Katalog

W ASHİ.\GTON lyi haber alan hükümet kaynaklarından bildirildiğine göre, ABD İsrail'e Ortadoğu'da büyük tank birliklerini saf dışı bırakacak güçte «Basınç. bombalan verecektir. Kuzey Vietnam bu tip bombaların Çinhindi savaşında kullanıldığmı ve büyük bir alanda bütün oksijeni emerek askerlerin havasızlıktan boğularak ölmelerine yol açtığını ilerl sürmüştü. Amerikan hükümetine yakın kaynaklara göre, CBU55 fCluster Bomb Unit) olarak bilinen bomba, büyük bir etilen oksid buhar bulutu meydana getirerek ateşlemektedlr. Patlamayı bir hava 11 ABD İsrail'e "basınç,, bombalan veriyor şok dalgası izlemekte ve bu dalga ilk patlamada hajatta kalan bütün kurbanlan öldürmektedir. CBU55 bombası, bugün modern tanklara karşı kullanüabilecek birkaç etkili silâhtan biri kabul edilmektedir. Bombanın İsrail'e geçen pazartesi Başkan Ford ile Israil Dışişleri Bakanı Yigal Allon arasında varılan bir anlaşma çerçevesinde verileceği kaydedilmiştir. ABD'nin tsrail'e vereceği ikincl önemli yeni silâhın Flir (1leri bakışlı kızılötesi) gece görmeyl sağlayan Tow tanksa var füzelerl için dürbün olduğu öğrenilmiştir. Bu dürbünler füzelerden ya da helikopterlerden çalıstmlabildiği gibi kara kuvvetlerince de kullanılabümektedir. Ford yönetimi ekonomide öncelik alanlarını çok yanlış seçti,, ABD'DE DEMOKRAT PARTi BAJKAN ADAYI J ( MMY CARTER'iN EKONOMi DANI5MANI OLAN PROF. LAVVRNCE KLE=N'E GÖRE, fORD YÖNETiMi ENFLASYON TEHDiDiNi ÖNE SüREREK HİÇ BiR JEY YAPMIYOR VE HER OLAYIN ARDINDA BiR KOMlNiST PARMAĞI ARIYOR. **** baş ekonomik danışmanı ve Amerikan İktisatçılar Birliği Başkanı M. Lawrenc« Klein Fransa'da yayınlanan «L« Monde> gazetesine, Jimmy Carter'in ABD Başkanı olması halinde Amerikan ekonomismde uygulanacak yöntemlerle ilişkin bir demeç verdi. Pennsylvania Eyalet Üniversitesinde Ekonomi ve Mali Bilimler Profesörü olan M. Klein'in, Jimmy Carter yönetiminde resmi bir görev almasa da, ekonomik danışman olarak kalması söz konusudur. Seçim kampanyası sırasında önerdiği iktisadi önlemierle, Jimmy Carter'e hem sermaye; hem de sendika çevrelerinin desteğini kazandıran M. Lawrence'in Amerikan ekonomisine Uişkin görüşlerini sunuyoruz. • Soru ABD'de bir iktidar değişikliği olduğu takdirde Amerikan ekonomisinin yönetiminde ne gibi yenilikler olacaktır? • Cevap Bugün Amerikan ekonomisi gerektiği randımanı verememektedir. Nixon Ford döneminin bilançosu hiç parlak değildir. îktidardaki ekip kendı poütikasını 8 yıl £,üre ile zorla kabul ettirdi. Bu tereddüt dolu ve istikrarsızlığı rekor düzeye ulaşmış bir ekonomiydi. • Soru Bugünkü ekonotninin en zayıl yanları nedir? • Cevap İşler çok yavaş yürümektedir. Öncelik alanları çok kötü seçümiştir. Enflasyon tehdidi altında hiç bir şey yapılmıyor ve üstelik herşeyin altında bir komünist parmağı aramyor. Şimdi ise enflasyon ile karşı karşıyayız ve korkudan felce uğramış gibiyiz. • Soru Siz sık sık yeni rtnlemlerden söz edirorsunuz. Bu ekonomik önlemlerin sadece yeni bir hükümet tarafından nıı alınabilecefini ima ediyorsunuz? • Cevap Elbette. Ancak güçlük, bizimki gibi kurumların bir takım işler yapmak için zamana ihtiyacı olmasmdan ıleri gelmektedir. Para