten kadar eleman almacaktır Asağıdakl şartları tasıyanların nütus cüzdanı, dlploma ve 1 adet fotoğraf ıle bırlıkte engeç 25.10.1976 günO mesal b.tımine kadar Yıldız Posta Caddesindeki Başmüdürlügümuz Personel Müdürlüğüne şahsen müracaatlan Uan olunur. Kstanbul Telefon Başmüdürlüğü ŞARTLAK: 1 Li5e, rauadili veya Yüksek Okul mezunu olmak, 2 Askerliginl yapmış olmak, 3 35 yasmdan büyük olmamak, (tayın tarlhlnde 35 yaşından gün almamış olmak.) 4 Vertlecek UcreUer yan ödeme dahll, Yüksek Okul mezunu : 2050. TL. Llse mezunu : 1660. TL. jW Meslek Lisesi mezunu ' : 1727. TL. dır. Fazla bılgı 66 93 12 No. lu telefondan alınablllr. (Basm 256İ0) 11701 ECNEBi AiLEYE KiRALIK DAiRE ARANIYOR Maçka, Teşvlkıye, Levent, Etiler, Bebek semtlerinde 4 5 odalı .geniş salonlu, telefonlu, orta katlarda, manzaralı lüks daire veva aynı şartlarda kalortferll müstakll villa aranmaktadır Müracaat 8 30 1400 arası hafta sonu hariç TELEFON: 45 96 42.