politikası hemen yürürlüge konmalıdır. Carter'in sözünü ettiği özellikle mall alanlardaki önlemler, yasama organmın onayından geçecekür. Yasama orgam bu önlemleri uzun uzun inceleyeceği için çok zaman geçecektir. Bu arada ikinci bir güçlüğe de değinmek yerinde olur. Bilindiği gibi Amerikada malî yılın baş langıcı degiştirildi ve 1 ekime alındı. Yeni hükümet işe başlayınca 1 ekim 1977 tarihine kadar eski bütçe ile bağımlı kalacaktır. Bu uygulamayı istisnai koşullar aitında değiştirmek mümkündür. Ancak j"ine de hükümet selefinin maliye politikasına bir süre Dag lı kalacaktır. Bu nedenle ben işe başlar başlamaz planlarımızı uygulamaya geçmeje taraftarım. Bu suretle tasarladığımız r«formlar 1977 yılı sonuna doğru ele alınabilecektir. • Soru Carter hükümetinin ücret ve fiyatlan denetim altına alabüeceii ilerl sfirttlmektedir. • Cevap Carter önlem olarak bir kontrol düzeni kuracaktır. Ancak buna gerek olmıyaca ğmı da ümid etmektedir. Tam isdihdama geçiş çalışmala nmızın başlangıcında enflasyonun hızlanacağmı sanmıyorum. Ancak tam istihdama ulaştığırmz za man, üretim kapasitesinde doy gunluk olacağı için güçlü bir seçim yapacağız. Bunlardan birincisi fiyat ve ücretleri kontrol altma almak olacaktır. îkincisi enflasyonist bir durum meydana gelmesi halinde kullanılacak çe şitli geçici önlemler. Üçüncüsü 1 se bir ulusal anlaşmadır. • Soru Ulnslararası planda sizce Amerika'nın amaçlan ne oLmahdır? • Cevap Ekonomi dünyası nın lyi bir yurttaşı olma görevi ni sürdürmeli ve ticari müttefık lerimizle işbirliği yapmalıyız. Dış ödemeler dengemizi daha iyiye doğru götürmek için gerekli önlemleri almamız gerektiğine inanıyorum Dış ödemeler dengesinde 3 ya da 4 milyar dolarlık bir fazlalık elde etmemız doğru olur. • Soru Döviz kurlannın sabit tutulması veya dalgalanmaya bırakılması arasınds bir seçeneğimiz var mı? Cevap Ben önümüzde ikl olanak bulunduğuna inanıyorum. Bunlardan birincisi, önümüzdeki yıllarda uluslararası ekonomi alamnda istikrarımızı devam ettirecefimiz belli olduğu için bu arada döviz kurlanndan hangi sıstemi seçeceğimize karar vermek için yeterli zamanımız olmasıdır. Öteki olanak ise paramızı dalgalanmaya bırakmak olacaktır. Bu bence farketmez ama yine de merkez bankalannm işe müdahale edip hangi anda hangi kunı destekleme ya da desteklememe karan almalan halinde dalgalanmanın ne ifade edecegtni kestirmek çok güç olmaktadır. Bence dolan dalgalanmaya bırakmadan önce merkez bankalannm yapacağı müdahalelerin belli kurallara bağlanması yerinde olur. (Dış Haberler Servisi) w Y% W\ oemosraı B K I Imm d a y ı Jimmy Carter'in a Politikada Sorunlar ERGUN BALCI RodezyaMa ne OJuyor? JİMMY CARTER Demokrat Partinin Başkan adayı, ABD'dekl iş ve sendika çevreleri tarafından destekleniyor. PROF. KLEiN: «CARTER İJBAJINA GEURSE. LCRET VE FiYATlAR! DENETiM ALTINOA TUTMAK iÇiN BiR KONTROL DÖZENi KURACAĞIZ.» Olimpiyatların Ardından Montreal MONTREAL Geçtiğlmlz yaz dünyanın her tarafında milyonlarca seyirci televizyonlarının başında 21'nci oümpiyat oyunlarını izledi. Milyonlarca insan Olga Korbut'un çaptan düjüşü, küçük Comaneci"nin başarısı, Cornelia Ender'ln stili jibi konulardan söz etti duriu. Böyle bir yazdan sonra sonbaharda Montreal halkmın da bu tür tartışmalan sUrdürmesi ve oümpiyat oyunlannın günlük komışmalarda önemü bir yer tutması beklenirdi. Fakat Montreal basınmda olim piyatlann ekonomik ve politik rönüyle ilgüi haberler yer alma£a devam ederken halkın konu.•a büyük bir bıkkuüık duyduğu ;öze çarpıyor. Genel olarak olimpiyatlar kimseye beklediğini ver Tiemiş. Oyunların Montreal kenine ve Quebec eyaletine şan, se•ef ve özellikle maddi olanaklar •ağlaması beklenirken bunlar za en bozuk olan ekonomik ve poitik dengeyi daha da bozmus ve nevcut sorunlan çözümlenmesi iaha güç bir hale getirmiş. yon dolar da olimpiyat komitesinin düzenledigi piyango bileti satışlarıyla karşılanacak. Federal hükümete gelince, Ouebec'den gelen bütün baskılara ragmen tutumunu değistirip açığm kapatılmasına katkıda bulunmağı kabul etmiyor. Olimpiyat tesislerinin yapımı sı rasmda istimlâk edilen evlerden çıkanlan kiracılann durumu halkın sorunlanyla olimpiyatlar ara smdaki uçurumu açıkça ortaya koyan olaylardan biri. Evlerden çıkarılanlann büyük bir kısmı işsizlik sigortasıyla geçinmeye çalısan yoksul aileler. Ayni fiyata başka ev bulamadıkJarından hükümet tarafından okul ve hastane binalaruıa yerleştirümisler. gil. Eyaletin yıllardan beri süriip giden bir başka derdi daha var: Bu da nüfusun çogunluğunu mey dana getiren Fransızların Ingiliz azınhğın ekonomik ve kültürel baskısı altında olması. Ka nada'nın nüfusunun asağı yukarı % 30'unu meydana getiren Fransızların ekonomik alandaki etkinliği yok denecek kadar kısıtlı. Ömegin en büyük 100 Kanada şirketinin idare meclisi üyelerinin yalnızca % 6'sı Fransız. Bu durom çogunlugun Fransız oldugu Quebec e^'aletinde de pek farklı degil. Eyaletteki en büyük 100 firmanın yalnızca 20'si Fransız kontrolü altında. Eğer yalnız özel sektördeki durum incelenirse bu oranın çok daha düşük olduğu görülüyor. Eyalet kendini gösteriyor. Fransız düi ve kültürü, Ingiliz dili ve kültürü karşısmda durmadan geriliyor. Nüfusunun % 70'ini Fransız asıllı Kanadaülann oluşturduğu Montreal'de Ingilizce kitap satan kitapçılann sayısı, Fransız kitapçılardan çok daha fazla. Bütün büfelerde New York Times satılıyor ama Le Monde bulmak için epeyce dolaşmak gerekiyor. Tiyatrolann çogunda temsiller îngilizce. Ea basiti sokakta birisine yol sorduğunuz zaman Îngilizce konusursanız ilk seferde cevap ahyorsunuz. Konusmaga Fransızca girerseniz ve k&rsınızdaki bir İngilizse cevap alma şansınız hemen hemen hiç yok. ÇUnkti îngilizler Fransızca öğrenmek gerekliligini pek duymuyor Ayşe Buğra TRAK odezya'da durum, Ortadoğu'yi] aratmay«c»lr derecede karısık bir niteliğe bürünmektedir. Ülkede yönetimin ikı yıl içinde slyah çofunlufa devrlni sağlayacak geçici hükümetin kurulması sorununn görfişmek amacıyla 25 ekimde Cenevre'de açılması kararlaştınlan konferansın ise toplanıp toplanamayacafı henüz kesinleşmemiştir Rodezya'da ne olduğunu anlayabilmek için önce bu ülkede çesitli »iyah örgütleri ve bunlarm birbirleri ile olan ilişkilerini, ardından da bu örgTİtierle, ırkçı rejimln Basbafcanı Ian Smith'in Ingiliz Amerikan banş planı kar?ısmdaki tutumlarını incelemek gerekir. Rodezya milliyetçi hareketinde halen iki belli baslı örgüt bulunmaktadır: Zimbabwe Afrika Halk Birllğı (ZAPUL) ile Zambabwe Afrika Llusal Birliçi (ZANU». ZAPL'nun lideri zenci önderler arasında en ılımlısı olarak tanınan Joshua Nkomo, ZAM'nun lideri ise Robert Mugabe'dir. Izun 5Üre birbirinin amansız rakibi olan bu iki örçüt geçen hafta aralarındaki anlaşmazlıkları bir süre için geri plana iterek Cenevre Konferansma «Ortak Ophe» olarak katılacaklannı açıklamışlardır ZAPU ve ZAN'U örgütlerini bünyesinde toplayan ve partilerüstü bir niteliğe sahip olan «Afrika llusal Konseyi» ise rahip Abel Muzorewa'nın başkanlığındadır. Ve nihayet ZAPU ile ZANL'nun ortak askerî örgütlerinin adı da ZtPA' dır (Zimbabwe Halk Ordusu). Ne var kı, bu ö'rgütler arasında blr birllk ve uyum sağlandıgı kesinlikle Ueri sürülemez. Gerçi ZAPU ile ZANÜ geçen hafta, Cenevre Konferansma «Ortak Cephe» olarak katılacaklannı açıklanuşlar, öylece ZAPU üderl Joshua Nkomo ile ZA.VU liderl Robert Mugabe aralarındaki UTUSmazlığı blr süre için geri plana itmişlerdir. Ancak Joshua Nkomo ile «Afrika Ulusal Konseyi» lideri Abel Muzoreua arasındaki kişisel rekabet hiç de geri plana Itilecek türden değildir. Her iki lider de Rodezya'nın çelecekteki ilk »İyah Başbakanı olmak iddiasuıdadır. Joshua Nkomo aynca «Afrika Ulusal Konseyinin» baskanlığı üzerinde de hak iddia etmektedir. Nkomo, böylece geçen haftaya kadar Afrika Ulnsal Konseyi içinde bir yandan ZANL, öte yandan da Konsey Başkanı Muzorewa ile mücadele etmistir. ZAMJ İle olan mücadele her ne kadar durdurulmuşsa da, Nkomo Muzorewa rekabeti tüm şiddetl ile sürmektedir. Bu arada ZANL1 lideri Robert Mugabe ise geçen hafta NTtomo Ue «Ortak Cephe» kurmuş olmasına rağmen. «Afrika Ulossl Konseyi»nde Muzorewa°nın en yakın dostudur. R lehçelerden kalmış. örneğin Quebec, bölgede yaşayan Kızılderililerin dilinde «nehrin dar oldugu yer» demekmiş. Fakat sanayinin gelişmesi ile birlikte yerlilerin eski yasayışlannı sürdürmeleri güçleşiyor. Ormanlarm sanayide kullanılması, çevre kirlenmesinin avlanma ve bahkçılık alanlarını daralt ması, yerlileri yerlerini bırakıp hükümetin kendilerine ayırdığı alanlara taşınmaga veya şehirlere yerleşip beyazlara karışmağa zorluyor. Bu yeni yasama uyum zorlukları ve bu zorluklann getirdigi bunalım ne kadar şiddetli olursa olsun durumun degişmesi çok güç, giderek olanaksız görünüyor. KANADA'DA ENFUSYON ORANI % 6,2, İJSİZLıK ORANI İSE % 6,6. MONTREAL OYUNLARININ ARDINDAN YAYINLANAN İSTATİSTİKIER ÛUEBEC'TE ENFLASYON ORANININ % 7'YE. iŞSİZLİĞİN İSE % 8 3 ' E YÜKSELDiĞiNi GÖSTERİYOR. ENFLASYON ORANININ ARTMASINDA OLiMPiYATURIN BÜYÛK ROL OYNADIĞI GÖRÜLÜYOR. Karısıklık burada bitmiyor. ZAPU ile ZANf'nun ortak askeri daJı olan ZİPA İçinde de bir türlü birlik sağlanamamakta ve iki tarafın gerillaları arasında sık sık catışma çıkmaktadır. Joshua Nkomo, şimdiye değin yerti liderler arasınds halk tarafından en çok sevilenl olduğunu ileri sürmekteydl. Ancak, bir yıllık sürgünden sonra İki hart* önce Rodezya ya dönen Muzorevra'ya halkın gösterdiği görülmemiş sevgi, Nkomo'nnn kendlne juvenini iyiden iyiye sarsmıştır. Şimdi gelelim Kissinger'in bans planı konusunda iki tarafın tutumuna: Kissinger'in planında billndiği gibi, ilk aşama lktidsnn iki yıl sonra siyah çoğunluğa devri amacıyla «Geçici bir hükümet» kunılmasıdır. Plana göre, geçici hükümetin en yüksek orgam olan «Devlet Konseyi» tarafından yeni bir Anayasa hazırlanacaktır. Devlet Konseyi eşit sayıda beyaz ve siyahtan olusacaktır. Bu arada geçici hükümetin tçişleri ve Savunma Bakanlıklan beyazlarda olacaktır; yani polis ve ordn beyazlann emrinde bulunacahtır. Siyah liderler bu plana hafclı olarak ltiraı etmisler, polis ve ordu beyazlann emrinde olduğu süre geçici hfikümetin bir göstermellkten öteye gidemeyecefini ve ırkçı beyaz Iktidannın devam edeceğini belirtmişlerdir. Aynca Rodezya'da 280 bin beyaza karşı 5 milyon zend btüunmaktadır. Buna rağmen, yeni Anayasayı hanrlaraakla yükümhî bulunan «Drvlet Konseylnde» siyahlarla beyazlann eslt sayıda temsil edilmeleri, siyahlar tarafından diğer blr hakanlık olarak förülmektedir. Nitekim Nkomo ile Robert Mugabe geçen h»ft» ymyınladıklan ortak bUdiride, güvenlik kuvvetleri Ile poUsin »iyahlann emrine verilmesini istemlşler ve Cenevre Konferansınm toplanabilraesi için Ian Smitbin aynca au koşullan kabnl etmesini talep etmislerdir: • Tüm slyasal mahkümlann serbest bırakümaaı, • Rodezya'da aiyasal raaliyetlere konan tüm kuıtlamalann kaldınlması, • Ülkede olağanüstü durumun kaldınlması, • Ve tüm kurtulus hareketl liderlerinin ttlkeye ddnmelerine izin verilmesı. Irkçı rejimln Başbakanı Ian Smith ise. Kissüıger planını kabul ettiğini. ancak bu plan üzerinde herhangi blr degişikliğl kabul etmeyeceğinl belirtmiştlr. Böylece, ABD'de Basbakanlık seçimlerinin yaklsstığı blr sırada Ford yönetimi tarafından bir koz olarak halka sunulan Kissinger'in «Afrika girişiminin» pek o kadar p«rlak olmadıgı ortaya çıkmıştır. «Gizli diplomasl» ustasuın Rodezyalı slyah liderlere danışmadan ortaya attığı plân, şimdilik sadece ırkçı Basbakan Ian Smith terafmdan kabul edilmiştir. Ian Smith, lend liderlere Istediklerl ödünleri vermediğl takdirde, planın uygnlanabilmesi, ise çok uzak bir olanlık olarak görülmektedir. BEKIENEN NEYDİ SONUÇ NE OINH 1969'da 1976 olimpiyat oyunlaının Montreal'de yapüması için Jluslararası Olimpiyat Komitesi' ıe başvuran Montreal belediye jaşkanı Drapeau oyunlann «ba,it, gösterişten uzak ve sadeliği çinde insanca bir asalete sahip» ılması için çahşacağıru söylüyorlu. 1969'da olimpiyatların bütün nasraflannın 120 milyon doları ışmayacağı ve bütçede hiçbir çık olmayacağı hesaplanmıştı. Jununla birlikte, daha o zaman ırojeleri hazırlamakla görevli ? ransız mimar Roger Taillibert' n tekliflerinin pek de gösterişen uzak olmadıgı göze çarpıyor.u. 1972'nin sonunda Olimpiyat Kolitesi masrafların 300 milyon doıra çıkabileceğini bildiriyor faat oyunlarm bu masrafların kar ılanması için gerekli gelirt fazÎSI ile sağlayabileceğini söylüordu. 1974 sonunda durunı biraz daa açıklık kazanmağa baslamış.. Masrafların 600 milyon doları şacağı artık biliniyor ve önemli ir bütçe açığı bekleniyordu. Ayıca çalışmalar çok yavaş ilerlior ve tesislerin 1976 yazma kaar tamamlanması gittikçe güçleiyordu. Belediye başkanı bu güç ikler karşısında çözüm yolunu apım çalışmalarını hızlandırıakta ve güvenlik tedbirlertni jaltmakta buldu. Bunun sonucu ötü çalışma koşullan stadın yaımmda çalışan işçilerden 12 taesinin ölümüne yol açtı. Bu lümleri izleyen grevler ve grev jhditleri durumu daha da güçıştirdi. Bu kargaşalık içinde uebec muhalefet partisi, hüküıeti, belediye başkanına karşı azı tedbirler almaya zorladı. Hü iimetin bu konuda oldukça isjksiz davranmasmdan başka, bediye başkanıran daha doğrusu nu destekleyen çevrelerin güçilüğü herhangi bir soruşturma jılmasını önledi. Bu arada olim iyatlann geri bırakılması veya aşka bir yerde yapılması yolunı öneriler de oldu ama bunlar »k ciddiye alınmadı. Söz konuı olan Quebec'in hatta Kanaî'nın şerefiydi ve neye mal olur ı olsun olimpiyatlar Kanada'da spılacaktı. Montreal oyunlarının ardından Ouebec eyaletinin sorunlan daha da arttı Nadia Comaneci Montreal OlimpİTStlannın yıldızrfdı. Şündiki durumda Quebec'de enflasyon % 7 civarındadır. İşsizlik oranı ise T 8.3 kadar. Ayo nı rakamlar Kanada'mn bütünü için T» 6.2 ve % 6.6. Yani Quebec'de ekonomik durum ülkenüı bütününe oranla daha bozuk. Enflasyonun artmasında olimpiyatlann büyük rol oynadığı açıkça görülüyor. Olimpiyatlann yol açtığı masraflar işsizlik sorununu çözümlemek için aynlan fonlann kısıtlanmasmı da gerektirmiş. Aynca olimpiyatlara ayrılan fonlann kullamlmasında ba zı yolsuzluklann oldugu ve belirli çevrelerin büyük vurgunlar vurdugu söyleniyor hükümeti bu durumu değiştirmek için 1960lardan beri bazı girişimlerde bulunuyor ama Fran sız sennayesinin angloamerikan sermayesinin yerini alması daha epey zaman alacaga benziyor. lar. Halbuki Fransızlar için iyi bir iş bulmanın en önemli koşulu îngüizce bilmek. Bu yüzden de içinde bulunduldan durumdan hiç hoşlanmamalanna ragmen ister istemez Îngilizce konuşmaga gayret ediyorlar. Fransız Kanadalı bir arkadasım bana, «Burada dört katlı bir sömürü mekanizması var» demişti. «önce biz Fransız Quebec'e gelip yerli halkın yaşammı altüst ettik. Arkadan İngilizler gelip bizi ezmege başladılar. Pek çok Kanadalı bunun farkında değil ama şimdi de ABD Kanada'nın in^Jiz hükümetini sömürüyor. Bugün Kanada ABD'nin sanayi mallan için çok önemli bir pazar ve Amerikan sanayii için büyük bir ucuz hammadde kaynagı». 1976 sonbahannda Quebec halkı bütün bu politik ve ekonomik sorunlar üzerinde düşünüp tartışmayı sürdürüyor. Olimpiyatlar dikkati başka yöne çekip, bu sorunlan unutturmakta pek başarılı olraam:ş. İKiKCi SIHIF VATANOAJ DiGER SORUHLAR Quebec eyaletinin sorunlan yal nız olimpiyatlann yoğunlaştığı ekonomik bunalımla sınırlı de Bugünkü durumda Fransız Kanadalılar Quebec eyaletinde bile ikinci sınıf vatandaş dunımundalar. Gelir seviyeleri her zaman İngilizlerinkinden düşük, oturduklan semtler, çocuklanmn gittigi okullar, alışveriş ettikleri dükkânlar da ona göre. Bu farklılaşma derhal göze çarpıyor. Örneğin zengin semtlerde işleyen otobüslerin şoförleri Îngilizce, fa kir semtlerde işleyenlerinki Fransızca konuşuyor. Bu ekonomik düzenin etkileri doğal olarak kültürel düzeyde de KIZILDEPiLiLER Quebec'ın önemli sorunlarından biri de Kızılderililer ve Eskimolarla ilgili. Amerika Birleşik Devletlerindeki durumun tersine Quebec'deki yerlilerin bir kısmı beyazlara kanşmadan ve bütün sosyokültürel özelliklerini kaybetmeden yaşamayı başarmışlar. Hatta Avrupa'dan gelenleri bir dereceye kadar etkileyebilmişler. Kanada el sanatlannda Kızılderili ve Esktmo etkisi açıkça görülüyor. Yer isimlerinin çogu da yerli SOVYET KOZMONOTLARINA AMERİKAN UZAY MEKIĞININ MAKETI GÖSTERILDİ ANAHEÎM (Californla) Dluslararası üzay Federasyonu 27. Kongresine katılan Govyet kozmonotlanna önceki gün uzay mekiğinin maketi gösterilmiştir. Sovyet kozmonotlan Aleksi Leonov, Valeri Kubasov, Vitalı Sevastianov, Boris Elorov, Akademi üyesi Petrov, Profesör L«v nid Sedov ve Sovyet heyetınin öbür üyeleri, Uzay Kongresiııe katüan öbür temsilcüerle birlikte uzay mekiğinin yapım ve montaj fabrikalannın bulundu ğu Downey ve Pamdele'ye gitmişler ve uzay mekiği maketinin komuta kabmine girmişlerdir. George Carr kongreye katılanlara uzay mekiğindeki uçus âlet leri, bunlann kullamlısı ve beş bügisayar hakkında bilgi ver miştir. Kozmonotlar ve kongreye katılanlar, Palmdale'de de uzay mekiğinin ilk modeU konusunda bilgi almışlardır. Bununla birlikte, bu 37 metre uzunluğunda 17 metre yüksekliğinde ve 24 metrelik kısa Delta kanatlı eÇ;r kin kuş» hiçbir zaman uzağa gitmeyecek, önce yerdeki, sonra da atmosferdeki denemelerde kullanılacaktır. Uzay mekiğinin bu ilk modoli, önce bir Boeing 747 uçağmn üzerinde boş olarak. sonra da iki kişilik mürettebatla uçacak. gelecek yıl da Eduards hava üssünün muazzam pistir.e müm kün olduğu kadar kesin bir inişi hedef alarak Mojava çölü üzerinde yere dognı ilk dalma uçuşunu yapacaktır. üzay mekiğinin ilk deneme pi lotlan Fred Haine, Charles Fu!l terton, Joe Engle ve Ric.iid Truly bazı değişiklikler yap^ii.ıj olan «T35» ucaklanyla her^ün Mojava çölü üzerinde astmnct Thomas Stafford'un denetiırnde eğitim uçuşu yapmaktadırlsr. KAÇA! Artık Kanada'mn şereönin lcaı patladığı az çok blliniyor. limpiyatların masraflan 1.5 dlyar doların epeyce üzerinde, ığlanan gelir ise aşagı yukan K milyon. 1 milyarı aşan açı) n 200 milyonunu Montreal bediyesi karşılayacak. 500 milyon alanru da sigara tiryakileri ödü Dr: Baharda paketi 75 sent olan gara, açıgın bir kısmını kaoatlak için konan vergiden sonra ir dolara çıktı. Quebec hükületine göre bu herkes için yaırlı bir çözüm yolu. Hem topnan vergilerle açıgın bir tnsmı ıpatılacak hem de vatandaslar' ıha az sigara içip sağhkJanru ONN «Artık, bir sümüklü böcek gibi sıgındığımız kabugumuzdan yavaş yavaş dışanya süzülüyoruz.» Federal Almanya Dışişleri Bakanı ve Bonn'daki uiak <coaIisyon kanadı «Kür Demokrat Parti» (FDP) Genel Başkanı Genscher'in bu sözlerinde, uluslararası politika bakınundan büyük bir gerçek payı var. 1 ocak 1977 tarihinden itibaren iki yıl için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne üyelik edecek olan Batı Almanya, gerçekten de artık dünya politikasında ağırhğmı gitgide daha fazla duyurmaya başlıyor ve bundan birkaç yıl önce Willy Brandt'm dediği gibi «ekonomik alanda bir dev, ama politik alanda bir cüce» olmaktan kurtuluyor. BM'in öbür üyeleri. Batı Almanya'nm, örgüte üye oluşunun üçüncü yılı sona ererken Güvenlik Konseyi'ne girmesini, şaka yoUu şöyle yorumluyorlar : «Batı Almanya bekaretinl yitirmek üzere...» Ama bu şakada da büyük bir gerçek payı var. Çünkü Güvenlik Konseyi'ne üye olmak, herkesle iyi geçinen, herkese mavi boncuk dağıtan «uslu çocuk>lukla bağdaşamayan bir âurum. Bonn hükümeti artık çeşitli dünya sorunları ve anlaşmazlıklar karşısmda açık, seçik ve belirgin bir tutum takınmak zorunda kalacaktır. «Filancayı scveriz ama falanca da iyi dostumuzdur. îkislnin de gönlü kanlsın istemeyiz. Yeter ki bizden mal satın alsınlar. tutumu, artık Batı Almanya için çıkar yol olmaktan çıkmak üzeredir. Nitekim Genscher, seçimlerdfn sonra New York'a yaptığı beş günlük ziyaretinde. «BM sırça sarayınnın 150'ye yakın üyesine bu yeni tutumun ilk ömeğini venniş ve «Afrika Afrikalılarındır.» formülüyle. ülkesinin bundan böyle kimden yana olduğunu ortaya koymuştur! Gerçi Washington'dakı «Koca Ağabey» birkaç ay önce b;r ölçüde aynı çığıra gırdikten sonra Bonn hükümeti açı.<nndan bunun şaşırtıcı bir yani yoktur. Ama Genscher'in East River' B deki konuşması yine de büyük önem taşımaktadır. Federal Almanya, nasıl olsa bagımsızlığına kavuşacak olan Afrika'nın güney ucunda, en azından «Batı dostu. hükümetler kurulmasma ALMANYA MEKTUBU sinlikle birbirinden a>runı) politikası geçerll değildir ve Bonn buna karşı çıkmaktadır. • Güney Afrika Cumhuriyeti'nin bir sömürgesl olan eski Alman sömürgesi Güney Batı Afrika (yeni adıyla Namibya)'da, BM gözetimi ve denetimi altında mutlaka özgür seçimler yapılmalı ve dolayısıyla iktidar, ülkenin gerçek efendileri olan siyahlara devredilmelidir. • Federal Almanya bu ilkeleri «en içten bir inançla» dest«klemektedir Batı Almanya BM Güvenîik Konseyi üyesi olurken Yağmur ATSIZ çabalıyor. Genscher, ülkesini venı Afrika politikasını şöyle balirtmiştır : • Rodezya'dakı ırkçı Ian Smith rejimi «gayrı meşrudur. • Gıiney Afrika Cumhuriyeti'nin «Apartheid» (ırkiarın ke KARARLI TUTUM Federal Almanya'nm bu ilkeleri lâf olsun diye ortaya a^ madığını, BM'deki Bonn Büyükelçisi Von Wechmar da şu açık dille ifade ederek ülkesinin artık «ergenlik çağınna ulaştığım belirtmek istiyordu: «Gerçi sıpahiler yalın talıç ve dört nala her yana saldıracak degiliz ama, belırli amaçlara varmak için bazı kımselerin hoşnutsuzluğunu kazanmaktan da çekinmiyoruz. Hiç şüphesiz bu politikamız sadece başan ve yergilerle dolu olmayacaktır. Arada başansızlıklara da uğrayacağız. Ama kararlıyız..» Bu yeni tııtum, Federal Almanya'nm Afrika ülkeleri arasında çok aranan bir muhatep olmasına büyük bir hızla yolaçmıştır. Tunus'tan Kenya'ya, Gana'dan Mozambik'e değin aşağı yukan tüm Afrika devletleri, Bonn Hükümetiyle temas ve ilişkilerini yoğunlaştırm3 çabalannı adeta bir yanş haiınde sürdürmeğe başlamışlardır Bu gelişrr.e karşısmda şu yargıya varmak bir yanılgı sayılmasa eerek: Bonn Hükümeti gerçi saygınlık kazanma yolunda dev adımlarla üerlcmektedir ama bu yol çok dikenli bir yol olduğu için Batı Almanj'a. dıs politika açısmdan son dereceds hareketli bir dönemin eşiğine de varmıştır.